Kaligirang Pangkasaysayan ng Noli Me

Tangere
 Unang nobela ni Rizal ang Noli Me
Tangere. Inilathala ito noong 24-26 taong
gulang siya
 Naging Instrumento ang aklata na ito
upang makabuo ang mga Pilipino ng
pambansang pagkakakilanlan
 Sa Noli ipinakita ni Rizal ang pang-aabuso
sa mga Pilipino ng mga opisyal at
paryleng Espanyol
 Layunin niya na tawagin ang pansin ng
Espanya sa mga repormang kailangang
ipatupad sa Pilipinas
 Sinimulan ni Rizal ang nobela sa
Madrid,Espanya
 IKalawang bahagi nito ay natapos bago
siya umalis ng paris 1885,
 Ang natitirang ikaapat ay sa Germany
 Pebrero 21, 1887 natapos sulatin ang
huling ikaapat na nahagi sa Alemanya
 Vicente Blasco-tagapayo at tagabasa ng
kanyang sinulat.
 Uncle Toms Cabin ni Harriet Beecher
Stowe at The Wandering Jew ang
nagbigay ng ideya kay Rizal
 Ito ay pumapaksa sa kalupitan at
kaapihang sinapit ng mga aliping Negro
sa kamay ng mga panginoong puting
Amerikano
 Ang nobela ni Rizal ay tumatalakay sa
mga kinagisnang kultura ng Pilipinas sa
pagiging kolonya nito ng Espanya.
 Binabatikos ng nobela ang mga bisyo na
nakasanayan ng mga Pilipino at ang
kapangyarihang taglay ng simbahang
katoliko na nahihigit pa sa kapanyarihan
ng mga local na alkalde.
 Ang pamagat ng Noli Me Tangere ay
salitang Latin na ang ibig sabihin sa
tagalong ay “Huwag Mo Akong Salingin”
na hango sa Ebanghelyo ni San Juan
Bautista.
 Maximo Viola ang nagpahiram ng 300
salapi kaya nakapagpalimbag ng 2000
sipi sa Imprenta Lette sa Berlin Albanya
Noong Marso 29, 1887
 Binili ng pamahalaan ng Pilipinas ang
manuskrito sa halagang 25,000
 Talambuhay ni Jose Rizal
Jose Protacio Rizal Mercado Y
Alonzo Realonda ang kanyang
buong pangalan
Ipinanganak sa lalawigan ng
laguna noong ika-19 ng hunyo
1861
Ikapitong anak ni Francisco
Engracio Rizal Mercado Y
Alejandro at Teodora Morales
Alonzo Realonda Y Quintos
Ang kanyang ama na si Francisco
ay anak ng isang negosyanteng
 tsino na nagngangalang Domingo
Lam-co at ang kanyang ina ay isa
ring mestisang tsino na pangalan
ay Ines dela Rosa
Alinsunod sa kapasiyahan ng
Gobernador Heneral Claveria sa
isang kautusan noong ika-12 ng
Nobyembre,1849 ay ginamit ng
pamilya ang apelyidong Rizal na
nangangahulugang “LUNTIANG
BUKIRIN”
Siyam na taong gulang siya nang
ipadala sa Binyang at nag-aral sa
 pamamahala ni Ginoong
Justiniano Aquino Cruz.
Nagsimulang pumasok sa Ateneo
de Municipal de manila noong Ika-
20 ng Enero 1872
Nagtamo ng Katibayang Bachiller
En Artes at pagkilalang
sobresalinte (excellent)noong ika-
14 ng marso,1877.
Sa unibersidad ng Santo Tomas,
nang sumunod na taon, ay nag-
aral siya ng FILOSOFIA y LETRAS at
lumipat sa pag-aaral ng medisina.
1878 nagtapos siya ng kanyang
Land Surveying sa Atenio.
Ika-5 ng Mayo 1882 nagtungo siya
ng Europa upang ipagpatuloy ang
pag-aaral.
1884-1885 natapos ang kurso ng
medicina at filosofia y y letras sa
Madrid, Espana
1884 nag aral siya ng wikang
Ingles, Italyano at aleman,
marunong na siya ng wikang
Pranses
Noong ika-8 ng hulyo,1892 itinatag
ni Rizal sa maynila ang La Liga
Filipina,isang samahan na ang
mithiin bay ang mabago ang
naghaharing sistema ng
pamahalaan
Nagbalik siya ng Pilipinas noong
ika-6 ng Agosto 1887 inoperahan
niya sa mata ang kanyang ina.
Noong ika-3 ng Pebrero muling
umalis ng maynila at nagtungo sa
Europa, Hong Kong, Yokohama,
 San Francisco, New York, Liverpool
at London
Alinsunod sa kautusan ni
Gobernador-Heneral Despujol
noong ika-7 ng hulyo 1892 ay
ipinatapon si Rizal sa dapitan
Isinulat ni Rizal ang Mi Ultimo
adios bago siya binaril sa
Bagumbayan noong ika-30 ng
Disyembre 1896.
Kaligirang Pangkasaysayan ng El
Filibusterismo
Dumaranas ng kagipitan sa
pananalapi
Ginigipit ang pamilya at kamag-
anakan sa Pilipinas
Nangulila sa larangan ng pag-
ibig
Kabi-kabila ang panunuligsang
tinanggap mula nang lumabas
ang Noli Me Tangere
Namatayan ng dalawang
kaibigan
Mababa ang pagkilala ng mga
kasama sa Kilusang Propaganda
Ang nobelang “El FiliBusterismo”
ay isinulat n gating magiting na
bayaning si Dr. Jose Rizal na
buong pusong inialay sa tatlong
paring martir na lalong kilala sa
bansag na GOMBURZA.
Tulad ng “Noli Me Tangere”, ang
may-akda ay dumanas ng hirap
habang isinusulat ito. Sinimulan
niyang isulat ito sa London,
Inglatera noong 1890 at ang
malaking bahagi nito ay naisulat
niya sa Gante (Gent), Belgica.
Natapos ang kanyang akda noong
Marso 29, 1891. Isang
nagngangalang Valentin Ventura
na isa niyang kaibigan ang
nagpahiram ng pera sa kanya
upang mapalimbag ang aklat
noong Setyembre 22, 1891.
Ang nasabing nobela ay
pampulitika na nagpapadama,
nagpapahiwatig at nagpapagising
pang lalo sa maalab na hangaring
makapagtamo ng tunay na
kalayaan at karapatan ng bayan.

Pagkakaiba ng Noli at El Fili

Noli Me Tangere
Nalimbag sa Alemanya
Maximo Viola ang kaibigang
nagpahiram ng pera kay Rizal
upang mapalimbag ang nobela
Alay sa Inang bayan
Nobelang Panlipunan-dahil
ito’y tumatalakay sa
pamumuhay at mga sakit ng
mga mamamayan noon.

El Filibusterismo
Nalimbag sa Gante, Belhika
Valentin Ventura ang
kaibigang nagpahiram ng
pera kay Rizal upang
mapalimbag ang nobela
Alay sa Gomburza
Nobelang Pampulitika-dahil
ito’y tumatalakay sa
 pamamahala ng kastila
(simbahan at sibil)
Karagdagang Impormasyon
Ang nobelang El Filibusterismo o
Ang Paghahari ng Kasakiman ay
pangalawang nobelang isinulat ng
pambansang bayani ng Pilipinas na
si Jose Rizal, na kaniyang buong
pusong inialay sa tatlong paring
martir na lalong kilala sa bansag na
Gomburza o Gomez, Burgos, at
Zamora. Ito ang karugtong o
sequel sa Noli Me Tangere at tulad
sa Noli, nagdanas si Rizal ng hirap
habang sinusulat ito at, tulad din
nito, nakasulat ito sa kastila.
Sinimulan niya ang akda noong
Oktubre ng 1887 habang
nagprapraktis ng medisina sa
Calamba. Sa London noong 1888,
gumawa siya ng maraming
pagbabago sa plot at pinagbuti
niya ang ilang mga kabanata.
Ipinapatuloy ni Rizal ang
pagtratrabaho sa kaniyang
manuskrito habang naninirahan sa
Paris, Madrid at Brussel, at
nakumpleto niya ito noong Marso
29, 1891 sa Biarritz. Inilathala ito
sa taon ring iyon sa Gent.