ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΓΛΩΣΣΑΣ

Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 1-6

ΚΕΙΜΕΝΟ
-«Οσάκις...» άρχιζε τη φράση του ο φιλόλογος.
Ο καθηγητής της φιλολογίας έριχνε κάθε μέρα το μπαλάκι. Όλη η τάξη το έπιανε σαν
ένα γαργαλιστικό μήνυμα. Το πετούσε ο ένας στον άλλον. Χαράς ευαγγέλια.
-«Ναι. Ναι. Ο Σάκης! Ο Σάκης!» φώναζαν όλες μαζί οι μαθήτριες
γελώντας. Κι ο καθηγητής τρελαινόταν.
-« Οσάκις ...» επαναλάμβανε τη λέξη σα να έλεγε «σιωπή».
Ο καθηγητής δεν μπορούσε να ξεχωρίσει ποιες από τις μαθήτριες ήταν
οι δράστες. Η λέξη μπαλάκι κυλούσε ακαριαία σε κλάσμα δευτερολέπτου
μέσα από τα χείλη τους που ήταν κρυμμένα στο κάτω μέρος του σκυμμένου
τους κεφαλιού. Νόμιζε πως απλώς επαναλάμβαναν τη λέξη. Δεν ήταν όμως έτσι.
Άλλο πράγμα το «Οσάκις» και άλλος άνθρωπος ο «Σάκης».
Ο καθηγητής φώναξε την πρώτη μαθήτρια, τη Μαρία, στο γραφείο του και τη
ρώτησε.
-«Τι συμβαίνει με το «Οσάκις»; Γιατί αυτή η αντίδραση;»
-«Δεν ξέρω κύριε. Στο δικό μου θρανίο δεν ξέρουμε τίποτα. Το πήραν έτσι φαίνεται
και το διασκεδάζουν» του απάντησε.
Ρώτησε και άλλες μαθήτριες. Μερικές δεν κρατήθηκαν και γελούσαν. Ο καθηγητής
προσπάθησε να βγάλει από το λεξιλόγιο του τη λέξη «Οσάκις». Αυτή όμως
αντιστεκόταν. Του έβγαινε αυθόρμητα, έστω και με κάποια καθυστέρηση. Τότε
όμως γινόταν πανζουρλισμός. Σαν να την είχε στερηθεί η τάξη και ξεσπούσε «Ο
Σάκης! Ο Σάκης!», φώναζαν ακόμη πιο δυνατά και γελούσαν με την καρδιά τους.
(Ρούλα Κακλαμανάκη, Γραφές της αθωότητας, εκδ. Ελλ. Γράμματα, 2000)
1.Οσάκις: Όσες φορές

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1) Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 6-7 σειρές. (2 μον.)

2) Γιατί η τάξη γελούσε με τη λέξη Οσάκις? (1 μον)
3) Να αναγνωρίσετε τη δομή του κειμένου:
Ο καθηγητής δεν μπορούσε να ξεχωρίσει ποιες από τις μαθήτριες ήταν οι
δράστες. Η λέξη μπαλάκι κυλούσε ακαριαία σε κλάσμα δευτερολέπτου μέσα
από τα χείλη τους που ήταν κρυμμένα στο κάτω μέρος του σκυμμένου
τους κεφαλιού. Νόμιζε πως απλώς επαναλάμβαναν τη λέξη. Δεν ήταν όμως
έτσι. Άλλο πράγμα το «Οσάκις» και άλλος άνθρωπος ο «Σάκης». ( 1 μον.)
4) Να βρείτε το Ονοματικό Μέρος και το Ρηματικό Μέρος στις παρακάτω
προτάσεις.
Α) Ο διαρρήκτης παραβίασε την πόρτα του διαμερίσματος.
 Β) Ο Γιώργος πάει για μπάνιο.
Γ) Η διάρκεια της παράστασης ήταν μιάμιση ώρα.
Δ) Με ζάλισε ο θόρυβος από τη μηχανή. (1 μον.)

5) Να συμπληρώσετε τα κενά με την κατάλληλη πτώση του επιθέτου που

βρίσκονται στην παρένθεση:

Ο υπουργός ενδιαφερόταν για την εξαγωγή των ………………(εγχώριος)

προϊόντων και την εισαγωγή …………..(ξένος) συναλλάγματος. Δεν έλειψαν
βέβαια και οι …………………..(μυστικός) συνεδριάσεις κατά τις οποίες
έπαιρναν …………(έκτακτος) μέτρα. Στα πυκνά του φρύδια και τα
……………….. του στήθη (δασύς) έβλεπες ζωντανεμένη την παλικαριά. Έληξε η
εποχή των……………(παχύς ) αγελάδων. Οι άκρες
των……………………(καφετής) ματιών της κατέληγαν σε μια
………………..(χρυσαφής) γραμμή. (2 μον.)

6) Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε ποια είναι τα υποκείμενα, αντικείμενα και

κατηγορούμενα. Ποια ρήματα λέγονται μεταβατικά, ποια αμετάβατα και ποια
συνδετικά;

Ο ανήφορος αρχίζει.

Οι κάτοικοι ανοίγουν τα παράθυρά τους∙ βλέπουν ξένους ανθρώπους.

Προς τη θάλασσα το έδαφος γίνεται απότομο.

Το Καρούλι είναι ένας βράχος.

Οι θάμνοι φράζουν το μονοπάτι.

Οι ντόπιοι μαζεύουν πολλούς και νόστιμους καρπούς της εποχής.

Η θάλασσα έγινε ένα πολύ στενό κανάλι.

7) Να βρείτε τη φωνή και τη διάθεση των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις:

Οι κλόουν ντύνονται με ειδικές στολές.
Σε λίγα λεπτά το διαστημόπλοιο εκτοξεύθηκε στο διάστημα.
Οι ηθοποιοί ζουν μέσα σε όνειρο.
Το νερό πάγωσε.
8) Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους ομοιόπτωτους προσδιορισμούς
(παράθεση , επεξήγηση)
1. Στερήθηκα τα πάντα, την ψυχαγωγία, το παιχνίδι.
2. Ο φαρμακοποιός, εκφραστής του πνεύματος της ειρήνης , επιδοκίμασε
την απόφαση των παιδιών.
3. Ένα από τα παιδιά της παρέας μας, ο Κώστας, διακρίθηκε στους
πανελλήνιους σκακιστικούς αγώνες.
4. Τα καλοκαίρια στη γειτονιά παίζουμε συχνά τα αγαπημένα μας
παιχνίδια, κρυφτό, κουτσό, κυνηγητό.
9) Χαρακτήρισε τις υπογραμμισμένες προτάσεις του διαλόγου με βάση το
περιεχόμενό τους (αποφαντική, προστακτική, ερωτηματική, επιφωνηματική)
- Πού θα πάτε;
- Στην Αθήνα, μαμά, άσε μας να πάμε. Πρέπει να έρθει κι η Ελένη μαζί.
- Στην Αθήνα; Αυτό είναι παράλογο! Ο καιρός το πάει για βροχή. Το
μεσημέρι να είστε εδώ. Πήρατε μαζί σας ομπρέλα;
10) Να διηγηθείτε ένα αστείο περιστατικό που έγινε στην τάξη σας. (έκθεση)