SEMINARSKI RAD

TEMA: UGOVOR O GRAĐENJU

 Sadržaj
1. UVOD .................................................................................................................................................... 4

2. UGOVOR O GRAĐENJU ......................................................................................................................... 4

2.1 Pojam.......................................................................................................................................... 4

2.2 Bitni elementi ugovora ............................................................................................................... 5

2.3 Osobine ugovora i pravna priroda.............................................................................................. 6

2.4 Razgraničenje od ugovora o prodaji........................................................................................... 6

2.5 Specifičnosti zaključenja ugovora o građenju ............................................................................ 7

3. OBAVEZE IZVOĐAČA RADOVA .............................................................................................................. 7

3.1 Podjela ........................................................................................................................................ 7

3.2 Obaveza proučavanja tehničke dokumentacije ......................................................................... 8

3.3 Obaveza izvođenja ugovorenih građevinskih radova................................................................. 8

3.4 Obaveza pridržavanja ugovorenih rokova.................................................................................. 8

3.5 Obaveza plaćanja ugovorne kazne ............................................................................................. 9

3.6 Obaveza omogućavanja naručiocu da vrši nadzor ................................................................... 10

3.7 Obaveza osiguranja radova ...................................................................................................... 10

3.8 Obaveza zaštite obustavljenih radova...................................................................................... 11

3.9 Obaveza obavještenja naručioca.............................................................................................. 11

4. Obaveze naručioca radova ................................................................................................................. 11

4.1 Obaveza izvođenja projektno-tehničke dokumentacije........................................................... 11

4.2 Obaveza uvođenja izvođača u posao ....................................................................................... 12

4.3 Obaveza vršenja stručnog nadzora .......................................................................................... 12

4.4 Obaveza plaćanja ugovorene građevinske cijene .................................................................... 12

4.5 Obaveza plaćanja avansa ......................................................................................................... 12

5.Primopredaja građevine i radova ........................................................................................................ 13

5.1 Tehnički pregled i odobrenje za upotrebu ............................................................................... 13

5.2 Primopredaja ............................................................................................................................ 13

2
 5.3 Konačni obračun....................................................................................................................... 14

6. Odgovornost izvođača za nedostatke građevine i radova ................................................................. 14

6.1 Odgovornost izvođača u toku izvođenja radova ...................................................................... 14

6.2 Odgovornost izvođača posle primopredaje – pravna priroda ................................................. 15

6.3 Odgovornost izvođača posle primopredaje za kvalitet izvršenih radova................................. 15

6.4 Odgovornost izvođača posle primopredaje za solidnost građevine ........................................ 15

7. Odgovornost projektanta za nedostatke građevine .......................................................................... 16

7.1 Pravna priroda .......................................................................................................................... 16

7.2 Odgovornost projektanta za greške u projektu ....................................................................... 16

7.3 Odgovornost projektanta za vršenje nadzora .......................................................................... 16

7.4 Solidarna odgovornost izvođača i projektanta......................................................................... 16

8. Ostala pravila o odgovornosti ............................................................................................................ 17

8.1 Prava naručioca ........................................................................................................................ 17

8.2 Lica prema kojima izvođač odgovara ....................................................................................... 17

8.3 Imperativnost normi o odgovornosti izvođača i projektanta................................................... 17

9. Odgovornost za štetu trećim licima ................................................................................................... 18

9.1 Subjekt odgovornosti ............................................................................................................... 18

10. Posebne vrste ugovora o građenju .................................................................................................. 18

10.1 Sistem zaključenja odvojenih ugovora ................................................................................... 18

10.2 Sistem zaključenja skupnog ugovora – ugovor „ključ u ruke“ ............................................... 18

10.3 Ugovor o konsalting inženjeringu („čisti inžinjering“) ............................................................ 18

11. Zaključak ........................................................................................................................................... 20

12. Literatura .......................................................................................................................................... 21

3
 1. UVOD

Ugovorom o građenju smatra se ugovor o djelu kojim se izvođač (građevinar,

izvođač radova) obavezuje da prema određenom projektu, sagradi u
ugovorenom roku određeni građevinski objekat, odnosno da izvrši neke
građevinske radove na već postojećem objektu ili izvrši neke druge građevinske
radove, a naručilac se obavezuje da mu za to isplati određenu cijenu.
Ugovor o građenju mora da bude zaključen u pismenoj formi. Pod građevinskim
objektom, građevinom podrazumevaju se zgrade, brane, mostovi, tuneli,
vodovodi, kanalizacije, putevi, željezničke pruge, bunari i ostali građevinski
objekti.
Pod izgradnjom građevinskog objekta podrazumijeva se izvođenje
građevinskih i zanatskih radova kao i ugrađivanje i montaža uređaja,
postrojenja,opreme.
Ugovor o građenju je dvostrano obavezan i teretan ugovor jer obje ugovorne
strane i izvođač radova i naručilac imaju prava i obaveze. Da bi došlo do
zaključenja ugovora potrebno je da se ispune niz zakonskih uslova. Tako se od
investitora, izvodača radova zahtijeva da pribavi investicioni program i
dokumentaciju.
Predmet ugovora o građenju je izvođenje ugovorenih radova (izgradnja,
rekonstrukcija ili adaptacija objekta, zajedno sa pripremnim, montažnim,
završnim i drugim radovima na investicionom objektu).

2. UGOVOR O GRAĐENJU
2.1 Pojam

Ugovor o građenju predstavlja takav ugovor kojim se jedna ugovorna strana – izvođač
radova obavezuje da prema određenom projektu sagradi u ugovorenom roku
određenu građevinu na određenom zemljištu, ili da na takvom zemljištu, odnosno na
već postojećem objektu izvrši kakve druge građevinske radove, a druga ugovorna
strana – naručilac radova se obavezuje da mu za to isplati određenu naknadu (cijenu).1

1
Dr Mirko S.Vasiljević: Trgovinsko pravo str. 169

4
 Subjekti ugovora o građenju su naručilac i izvođač radova kao ugovorene strane. U
ostvarivanju odnosa iz ugovora o građenju imaju odgovarajući položaj i pojedina druga
lica kao što su projektant i lice koje vrši stručni nadzor nad izvođenjem građevinskih
radova. Ova lica imaju određena prava i obaveze i snose odgovarajuće odgovornosti u
vezi sa predmetom ugovora o građenju. Prava i obaveze subjekata ugovora o građenju
ostvaruju se tokom izvođenje radova, ali pojedine obaveze, odnosno odgovornosti
nekih navedenih subjekata djeluju i posle predaje građevine naručiocu. Jedna od bitnih
pravnih karakteristika ugovora o građenju je u tome što odgovornost izvođača i
projektanata se ne završava predajom građevine naručiocu što je redovan slučaj kod
ugovora o djelu, već određena odgovornost ovih lica traje i po predaji građevine.
Prema Zakonu o obligacionim odnosima odgovornost traje i do 10 godina.2

2.2 Bitni elementi ugovora

Iz zakonske definicije ugovora o građenju proizilazi da postoje tri bitna elementa ovog
ugovora: predmet ugovora, cijena građenja i rok izgradnje.
Bitnim elementom ugovora o građenju po samom zakonu smatra se i pismena forma.
Pored bitnih elemenata ugovor o građenju redovno sadrži i druge elemente: dinamički
plan gradnje, način naplate izvršenih radova i slično.3
Pod predmetom ugovora o građenju podrazumijeva se određena građevina odnosno
građevinski objekat ili građevinski radovi. Kada govorimo o građevini, onda je to
najčešće novi građevinski objekat a pod građevinom podrazumijevamo: zgrade, brane,
mostove i tunele, ustvari objekti čije izrada zahteva složenije radove.
Cijena je naknada koju investitor duguje izvođaču za postignuti rezultat: građevinu ili
radove, to jeste jedinicu mjere ugovoreni radova. To je takozvana jedinična cijena.
Cijena se može odrediti i za ukupan iznos objekta to je takozvana ukupna ugovorena
cena. U slučaju “ ključa u ruke” ugovorena cijena obuhvata i sve nepredvidive troškove
i viškove radova, ali isključuje uticaj manjka radova na ugovorenu cenu.
Ugovorom o građenju se pored iznosa reguliše vrijeme i način plaćanja cijene. Može se
ugovarati plaćanje cijene odjednom u trenutku zaključenja ugovora ili u trenutku
predaje izgrađenog objekta ili završenih radova naručiocu. Cijena se u praksi najčešće
ugovara sukcesivno, prema obimu izvedenih radova u određenom periodu. Takav
obračun građevinskih radova prema njihovim količinama i koštanju naziva se situacija.

2
Seminarski-diplomski: Pravo - ugovor o građenju
3
Dr Mirko S.Vasiljević: Trgovinsko pravo str 170

5
 Rok je trenutak do koga ili period unutar koga objekt, odnosno građevinski radovi
moraju biti završeni. Najčešće je određen periodom. Početak roka može biti izričito
ugovoren, a ako nije onda teče od dana uvođenja građevinara u posao.
Ako izvođač bez razloga odlaže početak poslova daje mu se primjeren rok. Njegovo
nepoštovanje vodi raskidu ugovora. Produžavati rok može se i unaprijed i naknadno.
Kada zbog neispunjavanja obaveza naručioca izvođač nije u mogućnosti da krene sa
radom, tada se rok prolongira za vrijeme potrebno za ponovno otpočinjanje radova.
Postoji više vrsta rokova: rok za uvođenje izvođača u posao, rok za izvođenje, te onaj
najvažniji rok za dovršenje i predaju naručiocu.4

2.3 Osobine ugovora i pravna priroda

Ugovor o građenju spada u dvostrano obavezne i teretne ugovore,ugovore sa trajnim

presticijama, formalne ugovore, komutativne ugovore. U našem pravu ugovor o
građenju spada i u imenovane ugovore koji se posebno regulišu pod ovim nazivom ili
pod nazivom „izvođenje investicionih radova u inostranstvu“.

2.4 Razgraničenje od ugovora o prodaji

Ovo razgraničenje značajno je posebno iz tri razloga: 1. prenos rizika kod ugovora
vezuje se za prenos građevine, a kod prodaje za predaju stvari; 2. različita je
odgovornost za skrivene mane; i 3. različiti su rokovi zastarjelosti podizanja prigovora
odgovornosti. Za razgraničenje ovih ugovora Zakon o obligacionim odnosima postavlja
nekoliko kriterijuma: 1. ako ugovorne strane naročito imaju u vidu rad izvođača onda
će se raditi o ugovoru o građenju; 2. ako materijal za izgradnju obezbeđuje naručilac
onda će se raditi o ugovoru o građenju; 3. ako zemljište obezbeđuje naručilac bez
obzira ko daje materijal, onda će se raditi o ugovoru o građenju; 4. ako se narudzba
naručioca odnosi na individualno određenu stvar, bez obzira ko obezbeđuje materijal i
zemljište onda se radi o ugovoru o građenju, a ako se narudzba odnosi na izgradnju
tipiziranog objekta, onda je riječ o prodaji.5

4
Seminarski-diplomski: Pravo - ugovor o građenju
5
Dr Mirko S.Vasiljević: Trgovinsko pravo str 170

6
 2.5 Specifičnosti zaključenja ugovora o građenju

Riječ je o institutu administrativno pravnog uticaja na zaključenje ovog ugovora, koji

ima svoja dva domena primjene. 1. domen administrativno-pravnih obaveza naručioca
radova , kao uslova za zaključenje ovog ugovora. 2. domen postupka i zaključenja
ugovora.
Administrativno-pravne obaveze naručioca radova obuhvataju: donosenje odluke o
izgradnji objekta, obezjeđenje finansijskih sredstava i pribavljanje odobrenja za
izgradnju. Naručilac radova donosi odluku o izgradnji na način predvidjen svojim
statutom. Uslov za donošenje ove odluke je prethodno obezbeđenje finansijskih
sredstava za finansiranje izgradnje, čime se obezbeđuje suzbijanje tzv. nepokrivenih
investicija.
Ustupanje izgradnje građevinskih objekata, odnosno izvršenja određenih
građevinskih radova vrši se, u skladu sa posebnim republičkim zakonima o izgradnji
investicionih objekata, javnim nadmetanjem, prikupljanjem ponuda, ili neposrednom
pogodbom.6

3. OBAVEZE IZVOĐAČA RADOVA

3.1 Podjela

Izvođač radova, kao i naručilac ima i administrativno-pravne i ugovorne

obaveze. U administrativne obaveze izvođača spadaju: obaveza prijave početka
radova; obaveza imenovanja rukovodioca gradilišta; obaveza vođenja
građevinskih knjiga i obaveza obezbeđenja gradilišta. U ugovorne obaveze
izvođača spadaju: obaveza proučavanja tehničke dokumentacije, obaveza
izvođenja ugovorenih građevinskih radova, obaveza pridržavanja ugovorenih
rokova, obaveza plaćanja ugovorne kazne, obaveza omogućavanja naručiocu
radova da vrši nadzor, obaveza osiguranja radova, obaveza zaštite
obustavljenih radova i obaveza obavjestavanja naručioca o važnijim
okolnostima.7

6
Dr Mirko S.Vasiljević: Trgovinsko pravo str 171
7
Dr Mirko S.Vasiljević: Trgovinsko pravo str 173

7
3.2 Obaveza proučavanja tehničke dokumentacije

Izvodjač radova, koji prema ugovoru ne obezbeđuje projektno-tehničku

dokumentaciju, a koja je redovno sastavni dio ugovora, dužan je detaljno istu
da prouči i da od naručioca zatraži blagovremeno objašnjenja o nedovoljno
jasnim detaljima. Naručilac radova, dužan je da postupi po zahtjevu izvodjača i
da mu u primjerenom roku da tražena objašnjenja u pismenoj formi. S druge
strane, izvodjač radova nije ovlašćen da mijenja projektno-tehničku
dokumentaciju, ali ako uoči određene nedostatke dužan je da o tome upozori
naručioca, a u težim slučajevima može i da obustavi radove.8

3.3 Obaveza izvođenja ugovorenih građevinskih radova

Izvodjač radova dužan je da izvede ugovorene radove (pripremne, glavne i

završne) u svemu prema projektnoj dokumentaciji. Izvodjač radova dužan je da
izvede i viškove radova, koji se takodje smatraju ugovorenim radovima. Za
svako odstupanje od projekta građenja, izvodjač mora da ima pismenu
saglasnost naručioca radova. Izuzetno, izvodjač ne mora da ima prethodnu
pismenu saglasnost naručioca kada je rijec o tzv. nepredvidivim radovima, ali
samo onda ako zbog njihove hitnosti nije bio u mogućnosti da pribavi tu
saglasnost. Izvodjač radova dužan je u svakom slučaju da obavijesti naručioca o
nepredviđenim radovima i preduzetim mjerama i ima uvijek pravo na pravičnu
naknadu.
Izvodjač radova nije dužan jedino da izvede tzv. naknadne radove, tj. radove
koji nisu ugovoreni i nisu nužni za ispunjenje ugovora. Ako, međutim, naručilac
želi izvođenje i naknadnih radova , dužan je da ih prvo ponudi na izvođenje
izvodjaču.9

3.4 Obaveza pridržavanja ugovorenih rokova

Izvodjač radova dužan je ugovorene radove, odnosno ugovorenu građevinu

završiti u ugovorenom roku. Ako nije drugačije ugovoreno, rok za izvođenje

8
Međunarodna ekonomija: Ugovori u međunarodnom poslovanju
9
Dr Mirko S.Vasiljević: Trgovinsko pravo str 173-174

8
radova teče od uvodjenja izvodjača u posao. Ako izvodjač radova ne započne
radove u ugovorenom roku, odnosno odmah po uvođenju u posao, a to ne
učini ni u naknadno ostavljenom roku, naručilac moze da raskine ugovor i da
zahtijeva naknadu štete. S druge strane ako je izvođac i započeo izvođenje
radova na vrijeme, ali po dinamici izvođenja radova postoji opravdana sumnja
da ce radovi biti završeni na vrijeme, naručilac može da zahtijeva ubrzanje
radova.
Izvodjač radova ima pravo da u određeni slučajevima zahtijeva produženje
roka za izvođenje radova. Prvo, u slučaju nastupa određenih promijenjenih
okolnosti. Drugo, kad zbog neispunjenja obaveza naručioca ne može uredno da
izvršava svoje obaveze. Treće, zbog odstupanja od predmeta ugovora.
Kad je riječ o promijenjenim okolnostima kao osnovu produženja roka
izvođenja radova , potrebno je da su one nastupile do nastupanja izvođača
radova.
Izvodjač radova koji u ugovorenom ili produženom roku ne završi ugovorene
radove pada u dužničku docnju, na koju se u načelu primjenjuju opšta pavila o
ovoj docnji. Ipak, raskid ugovora o građenju izuzetna je pojava, već se najčesće
primijenjuje sankcija ugovaranja ugovorne kazne. S druge strane, nijedan
ugovor, pa ni ugovor o građenju, ne može da bude raskinut zbog neznatnog
neispunjenja obaveze.

3.5 Obaveza plaćanja ugovorne kazne

U slučaju docnje izvođača radova sa izvršenjem svoje osnovne ugovorne

obaveze redovno se u ugovorima o građenju ugovara plaćanje ugovorne kazne.
Prema posebnim uzansama o građenju ugovorna kazna može iznositi jedan
promil od ukupne ugovorene cijene radova za svaki dan zakašnjenja.
Ugovorna kazna se obračunava do primopredaje objekta odnosno prema
vrijednosti dijela objekta koji predstavlja ekonomsku-tehničku cjelinu.
Zahtjev za plaćanje ugovorne kazne naručilac može istaći i nakon primopredaje
objekta, ali najkasnije do završetka konačnog obračuna. Naručilac ima pravo da
zahtijeva ugovornu kaznu i onda kada nije pretrpio nikakvu štetu, ali samo ako
je izvodjač odgovoran sto je došlo do neispunjenja ili neurednog ispunjenja
ugovorne obaveze. Ako je naručilac pretrpio i veću štetu od ugovorene

9
 ugovorne kazne, onda može zahtijevati i tu štetu, pod uslovom da je dokaže. S
druge strane, izvođač može da zahtijeva smanjenje ugovorne kazne ako nađe
da je ona ne srazmjerno visoka s obzirom na vrijednost i značaj predmeta
obaveze.10
Anglosaksonska pravna praksa, za potrebe ugovorne kazne, poznaje dva
instituta: institut ’’penalty’’(koji odgovara našem poimanju ugovorne kazne) i
institut ’’liquidated damages’’ (predstavlja unaprijed dogovoreni iznos štete
između ugovoreni strana koju će naručilac vjerovatno imati, i koju izvođač
radova obavezno plaća za slučaj neizvršenja ili neurednog izvršenja ugovora).
Prema pravilima (UNCITRAL,1983) povjerilac nema pravo da zahtijeva
naknadu štete za dio koji je pokriven ugovorenom sumom, ali ima pravo da
zahtijeva naknadu ’’za dio štete koji nije pokriven ugovorenom sumom ukoliko
šteta znatno prevazilazi ugovorenu sumu’’. Takodje je predviđeno da ’’ni
arbitraža ni sud ne mogu smanjiti ugovorenu sumu, izuzev ako je ugovorena
suma u znatnoj ne srazmjeri sa štetom koju je pretrpio povjerilac’’.11

3.6 Obaveza omogućavanja naručiocu da vrši nadzor

Izvodjač je dužan da omogući naručiocu vršenje stručnog nadzora nad izvođenjem

radova, radi kontrole njihovog urednog izvođenja, naročito u pogledu vrsta, količina i
kvaliteta radova, materijala, opreme i predviđenih rokova. Izvodjač je obavezan da
postupi po svim zahtjevima naručioca podnesenim u vezi sa vršenjem stručnog
nadzora. 12

3.7 Obaveza osiguranja radova

Ugovorom o građenju redovno se predviđa obaveza izvođača da osigura radove,

materijal i opremu za ugrađivanje od uobičajenih rizika do njihove pune vrijednosti.
Redovno se ovakvim osiguranjem obuhvata i rizik odgovornosti izvođača za štete
prouzrokovane izvođenjem radova trećem licu.13

10
Dr Mirko S.Vasiljević: Trgovinsko pravo str 175-176
11
Međunarodna ekonomija: Ugovori u međunarodnom poslovanju
12
Dr Mirko S.Vasiljević: Trgovinsko pravo str 176
13
Dr Mirko S.Vasiljević: Trgovinsko pravo str 176

10
 3.8 Obaveza zaštite obustavljenih radova

Izvodjač ima pravo da privremeno obustavi izvođenje radova, ako je zbog postupka
naručioca spriječen da izvodi radove ili mu je zbog toga izvođenje radova znatno
otežano. U tom slučaju izvođač je dužan da zaštiti već izvedene radove od propadanja
preduzimanjem samo nužnih mjera zaštite. Izvodjač ima pravo na naknadu opravdanih
troškova zaštite obustavljenih radova, kao i pravo na naknadu pretrpljene štete.14

3.9 Obaveza obavještenja naručioca

Izvodjač radova dužan je da izvještava naručioca o svim važnijim okolnostima toka

izvršenja ugovora. Ovo obavještavanje vrši se redovno u pismenoj formi (dokazna
forma). Ne udovoljavanje ovoj obavezi može da vodi obavezi izvođaca da naknadi štetu
naručiocu, koja je prouzrokovana propuštanjem takvog obavještenja.15

4. Obaveze naručioca radova

Obaveze izvođača radova se dijele na:

 administrativne
 ugovorne

Naručilac je dužan da pribavi odobrenje za izgradnju, da uvede izvođača u posao u

roku koji je određen ugovorom, da vrši nadzor nad izvođenjem radova na način
utvrđen zakonom o izgradnji objekata, da plati ugovorenu cijenu, odnosno da plati
avans.

4.1 Obaveza izvođenja projektno-tehničke dokumentacije

Naručilac radova je obavezan da obezbjedi i preda blagovremeno izvođaču svu

potrebnu projektno- tehničku dokumentaciju sa svim grafičkim, računskim i opisnim
prilozima potrebnim za izvođenje radova koji su predmet ugovora.

14
Dr Mirko S.Vasiljević: Trgovinsko pravo str 177
15
Dr Mirko S.Vasiljević: Trgovinsko pravo str 177

11
 4.2 Obaveza uvođenja izvođača u posao

Naručilac prvo mora da preda gradilište. Uređenim se smatra samo ono gradilište
koje izvođaču između ostalog obezbjeđuje faktičku i pravnu mogućnost pristupa
parceli na kojoj se izvode radovi. Naručilac mora uručiti i :

 tehničku dokumentaciju za izvršenje radova u potrebnom broju primjeraka,

 odobrenje za izgradnju,
 dokaze o obezbeđenim finansijskim sredstvima i
 rok izgradnju teče za od trenutka uvođenja u posao.16

4.3 Obaveza vršenja stručnog nadzora

Vršenje stručnog nadzora je pravo naručioca radova. Realizacija ove obaveze može
biti veoma značajna kod procjenjivanja odgovornosti izvođača za nedostatak
izgrađenog građevinskog objekta, odnosno izvedenih građevinskih radova.
Predmet stručnog nadzora su:

 vrste, količine i kvalitet radova, materijala i opreme,

 pridržavanje tehničke dokumentacije i rješenja značajnih za stabilnost i
sigurnost objekta.

Način nadzora se određuje ugovorom i posebnim uzansama.17

4.4 Obaveza plaćanja ugovorene građevinske cijene

Cijena je osnovna obaveza naručioca radova koju je on dužan da plati za

izvršenje ugovorenih građevinskih radova. Vrijeme i način plaćanja cijene
građenja reguliše se ugovorom: odjednom, u ratama, prije početka građenje,
tokom građenja i nakon završetka građenja.

4.5 Obaveza plaćanja avansa

16
Pravo: Ugovor o građenju
17
Pravo: Ugovor o građenju

12
 Za iznose koje će dati, naručilac traži i garanciju banke da će izvođač ili izvršiti
ugovorene radove ili vratiti avans. Ako nije drugačije dogovoreno, obaveza
počinje teći kad novčani iznos ispostavljenih privremenih situacija dostigne
visinu od 50% ugovorene cijene. Vraćanje se vrši sukcesuivno i u srazmjeri
primljenog avansa i vrijednosti ugovorenih a ne izvršenih radova. Vraćanje
avansa ostvaruje se kroz odbijanje odgovarajuće rate od cijene koju treba platiti
po dospjeloj privremenoj situaciji.18

5.Primopredaja građevine i radova

5.1 Tehnički pregled i odobrenje za upotrebu

Po završetku građevinskog objekta, odnosno po završetku građevinskih radova,

a pre primopredaje izeđu ugovornih strana, vrši se prvo tehnički pregled od
strane organa uprave (građevinska inspekcija). Tehničkim pregledom objekta,
odnosno radova utvrđuje se njihova podobnost za upotrebu prema predviđenoj
namjeni. Ovim pregledom u slučaju konstatovanih manjih nedostataka izvođaču
može biti naloženo da ih u ostavljenom pimjerenom roku otkloni, a u slučaju
većih nedostataka koji utiču na bezbednost može biti i naloženo i rušenje
izgrađenog objekta i njegovo uklanjanje. Po otklanjanju utvrđenih nedostataka ili
u slučaju da nedostaci nisu utvrđeni izdaje se odobrenje za upotrebu objekta.
Tek po završetku ove faze, koja se odvija nezavisno od volje ugovornih strana još
jedno administrativno-pravno obeležje ovog ugovora može se pristupiti
primopredaji građevine između ugovornih strana.19

5.2 Primopredaja

Primopredaja izgrađenog objekta, odnosno radova, odvija se između ugovornih

strana iz ugovora o građenju i to sastavljanjem zapisnika o primopredaji koji
potpisuju obe ugovorne strane. Ako jedna ugovorna strana neopravdano odbije
da učestvuje u postupku primopredaje, onda zapisnik o primopredaji može
sastaviti i samo jedna ugovorna strana i dostaviti ga drugoj strani, čime

18
Pravo: Ugovor o građenju
19
Dr Mirko S.Vasiljević: Trgovinsko pravo str 180

13
nastupaju pravna dejstva primopredaje. Zapisnik o primopredaji utvrđjuje se
posebno: da li su radovi izvedeni po ugovoru, propisima i pravilima struke; da li
kvalitet izvedenih radova odgovara ugovorenom kvalitetu, odnosno koje
eventualno prepravke treba izvršiti, dorade ili šta treba ponovo izvesti i u kom
roku, kao i o kojim pitanjima tehničke prirode nije postignuta saglasnost.20

5.3 Konačni obračun

Nakon izvršene primopredaje sprovodi se konačni obračun cene radova, s tim

što se on mora završiti u roku od 60 dana od primopredaje. Konačnim
obračunom raspravljaju se odnosi između ugovornih strana i utvrđuje izvršenje
njihovih međusobnih prava i obaveza iz ugovora. Konačnim obračunom
obuhvataju se svi radovi izvedeni na osnovu ugovora, uključujući i nepredviđene
i naknadne radove koje je izvođač bio dužan ili ovlašćen da izvede, bez obzira da
li su radovi bili obuhvaćeni privremenim situacijama.21

6. Odgovornost izvođača za nedostatke građevine i radova

6.1 Odgovornost izvođača u toku izvođenja radova

Odgovornost izvođača u toku izvođenja radova je višestruka: 1. odgovornost u

pogledu načina izvođenja radova, 2. odgovornost u pogledu poštovanja rokova,
3. odgovornost u pogledu materijala i opreme, 4. odgovornost za greške u
projektu i 5. odgovornost za mane zemljišta. Izvođač radova dužan je da izvodi
građevinske radove prema pravilima svoje struke, pri čemu mora da poštuje
ugovor i projekt, koji je obezbedio naručilac. U osnovi isti princip važi i za
odgovornost izvođača za mane zemljišta. Izvođač je odgovoran za ugrađivanje u
građevinski objekat materijala i opreme, bez obzira da li ih nabavlja on ili
naručilac, koji odgovaraju propisanom ili ugovorenom kvalitetu. Ako je
potrebno, izvođač je dužan i da izvrši odgovarajuće ispitivanje materijala i
opreme koji su predviđeni tehničkom dokumentacijom, kao i materijala i

20
Dr Mirko S.Vasiljević: Trgovinsko pravo str 180
21
Dr Mirko S.Vasiljević: Trgovinsko pravo str 180-181

14
opreme koje je naručilac nabavio ili izabrao i da upozori naručioca na utvrđene ili
uočene nedostatke. 22

6.2 Odgovornost izvođača posle primopredaje – pravna priroda

Postoje tri stanovišta. 1. da je riječ o ugovornoj odgovornosti, i izvođač i dalje

odgovara za skrivene mane, a oslobađa se odovornosti za vidljive mane. 2. da je
riječ o deliktnoj odgovornosti, ako se utvrdi prevara izvođača, 3. da je riječ o
garanciji izvođača za solidnost objekta i kvalitet radova u propisanim ili
ugovorenim garantnim rokovima23

6.3 Odgovornost izvođača posle primopredaje za kvalitet izvršenih

radova

Odgovornost izvođača za kvalitet izvedenih radova, nakon primopredaje,

višestruko je uslovljena. 1. potrebno je da se radi o skrivenim manama koje se
nijesu mogle primetiti prilikom primopredaje ili vidljivim manama za koje je
izvođač znao, a nije ih pokazao naručiocu. 2. potrebno je da naručilac obavijesti
izvođača o pokazanom nedostatku što prije, a najkasnije u roku od mesec dana
od njegovog otkrivanja. 3. potrebno je da se nedostatak pojavi najkasnije u roku
od dvije godine od dana primopredaje. 4. ako naručilac ostvaruje pravo po
osnovu odgovornosti za nedostatke građevine sudskim putem, potrebno je da
podnese tužbu najkasnije godinu dana od učinjenog obavještenja.24

6.4 Odgovornost izvođača posle primopredaje za solidnost građevine

Izvođač odgovara za nedostatke u izradi koji se tiču njene solidnosti, ukoliko se

ovi nedostaci pojave u roku od deset godina od primopredaje. Riječ je o
pretpostavljenoj odgovornosti, što značajno ublažuje oštricu spora da li je
obaveza izvođača obaveza rezultata ili obaveza sredstava. Pod nedostacima u

22
Dr Mirko S.Vasiljević: Trgovinsko pravo str 181
23
Međunarodna ekonomija: Ugovori u međunarodnom poslovanju
24
Međunarodna ekonomija: Ugovori u međunarodnom poslovanju

15
izradi građevine koji se tiču njene solidnosti treba podrazumevati one
nedostatke koji se odnose na stabilnost i sigurnost građevina.25

7. Odgovornost projektanta za nedostatke građevine

7.1 Pravna priroda

Kod klasičnog ugovora o građenju naručilac sklapa odvojeni ugovor sa

projektantom čija priroda zavisi od predmeta obaveze projektanta. Ako je
predmet obaveze projektanta samo izrada projekta onda projektant odgovara
samo za svoje radnje onda je riječ o ugovoru o djelu. Ako je predmet obaveze
projektanta izrada projekta i nadzor nad izvođenjem radova onda projektant kao
i izvođač može odgovarati za svoje radnje i radnje izvođača onda je riječ o
ugovoru o djelu i ugovoru o punomoćstvu.

7.2 Odgovornost projektanta za greške u projektu

Projektant je dužan da uradi projekt prema pravilima struke gdje odgovara za

sve greške u projektu koje su rezultat nepoštovanja pravila struke.

7.3 Odgovornost projektanta za vršenje nadzora

Projektant koji je istovremeno i nadzorni organ naručioca odgovara i za vlastite

greške kao i za mane zemljišta koje utiču na solidnost građevine a
prouzrokovane su krivicom drugog lica i krivicom projektanta.

7.4 Solidarna odgovornost izvođača i projektanta

Kada su za štetu odgovorni izvođač i projektant njihova odgovornost se

određuje prema veličini krivice. Kad se ne mogu utvrditi udjeli prilikom nastanka
štete onda je njihova odgovornost solidarna.

25
Međunarodna ekonomija: Ugovori u međunarodnom poslovanju

16
 8. Ostala pravila o odgovornosti
8.1 Prava naručioca

Naručilac ima sledeća prava:

1. da zahtijeva otklanjanje mana u primjerenom roku,

2. da sam izvrši otklanjanje nedostataka,

3. da zahtijeva sniženje cijene,

4. da raskine ugovor.

8.2 Lica prema kojima izvođač odgovara

Za nedostatke i solidnost građevine izvođač odgovara u prvom redu drugoj

ugovornoj strani – naručiocu radova. Prava naručioca po ovom osnovu prelaze
po samom zakonu na pribavioca građevine ili njenog dijela. Prava docnijeg
sticaoca građevine nisu orginalna već on ulazi u prava naručioca i za njega ne
teku rokovi za obavještenja izvođača o nedostacima i za tužbu, već im se
uračunava rok prethodnika.26

8.3 Imperativnost normi o odgovornosti izvođača i projektanta

Za razliku od opštih pravila obligacionog prava o načelnoj mogućnosti da se

propisana odgovornost može ugovorom isključiti ili ograničiti, ukoliko nije riječ o
namjeri ili gruboj nepažnji. Ova imperativnost, ustanovljena je u interesu
naručioca, te bi bila moguća ugovaranja koja su u njegovom interesu, ali ne bi
bila dozvoljena ugovaranja koja favorizuju interese izvođača radova ili
projektanta.27

26
Dr Mirko S.Vasiljević: Trgovinsko pravo str 184
27
Dr Mirko S.Vasiljević: Trgovinsko pravo str 184

17
 9. Odgovornost za štetu trećim licima
9.1 Subjekt odgovornosti

Izvođači radova prije početka vršenja djelatnosti moraju osigurati i imati u toku
cijelog trajanja poslovanja osiguranu svoju odgovornost za štetu koja bi mogla da
se desi trećim licima u vezi sa obavljanjem njihove djelatnosti.

Osiguranjem odgovornosti izvođača građevinskih radova pokrivene su štete na

samom objektu na kome se izvode radovi i štete pričinjene trećim licima, kao i
svi projekti na kojim klijent radi kao izvođač građevinskih radova.28

10. Posebne vrste ugovora o građenju

10.1 Sistem zaključenja odvojenih ugovora

Naručilac može da zaključi: 1. ugovor o projektovanju; 2. ugovor o građenju; 3.

ugovor o isporuci opreme; 4. ugovor o montaži i demontaži; 5. ugovor o
nadzoru; 6. ugovor o djelu i slično.

10.2 Sistem zaključenja skupnog ugovora – ugovor „ključ u ruke“

Izvođač radova se obavezuje da samostalno izvrši sve potrebne radove za

izgradnju cjelokupnog objekta. Po završetku gradnje, izvođač predajom ključeva
naručiocu vrši predaju izgrađenog objekta. Za ovaj ugovor je karakteristično da
se cijena određuje u fiksnom iznosu. Ugovor „ključ u ruke“ uveliko približava
odgovor o djelu, o kupoprodaji od koga se razlikuje u materijalnom smislu,
uglavnom još individualizacija predmeta ugovora i njegova teritorizacija za
zamljište naručioca.29

10.3 Ugovor o konsalting inženjeringu („čisti inžinjering“)

28
Osiguranje odgovornosti izvođača građevinskih radova
29
Sadržaj: Zbornici

18
 Pod inžinjeringom se podrazumijeva izrada investicionog programa, investicione
tehničke dokumentacije, građenje investicionog objekta, nabavka investicione
opreme i stavljanje izrađenog objekta u pogon. Ugovorom o inženjeringu
izvođač radova u poslovnoj praksi preuzima i druge obaveze. Ugovor o
inženjeringu nije posebno regulisan pa se zato svrstava u red neimenovanih
ugovora. S obzirom na specifičnosti ugovora o inženjeringu na njega se
primjenjuju pravila različitih ugovora: ugovor o građenju, kupoprodaji, djelu itd.
Ovaj ugovor se zaključuje u pismenoj formi. Ovim ugovorm naručilac se
obavezuje; da obezbedi finansijska sredstva, da plati ugovorenu cijenu, da vrši
nadzor i slično.30

30
Sadržaj: Zbornici

19
 11. Zaključak

Ugovor o građenju je ugovor o djelu kojim se izvođač obvezuje prema

određenom projektu
sagraditi u ugovorenom roku određenu građevinu na zemljištu, i na takvom
zemljištu odnosno na već postojećem objektu
izvršiti kakve druge građevinske radove, a naručilac se obavezuje da mu za to
isplati određenu cijenu. U trenutku sklapanja ugovora o građenju naručilac
mora imati određenu dokumentaciju. Do nje dolazi redovno sklapanjem
ugovora o projektiranju s projektantom (vrsta ugovora o djelu). Prema zakonu
projekt je toliko bitan za sklapanje ugovora o gradnji da se bez njega taj ugovor
ne može ni sklopiti. Ugovor o građenju mora biti sklopljen u pismenoj formi.
Karakteristika je ugovora o građenju da se radovi uglavnom izvode na zemljištu
koje je u vlasništvu naručioca, dok su materijali i oprema koju daje izvođač sa
svrhom građenja najčešće njegovo vlasništvo, sve dok ne bude ugrađena u
objekt ili bude s njim spojena, od tog trenutka postaje vlasništvom naručitelja, i
to najčešće bez obzira na međusobne financijske i druge obaveze između
ugovornih strana. Za svako odstupanje od projekta građenja odnosno
ugovorenih radova izvođač mora imati pismenu saglasnost naručioca. On
ne može zahtijevati povećanje ugovorene cijene za radove što ih je izvršio bez
takve suglasnosti. Cijena radova može se odrediti po jedinici mjere ugovorenih
radova (jedinična cijena) ili ukupnom iznosu za cijeli objekt (ukupno ugovorena
cijena).

20
 12. Literatura
Dr Mirko S. Vasiljevic: Trgovinsko Pravo
http://www.maturskiradovi.net/mk/citaonica/ugovor-o-gradjenju
https://www.google.ba/search?q=medjunarodna+ekonomija+ugovori+u+medjunarod
om+poslovanju&oq=medjunarodna+ekonomija+ugovori+u+medjunarodom+poslovanj
u&gs_l=serp.3...116
http://www.overa.rs/ugovor-o-gradenju-.html
http://www.lo.co.me/osiguranja/fizicka-lica/osiguranje-odgovornosti/osiguranje-
odgovornosti-izvodjaca-gradjevinskih-radova
https://www.google.ba/search?q=sadrzaj+zbornici&oq=sadrzaj+zbornici&gs_l=serp.

21