KABANATA 5 PAG-AARAL NG
MEDISINA SA UNIBERSIDAD NG
SANTO TOMAS (1877-82)
1. Sa pagtatapos ni Rizal sa Ateneo
ay naghanda siya para sa pag-aaral
sa unibersidad.
2. Ang planong pagpasok ni Rizal sa
unibersidad ay tinutulan ng kaniyang
ina dahilan sa pagkakaroon nito ng
maraming kaalaman ay
nanganganib ang buhay ni Rizal.
(GOMBURZA)
3. Sa kabila ng pagtutol ng kaniyang
ina si Rizal ay isinama ni Paciano sa
Maynila para mag-aral.
4. Noong Abril 1877 nagpatala para
mag-aral si Rizal sa Unibersidad ng
Santo Tomas.
5. Ang una niyang kursong kinuha ay
Pilosopia at Letra bunga ng mga
sumsusunod na dahilan:
1. Ito ang gusto ng kaniyang
ama
2. Wala pa siyang tiyak na
kursong gusto/ hindi pa siya
sigurado sa magiging karera
niya
Padre Pablo Ramon
- Rektor ng Ateneo na naging
mabuti sa kanya noong
estudyante siya ng kolehiyo.
- ang hiningan ni Rizal ng payo
ukol sa kaniyang dapat na
maging kurso sa UST.
Taong 1877-1878
- hindi siya napayuhan agad ni
Padre Pablo Ramon dahil siya
ay nasa Mindanao kaya
nagaral si Rizal ng Metapisika,
Kosmolohiya, Teodisiya, at
Kasaysayan ng Pilosopiya
- Nag-aral din si Rizal sa Ateneo
ng kursong bokasyunal (Perito
agrimensor/dalubhasang
agriensor)
Mga Kursong Bokasyunal:
- Agrikultura
- Komersiyo
- Mekaniko
- Pagsasarbey
Agrikultura at Topograpiya
- Nagkamit siya ng gintong
medalya
Edad na 17
- Naipasa niya ang eksamen sa
kursong pagsasarbey, ngunit
hindi kaagad naigawad sa
kanya ang titulong agrimensor
dahil wala pa siya sae dad.
Nobyembre 25, 1881
- Naibigay ang titulo
Taong 1878-1879
 - Sa ikalawang Semestre ng  Iniibig niya
nasabing taon ay natanggap parin si
ni Rizal ang sulat ni Padre Segunda
Pablo Ramon SJ na Katigbak
nagpapayo sa kaniya na  Hindi gusto ng
kumuha ng Medisina. Kinuha kanyang ama
ni Rizal ang kurso dahilan sa ang pamilya ni
kaniyang pagnanais na Binibining L
magamot ang kaniyang ina.
Dona Concha Leyba
KATAPATAN SA ATENEO (Intramuros)

Akademya ng Literaturang Espanyol - Nangupahan si Rizal

noong ikalawang taon
- pangulo
niya sa Unibersidad ng
Akademya ng mga Likas na Agham Santo Tomas

- kalihim Kapitan Juan Valenzuela at

Kapitana Sanday Valenzuela
Kongregasyon ni Maria
- Kapitbahay ni Donya
- miyembro Concha
- kalihim - Tiga-Pagsanjan,
Laguna
Nagkaroon si Rizal ng relasyon sa
- Anak si Leonor
mga sumusunod na babae:
Valenzuela
1. Binibining L.
2. Leonora Valenzuela (Orang)
- “maganda at may
- Isang matangkad na
kahali-halinang mga
babaing maganda ang
mata”
tindig
- isang babae na taga
- Laging bukas ang
Calamba na laging
tahanan ng pamilyang
dinadalaw ni Rizal sa
Valenzuela kay Rizal
gabi sa panahon ng
dahil sa husay nito sa
bakasyon na umuwi
salamangka
siya mula Maynila
- kapitbahay ng
ngunit itinigil niya din
inuupahang bahay ni
ang panliligaw dahil:
Rizal. Kaniya itong
 pinadadalhan ng sulat
sa pamamagitan ng
hindi nakikitang tinta.
(asin at tubig)
3. Leonor Rivera
- “mayumi gaya ng
namumukadkad na
bulaklak, na may
mabubuting mata”
Marso 21, 1877 (Blumentritt)
- pinsan ni Rizal na tiga-
Camiling, Tarlac
- anak ng kaniyang
inuupahang
bahay(tahanan ni Tiyo
Antonio Rivera na tatay
ni Leonor) sa Casa
1879
Tomasina sa Blg six Kalye
Sto.Tomas, Intramuros
(Ikatlong taon sa
Unibersidad).
- Estudyante sa Kolehiyo
ng La Concordia (kung
san nag-aral din si
Soledad)
- Sa kanilang
pagsusulatan ay
ginagamit ni Leonor ang
pangalang Taimis.
* Si Rizal ay naging biktima ng isang
opisyal na Espanyol noong 1878. Si
Rizal ay pinalo ng sable sa likod ng Para sa Kabataang Pilipino
nasabing opisyal. Hindi niya
napansin ang isang Guardias Civiles
na nakasalubong niya dahil madilim.
Heneral Primo de Vera
- Espanyol na gobenador-
heneral noong panahong
yon.
- Isinumbong niya rito ang
insidente ngunit walang
nangyari sa kanyang reklamo
dahil siya ay isang indio at
espanyol ang mapang-
abusong tenyente.
- “Nagpunta ako sa kapitan-
heneral ngunit wala akong
natamong katarungan;
gumaling ang aking sugat sa
loob ng dalawang linggo”
- si Rizal ay lumahok sa
paligsahan ng Liceo Artistico-
Literario.
- Sa nasabing paligsahan ay
nanalo ng unang gantimpala
(isang pilak na panulat, hugis-
pakpak at may dekorasyon na
gintong laso)ang kaniyang
tulang sinulat na may
pamagat na A La Juventud
Filipina (Para sa Kabataang
Pilipino).Ang paligsahan ay
para lamang sa mga Pilipino.
- Hindi mga dayuhan ang
konsepto ng pagiging
makabayan, na nag
 kabataan ang pag-asa ng Junto al Pasig (Sa Tabi ng Pasig)
bayan
- itinanghal ng mga Atenista
Ang Konseho ng mga Diyos 1880 noong Disyembre 8, 1880,pista
ng Immaculada Concepcion,
- si Rizal ay lumahok sa
ang Patron ng Ateneo.
paligsahan ng Liceo Artistico-
- Isinulat niya ito nang siya ay
Literario ukol bilang pag-
pangulo ng Akademya ng
paparangal sa ika-400 taon
Literaturang Espanyol sa
ng kamatayan ni Miguel de
Ateneo
Cervantes. Sa nasabing
paligsahan ang kaniyang 1879
ginawang akda na may
- Nilikha niya ang tulang Abd-
pamagat na El Consejo de los
el-Azis y Mahoma, na binigkas
Dioses ay nanalo ng unang
ng isang atenista: Manuel
gantimpla (isang gintong
Fernandez (noong gabi ng
singsing na may nakaukit na
Disyembre 8, 1879) bilang
mukha ni Cervantes). Ang
parangal sa patron ng
paligsahan ay bukas sa mga
Ateneo.
Pilipino at Espanyol.
1880
Miguel de Cervantes
- sumulat siya ng isang
- dakilang espanyol na
sonatang pinamagatang A
manunulat at awtor ng Don
Filipinas para sa album ng
Quixote
Samahan ng mga Iskultor
D.N. del Puzo - sa sonatang ito, hinikayat niya
ang mga artistang Pilipino na
- isang espanyol na manunulat
magbigay-dangal sa Pilipinas
- nanalo ng pangalawang
gantimpala 1881

Trumpeta- Homer - isinulat ni Rizal ang Al M.R.P.

Pablo Ramon, isang tulang
Lira- Virgil
nagpapakita ng
Lawrel- Cervantes pagmamahal kay Padre Pablo
Ramon, ang rektor ng Ateneo,
*Bagaman nag-aaral ng medisina, na naging mabuti at
ay nakakalikha parin ng mga tula at matulungin sa kanya.
isang sarswela*
Mayo 1881
- nang siya’y estudyante ng
medisina sa UST, sumama siya
sa perigrinasyon sa bayan ng
Pakil, kilalang dambana ng
Birhen Maria Delos Dolores
- kasama sina Saturnina, Maria
at Trinidad at kanilang mga
kaibigang babae.
Kasko
- sinakyan nila mula
Calamba papuntang Pakil,
Laguna
Bahay ni G. at Gng. Manuel
Regalado
- dito sila tumuloy
- anak si Nicolas na kaibigan
ni Rizal
Turumba
1. Ito ang bayang sinilangan ni
Leonor Valenzuela
2. Makita ang talon ng Pagsanjan
Kampeon ng mga Estudyante
– Nagtayo sina Rizal ng isang
samahan na tinatagwag
na Compañerismo (1880) sa layunin
na ipagtanggol ang kanilang sarili
laban sa mga pang-iinsulto ng
kanilang mga kamag-aral na
Espanyol.
Kasama ni Jehu
- tawag sa mga kasapi; sunod
sa ngalan ng isang heneral na
Ebreo na nakipaglaban sa
mga Arminiano at namuno sa
kaharian ng Israel sa loob ng
28 taon.

- ang mga tao ay nagsasayaw Galiciano Apacible

sa kalsada habang
- Pinsan ni Rizal na tiga-
ipinuprusisyon ang istatwa ng
Batangas
Milagrosang Birhen Maria de
- Kalihim ng samahan
los Dolores
- “Indio, Chongo!”
Vicenta Ybardolaza - “Kastila, Bangus!”

- nabighani si Rizal
- mahusay tumugtog ng alpa sa
Dahilan kung bakit di siya masaya
tahanan ng mga regalado
sa UST (insitusyong dominikano):
Dahilan kung bakit dumaan si
1. Hindi maganda ang pagtingin sa
Rizal at ang mga kasama nito sa
kanya ng mga Dominikanong
Pagsanjan na kalapit-bayan ng
propesor
Pakil:
2. Mababa ang pagtingin sa mga
estudyanteng Pilipino
3. Sinauna at mapang-api ang
sistema ng pagtuturo.
El Filibusterismo
- Inilarawan niya kung paano
hiyain at insultuhin ng mga
Dominikanong propesor ang
mga estudyanteng Pilipino
- Ipinakita ang sinaunang
sistemang pagtuturo nito lalo
na sa likas na agham
Paciano, Saturnina, Lucia, Tiyo
Antonio Rivera, ang mag-anak na
Valenzuela at ilang kaibigan
- Mga sumang-ayon sa pag-
aaral niya sa Espanya
KABANATA 6 – PAGPUNTA SA
ESPANYA (1982-85)
A. Ang Pag-alis
1. Sa pagtatapos ni Rizal sa
kaniyang ika-apat na taon ng pag-
aaral ng medisina sa UST si Rizal ay
nagbalak na tumungo ng Espanya
para dito magpatuloy ng pag-aaral
(lihim na misuyon).
Austin Craig at Wenceslao Retana
- Mga mananalambuhay ni
Rizal
Lihim na Misyon
- Masusing pag-aaral sa buhay
at kultura, wika at kaugalian,
industriya at komersiyo, at
pamahalaan at batas ng
bansang europeo nang sa
gayon ay maihanda niya ang
sarili sa dakilang misyon sa
pagpapalaya sa mga
kababayang inaapi ng tiranya
ng Espanya.
2. Ang Lihim na Pag-alis ni Rizal
MGA NAKAALAM NG PAG-ALIS NI
RIZAL:
 Paciano
 Antonio Rivera
 Neneng at Lucia
 Mag-anak na Valenzuela
(Kapitan Juan at Kapitana
Sanday at Orang)
 Pedro Paterno
 Mateo Evangelista
 Mga Paring Heswita ng
Ateneo
 Jose M. Cecilio (Chengoy)
Paciano
- ang nagbalak ng pag-alis ni
Rizal para magtungo sa
Europa.
Antonio Rivera
- ang ama ni Leonor Rivera na
kumuha ng pasaporte ni Rizal
patungo ng Espanya.
-
Jose Mercado “Isla ng Talim na may Susong
Dalaga”
- ang ginamit na pangalan ni
Rizal sa kaniyang lihim na pag- Mayo 9, 1882
alis patungo sa Espanya;
- narating ni Rizal
pinsang taga-Binan
ang Singapore.
Donato Lecha (Austrias, Espanya)
Hotel de la Paz
- ang kapitan ng barkong
- hotel na tinuluyan ni Rizal
Salvadora
sa Singapore.
- “mas mabining kumilos kaysa
mga kababyan nilang kakilala Dinalaw ni Rizal ang mga
ko” sumusunod:
*Kinaiinisan ni Rizal ang ilang 1. Harding Botanikal
Espanyol na kapwa niya
pasahero dahil kung ano-anong 2. Distritong Pamilihan
masama ang pinagsasabi nila sa
3. Templong Budista
Pilipinas “na kaya naman nila
pinupuntahan ay para 4. Estatwa ni Thomas
mapagkwartahan”* Stanford Raffles –
tagapagtatag ng Singapore.
Mayo 3, 1882
Djemnah
- Lumulan si Rizal sa barkong
espanyol na Salvador - isang barkong pranses
papuntang Singapore - mas malaki at mas maraming
pasaherong lulan
Ahedres
- Ingles, Pranses, Olandes,
- Nakipaglaro siya nito upang Espanyol, Malay, Siamese at
malibang sa byahe Pilipino
- nilipatan ni Rizal sa pagalis
B. Singapore niya sa Singapore
Mayo 8, 1882 Mga Pilipinong nasa Barkong
Djemnah:
- Habang palapit sa Singapore,
may natanaw siyang isla na - G. at Gng. Salazar
nagpapaalala sa kanya sa - Vicente Pardo
- Jose Rizal
 Wikang Pranses
- Sinasalita sa barkong
Djemnah dahil ito ay
Barkong Pranses
B. Colombo
- 1. Maraming iba’t ibang lahi
ang nakasabay ni Rizal sa
barko Djemnahat binalak ni
Rizal na magsalita ng Pranses
ngunit hindi siya naintidihan ng
mga ito.
- 2. Ang kaniyang sinabi sa
Port Galle ay masyadong
malungkot ang lunsod.
- 3. Nakarating siya
sa Colombo at sinabi niyang
maganda ang lunsod kaysa
sa Singapore, Port Galle, at
Maynila.
Mayo 11, 1882
- Umalis sa Singapore
papuntang Europa
Mayo 17, 1882
- Narating ng Djemnah ang
Point Galle
Point Galle
- Isang baybaying bayan sa
katimugan ng Ceylon (Sri
Lanka)
- “Maganda ang kabuuan nito
ngunit malungkot at tahimik”
Mayo 18, 1882
- Pumalaot ang Djemnah
patungong Colombo
(kabisera ay Ceylon)at
dumating sa araw na ito.
- “Mas maganda ang
Colombo, elegante kaysa
Singapore, Point Galle, at
Maynila”
B. Suez Canal
Karagatang Indian
- Tinawid ng Djemnah
patungong Tangos ng
Guardafui, Africa
Africa
- Tinawag ni Rizal na “hindi
kaaya-ayang lupain ngunit
kilalang-kilala”
Aden
- Mainit ang lungsod, mas
mainit kaysa Maynila
- Dito siya unang nakakita ng
kamelyo
Suez
- Mula Alden, nagtuloy ang
Djemnah sa lungsod na ito
- Ang terminal ng Kanal Suez sa
Red Sea
- Nagpapaalala sa kanya sa
Calamba
Kanal Suez o Magagandang tanawin
o Bundok Versuvius
- isang lagusang tubig na nag-
o Kastilyo ni San Telmo
uugnay ng Red Sea
at Mediterrenean Sea Hunyo 12, 1882
- Limang araw binagtas
- Dumaong ang barko sa
Ferdinand de Lesseps Pranses na daungan ng
Marseilles
- Inhinyero at diplomantang
pranses Chateu d’If
- Gumawa ng Kanal Suez
- Binisita ni Rizal
Nobyembre 17, 1869 - ang lugar na binanggit ni
Alexander Dumas sa kaniyang
- Pinasinayaan ang kanal suez
nobelang Count of Monte
Port Said Cristo. (dito napiit ang bida na
si Dantes)
- Terminal ng Kanal Suez sa
Mediteranyo Hunyo 15, 1882
- Bumaba si Rizal para
- Umalis ng Marseilles si Rizal
makapamasyal
lulan ng tren patungong
Mga wika:
Espanya
o Arabe
o Ehipto Pyrenees
o Griyego
- Tinawid niya
o Pranses
o Italyano Port Bou
o Espanyol
- Tumugil si Rizal ng isang araw
B. Naples at Merseilles
B. Barcelona
Hunyo 11, 1882.
Hunyo 16, 1882
- Narating ni Rizal ang Naples
- Narating ni Rizal ang
Napansin niya ang mga Barcelona
sumusunod:
Barcelona
o Pagiging abala ng
lungsod ng komersiyo - Ang pinaka-dakilang lungsod
o Masisiglang taga-rito ng Cataluna
 - Hindi maganda ang unang
impresyon ni Rizal
sa Barcelona dahilan siya ay
napatira sa hindi magandang
bahagi ng lunsod.
- Sa bandang huli ay nagbago
ang kaniyang pananaw
sa Barcelona dahilan sa nakita
niya ang lunsod ay
nagtataglay ng kalayaan at
liberalismo, ang mga tao ay
palakaibigan, at
magagalang.
Basilio Teodoro Moran
- tagapaglathala ng Diariong
Tagalog
- kaibigan ni Rizal na
pinagpadalahan niya ng
artikulo
Diariong Tagalog
- isang mapangahas na
pahayagan sa Maynila na
naglathala ng kaniyang mga
artikulo.

Las Ramblas Agosto 20, 1882

- Pinakakilalang daan sa - Lumabas sa Diariong Tagalog

Barcelona ang Amor Patrio
- Libangan niyang maglakad
Marcelo H. Del Pilar
dito
- ang nagsalin ng Amor
Plaza de Cataluña Patrio mula sa wikang
- ang paboritong kaininan ng Espanyol sa wikang Tagalog.
mga mag-aaral na Pilipino
5. Iba pang mga artikulong
sa Barcelona at dito binigyan
ipinadala ni Rizal sa Diariong
si Rizal ng isang piging bilang
Tagalog
pagbati sa kaniyang
pagdating. 1. Los Viajes (Mga
Paglalakbay)
B. Amor Patrio
2. Revista de Madrid
Amor Patrio
(Paggunita sa Madrid)
- ang unang akda ni Rizal sa
 isinulat niya sa
labas ng bansa. Dito rin
Madrid noong
ginamit ni Rizal ang pangalan
Nobyembre 29,
sa panulat na Laong Laan.
1882 at isinauli sa
- Nakalathala sa Espanyol at
kanya dahil
Tagalog
nagsara ang
 Diariong Tagalog 2. Nagsanay ng eskrima at
dahil kulang sa pagbaril sa Hall of Arms of
pondo Sanz y Carbonell

B. Paglipat sa Madrid 3. Nag-aral ng mga wikang:

1. Sa Barcelona ay nabalitaan ni 1. Pranses

Rizal ang balita ukol sa epidemya ng
2. Aleman
kolera sa Pilipinas. (Paciano,
Setyembre 15, 1882) 3. English
2. Nakatanggap siya ng sulat 3. Namamasyal sa mga
mula kay Jose Cecilio (Chengoy) na galerya ng sining at mga
nagbabalita ng malungkot na museo
kalagayan ni Leonor buhat ng siya
ay umalis. 4. Nagbasa ng maraming
mga aklat at pagsusulat
Mayo 26, 1882
5. Naging matipid si Rizal sa
- Pinayuhan ni Paciano si Rizal kaniyang pagastos
na lumipat at tapusing ang
kursong Medisina sa Madrid. 6. Ang tanging sugal na
tinayaan ni Rizal ay ang
B. Buhay sa Madrid loterya
Nobyembre 3, 1882 7. Nagpapalipas ng mga
libreng oras sa bahay ng mga
- Nagpatala si Rizal sa
Paterno (Antonio, Maximo, at
Universidad Central de Madrid
Pedro)
sa mga kursong:
Antigua Café de Levante
1. Medisina
- Nagtungo upang
2. Pilosopiya at Pagsulat
makipagkwentuhan sa mga
2. Nagsikap na Matutunan ang estudyanteng mula Cuba,
mga sumusunod: Mexico at Argentina

1. Pagpipinta at eskultura sa C. Pag-ibig kay Consuel Ortiga y

Academy of Fine Arts of San Perez
Fernando
1. Nagkaroon ng pagkakataon si
Rizal na makabisita sa bahay ni Don
Pablo Ortiga y Rey (na kapisan ang - History of the French
anak na lalaking si Rafael at anak na Revolution
babaing si Consuelo) na dating - The Wandering Jew
alcalde ng Maynila sa panahon ng - Ancient Poetry
panunungkulan ni Gobernador
Uncle Tom’s Cabin
Heneral Carlos Ma. De la Torre
(naging Pangulo ng Konseho ng - Beecher Stowe
Pilipinas sa Ministeryo ng mga
Kolonya (Ultramar)) The Wandering Jew

Consuelo - Eugene Sue

- ang anak na dalaga ni Don B. Si Rizal Bilang Mason

Pablo na umibig kay Rizal.
1. Sa Madrid ay nakilala ni Rizal
- Pinadalhan ni Rizal ng
ang mga kilalang liberal ng Espanya
isang tula ang dalaga na may
na ang mga ito ay kabilang sa
pamagat na A La Señorita C.
samahan ng mga Mason.
O. Y P. (Agosto 22, 1883)
2. Masonerya – isang pandaigdig
Hindi itinuloy ni Rizal ang
na kapatiran ng mga taong may
panliligaw sa dalaga dahilan sa:
malayang kaisipan.
a. Tapat siya kay Leonor
3. Sumali si Rizal sa nasabing
b. Ang kaniyang kaibigang samahan upang mahingi ang tulong
si Eduardo de Lete ay ng mga ito sa kaniyang paglaban sa
nanliligaw sa dalaga mga prayle sa Pilipinas.

Circulo Hispano-Filipino Logia de Acacia

- Isang samahan ng mga - ang balangay ng

Espanyol at Pilipino kung saan Masoneya na inaniban ni
sumapi si Rizal (“Mi Piden Rizal.
Versos”)
Miguel Morayta
Koleksyon niya ng aklat at
- estadista, propesor,
Bibliya: mananalaysay, at
- Hebrew Grammar manunulat
- Complete Works of Horace
Francisco Pi y Margal
- Complete Works of C. Bernard
 - mamahayag, estadista, at
dating Pangulo ng Unang
Republika ng Espanyol
Manuel Becerra
- Ministro ng Ultramar
Emilio Junoy
- Mamahayag at kasapi ng
Cortes ng Espanya
Juan Ruiz Zorilla
- Miyembro ng Parlamento
at pinuno ng Partidong
Progresibong Republika ng
Maynila
Nobyembre 15, 1892
- Naging Punong Mason siya
sa Lohiya Solidaridad
(madrid)
Pebrero 15, 1892
- Ginawaran siya ng diploma
bilang Punong Mason ng
Le Grand Orient de France
sa Paris
B. Paghihirap sa Paris
Hunyo 17- Agosto 20, 1883
- Tumigil siya sa Paris
Magagandang tanawin sa Paris:
1. Opera House
2. Arko ng Tagumpay
3. Katedral ng Notre Dame
4. Invalides (katatagpuan ng
libingan ni Napoleon ang dakila)
1. Nagkaroon ng paghihirap si
Rizal sa Madrid dahilan sa hindi
naging maganda ang ani sa
kanilang lupa. Dahilan dito ay hindi
nakarating ang sustento ni Rizal
sa Madrid.
2. Ipinagbili ni Paciamo ang bisiro
ni Rizal para may maipadala
lamang kay Rizal.
3. Kumuha si Rizal ng pagsusulit sa
kaniyang aralin sa Griego na hindi
man lamang nag-aalmusal at
nananghalian.
B. Pagpugay kina Luna at Hidalgo
1. Nagkaroon ng pagpupugay
ang mga Pilipino dahilan sa
pagkapanalo nina :
1. Juan Luna sa Spolarium
2. Felix Resurecion Hidalgo
sa Virgines Christianas
Expuesta al Populacho.
Mga Alalahaning Pinansiyal
1) Bumagsak ang ani ng palay at
tubo dahil sa tagtuyot at
pananalakay ng mga balang.
2) Tinaasan ng namamahala ng
hasyendang Dominikano ang
 upa sa lupang sinasaka ng
mag-anak na Rizal lalo na
noong di siya mabigyan ng
pabo.
Hunyo 25, 1884
- Makababag-damdamin sa
buhay ni Rizal sa Madrin
HAHAHAHAHHAHA
- Wala daw siyang kapera-
pera at di nakapag-
umagahan ng araw na
iyon HAHAHHA SELF PITY
SIYA IH
Juan Luna at Felix
Resurreccion
- Nakakain siya ng
hapunan dahil
inimbintahan nila Rizal
bilang pangunahing
tagapagsalita
B. Pagtatapos sa Pag-aaral
1. Natapos ni Rizal noong 1885 ang
kaniyang kurso sa Medisina at
Pilosopiya
Hunyo 21, 1884
- Iginawad sa kanya ng
Unibersidad Central de
Madrid ang digri ng
Lisensyado sa Medisina
KABANATA 7 - RIZAL SA PARIS
HANGGANG BERLIN
I. Sa Paris (1885-
86)
1. Nagtungo si Rizal sa kanyang
layunin na magpakadalubhasa sa
optalmolohiya o paggamot sa
mata.
2. Bago nagtungo
sa Paris pansamantalang tumigil si
Rizal sa bahay ni Maximo Viola na
nag-aaral ng medisina sa Barcelo.
3. Sa Barcelona kaniyang nakilala
si Eusebio Carominas ang patnugot
ng pahayagang La Publicidad .
4. Nobyembre 1885 - nakarating si
Rizal sa Paris at naglingkod bilang
katulong ni Dr. Loius de Weckert na
pangunahing optalmolohista ng
Pransiya. Nanatili dito si Rizal mula
Nobyembre 1885 hanggang Pebrero
1886.
5. Sa labas ng kaniyang oras sa
klinika ni Dr. Weckert ay kanyang
kaibigan partikular na dito ang
pamilyang Pardo de Tavera.
I. Heidelberg
1. Pagkatapos ng kanilang mga
gawain sa Paris si Rizal ay nagtungo
ng Alemanya para sa
pagpapatuloy ng kanyang pag-
aaral sa optalmolohiya.
2. Pebrero 3, 1886 - dinalaw ni Rizal
ang makasaysayang lunsod
ng Heidelberg na kilala sa kanyang
unibersidad. Naninirahan siya sa
isang boarding house na tinitirhan
ng mga mag-aaral ng abogasya.
3. Sa Heidelberg si Rizal ay
naglingkod bilang katulong sa klinika
ni Dr. Otto Becker, isang kilalang
doktor ng optalmolohiya sa
Alemanya.
4. A Las Flores de Heidelberg - ang
tulang sinulat ni Rizal sa kagandahan
ng mga bulaklak ng Heidelberg.
5. Sa nasabing lunsod inabutan si
Rizal ng selebrasyon ng Ikalimang
Daan Taon ng Pagkakatatag
ng Heidelberg.
I. Wilhelmsfeld
1. Wilhelmsfeld - isang bayang
bakasyunan sa Alemanya kung saan
si Rizal ay tumigil ng tatlong buwan.
2. Karl Ullmer- pastor protestante
na tinigilan ni Rizal habang siya ay
nagbabakasyon sa Wilhelmsfeld.
3. Napamahal kay Rizal ang
pamilya ni Pastor Ullmer at ito ay
kaniyang ipinadama niya sa
pamamagitan ng pagsulat sa anak
nito na si Friedrich Ullmer na
nagpapasalamat sa kabutihan ng
nasabing pamilya.
I. Unang Sulat kay
Blumentritt
1. Hulyo 31, 1886 - petsa ng unang
sulat ni Rizal na ipinadal;a niya kay
Blumentritt.
2. Ferdinand Blumentritt - isang
propesor sa Ateneo
ng Leitmeritz, Austria na interisado sa
pag-aaral ng mga diyalekta ng
Pilipinas.
3. Aritmetika - pamagat ng aklat
na nakasulat sa wikang Espanyol at
Tagalog na ipinadala ni Rizal kay
Blumentritt upang magamit niyang
batayan sa pag-aaral ng wikang
Tagalog.
I. Leipsig
at Dresden
1. Leipsig - isang lunsod sa
Alemanya na kaniyang binisita
upang dumalo ng aralin
sa Kasaysayan at Sikolohiya.
2. Dito ay kanyang naging
kaibigan si Friedrich Ratzel na
kilalang mananalaysay at si Dr. Hans
Mever na isang kilalang
antropologo.
3. Isinalin din ni Rizal ang akda
ni Hans Christian Andersen.
4. Dresden - binisita ni Rizal ang
lunsod na ito at dito ay kaniyang
nakilala si Dr. Adolph Mever ang
direktor ng Museo ng Antropolohiya I. Buhay ni
at Etnolohiya. Rizal sa Berlin

I. Pagtanggap kay 1. Mga dahilan ni Rizal sa Pagtigil

Rizal sa Kalipunang Siyentipiko sa Berlin
sa Berlin
a. Palawakin ang kaalaman
1. Berlin - hinangaan ni Rizal ang sa optalmolohiya
lunsod na ito dahilan sa pagkakroon
b. Palawakin ang kaalaman
nito ng siyentipikong kapaligiran at
sa agham at wika
malaya sa pagtatangi ng lahi.
c. Magmasid sa
2. Dr. Feodor Jagor - nakatagpo ni
kalagayang pulitikal at
Rizal ang nasabing manlalakbay na
kabuhayan ng Alemanya
sumulat ng isang akalt tungkol sa
Pilipinas. d. Makilahok sa mga
kilalang siyentipikong Aleman
3. Dr. Rudolf Virchow - isang
kilalang antropolohistang Aleman na e. Ipalimbag ang Noli Me
nakilala ni Rizal sa Berlin. Tangere
4. Dr. W. Joest - isang kilalang 1. Obserbasyon sa Mga
heograpong Alemanya na nakilala Kababaihang Aleman
ni Rizal sa Berlin.
a. Seryoso
5. Dr. Karl Ernest Schweigger-
isang kilalang optalmolohista b. Matiyaga
ng Berlinat dito si Rizal ay naglingkod
c. Edukada
sa klinika.
d. palakaibiganin
6. Dr. Rudolf Virchow - kanyang
inimbitahan si Rizal na magsalita sa 1. Paghihirap sa Berlin
isang pagpupulong ng Ethnographic
a. Walang dumating na
Society ng Berlin.
padalang pera mula sa
7. Tagalog Verskunt - ang Calamba
pamagat ng papel panayam na
b. Kumakain lamang ng
binasa ni Rizal sa isinagawang
isang beses sa isang araw
pagpupulong ng Ethnographic
Society ng Berlin. c. Naglalaba ng kaniyang
sariling damit
 d. Naghihinala siya sa 3. Pebrero 21, 1887 - petsang
pagkakaroon ng sintomas ng natapos ang Noli Me Tangere at
sakit na tuberkulosis inihanda para sa pagpapalimbag.

4. Berlin Buchdruckrei-Action-
Gesselschaft - ang palimbagan na
KABANATA 8 - PAGPAPALIMBAG
tumanggap upang ilaathala
NG NOLI ME TANGERE
ang Noli Me Tangere sa halagang
I. Ang Ideya at P300 sa daming 2,000 kopya.
Pagsulat ng Noli
5. Marso 21, 1887 - lumabas ng
1. Uncle Tom's Cabin - isang palimbagan ang nobelang Noli Me
nobela na sinulat ni Harriet Beecher Tangere.
Stowe na tumatalakay sa buhay ng
6. Mga Unang Pinadalahan ni Rizal
mga aliping itim sa Amerika.
ng kopya ng Noli
2. Enero 2, 1884 - petsa ng
a. Ferdinand Blumentritt
pagtitipon kung saan pinanukala ni
Rizal sa grupo ng mga Pilipino na b. Dr. Antonio Ma. Regidor
magsulat sila ng isang nobelang ukol
c. Graciano Lopez-Jaena
sa kalagayan ng Pilipinas.
d. Mariano Ponce
3. Paghahati ng Pagsulat ng Noli
Me Tangere e. Felix Resurrecion- Hidalgo
a. 1/2 sa Espanya 1. Kinuha ni Rizal ang pamagat
ng Noli Me Tangere mula
b. 1/4 sa Pransya
sa ebanghelyo ni San Juan.
c. 1/4 sa Alemanya
2. Inihandog ni Rizal ang Noli Me
1. Wilhelmsfeld - dito tinapos ni Tangere sa inang bayan.
Rizal ang mga huling kabanata ng
3. Elias at Salome - ang isang
Noli Me Tangere.
kabanata na inalis ni Rizal sa Noli Me
2. Maximo Viola - ang nagsilbing Tangere upang makatipid siya sa
tagapagligtas ng Noli Me Tangere sa presyo ng pagpapalimbag ng
pamamagitan ng pagpapahiram nobela.
niya kay Rizal ng halagang P300
upang magamit sa pagpapalimbag
ng nasabing nobela.