KABANATA IV

MGA
GANTIMPALANG
NATAMO SA
ATENEO DE
MANILA

(1872 – 1877)
Pumasok si Rizal Sa Ateneo

 Hulyo 10, 1872 – araw kung kailan si Jose ay sinamahan ni Paciano papunta sa Maynila upang kumuha ng
eksamen sa Doktrinang Kristiyano, Aritmatika, at pagbasa para makapasok sa Kolehiyo ng San Juan de
Letran.

 San Juan de Letran (Dominiko) mahigpit na

katunggali ng Ateneo de Manila.

 Ateneo Municipal Kilala noon bilang

Escuela Pia, paaralan sa Maynila na para sa
mga kalalakihan na itinatag noong1817 at di
kinalauna’y naging Ateneo de Manila
noong 1859.
 Kumuha si Rizal ng eksamen sa San Juan de Letran at siya pumasa ngunit noong siya’y nagbalik sa Calamba
upang makapiling ang kanyang pamilya, ang kanyang ama ay nagbago ng isip at siya ay pinagpasyahang pag
aralin sa Ateneo de Manila.

 Padre Magin Ferrando – (tagapagtala sa kolehiyo) ayaw tanggapin si Jose Rizal sa kadahilanang:
(1) Huli na sa patalaan.
(2) Sakitin at maliit para sa kanyang edad.

 Manuel Xerez Burgos - ang pamangkin ni Padre Jose Burgos na

tumulong upang makapasok si Rizal sa Ateneo.

 Padre Jose Burgos – isa sa tatlong pareng martir na walang salang binitay.
 Rizal – apelyido na ginamit ni Jose dahil pinagsususpetsahan na ng mga Opisyal ng Espanya ang Mercado.

 Mercado – apelyidong ginamit ni Paciano

 Titay – ang matandang dalaga na nagmamay-ari ng

bahay sa may Intramuros sa labas ng Pader ng Maynila sa may kalye Caraballo
na tinutuluyan ni Jose bilang pang bayad ng utang na rin sa 300 Piso na kanyang
inutang sa pamilyang Rizal.
Ang Sistemang Edukasyong Heswita

 Mga rason kung bakit mas nakakalamang ang Sistemang Heswita sa ibang kolehiyo

• Gumagamit sila ng matinding disiplina at instruksiyong panrelihiyon.

• Itataguyod nito ang kulturang pisikal, humanidad at siyentipikong pag-aaral.
• Bukod sa mga kursong pang-akademiko tungo sa Batsilyer ng Sining, may mga kursong bokasyonal sa
agrikultura, komersiyo, pagmemekaniko at pagseserbey.
• Mahuhusay ang mga propesor – mga heswitang edukador ng Ateneo.

 Dalawang Pangkat ng mga Estudyante sa Ateneo de Manila

• Imperyong Romano – binubuo ng mga internos o mga mag-aaral na nangangasera sa loob ng bakuran ng
Ateneo. (pulang bandila).

• Imperyong Carthagena – binubuo ng mga externos o mga mag-aaral na nangangasera sa labas ng bakuran
ng Ateneo. (asul na bandila)
 5 Ranggo ng Imperyo

1. Emperador – tawag sa pinakamahusay na estudyante sa bawat “Imperyo”.

2. Tribuna – tawag sa pangalawang pinakamahusay.

3. Dekuryon – tawag sa pangatlong pinakamahusay.

4. Senturyon – tawag sa pang-apat na pinakamahusay.

5. Tagapagdala ng Bandila – tawag sa panlimang pinakamahusay.

 Opisyal na Uniporme ng mga Mag-Aaral ng Ateneo

• Rayadillo – Binubuo ng “pantalong mula sa mga hinabing hibla ng abaka” at “

may guhit – guhit na bulak na amerikana.

– Ang itinawag sa materyal na ginamit sa Amerkana na uniporme sa Ateneo.

Unang Taon ni Rizal sa Ateneo (1872 –1873)

 Padre Jose Bech – ang unang propesor ni Jose sa Ateneo.

• Si Rizal ay isang externo na napabibilang sa mga Carthagena na nakaposisyon sa

dulo ng linya ngunit pagkaraan ng unang linggo ay nagpakita ng mabilis na pag-unlad
at ng matapos ang buwan ay naging Emperador na siya.

 Kolehiyo ng Santa Isabel – dito nag-aral si Jose ng wikang Espanyol tuwing

bakanteng oras kung saan nagbabayad siya ng 3 piso.

 Larawang Relihiyoso – unang premyo ni Rizal na ginantimpala sa kanya

dahil sa siya ang pinakamatalinong mag-aaral sa klase.
Bakasyon sa Tag-araw (1872 –1873)

 Umuwi si Rizal sa Calamba para sa kanyang bakasyon, ngunit hindi siya gaanong nagsaya dahil nakapiit pa rin
ang kanyang ina. Isinama siya ng kapatid na si Neneng (Saturnina) sa Tanawan upang maaliw ngunit di pa rin
nalunasan ang kanyang kalungkutan. Pinuntahan niya ang kaniyang ina ng di nagpapaalam sa kanyang ama.
Pagkatapos ng bakasyon ay bumalik na siya upang sa ikalawang taon niya sa Ateneo.

 Saturnina (1850 – 1913) - panganay sa magkakapatid na Rizal,

ang palayaw niya’y Neneng, ikinasal siya kay Manuel T. Hidalgo ng Tanawan Batangas.

 Donya Pepay

– isang matandang biyuda na may biyudang anak na babae at apat na lalaki.

– Pinangaserahan ni Rizal sa loob ng Intramuros sa Blg. 6 Kalye Magallanes

Pangalawang Taon ni Rizal sa Ateneo (1873 –1874)

 Siya ay muling naging Emperador. Nakatanggap rin siya ng matataas na grado sa

lahat ng asignatura at gintong medalya. Noong Marso 1874, umuwi siya sa Calamba
para sa kanyang bakasyon.

Paghula sa Paglayang Ina

 Si Doña Teodora ay nakalaya sa kulungan pagkalipas ng 3 buwan katulad ng

nangyari sa panaginip nya na ikinuwento kay Rizal at ang panaginip na ito ay
ipinaliwanag sa hula ni Rizal.

 Joseph ng Bibliya – hinalintularan ni Doña Teodora sa kanyang anak na si Rizal

dahil sa kakayahan nitong magpaliwanag ng mga panaginip.
Hilig sa Pagbabasa

 Mga Librong Nahiligang Basahin ni Rizal

• Travels in the Philippines ni Dr. Feodor Jagor

• Universal History ni Cesar Cantus

• The Count of Monte Cristo ni Alxander Dumas

Ikatlong Taon ni Rizal sa Ateneo (1874 –1875)

 Dinalaw ni Doña Teodora sa klase si Rizal sa Ateneo upang ibalita sa anak na

nakalaya na siya. Ngunit kahit masaya na ang kanilang pamilya, hindi naging
maganda ang ipinakita ni Rizal sa kanyang pagaaral. Nakatanggap lamang siya ng 1
medalya sa kanyang asignaturang Latin at nanatili lamang na matataas ang grado sa
lahat ng kanyang asignatura. Noong Marso 1875 ay umuwi siya ng Calamba.
Ikaapat naTaon ni Rizal sa Ateneo (1875 –1876)

 June 16, 1875 – naging interno sa Ateneo si Rizal.

 Padre Francisco de Paula Sanchez

– isang mahusay na edukador at iskolar na naging inspirasyon ng

batang si Rizal para mag aral ng mabuti at sumulat ng tula.

– ang paborito, hinahangaan at ginagalang na guro ni Rizal.

– pinakamahusay na propesor ng Ateneo ayon kay Rizal.

 Nakatanggap si Rizal ng 5 medalya at nanguna sa lahat ng asignatura.

Noong Marso 1879 ay umuwi siya ng Calamba.
HulingTaonsa Ateneo (1876 –1877)

 Tunay na “ipagmamalaki ng mga Heswita” si Rizal. Siya ay naging pinakamahusay sa lahat ng asignatura.

 Nagtapos siya nang nangunguna na klase, nagkamit ng pinakamataas na grado sa lahat ng asignatura at may
gradong pinakamahusay sa lahat ng asignatura.

 Noong Marso 23, 1877 ay nakamit niya ang digri ng Batsilyer sa Sining na may pinakamataas na karangalan sa
edad na 16 na taong gulang.

Iba Pang Gawain sa Ateneo

 Iba Pang Mga Ginampanang Tungkulin ni Rizal sa Ateneo

• Naging “emperador” sa loob ng silid-aralan.

• Myembro ng Akademya ng mga Likas na Agham.
• Myembro ng Akademya ng Literaturang Espanyol.
• Aktibong kasapi ay kalauna’y naging kalihim sa Kongregasyon ni Maria. (deboto si Rizal ng Immaculada
Concepcion, ang Patron ng Kolehiyo).
• Lider sa labas ng silid-aralan.
 Padre Jose Vilaclara – ang nagpayo sa kanyang tumigil nang makipag-usap
sa mga Musa at sa halip ay pagtuunan ang mga asignaturang praktikal.

 Nag-aral si Rizal ng pagpinta kay Agustin Saez na isang

kilalang espanyol na pintor at eskultura naman kay
Romualdo de Jesus na isa namang bantog na eskultor.
Agustin Saez Romualdo de Jesus

 Higit sa lahat ay naglaan ng panahon sa palakasan sa pamamagitan

ng pag aaral ng gymnastics at pag-eeskrima.

Tiyo Manuel
Mga Istatwang Ginawa sa Ateneo
 Imahen ng Birheng Maria – inukit niya mula sa kahoy ng batikuling, na nagpahanga sa mga Heswitang Pari
dahil sa ganda at rikit nito.

 Padre Lleonart – matandang Heswita na humiling na ipag-ukit siya ni Rizal ng Imahen ng Sagradong Puso ni
Hesus.

Mga Anekdota tungkol kay Rizal, ang Atenista

 Feliz M. Roxas – isa sa mga kapanahon ni Rizal sa Ateneo na nagkwento ng isang anekdota tungkol sa
insedenteng nagpakita sa pagiging mapagpatawad ng bayani.

• Manzano at Lesaca – dalawang Atenista na nagaway at nagbatuhan ng mga aklat at nakatama at nagpadugo
sa mukha ni Rizal ng aklat.

 Manuel Xeres Burgos – maybahay ng inuupahan ni Rizal bago naging interno sa Ateneo na nagkwento ng isang
anekdotang nagpapakita tungkol sa pagiging matulungin ni Rizal kahit isalang pa ang sarili sa panganib.

• Julio Meliza – isang tiga-iloilong estudyante na pinakamaliit sa mga kalaro nya na pagpapalipad ng
saranggola sa Azotea na pinatahan at tinulungan ni Rizal sa pagkuha ng kanyang saranggola.
Mga Tulang Isinulat sa Ateneo

 Si Donya Teodora ay nakatuklas ng talino ni Rizal sa paggawa ng tula at

si Padre Sanchez naman ang nagbigay ng inspirasyon kay Rizal.

• Mi Primera Isnpiracion (Aking Unang Inspirasyon) – unang tula na maaaring naisulat ni Rizal bago siya
maglabing-apat na gulang noong siya’y nasa Ateneo. Inihandog niya ito para sa kaarawan ng kanyang ina
upang maipahayag niya ang kanyang pagmamahal.
• Felicitacion (pagbati)
• El Embarque: Himno a la Flota de Magallanes (Ang Paglisan: Himno para sa Plota ni Magellan)
• El Combate: Urbiztondo, Terror de Jolo (Ang Labanan: Urbiztondo, Kilabot ng Jolo)
• Y Es Español: Elcano, el Primero en dar la Vuelta al Mundo (At siya ay Espanyol: Elcano, ang Unang
Nakaikot sa Mundo)
• Un Recuerdo a Mi Pueblo (Sa Alaala ng aking Bayan) – tulang nagbibigay dangal sa Calamba, ang baying
sinilangan ng bayani.
• Alianza Intima Entre la Religion y la Buena Educacion (Malapit na Ugnayan ng Relihiyon at Mabuting
Edukasyon)
• Por la Educacion Recibe Lustre la Patria (Sa Edukasyon ay Magtatamo ng Liwanag ang Bansa)
• El Cautiverio y el Triunfo: Batalla de Lucena y Prision de Boabdil (Ang Pagkabilanggo at ang Tagumpay: Ang
Labanan ng Lucena at ang Pagkakulong ng Boabdil) – ang tulang ito ay naglalarawan sa pagkakadakip ng
Boabdil, Huling Morong Sultan ng Granada.
• La Entrada Triunfal de los Reyes Catolices en Granada (Ang Matagumpay na Pagpasok ng Katolikong
Monarkiya sa Granada) – ang tulang ito ay nagsasalaysay sa matagumpay na pagpasok nina Haring Fernando at
Reyna Isabela sa Granada, ang huling morong kuta sa Espanya.
• El Heroismo de Colon (Ang Kabayanihan ni Columbus) – ang tulang ito ay pumuri kay Columbus, ang
tagapagtuklas ng America.
• Colon y Juan II (Columbus at Juan II) – ang tulang ito ay nagsalaysay kung paano nawala ang katanyagan at
yaman ni Haring Juan II ng Portugal dahil hindi niya napinansiyahan ang mga panukalang ekspedisyon ni
Columbus sa Bagong Daigdig.
• Gran Consuelo en la Mayor Desdicha (Ang Dakilang Konsuelo sa Dakilang Kamalasan) – ito ay isang alamat
na patula tungkol sa trahedya ng buhay ni Columbus.
• Un Dialogo Alusivo a la Despedida de los Colegiales (Isang Dialogo ng Pamamaalam ng mga Mag-aaral) – ito
ang huling tulang isinulat ni Rizal sa Ateneo: ito ay makabagbag-damdaming tula ng pamamaalam sa kanyang
mga kaklase.
Mga Tula ni Rizal Tungkol sa Edukasyon

• Por la Educacion Recibe Lustre la Patria (Sa Edukasyon ay Magtatamo ng Liwanag ang Bansa)
• Alianza Intima Entre la Religion y la Buena Educacion (Malapit na Ugnayan ng Relihiyon at Mabuting
Edukasyon)

Mga Relihiyosong Tula ni Rizal

• Al Niño Jesus (Sa Sanggol na Si Hesus) – isa sa mga relihiyoso nyang tula ay ang maikling oda na ito na
isinulat nya noong 1875 noong siya ay 14 na taong gulang.
• A La Virgen Maria (Para sa Birheng Maria) – isa pa sa mga relihiyoso nyang tula na walang petsa kung
kailan naisinulat. Maaaring isinulat ito niya ito pagkaraan ng kanyang oda para sa Sanggol na si Hesus.

Unang Pag-ibig ni Rizal

• Segunda Katigbak – isang 14 na taong Batanguena mula sa Lipa na unang minahal ni Rizal noong 16 na
taong gulang siya ngunit pinagkasundo at bandang huli ay nakasal kay Manuel Luz.

 Mariano Katigbak – lalaking kapatid ni Segunda.

 Kolehiyo ng La Concordia – lugar kung saan nangungupahan habang nagaaral ang pang-apat na kapatid ni Rizal
na si Olympia (Malapit na Kaibigan at kaeskwela ni Segunda).
Navasero, Bryan Karlo J.
Lirio, Dhanie Rose
Tambot, Dea Marie Riz
Salvatera, John Carlo

THE END