VREME, LIČNOSTI, DOGAĐAJI I POJMOVI NOVOVEKOVNE ISTORIJE

-sedmi razred–

Vreme Ličnosti događaji Pojmovi

Dante Aligijeri, Pojava humanizma humanizam
XIV Đovani Bokačo,
vek FrančeskoPetrarka
Bartolomeo Dijaz, Otkriće Amerike 1492, Novi vek, manufaktura, humanizam i
XV Kolumbo, Džon Otkriće pomorskog puta za renesansa (14,15. i 16. vek), Gutemberg,
vek Kabot, Kabral, Indiju 1498, posledice štampa, Amerika, Indijanci, Kolumbija,
Vasko da Gama, geografskih otkrića Novi svet, karavela, Tjudori, Сефарди
Amerigo Vespuči, Fernando Magelan 1519-1522. Revolucija cena, heliocentrični sistem,
XVI Balboa, Žak plovi oko sveta, 1517. почела Inke, Куско, Acteci, konkvistador,
vek Kartije, Kopernik, реформација,1521.osvojen korupcija, utopija, sinod, unijati, jezuiti,
Leonardo da Vi- Beograd, bitka na Mohačkom inkvizicija, protestanti, hugenoti,Valoa,
nči, Mikelanđeло, polju 1526, 1541.osnovan Burboni, anglikanci, apsolutizam, savet,
Rafaelо, Erazmo Budimski ejalet, Kortes osvaja apsolutistička monarhija, dinastija,
Roterdamski, Meksiko, Pizaro pokorava Peru, parlament, dvor, administracija,
NikoloMakijaveli, vrhunac razvoja Osmanskog Habzburzi, građanski rat, islam, šiiti,
Šekspir, Рабле, carstva, 1552. osvojen Banat, suniti, kanuni, šerijat, sultan, porta,
Сервантес, Karlo 1555. Augzburški mir, Pećka veliki vezir, harem, beglerbegluk(ejalet),
V, Ferdinand I, patrijaršija (1557-1766), 1571. sandžak, nahija, kadiluk, asker, raja,
Henri VIII,Lojola, bitka kod Lepanta, 1572. janičari, spahije, has, zeamet, timar,
Мартин Лутер, Vartolomejska noć, Dugi rat i vakuf, baština, harač, kuluk, desetina,
Sulejman Veli- ustanak Srba u Banatu (1593- danak u krvi, vlasi,vojnuci, derbendžije,
čanstveni, Kalvin 1606), 1598.Nantski edikt, martolosi, filurija, primićure, šajkaši
Mehmed-paša timarsko- spahijski sistem, čiftlučenje, čiftluksahibija, islamizacija,
Sokolović, Maka- nastanak apsolutističke pokatoličavanje, preveravanje, Vojna
rije Sokolović monarhije, reformacija i protiv krajina, Karlovački i Varaždinski
reformacija generalat, Marin Držić, mitropolija
Luj XIV, Arsenije Tasman otkriva 1642. Australiju hajduk, harambaša, barjaktar, jatak,
XVII III Čarnojević, i Novi Zeland, 1648. Vestfalski uskok, Merkantilizam, Luvr, Versaj,
vek Đorđe Branković, mir, Veliki bečki rat i prva Pruska, Stjuarti, Romanovi, Srpski
Leopold I,Rišelje, velika seoba Srba (1683-1699), statuti (1630), Srbi-katolici, unijaćenje,
Luj XIV, Kolber, srpske privilegije u Habzburškoj preveravanje, Kninska krajina, Ravni
ČarlsI, Kromvel, monarhiji, Engleska revolucija, kotari, vigovci, torijevci, Oranski ,Slavna
DžejmsII, Slavna revolucija revolucija, Mletačka republika,istočno ?
Petar Veliki, Austro- turski rat i Požarevački Petrograd, Zimski dvorac, prosvećeni
XVIII Marija Terezija, mir (1716-18), Austro-turski apsolutizam, prosvetiteljstvo, reforme
vek Josif II, Fridrih rat i Beogradski mir (1736- Marije Terezije,Regulamenta, dinastija,
Veliki, Katarina 1739) druga velika seoba Srba, Deklaratorij, Šenbrun, barok, srpska
Velika, Arsenije crkveno-školska autonomija, sveta gora, Krušedol, Hopovo,
IV Jovanović seoba Srba u Rusiju 1751, Karlovačka mitropolija, Hristifor
StevanStratimirovi Kučuk-kajnardžijski mir 1774, Žefarović, Jovan Rajić, Ruđer
Dositej Obradović 1775-83. Rat za nezavisnost Bošković,deklaracija, parna mašina,
Džems Vat,Džems SAD, 1788 -1791. austro-turski Džordž Stivenson, prosvetitelji,
Kuk, Luj XV,Dž. rat i Svištovski mir, Temišvarski racionalizam, Didro, Dalamber, 3
Vašington, Tomas sabor 1790. staleža, Bastilja, revolucija,žirondinci,
Džeferson jakobinci
Vreme Ličnosti
Volter, Ruso,
XVIII Monteskje, Luj
vek XVI, Marija
Antoaneta,
Robespjer
Napoleon,
XIX Meternih, Košut,
vek Viktorija (1837-
1901), Bizmark,
s Kavur, Garibaldi,
v Vilhelm I, Franc
e Jozef 1848-1916,
t Napoleon III, Ulis
Grant, Abraham
Linkoln,Robert Li
Selim III, Hadži
XIX Mustafa,
vek Mehmed-aga
Fočić, Mula Jusuf,
n Kučuk Alija, Aga
a -nlija, Karađorđe
c Petrović, Stevan
i Sinđelić, hajduk
o Veljko Petrović,
n Petar Moler,
a Mladen Milovano-
l vić, Huršid paša,
n Sulejman-paša
a Skopljak, Miloš
Obrenović (1815-
i 1839) , Mihailo
s Obrenović (1842),
t knez Aleksandar
o Karađorđević
r (1842-58), Vuk
i Karadžić, Milan
j Obrenović (1868-
a 89), Jovan Ristić,
Šćepan Mali, Petar
I, Petar II, Danilo,
Nikola, Omer-paša
Latas, Luka
Vukalović,
Svetozar Miletić
događaji
osnovne karakteristike građa-
nskih revolucija, industrijska
revolucija, Francuska revoluci-
ja 1789, Ustav 1791, jakobinska
diktatura, Ustav 1795. direktori-
jum, mir u Kampoformiju 1797,
Ustav 1799. - konzulstvo
1804. Francusko carstvo, Napo-
leonove bitke: Trafalgar 1805,
Austerlic 1805,Borodinska bitka
1812, bitka naroda kod Lajpciga
1813, bitka kod Vaterloa 1815,
Bečki kongres 1815, revolucija
1848.u Evropi,ujedinjenje Italije
ujedinjenje Nemčke,Krimski rat
bitka kod Sadove,Francuskopru-
ski rat, Građanski rat u SAD
Prvi srpski usta nak 1804, seča
knezova 1804, boj na Čokešini,
1805. boj na Ivankovcu, 1806.
boj na Mišaru i Deligradu, 1807.
Ičkov mir, bitka na Štubiku,
1809. bitka na Čegru,1810.
bitka Varvarin, Loznica,1812.
Bukureški mir, boj na Zasavici i
pokoravanje 1813, Hadži
Prodanova buna 1814, Cveti
1815. Drugi srpski ustanak,
sporazum Miloša i Marašli-Ali
paše, 1825. Đakova buna, 1835.
Miletina buna (Sretenjski
ustav), 1842. Vučićeva buna,
1844. Katanska buna, 1857.
Tenkina zavera, Svetoandrejska
skupština, druga Miloševa vla-
davina, druga Mihailova vlada-
vina 1860-68, predavanje
gradova 1867, Ustav 1869,
Ustank u Hercegovini, Srpsko-
turski ratovi 1876-78, San
Stefanski mir, Berlinski
kongres 1878, 1840. sukob sa
Smail-agom Čengićem, bitka na
Grahovcu, bitka na Vučijem
dolu i Fundini, Istočna kriza
1875-1878, Zahtevi majske
skupštine 1848.
Pojmovi
Deklaracija o pravima čoveka i
građanina 1789, Jakobinski klub,
Kordiljerski klub, Mara i Danton,
Marseljeza, Konvent, giljotina, frajkor,
Kočina krajina
Žozefina, Građanski zakon, Nelson, mir
u Požunu, Rajnski savez, kontinentalna
blokada, Ilirske provincije 1808, ruski
car Aleksandar I, ostrvo Elba i Sv. Jele-
na, „Sto dana vladavine“, Sveta alijansa,
Đuzepe Macini, Pijemont, Savoja,
suverenitet, nacionalna prava, stvaranje
Austrougarske, 1823.Monroova doktrina,
diksi, jenkiji, 1863.bitka kod Getizburga,
rezervat
Smederevski sandžak, Beogradski paša-
luk, selo (kmet), knežina (knez), nahija
(oborknez), ferman, amnestija, zululm,
dahije, Orašac, vožd, Stanoje Glavaš,
Hafiz paša, Filip Višnjić, Stara Srbija,
Ćele kula,Karanovac,šanac, 1805. Pravi-
teljstvujušći sovjet, popečitelji, Mateja i
Jakov Nenadović, Milenko Stojković,
Petar Dobrnjac, Ivan Jugović, Arsenije
Loma, Ljubić, Palež, Dublje, Tanasko
Rajić, Milić Drinčić, Ljubica, polu-
autonomija, autonomija,Narodna kance-
larija, Srpska revolucija, Divan, Alajbeg
muselim, Hatišerif 1830. i 1833, berat,
groš, talir, Dimitrije Davidović, ustavo-
branitelji, Avram Petronijević, Toma
Vučić-Perišić, demagog, Jevrem Obreno-
vić, Turski ustav 1838, Građanski zako-
nik 1844, Garašanin, Načertanije 1844,
Srpske sjedinjene države, kapućehaja,
Čukur česma, Prvi balkanski savez,
Julija Hunjadi, drugo namesništvo,
Šiljegovac, Đunis, Cetinjska mitropolija,
guvernadurstvo, pleme, Zakonik i Kuluk
Petra I, teokratija, gvardija, perjanici,
krvna osveta, Nevesinjska puška, Petar
Mrkonjić, Josif Rajačić, Stevan Šuplji-
kac, Đorđe Stratimirović, Vojvodstvo
Srbija i Tamiški Banat 1849-1860,
Blagoveštenski sabor 1861.
N. Stanišić