DEKLAMASYON

Inang Wika ni Amado Hernandez

Ako’y ikakasal, sa aming tahana’y masayang-masaya: may piging, tugtugan,

awitan, sayawan.

Ang aking magiging kabiyak ng buhay ay isang binatang puti, binatang sibol
sa kanluran: maganda’t makisig, marunong, mayaman tila pulot-gata sa
bibig ng isang mundong kaibigan.

Sa tanging sasakyan, nang kami’y lumulan, may natanaw ako sa tapat ng

bahay na isang matandang babaing luhaan, waring tinatawag ang aking
pangalan tila humihingi ng kaunting pagdamay; subalit sa gitna ng
kaligayahan, siya ay hindi ko binati man lamang, siya ay hindi ko pinansin
man lamang, habang ang sasakyan ay nagtutumulin hanggang sa simbahan.

Maligaya kaming nagsiluhod kapwa sa harap ng Birhen, sa gintong dambana;

pagkasaya-saya’t ang mga kampana ay di-magkamayaw sa pagbabalita n
gaming kasalan na pangmaharlika; ngunit ang larawan ng kaawa-awang
matanda’y hindi ko matanggal sa diwa, mandi’y malikmata; ang nag-
uunahang luha ng kandila ay tila kanya ring tumutulong luha; gayon man sa
piling ng kahanga-hangang kaisang-puso ko’y niwalang-bahala, sa gitna ng
tuwa’y nilimot kong pilit ang gayong hiwaga gaya ng liwanag ng buwang
palaba na di masisira sa bahid ng ulap sa gabing payapa.

Natapos ang kasal, batian, kamayan, ngiting matatamis, birong maaanghang

at saboy ng bigas sa ami’y salubong pagbaba sa altar… ngunit sino yaong
aking natatanaw, matandang babaing nalugmok na bigla’t nawalan ng malay
at lingid sa taong hindi magkamayaw. Ah! Siya rin yaong kangina’y hindi ko
pinansin man lamang.

Nang saklolohan ko’t patakbong lapitan, nang kandungin ko na sa aking

kandungan, ngumiting magiliw sa hapis ng kanyang pag-aagaw-buhay at
saka nagwikang tigib-kapaitan: “Anak ko, bunso ko…salamat…paalam… Ako
ang ina mong sawing kapalaran!”

At ang kulang-palad ay napalungayngay. Sa bisig ko na rin namatay…

namatay!

Noon ko natanong ang ina kong mahal, ang Inang wika kong sa aki’y
nagbigay ng lahat ng dangal, ang wikang tagalog na naiwang limot nang
ako’y matanghal, at itinakwil ko sa pagtatagumpay, ay isang babaing
nabuhay sa dusa’t sa lungkot namatay, nang ako’y pakasal sa Wikang
Dayuhan.