Philippine Normal University

LICENSURE EXAMINATION FOR TEACHERS (LET)

Refresher Course

ANO ANG MAAASAHAN DITO

MAJORSYIP: Filipino

Area: LINGGWISTIKA

LET Kompetensis:

1. Natatalakay ang paglinang ng wikang pambansa at pag-unlad nito

2. Natutukoy ang ebolusyon ng surian ng Wikang Pambansa
3. Nailalahad ang pagbabagong naganap sa alpabetong filipino
4. Natitiyak ang mga batas pangwikang kaugnay sa paglusong ng wikang Filipino
5. Nagagamit ang batayang kaalaman sa Linggwistika sa mabisang pamamahayag sa pagsusuri
ng mga pangungusap/sugnay parirala/salita/pantig/titik
6. Nagagamit nang wasto ang mga salita, parirala sa pangungusap
7. Mabisang nagagamit ang mga matalinghagang pananalita/tayutay sa pakikipagtalastasan o
komunikasyon

Inihanda ni: Gng. Fe A. Quisil

Bahagi I: Mga Batayang Kaalaman, Teorya at Simulain sa Paghahanda ng Pagsusulit

A. TALA NG IMPORMASYON PARA SA KOMPETENSI

MGA BATAS, KAUTUSAN, MEMORANDUM AT SIRKULAR NA MAY KINALAMAN SA WIKANG PAMBANSA.

Proklama Blg. 12 (1954)

- Nilagdaan ng Pangulong Ramon Magsaysay na nagpapahayag ng pagdiriwang ng linggo ng Wika
simula sa Marso 29 hanggang Abril 4 ayon sa mungkahi ng Surian ng Wikang Pambansa.
Proklama Blg. 186 (1955)
- Nilagdaan ng Pangulong Magsaysay at sinususugan ang Proklama Blg. 12, s. 1954. Itinakda ang
pagdiriwang ng Linggo ng Wika simula sa ika-13 hanggang 19 ng Agosto taun-taon.
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 60, s. 1963
- Nilagdaan ng Pangulong Diosdado Macapagal na nag-uutos na awitin ang Pambansang Awit sa titik
nitong Filipino
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96, s. 1967
- Nilagdaan ng Pangulong Ferdinand Marcos at nagtatadhana na ang lahat ng edipisyo, gusali at
tanggapan ng pamahalaan ay pangalanan sa Filipino
Memorandum Sirkular Blg. 199 (1968)
- Nilagdaan ni Kalihim Tagapagpaganap Rafael Salas at ipinag-utos na nag mga letterheads ng mga
tanggapan ng pamahalaan ay isulat sa Filipino, kalakip ang kaukulang teksto sa Ingles. Ipinag-utos din
na ang pormularyo sa panunumpa sa tungkulin ng mga pinuno at kawani ng Pamahalaan ay sa Filipino
gagawin.
Memorandum Sirkular Blg. 199 (1968)
- Itinatagulbilin ang pagdalo sa seminar sa Filipino ng mga kawani ng pamamahalaan. Ang tanggapan at
iba pang sangay ng pamahalaan na gamitin ang wikang Pambansa sa iba’t ibang rehiyong linggwistika
ng kapuluan.
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 187 (1969)
- Nilagdaan ng Pangulong Marcos at nag-uutos sa lahat ng kagawaran, kawanihan, tanggapan at iba
pang sangay ng pamahalaan na gamitin ang wikang Filipino hangga’t maaari sa Linggo ng Wikang
Pambansa at pagkaraan man nito sa lahat ng opisyal na komunikasyon at transaksyon.
Memorandum Sirkular Blg. 384 (1970)
- Pinalabas ni Kalihim Tagapagpaganap Alejandro Melchor na nagtatalaga ng mga may kakayahang
tauhan upang mamahala ng lahat ng komunikasyon sa Filipino sa lahat ng kagawaran, kawanihan,
 tanggapan at iba pang sangay ng pamahalaan kabilang ang mga korporasyong ari o kontrolado ng
pamahalaan.
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 304 (1971)
- Nilagdaan ng Pangulong Marcos na nagpapanauli sa dating kayarian ng Surian ng Wikang Pambansa
at naliliwanag ang mga kapangyarihan at tungkulin nito.
Atas ng Pangulo Blg. 73 (1972)
- Nilagdaan ng Pangulong Marcos at nag-aatas sa Surian ng Wikang Pambansa na ngayon ay kilala
bilang “Komisyon sa Wikang Filipino” na isalin ang teksto ng saligang Batas sa mga wikang sinasalita
ng mga limampung libong (50,000) mamamayan alinsunod sa probisyon ng Saligang Batas. Artikulo
XV Pangkat 3.
Memorandum Pangkagawaran Blg. 25, s. 1974
- Nilagdaan ni Klihim Juan Manuel na itinatagubilin sa mga guro ang mga bagong tuntunin sa
ortograpiyang Filipino
Memorandum ng MECS Blg. 203, s. 1978
- Accelerating the Attainment of the Goals of Bilingual Education
Kautusang Pangkagawaran Blg. 22, s. 1987
- Paggamit ng katagang “Filipino” sa Pgtukoy sa Wikang Pambansa ng Pilipinas . Nilagdaan ni Kalihim
Lourdes R. Quisumbing ng kagawaran ng Edukasyon, Kultura at Isports

Ang wikang pambansa ay nalinang at patuloy na pinauunlad ar isinusulong ayon na rin sa itinakda ng
Saligang Batas sa probisyong pangwika nito. Basahing mabuti at paghambingin ang mga ito.

Artikulo XIV, seksyon 3 ng Saligang Batas (1935) Ang kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa
pagkakaroon ng isang wikang pambansa na ibinatay sa isa sa umiiral na katutubong wika. Hangga’t itinadhana
ng batas; ang Ingles at Kastila ay patuloy na magiging wikang opisyal.

Artikulo XIV, Seksyon 3 (1973): Ang

Pambansang Asembleya ay gagawa ng mga hakbang tungo sa paglinang at pormal na adopsyon ng
isang pambansang wika na tatawaging Filipino. Hangga’t walang ibang itinadhana ang batas,
patuloy na wikang opisyal ang Ingles at Filipino.

ANG WIKA
Naniniwala ang mga Antropologo na ang wika ng mga kauna-unahang tao sa daigdig ay
masasabing katulad ng sa mga hayop. Nagsimula ang wika, tulad ng pagsisimula ng kultura, sa simpleng-
simpleng paraan, umunlad nang umunlad sa pagdaraan ng mga taon at naging masalimuot, kaalinsabay ng
pag-unlad at pagiging masalimuot ng kulturang kinatatamnan o kinabubuluhan nito. Iba’t iba ang paniniwala ng
mga palaaral tungkol dito kung kaya’t naniniwala sila na ang buong tao sa daigdig ay nagmumula sa iisang
angkan at ang iba’t ibang wika sa daigdig ay nagbubuhat din sa iisang angkan lamang. Ang Bibliya sa Gen.
11: 1-9 ang pagbabatayan tungkol sa kung papaano lumalaganap ang wika.
o Pagkatapos ng baha sa panahon ni Noah, iisang wika lang ang ginamit ng tao hanggang sa narating
nila ang Babilonia at doon nagtatag ng isang lungsod at nagtayo ng templong-tore na halos umabot
sa langit. Nagalit ang Panginoon dahil sa walang katapusang paghahangad ng tao na matumbasan
ang kapangyarihan ng Panginoon kaya’t binigyan ito ng iba’t ibang wika. Kaya nagsimulang
magkawatakwatak ang mga tao at ang Lunsod ng Babel at Tore ng Babel ay tinawag na City and
Tower of Confusion.
o Iba’t ibang teorya ang nabuo kung papaano nagsimula at lumalaganap ang wika:
Teoryang bowwow, teoryang dingdong, pooh-pooh, yoheho at iba pa
o Eksperimento ni Haring Psammiticus, hari ng Ehipto na nagpakuha ng dalawang bata at inilayo
sa mga tao na walang maririnig na usapan ng tao. Ang unang wikang nabuo nila ay bekos na ang
ibig sabihin ay tinapay. Nagbigay ng kongklusyon si Haring Psamiticus na ang wikang Phrygean ay
mas una at mas matanda sa wikang Egyptian.

MGA PRINSIPAL NA ANGKAN NG WIKA

Halos 5,000 na wika sa daigdig ang pinangkat-pangkat ng mga antropologo at dalubwika. Sa

Ginawa ang pagpapangkat-pangkat sa pamamagitan ng pagtutulad-tulad sa iba’t wika upang alamin kung
amga ito ay may pagkakahawig, kundi man pagkakatulad sa palatunugan, sa palabuuan, sa
palaugnayan at sa talasalitaan o leksikon. Binabakas din ang kasaysayan ng paglaganap ng tao sa
daigdig, ang pag-uugnayan ng mga tao na may kinalaman sa kanilang pagkakalakalan o pulitika, ang
heograpiya. Kung nasakop ng isang bansa – ang wika ng nanakop ay pinairal sa sinakop. Ang
pagkakalapit at pagkakalayo ng mga bansa.

Klasipikasyon ng mga wika sa buong daigdig ayon kay Gleason

I. Indo-European ( Pinakamalaking angkan )
a. Germanic ( Teotonic ) English-Frisian ng Netherlands at Alemanya, Dutch-German,
Scandinavian ( Danish ng Denmark, Swedish ng Sweden at Finland, Riksmal at
Landsmal ng Norway, Icelandic ng Iceland at Anglo-Saxon ng Britanya
b. Celtic - Breton ng Timog-Kanlurang Pransya, Welsh ng Wales, Irish ng Ireland, Scots
Gaelic ng Scotland
c. Romance - Portuges ng Portugal at Brazil, Espanyol ng Espanya, Latin Amerika at Brazil,
Pranses ng Pransya at mga bansang sakop - Congo, Switzerland, at Canada, Italyano ng
Italya, Rumanian ng Rumania, Sardinian, Rhato-Romanic, Haitian Creole, Catalan at
Galician ng Espanya, Latin – kauri ng mga pinakaugat na wika ng mga wikang Romance
d. Slavic ng Silangang Europa - Ruso, Byelorussian at Ukrainian, Polish ng Poland,
Czech ng Czechoslovakia, Slovak ng Slovakia, Serbo-Croatian ng Yogoslavia, Bulgarian
ng Bulgaria
e. Baltic - Lithuanian ng Lithuania, Latvian ng Latvia
f. Alabanian
g. Armenian ng Caucasus at sa ilang lugar ng Near East
h. Griyego ng Greece
i. Iranian
j. Indic
II. Finno-Ugrian - Finnish ng Finland, Estonian ng Estonia, Hungarian ng Hungary, Lappish,
Mordvin, Cheremiss - gawing timog ng Europa at Asya
III. Altaic - Turkic ng timog-kanluran ng Iran at Caucasus-kalagitnaang Asya, Mongol ng Mongolia
IV. Afro-Asiatic- timog ng Africa at hilagang kanluran ng Asya –a) SEMITIC - Ebreo ng Israel,
Arabiko ng Arabia, Maltese ng Malta, Assyrian ng Asyria, Aramaic –dito nasulat ang
unang Bibliya, Phoenician b) HAMITIC – Egyptian, Berber ng Timog-Africa at ng
Sahara, Cuschitic ng Silangang Africa, Chad ng Nigeria, Mande ng Kanlurang Africa, Kwa
ng Gitnang Africa, Sudanic ng Sudan, Bantu
V. Korean
VI. Japanese – Niponggo
VII. Sino-Tibetan ng Silangang Asya
VIII. Malayo-Polinesian ( sumunod ang laki sa Indo-European ) - Indonesian ng East Indies;
Tagalog,Bisayan, Ilocano, Pampango, Samar-Leyte atbp., Malay ng Sumatra, Malaya atbp.,
Micronesian, Polynesian, Melanesian
IX. Papuan
X. Dravidian
XI. Australian
XII. Austro-Asiatic (Hilagang-Silangang Asya)

ANGKANG MALAYO-POLINESYO ( Mga Wika sa Pilipinas) ayon kina David at Healey

o Philippine Stock (700 BC) - Northern Philippine Family, Southern Philippine Family at
Pangasinan
o Northern Family (200 BC) – 1. Bulubundukin ng ( Ifugao, Kankanai, Bontoc) 2. Ilocano at
mga wikang lumalaganap sa kahabaan ng Ilog Cagayan (Kalinga, Tinggian, Isneg, Ibanag, Atta,
Gaddang, Agta) 3. Inibaloi
o Southern Philippine Family (100 BC) Sambal, Tagalog, Pampangan, Bicol, Cebuano,
Butuanon, Surigao, Kalagan, Mansaka, Batak, Cuyunon, Maranao,Magindanao, Binukid,
Dibabaon, Western Bukidnon Manobo, Southern Bukidnon Manobo, Subanun atbp.
o Philippine Superstock (1100 BC)
o Philippine Stock
o Southern Mindanao Family
o Chamic Family ng Vietnam

Ang Wika - ang ginamit sa pagdukal ng karunungan, sa kanyang pakikipag-ugnayan sa kapwa. Sa wika
ipinahayag ng tao ang kanyang tuwa, lungkot, takot, galit, pag-ibig- ang halos lahat-lahat sa kanyang
buhay
 Dalubwika o Linggwista ang tawag sa taong dalubhasa sa wika dahil nag-aangkin siya ng ng mga di-
karaniwang kaalaman at kakayahan hindi sa pagsasalita kundi sa pagsusuri ng wika.
Polyglot - isang taong maraming nalalamang wika ngunit hindi nagpakadalubhasa sa wika.
Agham-wika o dalubwika ang agham ng wika
Kultura - ang karunungan,sining,literatura, paniniwala at kaugalian ng isang pangkat ng mga taong
nananahanan sa isang pamayanan na lumilinang ng isang wikang angkop sa kanilang pangangailangan.
Dito nasasalamin ang mga mithiin at lunggatiin, pangarap, damdamin, kaisipan o saloobin, pilosopiya,
kaalaman, at karunungan, moralidad, paniniwala at kaugalian ng mga mamamayan.

KASAYSAYAN NG LINGGWISTIKA SA BUONG DAIGDIG

Mambabalarilang Hindu - Ang kauna-unahang pangkat na kinilala sa larangan ng linggwistika na
naging simula ng mga pag-aaral sa ibang wika sa Europa.
Sa mga wikang Griyego at Latin – unang nagkaanyo ang linggwistika na unang mga wikang nalinang
at lumaganap nang puspusan sa Europa. Nababanggit ang pangalang Aristotle, at ang pangkat ng mga
‘Stoics’ na itinuring na nangunguna sa larangan ng agham-wika.
Sa pagpasok ng Kalagitnaang Siglo - ( Middle Ages ) – di gaanong umunlad ang agham-wika dahil
nakatuon ang pansin kung paano mapanatili ang wikang Latin bilang wika sa simbahan.
Panahon ng Pagbabagong-Isip – ( Rennaissance ) - mabilis ang pag-unlad ng sibilisasyon at
paglaganap ng karunungan ng iba’t ibang panig ng daigdig mula sa Gresya at Roma
Sa pagpasok ng ika-19 na siglo - nagkaroon ng malaganap na pag-unlad ang aghamwika. Dumami
ang sinusuri at pinag-aralang wika na humantong sa pagpapangkat-pangkat ng mga ito ayon sa
pinagmulang angkan. Nakilala sina Bopp ( Sanskrito ), Grimn (Aleman), at Rask ( Icelandic ) na
labis na nakaimpluwensya sa larangan ng linggwistika sa Europa.
Sinundan ng marami pang iba tulad nina Rapp, Bredsdorff, Schleicher, Curtios, Madvig,
Muller, Whitney at iba pa. Itinuring na kauna-unahang disiplina ang Linggwistikang historikal.
Mababanggit dito ang pangalang Blumentritt- na isa sa nagpasimula sa pag-aaral ng angkang Malayo-
Polinesyo na siyang naka-impluwensiya ni Rizal na magsagawa rin ng pagsusuri sa mga wika sa
Pilipinas. Iba pang linggwista tulad nina Otto Dempwolf, Otto Scheerer, Frank Blake, C. Douglas
Chretein, Carlos Conant, Harold Conklin, Isidore Dyen, Richard Pittman, Eugene Verstraelen,
David Tomas, Alan Healey, Howard McKaughan, at Cecilio Lopez ng Pilipinas.
Sinundan naman ang linggwistikang historikal ng lingwistikang Istruktural – na
nagbibigay diin naman sa pagsusuri sa distribusyon ng mga ponema ay morpema sa isang salita o
pangungusap. Ang ponema ay itinuturing na panulukang-bato ng linggwistikang istruktural. Gumamit
din ang mga istruturalista ng katawagang morpema sa pagsusuri sa kabuuan ng mga salita ng isang
wika. Namumukod-tangi sa panahong ito 1925-1955 si Leonard Bloomfield ng Amerika.
Sinundan naman ito ng logical syntax na pinagyaman at pinagbuti ni Zellig Harris na di
nagtagal at nakilala sa tawag na ‘transformational’ o ‘generative grammar’. Lumitaw na rin ang
‘anthropological linguistics’ na pinangungunahan nina Boas, Sapir, Whorf, Malinowski, Kroeber
at Trager.
Ang Tagmemic Model ni Kenneth Pike na nagbibigay diin sa pagkakaugnayan ng anyo, at
gamit, naitinuring na isang yunit na may sariling ‘slot’ o lugar sa isang wika. Antas ponema,
morpema,salita, parirala sugnay, pangungusap at antas talakay o discourse level. Sinundan naman ito ng
‘Phrase-structure transformational generative model’ na nag-uugat sa logical syntax. Dito
namumukod-tangi si Noam Chomsky. Na sinundan naman ng modelong generative-semantics na
nagbibigay diin sa kahulugan o meaning. Dito nakilala ang mga pangalang Lakoff, Fillmore, Mc
Cawley, Chafe, atb. Sinundan naman ito ng Case for Case ni Fillmore.
Sa kasalukuyan ay marami pang lumilitaw na modelo sa linggwistika. Darating ang araw ay
lalabas din ang Mathematical linguistics o computational linguistics. Ngayon humarap na tayo sa
panahon ng computer kaya marami na ring pweding magbago.

KASAYSAYAN NG LINGGWISTIKA SA PILIPINAS

3 Pangkat ng Panahon:
1. PANAHON NG MGA KASTILA - Ang pag-aaral sa mga wika sa Pilipinas ay isinagawa ng mga
misyonerong Kastila na karamihan ay mga paring Heswita at Dominikano. Pinangkat nila
ang mga lupain sa Pilipinas sa apat na orden upang mapadali ang pag-aaral ng mga wikain sa
Pilipinas at maipalaganp ang pagtuturo ng relihiyong Katoliko. Nakalimbag ng mga materyales
na panrelihiyon at matagumpay na napalaganap ang Kristuyanismo sa buong kapuluan. Ang
pag-aaral na isinagawa nila ay di pa sopistikado at maituring na napakahalaga bilang mga
 panimulang pag-aaral ng ating mga katutubong wika. Sa larangan ng wikang Tagalog na
naging sanligan ng Wikang Pambansa ay masasabing bahagi na ng kasaysayan ang mga
sumusunod na mga isinagawang pag-aaral ng mga prayle at ilang nakapag-aral na Pilipino.

Nauukol sa Gramatika:
1. ‘Arte y Vocabularyo de la Lengua Tagala’ ni Pari Juan de Quiñones -
kaunaunahang pananaliksik na isinagawa ng mga prayle ukol sa wikang Tagalog. 1581
2. ‘Arte y Reglas de la Lengua Tagala’ ni Pari Francisco Blancas de San Jose-
nilimbag ni Tomas Pinpin ( Ama ng Palimbagang Pilipino ) 1610
3. ‘Arte de la Lengua Tagala’ ni Pari Gaspar de San Agustin. 1787
4. ‘Nueva Gramatica Tagalog’ ni Pari Juan Coria. 1872
5. ‘Ensayo de Gramatica Hispano-Tagala ni Pari Toribio Minguella. 1878
6. Pari Juan de Plasencia, sumulat ng isang Gramatika sa Tagalog, at isang
katesismo sa Tagalog na pinagtibay ng Ecclesiastical Junta noong 1582.
Nauukol sa Talasalitaan:
1. ‘Vade-Mecum o Manual de la Conversacion Familiar Español-Tagalog, Seguido
de un Curioso Vocabulario de Modismos Manileños’ ni T.M. Abella (walang petsa)
2. Vocabulario de la Lengua Tagala’ nina Pari de San Buenaventura - sinasabing ito
ang kauna-unahang talasalitaan sa Tagalog.
3. ‘Vocabulario de la Lengua Tagala’ nina Pari Juan de Noceda at Pari Pedro de
San Lucar 1754 – pinakamakapal sa mga naisulat noong Panahon ng Kastila.
4. ‘Nuevo Diccionario Manual Español-Tagala ni Rosalio Serrano (walang petsa)
5. ‘Diccionario de Terminos Communes Tagalo-Castellano’ ni Pari Juan Coria 1869
6. ‘Diccionario Hispano-Tagalog’ ni Pedro Serrano Laktaw 1889
Iba pang Pag-aaral:
1. ‘Memorial de la Vida Christiana en Lengua Tagala’ ni Pari Blancas de San Jose
1605
2. ‘Compendio del Arte de la Lengua Tagala’ ni Gaspar de San Agustin 1703
3. ‘Arte de la Lengua Tagala y Manual Tagalog’ ni Sebastian de Totanes 1745
4. ‘Sobre la Nueva Ortografia de la Lengua Tagala’ ni Dr. Jose Rizal 1889

2. PANAHON NG MGA AMERIKANO - Ang pananakop ng mga Amerikano sa Pilipinas ang naging
sanhi ng panibagong pagtingin sa pag-aaral sa mga wikang laganap sa kapuluan. Mga
sundalong Amerikano naman ang naghasik ng ideolohiyang demokratiko. Naging suliranin din
ng mga Amerikano kung papaano mapadali ang ang pagpalaganap at maisakatuparan ang
kanilang mga layunin. Tulad ng mga Kastila, iniisip ng mga Amerikano na sila ang mag-aaral
sa mga wika sa kapuluan kaysa kanilang hintaying matuto ng kanilang wika ang mga Filipino.
Hindi lubhang lumawig ang pagsusuring-wika na isinagawa ng mga dalubwikang sundalong
Amerikano dahil sa pagkakapalit ng pamahalaang militar sa pamahalaang sibil. Pumalit sa mga
sundalong Amerikano ang mga dalubwikang may higit na kakayahan at kasanayan sa
pagsusuring-wika dahil karamihan sa mga ito ay propesor sa mga unibersidad sa Estados
Unidos at sa Unibersidad ng Pilipinas na itinatag noong 1908.

Mga unang pagsusuri na kanilang ginawa:

1. ‘Handbook and Grammar in Tagalog’ ni MacKinlay 1905
2. ‘Grammar of Ilocano’ ni Henry Swift 1909
3. ‘Primer and Vocabulary of Magindanao’ ni R.S Portera
4. Mga pagsasaling-wika ni C.C. Smith
5. Isang aklat sa gramatika sa Magindanao na sinulat sa Kastila ni O.T. Mason
Mga Pangunahing Linggwista:
1. Cecilio Lopez (Pilipino)
2. Otto Scheerer at H. Costenoble (mga Aleman)
3. Morice Vanoberberbergh (Belhikano)
4. Carlos Everett Conant , Frank Blake, at Leonard Bloomfield (mga Amerikano)
Sina Conant, Costenoble at Scheerer ang kinilala sa disiplinang historikal. Higit na kilalala si
Conant

CONANT - 1903-1936
o Isa siya sa mga unang nagsagawa ng pag-aaral sa pagpapangkat-pangkat ng wika sa buong
kapuluan.
o Una niyang artikulo sa linggwistika ay tungkol sa mga tunog na f / v sa mga wika sa Pilipinas.
Sinabi niyang karamihan sa mga wika sa Pilipinas ay walang f / v, mga tunog na karaniwan sa
mga wikang Malay.
o Pinakakilala sa kanyang pananaliksik ay ang kanyang RGH Law in Philippine Languages
1910 at Pepet Law in Philippine Languages 1912 na tumatalakay sa naganap na
pagbabago sa mga tunog ng iba’t ibang wika sa kapuluan.

o RGH Law in Philippine Languages - Karamihan sa mga wika sa Pilipinas ay may tunog
na g sa RGH na katinig, na ang ibig sabihin ay nagiging g sa karamihan ng mga wika sa
Pilipinas ang PMP *R bagama’t ang ilan ay nagiging r, l, o kaya’y y kaya’t ang ginawa ni
Conant ay pinangkat niya ang wika ayon sa kinauwian ng RGH na katinig. Mga wikang G
- Tagalog,Bisaya, Bikol, Ibanag, Magindanao,Sulu Bagobo ( hal. Gamot, ugat,
ikog ) Mga wikang R - Iloco at Tirurai ( ramut, urat, bibir –lip ) Mga wikang L -
Pangasinan, Kankanai, Inibaloi at Bontoc ( lamot, ulat, darala-dalaga, bibil –lip)
Mga Wikang Y - Pampango, Ivatan, Sambal ( yamut, yabi-night, uyat, buyas )

o PEPET Law - Ang ebolusyon ng patinig na pepet

1. AP-class (mga salitang may e sa unang pantig ng dadalawahing pantig ng salita at
ang ikalawang pantig ay may pepet. atep
2. PA-class (may pepet sa una at ikalawang pantig ng salita) hal. be gas
3. IP-class ( salitang may I sa unang pantig at may pepet at may pepet sa ikalawang
pantig. Ngipen
4. PI-class ( beli) 5. UP-class ( pused) 6. PU-class (penu) 7. PP-class
(lebeng)

Lumabas sa kanyang pagsusuri na ang Tagalog ay wikang I; Ilocano at

Pangasinan ay wikang ä; Kapangpangan ay wikang a; ang wikang Bisaya at Bicol
ay u. Hal. Tagalog atip; Ilocano at Pangasinan atep; Kapangpangan atap; Bisaya at
Bicol atup.

BLAKE - 1902-1950 ( Palarawan naman nakikilala sina Blake at Bloomfield sa kabila ng

katotohanan na hindi sila nagkaroon ng pagkakataong magtungo rito sa Pilipinas kahit
minsan). Sinimulan ng Unibersidad ng John Hopkins ang pagsusuri ng wika sa akalang
magtagal pa ang paghawak nila sa Pilipinas.
o Nakapagturo ng Tagalog sa isang klase na may walong mag-aaral at nang sumunod na
taon mga Cebuano naman.
o Kahit di na tinustusan ang pagsusuring ginawa sa mga wikain sa Pilipinas ay
pinapatuloy niya sa sariling pagtustos.
o Nakabuo ng di kukulangin sa 27 artikulo tungkol sa iba’t ibang wika sa Pilipinas.
o Pinangkat niya sa tatlo ang mga wika sa Pilipinas. Hilaga, ang Ilocano at Pangasinan;
Sentral, Tagalog, Bicol at mga wikang Bisaya at Timog, Magindanao at Maranaw.
o Pinakamahalagang ambag ni Blake sa linggwistika sa Pilipinas ay ang kanyang aklat
tungkol sa gramatika sa Tagalog (1925) malinaw na makikita ang impluwensiya ng
mga pinakamahusay na mambabalarilang Kastila, tulad ni Totanes (1865) na
naimpluwensiyahan naman ng mga mambabalarilang Europeo.
o Bilang alituntuning pangkalahatan, sinabi niyang ang lahat ng salita sa Tagalog, maging
anumang uri, ay maaaring gawing pandiwa ( verbalizing power of tagalog & other
Phil. Languages). Ngunit di sang-ayon dito si Constantino na hindi lahat ng salita
sa Tagalog o alinmang wika sa Pilipinas ay maaaring kabitan ng makadiwang
panlapi.

BLOOMFIELD - Higit na kilala ang pagsusuring ginawa niya hanggang sa kasalukuyan ang
pagsususring ginawa niya sa Tagalog.

o Naglathala ng Language (1933) na kinapalooban ng mahahalagang pag-aaral sa

gramatika sa Tagalog.
o Ang pagsusuri niya ay lumikha ng rebolusyon sa pagsususri ng mga wika sa Pilipinas sa
dalawang kadahilanan: 1) ang sapilitang paggamit ng impormante sa pagtitipon
 ng mga datos at 2) paggamit ng mga bagong katawagang pqanggramatika na
kapalit sa mga katawagang tradisyunal upang bigyang diin ang pagkakaiba sa
ibang wika.
o Ang gramatika ni Bloomfield ay naiiba kay Blake hindi sa lawak kundi sa paraan ng
pagkakaayos ng mga yunit panggramatika.
o Higit na maagham ang ginawang pagsusuri
o Hinati niya sa tatlong bahagi ang kanyang pagsusuri 1) kinapalooban ng mga
salitang Tagalog na nasusulat sa sa transkripsyong pamponemika; 2) Hinati
niya sa phonetics, syntax at morphology; 3) Katatagpuan ng talaan ng mga
pormasyon at ng glossary.
o Ang pagtalakay ni Bloomfield sa sintaksis sa Tagalog ay di-gaanong masusi, isang
patotoo sa kanyang pagkakaroon ng ‘phonetic bias’, gaya ng ibinibintang ng kanyang
mga kritiko.
o Pinangkat niya ang kanyang talakay sa apat. 1) sentence & word 2) subject &
predicate 3) attribute 4) serial relation

LOPEZ - Kuna-unahang linggwistang Filipino. 1970 kinilala at pinarangalan ng Pambansang

Samahan Linggwistikang Pilipino bilang ‘Ama ng Linggwistikang Pilipino’
o Nagsimula si Lopez bilang mag-aaral ni Scheerer sa Unibersidad sa Pilipinas.
o Ipinadala siya sa Unibersidad ng Hamburg. Dito niya natapos ang kanyang titulo sa
pagkadoktorado sa linggwistika noong 1928.
o Ang kanyang disertasyon ay tungkol sa pagsusuri ng Tagalog at Ilocano sa
pamamatnubay ni Dempwolf.
o Ang unang pananaliksik ay nasabing naimpluwensiyahan ng mga sinulat ni Blake.
o Ang itinuring na oinakamahalagang ambag ni Lopez ay ang manwal na nauukol sa
gramatika ng wikang pambansa (1941) na kapoproklama pa lamang sa Tagalog
bilang Wikang Pambansa. Ito’y isang maagham na pagtatalakay sa gramatika sa
Tagalog na angkop gamitin ng mga guro sa pagtuturo ng Wikang Pambansa.
o Ang manwal ay nahati sa apat na bahagi: 1) ponetika 2) dalawa sa morpolohiya
3) sintaksis
o Marami pa ang kanyang nasulat bago matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig.

PAGLALAGOM
Noong panahon ng mga Amerikano anim o pitong linggwista lamang ang nagsagawa ng
totohanang pagsusuri sa mga wika at mga wikain sa Pilipinas. Ang mga linggwistang ito ay
mapapangkat sa dalawa: Ang nasa Pilipinas at ang mga nasa Estados Unidos. Ang
unang mga pangkat ay binubuo nina Conant, Scheerer, Costenoble,Vanoverbergh
at Lopez. Ang ikalawang pangkat ay binubuo nina Blake at Bloomfield.

PANAHON NG KALAYAAN - Nagsimula pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig at makamit

ng Pilipinas ang kalayaan noong 1946. Dumami nang dumami ang mga pagsusuri sa mga wika sa
Pilipinas.
3 Mahahalagang pangyayari ang nakaimpluwensya:
1. Ang Pagkatatag sa Pilipinas ng ‘Summer Institute of Linguistics’ noong 1953.
Maraming mga misyonerong kasapi sa organisasyon na nagsitungo sa Pilipinas at
nagsagawa ng pagsusuri sa iba’t ibang wikain sa Pilipinas.
2. Ang paggamit ng makalinggwistikang pamaraan sa pagtuturo ng Ingles sa mga Pilipino na
lumikha ng malaganap na pagnanais upang suriin ang mga wika sa kapuluan. Naitatag
ang Philippine Center for Language Study sa ilalim ng pangangasiwa ng
Departamento ng Edukasyon at ng Unibersidad ng California sa Los Angeles.
3. Ang gradwal na pagdami ng mga linggwistang Pilipino, lalo na pagkaraan ng 1960. Ang
mga linggwistang Pilipino ay nahati sa dalawang pangkat: 1) Ang mga nagsipagtapos
sa mga Unibersidad Estados Unidos at Canada. Mababanggit dito ang ilang
kilalang mga linggwista na sina Constantino at Casambre ng UP, Sibayan at Otanes
ng PNC, Gonzales ng De La Salle, Llamzon at Pascasio ng Ateneo, Natividad
ng DEC, atbp.
2) Mga nagsipagtapos sa Pilipinas. Sa Ateneo-PNC Consotium for Ph.D. in
Linguistics. Ma. Lourdes Bautista, Elvira Vergara, Gloria Chan-Yap, Rosa
 Soberano, Sis. Ma. Isabelita Riego de Dios, Casilda Luzares, Teresita Rafael at
Emma S. Castillo.
Ang Pilipinas ay nagiging laboratoryo o larangan ng mga linggwistang mga dayuhan na
karamihan ay mga Amerikano. Di-iilang wika sa Pilipinas ang ginamit upang subukin ang
mga modelong pangwika, prinsipyo man o pamaraan. Sa kasalukuyan, ang Summer
Institute of Linguistics ay higit na nagbibigay pansin sa pagsusuri sa mga wikang di-
masyadong malaganap. Isinasalin sa mga wikang ito ang Bibliya at iba pang
babasahing panrelihiyon. Inaasahan na sa darating na mga araw ay magkaroon ng
panibagong pagtingin sa pag-aaral ng wika sa liwanag ng mga makabagong kaalaman sa
linggwistika sa pamamagitan ng pagrebisa sa mga aklat pambalarila at paghahanda ng iba
pang gamit sa pagtuturo na nasasalig sa makaagham na pamaraan.
 Ang Linggwistika ay makaagham na pag-aaral ng alinmang wika. May apat na lawak sa
pag- aaral ng wika
Ponolohiya – makaagham na pag-aaral ng mga makahulogang tunog (ponema) na bumubuo
sa isang wika.
Morpolohiya – pag-aaral ng mga pinakamaliit na yunit ng mga tunog (morpema) ng isang wika at
ng pagsasama-sama ng mga ito upang makabuo ng salita
Sintaksis – sistema ng pag-uugnay ng mga salita upang bumuo ng pangungusap
Semantika – nauugnay sa pag-aaral ng kahulugan.
Ang ponolohiya, morpolohiya at sintaksis ay bumubuo sa kategorya ng gramatika o balarila
ng wika.

1. Ponolohiya (Palatunugan) ponema – makahulugang tunog

1.1 Ang Filipino, tulad ng alinmang wika sa daigdig ay binubuo ng mga tunog. Ang Filipino ay nay
21 ponema – 16 katinig / p,t,k,b,d,g,m,n, ,s,h,l,r,w,y, / at 5 patinig / i,e,a,u,o /. Ang bawat
makabuluhang tunog ay itinatawag na ponemang segmental o ponema.
1.1.1 Ang bawat ponema ay inererepresenta sa pagsulat ng isang letra maliban
sa / / ng digrapo “ng” at sa / / ng gitling (-) “magalis vs. mag-alis” at ng tuldik
sa /ba:ta,/ - bata,/ pasa / - pasa. Gayundin, ang /h/ kapag nasa posisyong
pinal ay maaaring irepresenta ng tuldik na ( / ) / sa:yah / vs. / sayah / saya vs.
saya.

Bawat wika ay may kani-kaniyang tiyak na dami o bilang ng makahulugang tunog o ponema.
Makahulugang tunog kapag nag-iba ang kahulugan ng salita sakaling ito ay alisin o palitan.
Kinukulong ang ponema ng virgules o dalawang pahilis na guhit. /a/, / /, /m/. /p/…
Ang Filipino ay may 21 ponema – 16 na katinig at 5 patinig
Ponemang segmental na katinig /p,t,k,b,d,g,m,n, ,s,h,l,r,w,y, /
Ponemang segmental na patinig /i,e,u,o,a/

Bawat ponema ay inirerepresenta sa karaniwang pagsulat ng letra maliban sa glottal na pasara

na inirerepresenta ng tuldik at gitling sa sumusunod na mga halimbawa.

* May mga ponemang malayang nagpapalitan nang hindi nakapagbabago ng kahulugan.

Din – rin lalaki – lalake nuon – noon
Daw – raw madumi – marumi
Pero sa uso – oso at diles – riles ay nag-iiba na ang kahulugan.
1.1.2 Diptonggo. Alinamang patinig na sinusundam ng / w / o / y / sa loob ng isang
patig: sa-liw; si-pi’y, rey-na.
1.1.3 Klaster. Magkakabit na dalawang magkaibang katinig sa isang pantig. Parami
nang parami ang mga klaster dahil sa paghihiram sa Ingles at Kastila.
Klase, nars, plan-tsa, kaa, kard, ab-sent, re-laks, shorts

1.2 Ponemang suprasegmental. Pantulong sa ponemang segmental upang higit na maging

mabisa ang paggamit ng 21 ponemang segmental sa pakipagtalastasan.
1.2.1 Tono. Taas- baba sa pagbigkas ng pantig ng isang salita upang higit na
maging mabisa ang komunikasyon sa kapwa.
3 3
2 ka ha pon 2 ka ha pon
1 1
 Kahapon. Kahapon?
1.2.2 Haba at diin. Haba – haba o ikli ng bigkas sa patinig ng pantig ng salita. Diin-
lakas o hina ng bigkas sa pantig ng salita. / pi: to / - ‘wistle’ / pitoh/ - ‘seven’
1.2.3 Antala. Saglit ng pagtigil sa pagsasalita upang higit na malinaw ang
mensaheng ibig ipahatid.
Hindi piti! It’s not white! Hindi siya ang kumuha.
Hindi, puti! It’s white! Hindi, siya ang kumuha.
2. Morpolohiya. (Palabuuan) Morpema- pinakamaliit na yunit ng isang salita na nagtataglay ng
kahulugan. Maganda = ma- + ganda; kagandahan= ka-…-an +ganda.
2.1. May tatlong anyo ang morpema-
* ponema propesor – propesora
* salitang-ugat ganda, talino
* panlapi maganda, matalino,

2.2. Pagbabagong morpoponemiko. Pagbabago sa karaniwang anyo ng isang morpema

sa salita.
2.2.1. Asimilasyon. Pambansa = pang- + bansa pambansa
2.2.2. Pagpapalit ng ponema. Marapat = ma- + dapat
2.2.3. Metatesis. Aptan= atip+ -an; niluto= luto + - in
2.2.4. Paglilipat-diin. Basa- basahin; laro – laruan
2.2.5. Pagkakaltas. Sakayan – sakyan; takipan – takpan
2.2.6. Gradasyon. Tiket + -an= tikitan; regalo + - an=>regaluhan
2.2.7. Reduksyon. Tapsilog – tapa + sinigang + itlog
2.3 Sa tambalang salita, may gitling kung mananatili ang kahulugan ng 2 salitang
pinagtambal o may nawawalang kataga lamang: asal – hayop, ingat – yaman, urong-
sulong. Subalit walang gitling kapag nawawala ang kahulugan ng mga salitang
pinagtambal at may ibang kahulugan na basagulo, hampaslupa, dalagambukid,
bahaghari.
2.4 Wastong pag-uugnay ng mga pangngalan.
2.4.1. Nakita ko sila ni Juan. Lilinisin natin nina Maria ang bahay.
2.4.2. Nagbabasa ng dyaryo ang babae = babaeng nagbabasa ng dyaryo
Amerikanong may pera si Bob = May perang Amerikano si Bob.
2.4.3. Matrix: 1. Mahal ang damit 2. Mahal ito
Constituent: Ito ang damit Damit ito
Resultant: Mahal ang damit na ito Mahal itong damit
2.4.4. Si Pedro, ang mangingisda, ay dumating kahapon.
Si Pedrong mangingisda ay dumating kahapon.
2.4.5. Siya bilang panandang pangkontrast.
Hindi, si Rosa ang siyang nakita niya.
Ang mga libro ang siyang nakita niya.
2.4.6. Gamit ng nang – mga nakatakda nang lumisan.
Tumawa nang malakas takda ngpaglisan
Humingi ng tinapay nakasulat ng tula nangmahusay
2.4.7. Kapag nasa unahan ang pang-abay na panuring nagbi-bigay ito ng diin o
empasis. Alas nuwebe gagawin ang handaan. Sa Lunes idaraos ng samahan
ang handaan. Sa bahay ko napagkaisahang gawin ang handaan.
2.4.8. Taga- Maynila taga-Rizal ika-1:00 ng hapon
tagalunsod makatao ikaisa ng hapon
2.4.9. Kata=kataw at ako; nita=ko at mo; kanila=akin at iyo; kita=ko at ikaw
Kata ay naglalaro. ikukuha kita ng tubig.
Laruan nila ito. kanita ang tubig na ito.
3. Sintaksis. (Palaugnayan) Pag-uugnay-ugnay ng mga salita upang makabuo ng pangungusap at
pag-uugnay-ugnay ng mga pangungusap sa pagbuo ng diskurso.
3.1. Ang pangungusap ay isang sambitlang may patapos na himig sa dulo na
nagpapahayag ng isang diwa.
Cora! Aruy! May tao! Halika. Magandang gabi po. Opo.
3.2. Ayos ng pangungusap karaniwan. Nag-aaral siya. Baligtad na ayos. Siya ay nag-
aaral
3.3. Pandamdam (Interjections) pagpapahayag ng saloobin at emosyon.
 Pagsang-ayon – Bweno, oo nga. Kasiyahan – sapak
Dismaya – Ay! Sayang! Pagkagulat – Aha!
Bantulot – Este,… Walang katiyakan – bahala na!
Disgusto – A, ganoon! Pagbibigay-babala – Hep! Kordon
Sakit – Aray! Ibang pang-uri – Terible! Tama!
3.4. Ingklitik o paningit bilang pampalawak.
Bakit ka nga ba hindi dumating?
Saan nga po ba ang punta niyo?

3.5.1. Oras na, sa sandaling. Nagpapahayag nga matinding emosyon. Magpapakamatay

ako; oras na maging di-matapat ka sa akin. Darating ako; sa sandaling kailangan
mo ako.
3.5.2. Bago +batayang-anyo. Bago magsimula ang miting. Nandoon na ako. Bago matapos
ang lahat. ibig ko nang magpapasalamat.
3.5.3 ay – imbersyon. Istilong pormal. Kayo ay mabait. Ang mga anak ay kayamanan ng
mga magulang. Pagbibigay-diin. Noong Lunes ay ipinagbili niya ang baby ko.
Madalas ay pumupunta siya rito.
3.5.4. Emphatic vs. non-emphatic. Dito nagtatayo ng bahay si Juan. Magtatayo ng bahay
dito si Juan. Dahil sa iyo, ako’y lumigaya. Ako’y lumigaya nang dahil sa iyo.
3.5.5. Ayaw, aywan, dili at ni (negasyon)
Ayaw niyang sumama. Magsalita dili siya sa akin.
Aywan ko kung nasaan siya. Hindi siya nagdala ni lapis.
3.5.6. Huwag-negasyon. Huwag kayong umalis.
Pero: huwag na hindi kayo umalis. (apirmatibo)
3.5.7. Tiyak vs. di-tiyak sa paggamit ng ang.
Amerikana ang titser. Ang Amerikana ang titser
Naroon ang gusto ko Ang naroon ang gusto ko.
3.5.8. Pngungusap na may dalawang kahulugan
inilagay ang aklat sa mesa ng titser. (malabo)
Inilagay ng titser sa mesa ang aklat. (malinaw)
Itinago ng guro ang basahang pampunas sa aparador.
Itinago ng guro sa aparador ang basahang pampunas.
3.6 Ang pokus ay ang semantikong pagkakaugnayan ng paksa (simuno) at ng pandiwa n
ipinahayag sa tulong ng mga panlapi. Kapag nagbago ang pokus ay nagbabago rin ang
panlapi ng pandiwa. Ang ganitong semantikong pagkakaugnay ng paksa at ng pandiwa ay dapat
pagsanayan sapagkat dito malimit mabago o lumabo ang diwa. Hal.
Binigyan ang kuya ng pera ng nanay.
Binigyan ng kuya ng pera ang nanay.
Nagtanim sa halaman ang tatay.
Tiningnan ng tatay ang halaman.

Ang wikang Filipino ay mayaman sa mga sawikain at salitang patambis . Kung ginagamit
mga ito, ang pahayag ay nagkakaroon ng higit na bisa na kung minsan ay hindi tuwirang masabiang mga
ito.
Ang sawikain (idioms) ay mga salita o pagpapahayg na karaniwang ginagamit sa araw-araw. Ang mga
pahayag na ito’y nagbibigay, hindi ng tiyakang kahulugan ng bawat salita, hindi ng ibang kahulugan.

Ang ating lahi, bilang bahagi ng mga taga-Silangan, ay mahilig sa pagsasalita at pagsulat nang
patalinghaga. Ang ating wika, gayon din ang ating panitikan,ay mayamang-mayaman sa mga salitang
ginagamit na patalinghaga na tinatawag nating mga tayutay.
Ang mga karaniwang tayutay ay:
1. Pgtutulad (simile) hal. Ang pagmamahal ng Diyos sa tao ay para ng walang katapusang araw at gabi.
2. Paghahalintulad (analogy) hal. Ang panghalina ni Anita kay Ben ay katulad ng pang-akit ng bulaklak
sa paru-paro.
3. Pagwawangis (metaphor) hal. Ang panginoon ay aking pastol ngayon at kailan man.
4. Pagmamalabis (hyperbole) hal. Painawi ng nagdaang bagyo ang buong nayon ng Malanday.
5. Pagbibigay-katauhan (parsonification) hal. Kamatayan, nasaan ang bangis mo?
6. Pagpapalit-tawag (metonymy) hal. Bininyagan ng mga Kastila ang buong Kapuluan. (ang kapuluan
ay ipinapalit sa mga Pilipino)
 7. Pagpapalit-saklaw (synecdoche) hal. Hiningi ng binata ang kamay ng dalaga. (ang kamay ay
sumasaklaw sa kabuuan ng dalaga)
Mga Sanggunian:

A. Mga Aklat
Abad, Marieta A. at Pricilla C. Ruedas.. Filipino Bilang Tanging Gamit. Mandaluyong City.
National Book Store. 2001
Bevez, Paz M. Ang Guro at ang Sining ng Pagtuturo.PNC MEPCO, Fortunato, Teresita F.
Pulitika ng Wika. De La Salle University Press Inc. Malate, Manila. 1991.

Guamen, Pructusa C. et.al. Tanging Gamit ng Filipino. Rex Printing Company, Inc. Quezon
City 1988.
Lorenzo, Carmelita S. et. Al. Sining ng Pakikipagtalastasang Panlipunan. National
Bookstore 2002.
Santiago, Alfonso O. Panimulang Linggwistika. Rex Book Store1994.

B. Journal
Kartilya ng Wikang Filipino bilang Wika ng Edukasyon. Pambansang Komite sa Wika at
Salin , Pambansang Komisyon para sa Kultura at Sining.

BAHAGI III: PAGPAPAUNLAD SA KASANAYANG PAMPAGSUSULIT

.
1. Dito nabuo ang anumang paglalahat, hipotesis, teorya at prinsipyo, mga tuntunin o mga batas
na nabuo.
A. paglalahat B. pagberipika at pagrebisa* C. pagklasipika D. pagtatanong

2. Laging isaisip ng linggwista na maisaayos ang kanyang ginawang pagsusuri.

A. paglalahat B. pagberipika at pagrebisa C. pagklasipika * D. pagtatanong

3. Pagtitipon ng obhektibo at walang kinikilingang mga datos at obserbasyong walang halong

emosyon.
A. pagmamasid* B. pagberipika at pagrebisa C. pagklasipika D. pagtatanong

4. Sa wikang ito unang nasulat ang Bibliya.

A. Ebreo* B. Aramaic C. Phoenecian D. Roman

5. Ang mga sumusunod ay mga wikang kasama sa pangkat Scandinavian, alin ditto ang di kasali?
A. Welsh ng Wales* B. Danish ng Denmark
C. Icelandic ng Iceland D. Riksmal at Landsmal ng Norway

6. Kinikilalang pinakapangunahing linggwista ng wikang malayo-polinesyo, sa mga wikang

Austronesian.
A. Blumentritt * B. Thomas at Healey C. Conklin D. Dyen

7. Tawag sa mga tunog na napagkasunduang gamitin ng mga tao sa kahulugang kapwa nila
naunawaan.
A. wika B. idyolek C. dayalek D. arbitraryo *

8. Sa aling panahon umunlad nang malaki ang panitikang Filipino?

A. Bagong Lipunan B. Hapon * C. Amerikano D. Kastila

9. Sa panahong ito kikilalaning Filipino ang bubuuin, idedevelop at pagtibayin batay sa mga umiiral
na katutubong wika at dayalek na may asimilasyon ng mga salitang banyaga.
A. kasalukuyang panahon B. 1987 C. 1973 * D. 1935

10. Alin sa mga wikang ito ng daigdig ang di-nahahaluan ng ibang wika?
A. Korean * B. Niponggo C. Hamitic D. Semetic
11. Proseso ng pagiging magkaanyo, magkakahawig o uniporme ng isang wika para higit na
malawakang pagtanggap at paggamit.
A. ortograpiya B. istandardisasyon * C. Filipino D. lingua franca

12. Alin sa pahayg ang di-kasali sa mga ginawa ng mga lupon para sumuri ng wikang katutubo
bilang batayan ng Wikang Pambansa?
A. mayaman sa talasalitaan B. maraming hiram *
C. maraming gumamit D. wikang ginamit sa paaralan

13. Paraan ng pagbibigay simbolo sa wikang pasalita sa pamamagitan ng paraang pasulat.

A. pagpili ng norm B. ortograpiya * C. istandardisasyon D. paglaganap

14. Ang paggamit ng isang wika sa larangan ng kaisipan at ng buhay pang-akademik.

A. obserbasyon B. adaptasyon C. intelektwalisasyon* D. filipinisasyon

15. Ang unang hakbang sa istandardisasyon ay nagsimula pa sa panahon ng

A. kasalukuyang panahon B. Kastila * C. komonwelt D. Amerikano

16. Ang mga sumusunod ay ginawa ng mga Kastila maliban sa isa.

A. ipinalaganap ang wikang Kastila * B. romanisasyon ng alibata
B. gawing mangmang ang mga katutubo D. pagpalimbag sa mga aklat

17. Ang mga sumusunod ay mga batayan sa paggawa ng pagtutulad at pag-iiba ng wika sa daigdig na
maituring na magkaangkan, alin ang di-kasali rito?
A. eksperimento * B. palatunugan C. pagkakahawig D. leksikon

18. Ang gumawa ng unang diksyunaryo sa Ingles.

A. oxford* B. Geoffrey Chaucer C. Samuel Johnson D. John Dryden
19. Ang naatasang magsagawa ng gawain sa istandardisasyon sa panahong ito ay ang
A. Senado B. Komisyon ng Wikang Filipino* C. kongreso D. Pangulo
20. Ang agham na nag-aaral ng wika.
A. wika B. linggwista C. linggwistika* D. dalubwika

.
1. Dito nabuo ang anumang paglalahat, hipotesis, teorya at prinsipyo, mga tuntunin o mga batas
na nabuo.
A. paglalahat B. pagberipika at pagrebisa * C. pagklasipika D. pagtatanong

2. Laging isaisip ng linggwista na maisaayos ang kanyang ginawang pagsusuri.

A. pagklasipika B. pagberipika at pagrebisa C. pagklasipika * D. pagtatanong

3. Pagtitipon ng obhektibo at walang kinikilingang mga datos at obserbasyong walang halong

emosyon.
A. pagmamasid * B. pagberipika at pagrebisa C. pagklasipika D. pagtatanong

4. Sa wikang ito unang nasulat ang Bibliya.

A. Ebreo * B. Aramaic C. Phoenecian D. Roman

5. Ang mga sumusunod ay mga wikang kasama sa pangkat Scandinavian, alin ditto ang di kasali?
A. Welsh ng Wales * B. Danish ng Denmark
C. Icelandic ng Iceland D. Riksmal at Landsmal ng Norway

6. Kinikilalang pinakapangunahing linggwista ng wikang malayo-polinesyo, sa mga wikang

Austronesian.
A. Blumentritt * B. Thomas at Healey C. Conklin D. Dyen

7. Tawag sa mga tunog na napagkasunduang gamitin ng mga tao sa kahulugang kapwa nila
naunawaan.
A. wika B. idyolek C. dayalek D. arbitraryo *

8. Sa aling panahon umunlad nang malaki ang panitikang Filipino?

A. Bagong Lipunan B. Hapon * C. Amerikano D. Kastila

9. Sa panahong ito kikilalaning Filipino ang bubuuin, idedevelop at pagtibayin batay sa mga umiiral
na katutubong wika at dayalek na may asimilasyon ng mga salitang banyaga.
A. kasalukuyang panahon B. 1987 C. 1973 * D. 1935

10. Alin sa mga wikang ito ng daigdig ang di-nahahaluan ng ibang wika?
A. Korean B. Niponggo* C. Hamitic D. Semetic

12. Proseso ng pagiging magkaanyo, magkakahawig o uniporme ng isang wika para higit na
malawakang pagtanggap at paggamit.
A. ortograpiya B. istandardisasyon * C. Filipino D. lingua franca

12. Alin sa pahayg ang di-kasali sa mga ginawa ng mga lupon para sumuri ng wikang katutubo
bilang batayan ng Wikang Pambansa?
A. mayaman sa talasalitaan B. maraming hiram *
C. maraming gumamit D. wikang ginamit sa paaralan

15. Paraan ng pagbibigay simbolo sa wikang pasalita sa pamamagitan ng paraang pasulat.

A. pagpili ng norm B. ortograpiya * C. istandardisasyon D. paglaganap

16. Ang paggamit ng isang wika sa larangan ng kaisipan at ng buhay pang-akademik.

 A. obserbasyon B. adaptasyon C. intelektwalisasyon * D. filipinisasyon

15. Ang unang hakbang sa istandardisasyon ay nagsimula pa sa panahon ng

A. kasalukuyang panahon B. Kastila * C. komonwelt D. Amerikano

17. Ang mga sumusunod ay ginawa ng mga Kastila maliban sa isa.

A. ipinalaganap ang wikang Kastila * B. romanisasyon ng alibata
B. gawing mangmang ang mga katutubo D. pagpalimbag sa mga aklat

17. Ang mga sumusunod ay mga batayan sa paggawa ng pagtutulad at pag-iiba ng wika sa daigdig na
maituring na magkaangkan, alin ang di-kasali rito?
A. eksperimento * B. palatunugan C. pagkakahawig D. leksikon

18. Ang gumawa ng unang diksyunaryo sa Ingles.

A. oxford * B. Geoffrey Chaucer C. Samuel Johnson D. John Dryden
21. Ang naatasang magsagawa ng gawain sa istandardisasyon sa panahong ito ay ang
A. Senado B. Komisyon ng Wikang Filipino * C. kongreso D. Pangulo
22. Ang agham na nag-aaral ng wika.
A. wika B. linggwista * C. linggwistika D. dalubwika