TEORYANG FORMALISTIKO

O FORMALISMO

Ang Teoryang Formalistiko o Formalismo ay isinilang noong 1910 at

yumabong noong dekada 50 at 60, ang teoryang ito ay may pananaw
na ang akda o teksto ay dapat suriin at pahalagahan kung ibig
talagang masukat ang kagandahan ng akda.

Layunin ng pagsusuring Formalistiko o Formalismo ang pagbibigay

pansin sa anyo ng panitikan. Ang pisikal na katangian ng akda ang
pinakaubod ng pagdulog na ito. Naging tanyag ang pananaw na ito sa
panunuring pampanitikan dahil na rin sa dami ng mga pagsusuring
ginamitan ng ganitong pananaw.

Ang tunguhin ng pananaw na ito ay matukoy ang sumusunod:

 Nilalaman
 Kaanyuan o kayarian
 Paraan ng pagkakasulat ng akda
Sa pananaw na ito ay hindi lamang mahalaga ang pagbabalangkas
kundi ang pagsusuri na ring ginamit. Sa pagtalakay ng akda, dapat
ang mailantad lahat ng mahahalagang bagay mula sa simula patungo
sa iba’t-ibang elementong magkakaugnay hanggang sa katapusan.
Dapat makita kung may ironi o paradoks o may kalabuan o may iba
pang elemento sa akda. Kung makikita ang mga elementong ito,
masasabing mahusay ang akda. Binibigyang atensiyon din ang salita
o vokabularyo at ang kaibahan ng mga salitang pampanitikan sa pang
araw-araw na salita.

ANG SANAYSAY
Ayon sa makata at magaling na mananaysay na si Alejandro G.
Abadilla, ang sanaysay ay isang “salaysay ng sanay” at sapagkat ang
panumbas ng salitang essais sa Pransya ay walang katumbas sa
tagalog kaya’t hinango sa depenisyong ito ni Abadilla ang katawagang
“sanaysay.” Ibig sabihin ang isang manunulat ay makasusulat lamang
ng isang mabisang sanaysay kung ito’y nasasaklaw ng kanyang
kaalaman, pag-aaral, karanasan, hilig, pananaw, katauhan at
kalagayan.

Ayon naman sa Pranses na si Michel de Montaigne, ang may-akda ng

essais, ito ay ang pagsulat tungkol sa personal na karanasan,
damdamin at kuro-kuro o palagay ng manunulat sa paraang magaan,
kawili-wili at nakapagbibigay impormasyon sa mambabasa.

Kabilang sa mga uring ito ng panitikan ang mga sumusunod:

 Artikulo sa mga magasin at pahayagan

 Disertasyon
 Editoryal
 Lathalain
 Panunuring pampanitikan/pampelikula
 Talumpati
 Tesis
DALAWANG URI NG SANAYSAY

1. PORMAL O IMPERSONAL NA SANAYSAY

Nagtataglay ng mahahalagang impormasyon sa pamamagitan ng
pormal na paraang bunga ng isang pag-aaral o pananaliksik. Pormal
ang wikang ginamit kaya’t higit na mabigat basahin. Ang tono ay
seryoso, pang-intelektuwal at walang halong pagbibiro. Kusang
inilalayo ng may akda ang sarili niya sa akda upang maging
kapanipaniwala ang kanyang pinapaksa. Karaniwang ikatlong
panauhan ang ginagamit.

2. IMPORMAL O PERSONAL NA SANAYSAY

Karaniwang naglalahad ng kawili-wiling paksa, ang pagpapaliwanag
ay maaaring batay lamang sa karanasan o kuro-kuro, palakaibigan
ang mga salita at para lamang nakikipag-usap ang tono ng may-akda.
Karaniwang unang panauhan ang gingamit.
PAGISLAM: Ang Pagbibinyag ng mga Muslim

(Sanaysay Muslim)

Salin mula sa ingles ni Elvira B. Estravo

Naniniwala ang mga Muslim na ang sanggol ay ipinanganak na

walang kasalanan kaya di kailangang binyagan upang ito ay maalis.
Ganoon pa man, mayroon silang ilang seremonya na kahalintulad ng
binyag na tinatawag na pagislam. Pinaniniwalaang ito ay ang
pagbibinyag ng mga Muslim.
Sa katunayan, mayroon silang tatlong uri ng seremonyang
panrelihiyon na napapaloob sa pagislam, na ginagawa sa tatlong
magkakaibang araw sa buhay ng sanggol.
Ang unang seremonya ay ginagawa ilang oras pagkapanganak.
Isang pandita ang babasa ng adzan sa kanang tainga ng sanggol. Ito’y
ginagawa upang dito’y ikintal na siya’y ipinanganak na muslimat ang
unang salitang maririnig ay ang pangalan ni Allah.
Ang pangalawang seremonya ay higit na kilala
bilang penggunting o pogubad. Ginagawa ito pitong araw
pagkapanganak. Naghahandog ang mga magulang ng kanduli, isang
salu-salo bilang pasasalamat sa pagkakaroon ng anak. Dito’y
iaanyayahan ang mga kaibigan, kamag-anakan at pandita.
Angpaghahanda ay ayon sa antas ng kabuhayan ng mga magulang
sa pamayanan. Karaniwang nagpapatay ng hayop, kambing o baka.
Ang hayop na ito’y tinatawag na aqiqa, na ang ibig sabihi’y
“paghahandog ng pagmamahal at pasasalamat.”
Sa okasyong ito, ang binibinyagan o pinararangalan ay binibigyan ng
pangalan ng isang pandita pagkatapos na makaputol ng ilang hibla ng
buhok ng sanggol. Inilalagay sa isang mangkok na tubig ang pinutol
na buhok. Ayon sa paniniwalang Maguindanao, pag lumutang ang
buhok ay magiging maginhawa at matagumpay ang tatahaking buhay
ng bata ngunit kapag ito’y lumubog, siya’y magdaranas ng
paghihikahos at paghihirap. Ang bahaging ito ng seremonya ay di
kinikilala ng Islam ngunit dahil bahagi ito ng tradiyon patuloy parin
itong ginagawa ng ilang Maguindanawon. Isa paring bahagi ng
tradisyon na kasama ng seremonya ay ang paghahanda ng buaya.
Ito ay kakaning korteng buaya na gawa sa kanin, dalawang nilagang
itlog ang pinakamata at laman ng niyog ang ginagawang ngipin.
Nilalagyan din ang buaya ng manok na niluto sa gata na kinulayan ng
dilaw. Inihahanda ito ng isang matandang babaeng tinatawag nilang
walian, isang katutubong hilot na may kaalaman sa kaugaliang ito.
Ginagawa ito para sa kaligtasan ng bata kung naglalakbay sa tubig.

Pinakakain sa mga batang dumalo sa seremonya ang buaya.

Ang ikatlo at huling seremonya ay ang pagislam. Ginagawa ito kung

ang bata ay nasa pagitan ng pito hanggang sampung taong gulang.
Tampok na gawain sa seremonyang ito ay ang pagtutuli. Tinatawag
na pagislam para sa mga batang lalaki at sunnah para sa mga batang
babae. Ginagawa ito upang alisin ang dumi sa kanilang pag-aari.
Ang pagislam ay ginagawa ng isang walian, na karaniwang isang
matandang babae na may kaalaman sa kaugaliang ito. Ang
seremonya ay ginagawa sa araw ng Maulidin Nabi o sa isang
mahalagang banal na araw ng mga Muslim.
 Ang PORMALISTIKO
Ang layunin ng panitikan ay iparating sa mambabasa ang nais niyang ipaabot gamit
ang kanyang tuwirang panitikan. Samakatuwid, kung ano ang sinasabi ng may-akda
sa kanyang panitikan ang siyang nais niyang ipaabot sa mambabasa – walang labis
at walang kulang. Walang simbolismo at hindi humihingi ng higit na malalimang
pagsusuri’t pang-unawa.

Tanging pisikal na katangian ng akda ang pinakabuod ng pagdulog na ito. Tunguhin ng

teoryang ito ay matukoy ang nilalaman, kaanyuan o kayarian at paraan ng
pagkakasulat ng akda. Kailangang masuri sa akda ang tema o paksa ng akda, ang
sensibilidad at pag- uugnayan ng mga salita, istruktura ng wika, metapora, imahen, at
iba pang elemento ng akda.

Martes, Oktubre 4, 2016

Siko-analitiko
Sikoanalitiko
Malaki ang pagkakautang ng teoryang ito sa pag-aaral ni Sigmund Freud. Si Freud ang
tinuturing na isa sa mga tagapagsulong ng ‘moderno’ ng Times Magazine sa kabuuan ng 20 thcentury
dahil sa kanyang pagbaliktad ng kaalaman: ang pagpribelihiyo sa ‘unconscious’ at pagpalikod ng
‘conscious.”
Sentral sa idea ni Freud ang pag-alam sa interaksiyon ng malay at di-malay na isipan ng isang
tao/karakter. Sa proseso ng analisis na tinawag niyang sikoanalisis, nabibigyang kahulugan ang mga
pangyayari at simbolo sa pamamagitan ng paghahagilap ng koneksyon sa nakaraan. Mahalaga ang
nakaraan ng tao/karakter dahil ayon nga sa kanya “the child is the father to the man.” Sintoma kung
ganoon ng kasalukuyang problema ang mga pangyayari sa nakaraan na kailangang kalimutan
(repression) o ilipat sa iba (sublimation). Mailalantad ang mga ito sa negosasyon ng id (unconscious),
ego (consciousness) at superego (conscience). At dahil nga dalawa lang ayon sa kanya ang basic
instinct ng tao: eros (sex) at thanatus (agression), ang pagpigil ng id na siyang representasyon ng libido
ang siyang nagdudulot ng sikolohikal na problema sa tao; una bilang neurotik, at didiretso sa saykotik.
Ang paghuli sa dahilan ng problema ay maaaring sa tinatawag niyang defense mechanisms at
(Freudian) slips. Maaari rin itong makita sa panaginip. Kayat kung ilalapat sa panitikan ang pagbasa ng
akda ay para ring isang dream analysis; naglalaro lamang sa realm ng representasyon at simbolisasyon
(nasa displacement at condensation).
Sa kabilang banda, naging kahinaan ng teorya ni Freud ang pagiging sentro sa indibidwal at sa
libidinal na analisis. Dahil dito, ang kanyang teorya ay dinekonstrak at naipalitaw ang pagiging
hegemonik ng sistemang Patriarkal (ginawa ng mga feminista). Nire-interpret ito ng iba. Si Carl Jung
ang nagwasak ng indibidwalisasyon nang inimbento niya ang “collective unconscious.” Sa pananaw ni
Jung, hindi magkahiwalay ang indibidwal at ang lipunan, na maaaring ang pag-iisip ng indibidwal at ng
lipunan ay iisa. Ginamit niya ang mga konsepto nganima (iskema ng babae) at animus (iskema ng lalaki)
at arketipo (representasyon ng texto) para maipalabas ang kahulugan. Nagkaroon ng gamit ang
teoryang ito lalo na sa mga bansang nagkaroon ng kasaysayan ng kolonisasyon kung saan maraming
aspeto ng kultura ang nagupi o na-repressed.

Inilabas din ni Jacques Lacan ang “Freudian” sa makaindibidwal at libidinal nitong karakter. Dinala niya
ito sa linguistikong laro ng wika. “We are forced to accept the notion of an incessant sliding of the
signified under the signifier” na inilarawan sa makikita ang impluwensya
S/s na formula. Dito ay
ng Istrukturalistang sina Saussure, Levi-Strauss at Jakobson pero humigit pa ang
kanyang pananaw na nagmarka sa Postistrukturalismo. Hayagang tinumba ni Lacan
ang Humanismo sa kanyang teorya na “bago pa man ang awtor ay mas nauna na ang
wika.” Kaya ang mga tao/karakter ay babasahin na lamang bilang bahagi ng
representasyon at mga simbolo sa ilalim ng mga kategoryang ikinabit para sa
kumbenyens. Hindi nakapagtataka na ang Lacanian na metodo ay nagtutulak na sa
postmodernong sitwasyon gamit ang fragmentasyon, intertexto at reflexivity. Naging
posible ang mga ito dahil halos sabay na nalilikha (sa isipan ng mambabasa) ang
parehong Imaginary at Symbolic na kaayusan. Ang pagbasa kung gayon ay
negosasyon sa dalawang kaayusan, ang pagtutumba at pagpapaangat ng mga
nakatagong kaalaman.

Ano ang siko analitiko?

Ang Siko Analitiko ay isa sa mga teoryang pampanitikan. Ang ibigsabihin
nito ay ang paggawa ng isang Tao sa isang bagay kahit na labag sa
kanyang kalooban dahil kailangan.

Pagsusuring Pampanitikan: Suyuan sa Tubigan ni Macario

Pineda
3/5/2013

35 Comments

Pagsusuring Pampanitikan

Suyuan sa Tubigan

I. Panimula

Ang panitikang susuriin ay maikling kwento. Ang maikling kwento ay isang maiksing salaysay na tungkol
sa isang mahalagang pangyayaring kinasangkutan ng isa o ilang tauhan at may iisang kakintalan at
problema lamang. Ang maikling kwento ay may limang uri, ito ay ang trahedya, komedya, satira, romansa
at realismo.

II. Pormalistiko

A. Buod
Madaling-araw pa lamang ay papunta na sa tubigan sina Ka Albina, kasama ang anak na dalagang si
Nati at ang pamangking si Pilang. Sunung-sunong nila ang mga matong ng kasangkapan at pagkain.
Habang daan, nakasabay nila sina Ka Ipyong, Pakito at Pastor na nakasakay sa kalabaw dala ang kani-
kaniyang araro. Habang naglalakad, nagkakatuwaan sila at nagkakatuksuhan. Si Ore na kasama rin nila
ay nagpatihuli na parang may malalim na iniisip.

Nang marating nila ang tubigang aararuhin, may nadatnan na silang nagtatrabaho. Ang iba naman ay
katatapos lamang sa pagtilad at habang nagpapahinga ay nagkakasarapan sa pagkukuwentuhan.
Habang abala sa pag-aayos ng mga kasangkapang gagamitin sina Nati at Pilang, nandoon din si Pastor
at nagpipilit na tumulong kay Pilang. Si Ore naman ay mapapansing pinamumulhang pisngi. Inabutan ni
Pilang si Pastor ng kape ngunit sinamantala ito ng binatang sapupuhin ang kamay ng dalaga. Walang
kibong lumapit si Ore kay Nati at humingi ng kape at kamote. Walang patlang ang sulyapan nina Nati at
Ore habang nagkakainan. Si Pastor naman ay laging nahuhuling nakatingin say Pilang. Makakain,
inumpisahan nila ang suyuan. Sunud-sunod silang parang may parada. Masasaya silang nag-aararo at
maitatangi ang kanilang pagkakaisa sa tulung-tulong na paggawa. Para silang nagpapaligsahan sa ingay
at hiyawan. Ganoon na nga ang nangyari. Lihim na nagkasubukan sa pag-aararo sina Pastor at Ore.
Pagpapakitang bilis sa pagbungkal ng lupa at gilas ng kalabaw. Ipinanahimik lamang ito ng dalawang
dalaga na alam na alam ang dahilan. Nauna si Pastor, sumusunod lamang si Ore. Malaki na ang
kanilang naaararo ngunit patuloy pa rin sila. Mahina ang kalabaw ni Ore kaya nahuhuli,
samantalang magaling ang kalabaw ni Pastor kaya nangunguna. Hindi na makahabol si Ore sa layo ni
Pastor nang huminto na ang kalabaw niya sa sobrang pagod.

Tinawag sila ni Ka Punso para kumain. Tumigil si Pastor. Kinalagan ang kalabaw niya at sinabuyan ng
tubig. Nakatawa itong lumapit sa mga kasama. Samantalang si Ore ay hinimas-himas pa muna ang batok
ng kanyang kalabaw na bumubula ang bibig at abut-abot sa paghinga. Nilapitan siya ng isa sa mga
kasamahan at ipinagpatuloy ang ginagawa niya. Lumapit si Ore sa mga kasamahang mapulang-mapula
ang mukha at paulit-ulit na ikinukuskos ang mga palad na malinis na naman sa pantalon at walang
masabi kundi ang pag-aming talagang makisig ang kalabaw ni Pastor. Naupo si Ore ilang hakbang ang
layo kina Nati at Pilang. Si Pastor ay kumakain sa tabi ni Pilang. Nilapitan ni Pilang si Ore at dinulutan ng
pagkain. Naibsan ang pagod at hirap ni Ore. Nagwakas ang kuwento sa pahiwatig na bagamat natalo ni
Pastor si Ore sa pag-aararo ay natalo naman ni Ore si Pastor sa pag-ibig ni Pilang.

B. Mga Elemento

1. Paksa- tungkol ito sa mga kayang gawin ng isang tao para makuha ang kanyang minamahal.
2. Tagpuan- sa tubigan; Bukid.
3. Tauhan
· PILANG: Dalagang pamangkin ni KA ALBINA. Pinsan ni NATI. Mahiyain at maganda.
· PASTOR: Binata. Isa sa mga magsusuyod sa tubigan ni Ka Teryo. May gusto kay PILANG.
· ORE: Binata. Anak ni Ka Inso. Isa sa mga magsusuyod. May gusto kay Pilang.
· KA ALBINA: Tiya ni PILANG at ina ni NATI.
· MILYO: Binata. Malapit na kaibigan ni ORE.
· PAKITO: Binata. Malapit na kaibigan ni PASTOR.
· FILO: Binata. Kaibigan ni PASTOR.
· TONING: Binata. Kaibigan ni ORE.
· ASYONG: Binata. Kaibigan ni ORE.
· TINONG: Binata. Kaibigan ni PASTOR.
· KA IPYONG: kamag-anak ni Ka Teryo at KA ALBINA.
· FERMIN: anak ni KA ALBINA at Ka Teryo. Kapatid ni NATI. Pinsan ni PILANG. May-asawa
· KA PUNSO: Isa sa mga pinakamatanda. Ginagalang ng mga kasama. May-asawa.

4. Banghay

a. Panimula
May isang batang mahirap. Nag-aaral siya. Sa paaralan ay kapansin-pansin ang kanyang pagiging
walang-imik. Malimit siyang nag-iisa. Laging nasa isang sulok.

b. Saglit na Kakintalan

Kapag nakaupo na’y tila ipinagkit. Laging nakayuko, mailap ang mga mata, sasagot
lamang kapag tinatawag ng guro. Halos paanas pa kung magsalita. Naging mahiyain siya
sapagkat maaga niyang natuklasang kaiba ang kanyang kalagayan sa mga kaklase.
Ipinakita at ipinabatid nila iyon sa kanya. Mayayaman sila. Magaganda at iba-iba ang
kanilang damit na pamasok sa paaralan. Malimit nila siyang tuksuhin sapagkat ang
kanyang damit, kahit nga malinis, ay halatang luma na, palibhasa’y kupasin at punung-
puno ng sulsi.

Kapag oras na ng kainan at labasan na ng kani-kanilang pagkain, halos ayaw niyang

ilitaw ang kanyang baon. Itatago niya sa kandungan ang kanyang pagkain, pipiraso ng
pakonti-konti, tuloy subo sa bibig, mabilis upang hindi malaman ng mga kaklase ang
kanyang dalang pagkain. Sa sulok ng kanyang mata ay masusulyapan niya ang mga
pagkaing nakadispley sa ibabaw ng pupitre ng mga kaklase: mansanas, sandwiches,
kending may iba-ibang hugis at kulay na pambalot na palara.

c. Papataas na Aksyon

Ang panunukso ng mga kaklase ay hindi nagwawakas sa kanyang mga damit. Tatangkain
nilang silipin kung ano ang kanyang pagkain at sila’y magtatawanan kapag nakita nilang
ang kanyang baon ay isa lamang pirasong tinapay na karaniwa’y walang palaman. Kaya
lumayo siya sa kanila. Naging walang kibo. Mapag-isa. Ang nangyayaring ito’y hindi
naman lingid sa kanyang ina. Sa bahay ay di minsan o makalawa siyang umuuwing
umiiyak dahil sa panunukso ng mga kaklase, at siya’y magsusumbong. Mapapakagat-labi
ang kanyang ina, matagal itong hindi makakakibo, at sabay haplos nito sa kanyang buhok
at paalong sasabihin sa kanya, hayaan mo sila anak, huwag mo silang pansinin, hamo,
kapag nakakuha ng maraming pera ang iyong ama, makakapagbaon ka na rin ng
masasarap na pagkain, mabibili na rin kita ng maraming damit.

d. Kasukdulan

At lumipas pa ang maraming araw. Ngunit ang ama’y hindi pa rin nakapag-uwi ng
maraming pera kaya ganoon pa rin ang kanilang buhay. Ngunit ang bata’y unti-unting
nakaunawa sa kanilang kalagayan. Natutuhan niyang makibahagi sa malaking suliranin
ng kanilang pamilya. Natutuhan niyang sarilinin ang pagdaramdam sa panunukso ng mga
kaklase. Hindi na siya umuuwing umiiyak. Hindi na siya nagsusumbong sa kanyang ina.
Sa kanyang pagiging tahimik ay ipinalalagay ng kanyang mga kaklase na siya’y kanilang
talun-talunan kaya lalong sumidhi ang kanilang pambubuska. Lumang damit. Di masarap
na pagkain. Mahirap. Isinalaksak nila sa kanyang isip. Hanggang isang araw ay natuto
siyang lumaban. Sa buong pagtataka nila’y bigla na lamang nagkatinig ang mahirap na
batang babaeng laging kupasin, puno ng sulsi, at luma ang damit, ang batang laging
kakaunti ang baong pagkain. Yao’y isa na naman sanang pagkakataong walanng magawa
ang kanyang mga kaklase at siya na naman ang kanilang tinutukso.

“Alam n’yo,” aniya sa malakas at nagmamalakiing tinig, “ako’y may sandaang damit sa
bahay.”

Nagkatinginan ang kanyang mga kaklase, hindi sila makapaniwala.

“Kung totoo ya’y ba’t lagi na lang luma ang suot mo?”

Mabilis ang naging tugon niya, “Dahil iniingatan ko ang aking sandaang damit. Ayokong
maluma agad.”

“Sinungaling ka! Ipakita mo muna sa’min para kami maniwala!” Iisang tinig na sabi nila
sa batang mahirap.

“Hindi ko madadala rito. Baka makagalitan ako ni Nanay. Kung gusto n’yo’y sasabihin
ko na lang kung ano ang tabas, kung ano ang tela, kung ano ang kulay, kung may laso o
bulaklak.”

At nagsimula na nga siyang malarawa ng kanyang mga damit. Ayon sa kanya’y may
damit siya para sa iba-ibang okasyon. May damit siyang pambahay, pantulog,
pampaaralan, pansimbahan, at iba pa. Naging mahaba ang kanyang pagkukuwento.
Paano’y inilarawan niya hanggang kaliit-liitang detalye ang bawat isa sa kanyang
sandaang damit. Tulad halimbawa ng isang damit na pandalo niya sa pagtitipon.
Makintab na rosas ang tela nito na sinabugan ng pinaggupit-gupit na mumunting bulaklak
at makikislap na rosas at puting abaloryo. Bolga ang manggas. May tig-isang malaking
laso sa magkabilang balikat. Hanggang sakong ang haba ng damit. O kaya’y ang kanyang
dilaw na pantulog na may prutas sa kuwelyo, manggas, at laylayan. O ang kanyang
putting pansimba na may malapad na sinturon at malalaking bulsa.
e. Pababang Aksyon

Mula noo’y naging kaibigan niya ang mga kaklase. Ngayo’y siya ang naging
tagapagsalita at sila naman ang kanyang tagapakinig. Lahat sila’y natutuwa sa kanyang
kuwento tungkol sa sandaang damit. Nawala ang kanyang pagkamahiyain. Naging
masayahin siya bagaman patuloy pa rin ang kanyang pamamayat kahit ngayo’y
nabibigyan nila siya ng kapiraso ng kanilang baong mansanas o sandwich, isa o dalawang
kendi.

f. Wakas
Ngunit isang araw ay hindi pumasok sa klase ang mahirap na batang babaeng may
sandaang damit. Saka ng sumunod na araw. At nang sumunod pa. At pagkaraan ng isang
linggong hindi niya pagpasok ay nabahala ang kanyang mga kaklase at guro.

Isang araw ay nagpasya silang dalawin ang batang matagal na lumiban sa klase. Ang
natagpuan nilang bahay ay sira-sira at nakagiray na sa kalumaan. Sumungaw ang isang
babaeng payat, iyon ang ina ng batang mahirap. Pinatuloy sila at nakita nila ang maliit na
kabuuan ng kabahayan na salat na salat sa anumang marangyang kasangkapan. At sa
isang sulok ay isang lumang teheras at doon naratay ang batang babaeng may sakit pala.
Ngunit sa mga dumalaw ay di agad ang maysakit ang napagtuunang-pansin kundi ang
mga papel na maayos na maayos na nakahanay at nakadikit sa dingding na
kinasasandigan ng teheras. Lumapit sila sa sulok na yaon at nakita nilang ang mga papel
na nakadikit sa dingding ay ang drowing ng bawat isa sa kanyang sandaang damit.
Magaganda, makukulay. Naroong lahat ang kanyang naikuwento. Totoo’t naroon ang
sinasabi niyang rosas na damit na pandalo sa pagtitipon. Naroon din ang drowing ng
kanyang pantulog, ang kanyang pansimba, ang sinasabi niyang pamasok sa paaralan na
kailanma’y hindi nasilayan ng mga kaklase dahil ayon sa kanya’y nakatago’t iniingatan
niya sa bahay.

Sandaang damit na pawang iginuhit lamang.

g. Tunggalian

Ang tunggalian sa kwento ay tao laban sa tao dahil magkaribal sina Pastor at Ore sa puso
ni Pilang.

5. Paningin- ang paningin sa kwento ay nasa third person.

III. Teoryang Pampanitikan

A. Ang teoryang pampanitikan ay ang mga teorya na ginagamit ng isang manunulat

bilang paksa o paraan upang isulat ang isang akda. Ang mga sumusunod ay mga
halimbawa ng teoryang pampanitikan.

1. Teoryang Pormalistiko- ang layunin ng panitikan ay iparating sa mambabasa ang nais

niyang ipaabot gamit ang kanyang tuwirang panitikan.

2. Teoryang Eksistensyalismo- ang layunin ng panitikan ay ipakita na may kalayaan ang

tao na pumili o magdesisyon pa ra sa kanyang sarili na siyang nakasentro sa pananatili sa
mundo.
3. Teoryang Markismo - Ang layunin ng teoryang ito ay ipakita na ang tao o
sumaagisag sa tao ay may sariling kakayahan na umangat buhat sa pagdurusang dulot ng
pang-ekonomiyang kahirapan at suliraning panlipunan at pampulitika.

4. Teoryang Realismo- ang layunin ng teoryang realismo ay ipakita ang mga karanasan,
ipakita ang mga nasaksihan ng may akda sa lipunan, hango sa totoong buhay.

5. Teoryang Moralistiko- ang layunin ng panitikan ay ilahad ang iba’t ibang

pamantayang sumusukat sa moralidad ng isang tao, ang pamantayan ng tama at mali.

6. Teoryang Bayograpikal- naniniwala ang mga bayograpikalista na ang manunulat ay

nagsusulat ng mga bagay na personal niyang naranasan at nakikita sa kanyang paligid.

7. Teoryang Feminismo- ito’y teoryang pampanitikang nag-ugat sa malalim na

paniniwala na sa kamay ng kalalakihan hindi makatarungan ang representasyong
ibinibigay sa mga kababaihan.

8. Teoryang Queer- kung ang babae ay may feminismo at ang mga nasa lipunan na
homosexual ay may queer (gender and sexuality).

9. Teoryang Historikal- ang layunin ng panitikan ay ipakita ang karanasan ng isang lipi
ng tao sa kasaysayan ay bahagi ng kanyang pagkahubog.

10. Teoryang Markismo-Feminismo- ang layunin ng panitikan ay ilantad ang iba’t

ibang paraan ng kababaihan ng pagtugon sa suliraning kanyang kinakaharap.

B. Ang aking gagamitin na teoryang pampanitikan sa pagsusuri ay ang Teoryang

Romantisismo. Ang layunin ng teoryang ito ay ipamalas ang iba’t ibang paraan ng tao o
sumasagisag sa tao ang pag-aalay ng kanyang pag-ibig sa kapwa, bansa at mundong
kinalakihan.

C. Romantisismo dahil ang kwento ay tungkol sa pag-iibig ng dalawang lalaki sa isang

babae na kung saan ay nagpagalingan sila upang makuha ang loob ng babae. Nagpapakita
ito ng katangiang pagiging pursigido dahil nagpamalas sila ng kanilang kakayahan at
katangian upang makuha ang loob ni Pilang.

IV. Reaksyon

Nakakatuwa ang kwentong ito dahil sa pamagat pa lang ay nakakakuha na agad ito ng
maraming mamababasa at mahusay rin ang pagkakaulat rito.
  Pahina!!!
Keeping on the Track  Malikhaing Pagsu
 more...