PAGSUSURI SA NOBELANG LUHA NG BUWAYA

I. Pagkilala sa May-akda

II. Uri ng Panitikan

Ang akdang “Luha ng Buwaya” ay isang nobela na kung saan ito ay isang mahabang
salaysaying nahahati sa mga kabanata. Hango sa tunay na buhay ng tao ang mga pangyayari
at sumasakop sa mahabang panahon. Ginagalawan ito ng maraming tauhan.

III. Layunin ng Akda

Para sa akin ang layunin ng may akda sa pagsulat ng nobelang luha ng buwaya ay upang
iparating sa atin na anumang mayroon tayo ngayon ay gamitin natin sa kabutihan at dapat ay
wag tayong magpapaapi lalong lalo na sa mga kapangyarihan. Kung alam mong
nasa katwiran ka o nasa tama ka, dapat ay wag kang matakot ipaglaban ito. Kailanman ay hindi
nanaig ang kasamaan. At kung ikaw man ay may mataas na katungkulan o ikaw man ay
kapangyarihan, wag mong gamitin ito bilang isang instrumento sa paggawa ng masama sa
iyong kapwa. Sa halip ay gamitin mo ito upang makagawa ng mabuti sa iyong kapwa.

IV. Tema o Paksa ng Akda

Ang paksa ng nobela ay tungkol sa pagiging matulungin, mapanuri at matapang.
Matulungin, dahil batay sa nabasa ko, si Bandong ay tumulong sa mga kanayong eskuwater na
magtayo ng industriyang pantahanan. Mapanuri, dahil sa kalagitnaan ng teksto, nababasa ko
ang pagiging mapanuri ni Andres na alamin ang naiwang yaman ng kanyang nuno. Matapang,
dahil ayon sa akda, hindi pumayag si Andres at Bandong na maging alipin sila ng matagalan sa
kamay ng mga Grande.

V. Mga Tauhan/Karakter sa Akda

1

2. Andres Reyes - Gusgusing batang aksidenteng nabangga si Aling Marta at

napagbintangang nagnakaw ng kanyang pitaka. Siya ay walang permanenteng tirahan,
minsa’y tumutuloy sa kanyang tiyahin o di kaya’y sa kanyang lola. Kahit na anak-mahirap,
hindi ito magnanakaw. Siya ay nasagasaan habang tumatakas kay Aling Marta at yumaon
ay binawian ng buhay.
 3. Mga Pulis - Sila ang humuli at nag-imbestiga sa inaakusang pagnanakaw ng kalupi ni
Aling Marta.

4. Aling Godyang - Ang tinderang inutangan ni Aling Marta ng pambili ng panghanda.

5. Dalagang Anak ni Aling Marta - Ang magtatapos sa hayskul at paghahandaan ni Aling

Marta ng garbansos na siyang paborito nito.

6. Asawa ni Aling Marta - Matiyagang naghahanap buhay para sa kanyang pamilya. Siya ay
mahilig manigarilyo at siyang kumuha sa kalupi ni Aling Marta ng walang paalam kaya nito
ito nalimutan.

VI. Buod
Sa nayon ng Sampilong, doon nakatira sina Bandong, Andres at higit sa lahat ang
mayamang pamilya na nagmamay-ari ng pinakamalawak na lupang sakahan sa kanilang
nayon, ang pamilya Grande. Si Andres ay isa sa mga eskuwater na nakatira sa nayon. Si
Bandong naman ang guro sa Sampilong at tinagubilinan na manuparang pansamantalang
prinsipal. Isang araw, napag-isipan ni Bandong na tulungan sina Andres at ang iba pang
eskuwater sa pamamagitan ng pagtayo ng cottage industries na nagdala sa pagkabuo ng
kanilang samahan at si Bandong ang tagapayo nito. Nang may nakaalam ukol sa nabuong
samahan ng mga magsasaka(mga eskuwater) at kay Bandong. Agad na ibinalita iyon ni Dislaw,
ang engkargado at badigard ni don Severo Grande, ang unyon ng mga magsasaka. Iyon ay
ikinagalit ni donya Leona Grande lalo na nang tanggapin nito ang manipesto ng mga
kahilingan ng mga magsasaka. Hindi tinanggap ni donya Leona ang kanilang kahilingan at
hindi rin pumayag ang mga magsasaka na gumawa sa kanilang mga saka. Ang Bagong Nayon
na itinayo nila Andres at Bandong atbp. kanayon ay nagsimulang kamkamin ng donya. Ilang
araw ang lumipas, lihim na ipinahakot ni donya Leona sa mga trak ang mga palay niya sa
kamalig at ipinaluwas sa Maynila upang ipagbili sa intsik doon. Isang umaga, nagisnan na
lamang ng Sampilong na nasusunog ang kamalig ng mga Grande. Ibinintang ang pagkasunog
ng kamalig sa mga pinuno ng unyon ng mga magsasaka at sa mga pinuno ng kooperatiba ng
mga eskuwater. Salamat na lamang at ang mayordoma sa bahay ng mga Grande, si Iska, ay
nagalit kay Kosme na mangingibig niya at siyang inutusan ng donya na sumunog sa kamalig,
dahil hindi siya ang isinama ni Kosme sa Maynila kundi si Cely na kapatid ni Dislaw. Ipinagtapat
ni Iska kay Sedes na asawa ni Andres ang lihim at ipinagtapat naman ni Sedes kay Bandong.
 Nahuli si Kosme at umamin rin sa kasalanan. Isinugod pa ni Andres ang paghabol sa hukuman
sa lupa niyang kinamkam ng mga Grande. Sinabi kasi ni Ba Inten na ang lupang kinamkam ng
mga Grande ay lupa ng kanyang yumaong nuno at siya’y apo sa tuhod ng yumaong mabait na
Kabisang Resong. Nagawa kasi ng mga Grande na palitawing ibinenta sa kanila ni Kabisang
Resong ang lupa bago namatay. Dahilan sa kahihiyang tinamo, hinakot ng mga Grande sa
Maynila ang mga kasangkapan at doon na nagpirmi. Sa Maynila, nagkasakit ng alta presyon si
donya Leona at naparalisado nang maataki at si don Severo naman ay nagkasakit ng matinding
insomya. Nagpahiwatig naman ang kanayon ni Bandong na siya’y ikakandidato pang-alkalde sa
susunod na halalan.

VII. Teoryang Pampanitikan

Teoryang Realismo
Ang luha ng buwaya ay teoryang moralistiko sapagkat ito ay nagbibigay-diin
sa mga layuning dakila at pinahahalagahan nito ang kabutihan, ang tama, ang kagandahang
asal,tamang pakikipagkapwa, mabuting pag-uugali at wastong reaksyon ng tao sa kanyang
kapwa.Itinatakwil nito ang kasamaan. Halimbawa na lamang yung ginawa ni Andres, hindi siya
natakot ipaglaban ang sa tingin niya ay tama. Hindi siya natakot sa kung ano o sino man ang
makakabangga niya. Sa teoryang moralistiko binibigyang diin ang literal na unibersal na
katotohan - "ang mabuti ay gagantimpalaan at ang masama ay parurusahan. Sa huling parte ng
kwento mapapansin.

VIII. Estilo ng Pagkakasulat ng Akda

IX. Bisang Pampanitikan

A. Bisa sa Isip
Nabatid kong hindi pala basta-basta ang mapagbilinan ng pansamantalang
trabaho at lalo na ang labanan ang mga mayayaman.

B. Bisa sa Damdamin
Kahit hindi ako ang nasa ganung sitwasyon ng mga eskuwater pero ramdam ko
naman ang paghihinagpis na naramdaman ng mga taga Sampilong sa ilalim ng mga Grande.
 Upang hindi madaig, kailangan talagang pairalin ang pagiging matapang at pagiging
positibo.
C. Bisa sa Kaasalan
Huwag mag-akusa sa kapwa ng wala kang sapat at matibay na ebidensiya na siya
talaga ay may sala. Isipin muna natin kung ano ang di-mabuting maiduduot ng pagbibintang
para hindi tayo magsisi sa bandang huli.

PROYEKTO SA FILIPINO 9
Pagsusuri sa nobelang
“LALAKI SA DILIM” ni
Benjamin P. Pascual

Ipinasa ni:
Juan Dela Cruz
9–7
Ipinasa kay:
Gng. Nova A. Colibao
Guro