• Balangkas ng Pagsusuri

• Mga Halimbawa ng Balangkas

• BALANGKAS A

PAAMAGAT NG AKDA: Bangketa

MAY AKDA: Ponciano B. P Pineda

Si Ponciano B. Peralta Pineda ay isang manunulat, guro, linggwista at abogado. Itinuring si Ponciano
Pineda bilang "Ama ng Komisyon sa Wikang Filipino" dahil sa pagsulong niya na maitatag ang Komisyon
batay sa Seksiyon 9 NG acting Saligang Batas.

Siya ay naging direktor ng Komisyon sa Wikang Filipino na dati ay Surian ng Wikang Pam bansa sa taong
1971 hanggang 1999. Sa ilalim ng kanyang pagmumuni, sinumulan ni Pineda ang mga
sosyolinggwistikong pananaliksik, na layon palaguin ang Wikang Pam bansa. Isa na rito ang patungkol sa
repormang ortograpiya ng wikang Filipino. Sa ilalim ni Pineda ay may malaking pagbabago sa mga
patakaran ng wika: ang bilingual na edukasyon sa taong 1974; Filipino bilang pangunahing at
pambansang wika sa 1893 ng mag Pilipino; at alpabetong Pilipino na binubuo ng 28 titik sa 1987. Itinatag
ang 12 Panrehiyon Sentro ng Wikang Filipino sa buong kapuluan.

• MGA TAUHAN:

Batang lalaki- ang daigdig niya ay ang Bangketa, nagtitinda ng mga sigarilyo, chick let atbp. Larawan ng
kahirapan, biktima ng kalupitan, nagroonng malagim na wakas.

Batang babae- kasamahan na nagtitinda sa Bangketa, nagbibigay impormasyonsa Batang lalaki hingil sa
katayuan nila sa bangketa, nahuli, madala sa Sitihol at pinagmulta.

Ina ng Batang lalaki- may sakit, dapat maibili ng gamoy at pagkain ng anak.

Mr. Brion- Matandang Intsik, may- ari ng groserya, pinagkukunan ng Batang lalaki ng paninda.

Pulis - may Imoral na pagkatao, nanghuhuli at kinakatakutanng Batang lalaki at tinatakbuhan.

-Resurrection D. Dinglasan, Ph. D.

Awtor/kritiko

Kritisismong Pampanitikan: Mga Piling kwento ni Ponciano B. P. Pineda

• BUOD/LAGOM NG KATHA:

Sa araw - araw na lang na pagtitinda ng batang lalaki sa bangketa at sa tuwing mahuhuli ng pulis ay buo
na sa loob ng Bata na tatakbuhan niya ang Pulis. Hindi siya papa huli. Ayaw na niyang maulit ang
karanasan niya nang nahuli siya. Ipinagwagwagan siya, hanggang ang kahong kinakalagyan ng mga
paninda tulad ng sigarilyo, chick let, at posporo ay kumalat sa semento dahil napatid ang sintas ng
kahong nakatali sa leeg niya

Tinanong ng batang babae kung bakit kakaunti ang paninda niya, ayaw na raw siyang pagtindahin ni Mr.
Brion at kaya hindi sila nakapagtinda kahapon dahil may lagnat ang nanay niya, gayun din siya. Hindi
magkamayaw ang ingay sa kapaligiran ng Bangketa, may sumiaigaw ng diyaryo, Liwayway, Bagong
Buhay, Bulaklak, sitsaron, humahaginit na sa sasakayan, silbato ng pulis, naglalako ng swipstik, usapan
tungkol sa eleksyon. Kay dami ng taon, panay tao, iba't ibang tanawin, at sanay na sanay ang Bata sa
ganito ng tanawin, ito ang kanyang daigdig sampu ng lahat ng bahagi nito.

Ang bata ay pinagbilinan ng ina na umuwi nang maaga at bumili ng tinapay. Hindi niya narinig ang huling
pangungusap ng ina dahilan sa sinasal siya ng matindung ubo. Nalaman niya sa batang babae na bawal
na ang magtinda sa bangketa, hinuhuli ng mga Pulis. Hinuli na raw siya, isinikay sa wagon at dinala sa
Sitihol at nagmulta ng sinkuwenta pesos. Naisip ng bata na wala pa siyang kita, kailangan makabili siya
ng pagkain at gamot ng kanyang ina. Nakita niya ang matabang Intsik sa loob ng groserya, hindi na siya
pagtitindahin nito, hindi niya dapat ibalik ang mga paninda ang mga paninda, kailangan pa niyang
makapagbili at mulling magisip.

Muli na naming narinig ang ibgay ng mga nagtitinda, sa mga sasakyan, ang lakas ng tugtog ng radio at
nagkagulo ang mga tao sa bangketa. Nagpulasan ng takbo, kanya- kanyang takbo, sa isipan niya hindi
siya pahuhuli ngunit nadakot siya ng pulis, ang Pulis na laging humuhuli sa kanya, nauntog ang kahon sa
kaniyang tuhod, sumabog ang laman nito, dinampot at tumakbong tumatakas sa pulis. Sa isang iglap,
narinig ang tilian ng mga taong sakay sa isang makintab na sasakyanat nawala ang preno, nasapol ang
batang lalaki, nagulungan at nasagasaan, nagsabog sa lansangan ang durog na ulo, tigmak sa dugo,
kasama ang nawalat na sisidlang kahapon.

-Resurrection D. Dinglasan, Ph. D.

Awtor/kritiko

Kritisismong Pampanitikan: Mga Piling kwento ni Ponciano B. P. Pineda

• PAGSUSURI:

1. Panahong kinabibilangan

KASALUKUYANG PANAHON

Ang bawat pangyayari sa kuwento ay isang patunay ng mga kaganapan sa atin lipunan. Ang panganib ng
mga nagtitinda sa Bangketa, ang lagayan na nagagana sa pagitan ng mga MMDA atng mga drayber sa
tuwing nagkakaroon ng aberya sa kalsada. Ang mga ito ay patunay lamang ng mga patuloy na nagaganap
sa atin KASALUKUYANG panahon.

2. SARILING PUNA

Naging makatotohanan ang may-akda sa paglalahad ng pangyayari sa kuwento. Gumamit din siya ng
mga linyang nakapupukaw pansin sa mga mambabasa. Ang paglalarawan nya sa kalagayan ng mga
tauhan ay nagpapakita ng isang makatotohanang ganapan sa lipunan. Mababasa rin sa kuwento ni
Ponciano B.P Pineda ang paglikha niya ng mga kasindak- sindak na wakas ng kuwento.

3. GINTONG KAISPAN/ BALYUS NA NAKAPALOOB SA KATHA

Kahit na hindi gumagawa ng masama ang batang lalaki ay hindi ito dahilan upang sundin ang mga
patakaran sa kalsada. Tunay na mapanganib ang magtinda sa gitna ng mga kumakaripas ng mga
sasakayan.
4. MGA MUNGKAHI

Nagkaroon ng maganda ng daloy ang mga pangyayari sa kuwento ngunit mas mainam na bigyan ng tiyak
na pangalan ang mga tauhan na siyang magbibigay pagkakakilanlan sa mga ito. Ang mga pangalang
maaring kilala o may malaking simboliko sa isipan ng mambabasa.

• Balangkas B

• (Prop. Nenita Papa)

I. A. PAMAGAT NG KATHA AT ANG MAY AKDA: Bangketa ni Ponciano B.P. Pineda

B. SANGGUNIAN: Dinglasan, Ressureccion D. Ph., D Kritisismong Pampanitikan: Mga Piling kwento ni

Ponciano B.P. Pineda (2005). Rex Bookstore, Inc. 856 Daong Nikanor Reyes, Sr. Sampaloc Manila.

II. BUOD

Sa araw - araw na lang na pagtitinda ng batang lalaki sa bangketa at sa tuwing mahuhuli ng pulis ay buo
na sa loob ng Bata na tatakbuhan niya ang Pulis. Hindi siya papa huli. Ayaw na niyang maulit ang
karanasan niya nang nahuli siya. Ipinagwagwagan siya, hanggang ang kahong kinakalagyan ng mga
paninda tulad ng sigarilyo, chick let, at posporo ay kumalat sa semento dahil napatid ang sintas ng
kahong nakatali sa leeg niya

Tinanong ng batang babae kung bakit kakaunti ang paninda niya, ayaw na raw siyang pagtindahin ni Mr.
Brion at kaya hindi sila nakapagtinda kahapon dahil may lagnat ang nanay niya, gayun din siya. Hindi
magkamayaw ang ingay sa kapaligiran ng Bangketa, may sumiaigaw ng diyaryo, Liwayway, Bagong
Buhay, Bulaklak, sitsaron, humahaginit na sa sasakayan, silbato ng pulis, naglalako ng swipstik, usapan
tungkol sa eleksyon. Kay dami ng taon, panay tao, iba't ibang tanawin, at sanay na sanay ang Bata sa
ganito ng tanawin, ito ang kanyang daigdig sampu ng lahat ng bahagi nito.

Ang bata ay pinagbilinan ng ina na umuwi nang maaga at bumili ng tinapay. Hindi niya narinig ang huling
pangungusap ng ina dahilan sa sinasal siya ng matindung ubo. Nalaman niya sa batang babae na bawal
na ang magtinda sa bangketa, hinuhuli ng mga Pulis. Hinuli na raw siya, isinikay sa wagon at dinala sa
Sitihol at nagmulta ng sinkuwenta pesos. Naisip ng bata na wala pa siyang kita, kailangan makabili siya
ng pagkain at gamot ng kanyang ina. Nakita niya ang matabang Intsik sa loob ng groserya, hindi na siya
pagtitindahin nito, hindi niya dapat ibalik ang mga paninda ang mga paninda, kailangan pa niyang
makapagbili at mulling magisip.

Muli na naming narinig ang ibgay ng mga nagtitinda, sa mga sasakyan, ang lakas ng tugtog ng radio at
nagkagulo ang mga tao sa bangketa. Nagpulasan ng takbo, kanya- kanyang takbo, sa isipan niya hindi
siya pahuhuli ngunit nadakot siya ng pulis, ang Pulis na laging humuhuli sa kanya, nauntog ang kahon sa
kaniyang tuhod, sumabog ang laman nito, dinampot at tumakbong tumatakas sa pulis. Sa isang iglap,
narinig ang tilian ng mga taong sakay sa isang makintab na sasakyanat nawala ang preno, nasapol ang
batang lalaki, nagulungan at nasagasaan, nagsabog sa lansangan ang durog na ulo, tigmak sa dugo,
kasama ang nawalat na sisidlang kahapon.

-Resurrection D. Dinglasan, Ph. D.

Awtor/kritiko

Kritisismong Pampanitikan: Mga Piling kwento ni Ponciano B. P. Pineda

III. PAGSUSURI

A. URING PAMPANITIKAN

Ang Akdang Bangketa ni Ponciano B. P. Pineda ay mauri bilang isang maikling kuwento na isang kathang
pampanitikan sa maikling kaanyuan ata ang buod o diwa ay nagpapalamnan sa isang buo, mahigpit at
makapangyarihan banghay na inilaan sa isang paraang mabilis ang galaw. May simula, gitna, at wakas, at
nagtatapos sa isang upuan lamang.

B. ISTILO NG PAGLALAHAD

Damang-dama ang kalunos-lunos na kalagayan ng Batang lalaki, maging ng ina ito. Nagawang
mailarawanng manunulat ang tunay na nangyayari sa tauhan, isang repleksyon ng buhay, mga panganib
ng sinusuong ng mga nagtitinda sa Bangketa. Naging masining ang pagkakalarawan ng pook,
nakatatangay ng damdaming - ina ang naging wakas ng Batang lalaki. Ang dayalogo ng mga tauhan sa
kwento, ay ganap na bigyan ng buhay at realistiko, likas at Natural. Sinipi sa kwento:

"Ang bata...! Nagulungan."

"Nasagasaan ang Bata."

"Layo, Kayo. Layo. Walang kwenta ito"

-Resurrection D. Dinglasan, Ph. D.

Awtor/kritiko

Kritisismong Pampanitikan: Mga Piling kwento ni Ponciano B. P. Pineda

C. Mga Tayutay

MGA TAYUTAY/ TAYUTAY URI NG TAYUYAY KAHULUGAN

Matagal nang yumao ang Pagpapalit-tawag Matagal nang panahon na

kaniyang ama namatay ang kaniyang ama
(metonymy)

D. SARILING REAKSYON

1. Pananlig panitikan/teorya

Teoryang naturalism-binibigyan pansin ang mga saloobin, damdamin, kilos, gawi ng tauhan, gayon din
ang pakikipagsapalaran ng tao upang mabuhay at ang epekto ng kapaligiran sa pakikipagsapalaran.

2. MGA PANSIN AT PUNA

A. Mga tauhan

Batang lalaki-isang matiisin at nabubuhay sa sariling pawis ng paghahanap-buhay

 Batang babae-bagama't nagtitinda rin sa lugar na mapanganib ay kakikitaan parin siya ng pagkabalisa
na dapat sundin Kung ano ang Tama. Tulad ng nabanggit sa kwento na pinagsabihan niya ang batang
lalaki na bawal magtinda sa bangketa.

Ang ina- kahit na nahihirapan sa kanilang kalagayan ng kanilang anak ay mas tinitiis nito na huwag mag
pagamot at ilaan na lamang ang Pera sa kumakalam na sikmura.

Mr. Brion- taglay ang kulatura ng mga Intsik na pagpapatakbo ng nigosyo. Bagama't mayroon na siyang
negosyo na groserya ay hinihimok pa rin niyang mahpatinda sa iba.

Pulis-may Imoral na katangian at kumikita ng ekstra sa pawis ng iba.