Jaarverslag

mboRijnland
2017
mboRijnland 1
2 Jaarverslag 2017
mboRijnland 3
Daarom
kies je voor
mboRijnland

Jij wilt kiezen

bij huis

4 Jaarverslag 2017
Jaarverslag Stichting mboRijnland 2017
// Voorwoord Raad van Bestuur 7
Deel 1 - Bestuursverslag 8
1. Ontwikkelingen en resultaten 8
1.1 Terugblik 2016 8
1.2 Samenwerking en integratie
ID College - ROC Leiden
vanaf januari 2017 8
1.3 Van Transitiestichting naar
juridische fusie 10
1.4 Vooruitblik 2018 11
2. Profiel en organisatie 13
2.1 Visie, strategie en kernwaarden 13
2.2 Ons onderwijs 13
2.3 Governance en verantwoording
Governance 15
2.4 Juridische structuur 15
2.5 Organisatiestructuur 17
3. Verslag Raad van Toezicht 19
3.1 Verantwoording 19
3.2 Intern en maatschappelijk toezicht 19
3.3 Samenstelling 22
3.4 Zittingstermijnen en nevenfuncties 23
4. Verslag Ondernemingsraad 26
4.1 Twee Ondernemingsraden 26
4.2 Speerpunten 26
4.3 Werkwijze en structuur 27
4.4 Communicatie met medewerkers 27
4.5 Samenstelling 27
5. Verslag Studentenraad 29
5.1 Speerpunten 29
5.2 Werkwijze en structuur 29
5.3 Communicatie met de achterban 29
5.4 Samenstelling 29
6. Studenten in beeld 30
6.1 Aantal studenten 30
6.2 Studiesucces 32
7. Opleidingen in beeld 39
7.1 MBO College Dienstverlening 39
7.2 MBO College Economie 41
7.3 MBO College Entree 42
7.4 MBO College Gezondheidszorg 42
7.5 MBO College Techniek & ICT 43
7.6 MBO College laboratorium
onderwijs 44
7.5 MBO College Welzijn 44
7.5 MBO College Vavo &
Contractonderwijs 45
8. Ontwikkelingen onderwijs 47
8.1 Ontwikkelingen onderwijs 47
8.2 Tevredenheid studenten 49
8.3 Kwaliteit van onderwijs 50
8.4 Aanpak Voortijdig Schoolverlaten 52
8.5 Begeleiding studenten 53
8.6 Inspectieonderzoeken 53
8.7 Portfolio-analyse 55
9. Medewerkers 57
9.1 Personeelsbeleid en fusie 57
9.2 Professionalisering 57
9.3 .... ...
9.4 Ziekteverzuim 59
10. Bedrijfsvoering 60
10.1 Marketing & Communicatie 60
10.2 Veiligheid 61
10.1 Klachten 63
10.1 Strategische bouwprojecten 63
10.1 Bouwzaken 64
10.1 Facilitaire zaken 66
10.1 ICT-voorzieningen 66
11. Financiën 75
11.1 Kengetallen 75
11.2 Subsidie 78
11.3 Algehele herziening huisvestings-
afspraken 79
11.4 Exploitatie 80
11.5 Treasury 82
11.6 Liquiditeiten 83
11.7 Notitie Helderheid in de
bekostiging 85
12. Continuïteits- en risicoparagraaf 86
12.1 A. Gegevensset 86
12.2 A2 Meerjarenbegroting 87
12.3 Financiële kengetallen 89
12.4 B Overige rapportages 90
12.5 Jaarverslag 2017 92
Deel 2 - Jaarrekening 94
13. Geconsolideerde jaarrekening 94
13.1 Geconsolideerde balans
per 31 december 2017 94
13.2 Geconsolideerde staat van
baten en lasten 2017 95
13.3 Geconsolideerd kasstroom-
overzicht 2017 96
13.4 Toelichting op de geconsolideerde
balans en staat van baten
en lasten 98
13.4.1 Algemeen 98
13.4.2 Grondslagen voor de
consolidatie 98
13.4.3 Financiële instrumenten 99
13.4.4 Grondslagen voor de waardering
van activa en passiva 100
13.4.5 Grondslagen voor de waardering
van de resultaatbepaling 106
13.4.6 Toelichting op afzonderlijke
posten van de geconsolideerde
balans 108
13.4.7 Overzicht geoormerkte doel-
subsidies OCW (model G) 121
13.4.8 Niet in de balans opgenomen
activa en verplichtingen 122
13.4.9 elichting op de geconsolideerde
staat van baten en lasten 123
13.4.10 Statutaire bepalingen en voorstel
inzake resultaatbestemming 131
14. Enkelvoudige jaarrekening 132
14.1 Enkelvoudige balans
per 31 december 2017 132
14.2 Enkelvoudige staat van baten
en lasten 2017 133
14.3 Toelichting op de enkelvoudige
balans en staat van baten
en lasten 2017 134
13.4.1 Algemeen 134
13.4.2 Grondslagen voor de waarde-
ring van activa en passiva
en de resultaatbepaling 134
13.4.1 Toelichting op afzonderlijke posten
van de enkelvoudige cijfers 135
15. Overzichten van de jaarrekening
139
15.1 Wet normering bezoldiging
topfunctionarissen publieke en
semipublieke sector (WNT) 139
15.2 Accountantshonoraria 142
15.3 Gebeurtenissen na
balansdatum 143
Deel 3 - Overige gegevens 144
16.1 Controleverklaring
accountant 144
16.2 Contactgegevens 149
mboRijnland 5
6 Jaarverslag 2017
Voorwoord
In 2017 lag de focus op het tot stand
brengen van de fusie. Leidend principe in de
totstandkoming van de nieuwe organisatie
is leren van elkaar (1+1=3). Het momentum
is aangegrepen om de nieuwe organisatie
naar menselijke maat in de richten om te
komen tot toekomstbestendig, kleinschalig
georganiseerd onderwijs.
mboRijnland is per 1 september
2017 officieel van start gegaan. Het
onderwijs is ondergebracht in zeven
MBO Colleges. Het Onderwijs Service
Centrum staat en de Stafdiensten
en SSC’s zijn aan de slag. Hoewel
hiermee de transitieperiode is
afgerond, zijn we nog lang niet klaar.
Er wordt hard gewerkt om de kwaliteit
van het onderwijs verder op orde
te krijgen, zodat onze studenten
beter onderwijs kunnen volgen.
Voor de nieuwe organisatie zijn in
overleg met de MBO Colleges zes
strategische prioriteiten vastgesteld
(studieloopbaanbegeleiding,
beroepspraktijkvorming, examinering,
professionalisering, ondersteuning
door staf en SSC, arbeidsmobiliteit).
Daarnaast richt de organisatie
zich op het verder verstevigen van
bestaande samenwerkingen zoals
het CIV Smart Technology en het
aangaan van nieuwe samenwerkingen
zoals bijvoorbeeld het opzetten van
een CIV Welzijn & Zorg. Belangrijk
focuspunt in relatie tot het verbeteren
van de onderwijskwaliteit is
professionalisering.
Ons motto is: méér dan mbo.
Studenten leren meer dan alleen
een vak. Ze ontwikkelen zich ook
persoonlijk en leren hun eigen weg
te vinden in de samenleving. Onze
naam verwijst naar het Rijnlands
denken. Vakmanschap, vertrouwen
en verbinding zijn waarden die daarin
voorop staan. Samen met bedrijven,
instellingen en andere scholen leiden
we studenten op tot echte vakmensen.
Samen met onze partners willen
we een bijdrage leveren aan de
sociale cohesie in de samenleving,
de lokale economie en de regionale
onderwijsagenda. Samen met al onze
medewerkers werken we aan het tot
stand brengen van een inclusieve
cultuur, waarbij we alle inzichten
benutten, zowel intern als extern.
Voor 2018 ligt de focus op het verhogen
van de kwaliteit van onderwijs. Voor
2019 blijft deze koers onveranderd.
De zes strategische prioriteiten die
zijn gedefinieerd zijn erop gericht
het studiesucces aangevuld met
studenttevredenheid in de groene
cijfers te krijgen.
De rode draad is verbinding: met
de regio, met maatschappelijke
instellingen, tussen onderwijs en
ondersteunende diensten, met
andere onderwijsinstellingen. Al onze
inspanningen zullen volgens ons
leiden tot een stijging van het aantal
studenten dat hun opleiding met
een diploma afsluit. En dat is wat de
omgeving van ons mag verwachten.
Otto Jelsma, Ricardo Winter en
Oege de Jong
Raad van Bestuur
mboRijnland 7
Deel 1
Bestuursverslag
1. Ontwikkelingen en resultaten
1.1 Terugblik 2016 Bovendien zijn ID College en ROC en onze eigen interne organisatie.
Leiden in september 2016 gestart Het opleidingsaanbod hebben we
ROC Leiden en ID College hebben met een portfolioanalyse van het in oktober 2017 gepubliceerd op de
in 2016 toegewerkt naar een fusie. toen bestaande opleidingsaanbod nieuwe website van mboRijnland.
Beide organisaties zijn het fusieproces van beide organisaties. Op basis
ingegaan om ervoor te zorgen dat 7.000 van dit onderzoek hebben we een
studenten in de regio Leiden hun studie gezamenlijk opleidingsaanbod voor 1.2 Samenwerking en integratie
konden afmaken en 600 medewerkers het studiejaar 2018-2019 vastgesteld ID College - ROC Leiden
van ROC Leiden hun baan niet zouden dat aansloot bij de vraag van de
verliezen. Om de fusie versneld vorm te studenten en de arbeidsmarkt. Hierbij Beide instellingen hebben het
geven, hebben ROC Leiden en ID College hielden we rekening met het belang momentum aangegrepen om de
in december 2015 een Transitiestichting van de externe stakeholders, zoals nieuwe organisatie naar menselijke
opgericht. De uitgangspunten van gemeenten, andere mbo-instellingen maat in te richten om te komen tot
de nieuwe gezamenlijke organisatie
hebben we in oktober 2016 vastgelegd
in een contourennota. Hierin hebben we
vanuit het perspectief van de student
het wenkend perspectief van de nieuwe
organisatie beschreven.
In augustus 2016 zijn we gestart Beide
met de gezamenlijke MBO Colleges
Gezondheidszorg en Entree. Het MBO
instellingen
College Gezondheidszorg is met de
start van het studiejaar 2016 gevestigd
hebben het
in een nieuw schoolgebouw aan de
Breestraat in Leiden. Het gezamenlijke
momentum
MBO College Entree ging van start aan aangegrepen
de Vijf Meilaan in Leiden.
om de nieuwe
De werving van nieuwe studenten
hebben we gezamenlijk opgepakt organisatie naar
onder het motto: ‘Samen sterker
mbo’. We hebben een gezamenlijke menselijke maat in te
mbo-brochure gemaakt en een
gezamenlijke campagne gevoerd, met richten om te komen
abri’s en posters, een onlinecampagne,
een gezamenlijke beursstand en tot toekomstbestendig,
gezamenlijke voorlichtingscampagnes
op scholen voor voortgezet onderwijs. kleinschalig georganiseerd
mbo-onderwijs.
8 Jaarverslag 2017
toekomstbestendig, kleinschalig
georganiseerd mbo-onderwijs. Onze
instelling is ingedeeld in MBO Colleges.
Een MBO College heeft een goede
aansluiting op de omgeving en op
de vragen van de arbeidsmarkt.
Dit vertaalt zich in kleine teams
die het onderwijs verzorgen. We
bieden gepersonaliseerd onderwijs,
waarbij talenten van studenten een
doorslaggevende rol spelen. Onze
hele organisatie is gericht op de
ontwikkeling van de student en stemt
af met het bedrijfsleven. We bieden de
student een passend leertraject, dat
aansluit op zijn persoonlijke interesses
en talenten. We zoeken hierbij naar
maatwerk voor groepen. Dit maatwerk
ontstaat door in leertrajecten invulling
te geven aan versnelling, verdieping,
verbreding of vertraging. Studenten
met overeenkomstige wensen, vormen
vervolgens een groep in een leertraject.
Ons onderwijsmodel is Flex. We
ontwerpen ons onderwijs volgens de
principes van 4C/ID (4 Component
Instructional Design). Dit betekent
dat tijdens de opleiding en in de
begeleiding van de student we toe
werken naar zijn of haar kwalificatie.
Tijdens het onderwijs is er toename
van de complexiteit en de docent
differentieert in de mate van begeleiding
en sturing. Zo groeit en ontwikkelt de
student. Om ons onderwijs goed en
efficiënt te kunnen uitvoeren maken
we gebruik van beschreven processen
gebaseerd op Triple A. Door toepassing
van de beschreven processen wordt
de (minimale) kwaliteit in het onderwijs
geborgd.
Leidend principe in de totstandkoming
van de nieuwe organisatie is ‘leren van
elkaar (1+1 = 3). Het personeel is (onder
andere via de medezeggenschap)
nauw betrokken bij de vormgeving
van de instelling. Met de bestuurlijke
fusie per 1 september 2017 zijn alle
medewerkers formeel in dienst van
Stichting mboRijnland. Er hebben geen
gedwongen ontslagen plaatsgevonden
als gevolg van de fusie.
Gedurende het jaar heeft periodiek
overleg plaatsgevonden met de
minister, het ministerie van OCW en de
inspectie. De aanvraag fusietoets en
de fusie effectrapportage is ingediend
bij de adviescommissie fusietoets in
het onderwijs. De adviescommissie
adviseerde de minister ‘goedkeuring
aan de voorgenomen fusie niet te
onthouden’. Minister Bussemaker heeft
op 27 juni 2017 laten weten definitief
goedkeuring te geven aan de fusie van
ROC Leiden en ID College. Ze spreekt in
een brief haar waardering uit voor onze
medewerkers en studenten die met hart
en ziel gewerkt hebben om een nieuwe
toekomst aan het onderwijs te geven.
mboRijnland 9
Deel 1 Bestuursverslag 1. Ontwikkelingen en reultaten
1.3 Van Transitiestichting
naar juridische fusie
Per 1 september 2017 is de juridische
fusie tot stand gebracht. ROC Leiden,
ID College en de Transitiestichting zijn
gefuseerd tot één stichting, Stichting
mboRijnland. Alle MBO Colleges,
onderwijsteams en de ondersteuning
zijn samengevoegd. Hierdoor zijn
de kleinschalig georganiseerde en
domeingeoriënteerde MBO Colleges
met lokale uitvoeringslocaties in
bestuurlijke zin geborgd. Dit was een
belangrijke stap die studenten en
docenten rechtszekerheid verschaft.
Uiterlijk in augustus 2018 vindt
de institutionele fusie plaats. De
10 Jaarverslag 2017
onderwijsinstellingen ROC Leiden en
ID College en de bijbehorende BRIN-
nummers voegen we dan samen tot
één onderwijsinstelling met één BRIN-
nummer.
Op 1 september 2017 hebben we
de nieuwe naam mboRijnland
geïntroduceerd. Ook hebben we
een nieuw logo en een nieuwe
huisstijl ingevoerd. Tijdens De Derde
Donderdag in September, de officiële
opening van het studiejaar, hebben
we de officiële start van mboRijnland
gevierd. Er werden maar liefst 70
workshops door meer dan 100
collega’s gegeven. Daarnaast waren er
meer dan 1150 collega’s aanwezig en
100 externe relaties. Het thema van de
dag was: ‘Er zit muziek in’. Met elkaar
geven wij klank, ritme en melodie aan
ons onderwijs en mboRijnland.
In de Regeling Bestuur en
Organisatie, die we in maart 2017
hebben vastgesteld, beschrijven
we de besturing en organisatie,
die noodzakelijk is om de doelen
van mboRijnland te realiseren. Hij
beschrijft hoe we zijn georganiseerd
en waarom. Ook maakt hij duidelijk
wat de rol is van de verschillende
organisatieonderdelen. Een
schematische weergave van de
organisatiestructuur is opgenomen in
paragraaf 2.5.
 Strategie 2018-2019
Ons wenkend perspectief
• We stellen de student centraal en zijn gericht op zijn ontwikkeling
• We leiden de student op tot een ondernemende vakkracht, die iets toevoegt aan zijn omgeving.
We geven hem ook de gelegenheid om persoonlijk te groeien en zijn eigen weg in de samenleving te vinden

Onze ambitie
Significante verbetering van onze onderwijskwaliteit(alle opleidingen voldoen aan de basiskwaliteit)

Onze strategische prioriteiten

Studieloopbaan Beroeps- Examinering beroeps-

begeleiding praktijkvorming praktijk en op school

Ondersteuning
Professionalisering Staf en SSC’s Arbeidsmobiliteit

Onze kernwaarden

Vakmanschap Vertrouwen Verbinden

Onze merkwaarden

Passie Nieuwsgierigheid Inclusiviteit

1.4 Vooruitblik 2018

Sinds 1 september 2017 hebben we
alle colleges, onderwijsteams en
de ondersteuning samengevoegd.
Hierdoor kunnen we het beste van
beide organisaties combineren en
verder verbeteren. We beseffen dat dit
tijd en inzet van alle medewerkers zal
vragen, net zoals zij ook de afgelopen
twee jaar een cruciale bijdrage hebben
geleverd aan de voorbereidingen en
totstandkoming van de fusie.
Vanaf 1 augustus 2018 zal mboRijnland
onder één BRIN-nummer al het
onderwijs aanbieden. Daarmee
realiseren we een volledige
instellingenfusie.
De komende twee jaar, tot 1 september
2019 focussen we ons op het verhogen
van de onderwijskwaliteit (de basis op
orde) en de wijze waarop we met elkaar
willen samenwerken (de cultuur). Deze
focus is duidelijk terug te vinden in de
jaarplannen van de MBO Colleges,
Shared Service Centra en Diensten.
Vanuit de jaarplannen hebben we zes
strategische prioriteiten vastgesteld.
Hier gaan we de komende twee jaar
aan werken:
1. beroepspraktijkvorming (BPV);
2. studieloopbaanbegeleiding (SLB);
3. examinering beroepspraktijk en
op school;
4. professionalisering
(onder andere bestaande uit
kwaliteitscultuur, teamvorming en
opleiden en trainen);
5. ondersteuning door stafdiensten
en SSC’s;
6. arbeidsmobiliteit.

mboRijnland 11
12 Jaarverslag 2017
2. Profiel en organisatie
2.1 Visie, strategie en
kernwaarden
mboRijnland is een instelling voor
middelbaar beroepsonderwijs,
contractonderwijs en voorgezet
algemeen volwassenenonderwijs
(vavo). We bieden middelbaar
beroepsonderwijs aan in de volgende
domeingerichte MBO Colleges:
• MBO College Dienstverlening
• MBO College Economie
• MBO College Entree
• MBO College Gezondheidszorg
• MBO College Welzijn
• MBO College Techniek & ICT
Daarnaast bieden we de vmbo-t, havo
en vwo aan in het voortgezet algemeen
volwassenen-onderwijs (vavo).
Bovendien bieden we cursussen,
trainingen en opleidingen voor en
met bedrijven en maatschappelijke
instellingen.
Meer dan mbo
Ons motto is: méér dan mbo.
Studenten leren bij ons namelijk niet
alleen een vak. Ze ontwikkelen zich
ook persoonlijk en leren hun eigen
weg in de samenleving te vinden.
We bieden excellente leertrajecten
en keuzevakken aan. Bovendien
geven we naast middelbaar
beroepsonderwijs ook cursussen en
trainingen met en aan bedrijven en
instellingen. En mensen kunnen bij
ons terecht voor voortgezet algemeen
volwassenenonderwijs (vavo). Wij
geven studenten de kans om zich
vanuit hun passie en interesses te
ontwikkelen. Onze studenten hebben
de toekomst. En daar zijn we trots op.
Onze regio
Onze naam verwijst naar de
regio waarin we actief zijn. Ons
onderwijs draagt bij aan de
ontwikkeling van de regio Rijnland.
Het is de regio waarin we intensief
samenwerken met bedrijven, andere
onderwijsinstellingen, politiek en
maatschappelijke instellingen. Vanuit
onze locaties in Alphen aan den
Rijn, Gouda, Leiden, Leidschendam-
Voorburg, Woerden en Zoetermeer
leiden we studenten op tot vakmensen
die iets toevoegen aan onze omgeving.
Rijnlands denken
Onze naam verwijst ook naar het
Rijnlands denken. Vakmanschap,
vertrouwen en verbinding zijn waarden
die daarin voorop staan. We leiden
studenten op tot echte vakmensen,
iedere dag weer. Dat doen we samen
met bedrijven, instellingen en andere
scholen. Samen met onze partners
Wij geven gepersonaliseerd onderwijs.
Vanaf de instroom tot de diplomering
staan de ambities en ontwikkeling
van iedere student centraal.
willen we een bijdrage leveren aan het
versterken van de sociale cohesie in de
samenleving, bijdragen aan florerende
lokale economie en onderwijs
aanbieden dat naadloos aansluit
bij jeugdbeleid en de regionale
onderwijsagenda.
Merkwaarden
De kleuren van ons logo zijn paars
en rood. Die verwijzen naar de
waarden passie, inclusiviteit en
nieuwsgierigheid. Deze merkwaarden
laten anderen zien wat ze van ons
kunnen verwachten. Ze beschrijven
hóe we ons werk doen. Door deze
merkwaarden zijn wij duidelijk te
herkennen.
2.2 Ons onderwijs
Persoonlijke aandacht
Wij geven gepersonaliseerd onderwijs.
Vanaf de instroom tot de diplomering
en doorstroom staan de ambities
en ontwikkeling van iedere student
centraal. We houden met iedere
student een individueel intakegesprek.
Op basis van dat gesprek zoeken we
samen met de student een passend
leertraject dat past bij zijn persoonlijke
ontwikkeling, interesses en talenten.
Ook de inhoud van het onderwijs sluit
aan bij de specifieke ontwikkeling van
iedere student. Daarom differentiëren
we in de lessen. Iedere student leert
immers anders.
Keuzemogelijkheden
Alle studenten volgen een leertraject
dat past bij hun talenten, interesses en
ambities. Binnen deze gestructureerde
en duidelijk omschreven leertrajecten
kunnen de studenten hun opleiding
een persoonlijk accent geven,
door het volgen van keuzedelen,
internationale stages en tweetalig
onderwijs. Zo kunnen ze hun opleiding
verbreden en verdiepen. Hij kan ook
excellentietrajecten volgen waarin
hij zichzelf extra kan uitdagen. Zo
kan iedere student een vak leren dat
past bij zijn karakter, ambities en
mogelijkheden.
mboRijnland 13
Deel 1 Bestuursverslag 2. Profiel en organisatie

Netwerkorganisatie eigen verantwoordelijkheid pakken waarin hij intensief bezig is met

We vinden dat we als onderwijs-
organisatie ook een sociale functie
voor de omgeving hebben. We zijn
een plaats voor kennisdeling en
ontwikkeling voor regio, werkveld en
onderwijs. In samenwerking met het
werkveld onderzoeken we welke vorm
van onderwijs meerwaarde heeft voor
bedrijven, instellingen en studenten.
Zo voegen we echt iets toe aan onze
maatschappelijke omgeving.
Ondernemerschap
In ons onderwijs staat ondernemer-
schap voorop. Dat betekent dat
studenten en medewerkers kansen
zien en pakken, initiatief nemen, hun
en probleemoplossend vermogen
hebben. We geven iedere student en
medewerker de gelegenheid om zich
te ontwikkelen en keuzes te maken
binnen het leertraject dat ze volgen.
Eigen onderwijsmodel
We hebben een eigen onderwijsmodel
ontwikkeld: Flex. Het is gebouwd
volgens de principes van het 4C/
ID-model. In de praktijk betekent
dit dat ons onderwijs is opgebouwd
uit authentieke leeractiviteiten
(ALA’s), kennisgerichte cursussen en
vaardigheidsgerichte trainingen.
Een student krijgt tijdens zijn opleiding
authentieke leeractiviteiten (ALA’s)
de beroepspraktijk. Een ALA kan
bijvoorbeeld een demonstratie, een
casus of een simulatieopdracht zijn.
De ALA’s voeren de studenten uit op
school, in de beroepspraktijkvorming
(BPV) of in een andere realistische
of reële omgeving. De ALA’s
worden omringd door één of meer
cursussen en trainingen. Hierin
leren de studenten de kennis en
vaardigheden die ze nodig hebben
om de ALA met succes te kunnen
uitvoeren. Daarnaast heeft de docent
begeleidingsinformatie (Just-in-Time-
information: JIT) tot zijn beschikking.

ALA’s met afnemende sturing en begeleiding

(ALA = Demonstratie / Casus / Simulatieopdracht)

ALA ALA ALA ALA

Kennisgerichte Kennisgerichte Kennisgerichte Kennisgerichte

cursussen cursussen cursussen cursussen

Vaardigheidsgerichte Vaardigheidsgerichte Vaardigheidsgerichte Vaardigheidsgerichte

trainingen trainingen trainingen trainingen

JIT (JUST-IN-TIME-INFORMATION)

14 Jaarverslag 2017
Een volledige opleiding bestaat
uit meerdere taakklassen. In een
taakklasse zitten verschillende ALA’s
met dezelfde moeilijkheidsgraad.
De eerste ALA in de taakklasse
voert de student met veel sturing en
begeleiding door de docent uit; daarna
neemt de sturing en begeleiding
af en moet de student steeds meer
zelfstandig werken. De taakklassen
hebben dus een oplopende
moeilijkheidsgraad. De taakklasse
op het hoogste complexiteitsniveau
komt overeen met het niveau van de
beginnende beroepsbeoefenaar. Na
afsluiting van deze laatste taakklasse
ontvangt de student zijn diploma.
We hebben
een eigen
onderwijsmodel
ontwikkeld: Flex.
Het is gebouwd
volgens de
principes van het
4C/ID-model.
De onderwijslogistiek
Om Flex mogelijk te maken hebben
we duidelijke kaders en spelregels
vastgesteld voor alle belangrijke
bedrijfsprocessen. Deze afspraken
hebben we vormgegeven volgens
de principes van het Triple
A-referentiekader. Per proces hebben
we beschreven welke stappen we
moeten doorlopen, welke medewerkers
bij welke stappen betrokken zijn, welke
rol zij vervullen en welke resultaten we
willen behalen. Deze afspraken geven
richting en structuur. Bovendien maken
de spelregels duidelijk wat we van
anderen kunnen verwachten.
2.3 Governance en verantwoor- Leiden en Duin & Bollenstreek
ding Governance
mboRijnland houdt zich als lid van
de MBO Raad aan alle afspraken in
de branchecode ‘Goed bestuur in het
mbo’. De code beschrijft de principes
en uitgangspunten van goed bestuur
en de verantwoordelijkheden van
een Raad van Bestuur. Bovendien
geeft hij aanbevelingen voor het
handelen van de Raad van Toezicht
en het monitoren, evalueren en
handhaven van de richtlijnen in de
code. De code vult de overige wettelijke het oog op de voorschriften in de
vereisten aan, zoals de Wet Educatie
en Beroepsonderwijs (WEB). De
branchecode en de wettelijke eisen zijn functie van statutair bestuur en de
geïntegreerd in de werkwijze van ons
bestuur en de Raad van Toezicht.
Verantwoording
Intern leggen we verantwoording af
aan de Ondernemingsraad en de
medewerkers. Extern verantwoorden
we ons richting de Inspectie van
Onderwijs en onze partners in
Alphen aan den Rijn, Gouda, Leiden,
Leidschendam-Voorburg, Woerden,
Zoetermeer en de omliggende regio.
Deze zogenoemde horizontale
verantwoording leggen we onder
andere af aan bedrijven en instellingen Door de bestuurlijke fusie in 2017 is
waar studenten van mboRijnland
stagelopen, scholen die studenten
leveren en afnemen, overheden, ouders besloten vennootschap van de
en maatschappelijke organisaties.
mboRijnland is verder betrokken bij
een groot aantal samenwerkings-
verbanden waarin we intensieve
gesprekken voeren over de waarde
die wij kunnen toevoegen aan onze
studenten en omgeving. Dit helpt
ons de kwaliteit van ons onderwijs te
waarborgen.
2.4 Juridische structuur
Per 1 september 2017 is de Stichting
mboRijnland ontstaan, een
samenvoeging van Stichting ROC
Leiden, Centrum voor Educatie
en Beroepsonderwijs in de Regio
(Stichting ROC Leiden) en Stichting
Regionaal Opleidingencentrum ID
College (Stichting ID College) en
Transitiestichting ROC Leiden/ID
College. Stichting mboRijnland kent
een statutair bestuur (Raad van
Bestuur) en een Raad van Toezicht.
De Stichting mboRijnland houdt op dit
moment nog de onderwijsinstellingen
ROC Leiden en ID College in stand en
is voornemens deze twee instellingen
op 1 augustus 2018 te fuseren.
Tot dat moment maken we, met
Wet Educatie en Beroepsonderwijs
(WEB), ook een scheiding in de
functie van College van Bestuur. De
beide instellingen behouden tot het
moment van de instellingenfusie
ieder hun eigen College van Bestuur.
De leden van de twee Colleges van
Bestuur vormen samen de Raad
van Bestuur. In hun handelen gaan
zij er zoveel mogelijk vanuit dat de
nog afzonderlijke instellingen al één
samengevoegde instelling zijn. De
Raad van Toezicht van Stichting
mboRijnland houdt tot de institutionele
fusie ook toezicht op het bestuur van
ID College en ROC Leiden.
de Stichting mboRijnland honderd
procent aandeelhouder van de
mboRijnland 15
Deel 1 Bestuursverslag 2. Profiel en organisatie

Stichting ROC Leiden: Community verschillen van mening over de B.V., ID College Bedrijfsopleidingen
College Leiden B.V. (hierna CCL wijze waarop we het einde van de B.V., ID College Bedrijfsopleidingen
B.V.) en indirect honderd procent samenwerking financieel moeten I B.V., ID College Personeel B.V. en ID
aandeelhouder van de twee afhandelen. De rechter zal hier College VAVO B.V. Deze B.V.’s zijn in 2013
dochtervennootschappen die onder uitspraak over doen. opgericht in verband met de verplichte
deze besloten vennootschap zijn De nieuwbouw van beide panden ligt scheiding van publieke en private
gepositioneerd. al geruime tijd achter ons. Daarom activiteiten. Door wijziging in wetgeving
hebben we alle B.V.’s, voor zover er hebben in deze B.V.’s in de afgelopen
Omdat de nieuwbouwprojecten nog financiële transacties waren, jaren nagenoeg geen activiteiten
Centraal Station en Lammenschans opgenomen in de geconsolideerde plaatsgevonden. Voor zover er nog
niet uitsluitend bestemd waren voor cijfers. financiële transacties waren, zijn
ROC Leiden, is er indertijd voor Verder is de Stichting mboRijnland deze in de geconsolideerde cijfers
gekozen om de ontwikkeling van ook eigenaar van de vier B.V.’s van de opgenomen.
de nieuwbouw onder te brengen in Stichting ID College: ID College Holding
een aparte B.V.: Community College
Leiden B.V. Om elk van de twee te
bouwen panden te realiseren in een
eigen B.V., heeft CCL B.V. in 2006 twee
dochter-B.V.’s opgericht, te weten
CCL LMP B.V. en CCL CS B.V., waarbij
de afkortingen refereren aan de
gebouwen Lammenschans (LMP) en
Centraal Station (CS). De gerealiseerde
nieuwbouw Lammenschans is
vervolgens verkocht aan Green B.V. en
door middel van een financial lease
constructie geactiveerd in de balans
van ROC Leiden. De gerealiseerde
nieuwbouw Centraal Station is
eveneens verkocht aan Green en
door middel van een operational
lease terug geleased.

mboRijnland heeft per augustus

2018 de huur van het gebouw
aan het Centraal Station
opgezegd. Dit heeft tot
gevolg dat we het bedrijf
Fitland niet meer kosteloos
bedrijfsruimte kunnen
aanbieden in ruil voor
leerwerkplekken voor
onze studenten. We

16 Jaarverslag 2017
 Raad van Bestuur/Colleges van Bestuur

Bestuursstaf
Gemeenschappelijke directie

Gezondheids- Techniek Dienst- Contract-

Welzijn Economie Vavo Entree
zorg & ICT verlening onderwijs

Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam

MBO Colleges
Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam

Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam

Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam Onderwijsteam

Onderwijs Servicecentrum

primair
secundair

Stafdiensten Shared Service Centra

Onderwijs & Kwaliteit SSC administraties

Human Resource Management SSC Facilitaire Dienst & ICT

Marketing & Communicatie

Planning & Control

2.5 Organisatiestructuur
Kleinschalig georganiseerd
We hebben het onderwijs kleinschalig
georganiseerd. Studenten krijgen les
van een relatief klein docententeam.
De docenten hebben veel persoonlijk
contact met de studenten en hebben
veel aandacht voor hun ontwikkeling.
Bovendien heeft iedere student een
persoonlijke studieloopbaanbegeleider
die hem helpt bij het plannen van zijn
studie, stage en examens.
Ieder team maakt onderdeel uit van
een domeingericht MBO College. Dit
bevordert de samenwerking tussen
de onderwijsteams en zorgt dat
ons onderwijs goed aansluit bij de
scholingsvragen van de arbeidsmarkt.
Zowel de Raad van Bestuur als de
directies van de MBO Colleges krijgen
ondersteuning van de ondersteunende
diensten en twee Shared Service
Centra.
Een stichting
mboRijnland is een stichting die wordt
aangestuurd door een Raad van
Bestuur. Een Raad van Toezicht ziet toe
op dit bestuur. De organisatie bestaat
uit de volgende organisatorische
onderdelen:
• Raad van Bestuur/Colleges van
Bestuur
• MBO Colleges
• College Vavo & Contractonderwijs
• Onderwijsteams
• Diensten
• Shared Service Centra

mboRijnland 17
 Haarlem
Amsterdam

Onze
vestigings-
plaatsen

Leiden
8.670 studenten

Alphen aan den Rijn

1.573 studenten

Leidschendam-Voorburg
963 studenten Woerden
758 studenten
Den Haag
Zoetermeer
2.826 studenten

Gouda
Delft 3.621 studenten

Rotterdam

18 Jaarverslag 2017
3. Verslag Raad van Toezicht

3.1 Verantwoording
Tot 1 september 2017 waren er
drie Stichtingen: Stichting ROC
Leiden, Stichting ID College en de
Transitiestichting ROC Leiden/ID
College. De drie stichtingen hadden
ieder een eigen Raad van Toezicht,
waarbij de Raad van Toezicht van de
Transitiestichting de optelsom was
van de Raden van Toezicht van ROC
Leiden en ID College.
Sinds 1 september 2017 is de Stichting
mboRijnland ontstaan. Deze stichting
houdt de onderwijsinstellingen ROC
Leiden en ID College in stand en is
voornemens deze twee instellingen per
1 augustus 2018 te fuseren. De beide
instellingen behouden tot het moment
van de instellingenfusie ieder hun
eigen College van Bestuur. De leden
van de twee Colleges van Bestuur
vormen tezamen de Raad van Bestuur,
het statutair bestuur van Stichting
mboRijnland. De Raad van Toezicht
van Stichting mboRijnland vormt in
gelijke samenstelling de Raad van
Toezicht van de onderwijsinstellingen.
3.2 Intern en maatschappelijk
toezicht
De Raden van Toezicht houden
integraal en onafhankelijk toezicht
op de instellingen en de stichtingen,
in het bijzonder op de Colleges
van Bestuur en de Raad van
Bestuur, en houdt daarbij rekening
met de instellingsbelangen,
organisatiebelangen en het publieke
belang. Goed bestuur en toezicht is
een belangrijk aandachtspunt. De
branchecode “Goed bestuur in het
mbo” is hierbij de leidraad. ID College,
ROC Leiden en mboRijnland voldoen
aan de leidraad. Bestuur en toezicht
zijn organiek gescheiden. De taken
en de werkwijze van de raad en het
college zijn ingevuld conform de
afspraken en de aanbevelingen in
de code. Naast toezichthouder zijn
de Raden van Toezicht werkgever
van de Colleges van Bestuur (het
bevoegd gezag van de instellingen)
en de Raad van Bestuur (statutair
bestuur Stichting mboRijnland). Als
toezichthouder en werkgever hebben
de Raden van Toezicht onder andere
de volgende taken op zich genomen:

Activiteiten van de Raad van Toezicht 2017

Transitiestichting
ID College ROC Leiden Stichting mboRijnland
mboRijnland

Tweemaal een reguliere Tweemaal een reguliere Driemaal een reguliere ver- Driemaal een reguliere ver-
vergadering met het College vergadering met het College gadering met de Raad van gadering met de Raad van
van Bestuur. van Bestuur. Bestuur gevoerd. Bestuur gevoerd.

Eenmaal een extra overleg

Eenmaal een vergadering Eenmaal een vergadering
met het College van Bestuur
met de Studentenraad met de Ondernemingsraden
gevoerd over de fusie met
bijgewoond. bijgewoond.
ROC Leiden.

Eenmaal een vergadering

De opening van het studiejaar
met de Ondernemingsraad
bijgewoond
bijgewoond.

Eenmaal een vergadering

van de Studentenraad
bijgewoond.

Eenmaal een zelfevaluatie

gehouden.

mboRijnland 19
Deel 1 Bestuursverslag 3. Verslag Raad van Toezicht
• toezicht houden op het beleid van
de Colleges van Bestuur vanuit de
maatschappelijke doelstellingen
van ID College, ROC Leiden en de
daaraan verbonden doelstellingen;
• toezicht houden op het beleid van
de Raad van Bestuur vanuit de
maatschappelijke doelstellingen
van Transitiestichting ROC Leiden/
ID College en Stichting mboRijnland
en de daaraan verbonden
doelstellingen;
• toezicht houden op de algemene
gang van zaken binnen ID College,
ROC Leiden, Transitiestichting
ROC Leiden/ID College en
Stichting mboRijnland, zoals
de meerjarenstrategie, de
bestuurskwaliteit, de financiële
huishouding, de kwaliteit van het
onderwijs, huisvesting en vastgoed
en het interne risicomanagement;
20 Jaarverslag 2017
• gevraagd en ongevraagd adviseren
van de Colleges van Bestuur en
Raad van bestuur en fungeren als
klankbord voor de Colleges van
Bestuur en Raad van Bestuur.
Belangwekkende thema’s
Het afgelopen jaar stond sterk in het
teken van de fusie. De Raden van
Toezicht hebben dit proces nauwgezet
gevolgd. De raden van ID College
en ROC Leiden deden dit zowel
vanuit hun zelfstandige rol, maar ook
gezamenlijk als Raad van Toezicht
van de Transitiestichting ROC Leiden/
ID College en vervolgens als Raad van
Toezicht mboRijnland.
De Raad van Toezicht van ID College
heeft onder andere het kwaliteitsplan
en excellentieplan, de zelfevaluatie ID
College 2016 en de jaardocumenten ID
College 2016 besproken, beoordeeld en
goedgekeurd.
De Raad van Toezicht van ROC Leiden
heeft onder andere de voortgang op
het herstelprogramma, kwaliteitsplan
en het traject MBO Beter Light en
de jaardocumenten ROC Leiden
2016 besproken, beoordeeld en
goedgekeurd.
De Raad van Toezicht van de
Transitiestichting ROC Leiden/
ID College heeft onder andere
de aanvraag fusietoets en fusie-
effectrapportage, de akte van
statutenwijziging en het voorstel voor
juridische fusie besproken, beoordeeld
en goedgekeurd.
De Raad van Toezicht van
mboRijnland heeft onder andere de
beleidsrijke begroting 2018-2022 en
de procuratieregeling besproken,
beoordeeld en goedgekeurd.
In 2017 kenden de Raden van Toezicht de volgende samenstelling:

Transitiestichting Stichting
Naam Stichting ID College Stichting ROC Leiden
ROC Leiden/ID College mboRijnland

Voorzitter Raad van Toezicht Voorzitter Raad van Toezicht

de heer
Voorzitter remuneratie- n.v.t. Voorzitter Raad van Toezicht Voorzitter remuneratie-
B.J.F. Fransen
commissie commissie

Voorzitter auditcommissie Voorzitter auditcommissie

de heer W.E. van
Lid op voordracht n.v.t. Lid op voordracht
Hulsenbeek
ondernemingsraad Ondernemingsraad

Waarnemend voorzitter
de heer
Raad van Toezicht n.v.t. Afgetreden per 1-9-2017
C. Slingerland
Lid remuneratiecommissie

mevrouw Lid van de onderwijs-

n.v.t. Lid onderwijscommissie
J. Snippe commissie

de heer
Lid auditcommissie. n.v.t. Lid auditcommissie
M.J. Stroop

mevrouw Voorzitter van de Voorzitter onderwijs-

n.v.t.
A. T. van der Wal onderwijscommissie commissie.

Voorzitter Raad van Toezicht Plaatsvervangend voorzit-

de heer Plaatsvervangend voorzit-
n.v.t. Lid auditcommissie ter Raad van Toezicht
R. van Leeuwen ter Raad van Toezicht
Lid remuneratiecommissie Lid auditcommissie

Vice-voorzitter Raad van

Toezicht
mevrouw
n.v.t. Voorzitter commissie Lid remuneratiecommissie
Y. Shitrit
onderwijs
Lid remuneratiecommissie

de heer M. van
n.v.t. Voorzitter auditcommissie Lid auditcommissie.
‘t Noordende

Lid op voordracht
de heer H.K. Lid commissie onderwijs
Ondernemingsraad
Fernandes n.v.t. Lid op voordracht
Aandachtsgebied
Mendes ondernemingsraad
juridische zaken

Daarnaast hebben alle raden de
volgende onderwerpen besproken: de
mijlpalenkalender en het stappenplan
ten behoeve van de juridische fusie
tussen ROC Leiden/ID College,
de aanvraag fusietoets en fusie-
effectrapportage en de akte van
statutenwijziging Stichting ID College
naar Stichting mboRijnland.
Ook is gesproken over het voorstel tot
juridische fusie en de toelichting op prognose van de studentenaantallen,
het voorstel tot fusie, de ondertekening het aanbestedingsproces voor
van de besluitvormingsdocumenten een accountant, de voorbereiding
en de mandaat- en volmachtregeling. op de herstelonderzoeken en de
Daarnaast hebben de raden klokkenluidersregeling.
stilgestaan bij de ontwikkelingen
op het gebied van de huisvesting,
de verbouwingen van de panden
Lammenschans en Storm
Buysingstraat, de financiën en de

mboRijnland 21
Deel 1 Bestuursverslag 3. Verslag Raad van Toezicht
3.3 Samenstelling
De Raad van Toezicht heeft een profiel
van zijn samenstelling en per zetel een
profielschets.
De Raden van Toezicht van ID
College, ROC Leiden en mboRijnland
hebben ieder een drietal
commissies: de auditcommissie,
de onderwijscommissie en de
remuneratiecommissie. De
commissies zijn ingesteld om de
bespreking, behandeling en (indien
van toepassing) besluitvorming van
belangwekkende thema’s voor te
bereiden, in nauwe samenwerking
met de Colleges van Bestuur, de
Raad van Bestuur en de strategische
stafdiensten.
Onderwijscommissie
De onderwijscommissie bereidt het
overleg voor tussen de Raad van
Toezicht en het College van Bestuur/
Raad van Bestuur over de te kiezen
onderwijs- en vernieuwingsstrategie,
de kwaliteit van het onderwijs in de
ruimste zin van het woord en de interne
en externe kwaliteitsonderzoeken.
Ook houdt deze commissie zich bezig
met de naleving van relevante wet- en
regelgeving en het personeelsbeleid,
voor zover dat relevant is voor de
kwaliteit van het onderwijs.
De onderwijscommissies van
ID College, ROC Leiden en
mboRijnland zijn in 2017 alle
drie tweemaal bijeengekomen.
Tijdens de bijeenkomsten van de
onderwijscommissie ID College met
het College van Bestuur kwamen
de volgende onderwerpen aan bod:
stand van zaken fusie en bijbehorende
stukken, kwaliteitsplan ID College,
BPV-verbeterplan ID College,
onderzoeken van de Inspectie van het
Onderwijs, kwartaalrapportages 2017,
kwaliteitsmonitor ID College 2017. Ook
werd gesproken over de ontwikkeling
van de domeinen, de kwaliteit van
opleidingen en teams en het rapport
‘Staat van de Instelling’.
22 Jaarverslag 2017
Tijdens de bijeenkomsten van de
onderwijscommissie ROC Leiden
met het College van Bestuur
kwamen de volgende onderwerpen
aan bod: stand van zaken fusie en
bijbehorende stukken, werkstroom
onderwijs, onderzoek Staat van
de Instelling ROC Leiden 2016,
onderzoeken van de Inspectie van het
Onderwijs, voortgangsrapportages
MBO15, voortgangsrapportages
herstelprogramma/kwaliteitsplan en
het excellentieplan.
Tijdens de bijeenkomsten van de
onderwijscommissie mboRijnland
met de Raad van Bestuur kwamen
de volgende onderwerpen aan bod:
stand van zaken herstelonderzoeken
inspectie, adviesbrief kwaliteitsplan
ID College en ROC Leiden, visie
op kwaliteitszorg, voortgang fusie,
mboRijnland voldoet
aan branchecode
‘Goed bestuur in het mbo’.
voortgangsrapportage triaal 2,
beleidsrijke begroting 2018-2022 en de
rapportage studiesucces per team.
Auditcommissie
De auditcommissie bereidt het overleg
voor tussen de Raad van Toezicht
en het College van Bestuur/Raad
van Bestuur over de werking van
het systeem van interne controle en
risicomanagement, het toezicht op
de naleving van de relevante wet- en
regelgeving en de werking van de
beginselen van goed bestuur. Ook
bereidt de auditcommissie overleg
voor over de financiering van de
onderwijsorganisatie, het beleid
met betrekking tot de verkregen
publieke en private bekostiging
en de besteding van middelen in
relatie tot het maatschappelijke
doel. Andere onderwerpen waar de
auditcommissie zich mee bezig houdt
zijn: de financiële informatieverstrek-
king, de jaarstukken, de relatie met de
externe accountant, de naleving van
aanbevelingen en de opvolging van
opmerkingen van de accountant en
de betrouwbaarheid en de continuïteit
van de huisvesting en de informatie-
en communicatietechnologie.
De auditcommissies van ID College,
ROC Leiden en mboRijnland zijn in 2017
eenmaal bijeengekomen. Daarnaast
zijn de auditcommissie ID College en
ROC Leiden eenmaal gezamenlijk
bijeengekomen.
Tijdens de bijeenkomst van de
auditcommissie ID College met het
College van Bestuur kwamen de
volgende onderwerpen aan bod:
stand van zaken fusie en bijbehorende
stukken zoals position paper vastgoed,
review due diligence ID College,
meerjarenbegroting Samen Sterker
MBO, voortgang bouwprojecten,
kwartaalrapportages, de aanpak van
de zelfevaluatie ID College 2016 en het
aanhangsel bij het treasurystatuut.
Tijdens de bijeenkomst van de
auditcommissie ROC Leiden met
het College van Bestuur kwamen
de volgende onderwerpen aan
bod: stand van zaken fusie en
bijbehorende stukken, werkstroom
onderwijs, onderzoek Staat van
de Instelling ROC Leiden 2016,
onderzoeken van de Inspectie van het
Onderwijs, voortgangsrapportages
MBO15, voortgangsrapportage
herstelprogramma/kwaliteitsplan en
het excellentieplan.
Tijdens de bijeenkomst van de
gezamenlijke auditcommissie ID
College en ROC Leiden met het
College van Bestuur kwamen de
volgende onderwerpen aan bod:
accountantsverslag ID College en ROC strijdig is/zijn met de belangen van
Leiden 2016, jaarstukken ID College en mboRijnland. Wanneer dat niet het
ROC Leiden 2016, studentprognoses,
formatie- en transitiebegroting en
de stand van zaken van juridische
dossiers.
Tijdens de bijeenkomsten van de
auditcommissie mboRijnland met
de Raad van Bestuur kwamen de
volgende onderwerpen aan bod:
prognose studentenaantallen,
stand van zaken formatie, financiële
prognose mboRijnland, stand van
zaken bouwprojecten Lammenschans/
Storm Buysingstraat, aanbesteding
accountant, stand van zaken juridische
procedures, voortgangsrapportage
triaal 2, beleidsrijke begroting,
rapportage studiesucces per team en
de managementletter accountant 2017. toezichthouders mbo is leidend
Remuneratiecommissie
De remuneratiecommissie bereidt
het overleg tussen de Raad van
Toezicht en het College van Bestuur
voor over het te voeren beoordelings-, voorzitter en een lid van de Raad van
bezoldigings- en vergoedingenbeleid.
De remuneratiecommissies hebben
het functioneren van de Colleges
van Bestuur beoordeeld op basis
van de inbreng van de Colleges
van Bestuur en het oordeel van alle
leden van de Raad van Toezicht. De
remuneratiecommissie heeft getoetst
en vastgesteld dat de beloning van
de Colleges van Bestuur past binnen
het wettelijk kader. De commissie
heeft daarnaast de hoogte van de
vergoeding voor de Raad van Toezicht
vastgesteld.
3.4 Zittingstermijnen en
nevenfuncties
Criteria nevenfuncties leden van de
Raad van Toezicht
Voor leden van de Raad van Toezicht
is het lidmaatschap van de raad veelal
een nevenactiviteit. Voorafgaand aan
het benoemen van een mogelijk lid
van de Raad van Toezicht verkent de
raad of zijn (neven-)functie(s) mogelijk
geval is, benoemt de raad deze
persoon tot lid van de Raad van
Toezicht. Tijdens hun lidmaatschap
dienen zij:
• te voorkomen dat ze een (neven-)
functie aanvaarden die leidt tot een
ongewenste belangenverstrengeling
tussen het lidmaatschap van de
Raad van Toezicht en een andere te
aanvaarden (neven-)functie;
• bij het mogelijk aanvaarden van een
nieuwe (neven-) functie af te wegen
of zij voldoende tijd kunnen blijven
besteden aan hun werkzaamheden
voor de Raad van Toezicht.
Honorering van de Raad van Toezicht
De Adviesregeling honorering
voor de regelingen van voorheen
ID College, voorheen ROC Leiden
en huidig mboRijnland. Een van de
uitgangspunten is de verhouding
15% en 10% voor respectievelijk de
Toezicht ten opzichte van maximum
beloning van het College van Bestuur.
Voor ID College was de honorering
vastgesteld op de volgende bedragen
(excl. BTW): voorzitter: €18.000,- en lid
€12.000,- per jaar. De honorering is in
2017 dezelfde gebleven als in 2016.
Voor ROC Leiden was de honorering
in 2016 vastgesteld op de volgende
bedragen (excl. BTW): voorzitter:
€12.000,- en lid €10.000,- per jaar. De
honorering is in 2017 gelijk getrokken
met de honorering van ID College.
Hiermee is de beloning voor alle leden
die de Raad van Toezicht mboRijnland
vormen gelijk. Deze is inclusief reis- en
verblijfskosten en valt ruim binnen
de maximaal toegestane vergoeding
op basis van de WNT en past ruim
binnen de Regeling honorering
toezichthouders mbo van het Platform
Raden van Toezicht.
Professionalisering van de Raden
van Toezicht
In het afgelopen jaar zijn door de
leden van de raad diverse activiteiten
in het kader van professionalisering
ondernomen.
Criteria nevenfuncties leden College
van Bestuur/Raad van Bestuur
Voor het College van Bestuur/Raad
van Bestuur geldt als uitgangspunt dat
nevenwerkzaamheden zijn toegestaan,
tenzij:
• de nevenwerkzaamheden het
vervullen van de functie bij ID
College/ROC Leiden/mboRijnland
belemmeren;
• de nevenwerkzaamheden de
belangen van ID College/ROC
Leiden/mboRijnland schaden.
Beloning College van Bestuur
De honorering van het College
van Bestuur is conform WNT2.
Een overzicht van de honorering
is opgenomen in de jaarrekening
hoofdstuk 6.1 Wet normering
bezoldiging topfunctionarissen
publieke en semipublieke sector (WNT).
mboRijnland 23
Deel 1 Bestuursverslag 3. Verslag Raad van Toezicht

Nevenfuncties van de leden van het College van Bestuur/Raad van Bestuur

Naam Geboortedatum Nevenfuncties Datum benoeming

de heer 3 april 1958 • Lid bestuur Care2Care te Gouda 1 juni 2006

O. Jelsma • Lid bestuur Stichting Het Van Iterson Ziekenhuis te Gouda

de heer 11 juni 1958 • Lid Raad van Toezicht van Stichting Advies- en 1 oktober 2009
J.O. de Jong Begeleidingscentrum Onderwijs in Amsterdam, het ABC
• Lid bestuur Urban Act Nederland en Urban Act Works

de heer 19 juni 1951 1 juni 2015

R.J.W. Winter • Lid RvT Jongerencultuurfonds
• Voorzitter bestuur Podium Mozaïk in Amsterdam.
• Lid RvT Stichting Vakbekwaamheid Horeca in Zoetermeer

24 Jaarverslag 2017
Nevenfuncties en persoonlijke gegevens van leden Raad van Toezicht

Geboorte- Datum benoeming/

Naam (Neven)functies
datum aftreden

de heer 26 januari • Voorzitter ad interim Raad van Toezicht Christelijke 1 januari 2014/
B.J.F. Fransen 1950 Onderwijsgroep Ede/Arnhem (COG) 1 januari 2022
• Lid bestuur Stichting Onderwijsgeschillen Utrecht (SOG) (niet herbenoembaar)
• Lid Raad van Toezicht FC Twente (vanaf juni 2016)

de heer W.E. 13 juni 1949 • Lid Raad van Toezicht Stichting Kinderopvang Humanitas 1 oktober 2010 /
van Hulsenbeek • Commissaris Bangroep Auto-motive B.V 1 oktober 2018
• Commissaris Jamacad B.V./Autohaas Groep (niet herbenoembaar)
• Commissaris Tauw Group B.V.
• Lid Raad van Toezicht Koninklijke Jagers Vereniging
• Penningmeester Rotary Club Amsterdam West

de heer 16 april 1944 • Voorzitter Raad van Commissa-rissen Futura Zorg B.V. 1 september 2009/
C. Slingerland (vanaf november 2015) 1 september 2017
• Voorzitter van de cliëntenadviesraad Alphen aan den Rijn (afgetreden per
• Voorzitter van de stichting Herdenking Joodse Vervolgings- 1 september 2017)
slachtoffers 1940-1945 te Alphen aan den Rijn
• Secretaris van de stichting Wiesenthal Fonds
• Voorzitter van het Comité Herdenkingen Alphen aan den Rijn
• Lid van het Comité van Aanbe-veling van de Stichting VVV
Alphen aan den Rijn
• Jaarlijks wisselende functie in de Rotaryclub Alphen aan den Rijn

mevrouw 1 maart 1959 • Voorzitter College van Bestuur Marnix Academie 1 juli 2014 / 1 juli 2018
J. Snippe • Lid van de Raad van Toezicht van SCO Delft (herbenoembaar)
• Lid van de Adviesraad Beroepsonderwijs en Bedrijven van het CITO
• Lid van de Raad van Toezicht van Studiekeuze123

de heer 27 juli 1952 • Lid RvT en lid auditcommissie Vluchtelingen Werk Midden-Nederland 1 december 2011/
M.J. Stroop • Accountant voor Jong Ondernemen, begeleiding HBO & MBO groepen 1 december 2019
• Expert voor PUM: Project Uitzending Managers (tot 1 september 2017) (niet herbenoembaar)
• Penningmeester Stichting IofC Pensioen 65plus
• Freelancer bij Berenschot (onder andere Projecten Onderwijs
Caribisch Nederland) (tot 1 juli 2017)
• Expert bij de Utrechtse Ondernemers Associatie

mevrouw 7 december • Founder en directeur QuatroSpect 1 juli 2014 / 1 juli 2018

A. T. van der 1964 • Lid Raad van Commissarissen Kwaliteitscentrum Woningcorporaties (herbenoembaar)
Wal Huursector (KWH)
• Lid PE Commissie Vereniging Toezichthouders
Woningbouwcorporaties (VTW)
• Lid Raad van Toezicht Wilde Ganzen
• Lid Commissie van Bezwaar Stichting Certificering Openbare
Bibliotheken

de heer 2 juni 1959 • CFO Haddagroup 1 juni 2014 / 1 juni 2018

R. van Leeuwen • Lid RvT SCOL/lid auditcommissie (herbenoembaar)

mevrouw 11 september • Concern Directeur Personeel & Organisatie gemeente Amsterdam. 1 juni 2014 / 1 juni 2018
Y. Shitrit 1963 • Lid RvT Coöperatie Regionale Ambulance Voorziening Haaglanden. (herbenoembaar)
• Lid RvT Koninklijke Stichting Defensiemusea

de heer M. van 30 juni 1958 • Operating Partner bij North Haven Infrastructure Partners 1 januari 2016/
‘t Noordende • lid RvC en voorzitter Audit Commissie PZEM N.V. 1 januari 2020
• lid RvC en voorzitter Remunera-tie Commissie AEB B.V. (herbenoembaar)
• lid RvC en voorzitter Audit Commissie ICE ENDEX B.V.
• lid RvC en voorzitter Audit Commissie Berenschot

de heer H.K. 24 augustus • Lid RvT Xtra welzijn/mee in Den Haag. 1 januari 2016/
Fernandes 1951 • President Moravian Church Foundation Amsterdam. 1 januari 2020
Mendes • President Moravian Church Foundation - Business Enter-prises. (herbenoembaar)
• Lid RvT Kersten & CO, Surina-me.
• Lid RvT Jolley Aruba/Curaçao.

mboRijnland 25
4. Verslag Ondernemingsraad
4.1 Twee Ondernemingsraden
Het gehele verslagjaar zijn twee
verschillende ondernemingsraden
actief geweest. Het gaat om de
ondernemingsraden van ID College
en ROC Leiden. Deze situatie blijft
voortbestaan tot 1 augustus 2018.
Beide raden hebben zich grotendeels
afzonderlijk beziggehouden met
de beoordeling van advies- en
instemmingaanvragen, omdat deze
vaak nog alleen betrekking hadden op
een van de twee te fuseren instellingen.
Ook daar waar het gemeenschappe-
lijke adviesaanvragen betrof,
bijvoorbeeld over de fusie en de
herinrichting van de organisatie
met het oog op de fusie, hebben
beide raden een afzonderlijk oordeel
26 Jaarverslag 2017
gegeven. Dit kwam omdat beide
ondernemingsraden niet altijd
congruente belangen zagen.
Dit neemt niet weg dat in de loop
van het jaar binnen de besturen
van de Ondernemingsraden steeds
nadrukkelijker over samenwerking
en samensmelting is gesproken.
Zo hebben ze gesproken over
een door hen gewenste nieuwe
medezeggenschapsstructuur. Ook
hebben ze gezamenlijk de hoofdlijnen
van de begroting 2018 behandeld en
beoordeeld.
De verwachting is dat er
in het voorjaar van 2018
gemeenschappelijke verkiezingen
voor de Ondernemingsraad worden
gehouden. In augustus ontstaat
er dan één gemeenschappelijke
Ondernemingsraad voor mboRijnland.
Tot die tijd zullen beide raden zoveel
mogelijk samen optrekken.
4.2 Speerpunten
Uiteraard hebben beide de
Ondernemingsraden zich in 2017 bezig
gehouden met allerlei onderwerpen
die met de fusie te maken hadden.
Daarnaast waren er ook andere
onderwerpen die veel aandacht
vroegen.
Fusie gerelateerde onderwerpen
Beide Ondernemingsraden zijn
nauw betrokken geweest bij de
Mbo-uitblinker
Jessie Bos
tijdens de eerste
Derde Donderdag
in September van
mboRijnland, de
officiële opening van
het studiejaar.
voorbereiding op de juridische fusie en
de juridische fusie zelf. Hierbij hebben
ze zich intensief beziggehouden met
alle gevolgen die de juridische fusie
met zich meebrengt, waaronder
een wijziging van de organisatie
en de huisvesting. Ook heeft de
harmonisatie van de secundaire
arbeidsvoorwaarden veel aandacht
gevraagd. Daarnaast hebben de
raden zich voorbereid op een nieuwe
medezeggenschapstructuur binnen
mboRijnland.
Overige onderwerpen
Naast de fusie waren er ook
andere onderwerpen waar beide
Ondernemingsraden zich mee
bezig hebben gehouden, zoals
de (hoofdlijnen) van de begroting
2018, de reorganisatie bij ROC
Leiden, de onderzoeken van
de onderwijsinspectie en het
bestuursreglement. Ook hebben
de raden zich gebogen over het
scholingsbeleid, de examenorganisatie
en Bring Your Own Device. Verder
hebben de raden aandacht
besteed aan het verbeterplan
voor de beroepspraktijkvorming,
de dagindeling en lestijden,
de werkverdeling, een nieuwe
klokkenluiderregeling en een
nieuwe klachtenregeling. De
Ondernemingsraad van ROC Leiden
heeft zich bovendien bezig gehouden
met de werkkostenregeling.
 
4.3 Werkwijze en structuur
Ondernemingsraad ROC Leiden
De Ondernemingsraad van ROC
Leiden kende in 2017 de volgende
commissies waarin het gros van
de inhoudelijke werkzaamheden
plaatsvond:
• Financiën;
• H&B (Huisvesting & Beheer);
• P&O (Personeel & Organisatie);
• OBKA (Onderwijs, Begeleiding,
Kwaliteitszorg en Arbo).
Deze commissies kwamen eens per
drie weken bijeen.
De Ondernemingsraad overlegde
wekelijks. Eens per drie weken
vond een informeel overleg plaats
tussen het dagelijks bestuur van de
Ondernemingsraad met het College
van Bestuur. Eens per zes weken vond
een formeel overleg plaats tussen de
gehele Ondernemingsraad met het
College van Bestuur.
Ondernemingsraad ID College
De Ondernemingsraad van ID College
kende in 2017 de volgende commissies
waarin het gros van de inhoudelijke
werkzaamheden plaatsvond:
• HR (Human Resources);
• Financiën;
• Onderwijs & Organisatie;
• VGW-M (Veiligheid, Gezondheid,
Welzijn en Milieu).
Deze commissies regelden hun
werkzaamheden naar eigen
goeddunken.
De ondernemingsraad heeft iedere
twee weken een overleg gehouden.
Elke twee maanden vond er overleg
plaats met het College van Bestuur,
waarbij twee keer de Raad van
Toezicht aansloot. Ook hield de
Ondernemingsraad iedere twee
maanden regieoverleg met leden
van de bestuursstaf en de directeur
Human Resource Management over
de te verwachten dossiers. Daarnaast
voerde de Ondernemingsraad
tweemaandelijks een agenda-
overleg met een van de bestuurders
en de directeur Human Resource
Management. Hierin werd het formeel
overleg met het College van Bestuur
voorbereid.
4.4 Communicatie met
medewerkers
Beide Ondernemingsraden hebben
in 2017 op verschillende manieren het
contact met de medewerkers - hun
achterban - onderhouden.
Ondernemingsraad ROC Leiden
• Per nieuwsbrief.
• Per e-mail (secretaris.or@rocleiden.nl).
• Door op verzoek bij teams of bij een
individuele medewerker langs te
gaan.
Ondernemingsraad ID College
• Per nieuwsbrief.
• Door het organiseren van
lunchbijeenkomsten op locatie.
• Via het blog van de ambtelijk
secretaris op de OR intranetsite.
• Per e-mail via or@idcollege.nl.
• Door het beantwoorden van de
vragen die medewerkers per e-mail
hadden gesteld.
4.5 Samenstelling
In 2017 waren de ondernemingsraden
als volgt samengesteld.
Ondernemingsraad ROC Leiden
• Geert Kaldenhoven (OBP)
• Gerda Morie (OP), vicevoorzitter OR
• Wilco Roobol (OP)
• Wilbert van Schaik (OP)
• Ruud Smit (OP), voorzitter OR
• Bert van der Spek (OP), secretaris OR
• Mia Vink (OP)
Ondernemingsraad ID College
• Jeritza Angela (OBP)
• Jolanda Boere (OP)
• Ben Heijink (OBP)
• Gea Heijman (OP)
• Ted Kompier (OP)
• Lutz Lindenau (OP)
• Poli Loman (OP)
• Barbara Meppelink (OP)
• Wessel van Setten (OP), voorzitter
• Wendy Tetteroo (OP)
• Filine Verloop (OBP) (tot november)
• Ambrosius Visser (OP), lid DB
• Mieke de Vrijer (OP)
• Jos van Winden (OP), vicevoorzitter
• Ineke Zwarts (OBP)
mboRijnland 27
 De Studentenraad vindt de verbinding tussen studenten en
hun vertegenwoordiging belangrijk.

28 Jaarverslag 2017
5. Verslag Studentenraad
5.1 Speerpunten
Fusie mboRijnland
De Studentenraad heeft zich
intensief beziggehouden met de fusie
van ID College en ROC Leiden tot
mboRijnland. Ze hebben voorafgaand
aan de fusie gesprekken gevoerd
met de Raad van Bestuur, Raad van
Toezicht, de adviseur van de Raad van
Bestuur en de fusietoetscommissie van
het Ministerie van Onderwijs, Cultuur
en Wetenschap.
Studentenraad voor mboRijnland
De studentenraden van ID College en
ROC Leiden zijn in 2017 samengevoegd
tot één Studentenraad van
mboRijnland. Omdat er geen vacante
zetels in de raad waren, zijn er in 2017
geen verkiezingen georganiseerd.
Alle leden van de studentenraden
van ID College en ROC Leiden zijn
lid geworden van de Studentenraad
van mboRijnland. Verder heeft de
Studentenraad de zetelverdeling
in de raad vastgesteld en besluiten
genomen over de verdeling van deze
zetels over de verschillende locaties
van mboRijnland.
Klassenvertegenwoordigers
De Studentenraad vindt de
verbinding tussen studenten en hun
vertegenwoordiging belangrijk. Eerder
hebben de studentenraden van ROC
Leiden en ID College het plan opgevat
om klassenvertegenwoordigers in te
stellen. Dit plan heeft de raad in 2017
onder andere besproken met Raad van
Bestuur en de ondernemingsraden van
ROC Leiden en ID College. In 2018 gaat
de Studentenraad aan de slag met dit
plan.
Debatwedstrijd
De Studentenraad constateerde dat
studenten behoefte hebben om te
(leren) discussiëren en debatteren.
De raad wil daarvoor een ROC-breed
debat organiseren. In voorbereiding
daarop heeft de raad samen met
enkele klassen van het MBO College
Welzijn een debatwedstrijd ge-
organiseerd. De ervaringen waren erg
positief.
5.2 Werkwijze en structuur
Na de fusie van de studentenraden
van ID College en ROC Leiden tot één
Studentenraad voor mboRijnland,
heeft de raad drie commissies
opgericht, namelijk:
1. Commissie Onderwijs & Kwaliteit
2. Commissie Marketing &
Communicatie
3. Commissie Huisvesting,
Orde & Veiligheid
Onderwijs & Kwaliteit
De Commissie Onderwijs & Kwaliteit
houdt zich bezig met het beleid van
mboRijnland over alle zaken die met
het onderwijs te maken hebben. De
leden van deze commissie zijn dan
ook zo veel mogelijk aanwezig bij
vergaderingen die over onderwijs en
onderwijskwaliteit gaan.
Marketing & Communicatie
De Commissie Marketing &
Communicatie houdt zich bezig
met de marketing en communicatie
van de Studentenraad. De leden
van deze commissie zorgen voor
de verkiezingscampagne, de
communicatie met de achterban en
het persbeleid van de Studentenraad.
Orde & Veiligheid
De Commissie Huisvesting, Orde &
Veiligheid houdt zich bezig met het
beleid omtrent de gebouwen en de
veiligheid van de studenten. De leden
ervan proberen ervoor te zorgen dat
de gebouwen aan de standaarden van
de studentenraad voldoen.
De leden van de Studentenraad
vergaderen elke drie weken op
wisselende schoollocaties.
5.3 Communicatie met
de achterban
De Studentenraad bereikt haar
achterban door gebruik van
verschillende soorten sociale
media. De Facebookpagina’s
van de studentenraad van ID
College en ROC Leiden worden
het komend jaar samengevoegd
tot één Facebookpagina voor de
Studentenraad van mboRijnland.
5.4 Samenstelling
De Studentenraad bestaat dit moment
uit acht leden. Hiervan komen er drie
uit Gouda, vier uit Zoetermeer en
een uit Leiden. Deze samenstelling is
voortgekomen door de samenvoeging
van de Studentenraden van voormalig
ROC Leiden en ID College.
De Studentenraad is zeer actief
bij JOB, de Jongeren Organisatie
Beroepsonderwijs, de landelijke
belangenvereniging van mbo-
studenten. Een van onze leden is
algemeen bestuurslid bij het JOB.
Daarnaast is de Studentenraad
elke maand aanwezig bij het
maandelijks overleg van JOB, waarbij
ook genetwerkt wordt met andere
studentenraden.
mboRijnland 29
6. Studenten in beeld
6.1 Aantal studenten
Aantal studenten (2015-2017)
De gegevens en resultaten hebben
betrekking op de behaalde resultaten 18.200
van alle mbo studenten van voormalig 18.000
ID College en ROC Leiden gezamenlijk. 18046
17.800
17.600
17.400
17.200
17.000 17180
16.800
16783
16.600
16.400
16.200
16.000
2015 2016 2017

30 Jaarverslag 2017
 Verdeling cursus studenten Educatie 2017
(totaal 285)

• Alphen aan den Rijn

78 • Gouda
87 • Leiden
• Zoetermeer
• Leidschendam-
Voorburg

33
36
51

Aantal studenten per niveau (2015-2017)

2015 2016 2017

10.000

9.000
8763 8853
8698
8.000

7.000

6.000

5.000 5254
4689
4.000 4351

3515
3.000
3116
2873

2.000

1.000

579 612 706

0
niveau 1 niveau 2 niveau 3 niveau 4

mboRijnland 31
Deel 1 Bestuursverslag 6. Studenten in beeld

Aantal studenten per leerweg

(BOL en BBL - 2017)

• BBL
• BOL
3855

Verdeling studenten over de opleidingen

12928
• Economie
4% 3% (3398 studenten)
20% • Welzijn
(1729 studenten)
• Gezondheidszorg
23% (3188 studenten)
• Dienstverlening
10% (3275 studenten)
• Techniek & ICT
(3942 studenten)
• Entree
(755 studenten)
20% 19% • MLO
(496 studenten)

6.2 Studiesucces

Met ingang van studiejaar 2017-2018
is de definitie voor het bepalen van
studiesucces gewijzigd voor het
MBO. Als eerste is Startersresultaat
als een nieuwe indicator toegevoegd
aan het al langer bekende jaar- en
diplomaresultaat. Daarnaast gaan we
voortaan uit van het gemiddelde van
drie jaar in plaats van het rendement
per teljaar. Het studiesucces wordt
alleen berekend voor MBO-niveau 2, is een zogenaamd gewogen
3 en 4. De resultaten van de Entree- gemiddelde. Dat wil zeggen dat voor
opleidingen (niveau 1) en vavo staan de berekening over bijvoorbeeld
apart vermeld. 2016-2017, de onderliggende aantallen
van het teljaar 2016-2017 en de twee
In de hierna getoonde resultaten zijn voorgaande teljaren 2014-2015 en
de percentages steeds een driejaarlijks 2015-2016 bij elkaar worden opgeteld.
gemiddelde over het genoemde Daarna worden deze op elkaar
teljaar en de twee voorliggende gedeeld voor de berekening van het
teljaren. Het driejaarlijks gemiddelde percentage.

32 Jaarverslag 2017
Diplomaresultaat
Het aantal schoolverlaters dat ooit binnen de instelling een diploma heeft
behaald, gedeeld door het totaal aantal schoolverlaters (maal 100%).

Diplomaresultaat (3-jaars gemiddelde) • 2013 - 2014 • 2015 - 2016

• 2014 - 2015 • 2016 - 2017

75,6%

74,0%
73,9%
73,8%
70,9%

70,8%
70,0%

70,3%
70,2%
69,8%
69,5%

69,3%

67,9%
67,6%

67,6%

67,6%

61,6%
60,2%
58,6%
57,5%

totaal 3-jaars ... niveau 2 niveau 3 niveau 4

Jaarresultaat
Het aantal studenten dat in het teljaar een diploma heeft gehaald,
als percentage van het totaal aantal gediplomeerde studenten en
ongediplomeerde schoolverlaters.

Jaarresultaat • 2013 - 2014 • 2015 - 2016

71,4%

(3-jaars gemiddelde) • 2014 - 2015 • 2016 - 2017

70,2%
70,1%
69,8%
68,6%

67,9%

67,9%

67,7%
67,7%

67,3%

66,0%

66,0%

65,6%
67,1%

67,1%

64,5%

totaal niveau 2 niveau 3 niveau 4

mboRijnland 33
Deel 1 Bestuursverslag 6. Studenten in beeld

Startersresultaat
Het aantal starters dat bij het begin van het volgende teljaar nog ingeschreven staat of de
instelling gediplomeerd heeft verlaten, gedeeld door het totaal aantal starters (maal 100%). Een
starter is een student die op 1 oktober van het teljaar staat ingeschreven en het jaar daarvoor niet.

Startersresultaat (3-jaars gemiddelde) • 2013 - 2014 • 2015 - 2016

• 2014 - 2015 • 2016 - 2017

82,0%
81,7%
80,9%

80,9%
81,6%
80,2%

81,1%
81,1%

81,1%

78,9%
78,9%

79,1%
79,7%

78,9%
78,2%

78,3%

77,2%
79,1%

76,6%
75,6%
totaal 3-jaars norm dr niveau 2 niveau 3 niveau 4

Voortijdig schoolverlaters
Het percentage voortijdig
schoolverlaters is ook berekend voor
de gezamenlijke organisatie. De
percentages over 2013-2014 en 2014-
2015 zijn gebaseerd op de definitieve
jaarcijfers afkomstig van DUO. Voor
2015-2016 is gebruik gemaakt van de
voorlopig vastgestelde jaarcijfers van
DUO. Het vsv-percentage over 2016-
2017 is gebaseerd op de maand-
overzichten van DUO. Dit is nog een
zeer voor lopig cijfer en zal naar alle
waarschijnlijkheid nog een paar
tienden procent dalen.

VSV Percentage
34,4%

• 2013 - 2014 • 2015 - 2016

• 2014 - 2015 • 2016 - 2017
30,6%

29,3%
28,9%

13,1%
12,5%

11,3%
11,0%
7,5%
7,2%

6,6%

6,6%

5,0%

5,0%
5,1%

4,9%

4,3%

4,3%
4,0%
4,1%

totaal niveau 1 niveau 2 niveau 3 niveau 4

34 Jaarverslag 2017
Entree-opleidingen
Het diploma- en jaarresultaat van de Entree-opleidingen.

Entree • Jaarresultaat
• Diplomaresultaat

84,9%
80,4% 79,4%
74,4% 69,9%
63,8% 64,2%
61,3%

2014 - 2015 2015 - 2016 2016 - 2017 3 JRL gemiddeld

mboRijnland 35
Deel 1 Bestuursverslag 6. Studenten in beeld

ID College / ROC Leiden • 2015

Aantal deelnemers educatie
• 2016
• 2017

619
298

364
339

219
158

139

130

138

107

102
84

73
36
33

Alphen aan den RIjn Gouda Leiden Zoetermeer Leidschendam

ID College / ROC Leiden • 2015

Aantal studenten vavo • 2016
• 2017
757

In de getoonde
569
542

resultaten zijn
478
458

de percentages
steeds een
303
285
279

driejaarlijks
236

gemiddelde over
het genoemde
teljaar en de twee
VMBO HAVO VWO voorliggende
teljaren.

36 Jaarverslag 2017
ID College / ROC Leiden • Rutte • Rijk • Zelfbetaler
Aantal VAVO studenten naar geldstroom

720
684
665
609
551 559

12 16 9

2015 2016 2017

Voortgezet algemeen volwassenenonderwijs

Het diplomaresultaat van de vavo-opleidingen.

Diplomaresultaat vavo Diplomaresultaat vavo examenjaar 2017

studiejaar 2016/2017

82,3%
Opgegaan Geslaagd
voor voor Percentage
diploma diploma
81,8%
VMBO TL 131 98 74,%

81,4% HAVO 341 270 79,2%

VWO 161 129 80,1%

2014 - 2015 2015 - 2016 2016 - 2017

mboRijnland 37
38 Jaarverslag 2017
7. Opleidingen in beeld
7.1 MBO College Dienstverlening
In de opleidingen van MBO College
Dienstverlening hebben studenten veel
met klanten te maken. Het is daarom
belangrijk dat ze een dienstverlenende
houding ontwikkelen. Daar besteden
we in onze didactische aanpak dan
ook veel aandacht aan. We geven
studenten de ruimte om hun eigen weg
in het beroep te ontdekken. Daarom
zijn we in 2017 steeds meer afgestapt
van klassikaal georganiseerd
onderwijs. De persoonlijke ontwikkeling
van studenten staat centraal, hun
talenten en ambities.
Verder bieden we studenten onderwijs
waarin de beroepspraktijk centraal
staat. Om dit te versterken hebben
we in 2017 de samenwerking met
leerwerkbedrijven geïntensiveerd. We
werken onder andere samen met het
Groene Hart Ziekenhuis, zorginstelling
Oosterheem, Karnemelksloot, het Leids
Volkshuis, Nieuwe Energie en Hotel
van Oranje in Noordwijk. In nauwe
samenwerking met onze docenten
verzorgen medewerkers van deze
bedrijven lessen bij ons op school.
Onze studenten blijven zo goed op
de hoogte van de laatste actuele
ontwikkelingen in de beroepspraktijk.
We leggen de lat hoog. Zo zorgen we
dat studenten uitstekend kunnen
functioneren in de veeleisende
consumentensamenleving van nu.
De resultaten van onze studenten
vallen dan ook op. Een van onze
studenten, een Syrische vluchteling,
werd genomineerd als mbo-uitblinker.
Inmiddels is hij een zeer succesvolle
kokscarrière gestart. Onze opleiding
Orde en Veiligheid kreeg de prijs voor
de beste opleiding van Nederland.
Drie studenten van de koksopleiding
in Leiden wonnen zilver en brons
tijdens de internationale wedstrijd van
de World Master Chefs Competition
for Cantonese Cuisine in Hongkong.
Resultaten waar we trots op zijn.
Excelleren daagt ons uit.
MBO College Dienstverlening wil in
2018 het streven naar excellentie nog
meer vorm geven. Daarom starten we
volgend jaar met horizontale kennis-
netwerken. Hierin delen collega’s
elkaars vaardigheden, kwaliteiten en
kennis. Hiermee kunnen we werkelijk
waarde toevoegen, aan onze
studenten en aan het werkveld. Precies
zoals het hoort in Dienstverlening.
Drie studenten
van de koks-
opleiding vielen
in de prijzen
tijdens de World
Master Chefs 
Competition
 for Cantonese 
Cuisine in Hongkong
mboRijnland 39
40 Jaarverslag 2017
7.2 MBO College Economie
Het MBO College Economie heeft
vooral ingezet op het verbeteren
van de onderwijskwaliteit. De eerste
resultaten zijn al zichtbaar. We hebben
de opleidingen op elkaar afgestemd,
de studieloopbaanbegeleiding
verbeterd, de voortijdige schooluitval
teruggedrongen en het examenbeleid
aangepast.
Harmonisatie onderwijs
We hebben de samenhang tussen
het ontwerp van een opleiding en
de onderwijsuitvoering versterkt.
Ook hebben we de opleidingen
geharmoniseerd. Op alle locaties
hebben ze nu dezelfde kwaliteit. Wel
hebben we de opleidingen in de
verschillende vestigingen een eigen
accent gegeven, bijvoorbeeld door
specifieke keuzedelen aan te bieden
of de inhoud van de opleidingen af
te stemmen op de arbeidsmarkt in
het betreffende gebied. Zo bieden we
in onze vestiging in Leidschendam-
Voorburg enkele internationale
opleidingen aan. Hiermee sluiten we
aan op de vraag van het werkveld in
dit gebied.
Studieloopbaanbegeleiding
We hebben de studieloopbaan-
begeleiding verbeterd. We hebben
een eigen visie ontwikkeld en de rol en
taak van de studieloopbaanbegeleider
vastgelegd. Van daaruit hebben
we een programma voor studie-
loopbaanbegeleiding uitgewerkt,
inclusief hulpmiddelen voor individuele
- en groepsbegeleiding. Het heeft
geleid tot goede begeleiding van
studenten tijdens hun gehele
opleidingstraject.
Terugdringen van uitval
Alle onderwijsteams hebben iedere
maand een rapportage over de
resultaten van het onderwijs gekregen
en besproken. In deze rapportage
stonden gegevens over onder
andere de uitval, aanwezigheid, het
rendement en het ziekteverzuim.
Op basis daarvan namen de teams
maatregelen om deze resultaten te
verbeteren. En met succes. Het aantal
voortijdig schooluitvallers in het MBO
College Economie is gedaald met 11%.
Nieuw examenbeleid
Het is belangrijk dat er een duidelijke
scheiding is tussen begeleiden
en examineren, zeker in de
beroepspraktijk. Dit moeten we goed
borgen. Afgelopen jaar hebben we
hier het beleid voor aangescherpt.
Dat was nodig omdat nog niet
alle stagebedrijven de condities
waaronder ze examens afnemen,
goed hadden geborgd. In het
startgesprek dat we voeren met
een student en stagebedrijf,
bespreken we de examens
die de student in de
praktijk moet uitvoeren.
We verkennen hierbij of Op alle locaties
de examens onder de
gestelde voorwaarden hebben ze nu
afgenomen kunnen
worden. Als dit niet het dezelfde kwaliteit.
geval is, zorgen we
voor een alternatief Wel hebben we
examen.
de opleidingen in
de verschillende
vestigingen een
eigen accent
gegeven.
mboRijnland 41
Deel 1 Bestuursverslag 7. Opleidingen in beeld

7.3 MBO College Entree colleges hebben de pilot Start Up 1-2 Living Lab: huilbaby’s en valpreventie
ontwikkeld. Hierin volgen studenten van
Waar de fusie voor de meeste MBO niveau 1 en 2 gezamenlijk hun opleiding. Neem bijvoorbeeld het Living Lab:
Colleges pas in 2017 een feit werd, Drie dagen per week werken en leren ze een van de satellietlabs die vanuit het
waren de medewerkers van de in een bedrijf en één dag per week gaan Centrum voor Innovatief Vakmanschap
entreeopleidingen al een jaar onderweg ze naar school. In Gouda werken we in Smart Technology is opgezet. Hiervan
als één MBO College Entree. Dit zorgde deze pilot samen met het Groene Hart is het MBO College Gezondheidszorg
voor een vliegende start in 2017 en een Ziekenhuis en in Leiden met DZB. Door ook onderdeel. Vanuit dit initiatief
enorme professionaliseringsslag. de samenwerking met zowel collega’s hebben studenten Gezondheidszorg,
als met gemeentes en het bedrijfsleven Smart Technology en ICT als multi-
MBO College Entree is in 2017 weer kunnen we onderwijs bieden dat past bij disciplinair team samengewerkt met
allerlei nieuwe samenwerkings- de behoefte van de student. het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda.
verbanden met het bedrijfsleven en Medewerkers, docenten en studenten
gemeentes aangegaan. Hierin hebben van mboRijnland en het ziekenhuis
we maatwerktrajecten ontwikkeld voor 7.4 MBO College brainstormden over technologische
medewerkers van maatschappelijke Gezondheidszorg oplossingen voor wensen, behoeften en
instellingen en bedrijven. Ook problemen op de afdeling Geriatrie en
realiseerden we werk- en leerplekken De wereld van zorg verandert in een rap de Kinderafdeling.
voor jongeren die geen werk of tempo. Technologische vernieuwing leidt
toegang (meer) hebben tot scholing of tot een ander type vraag van cliënten én Voor de kinderafdeling ontstonden
om uiteenlopende redenen beter leren zorgt voor andere manieren van werken technologische oplossingen
in de praktijk dan in de schoolbanken. en leren. Dit alles vraagt om (voldoende) voor huilbaby’s. Onze studenten
Zo geven we deze jongeren de kans adequaat opgeleide professionals. Dit stelden voor te onderzoeken wat
weer aan hun toekomst te werken. zijn belangrijke ontwikkelingen voor technologische mogelijkheden zijn om
het MBO College Gezondheidszorg. Zij baarmoedergeluiden na te bootsen en
Verder werkt het MBO College volgen deze ontwikkelingen niet alleen de baby te wiegen. Voor de afdeling
Entree samen met het MBO College nauwgezet. Ze geven er ook invulling Geriatrie bedachten de studenten een
Dienstverlening en MBO College aan binnen het onderwijs. smart polsbandje dat kan bijdragen
Economie van mboRijnland. Deze drie aan valpreventie.

Studenten MBO College Entree sluiten

hun excellentietraject Engels af met een
studiereis naar London.

Samen met Rijksmuseum

Boerhaave Leiden
lanceerde mboRijnland
een innovatief onder-
wijsprogramma over de
werking van antibiotica.

42 Jaarverslag 2017

Leerafdelingen en de
Antibioticabrigade
Ook de leerafdelingen bij
zorginstellingen zoals het LUMC zorgen
dat het MBO College goed aangehaakt
blijft bij de praktijk. In een leerafdeling
leren studenten in de praktijk. Hier
worden ze begeleid door zowel de
praktijkopleiders als docenten van
mboRijnland.
Verder heeft MBO College
Gezondheidszorg in september
in nauwe samenwerking met
Rijksmuseum Boerhaave Leiden het
innovatieve onderwijsprogramma
Antibiotica: zorg dat ze blijven werken
gelanceerd. De studenten hielden
zich bezig met een experiment om in
de praktijk te ervaren hoe snel een
infectie zich kan verspreiden. Naast
lessen, bestond het programma uit
een bezoek aan de Antibioticabrigade:
een rijdende tentoonstelling die op
interactieve en originele wijze liet zien
wat het effect van overmatig gebruik
van antibiotica kan zijn.
Deze samenwerkingen laten zien
hoe het MBO College inspeelt op
ontwikkelingen in de zorgsector en
zich voorbereidt op toekomstige
veranderingen. Die houding
is onmisbaar in deze tijd van
technologische ontwikkelingen.
7.5 MBO College Techniek & ICT
Het MBO College Techniek & ICT heeft
in 2017 veel energie gestoken in het
versterken van de samenwerking met
technische bedrijven. Het streven is
daarbij om het werkveld intensief te
betrekking bij het opzetten van de
opleiding, de inhoud van het onderwijs
en de examinering. Dat zorgt er
enerzijds voor dat studenten een
opleiding volgen die goed aansluit bij
de meest actuele ontwikkelingen in
het werkveld. Anderzijds kunnen wij als
onderwijsinstelling dan bijdragen aan
het versterken van de technieksector
in onze regio.
Een succesvol voorbeeld hiervan
is onze deelname aan het project
‘Stevige stad op slappe bodem’ in
Gouda. De gemeente Gouda en haar
omgeving hebben te kampen met een
verzakkende grond. Een fikse regenbui
is voldoende om de straten en
woningen blank te zetten. De gemeente
Gouda, het Hoogheemraadschap van
Rijnland en Rijkswaterstaat hebben
samen met een aantal kennispartijen,
zoals Deltares en lokale bedrijven
als Centric en Technolution een
consortium opgericht, waarin ze
zoeken naar een oplossing van
de problemen. Op verzoek van
Studenten Smart
Technology
zoeken samen met
gemeente Gouda en
Hoogheemraadschap
naar betaalbare
meetapparatuur waarmee
het niveau van het
grondwater kan worden
gemeten.
de gemeente is ook de opleiding
Smart Technology van mboRijnland
aangehaakt bij het project.
Studenten helpen Centric en
Technolution bij het ontwikkelen
van eenvoudig te bedienen
meetapparatuur, betaalbaar voor
de bewoners, zodat het voor hen
aantrekkelijk is om de apparatuur
aan te schaffen en het grondwaterpeil
bij hun eigen woning te meten. De
gegevens van al die meetapparaten
wordt via een chip naar een
computer van Centric gezonden,
die die data samenbrengt. Op basis
daarvan kunnen de gemeente en
het hoogheemraadschap bepalen
welke maatregelen genomen moeten
worden om grondwaterproblemen te
voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan het
laten zakken van het waterpeil in de
grachten.’
Dit project is een voorbeeld van een
living lab van de opleiding Smart
Technology. Hierin werken studenten
buiten de school aan technische
uitdagingen of het oplossen van
maatschappelijke vraagstukken.
Meer weten? Neem dan contact op
met Hans van Rheenen of kijk op de
website civ-smarttechnology.nl.
mboRijnland 43
Deel 1 Bestuursverslag 7. Opleidingen in beeld

7.6 Middelbaar laboratorium
onderwijs
Het Middelbaar
Laboratoriumonderwijs (MLO)
van mboRijnland bestaat uit de
opleidingen Allround Laborant
(niveau 3) en Analist (niveau 4) met de
uitstroomrichtingen Chemisch-Fysisch
Analist en Biologisch Medisch Analist.
Het onderwijs van deze opleidingen
organiseert mboRijnland in een pand
van de Hogeschool Leiden. Hierdoor
kunnen onze studenten en studenten
van het hoger laboratoriumonderwijs
samen gebruikmaken van de moderne
praktijklokalen.
Het MLO wil innoverende analisten van
de toekomst opleiden. Hiervoor heeft
het MLO in 2017 belangrijke stappen
gezet. Zo heeft het MLO meerdere
bijeenkomsten geïnitieerd met het
werkveld, de gemeente Leiden en
de beroepenveldcommissie. Deze
bijeenkomst met het werkveld en
de gemeente organiseerde het MLO
samen met de ondernemersvereniging
van het Bio Science Park in Leiden, een
belangrijke partner in de regio.
In de bijeenkomsten werd onder
meer gesproken over de aansluiting
tussen werkveld en het onderwijs.
In welke mate hebben bedrijven
bijvoorbeeld laboranten en analisten
op mbo-niveau nodig om te kunnen
overleven in een veranderende
omgeving? In de gesprekken kwam
naar voren dat het in de praktijk
belangrijk is dat afgestudeerde
mbo’ers niet alleen uitvoerende
routinewerkzaamheden
moeten kunnen uitvoeren,
maar ook kunnen werken
in multidisciplinair
teamverband.
De gesprekken die het MLO heeft
geïnitieerd, hebben ertoe geleid dat
het thema ‘Analist van de toekomst’
centraal staat tijdens de landelijke
laboratoriumdag van 29 maart
2018. De kernvraag is dan: leiden de
Analisten-opleidingen op voor de
werknemer van de toekomst? MLO
verwacht met de antwoorden nog
meer handen en voeten te kunnen
geven aan de ambitie om analisten
op te leiden die er in het werkveld toe
doen.
7.6 MBO College Welzijn
De activiteiten van MBO College
Welzijn waren in 2017 met name gericht
op (maatschappelijke) vraagstukken
vanuit het werkveld. De roep om
goed opgeleide beroepskrachten
neemt steeds meer toe en kwalitatief
goede kinderopvang is van groot
maatschappelijk belang. Steeds meer
kinderopvangorganisaties vragen
naar specifiek onderwijs dat goed
aansluit bij de ontwikkelingen in hun
sector. Het onderwijsaanbod van MBO
College Welzijn sluit daar flexibel op
aan. Hierbij werkt het college nauw
samen met het contractonderwijs
van mboRijnland, die in-company
trainingen verzorgt voor instellingen in
onder andere het welzijnswerk.
Een mooi voorbeeld hiervan zijn de
BBL-opleidingen Gespecialiseerd
Pedagogisch Medewerker (niveau 4)
die het MBO College Welzijn is gestart.
Kinderopvangorganisaties willen zich
steeds meer ontwikkelen tot lerende
organisatie, met aandacht voor
ondernemerschap en klantgerichtheid.
Die ontwikkelingen in het werkveld
hebben we een nadrukkelijke plek in
het onderwijsprogramma gegeven.
MBO College Welzijn merkt dat
het gezien wordt als belangrijke
scholingspartner. Zo is het aantal BBL-
studenten in 2017 gestegen. In Alphen
aan den Rijn en Zoetermeer zijn we
gestart met een aantal BBL-klassen,
waarvan een deel een specifiek
maatwerkprogramma’s volgde. We
verwachten dat we in 2018 opnieuw
met een aantal BBL-klassen kunnen
starten.
Opleiden op de werkvloer
In 2017 is MBO College Welzijn
begonnen met de ontwikkeling

Het Middelbaar
laboratoriumonderwijs
wil analisten van de
toekomst opleiden.

44 Jaarverslag 2017
 Dertig
verpleegkundige
dagverblijven
en mboRijnland
ondertekenen een
convenant. Hierin
spreken alle partijen
af onderwijs en wensen
werkveld goed op elkaar
af te stemmen.

van een vernieuwend BBL- 7.7 College Vavo & beroepsopleiding wordt zoveel
onderwijsprogramma voor Contractonderwijs mogelijk gegeven in het leerbedrijf van
de opleiding Gespecialiseerd de studenten. Daarnaast bieden we
Pedagogisch Medewerker. College Contractonderwijs lessen op school aan, in combinatie
Dit programma is samen met Het College Contractonderwijs met e-learning modules. Voor de
kinderopvangorganisaties verzorgt na- en bijscholing voor opleiding hebben we inmiddels een
vormgegeven. Studenten krijgen medewerkers van bedrijven en branche-erkenning ontvangen en
zowel onderwijs op hun werkplek als instellingen. Deze scholing dient de eerste groep is in september
op school. Ze krijgen dus theorie in demeerdere doelen. Enerzijds 2017 gestart. De deelnemers en
praktijk. De docenten van mboRijnland actualiseren de cursussen en de leerbedrijven zijn enthousiast
en de praktijkcoaches van de trainingen de kennis en vaardigheden over deze vorm van opleiden. De
kinderopvangcentra verzorgen samen bij werknemers. Aan de andere kant volgende groep staat dan ook al in de
het onderwijs. Hybride leren noemen geeft het mboRijnland de kans om ons startblokken.
we dat. onderwijsaanbod meer aan te laten
sluiten op de nieuwste ontwikkelingen Vavo
Het MBO College Welzijn en op de arbeidsmarkt. Daarmee kunnen We hebben in 2017 het voortgezet
kinderdagopvangorganisaties uit we beter en toekomstgericht onderwijs algemeen volwassenenonderwijs
de regio Groene Hart en de Duin- en bieden aan de studenten. (vavo) van ROC Leiden en ID College
Bollenstreek hebben afgesproken het Om dit te bereiken, werkt het College samengevoegd. We hebben een
mbo-onderwijs en de wensen van het Contractonderwijs nauw samen met nieuw gezamenlijk programma voor
werkveld nog beter op elkaar af te het werkveld en de MBO Colleges het onderwijs en de schoolexamens
stemmen. Hiervoor is een al bestaand van mboRijnland, die het middelbaar ontwikkeld, de werkprocessen
convenant verlengd. Dit is ondertekend beroepsonderwijs verzorgen. geharmoniseerd en een gezamenlijke
door ruim dertig directies van intake voor nieuwe leerlingen
(verpleegkundig) kinderdagverblijven. Zo hebben we op verzoek van en vormgegeven. Dit heeft er toe geleidt
in samenwerking met een grote dat we op 1 september 2017 konden
kraamorganisatie in onze regio de starten met één gezamenlijk vavo
brancheopleiding Kraamverzorgende mboRijnland met locaties in Gouda,
ontwikkeld. Het onderwijs in deze Leiden, Woerden en Zoetermeer.

mboRijnland 45
46 Jaarverslag 2017
8. Ontwikkelingen onderwijs
8.1 Ontwikkelingen onderwijs Nieuwe examenorganisatie
We hebben onze examenorganisatie
Versterken gepersonaliseerd onderwijs verbeterd en vernieuwd. Bovendien
Ons onderwijsmodel sluit meer aan bij hebben we alle examendocumenten
de ambities en talenten van studenten. van ID College en ROC Leiden
Wij hebben het afgelopen jaar bij geharmoniseerd en gereed gemaakt
meerdere opleidingen verschillende voor mboRijnland. Verder hebben we
leertrajecten ontwikkeld. De inhoud een nieuw handboek examinering voor
van deze opleiding is hetzelfde, de het mbo en vavo opgesteld en een
weg naar het diploma verschillend. nieuw examenreglement. Bovendien
Zo hebben we nieuwe leertrajecten hebben we de organisatie van de
bij de opleiding Smart Technology examinering voor de generieke vakken
ontwikkeld, bij Dienstverlening niveau in het mbo verbeterd. Zo zijn we gaan
2, Maatschappelijke zorg/Verzorgende werken met On Trac, kopen we de
individuele gezondheidszorg en een examens voor de generieke vakken in
internationale variant van de opleiding bij Bureau-ICE en hebben we een team
Junior Accountmanager bij Economie. Centrale Examens voor de generieke
In het intakegesprek met studenten vakken ingesteld.
bekijken we samen met de student In verband met de fusie hebben we de
welk leertraject het beste past bij zijn examenfunctionarissen van ID College
mogelijkheden en interesses. en ROC Leiden per 1 augustus 2017
ontheven van hun taken. Vervolgens
We hebben een onderwijskompas hebben we op basis van deskundigheid
gemaakt waarmee onderwijsteams en onafhankelijkheid nieuwe leden
en MBO Colleges verder vorm kunnen benoemd voor de examenraad,
geven aan dit gepersonaliseerd examencommissies, bureau
onderwijs volgens het 4C/ID-model. examenzaken en examenbureaus.
Daarnaast hebben een groot aantal Sinds 1 augustus 2017 ondersteunen de
ontwerpers en ontwikkelaars via adviseurs en specialisten van de dienst
ons leer- en ontwikkelcentrum Onderwijs & Kwaliteit de implementatie
(LOC) trainingen over het 4C/ID- van de examen- en lijnorganisatie van
model gevolgd. Ook hebben zij de MBO Colleges en het vavo.
deelgenomen aan de masterclass “4C/
ID en onderwijsuitvoering”, over de Excellentie
verbinding tussen onderwijsontwerp en We hebben meerdere excellente
onderwijsuitvoering. programma’s ontwikkeld, gericht op
studenten die meer dan gemiddeld in
Afstemming processen hun mars hebben. Deze programma’s
We hebben duidelijke afspraken komen bovenop het reguliere
over onze werkwijze gemaakt. Zo onderwijsprogramma en verdiepen of
weten collega’s en studenten wat ze verbreden de aangeleerde kennis of
van elkaar kunnen verwachten. Die vaardigheden. Voorbeelden zijn: het
afspraken hebben we vastgelegd verzwaard leertraject ondernemend
in duidelijke processen, gebaseerd gedrag, BTEC center, Internationale
op Triple A. In 2017 hebben we deze netwerken, taalcursussen via Taal
processen verder op elkaar afgestemd Mondiaal, de vakwedstrijden Skills
en duidelijk beschreven in het Heroes, het programma OnderneemID.
procesportaal. Dit digitale portaal Daarnaast kunnen studenten
hebben we toegankelijk gemaakt voor buiten Europa stage lopen. Door
alle medewerkers. middel van een folder, lesbrief en
de onderwijscatalogus hebben we
studenten geïnformeerd over deze
excellentieprogramma’s.
Internationaal leren
Internationaal leren is integraal
onderdeel van het curriculum geworden.
We willen dat iedere student of docent
internationale ervaring op kan doen. Om
dit mogelijk te maken, namen we ook in
2017 deel aan het CHIC-consortium, een
internationaal samenwerkingsverband
op het gebied van internationaal leren.
Met het CHIC-consortium hebben
we een Erasmussubsidie gekregen
waarmee zo’n 200 studenten en
docenten de gelegenheid konden
geven internationale ervaring op
te doen. Daarnaast nemen we
deel aan het EMEU-project. Hierin
ontwikkelen we samen met scholen
uit verschillende Europese landen
internationale onderwijsmodules. Onze
MBO Colleges Welzijn, Techniek & ICT
en Gezondheidszorg doen hieraan
mee. Studenten van deze colleges
hebben modules op buitenlandse
scholen gevolgd, buitenlandse stu-
denten hebben juist weer modules bij
mboRijnland gevolgd. Daarnaast heeft
het MBO College Entree opleidingen
een onderwijsactiviteit in Engeland
uitgevoerd en in het curriculum
opgenomen.
Taal en rekenen
We hebben in 2017 een visie
voor de verschillende generieke
vakken opgesteld. Ook hebben
we de werkwijze en processen
van Nederlands, rekenen, Engels
en Loopbaan & Burgerschap
geharmoniseerd. Dit geeft
duidelijkheid, voor zowel docenten
als studenten. Daarnaast hebben
we een nieuwe methode voor de
talen en rekenen gekozen. Dat
betekende een aanpassing voor de
leereenheden en onderwijsproducten,
onderwijscatalogus, adviesleer-
middelenlijst en handleidingen. Door
middel van trainingen, kenniskringen
en informatie op het intranetportaal
hebben we alle 800 betrokken
docenten geholpen zich de methode
Malmberg eigen te maken.
mboRijnland 47
Deel 1 Bestuursverslag 8. Ontwikkelingen onderwijs
Loopbaan en burgerschap (L&B)
We hebben een visie en
verantwoording voor Loopbaan
en burgerschap (L&B) geschreven,
aansluitend bij onze opvattingen over
de generieke vakken en de landelijke
ontwikkelingen op het gebied van
loopbaanontwikkeling en -begeleiding.
Hierin hebben we een verbinding
gelegd tussen burgerschapsthema’s
en sociale veiligheid binnen de
school. Alle docenten Loopbaan en
burgerschap hebben we geschoold
over de nieuwe visie.
Loopbaan en burgerschap hebben we
verder concreet plek gegeven in de
doorlopende leerlijn vmbo-mbo-hbo.
In samenwerking met andere ROC’s en
hogescholen hebben we een keuze-
deel ontwikkeld waarin we studenten
voorbereiden op een studie op een
hogeschool.
Ook landelijk zijn we actief op
het gebied van loopbaan en
burgerschap. We participeren in
48 Jaarverslag 2017
het NRO-project Move21. In dit
driejarige project onderzoeken
we het niveau en de ontwikkeling
van studenten op vaardigheden
die voor hun toekomst belangrijk
zijn, de zogenaamde 21ste eeuwse
vaardigheden, loopbaancompetenties
en burgerschapsvaardigheden.
Onderwijsonderzoek
mboRijnland heeft een Research
Lab, een platform waar docenten
praktijkonderzoek doen naar de
kwaliteit en de methodiek van ons
onderwijs en de begeleiding van
studenten. Vanuit dit lab heeft
het MBO College Economie het
verband tussen onderwijsontwerp en
onderwijsuitvoering in beeld gebracht.
Daarnaast hebben docenten lesson
studies uitgevoerd bij het MBO College
Dienstverlening. Bij Gezondheidszorg
hebben we praktijkonderzoek gedaan
naar innovaties binnen de authentieke
leeractiviteiten. Het Research Lab
heeft verder een kenniskring voor
masterdocenten georganiseerd, zodat
onderzoekende docenten ervaringen
kunnen uitwisselen en kennis kunnen
delen. Het aantal onderzoeken
binnen mboRijnland is in 2017 verder
gegroeid. Zo blijven we een lerende
organisatie. Een mooi voorbeeld is het
onderzoek naar de effecten van het
gezamenlijk onderwijzen van niveau
1 en 2 studenten in eenzelfde groep.
Daarnaast hebben we het project “de
onderzoekende student” gestart. Hierin
doen studenten in Leidschendam
in het kader van een speciaal
excellentietraject onderzoek naar
innovaties in het werkveld.
Daarnaast onderzoeken we, samen
met ICLON van de Universiteit
Leiden, op welke wijze we binnen
onze organisatie kunnen werken
met Communities of Practice, een
onderzoeksgemeenschap van
docenten en studenten.
8.2 Tevredenheid studenten
We hebben in 2017 zowel onderzoek
gedaan naar de tevredenheid
van studenten bij ID College als
ROC Leiden. De vragen van deze
onderzoeken komen overeen met
de vragen van de JOB-monitor, het
landelijke tweejaarlijkse onderzoek
onder alle mbo-studenten.
Tevredenheid studenten ROC Leiden
Studenten geven de opleidingen van
het voormalige ROC Leiden een 6,4.
Daarmee is hun rapportcijfer met 0,2
gedaald. Het gemiddelde rapportcijfer
voor de school is een 5,8 en laat een
minimale verbetering zien.
Studenten geven aan dat ze de
informatievoorziening goed vinden.
Ook zijn ze positief over de sfeer en
veiligheid op school, de vaardigheden
die ze leren, hun opleiding, stage of
werkplek, de organisatie op school en
hun rechten en plichten.
Ze zien ook verbeterpunten. Zo
geven ze aan dat roosterwijzigingen
niet tijdig worden doorgegeven
en aangekochte boeken en
lesmaterialen niet allemaal worden
gebruikt. Daarnaast vinden ze dat
de begeleiding tijdens de stage
en het contact tussen school en
stagebedrijf beter kan. Ook de
informatieverstrekking over en
begeleiding naar een vervolgstudie
of opleiding wordt als minder goed
ervaren. Studenten met een beperking
geven aan dat ze tijdens hun studie
onvoldoende ondersteuning hebben
gekregen.
Tevredenheid studenten ID College
De studenttevredenheid van het
voormalige ID College met school
is met 0,2 gestegen naar 6,6. De
tevredenheid met de opleiding bleef
gelijk (6,9).
De studenten zijn meer tevreden
over de aansluiting tussen hun
vooropleiding en mbo-studie. Ze zijn
verder positief over de veiligheid
op school. Net als de studenten
van ROC Leiden geven ze aan dat
roosterwijzigingen niet tijdig worden
doorgegeven en aangekochte boeken
en lesmaterialen niet allemaal worden
gebruikt.
Uit de onderzoeken komt naar voren
dat met name dat het didactisch
handelen van de docenten en de
studieloopbaanbegeleiding veel
invloed hebben op de tevredenheid
van studenten. Daarom maken deze
twee onderwerpen nadrukkelijk deel
uit van de strategische prioriteiten
voor 2018. Verbeteringen op deze
gebieden draagt bij aan een hogere
onderwijskwaliteit.

Tevredenheid studenten ROC Leiden

Cijfer Cijfer
instelling opleiding

Eigen onderzoek 2017 5,8 6,6 De studenten

JOB-Monitor 2016 5,7 6,8 zijn meer
Eigen onderzoek 2015 5,1 6,4 tevreden over
JOB-Monitor 2014 5,8 6,6
de aansluiting
tussen hun
Tevredenheid studenten ID college vooropleiding en
Cijfer Cijfer
instelling opleiding mbo-studie.
Eigen onderzoek 2017 6,6 6,9

JOB-Monitor 2016 6,4 6,9

Eigen onderzoek 2015 6,4 6,9

JOB-Monitor 2014 6,1 6,7

mboRijnland 49
Deel 1 Bestuursverslag 8. Ontwikkelingen onderwijs
8.3 Kwaliteit van onderwijs
In 2017 heeft de Inspectie van het
Onderwijs diverse onderzoeken
uitgevoerd bij ID College en ROC
Leiden.
ID College
In 2016 heeft de Inspectie van
het onderwijs de Staat van de
Instelling onderzocht. Op basis van
de uitkomsten van dit onderzoek
hebben we in 2017 onze ambities
scherper geformuleerd. Ook hebben
we ons gefocust op het verbeteren
van het onderwijsproces, de
examinering en kwaliteitszorg. We
hebben verbeterplannen voor de zes
Studenten zijn niet alleen positief over
hun opleiding en stage, maar ook over
de sfeer en veiligheid op school.
onderzochte opleidingen opgesteld.
De afgesproken verbeteracties
hebben we expliciet opgenomen
in de teamplannen. De voortgang
van de verbeteracties hebben we
goed gemonitord en besproken
in de kwartaalgesprekken met de
leidinggevenden. Op die manier
hebben we ons goed voorbereid op de
herstelonderzoeken aan het einde van
2017.
Daarnaast hebben we twee keer een
interne audit uitgevoerd bij de door
50 Jaarverslag 2017
de Inspectie onderzochte opleidingen.
Hierbij onderzochten we de voortgang
van de verbeteracties. Uit de audits
bleek dat de teams de verbeteringen
nog niet overal consequent hadden
uitgevoerd. Dit had vooral te maken
met de aandacht die ze aan de fusie
hebben besteed. Toen we dit consta-
teerden, hebben de teams extra
aandacht aan de verbeteracties
besteed. Bovendien hebben de
stafdiensten de betreffende teams
ondersteund. Het gevolg daarvan was
dat alle teams met vertrouwen de
herstelonderzoeken van de Inspectie
in oktober-november tegemoet zagen.
Op dit moment zijn de uitkomsten van
deze onderzoeken nog niet bekend.
Verder zijn in 2017 bij alle MBO Colleges opleidingen plaatsgevonden.
audits uitgevoerd naar de kwaliteit
van onderwijs, de studieloopbaanbe-
geleiding, examinering en
kwaliteitszorg en –borging.
ROC Leiden
In 2017 heeft de Inspectie een
onderzoek gedaan naar de staat
van de instelling van ROC Leiden.
Het onderwijsproces was bij alle
opleidingen voldoende. De borging
van de kwaliteit was echter nog
onvoldoende, vooral omdat niet
alle kwaliteitsprocessen voldoende
verankerd en verbeterd waren.
Verder kregen twee opleidingen
voor de examinering en diplomering
een onvoldoende. Vier opleidingen
scoorden onvoldoende op het gebied
van kwaliteitsborging.
De interne auditrapportages laten
een meer genuanceerd beeld zien.
Bij tien opleidingen is geconstateerd
dat deze met betrekking tot het
onderwijsproces niet voldoen. Vaak
was er geen duidelijke onderwijsvisie
aanwezig, waardoor de samenhang
tussen het onderwijsprogramma en
het pedagogisch/didactisch handelen
ontbrak. Negen opleidingen behaalden
bij de audits een onvoldoende op het
gebied examinering en diplomering.
Grootste aandachtspunt was dat de
examencommissies niet alle risico’s
in beeld hadden en zich niet altijd
bewust waren van hun taken en
verantwoordelijkheden. Elf opleidingen
scoorden een onvoldoende op
kwaliteitszorg. Deze teams werkten nog
niet strak volgens het model plan, do,
check, act (de PDCA-cyclus) op basis
van analyses van onderzoeksgegevens.
Het verankeren van deze werkwijze
heeft slechts bij vier onderzochte
Herstel- en kwaliteitsonderzoek
Na de herfstvakantie heeft de Inspectie gedaan. Hierbij onderzochten ze onderzoeken bij het voormalige ID
van het onderwijs een zogenaamd de kwaliteitsverbetering van ons College en ROC Leiden. Ze bezocht
herstel- en kwaliteitsonderzoek onderwijs, naar aanleiding van eerdere hierbij de volgende opleidingen:

Bezochte opleidingen voor het herstel- en kwaliteitsonderzoek

mboRijnland Opleiding Locatie

Dienstverlening Kapper Leiden Vijf Meilaan

Helpende Zorg en Welzijn Leiden Bargelaan

Uitvoerend Bakker Leiden Bargelaan

Economie Logistiek Supervisor Alphen aan den Rijn

Verkoper Leiden Bètaplein

Gezondheidszorg Verzorgende IG Gouda

Techniek & ICT Mediavormgever Leiden Bètaplein

Autotechniek Leiden Bètaplein

ICT-Beheerder Zoetermeer

Applicatie- en Mediaontwikkelaar Gouda

Welzijn Sociaal Maatschappelijk Dienstverlener Leiden Bargelaan

Interventies
Op basis van de onderzoeken hebben we de volgende acties uitgevoerd gepland:

Aandachtspunt Wat gebeurt er al? Welke interventies volgen?

De (instellingsbrede en We hebben een onderwijsvisie voor De onderwijsteams gaan de

opleidingsspecifieke) onderwijsvisie
is (nog) niet bij alle onderwijsteams
vertaald in concreet handelen.
Hierdoor hebben we onvoldoende
zicht op de kwaliteit van het
onderwijs.
mboRijnland opgesteld. Deze hebben onderwijsvisie van mboRijnland
we vastgelegd in een Contourennota, vertalen in een opleidingsspecifieke
Onderwijskompas en de Kaderbrief onderwijsvisie
2018. Met een aantal opleidingen
hebben we inmiddels gesproken over
de opleidingsspecifieke onderwijsvisie.

Meer aandacht voor het specifiek
uitvoeren van de PDCA-cyclus. We
gaan ons met name richten op de
analyse van de resultaten en effecten
van het onderwijsproces.
We zijn begonnen met het uitvoeren Monitoring en reflectie op het
van een kwaliteits-zorgsysteem. kwaliteitszorgsysteem.
Verder hebben een visie op Het op maat ondersteunen van de
kwaliteitszorg vastgesteld MBO Colleges en onderwijsteams.

Normen met betrekking tot jaar-
en diplomaresultaat worden niet
gehaald.
We hebben de resultaten
besproken met de MBO Colleges en
onderwijsteams.
Aan de hand van analyses bepalen
we welke verbeteracties we gaan
ondernemen.
Extra aandacht voor opleidingen met
onvoldoende rendementen.
Het opstellen van een instellingsbreed
verbeterplan.

mboRijnland 51
Deel 1 Bestuursverslag 8. Ontwikkelingen onderwijs
8.4 Aanpak Voortijdig
Schoolverlaten
Alle MBO Colleges hebben in hun
jaarplan bepaald met hoeveel ze de
uitval en het voortijdig schoolverlaten
(vsv) willen terugdringen. In 2017
hebben we ons vooral gericht op
het terugdringen van uitval in het
eerste studiejaar. Als een student
dreigde uit te vallen, hebben we
hem waar mogelijk begeleid naar
een andere mbo-opleiding. We
worden hierbij ondersteund door
regionale maatregelen uit het nieuwe
VSV-programma 2017-2020 – een
programma waarin we met overheid
en maatschappelijke instellingen
samenwerken bij het terugdringen van
het voortijdig schooluitval.
Vooruitlopend op de fusie hebben we
de programma-aanvragen voor de
regio Zuid Holland Oost (ID College)
en Zuid Holland Noord (ROC Leiden)
afgestemd, maar nog wel afzonderlijk
VSV Percentage
34,4%
30,6%
7,5%
6,6%
6,6%
totaal niveau 1
52 Jaarverslag 2017
ingediend bij het ministerie. Van beide
regio’s is mboRijnland contactschool.
Daarnaast nemen we deel aan de VSV-
programma’s van de regio’s Utrecht en
Haaglanden.
In alle regio’s hebben we, samen
met politiek en maatschappelijke
instellingen, ingezet op een goede
aansluiting tussen vmbo en mbo, een
zorgvuldige loopbaanoriëntatie en
een warme overdracht van studenten
van het voortgezet onderwijs naar het
mbo. Ook hebben we een Pluscoach
ingezet voor extra ondersteuning
van studenten, aanvullend op de
studieloopbaanbegeleiding en
begeleiding vanuit het Onderwijs
Servicecentrum.
Daarnaast hebben we de
verzuimbegeleiding van ID College
en ROC Leiden geharmoniseerd.
Hierbij hebben we ons niet alleen
gericht op het voldoen aan de
wettelijke meldingsplicht, maar ook
op het intensiveren van het contact
29,3%
13,1%
11,3%
11,0%
5,0%
niveau 2
met de student en zijn ouders. Dit
draagt bij aan het voorkomen van
frequent verzuim. We hebben ook een
begeleidingsbeleid voor kwetsbare
jongeren. Hierin hebben we het
afgelopen jaar vooral aandacht
besteed aan het begeleiden van
niveau 1-studenten naar werk.
Resultaten
Het percentage voortijdig
schoolverlaters is berekend voor de
gezamenlijke organisatie. Op niveau
1 is het aantal uitvallers licht gedaald.
Voor niveau 2 zitten we bijna op de
door het ministerie gestelde norm. Bij
niveau 3 en 4 zien we een lichte stijging
en is de uitval nog boven de norm. In
2018 nemen we extra maatregelen
om met name ook de uitval bij
niveau 3 en 4 verder terug te dringen.
Hierbij focussen we ons vooral op het
versterken van de studieloopbaan- en
stagebegeleiding.
• 2014 - 2015
• 2015 - 2016
• 2016 - 2017
5,0%
4,9%
4,3%
4,3%
4,0%
niveau 3 niveau 4
8.5 Begeleiding studenten
Iedere student heeft een
studieloopbaanbegeleider die hem
ondersteunt bij het plannen van
zijn studie, examens, keuzedelen en
beroepspraktijkvorming. Ook bespreekt
hij samen met de student de voortgang
van zijn studie. Als de student meer
specifieke begeleiding nodig heeft,
kan de studieloopbaanbegeleider
ondersteuning vragen bij het Onderwijs
Servicecentrum.
In 2017 hebben we de tweedelijnsbege-
leiding van ID College en ROC Leiden
geharmoniseerd tot één Onderwijs
Servicecentrum. Het Onderwijs
Servicecentrum heeft uitvoerende
teams op alle onderwijslocaties, die
nauw samenwerken met de docenten
in de onderwijsteams en docenten
adviseren over extra begeleiding van
studenten.
Onze verzuimmedewerkers onder-
houden het contact met verzuimende
studenten. Ze registreren en melden
het verzuim volgens het wettelijk
kader. Daarnaast informeren ze de
studieloopbaanbegeleider van de
verzuimende student over (de reden
van) het verzuim, zodat die maat-
regelen kunnen nemen om voortijdig
schoolverlaten te voorkomen.
Passend Onderwijs
Ons streven is om alle studenten met
een extra ondersteuningsbehoefte
zodanig te begeleiden dat ze hun
opleiding met een diploma kunnen
afronden. Voor iedere student voor
wie Passend onderwijs nodig is, stellen
we een ondersteuningsplan op. Dit
doen we in nauwe samenwerking
met de student, de adviseur van
het Onderwijs Servicecentrum
en de studieloopbaanbegeleider.
Uitgangspunt voor de begeleiding is
de ondersteuningsbehoefte van de
student. Wij gaan uit van zijn talenten,
niet van zijn beperkingen.
Het Onderwijs Servicecentrum verzorgt
en coördineert de specialistische
begeleiding, in nauwe afstemming
met de onderwijsteams. Hierbij
werken we op regionaal niveau Wat gaat goed?
samen met externe zorginstellingen, • De MBO Colleges zijn in een kort
zoals schoolmaatschappelijk werk, tijdbestek opgestart door betrokken
jeugdzorg, GGD en leerplicht/RMC. medewerkers.
Deze instellingen hebben we een • Het MBO College Gezondheidszorg
werkplek gegeven op alle locaties heeft het beste van ID College en
van ons Onderwijs Servicecentrum. ROC Leiden overgenomen.
Zo zorgen we dat onderwijs en extra • De samenwerking met het LUMC
begeleiding goed op elkaar aansluiten. is een succesvol voorbeeld
van de goede contacten met
Zorgplicht stagebedrijven.
mboRijnland spant zich in om iedere
student te begeleiden naar een Wat kan beter?
diploma. Helaas lukt dit niet altijd. Als • Invulling geven aan de visie
het mis dreigt te gaan, voeren we een ‘team aan zet’. Wat maakt
voortgangsgesprek met de student. het team en dus het
We geven dan een studieadvies en onderwijs beter?
stellen samen met de student een • Aandacht voor
verbeterplan op. Uiteraard maakt cultuurverschillen.
ondersteunende begeleiding daar • Prioriteiten stellen.
deel van uit. Als de student onverhoopt
toch onvoldoende voortgang boekt,
kunnen we een negatief studieadvies
geven, waarna uitschrijving volgt.
Daarna zoeken we samen met de
student, ouders en, waar mogelijk,
leerplicht/RMC, naar een andere
opleiding, een combinatie van leren en
werken of externe begeleiding. Voor
jongeren tot 18 jaar geldt hierbij een
zorgplicht van acht weken. In die tijd
blijven we contact met hem of haar
onderhouden.
8.6 Inspectieonderzoeken
De Inspectie van het Onderwijs heeft in
januari 2017 een kennismakingsbezoek mboRijnland wil
gebracht aan onze nieuwe
gezamenlijke MBO Colleges Entree een kwalitatief
en Gezondheidszorg. De inspecteurs
gingen in gesprek met directeuren, goed aanbod
managers, studenten, docenten en
kwaliteitszorgmedewerkers over aan opleidingen
de nieuwe MBO Colleges en het
thema kwaliteitszorg. Ook hebben dat aansluit bij
ze klassen bezocht en presentaties
van de opleidingsteams bijgewoond. de behoeften
Na het tweedaagse bezoek heeft
de Inspectie onderstaande van potentiële
bevindingen gedeeld:
studenten.
mboRijnland 53
54 Jaarverslag 2017
De Inspectie benoemde nog een
aantal aandachtsgebieden op
onderwijskundig gebied. Voor het
MBO College Entree pleitte zij voor
meer aandacht voor differentiatie
in de klas. Ze gaven het MBO
College Gezondheidszorg het advies
om meer aandacht te besteden
aan het didactisch handelen en
klassenmanagement. De teams van de
MBO Colleges hebben de gesprekken
als positief ervaren.
Onderzoek naar kwaliteitsverbetering
Verder deed de Inspectie onderzoek bij
de opleidingen Apothekersassistent,
Kapper, Schoonheidsspecialist en
Verkoper naar de schoolkosten. De
conclusie is dat alle opleidingen
voldoen aan de wettelijke vereisten op
het gebied van schoolkosten.
Onderzoek verzuimregistratie
Ook voerde de Inspectie bij de
locatie Bètaplein/Lammenschans
in Leiden een onderzoek uit naar de
registratie en melding van verzuim
zonder geldige reden. De conclusie
was dat de onderzochte opleidingen
aan de wettelijke eisen voldoen. Ze is een behoorlijke uitdaging, want we
constateerde echter ook enkele risico’s.bedienen een groot gebied vanuit zes
Zo was de drempel om zich ziek te vestigingsplaatsen. Dat maakt ons aan
melden erg laag en bestonden er grote de ene kant uniek. Het betekent ook
verschillen tussen de begeleiding dat we keuzes moeten maken. Niet alle
van de studieloopbaanbegeleiders. opleidingen uit ons assortiment kunnen
Inmiddels hebben we passende we overal aanbieden.
maatregelen genomen om de Om te komen tot een evenwichtig
geconstateerde risico’s op te lossen. opleidingsaanbod dat aansluit bij
de arbeidsmarkt en de wens van
Herstel- en kwaliteitsonderzoek studenten, hebben we in 2017 een
Na de herfstvakantie heeft de Inspectie portfolioanalyse gemaakt van ons
van het Onderwijs een zogenaamd totale opleidingsaanbod. Op basis
herstel- en kwaliteitsonderzoek van cijfers over de arbeidsmarkt,
gedaan. Hierbij onderzochten ze onze kwaliteit, studentenaantallen
de kwaliteitsverbetering van ons en omvang van omliggende mbo-
onderwijs, naar aanleiding van eerdere instellingen, hebben we onderzocht
onderzoeken bij het voormalige welke opleidingen we aanbieden en
ID College en ROC Leiden, zie waar we dit doen. Daarna hebben
paragraaf 8.3. we een aantal aanpassingen in ons
aanbod gedaan, zodat we de komende
jaren een onderwijsaanbod hebben dat
8.7 Portfolio-analyse aansluit bij de behoefte van studenten
en werkgevers. Ook streven we naar
mboRijnland wil een kwalitatief goed stabiliteit. Het uitgangspunt is om het
aanbod aan opleidingen dat aansluit bij assortiment niet jaarlijks op plaatsen
de behoeften van potentiële studenten. te wijzigen, maar om te gaan voor
Ook willen we dat ons aanbod aansluit continuïteit.
bij de vraag van de arbeidsmarkt. Dat
mboRijnland 55
56 Jaarverslag 2017
9. Medewerker in beeld
9.1 Personeelsbeleid en fusie
De eerste acht maanden van
2017 is vooral gebruikt om de
personeelsbezetting van ROC Leiden
en ID College kwantitatief op elkaar
af te stemmen. Dit zorgde ervoor
dat we de fusie zo soepel mogelijk
konden laten verlopen, met zo min
mogelijk over- of onderbezetting.
Ook hebben we het onderwijs en de
ondersteunende processen van beide
organisaties op elkaar afgestemd. Aan
het begin van 2017 was bij ID College
sprake van een lichte overformatie
ten opzichte van het aantal studenten.
Deze overformatie is langs natuurlijke
weg teruggebracht. Hierdoor kon de
fusie zonder gedwongen ontslagen
plaatsvinden. Nadat alle advies- en
instemmingstrajecten met de beide
ondernemingsraden waren afgerond,
zijn beide personeelsbestanden
samengevoegd. mboRijnland was per
1 september 2017 de nieuwe werkgever
van alle medewerkers.
Nieuw functiehuis
We hebben een nieuw functiehuis
geïmplementeerd op basis van de
gekozen organisatiestructuur en
bijbehorende besturingsprincipes: de
regeling bestuur en organisatie. Deze
regeling gaat uit van domeingerichte
MBO Colleges die hun opleidingen op
vrijwel al onze vestigingen uitvoeren.
Vier Strategische stafdiensten en twee
Shared Service Centers ondersteunen
deze MBO Colleges en de Raad van
Bestuur. Deze stafdiensten en Shared
Service Centers worden centraal
aangestuurd, maar werken meer dan
voorheen deels ‘gedeconcentreerd’.
Dat wil zeggen dat een deel van
hun medewerkers gekoppeld is
aan een MBO College, waaraan ze
ondersteuning en advies geven. Zo is
de ondersteuning letterlijk en figuurlijk
dicht bij het onderwijs gepositioneerd.
Plaatsing medewerkers 9.2 Professionalisering
Op basis van deze organisatie-
structuur hebben we de medewerkers Ondanks de fusie hebben we fors
en managers in het voorjaar geïnvesteerd in professionalisering.
geplaatst op de functies in het Tot eind augustus hebben we de
nieuwe functiehuis. Dit is gebeurd bestaande scholingsplannen van
aan de hand van de plaatsingsregels ID College en ROC Leiden zo goed
die we met de ondernemingsraden mogelijk uitgevoerd. Verder hebben
zijn overeengekomen. Alleen we veel medewerkers geschoold
op directieniveau heeft selectie op het gebied van examinering,
plaatsgevonden. We hebben het hele ons onderwijsmodel 4C/ID en
proces van plaatsing en benoeming zo studentenvolgsysteem EduArte.
zorgvuldig mogelijk doorlopen. Hierdoor hebben we hen goed
voorbereid op het werken in de
Arbeidsvoorwaarden nieuwe gezamenlijke organisatie.
Een hardnekkig onderwerp bleek Ook hebben we extra aandacht
de harmonisatie van verschillen in besteed aan kwaliteitsverbetering en
secundaire arbeidsvoorwaarden. Met
name de van oudsher bestaande
tegemoetkoming in de parkeerkosten
bij medewerkers van ROC Leiden
bovenop de cao-vergoeding voor
woonwerkverkeer en de vijf extra
werkgeversdagen voor OBP-
medewerkers van ROC Leiden bleken
obstakels om in 2017 te komen tot een
volledig geharmoniseerde set van
personele regelingen.
Na de fusie en de technische
plaatsing is vanuit HRM verder
gewerkt aan het leggen van een
strategisch fundament voor
nieuwe initiatieven op het
gebied van Human Resource
Development (HRD) en
het verder harmoniseren
en vernieuwen van
personeelsinstrumenten.
Deze krijgen vooral hun
beslag in 2018.
mboRijnland 57
Deel 1 Bestuursverslag 9. Medewerker in beeld
professionalisering, in het bijzonder
bij teams die nog niet opereren
op het niveau dat we verwachten.
Voor deze trajecten hebben
we trainingsprogramma’s als
‘studiesucces’ en ‘MBO Beter’-
trajecten ingezet. Daarnaast heeft
de helft van alle teams gebruik
gemaakt van teamcoaching en
teambegeleidingsactiviteiten door het
Leer- en Ontwikkelcentrum.
Leer- en Ontwikkelcentrum
Het Leer- en Ontwikkelcentrum heeft
in 2017 een steeds scherper profiel
gekregen en is niet meer weg te
denken uit de organisatie. Steeds meer
collega’s benaderen het LOC voor
opleidingen, trainingen en begeleiding,
gericht op hun persoonlijke ontwikkel-
en scholingsvragen. Tegelijkertijd
werken het LOC en HR steeds vaker
samen bij verandervragen vanuit
andere afdelingen.
Verder hebben we een loopbaan-
adviesloket geopend waarmee we
collega’s begeleiden bij vraagstukken
rondom inzetbaarheid, ambities en
4179 Trainingsdagen,
georganiseerd door LOC in 2017
148
111 97
28
januari
februari
maart
april
58 Jaarverslag 2017
andere loopbaanvraagstukken. Hiermee
helpen we collega’s meer regie te nemen
over de eigen inzet en loopbaan. Ze zijn
daardoor eerder en beter in staat om
functionerings- of loopbaanvragen te
stellen. De kans op uitval, afhaken of
vastlopen wordt daarmee verkleind.
Peerdocenten
mboRijnland biedt alle docenten de
mogelijkheid om gebruik te maken van
ondersteuning door peerdocenten.
De vijf peerdocenten die we hebben,
ondersteunen docenten bij het
versterken van de pedagogische en
didactische kwaliteiten. Zij hebben het
afgelopen jaar in totaal 32 individuele
docenten begeleid. Daarnaast
hebben we voor nieuwe docenten een
vernieuwd introductieprogramma
opgezet. Hierin helpen we nieuwe
collega’s om snel hun weg in de
organisatie en hun team te vinden.
Andere gesprekkencyclus
We zijn gestart met een pilot rond
de nieuwe gesprekkencyclus. Het
jaargesprek wordt het centrale punt
358
85
60
24
mei
juni
juli
augustus
september
waar organisatiedoelen, teamdoelen
en individuele wensen en behoeften
bijeenkomen. Het accent in de
gesprekkencyclus gaat veranderen. We
gaan minder aandacht aan de vorm
besteden (generieke competenties,
formulieren, meerdere verplichte
gespreksmomenten), maar juist meer
investeren in de inhoud, intensiteit
en kwaliteit van de gesprekken. De
ontwikkeling en de loopbaan van de
medewerker komt meer centraal te
staan. Ook willen we dat de gesprekken
bijdragen aan het versterken van de
relatie tussen werkgever en werknemer.
We vinden het belangrijk dat deze relatie
voor beide partijen aantrekkelijk is. Dat
is een continu proces, waaraan we meer
aandacht willen schenken, niet alleen bij
de start van een baan of bij problemen
in het functioneren. Ter ondersteuning
van de verdere professionalisering
van mboRijnland voeren we in 2018
binnen de hele organisatie een
personeelsscan uit. Hiermee krijgen we
inzicht in de collectieve en individuele
ontwikkelopgaven van mboRijnland.
1237
1066
965
oktober
november
december
9.4 Ziekteverzuim
Het ziekteverzuim is afgelopen jaar
gestegen van 4,17% in 2016 naar 6,12%
in 2017. Hiermee kwam een einde aan
de dalende lijn van de afgelopen jaren.
De grootste stijging vond plaats in het
onderwijs en was het gevolg van de
fusie. Teams werden samengevoegd
en niet alle processen waren nog
volledig geïntegreerd. Dit leidde tot
dubbel werk voor medewerkers en
een verzwaring van de werkdruk.
Hier hebben we zo goed mogelijk op
proberen in te spelen. Zo hebben we
besloten de dienstverlening van de
Arbodienst van zowel ID College als
ROC Leiden in 2017 voort te zetten.
Hiermee konden we zieke medewerkers
goed blijven begeleiden. Bovendien
kregen we zo de gelegenheid om
langdurig zieke medewerkers goed
over te dragen naar een nieuwe
Arbodienst van mboRijnland. Verder
hebben we meer aandacht besteed
aan de verzuimbegeleiding. Hierover
hebben beide arbodiensten regelmatig
en zorgvuldig met elkaar overlegd en
gezamenlijke afspraken gemaakt.
Daarnaast hebben preventieve
maatregelen getroffen om het verzuim
terug te dringen. Te denken valt hierbij
aan de training aan leidinggevenden
en het intensiveren van het overleg
van het Sociaal Medisch Team.
Ook hebben we de capaciteit
van de intensieve verzuimbege-
leiding door de arbodienstverleners
verruimd. Daarnaast hebben we een
vitaliteitscan ingezet, ondersteund
door adviseurs die medewerkers
advies geven over het vinden van meer
balans in hun werkzaamheden en
tussen werk en privé.
mboRijnland 59
10. Bedrijfsvoering

10.1 Marketing & Communicatie toelatingsrecht. Pers en public affairs

Daarnaast hebben we onze We hebben rondom de fusie veel
Profilering en branding voorlichtingsmaterialen in de nieuwe contact gehad met de pers,
Onze nieuwe naam en huisstijl huisstijl ontwikkeld, zoals folders, ambtenaren, bewindsperso-
zijn tot stand gekomen in nauwe presentatiewanden en de brochure. nen en politici. Persoonlijke
samenwerking met medewerkers, de We hebben ook een nieuwe website gesprekken en contacten
Studentenraad, de Ondernemingsraad, gebouwd, die nog beter aansluit bij de stonden hierbij centraal.
studentenvertegenwoordiging en Raad informatiebehoefte en het zoekgedrag Verder hebben we via onze
van Bestuur. De naam, kleuren, logo van scholieren. De zoekfunctie op de website, nieuwsbrieven,
en waarden van mboRijnland hebben website is verbeterd en de website is brieven en speciale in-
we bekend gemaakt tijdens de Derde ook goed te bekijken op smartphones formatiebijeenkomsten
Donderdag in September, onze officiële en tablets. Verder hebben we een intensief gecommuni-
opening van het studiejaarjaar. onderzoek gedaan naar het imago ceerd over de fusie.
Daarna hebben we in een speciale van mboRijnland en het sentiment van We hebben hierbij
campagne de nieuwe naam op de studiekiezers over onze instelling. Op veel aandacht
kaart gezet, eerst bij collega’s en basis van deze onderzoeksresultaten besteed aan het
studenten, daarna bij externe relaties. over mboRijnland verbeteren we onze maatschappelijk
In deze strategische profilering hebben voorlichtingsmaterialen en website. belang van de
we gebruik gemaakt van onze geprinte, fusie. Ook
digitale en sociale media. Ook hebben De wervingsstrategie gaat meer
we intensieve outdoor campagne dan afgelopen jaren uit van de
gevoerd en tijdens voorlichtingen wervingsfunnel. Hierin is het
laten zien waar we als mboRijnland studiekeuzeproces van jongeren
voor staan. In 2018 gaan we verder onderverdeeld in verschillende fases.
met de branding en profilering van Onder de noemer ‘Kijk. Beleef. Kies!’
mboRijnland. hebben we deze stappen in het
keuzeproces duidelijker gepresenteerd
Huisstijl aan studiekiezers, ouders en
Onze primaire communicatiemiddelen voorlichters. Met deze activerende
hebben we in de nieuwe huisstijl drietrap willen we ervoor zorgen dat
ontwikkeld. Van sociale media tot we elke student in het juiste leertraject
visitekaartjes en e-mailhandtekening, plaatsen.
van gevelbelettering tot Uit eigen marktonderzoek weten
bedrijfskleding, van banners tot het we dat scholieren die tijdens hun
personeelsblad. De implementatie van keuzeproces onze school bezoeken,
de nieuwe huisstijl doen we uit tijd- en minder kans lopen voortijdig te
kostenoverwegingen in fases. In 2018 stoppen met hun studie. Daarom
gaan we verder met het invoeren van hebben we aansluitend aan de Open
de nieuwe huisstijl. Dagen het proefstuderen opgezet. In
dit evenement ervaren scholieren
Werving en voorlichting
Onderzoek wijst uit dat scholieren
hoe het is om bij mboRijnland
te studeren. Scholieren, ouders
In 2018 gaan we
mboRijnland inmiddels kennen en
er een positief gevoel bij hebben.
en decanen zijn positief over
het proefstuderen. Daarom
verder met de
We hebben de wervings- en
voorlichtingsactiviteiten van ROC
nemen we dit ook op in de
voorlichtingskalender voor het
branding en
Leiden en ID College samengevoegd
tot één nieuwe voorlichtingsstrategie
studiejaar 2018-2019. profilering van
en -kalender, die aansluit bij het
studiekeuzeproces van vmbo-
mboRijnland.
leerlingen en de nieuwe wet

60 Jaarverslag 2017
 Bezoek startpagina

Jaar Aantal views Unieke bezoekers

2016 1.791.176 785.756

2017 2.896.272 1.298.854

hebben we
benadrukt dat Stijging 2017 t.o.v. 2016 61,7% 65.2%
het belang van
de student cen-
traal staat en dat Bezoek nieuwsberichten
we ons onderwijs
Maand Views per maand Unieke per maand
kleinschalig organi-
seren. Hierbij hebben 2016 45.428 32.255
we onder de noemer
‘Samen sterker’ bena- 2017 151.202 108.662
drukt dat de fusie zou
leiden tot nieuwe synergie. Stijging 2017 t.o.v. 2016 232% 236%
Het heeft ervoor gezorgd
dat de berichtgeving over de
fusie steeds positiever werd
en ambtenaren en politiek
bereid waren de fusie actief te
ondersteunen.

Communicatieve organisatie Verder hebben we in de 10.2 Veiligheid

Het Rijnlands denken vraagt om
een communicatieve gemeenschap.
Een gemeenschap waarin collega’s,
studenten en externe relaties
kennis, ervaringen en successen
delen, feedback vragen en geven en
waardering voor de ander laten zien.
Het gesprek staat centraal, de dialoog
met de ander vanuit nieuwsgierigheid
en interesse.
Daarom hebben we ons portaal voor
collega’s en studenten meer interactief
gemaakt. We hebben allerlei nieuwe
mogelijkheden ingebouwd die het
delen van kennis, ervaringen en
successen vergemakkelijkt. Ook
hebben het makkelijker gemaakt
informatie te vinden en te delen.
Verder geven we collega’s de ruimte
om blogs op het portaal te schrijven.
De resultaten zijn ongekend: het aantal
unieke bezoekers van de homepage
is met 65% gestegen. Het aantal
lezers van de berichten op het meer
interactief ingerichte nieuwsportaal is
zelfs met 236% gestegen.
nieuwe nieuwsbrief en het
personeelsmagazine meer ruimte
ingebouwd voor de successen van de
MBO Colleges. Het magazine sturen
we naar het huisadres van collega’s.
Dit wordt goed ontvangen. Het bereik
van het blad is daarmee meteen veel
groter geworden.
We hebben bovendien een boek
uitgebracht, met daarin een
beschrijving van de belangrijkste
huisstijlelementen, de namen van
alle medewerkers en foto’s van
alle onderwijsteams. Dit boek laat
zien hoeveel kennis, expertise en
bevlogenheid alle collega’s van
mboRijnland hebben.
Verder krijgen alle MBO Colleges
ondersteuning van een adviseur
Marketing & Communicatie, op
het gebied van interne en externe
communicatie, marketing en het
organiseren van evenementen.
Integrale veiligheid
Het afgelopen jaar hebben we de
eerste stappen gezet naar integrale
veiligheid. Integrale veiligheid in en
om de school is een breed begrip.
Het kent fysieke componenten, zoals
een veilig en goed onderhouden
gebouw, een geschoolde en
geoefende BHV-organisatie. Ook
kent het sociale aspecten, zoals een
risico-inventarisatie en -evaluatie,
vertrouwenspersonen, omgang
en registratie van incidenten en
duidelijke protocollen. In ons integraal
veiligheidsbeleid streven we naar een
allesomvattende aanpak, die rekening
houdt met alle mogelijke factoren
die de veiligheid kunnen bedreigen
of bevorderen. Daarbij willen we niet
alleen de incidenten afhandelen, maar
ook de achterliggende problemen
aanpakken.
Op basis van deze uitgangspunten
hebben we een veiligheidsvisie
en –beleid geformuleerd waarin

mboRijnland 61
62 Jaarverslag 2017
wij ook aandacht geven aan
het professionaliseren van onze
vertrouwenspersonen en een nieuwe
preventiestructuur. Deze visie en dit
beleid gaan we in 2018 implementeren.
Ook hebben we een
veiligheidscoördinator aangesteld. Zij
initieert en coördineert de expertise
van alle diensten en afdelingen op het
gebied van veiligheid. Te denken valt
aan facilitaire zaken, de beveiliging,
Arbo, onderwijs, intake, ICT, interne
begeleiding en HRM. Hierdoor zijn
we beter in staat een probleem in alle
facetten op te pakken.
Op alle vestigingen hebben we een
overleg ingevoerd over de veilige
school. Hierin bespreken we de
veiligheidssituatie in en om de school.
Naast interne medewerkers neemt
ook de wijkagent deel aan dit overleg.
Daarnaast hebben we ons externe
netwerk op het gebied van integrale
veiligheid vergroot.
Monitor Sociale Veiligheid
We doen veel onderzoek naar de
veiligheid op school. Zo hebben we
een eigen incidentenregistratie en
hebben we op iedere vestiging een
veiligheidsoverleg. Ook doen we mee
aan de JOB-monitor, het landelijke
tevredenheidsonderzoek onder
mbo-studenten. Daarnaast hebben
we deelgenomen aan de landelijke
Monitor Sociale Veiligheid. Deze
onderzoeken geven ons handvatten
voor het veilig houden van onze
locaties.
Vertrouwenspersonen
In geval van ongewenst gedrag
kunnen medewerkers en studenten
contact opnemen met onze
interne vertrouwenspersonen.
Medewerkers kunnen desgewenst
ook in gesprek gaan met een
externe vertrouwenspersoon.
Onze vertrouwenspersonen zijn
gecertificeerd en bieden opvang,
begeleiding en nazorg.
In 2018 gaan wij het aantal
vertrouwenspersonen uitbreiden en
verder professionaliseren. We zien
geen stijging in het aantal klachten
over (seksuele) intimidatie, ondanks de
landelijk aandacht voor dit probleem.
Verder is het aantal meldingen rondom
radicalisering gedaald. Wel is het
aantal meldingen over cyberpesten
gestegen. Hier gaan we volgend jaar
dan ook meer aandacht aan besteden.
10.3 Klachten
Vanuit de Branchecode goed
bestuur hadden ROC Leiden en ID
College een klachtenregeling vast-
gesteld, met een onafhankelijke
klachtencommissie. ID College kende
een algemene klachtenregeling voor
klachten en ongewenst gedrag voor
personeel, studenten en derden.
ROC Leiden kende drie separate
klachtenregelingen; namelijk voor
ongewenst gedrag, studenten en
extern belanghebbenden.
Per 1 augustus 2017 is in het mbo het
klachtrecht wettelijk verankerd in
artikel 7.4.8a WEB, met een verwijzing
naar de Algemene Wet Bestuursrecht.
De wettelijke verankering beschrijft de
voorwaarden en suggesties voor een
goede klachtenafhandeling:
1. heldere communicatie:
toegankelijkheid en vindbaarheid;
2. de ombudsfunctie: ondersteuning bij
het indienen van een klacht;
3. vertrouwelijkheid en geheimhouding;
4. Onafhankelijkheid;
5. laagdrempeligheid: één loket;
6. tijdsafspraken en termijnregels.
mboRijnland kent een klachtenregeling
die voldoet aan de wetgeving.
Ondernemingsraden en
studentenraden hebben hieraan
meegewerkt en instemming verleend.
Na de fusie hebben we besloten
de procedure en afhandeling van
klachten te laten verlopen via het
bestaande digitale meldsysteem
van ID College. De teamleiders en
directieleden zijn reeds aangemeld en
actief in het meldsysteem.
Voor beroepszaken vanuit examinering
geldt de wettelijke Commissie van
Beroep voor Examens.
Voor geschillen met betrekking tot
de toepassing van de cao kunnen
medewerkers terecht bij de interne of
externe geschillencommissie.
10.4 Strategische
bouwprojecten
We blijken goed op schema te liggen
op de doelen uit de strategische
vastgoedvisie 2010-2016. Op basis
van de strategische uitgangspunten
van de fusie zijn we gestart met
bouwprojecten in Gouda en Leiden.
Verder zijn we gestart met het beter
aansluiten van de huisvesting op de
nieuw gevormde MBO Colleges en de
visie uit de contourennota .
Bouwprojecten Leiden
Onze locatie aan de Bargelaan
(Centraal Station) in Leiden gaan
we op 1 augustus 2018 verlaten. De
huurkosten van dit pand waren
te hoog. Dit betekent dat we de
opleidingen in deze vestiging
moeten verplaatsen. Daarom zijn
we het afgelopen jaar gestart met
het verbouwen en uitbreiden van
de vestigingen aan het Bètaplein
(Lammenschans) en de Storm
Buysingstraat in Leiden.
De vestiging aan het Bètaplein wordt
volledig verbouwd. Open leerpleinen
vervangen we door lokalen en
werkruimtes voor studenten en
docenten. Hierdoor creëren we meer
plek voor het onderwijs. Bovendien
maken we hiermee kleinschalig
georganiseerd onderwijs mogelijk.
In het pand richten we ook ruimtes
in voor de Raad van Bestuur en de
stafdiensten. De verbouwing doen
we in fasen om het onderwijs zoveel
mogelijk ongestoord door te kunnen
laten gaan. De eerste verbouwde
verdiepingen zijn inmiddels in gebruik
genomen. De reacties van studenten
en docenten zijn erg positief.
mboRijnland 63
Deel 1 Bestuursverslag 10. Bedrijfsvoering
We zijn in 2017 begonnen
met het verbouwen van
onze vestiging aan het
Bètaplein in Leiden. De
leerpleinen bouwen
we om tot moderne
lokalen, waarin
studenten zich
veilig en prettig
voelen.
We zijn in 2017 begonnen met het
vernieuwen en uitbreiden van het
pand aan de Storm Buysingstraat. Het
wordt een kleinschalig georganiseerde
school waar we modern beroeps-
onder-wijs kunnen bieden. Vanwege
deze bouwactiviteiten hebben we
een aantal opleidingen bij de start
van het studiejaar tijdelijk verhuisd
naar het gebouw aan de Vijf Meilaan,
dat we daarvoor in het voorjaar van
2017 geschikt hebben gemaakt. De
oplevering van het pand aan de Storm
Buysingstraat staat gepland voor juni
2018. Op 1 september 2018 stoppen we
met geven van onderwijs in het pand
aan de Vijf Meilaan. Het gebouw zetten
we dan in de verkoop.
Gouda
In de locatie Gouda aan de Groen van
Prinsterersingel hebben we in 2017
de afdeling Bouwkunde gerenoveerd.
De opleidingen hebben nu de
beschikking over mooie, lichte lokalen
met moderne faciliteiten. De ruimtes
voor de opleidingen Autotechniek
64 Jaarverslag 2017
verbouwen we in 2018. We stellen dan
ook verbouwingsplannen op voor de
andere techniekopleidingen.
Zoetermeer
Op de vestiging aan het Van
Doornenplantsoen in Zoetermeer
zijn de kapperslokalen omgebouwd
tot theorielokalen. Voor een aantal
groepen van het onderwijsteam ICT
uit Zoetermeer is onderwijsruimte
ingericht in de Dutch Innovatief
Factory aan de Bleiswijkseweg.
10.5 Bouwzaken
We hebben de bouwafdelingen van ID
College en ROC Leiden samengevoegd
tot één team voor mboRijnland.
Verder zijn we verder gegaan met
het uitvoeren van het meerjarige
onderhoudsplan. Zo hebben we allerlei
onderhoudswerkzaamheden aan de
Ambonstraat in Alphen aan den Rijn
verricht en de zonwering vervangen.
In ons pand aan de Groen van
Prinsterersingel hebben we de riolering
gedeeltelijk vervangen. Verder hebben
we een deel van de radiatoren en
ketels vernieuwd en de kantoorvleugel
van MBO Techniek gerenoveerd. In het
pand aan de Polanerbaan in Woerden
hebben we de luchtbehandeling op de
tweede etage uitgebreid. Daarnaast
hebben we de brandscheidingen
aangepast in het gebouw aan het van
Doornenplantsoen in Zoetermeer.
In 2018 vindt een nieuwe technische
opname van de gebouwen plaats. We
hebben het contract met het bedrijf
dat onze gebouwen onderhoudt, met
een jaar verlengd. In 2018 gaan we het
onderhoud aan de gebouwen opnieuw
aanbesteden. We hebben hiervoor
al in kaart gebracht welke dagelijkse
onderhoudsactiviteiten we bij de
conciërgeteams kunnen beleggen.
mboRijnland 65
Deel 1 Bestuursverslag 10. Bedrijfsvoering
10.6 Facilitaire zaken
Facilitair
In 2017 hebben we de facilitaire
teams van ID College en ROC Leiden
samengevoegd. Vier teamleiders
sturen de facilitaire medewerkers op
de vestigingen aan. Daarnaast hebben
we de facilitaire processen van beide
organisaties geharmoniseerd. Op
sommige vestigingen hadden we de
reprowerkzaamheden uitbesteed.
De contracten met de betrokken
externe partijen hebben we opgezegd.
De reprowerkzaamheden hebben
we ondergebracht bij de centrale
repro-afdeling van mboRijnland.
Ook de postverwerking hebben we
gecentraliseerd en ondergebracht bij
onze vestiging in Gouda.
Bereikbaarheid verbeterd
Naar aanleiding van een
onderzoek naar onze telefonische
bereikbaarheid in 2016, hebben
we de eerstelijns communicatie
geoptimaliseerd. De bereikbaarheid
van het klantcontactcentrum van
mboRijnland is verbeterd. Verder
zijn we in december gestart met het
verbeteren van de bereikbaarheid
van secretariaten en medewerkers
van de diensten en de Shared Service
Centra. Deze verbeterslag zetten
we voort in 2018. In de vestigingen in
Leiden hebben we de vaste telefonie
vervangen door het bellen met Skype
voor bedrijven.
Online betalen
We willen dat er zo min mogelijk
met contant geld in de scholen
wordt betaald. Daarom hebben we
Schoolkassa ingevoerd. Studenten
kunnen nu via de website van
mboRijnland online hun leermiddelen
betalen. Ook kunnen ze het print- en
kopieertegoed op de schoolpas via
onze website opladen. Bovendien kan
er bij de catering in de kantines alleen
nog elektronisch betaald worden.
Verder hebben we besloten dat
66 Jaarverslag 2017
medewerkers geen contant voorschot
meer krijgen voor middelen of
activiteiten voor hun werk. Ze kunnen
gemaakte kosten achteraf declareren
via ons digitale personeelssysteem.
Plannen en roosteren
We hebben beide roosterafdelingen
samengevoegd. Hierbij hebben we
een nieuwe werkverdeling gemaakt
en de werkwijze en processen op
elkaar afgestemd en geharmoniseerd.
Met ingang van studiejaar 2017-
2018 hebben we de lestijden van alle
vestigingen geharmoniseerd. Op alle
vestigingen roosteren we met een
nieuw tijdaster. Dit raster is opgebouwd
uit lesblokken van 90 minuten.
Hierdoor maken we gedifferentieerd
onderwijs mogelijk en geven we
studenten de kans om hun opleiding
te personaliseren, bijvoorbeeld door
keuzeblokken in andere opleidingen te
volgen.
Verder zijn we gaan werken met
jaarroosters. Dat betekent dat we voor
alle studenten een lesrooster maken
dat voor het hele jaar geldig is.
Inkoop
We hebben het afgelopen jaar
de inkoopafdelingen van beide
organisaties samengevoegd.
Ook hebben we een gezamenlijk
inkoopbeleid ontwikkeld en
de daarmee samenhangende
inkoopprocessen. Dit heeft
geresulteerd in een gezamenlijke
aanbestedingskalender. Van
daaruit hebben we verschillende
inkooptrajecten doorlopen. Al snel
bleek dat het nieuwe inkoopbeleid veel
synergievoordelen bood. We hebben
nieuwe leveranciers gecontracteerd,
lopende contracten beëindigd of
samengevoegd en nieuwe contracten
voor mboRijnland afgesloten.
Er is gestart met een optimalisatieslag
en professionaliseringsslag voor
de afdeling Inkoop. In de nieuwe
organisatie heeft Inkoop een duidelijk
inkoopbeleid, eenduidige processen
en een heldere positionering binnen
de organisatie. Het komend jaar willen
we de inkoop, het contractbeheer
en leveranciersmanagement verder
versterken.
10.7 ICT-voorzieningen
Werken in de cloud
Door de fusie bleken bepaalde
applicaties van beide scholen
te overlappen. We hebben eerst
onderzocht welke functionaliteiten
we nodig hadden. We hebben op
basis hiervan bepaalde applicaties
afgestoten en anderen applicaties
anders ingericht en geharmoniseerd.
We hebben er hierbij voor gekozen
onze applicaties, systemen en
informatie in de cloud te bewaren.
We hebben inmiddels al diverse
applicaties naar de cloud verhuisd. De
verhuizing van de andere applicaties
vindt in 2018 plaats. Een beperkt deel
van de applicaties houden we buiten
de cloud. Hiervoor zijn we gestart met
het vervangen en verkleinen van de
capaciteit van ons datacenter. Dit
vernieuwde center nemen we in de
eerste helft van 2018 in gebruik.
Verder gaan we vanaf januari
2018 alle netwerkschijven en
persoonlijke schijven van mede-
werkers naar Office365 migreren.
Deze informatieschrijven kunnen
medewerkers dan via het portaal van
mboRijnland bereiken. Het werken
met documenten in de cloud vergt
een andere werkwijze dan het werken
met de huidige netwerkschijven.
Hiervoor organiseren we trainingen
voor medewerkers en zorgen we voor
voldoende ondersteuning.
BYOD
Voor de medewerkers van het
voormalige ROC Leiden zijn we in
2017 gestart met de introductie van
het Bring Your Own Device-beleid.
Hierin krijgen medewerkers een
bepaald bedrag voor het aanschaffen
van hun eigen digitale apparaten,
zoals laptops en smartphones. Veel
medewerkers hebben aan deze
regeling deelgenomen, met name
om een laptop aan te schaffen. Deze
vervangt hun oude, door ROC Leiden
beschikbaar gestelde apparatuur. Een
BYOD-laptop geeft medewerkers meer
mogelijkheden. Het zorgt ook voor een
grotere efficiency in de omgang met
ICT-hulpmiddelen. We zien dat in 2017
ook het aantal BYOD-gebruikers bij het
voormalige ID College groeit.
Verder werken bijna studenten met
hun eigen laptop. Dit zal leiden tot een
verdere vermindering van het gebruik
van de educatieve computers op de
scholen.
Ontwikkelingen
informatiemanagement
Voor het geven van goed onderwijs
is goede informatievoorziening
essentieel. Daarom hebben we in 2017
de inzet van informatiemanagement
versterkt. Allereerst hebben we een
afdeling informatiemanagement
ingesteld. Deze afdeling heeft
een overzicht gemaakt van alle
projecten die bijdragen aan een
betere informatievoorziening. Verder
toetsen we of alle initiatieven en
projecten bijdragen aan een betere
informatievoorziening. Ook voorzien we
deze projecten van advies.
Verder zijn we gestart met de herijking
van de informatiearchitectuur.
Hierdoor weten we hoe de
verschillende applicaties op elkaar
aansluiten en daarmee de processen
ondersteunen. Dit maakt het mogelijk
om vanuit een eenduidige visie en een
gedeeld beeld een optimale informa-
tievoorziening te leveren.
Ook hebben we een
managementinformatietool
geïmplementeerd. Verder hebben
we in kaart gebracht wat we
moeten doen om te voldoen aan
de nieuwe privacywetgeving die in
2018 van kracht wordt. Bovendien
hebben we een Functionaris voor de
Gegevensbescherming aangesteld.
mboRijnland 67
68 Jaarverslag 2017
Aantal medewerkers per leeftijdscategorie (leeftijdsopbouw in fte)

ID College / mboRijnland

• Jonger dan 25 jaar • 35 t/m 44 jaar • 55 jaar en ouder

• 25 t/m 34 jaar • 245 t/m 54 jaar

520
358
304
301
289
265

253

230
228
184

182

177
164
139

142

123
19

21
15

12

2015 2016 31-08-2017 31-12-2017

ID College mboRijnland

ROC Leiden

• Jonger dan 25 jaar • 35 t/m 44 jaar • 55 jaar en ouder

• 25 t/m 34 jaar • 245 t/m 54 jaar
241
236
238
157

132

111
100
83

68
79
48

41
36

14

2015 2016 31-08-2017

ROC Leiden

mboRijnland 69
Deel 1 Bestuursverslag 10. Bedrijfsvoering

Verdeling personeel per type aanstelling, fte

ID College / mboRijnland

• Tijdelijk

1175
• Vast

754
753
699
197

140

131
77

2015 2016 31-08-2017 31-12-2017

ID College mboRijnland

ROC Leiden

• Tijdelijk
• Vast
456
443

435
171

52

29

2015 2016 31-08-2017

ROC Leiden

70 Jaarverslag 2017
Verdeling man/vrouw in aantallen, fte
ID College / mboRijnland ROC Leiden • Mannelijk
• Vrouwelijk

1012
779

767

713

612

292
267
382
375
360

364
347

308
302
2015 2016 31-08-2017 31-12-2017 2015 2016 31-08-2017

ID College mboRijnland ROC Leiden

Functieverdeling onderwijzend/ondersteunend in aantallen, fte

ID College / mboRijnland ROC Leiden • Ondersteunend personeel

(OBP en OOP)
724

• Docenten
582
532
526

494
370

361

349
337

297
265

275
211

189

2015 2016 31-08-2017 31-12-2017 2015 2016 31-08-2017

ID College mboRijnland ROC Leiden

mboRijnland 71
Deel 1 Bestuursverslag 10. Bedrijfsvoering

Procentuele verdeling m/v per aanstelling op 31-12-2017

• Bepaalde tijd mannelijk

• Bepaalde tijd vrouwelijk 5%
• Onbepaalde tijd mannelijk
5%
• Onbepaalde tijd vrouwelijk

53% 37%

ROC Leiden / ID College / mboRijnland - Verzuimpercentage • ROC Leiden

• ID College
8,00%

7,00% 6,5% 7,05%

5,76%
6,00%
5,8%
5,00% 5,21%
5,41%
4,00%
4,17%
3,00%

2,00%

1,00%

0,00%
2015 2016 31-08-2017 31-12-2017

ID College mboRijnland

72 Jaarverslag 2017
mboRijnland 73
74 Jaarverslag 2017
11. Financiën
11.1 Kengetallen

Realisatie 2017 Realisatie 2016

BALANS (x € 1.000,-)
Materiële vaste activa 99.373 96.602
Financiële vaste activa 2 2
Totaal vaste activa 99.375 96.604
Vorderingen 3.802 3.923
Liquide middelen 36.814 23.887
Totaal vlottende activa 40.616 27.810
Totaal activa 139.990 124.414
Eigen vermogen 37.772 33.225
Voorzieningen 15.926 14.987
Langlopende schulden 43.020 42.324
Kortlopende schulden 43.273 33.878
Totaal passiva 139.990 124.414

EXPLOITATIE (x €1.000,-)
Baten
Totale baten (excl. rentebaten) 160.949 200.966
Rentebaten 3 158
Totale baten (incl. rentebaten) 160.952 201.124
Lasten
Totale lasten (excl. rentelasten) 153.810 163.962
Rentelasten 2.594 3.676
Totale lasten (incl. rentelasten) 156.404 167.638

Netto resultaat 4.547 33.487

Realisatie Realisatie Signalerings-

2017 2016 grens
Solvabiliteitsratio 2
(eigen vermogen + voorzieningen / totaal vermogen) 0,38 0,39 min. 0,3
Liquiditeit
(Current ratio = Vlottende activa / Kortlopende schulden) 0,94 0,82 min. 0,5
Rentabiliteit
Resultaat / (totale baten + rentebaten) 0,03 0,17 min. 0
Huistvestingsratio
(Huisvestingslasten + Afschrijvingen geb. en ter.) / Totale lasten 0,11 0,11 max. 0,15
Weerstandsvermogen
(Eigen vermogen / Totale baten) 0,23 0,17 min. 0,05

mboRijnland 75
Deel 1 Bestuursverslag 11. Financiën
De hiervoor gepresenteerde kerncijfers
van 2017 zijn inclusief de verwerking
van een deel van de toegekende €
40,0 miljoen subsidie. Het positieve
resultaat over 2017 bestaat, naast een
positief genormaliseerd resultaat van
€ 4,5 miljoen, uit de realisatie van € 6,2
miljoen van de toegekende subsidie.
Daarnaast hebben we € 4,7 miljoen
toegevoegd aan de voorzieningen. In
het vervolg van dit jaarverslag en de
jaarrekening lichten we de cijfers over
2017 toe. stijging van de kortlopende schulden.
mboRijnland blijft ruimschoots
binnen de signaleringsgrenzen van
het ministerie van OCW. De financiële
situatie van mboRijnland is door de
fusie versterkt. De subsidie van € 40
miljoen heeft hier ook aan bijgedragen.
Door het positieve resultaat is
het eigen vermogen gestegen. In
combinatie met extra dotaties aan
de (personeels)voorzieningen zou
dit leiden tot een stijging van de
76 Jaarverslag 2017
solvabiliteitsratio 2. Aan de andere
kant is het balanstotaal omhoog
gegaan door een enorme stijging van
de vooruitontvangen subsidies van
het ministerie van OCW binnen de
kortlopende schulden. Hierdoor is de
solvabiliteit iets gedaald naar 0,38.
De liquiditeit is gestegen van 0,82 (eind
2016) naar 0,94 aan het einde van
2017. De toename in liquide middelen
is groter dan de hierboven genoemde
De rentabiliteit is 0,03 positief. In 2016
kende de rentabiliteit een eenmalige
piek vanwege een hoge subsidie voor
het voormalige ROC Leiden.
De huisvestingsratio laat de verhouding
zien van de huisvestingslasten inclusief
afschrijving op gebouwen en terreinen
ten opzichte van de totale lasten.
Een deel van de leasebetalingen
van gebouw Lammenschans
verantwoorden we, conform de
verslaggevingsrichtlijnen, als rentelast.
Daarnaast wordt de huisvestingsratio
negatief beïnvloed door de hoge
huisvestingslasten van het gebouw
aan de Bargelaan in Leiden. Per 1
augustus 2018 verlaten we dit gebouw,
waardoor de huisvestingslasten en
de huisvestingsratio dalen. Overigens
blijft de ratio ruimschoots binnen de
gestelde signaleringsgrens van het
ministerie van OCW.
Het weerstandsvermogen geeft aan
hoe het eigen vermogen zich verhoudt
ten opzichte van de totale baten. Het
grootste deel van de subsidie van
€ 40 miljoen van het ministerie van
OCW ontvingen we in 2016 en 2017.
Dit leidde in 2016 tot een daling van
het weerstandsvermogen. In 2017
ontvingen we een minder groot deel
van deze subsidie. Daardoor is het
weerstandsvermogen in 2017 weer
gestegen. We verwachten dat het
weerstandsvermogen in 2018 verder
stijgt.
mboRijnland 77
Deel 1 Bestuursverslag 11. Financiën

11.2 Subsidie

In 2015 heeft het ministerie van OCW, als gevolg van de verslechterde
liquiditeitspositie van het voormalige ROC Leiden, maximaal € 40,0 miljoen
subsidie toegezegd. De Tweede Kamer is akkoord gegaan met de toekenning
van de subsidie. Het eerste deel van het subsidiebedrag hebben we in 2016
gekregen. De subsidie bestaat uit drie onderdelen.

Subsidie ministerie van OCW

Overbrugging Verbeteren
(Bedragen x € 1.000,-) Liquiditeitssteun huisvestigingssituatie onderwijskwaliteit Totaal

Totale susidie 2015-2018 18.000 14.000 8.000 40.000

Ontvangst in 2016 18.000 9.500 4.958 32.458
Verwerkt als baten in 2016 18.000 7.142 4.238 29.380
Nog te besteden ultimo 2016 0 2.358 720 3.078

Ontvangst in 2017 0 4.500 2.517 7.017

Verwerkt als baten in 2017 0 4.331 1.895 6.227
Nog te besteden ultimo 2017 0 2.527 1.341 3.868

Nog te onvangen 2018 0 0 525 525

Te besteden 2018 0 2.527 1.867 4.393

De liquiditeitssteun hebben we in het voormalige ROC Leiden in de

2016 in zijn geheel ontvangen. In periode van medio 2015 tot medio 2018
eerste instantie was dit in 2015 als voldoende middelen besteden aan
rekening-courantkrediet beschikbaar het verzorgen van onderwijs. Vanaf
gesteld. Hiermee kon het voormalige medio 2018 is de huisvestingssituatie
ROC Leiden in 2015 onder andere de genormaliseerd en zijn de huis-
schulden bij de banken aflossen. Het vestingslasten beduidend lager.
subsidiebedrag van € 18 miljoen heeft
dus betrekking op uitgaven in eerdere Met het derde deel van de totale
jaren. Het volledige subsidiebedrag is insubsidie kan mboRijnland de kwaliteit
2016 als inkomsten (baten) verantwoord. van het onderwijs in de regio verbeteren.
Ook dit deel van de subsidie heeft een
Daarnaast heeft het ministerie van looptijd van 30 juni 2015 tot en met 31 juli
OCW € 14 miljoen beschikbaar gesteld 2018. De hoogte van de verantwoorde
voor de overgang naar goedkopere baten zijn gelijk aan de gemaakte
huisvesting in Leiden, die goed geschikt kosten tot en met balansdatum 2017.
is voor kleinschalig georganiseerd
onderwijs. Door deze subsidie kon

78 Jaarverslag 2017
11.3 Algehele herziening huisvestingsafspraken

In juni 2017 heeft fusiepartner ROC Leiden samen met Green en BNG Bank een
vaststellingsovereenkomst getekend. Deze raamovereenkomst is de opvolging
van de in april 2015 ondertekende term sheet. De belangrijkste afspraken van de
raamovereenkomst en de term sheet zijn:

• Het ontbinden van de terugkoop- • Het vervallen van de koopoptie voor

plicht voor het gehele gebouw
Lammenschans.
• Het afsluiten van een nieuw
leasecontract voor het gebouw
Lammenschans met een markt-
conforme leaseprijs die beduidend
lager is dan de huidige leaseprijs. • Conform de afspraken in de
• Een gebruikstermijn voor het gebouw
Lammenschans, die loopt tot 31 juli
2046.
• mboRijnland draagt bij aan de
ontwikkeling van een fietsenstalling
voor de studenten naast het gebouw
Lammenschans. Hierbij is conform
eerder gemaakte afspraken een
maximale bijdrage overeengekomen
van € 788.000,- exclusief btw.
gebouw Centraal Station en de
mogelijkheid om met ingang van 1
augustus 2018 het leasecontract van
dit gebouw te beëindigen. De lease
van het gebouw Centraal Station is
officieel opgezegd per 1 augustus 2018.
financieringsconstructie zijn de
depots van € 23,1 miljoen in juni
2017 overgedragen aan Green. De
afwaardering van de depots is al in
de jaarrekeningen van 2014 en 2015
verwerkt. Dit heeft aldus geen effect
op de resultaten in 2017.
• De huurdersbelangen (inbouw-
pakketten) komen bij het verlaten
van de panden Centraal Station en
Lammenschans toe aan Green.

mboRijnland 79
Deel 1 Bestuursverslag 11. Financiën

11.4 Exploitatie

De hoofdlijnen van de exploitatie in cijfers is als volgt:

(Bedragen x € 1.000,-) 2017 2016

Totale baten A 160.952 201.124

Incidentele baten B 6.671 31.526
Genormaliseerde baten C=A-B 154.281 169.598
Totale lasten D 156.404 167.637
Incidentele lasten E 6.625 10.051
Genormaliseerde lasten F=D-E 149.780 157.586
Genormaliseerde resultaat G=C-F 4.501 12 .012

Resultaat 2017 H=A-D 4.547 33.487

Het resultaat 2017 na belastingen is € 4,5 miljoen positief. Het genormaliseerde

resultaat is ook € 4,5 miljoen positief. De incidentele baten 2017 bestaan uit:

Incidente baten 2017 (Bedragen x € 1.000,-)

Subsidie OCW Overbrugging huisvesting 4.331
Subsidie OCW Verbeteren onderwijskwaliteit 1.895
Vrijval ineffectiviteit SWAPS 444
Totaal incidentele baten 6.671

De subsidies van het ministerie
van OCW zijn bedoeld voor het
overbruggen van de huisvestings-
situatie en voor het verbeteren van de
onderwijskwaliteit. Dit is toegelicht in
paragraaf 11.2.
De vrijval van de gereserveerde
ineffectiviteit heeft betrekking op de
ongedekte swap van het voormalige
ROC Leiden. In 2016 was de negatieve
marktwaarde volledig als ineffectief
beoordeeld. mboRijnland maakt
geen gebruik van een rekening-
courantkrediet. De marktwaarde van
de swap is in 2017 minder negatief
geworden, omdat de looptijd van
de swap korter is geworden. In 2018
loopt de swap af en daarmee ook de
gereserveerde ineffectiviteit.
De incidentele lasten 2017 bestaan uit:

Incidente lasten 2017 (Bedragen x € 1.000,-)

Dotatie Seniorenverlof (harmonisatie) 1.144
Dotatie Jong voor Oud 438
Dotatie Harmonisatie arbeidsvoorwaarden 801
Lasten i.v.m. fusie 3.730
Afwaarderingen MVA 512
6.625

80 Jaarverslag 2017
 De voorziening seniorenverlof
hebben we in 2016 voor de eerste
maal opgenomen. In 2017 hebben het
voormalige ID College en ROC Leiden
de schattingen voor deze voorziening
geharmoniseerd. Dit heeft geresulteerd
in een éénmalige toename van de
voorziening.
In 2017 hebben we een aantal mede-
werkers de mogelijkheid gegeven om
vervroegd met pensioen te gaan. Nog
niet alle gesprekken zijn afgerond.
Op basis van de in 2017 gemaakte
afspraken hebben we € 438.000,- op-
genomen als kortlopende schuld aan
de betreffende medewerkers. Voor de
groep waar in 2017 nog geen concrete
afspraak is gemaakt, is een bestem-
mingsreserve gevormd. De hoogte
hiervan is € 1,4 miljoen. De benutting
van deze bestemmingsreserve vindt
grotendeels plaats in 2018 met een
restje in 2019.
In het kader van de juridische fusie
hebben we de arbeidsvoorwaarden
van het voormalige ID College en
ROC Leiden geharmoniseerd. Bij deze
harmonisatie hebben we ook het
parkeerbeid van beide fusiepartners
tegen het licht gehouden. Vanaf
1 augustus 2018 worden de
parkeerkosten woon-werk verkeer niet
meer vergoed. Dit heeft geresulteerd
in een regeling waarbij medewerkers
een aanvraag gedaan kunnen doen
voor een eenmalige compensatie.
We hebben hiervoor € 569.000,-
gedoteerd aan de voorziening.
Bij de harmonisatie hebben we
het aantal werkgeversdagen
(vakantiedagen) van het voormalige
ID College en ROC Leiden aan
elkaar gelijk gesteld. Hierbij zijn we
overeegekomen dat we eenmalig het
negatieve effect van het wegvallen van
extra werkgeversdagen compenseren.
In maart 2018 hebben we hiervoor
eenmalig een uitbetaling gedaan van
€ 231.000,-.
De fusie brengt naar verwachting
schaalvoordelen met zich mee. In
de aanloop naar de fusie in 2017 zijn
echter incidentele transitiekosten
gemaakt. Dit zijn onder andere:
• juridische kosten voor het
samenvoegen van twee
onderwijsinstellingen;
• personeelslasten voor het vormen
van de nieuwe MBO Colleges en het
realiseren van toekomstbestendig,
kleinschalig georganiseerd mbo-
onderwijs.

(Bedragen x € 1.000,-) Realisatie 2017 % Begroting 2017 % Realisatie 2016 %

Totale (genormaliseerde) baten 154.722 100% 150.085 100% 170.430 100%

Personele lasten 107.499 69,5% 108.982 72 ,6% 118.460 69,5%

Afschrijving 8.495 5% 9.138 6% 8.710 5%
Huisvestingslasten 11.994 8% 11.870 8% 12.312 7%
Overige lasten 19.198 12% 18.666 12% 15.850 9%
Totale (genormaliseerde) lasten 147.185 95% 148.655 99% 155.332 91%

(Genormaliseerde)
-3.035 2% -2.976 2% -3.086 2%
Financiële baten/lasten/belastingen

(Genormaliseerde) Operationeel resultaat 4.501 -1.546 12.012

Incidentele baten/lasten 46 0% 2.280 -2% 21.474 -13%

Saldo exploitatie 4.547 3% 734 0% 33.487 20%

mboRijnland 81
Deel 1 Bestuursverslag 11. Financiën
11.5 Treasury
Het treasurybeleid van de fusiestichting • het beschermen van vermogens- en
mboRijnland hebben we vastgelegd
in het treasurystatuut, dat de Raad
van Toezicht in juni 2018 heeft
vastgesteld. Gedurende 2017 hebben
we de treasury-activiteiten uitgevoerd
conform de treasurystatuten van de
fusiepartners ID College en ROC Leiden.
De hoofdtaak van treasury is de
financiële continuïteit op de korte
en lange termijn te waarborgen. Alle
treasury-activiteiten zijn ondergeschikt
en dienend aan de missie en visie
van mboRijnland. In het strategische
beleid, de kerntaken en doelstellingen
van mboRijnland hebben we inhoud
gegeven aan de missie en visie.
Deze primaire doelstelling kan
worden vertaald in de volgende
subdoelstellingen:
• het verzekeren van duurzame
toegang tot financiële markten
tegen acceptabele (marktconforme)
condities en risico’s, zodat te allen
tijde in de behoefte aan financiële
middelen kan worden voorzien;
82 Jaarverslag 2017
(rente)resultaten tegen ongewenste
financiële risico’s, zoals renterisico,
kredietrisico, liquiditeitsrisico en
operationeel risico;
• het minimaliseren van de interne
verwerkingskosten en externe kosten
bij het beheren van de geldstromen
en financiële posities;
• het optimaliseren van de rente-
resultaten binnen de kaders van
wettelijke regelingen, voorschriften
en de limieten en richtlijnen van het
Treasurystatuut;
• het realiseren van informatiestromen
ter ondersteuning van de opstelling
van het treasurybeleid in het
Treasuryjaarplan, de uitvoering van
het beleid en de verantwoording
daarover.
Het treasurybeleid is opgesteld
conform de ‘Regeling beleggen, lenen
en derivaten OCW 2016’.
Bij het uitvoeren van treasury-
activiteiten maken we een afweging
tussen optimalisatie van financiële
resultaten enerzijds en beheersing
van financiële risico’s anderzijds.
Bij mboRijnland ligt de prioriteit –
gegeven de maatschappelijke en
publieke achtergrond – in de eerste
plaats bij het beheersen en beperken
van financiële risico’s.
De treasurycommissie van mboRijnland
bereidt de besluitvorming rond het
treasurybeleid voor en ondersteunt
deze. De commissie bestaat uit de
volgende functionarissen:
• lid van het Raad van Bestuur, met de
portefeuille bedrijfsvoering;
• directeur Planning & Control;
• een controller;
• hoofd Financiële Administratie;
• directeur Shared Service Center
Administraties;
• directeur Shared Service Center
Facilitaire Dienstverlening & ICT
(gedurende de ontwikkeling van de
huisvestingssituatie in Leiden).
11.6 Liquiditeiten

In 2017 hebben we de eerste vier stichting blootstellen aan renterisico’s,

tranches (van totaal tien tranches) van
de financiering voor de herontwikkeling
van het gebouw Storm Buijsingstraat in
Leiden ontvangen. De totale financiering
is € 10,0 miljoen in verhouding tot de
totale geraamde ontwikkelkosten van
€ 14,0 miljoen. De hoogte van het totale
financieringspakket is op balansdatum
2017 € 25,0 miljoen. Stichting Waar-
borgfonds BVE borgt de totale faciliteit.
mboRijnland maakt in de normale
bedrijfsuitoefening gebruik van
financiële instrumenten die de
kredietrisico’s en liquiditeitsrisico’s.
Deze financiële instrumenten
hebben we in de balans opgenomen.
Het renterisico uit hoofde van het
variabele rentepercentage op basis
van 3-maands euribor hebben we
afgedekt door middel van renteswaps
van de variable 3-maands euribor
naar een vast rentepercentage. De
Rabobank acht de huidige waarde
van de zekerheden voldoende om
een dergelijke latente verplichting, ter
hoogte van het afgesproken bedrag, te
kunnen dragen.

Deze financiële
Tranche Bedrag Derivaat Rentepercentage
Tranche 1: € 6,5 miljoen Swap 3,74%
instrumenten
Tranche 2: € 8,0 miljoen Swap 3,74% hebben we
Tranche 3: € 5,0 miljoen Swap 1,53%
Variabel: € 6,9 miljoen Cap gemiddelde van het in de balans
1-maands euribor tarief
verhoogd met opslag- opgenomen.
percentage 1,35%
Totaal: € 26,4 miljoen

mboRijnland 83
Deel 1 Bestuursverslag 11. Financiën
De gehanteerde opslag wordt eenmaal
per drie jaar door de bank vastgesteld,
telkens met ingang van de dag na de
laatste opslagwijzigingsdatum.
mboRijnland heeft nadrukkelijk niet
de intentie om de investeringsfaciliteit
(vervroegd) af te lossen. Daarom komt
de negatieve marktwaarde niet tot
uitdrukking in de jaarrekening. Omdat
het een tijdelijk waarderingsverschil
betreft, bestaat er geen risico op
uitstroom van liquide middelen.
Daarnaast heeft fusiepartner ROC
Leiden in 2006 rentecontracten
gesloten (zogenoemde swaps) om
de variabele rente op de opgenomen
gelden te fixeren. Deze swaps zijn
aangegaan om de rente van de
rekeningcourantkredieten vast te
zetten, waar we vanaf november 2016
geen gebruik meer van maken. De
marktwaarde van het niet-effectieve
deel van de swaps hebben we als
last in de jaarrekeningen verwerkt en
toegelicht. Er zijn geen margin-call
verplichtingen. In 2018 lopen de SWAP-
contracten af en valt de voorziene
negatieve marktwaarde vrij.
De Raad van Toezicht was nauw
betrokken bij de totstandkoming
van de kredietfaciliteiten. De
84 Jaarverslag 2017
auditcommissie adviseerde vooraf
positief over de genomen stappen.
Doordat de swaps zijn gekoppeld aan
onderliggende leningen, beïnvloeden
stijgingen en dalingen van de
marktrente onze financiële positie
niet. Hierover zijn ook nadrukkelijk
afspraken gemaakt met de
verstrekkende bank.
In de jaarrekening onder Liquide
Middelen (1.2.4) wordt toegelicht dat
onder de deposito’s bankgaranties
en een partnershiprekening zijn
opgenomen. Wij zijn terughoudend
met het afgeven van bankgaranties
en zien hierindan ook weinig tot geen
risico.
Per juni 2015 maakte het voormalige
ROC Leiden gebruik van
schatkistbankieren. De rekening-
courantfaciliteit is vanaf die datum
door het ministerie van OCW mogelijk
gemaakt en bedroeg € 18,0 miljoen. In
december 2015 is de kredietfaciliteit
met € 5,0 miljoen verhoogd, tot € 23,0
miljoen. In december 2016 heeft het
ministerie de rekening-courantfaciliteit
teruggedraaid van € 18,0 miljoen
naar € 7,0 miljoen. Op balansdatum
2016 maakten beide fusiepartners
geen gebruik van de rekening-
courantfaciliteiten.
Omdat de beide fusiepartners in
de nabije toekomst geen noodzaak
zien tot een rekening-courant, is het
gebruik van schatkistbankieren in
oktober 2017 beëindigd. Dit houdt
ook in dat de mogelijkheid tot de
rekening-courantfaciliteit van € 7,0
miljoen vervallen is. Daarentegen
heeft mboRijnland nog een rekening-
courantfaciliteit van € 2,0 miljoen bij
de Rabobank.
Depots
ROC Leiden had per eind 2016
€ 23,1 miljoen gespaard in een depot.
Het spaartegoed is in beginsel
gerubriceerd onder de financiële vaste
activa. De belegging voldeed aan
de eisen die de ‘Regeling beleggen,
lenen en derivaten OCW 2016’
daaraan stelt. Bij het afsluiten van de
raamovereenkomst in juni 2017 zijn
de fondsen, conform de afspraken
uit de term sheet van april 2015,
definitief overgedragen aan Green. De
afwaardering van de depots was in
2014 al voorzien in de kosten, omdat
het voormalige ROC Leiden feitelijk
geen economische voordelen meer
zou genereren uit de depots. Het
overdragen van de depots in juni 2017
zorgt hierdoor niet voor een resultaat
of een balansmutatie.
11.7 Notitie Helderheid in de bekostiging
Naar aanleiding van de notitie Helderheid in de bekostiging zijn er in de OCW-
richtlijn aanvullende eisen gesteld aan het bestuursverslag. De onderwerpen
worden hierna toegelicht.
Thema
1. Uitbesteed onderwijs
Samenwerkingsverbanden VO-BVE
2. Investeren van publieke middelen
in private activiteiten
3. Verlenen van vrijstellingen
4. Fonds voor les- en cursusgelden
5. Uitschrijven van studenten kort
na 1 oktober 2017.
Inschrijvingen in meer dan één
opleiding.
Verzorgen van onderwijs in
geïntegreerde trajecten educatie
en beroepsonderwijs
6. Studenten die veranderen van
opleiding/leerweg
7. Bekostiging van maatwerktrajecten
ten behoeve van bedrijven
8. Onderwijs in het buitenland
Toelichting
mboRijnland werkt nog beperkt samen met scholingspartners. We hebben
de samenwerking met scholingspartners in 2017 verder afgebouwd en
bijna afgerond. Op 1 oktober 2017 waren in totaal nog 44 studenten bij
scholingspartners ingeschreven.
mboRijnland kent verschillende samenwerkingsovereenkomsten in het
kader van doorlopende leerlijnen. De uitvoering van deze overeenkomsten
is in overeenstemming met de reguliere bekostigingsafspraken.
mboRijnland zet geen publieke middelen in bij private activiteiten.
mboRijnland verleent vrijstellingen aan studenten conform het
vrijstellingenbeleid, dat is opgenomen in het handboek examinering.
Studenten met vrijstellingen voldoen aan de gestelde bekostigingsregels.
De student stemt via een ondertekende schriftelijke machtiging in dat een
een bedrijf of andere organisatie het cursusgeld voldoet. Dt kan op twee
manieren:
1. op het bindend plaatsingsadvies aanvinken dat een derde partij, met zijn
instemming, het cursusgeld betaalt;
2. het invullen van het formulier ‘Verklaring voor betaling van curusgeld
door werkgever of instantie’ (de derden machtiging). Deze is terug te vinden
op het portaal van mboRijnland en onze website.
Begin oktober 2017 zijn 24 studenten met een diploma uitgestroomd. Er zijn
in deze periode 50 studenten uitgestroomd zonder diploma. Daarnaast
stapten 10 studenten over naar een andere instelling.
mboRijnland heeft geen deelnemers die in meer dan één voltijdopleiding
staan ingeschreven.
mboRijnland voert 15 gecombineerde trajecten educatie en
beroepsonderwijs uit.
In 2017 zijn 228 studenten tijdens het schooljaar gewisseld van opleiding,
hebben 32 studenten een andere leerweg gekozen en zijn 13 studenten
zowel veranderd van opleiding als van leerweg.
In 2017 zijn we geen nieuwe maatwerktrajecten met bedrijven of
organisaties overeengekomen. Wel zijn de bestaande trajecten doorgezet.
Het betreft hier opleidingen die op verzoek van een bedrijf worden
uitgevoerd door een onderwijsinstelling. Bedrijven waar reguliere trajecten
lopen zijn: Stedin, Alliander, Feadship en diverse ziekenhuizen (voor het
traject Medewerker steriele medische hulpmiddelen). Op 1 oktober 2017
waren bij deze trajecten 310 deelnemers ingeschreven.
mboRijnland voert het onderwijs voor buitenlandse deelnemers en voor
deelnemers in het buitenland uit conform de wet- en regelgeving.
mboRijnland 85
12. Continuïteits- en risicoparagraaf
12.1 A. Gegevensset

A1 Kengetallen
2017 1 2018 2019 2020
Realisatie Prognose Prognose Prognose
Aantal deelnemers BOL 12.930 12.954 13.032 13.148
Aantal deelnemers BBL 3.739 3.746 3.768 3.802
Totaal aantal deelnemers 2
16.669 16.700 16.800 16.950
Personele bezetting in FTE
Bestuur/management 23 23 23 23
Personeel primair proces 720 725 730 745
Ondersteunend personeel
- Indirect onderwijsondersteunend 470 455 430 410
- Direct onderwijsondersteunend 93 95 90 90
Totaal personele bezetting in FTE 1.306 1.298 1.273 1.268

Voetnoten:
1
Bekostigde deelnemers teldatum 1-10-2017 (bron: TBG dd. 2-3-2018).
2
mboRijnland heeft de ambitie door te groeien naar circa 17.000 studenten. In de beleidsrijke begroting 2018
is de groei niet financieel vertaald.

Toelichting bij de kengetallen

Studenten
Het aantal studenten betreft het
gewogen aantal mbo-studenten, voor
bekostigingsonderzoek. Hierbij tellen
deelnemers aan een voltijdopleiding
volledig mee. Deelnemers aan een
deeltijdopleiding (BBL en BOL-deeltijd)
tellen voor 0,35 mee. De gegevens van
2017 zijn gebaseerd op de de officiële
bekostigingstelling door DUO. De
gegevens van de jaren 2019-2020 zijn
gebaseerd op ramingen van de MBO
Colleges.

Personele bezetting
De personele bezetting voor 2017
is de stand per 31 december 2017.
De prognose is gerelateerd aan
de synergievoordelen van de
fusie.

86 Jaarverslag 2017
12.2 A2 Meerjarenbegroting

BALANS
(Bedragen x € 1.000,-) 2016 2017 2018 2019 2020

Activa
Materiële vaste activa 96.602 99.373 111.736 107.556 104.293
Financiële vaste activa 2 2 2 2 2
Vorderingen 3.923 3.802 3.802 3.802 3.802
Liquide middelen 23.887 36.814 24.611 26.581 26.359
Totale activa 124.414 139.990 140.151 137.940 134.456

Passiva
Eigen vermogen 33.225 37.772 39.008 40.210 41.380
Voorzieningen 14.987 15.926 12.043 11.957 1 1 .8 72
Langlopende schulden 42.324 43.020 45.827 42.501 37.932
Kortlopende schulden 33.878 43.273 43.273 43.273 43.273
Totaal passiva 124.414 139.990 140.151 137.940 134.456

STAAT VAN BATEN EN LASTEN

(Bedragen x € 1.000,-) 2016 2017 2018 2019 2020

Baten
Rijksbijdragen 189.755 150.837 152.196 144.526 141.779
Overheidsbijdragen / subsidies overige overheden 1.995 967 1.891 1.891 1.891
Wettelijke college- / cursus- / examengelden 1.059 912 220 220 220
Baten werk in opdracht van derden 4.349 5.422 2.161 2.161 2.134
Overige baten 3.808 2.810 2.345 2.110 2.014
Totaal baten 200.966 160.950 158.813 150.908 148.038

Lasten
Personeelslasten 123.379 113.612 120.273 114.895 112.170
Afschrijvingen 8.813 9.006 8.963 9.906 10.120
Huisvestingslasten 12.432 11.994 10.138 7.280 7.261
Overige lasten 19.338 19.198 15.638 15.101 14.959
Totaal lasten 163.962 153.810 155.012 147.182 144.510

Resultaat financiële baten en lasten -3.517 -2.591 -2.565 -2.524 -2.358

Totaal resultaat 33.487 4.547 1.236 1.202 1.170

mboRijnland 87
Deel 1 Bestuursverslag 12. Continuïteits- en risicoparagraaf
Toelichting bij de meerjarenbegroting
De MBO Raad heeft in oktober een
toelichting gegeven op de beleidsarme
begroting van het nieuwe kabinet.
Uitgangspunt in de begroting is dat er
geen wijzigingen zijn opgenomen in de
macrobudgetten van de rijksbijdragen
en kwaliteitsgelden. Met uitzondering
van:
• het bijstellen van het landelijke
deelnemersvolume;
• het niet invullen van de centrale
taakstelling, die tot nader order is
uitgesteld.
De wijze waarop de rijksbijdrage
en de kwaliteitsgelden de komende
jaren worden ingevuld door het
kabinet, is nu nog onduidelijk. Dit
betekent dat de omvang hiervan voor
mboRijnland onzeker is. Een aantal
ingrijpende wijzigingen zijn inmiddels
aangekondigd, waaronder het
afschaffen van de cascadefinanciering.
De effecten hiervan zijn niet verwerkt in
de meerjarenbegroting.
In 2017 hebben we een onderzoek
gedaan naar de gewenste huisvesting
in de regio Leiden, passend bij
ons streven om kleinschalig
georganiseerd onderwijs aan te
bieden. In dit kader zijn we gestart
88 Jaarverslag 2017
met het verbouwen en vernieuwen
van de locaties Storm Buysingstraat
en Lammenschans in Leiden. De
financiering van deze nieuwbouw en
verbouwing zijn meegenomen in de
meerjarenbegroting.
Balans
In 2018 worden de verbouwingen
van Lammenschans en Storm
Buijsingstraat opgeleverd. Dit zorgt
over 2018 voor de nodige investeringen.
Hiertegenover staat de financiering
voor de investeringen voor de
verbouwing van ons pand aan de
Storm Buysingstraat in Leiden. In 2018
ontvangen we de laatste tranches van
de lening.
Staat van baten en lasten
De rijksbijdragen zijn berekend aan
de hand van financiële beschikking
2018 en aanvullende informatie
van het ministerie van OCW en de
MBO Raad, die is gebaseerd op de
Miljoenennota 2018. Het aandeel van
het macrobudget beroepsonderwijs
is in 2018 3,73 % (2017: 3,93 %). Het
aandeel van het macrobudget vavo is
in 2018 7,73 % (2017: 7,48 %). Meerjarig is
rekening gehouden met € 14,0 miljoen
baten vanuit de kwaliteitsgelden.
De lonen en salariskosten zijn
begroot op basis van de verwachte
bezetting die past bij het verwachte
studentenaantal in 2018 en de extra
activiteiten die wij uitvoeren voor
het realiseren van onze ambitie,
onder andere voortvloeiende
uit het kwaliteitsplan. Binnen de
personele lasten hebben we rekening
gehouden met de uitvoering van het
kwaliteitsplan van € 14,0 miljoen.
De kwaliteitsafspraken hebben
we meerjarig budgetneutraal
meegenomen, zowel wat betreft de
vaste als variabele kosten.
De huisvestingslasten zijn geraamd
op basis van lopende contracten. Op
basis van huidig beleid verwachten
we geen bijzondere schommelingen
in deze post, met uitzondering van
een afname van de huisvestingslasten
in 2019 door het opzeggen van
de huur van de vestiging aan de
Bargelaan (Centraal Station) in
Leiden. In 2018 hebben we eenmalig
rekening gehouden met € 2,5 miljoen
baten voor de overbrugging van
de huisvestingssituatie. Dit is een
onderdeel van de subsidie van € 40,0
miljoen voor het voormalige ROC
Leiden.
12.3 Financiële kengetallen

Onderstaand overzicht geeft de financiële ratio’s weer van mboRijnland voor de komende jaren.

(Bedragen x € 1.000,-) 2016 2017 2018 2019 2020

Solvabiliteit 2
Eigen vermogen + voorzieningen 48.212 53.698 51.051 52.167 53.251
Totaal passiva 124.414 139.990 140.151 137.940 134.456
Solvabiliteit 2 0,39 0,38 0,36 0,38 0,40

Liquiditeit
Vlottende activa 27.810 40.616 28.413 30.382 30.161
Vlottende passiva 33.878 43.273 43.273 43.273 43.273
Liquiditeit 0,82 0,94 0,66 0,70 0,70

Rentabiliteit
Exploitatieresultaat 33.487 4.547 1.236 1.202 1.170
Totale baten 200.966 160.950 158.813 150.908 148.038
Rentabiliteit 0,17 0,03 0,01 0,01 0,01

Investeringsbehoefte als % van de jaaromzet

Investeringsbehoefte 11.825 12.806 20.903 5.726 3.998
Totale jaaromzet 200.966 160.950 158.813 150.908 148.038
5,9% 8,0% 13,2% 3,8% 2,7%

mboRijnland 89
Deel 1 Bestuursverslag 12. Continuïteits- en risicoparagraaf

12.4 B Overige rapportages

B1 Rapportage aanwezigheid en werking van het interne risicobeheersings- en controlesysteem

Deze rapportage geeft weer hoe we het risicomanagement binnen mboRijnland hebben vormgegeven. De afgelopen
jaren hebben we diverse stappen gezet. Het heeft geresulteerd in het huidige proces van risicomanagement.

Missie en visie

Strategische, tactische en Financiële randvoor- Risicobereidheid

operationele doelen waarden en continuïteit

Resultaatgerichtheid Gedrag en houding Risicobewustzijn

Prestatie Management Planning & Control cyclus Risico Management

Prestatie Jaarplan Risico’s

Management Beheersmaatregelen
KPI / KSF rapportage en KRI

Prestatie beoordeling Verantwoording Risico beoordeling

operationele processen

Besluitvormingsinformatie, sturen, verantwoording afleggen en toezicht houden

90 Jaarverslag 2017
Met ons risicomanagement willen
we continu de risico’s expliciet
maken en beheersen. Ook willen we
daarmee risicoalertheid creëren en
bewerkstelligen dat we proactief en
bewust met risico’s omgaan.
Continu risico’s expliciet maken en
beheersen
Op vastgestelde tijden inventariseren
en bespreken we de risico’s. Op
deze wijze hebben we voortdurend
aandacht voor de risico’s en de
beheersing ervan.
Risicoalertheid creëren
We maken de risico’s voor alle
medewerkers inzichtelijk. Hierdoor
ontstaat hetzelfde beeld over de
belangrijkste risico’s en een sterk
risicobewustzijn.
Proactief met risico’s omgaan
We voeren de beheersmaatregelen
uit voordat risico’s daadwerkelijk
optreden. Zo gaan we dus proactief
met risico’s om.
Bewust met risico’s omgaan en
bijbehorende beheersmaatregelen
afwegen
Door het uitvoeren van een
risicoanalyse inventariseren we op
gestructureerde wijze de risico’s en
beheersmaatregelen. Hierdoor krijgen
we een completer beeld van de risico’s.
We verkleinen zo de kans dat we een
risico over het hoofd zien.
Omschrijving risico
De fusie vraagt (te) veel tijd en
focus van bestuur, management en
docenten.
Door niet juiste, volledige en tijdige
informatievoorziening raakt de
organisatie ‘out of control’
Kader Per risico hebben we
Binnen mboRijnland hebben we het kort beschreven welke
risicomanagement verankerd in onze maatregelen wij
procesmatige manier van werken. genomen hebben om de
We hebben ervoor gekozen om risico’s te beheersen.
risicomanagement niet als geïsoleerd Onderstaande
proces te ontwikkelen, maar in maatregelen voeren
samenhang binnen de PDCA-cyclus we op dit moment
(plan, do, check, act). Dat is te zien uit. Ze lopen in 2018
in het schema van deze paragraaf. door.
In praktijk betekent dit dat we geen
aparte risico-overzichten opstellen,
maar deze integreren in bestaande
documenten, zoals jaarplannen,
projectenplannen en (voortgang)
rapportages.
In verband met de fusie werkt
mboRijnland aan een nieuwe invulling
van het risicomanagement. Door
het bundelen van kennis en ervaring
brengen we onze risicobeheersing op
een nog hoger niveau.
B2 Beschrijving van de belangrijkste
risico’s en onzekerheden
Vanaf de totstandkoming van de
juridische fusie hebben het bestuur
en management veel aandacht
besteed aan de strategische risico’s
van mboRijnland. De hieronder
genoemde risico’s staan in relatie
tot het willen realiseren van de
organisatiedoelstellingen.
Maatregelen in uitvoering
Om de integratie van beide organisaties te organiseren, hebben we een
aparte programmaorganisatie ingericht. In het programma hebben
medewerkers specifieke taken en bevoegdheden toegewezen gekregen. De
reguliere bedrijfsvoering voeren we uit volgens de reeds bestaande structuren.
Door deze splitsing aan te brengen, zorgen we dat beide werkzaamheden
voldoende aandacht krijgen.
We starten in 2017 en 2018 met een nieuw managementinformatiesysteem. Het
nieuwe systeem moet het mogelijk maken dat medewerkers beter in staat zijn
om relevante informatie zelf te kunnen raadplegen.
mboRijnland 91
Deel 1 Bestuursverslag 12. Continuïteits- en risicoparagraaf
Bij de verkoop van de oude
onderwijsgebouwen Ter Haarkade
en Toussaintkade in Leiden aan
de gemeente Leiden is asbest in
de panden geconstateerd. In april
2018 heeft de gemeente Leiden een
voorstel gedaan om de asbestclaim
van vier oude, al afgestoten,
onderwijsloctaies af te handelen in
de vorm van “middeling”. De zaak van
de asbestschade is echter nog niet
volledig gesloten. De zaak levert een
maximaal risico op van € 0,1 miljoen.
Hiervoor hebben we geen voorziening
getroffen, omdat de Raad van
Bestuur op grond van de gemaakte
afspraken van mening is dat het niet
waarschijnlijk is dat mboRijnland voor
deze schade aansprakelijk is.
In gesprekken tussen het voormalige
ROC Leiden, Green en de gemeente
Leiden tijdens de ontwikkeling
van het gebouw Lammenschans,
zijn afspraken gemaakt over
een gezamenlijk aan te leggen
fietsenstalling. Deze fietsenstalling is
tot op heden nog niet gerealiseerd. In
de raamovereenkomst van juni 2017
is bevestigd dat een fietsenstalling
gerealiseerd wordt. mboRijnland heeft
een verplichting tot betaling van de
helft van de stichtingskosten van deze
fietsenstalling, tot een gemaximeerd
bedrag van € 788.000,- exclusief BTW.
92 Jaarverslag 2017
mboRijnland heeft dit bedrag op grond B3 Rapportage toezichthoudend
van de onzekerheden over de hoogte orgaan
en het tijdstip van de verplichting niet De rapportage van het toezicht-
gepassiveerd in de balans. houdend orgaan is opgenomen in het
bestuursverslag. Dit is te vinden in
Het voormalige ROC Leiden heeft in hoofdstuk 3.
2006 derivatencontracten afgesloten
voor het afdekken van renterisico’s,
die destijds gekoppeld waren aan de 12.5 Jaarverslag 2017
rekening-courantfaciliteiten. Vanaf
november 2016 maakt mboRijnland Het jaarverslag, bestaande uit het be-
geen gebruik meer van een stuursverslag en de jaarrekening, zijn
rekeningcourantfaciliteit. De totale overeenkomstig de Regeling Jaarver-
notional amount van de derivaten per slaggeving Onderwijs en de RJ660 op-
jaareinde 2017 bedraagt € 10,00 miljoen gesteld. Hiermee voldoet mboRijnland
(2016: € 10,45 miljoen). De negatieve aan de wettelijke vereisten.
marktwaarde van de derivaten per
31 december 2017 bedraagt € 0,33
miljoen (2016: € 0,77 miljoen), waarvan Leiden, 12 juni 2018
100% als ineffectief is aangemerkt. Dit
komt voort uit het feit dat mboRijnland Otto Jelsma
tot aan 2018 geen renterisico’s loopt, Voorzitter Raad van Bestuur
omdat we geen gebruik maken van
rekening-courantfaciliteiten. Voor
de volledige negatieve marktwaarde
hebben we een verplichting
opgenomen op de balans. Deze
derivatenpositie heeft een looptijd
tot 1 juli 2018. De verplichting loopt af
met de betaling van rente uit hoofde
van de contracten, onder aftrek van
de ontvangen rente. Hiernaast heeft
mboRijnland andere derviaten in
portefeuille, die volledig gehedged zijn.
Die geven geven geen renterisico’s.
mboRijnland 93
Deel 2
Jaarrekening
mboRijnland
2017
13. Geconsolideerde jaarrekening

13.1 Geconsolideerde balans per 31 december 2017 (na resultaatbestemming)

(Bedragen x € 1.000,-) 31 december 2017 31 december 2016

1. Activa
1.1 Vaste activa
1.1.2 Materiële vaste activa 99.373 96.602
1.1.3 Financiële activa 2 2
Totaal vaste activa 99.375 96.604

1.2 Vlottende activa

1.2.2 Vorderingen 3.802 3.923
1.2.3 Liquide middelen 36.814 23.887
Totaal vlottende activa 40.616 27.810

Totaal activa 139.990 124.414

2. Passiva
2.1 Eigen vermogen 37.772 33.225
2.2 Voorzieningen 15.926 14.987
2.3 Langlopende schulden 43.020 42.324
2.4 Kortlopende schulden 43.273 33.878

Totaal passiva 139.990 124.414

94 Jaarverslag 2017
13.2 Geconsolideerde staat van baten en lasten 2017

(Bedragen x € 1.000,-) Realisatie 2017 Begroting 2017 Realisatie 2016

3. Baten
3.1 Rijksbijdragen 150.837 155.392 189.755
3.2 Overheidsbijdragen / subsidies overige overheden 967 132 1.995
3.3 Wettelijke college- / cursus- / examengelden 912 987 1.059
3.4 Baten werk in opdracht van derden 5.422 4.103 4.349
3.4 Overige baten 2.810 3.038 3.808
Totaal baten 160.949 163.652 200.966

4. Lasten
4.1 Personeelslasten 113.612 118.489 123.379
4.2 Afschrijvingen 9.006 9.138 8.813
4.3 Huisvestinglasten 11.994 11.870 12.432
4.4 Overige lasten 19.198 20.945 19.338
Totaal lasten 153.810 160.442 163.962

Saldo baten en lasten 7.139 3.210 37.004

6. Financiële baten en lasten

6.1.1 Rentebaten 3 0 158
6.1.2 Rentelasten -2.594 -2.476 -3.676
Totaal financiële baten en lasten -2.591 -2.476 -3.517

7. Belastingen 0 0 0

Resultaat na belastingen 4.547 734 33.487

Netto resultaat 4.547 734 33.487

Het totaal resultaat is gelijk aan de totale mutatie in het eigen vermogen. Een
afzonderlijk overzicht hebben we daarom niet opgenomen.

mboRijnland 95
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 13. Geconsolideerde jaarrekening

13.3 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2017

(Bedragen x € 1.000,-) Realisatie 2017 Realisatie 2016

Kasstroom uit operationele activiteiten

Saldo baten en lasten 7.139 37.004
Gecorrigeerd voor:
Boekwinst/Boekverlies materiële vaste activa 528 -240
Afschrijvingen 8.478 8.661
Mutatie voorzieningen 940 5.810
17.084 51.235

Verandering in vlottende middelen

Voorraden (-/-) 0 0
Vorderingen (-/-) 777 -479
Mutatie kredietinstellingen -36 17.821
Overige kortlopende schulden 9.480 -16.881
Schulden 9.445 940
Belastingen 0 0

Totaal kasstroom uit bedrijfsoperaties 27.306 51.696

Ontvangen interest 3 6
Betaalde interest (-/-) -3.083 -2.904
Buitengewoon resultaat 0 0
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten 24.226 48.798

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Investeringen in materiële vaste activa (-/-) -11.977 -11.544
Desinvesteringen in materiële vaste activa 21 1.639
Investeringen in deelnemingen en/of 0 0
samenwerkingsverbanden (-/-)
Mutaties leningen (-/-) -294 -715
Overige investeringen in financiële vaste activa (-/-) 0 -1
Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten -12.249 -10.622

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

Nieuw opgenomen leningen (kasgeld bij bank) 3.900 6.900
Aflossing leningen (kasgeld bij bank) -2.950 -2.341
Aflossing rekening courantkrediet (bij schatkist) 0 -19.802
Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten 950 -15.243

Mutatie liquide middelen 12.927 22.932

Saldo liquide middelen 2015 955

Saldo liquide middelen 2016 23.887 23.887
Saldo liquide middelen 2017 36.814
Mutatie liquide middelen 12.927 22.932

96 Jaarverslag 2017
mboRijnland 97
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 13. Geconsolideerde jaarrekening
13.4 Toelichting op de
geconsolideerde balans en
staat van baten en lasten
13.4.1 Algemeen
Juridische vorm en voornaamste
activiteiten
De organisatie is een stichting.
Per 1 september 2017 zijn de
stichtingen ID College en ROC Leiden
juridisch gefuseerd tot de Stichting
mboRijnland. De voornaamste
activiteiten van Stichting mboRijnland,
statutair gevestigd in Leiden, bestaan
uit het verzorgen van wettelijk geregeld
onderwijs.
Toegepaste standaarden
De basis voor het opstellen van de
jaarrekening zijn de inrichtings-
vereisten van boek 2, titel 9 van
het Burgerlijk Wetboek en de
Raad voor de Jaarverslaggeving.
Specifiek voor onderwijsinstellingen
gelden de bepalingen en modellen
zoals opgenomen in Richtlijn voor
de Jaarverslaggeving 660. De
inrichtingseisen op grond van de
Regeling Jaarverslaggeving Onderwijs
zijn van toepassing.
Aanpassing vergelijkende cijfers
Bij iedere post van de jaarrekening
vermelden we zoveel mogelijk we
het bedrag van het voorafgaande
boekjaar. Voor zover nodig herzien
we dit bedrag ter wille van de
vergelijkbaarheid. Ook lichten we
de afwijking ten gevolge van de
herziening toe.
Toepassing van artikel 402 boek 2 BW
De financiële gegevens van de
organisatie hebben we in de
geconsolideerde jaarrekening
verwerkt. De enkelvoudige staat van
baten en lasten van de organisatie
hebben we opgesteld conform
artikel 402 Boek 2 BW. Hierin staan
de resultaten van de Stichting
mboRijnland vermeldt. Ook staat hierin
het aandeel vermeldt in het resultaat
98 Jaarverslag 2017
van organisaties waarin wordt
deelgenomen na belastingen en het
overige resultaat na belastingen.
Grondslagen voor de waardering
van activa en passiva en de
resultaatbepaling
Tenzij anders vermeld hebben we de
activa en passiva opgenomen tegen
geamortiseerde historische kostprijs.
De liquide middelen hebben we
opgenomen tegen nominale waarde.
Een actief nemen we in de balans op
wanneer het waarschijnlijk is dat de
toekomstige economische voordelen
naar de organisatie toevloeien en
we de waarde daarvan betrouwbaar
kunnen vaststellen. Een verplichting
nemen we in de balans op wanneer
het waarschijnlijk is dat de afwikkeling
daarvan gepaard gaat met een
uitstroom van middelen en we de
omvang van het bedrag daarvan
betrouwbaar kunnen vaststellen.
De opbrengsten en kosten rekenen
we toe aan de periode waarop zij
betrekking hebben.
De jaarrekening presenteren we in
euro’s (duizendtallen), de functionele
valuta van de organisatie.
Schattingen
Bij het opstellen van de jaarrekening
doet de Raad van Bestuur schattingen.
Die zijn van invloed op de toepassing
van grondslagen en de gerapporteerde
waarde van activa en verplichtingen, en
de baten en lasten. De daadwerkelijke
uitkomsten kunnen afwijken van deze
schattingen. Voortdurend beoordelen
we de schattingen en onderliggende
veronderstellingen. Herzieningen van
schattingen nemen we op in de periode
waarin we de schatting herzien en in
toekomstige perioden waarvoor de
herziening gevolgen heeft.
Inschattingen zijn met name gemaakt
met betrekking tot de afschrijving op
de vaste activa (inclusief de bepaling
van de (impairment) en de restwaarde
hiervan, de voorzieningen en het
ineffectieve deel van de derivaten.
Eventuele bijzonderheden ten aanzien
van schattingen, aannames en
veronderstellingen hebben we hierna
opgenomen bij de toelichtingen van de
resultaat- en balansposten.
Het effect van een schattingswijziging
dient te worden verwerkt in de winst-
en verliesrekening (RJ 145.301):
• in de periode waarin de
schattingswijziging plaatsvindt,
indien de wijziging alleen invloed
heeft op die periode;
• in de periode waarin de
schattingswijziging plaatsvindt,
alsmede de toekomstige perioden,
indien de wijziging zowel van invloed
is op de huidige periode als op de
toekomstige perioden.
13.4.2 Grondslagen voor de
consolidatie
De geconsolideerde jaarrekening omvat
de financiële gegevens van mboRijnland
en haar groepsmaatschappijen en
andere rechtspersonen waarop we
overheersende zeggenschap kunnen
uitoefenen, dan wel waarover we de
centrale leiding hebben.
Groepsmaatschappijen zijn
deelnemingen waarin we een
meerderheidsbelang hebben of
waarin we op een andere wijze een
beleidsbepalende invloed kunnen
uitoefenen. Bij het vaststellen of we
beleidsbepalende invloed kunnen
uitoefenen, kijken we naar de
financiële instrumenten die potentiële
stemrechten bevatten en die we direct
kunnen gebruiken.
Participaties die we aanhouden om
ze te vervreemden, consolideren we
niet. Nieuw verworven deelnemingen
betrekken we in de consolidatie
vanaf het tijdstip waarop we
beleidsbepalende invloed kunnen
uitoefenen. Afgestoten deelnemingen
betrekken we in de consolidatie tot het
moment dat deze invloed is beëindigd.
In de geconsolideerde jaarrekening zijn
de onderlinge schulden, vorderingen
en transacties geëlimineerd, evenals
de binnen de groep gemaakte winsten.
De groepsmaatschappijen hebben we
integraal geconsolideerd, waarbij we
het minderheidsbelang van derden
afzonderlijk tot uitdrukking hebben
gebracht.
In de geconsolideerde jaarrekening
zijn de financiële gegevens verwerkt
van Community College Leiden B.V. en
haar deelnemingen CCL LMP B.V. en
CCL CS B.V. Deze deelnemingen zijn
destijds opgericht voor de ontwikkeling
van twee nieuwe onderwijslocaties.
Stichting mboRijnland houdt 100% van
de aandelen van deze deelneming.
Daarnaast is Stichting mboRijnland
enig aandeelhouder in Holding
ID College B.V. Holding ID College
B.V. is de houdster van een viertal
dochtervennootschappen. Aangezien
geen activiteiten plaatsvinden in
deze bv’s, is conform artikel 407, BW 2
afgezien van consolidatie.
13.4.3 Financiële instrumenten
Onder financiële instrumenten worden
zowel primaire financiële instrumenten
(zoals vorderingen en schulden), als
afgeleide financiële instrumenten
(derivaten) verstaan. In de toelichting
op de onderscheiden posten van de
balans wordt de reële waarde van het
betreffende instrument toegelicht als
die afwijkt van de boekwaarde. Indien
het financiële instrument niet in de
balans is opgenomen, geven we de
informatie over de reële waarde in de
toelichting op de ‘Niet in de balans
opgenomen activa en verplichtingen’.
Primaire financiële instrumenten
Voor de grondslagen van primaire
financiële instrumenten verwijzen we
naar de behandeling per balanspost
van de ‘Grondslagen voor de
waardering van activa en passiva’.
Kredietrisico
De belangrijkste vorderingen betreffen
de overige effecten. Gezien de aard
van deze effecten (FIDO-proof) en
de tegenpartij (ASR), achten we het
kredietrisico zeer beperkt. In 2017
zijn de effecten overgedragen aan
de lessor, waardoor het risico nihil
is. Hiernaast zijn de risico’s van de
vorderingen op het ministerie van
OCW, overige overheden, studenten en
overige bedrijven zeer beperkt. Voor de
oninbare vorderingen hebben we een
voorziening gevormd.
Renterisico en kasstroomrisico
Het renterisico is beperkt tot
veranderingen in de rentevoet op
variabel rentende financiering, voor
zover niet afgedekt door financiële
instrumenten. Daarnaast is een
renterisico zichtbaar voor de niet
gedekte renteswaps. mboRijnland
heeft twee ongedekte renteswaps in
portefeuille, die afhankelijk zijn van de
3-maans euribor. In julie 2018 lopen
deze renteswaps af.
Een toelichting op de voorwaarden
van de financiering inzake het
leaseconstruct van onderwijsgebouw
Lammenschans, staat in de toelichting
op de langlopende schulden.
Het kasstroomrisico heeft
betrekking op de variabele rente
die we betalen op de rekening-
courantschulden in. In 2017
hebben we geen gebruik
gemaakt van de rekening
courant. We verwachten ook
niet dat we de dit komende
gaan doen. Hierdoor is
het kasstroomrisico nihil.
Voor een toelichting
op de renteswaps
verwijzen we naar de
toelichting onder de
‘afgeleide financiële
instrumenten’
hieronder.
mboRijnland 99
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 13. Geconsolideerde jaarrekening
Reële waarde
De reële waarde van de meeste in
de balans verantwoorde financiële
instrumenten, waaronder vorderingen,
effecten, liquide middelen en
kortlopende schulden, benadert de
boekwaarde ervan. De marktwaarde
van de renteswaps is zichtbaar onder
de kortlopende schulden (overige
schulden en overlopende passiva).
Het ineffectieve deel van de negatieve
marktwaarde is gewaardeerd. Bij
de bepaling van reële waardes van
financiële verplichtingen houden
we geen rekening met het eigen
kredietrisico.
Afgeleide financiële instrumenten
Stichting mboRijnland maakt gebruik
van interest rate swaps om het
renterisico af te dekken dat voortvloeit
uit financiering tegen een variabele
rentevoet. We passen kostprijshedge-
accounting toe, teneinde het verschil
tussen de variabele rente en de vaste
rente gelijktijdig in de staat van baten
en lasten te verwerken.
Stichting mboRijnland voldoet
aan de eisen van RJ 290 om
kostprijshedgeaccounting toe te
mogen passen. We hebben de hedge-
relatie gedocumenteerd en jaarlijks
toetsen we de effectiviteit van deze
relatie.
Het ineffectieve deel verantwoorden
we ten laste van de exploitatie. De
toepassing van kostprijshedge-
accounting leidt tot de volgende
uitzondering op de hiervoor vermelde
waarderingsgrondslagen voor
financiële instrumenten.
De eerste waardering van interest rate
swaps vindt plaats tegen kostprijs,
die is meestal nihil. Zodra de staat
van baten en lasten wordt belast met
de contractueel verschuldigde rente,
verwerken we de met de interest rate
swaps verbonden winsten of verliezen
in dezelfde periode in de staat van
baten en lasten. De resultaten uit het
niet-effectieve deel van de hedge-
relatie nemen we op in de staat van
100 Jaarverslag 2017
baten en lasten. De ineffectiviteit
constateren we primair door de
kritische kenmerken (looptijd en
notional amount) van de swap en
de afgedekte positie met elkaar te
vergelijken.
Indien een interest rate swap niet
langer voldoet aan de voorwaarden
voor ‘hedge-accounting’, afloopt of
wordt verkocht, beëindigen we de
afdekkingsrelatie. De cumulatieve
winst of het cumulatieve verlies dat
nog niet in de winst- en verliesrekening
was verwerkt, nemen we op als
overlopende post in de balans,
totdat de verwachte transactie
heeft plaatsgevonden. Indien de
transactie naar verwachting niet meer
plaatsvindt, boeken we de cumulatieve
winst of het cumulatieve verlies over
naar de staat van baten en lasten.
13.4.4 Grondslagen voor de
waardering van activa en
passiva
Materiële vaste activa
Gebouwen en terreinen, inventaris
en apparatuur, andere vaste
bedrijfsmiddelen en vooruitbetalingen
op materiële vaste activa
waarderen we tegen verkrijgings- of
vervaardigingsprijs, verminderd met
de cumulatieve afschrijvingen óf
een lagere realiseerbare waarde en
bijzondere waardeverminderingen.
Als realiseerbare waarde hanteren we
de hoogste van de directe of indirecte
opbrengstwaarde.
De afschrijvingen berekenen we als
een percentage over de aanschafprijs.
Dit doen we volgens de lineaire
methode, op basis van de verwachte
gebruiksduur, rekening houdend
met een eventuele restwaarde.
We schrijven niet af op terreinen,
materiële vaste bedrijfsactiva in
uitvoering en vooruitbetalingen op
materiële vaste activa. Jaarlijks
beoordelen we of een duurzame
waardevermindering aan de
orde is.
mboRijnland 101
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 13. Geconsolideerde jaarrekening

Activeringsgrens
• Voor roerende goederen ligt de activeringsgrens op een aan-schafprijs van meer dan
€ 1.000,-. De afschrijving vindt plaats naar rato van het jaar en de maand van aanschaf.
• Voor onroerende goederen is geen activeringsgrens benoemd. De eerste afschrijving
voor nieuwbouw vindt plaats na ingebruikname. Bij renovatie, verbouwingen of groot
onderhoud vindt afschrijving plaats naar rato van de voortgang van de werkzaamheden
gedurende het jaar.

We hanteren hierbij de volgende afschrijvingstermijnen:

Aantal maanden

Gebouwen 360

Gebouw LMS (Leasetermijn) 367

Terreinen 0

Verbouwing 120

Keuken 120

Audiovisual 48

Hardware 48

Software 48

Deelnemerinformatiesysteem (hard- en software) 84

Machines 120

Schoolmeubilair 120

Kantoormeubulair 120

Vervoermiddelen 60

De materiële vaste activa waarvan
de stichting mboRijnland en haar
groepsmaatschappijen krachtens
een financiële leaseovereenkomst
het economische eigendom heeft,
hebben we geactiveerd. De uit de
huidige financiële leaseovereenkomst
voortkomende leaseverplichting
hebben we als schuld verantwoord.
De in de toekomstige leasetermijnen
begrepen interest brengen we
gedurende de looptijd van de
financiële leaseovereenkomst ten laste
van het resultaat.
Stichting mboRijnland heeft ultimo
2016 geen egalisatievoorziening voor
groot onderhoud. De onderhouds-
lasten hebben we ten laste van de
exploitatie gebracht, voor zover ze niet
in aanmerking komen voor activering.
Financiële vaste activa
Deelnemingen in groepsmaatschap-
pijen en overige deelnemingen
waarmee we invloed van betekenis
kunnen uitoefenen op het zakelijke en
financiële beleid, waarderen we volgens
de nettovermogenswaardemethode.
We veronderstellen dat er sprake is
van invloed van betekenis als het
aandeelhoudersbelang groter dan
20 procent van de aan de aandelen
verbonden stemrechten. We berekenen
de nettovermogenswaarde volgens
de grondslagen die gelden voor
mboRijnland. Voor deelnemingen
waarvan onvoldoende gegevens
beschikbaar zijn voor aanpassing aan
deze grondslagen, gaan we uit van
de waarderingsgrondslagen van de
betreffende deelneming.
Conform de nettovermogens-
waardemethode, nemen we de
deelnemingen in de balans op
tegen het aandeel van mboRijnland
in de nettovermogenswaarde. Dit
vermeerderen we met ons aandeel
in de resultaten van de deelneming
vanaf het moment van verwerving,
verminderd met ons aandeel in de
dividenduitkeringen van de deelneming.

102 Jaarverslag 2017

In de staat van baten en lasten staat
het aandeel van mboRijnland in het
resultaat van de deelnemingen. Indien
en voor zover mboRijnland niet zonder
beperking uitkering van de positieve
resultaten kan bewerkstelligen,
nemen we de resultaten op in een
wettelijke reserve. Dat doen we ook
met ons aandeel in de rechtstreekse
vermogensvermeerderingen en
-verminderingen van de deelnemingen.
Als de waardering van een deelneming
volgens de nettovermogenswaarde
negatief is, waarderen we deze
op nihil. Hierbij nemen we ook
andere langlopende belangen in de
deelneming mee die feitelijk worden
aangemerkt als een onderdeel van de
netto-investering. Indien en voor zover
mboRijnland in deze situatie geheel of
deels instaat voor de schulden van de
deelneming of het stellige voornemen
heeft de deelneming tot betaling
van haar schulden in staat te stellen,
nemen we een voorziening op.
De overige financiële vaste activa
hebben we tegen marktwaarde
gewaardeerd. Het rendement over
de effecten is gerelateerd aan
het euribortarief over de looptijd.
Waardeveranderingen van deze
effecten hebben we verwerkt in de
resultatenrekening.
Overige vorderingen
De overige vorderingen hebben we bij
eerste verwerking opgenomen tegen
de reële waarde. Vervolgens waarderen Verlieslatende contracten.
we deze tegen de geamortiseerde
kostprijs, die gelijk is aan de nominale Liquide middelen
waarde onder aftrek van noodzakelijk
geachte voorzieningen. We voldoen
aan de gewijzigde voorschriften van de
RJ 290 Financiële instrumenten.
Vorderingen
We nemen de vorderingen en over-
lopende activa bij eerste verwerking
op tegen de reële waarde. Vervolgens
waarderen we deze tegen de
geamortiseerde kostprijs. De reële
waarde en geamortiseerde kostprijs
zijn gelijk aan de nominale waarde.
Noodzakelijk geachte voorzieningen
voor het risico van oninbaarheid
brengen we in mindering. We bepalen
deze voorzieningen op basis van
individuele beoordeling van de
vorderingen.
Het saldo van projecten uit hoofde
van werk in opdracht van derden, leidt
tot een vordering of een schuld op
de balans. Het saldo bepalen we per
project. Een eventueel noodzakelijke
voorziening op een project uit hoofde
van werk in opdracht van derden
presenteren we onder de voorziening
De liquide middelen hebben we
opgenomen tegen nominale waarde.
Eigen vermogen
Onder het eigen vermogen
presenteren we de algemene reserve
en de bestemmingsreserves. De
algemene reserve is de reserve
die ter vrije beschikking staat
van mboRijnland. Indien we een
beperktere bestedingsmogelijkheid
hebben aangebracht, hebben we
het aldus afgezonderde deel van
het eigen vermogen aangeduid als
bestemmingsreserve. Hierbij maken we
onderscheid tussen reserves die zijn
opgebouwd uit publieke dan wel uit
niet-publieke (private) middelen.
mboRijnland 103
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 13. Geconsolideerde jaarrekening
Voorzieningen
Onder de voorzieningen presenteren
we de personele voorzieningen.
Tenzij anders is aangegeven, hebben
we de voorzieningen opgenomen
tegen contante waarde, met een
rekenrente van 2,0%. Dotaties (oftewel
toevoegingen) aan de voorzieningen
vinden plaats ten laste van de
exploitatierekening. Onttrekkingen
(oftewel uitgaven) vinden plaats ten
laste van de voorzieningen.
We nemen een voorziening in verband
met verplichtingen uitsluitend op als
bedoeld in artikel 2:374 lid 1, eerste
volzin BW:
• stichting mboRijnland op de
balansdatum een huidige, in rechte
afdwingbare of feitelijke verplichting
heeft op grond van een gebeurtenis
uit het verleden;
• een uitstroom van middelen
waarschijnlijk is vereist om de
verplichting af te wikkelen;
• we een betrouwbare schatting
kunnen doen van het bedrag van de
verplichting.
De voorziening wachtgeld is
gebaseerd op een inschatting van de
uitkeringsinstanties die de WW- en
bovenwettelijke WW-uitkeringen op
zich nemen. We hebben hierbij een
inschatting gemaakt van de kans dat
de betreffende personen een nieuwe
baan vinden en daardoor uit de
wachtgeldverplichting vallen.
In de vigerende cao is de regeling
Seniorenverlof opgenomen. De
betreffende regeling brengt met zich
mee dat de groep personeelsleden die
voldoet aan de in de regeling gestelde
voorwaarden, toekomstige rechten
opbouwt. We hebben een schatting
gemaakt van deze toekomstige
rechten en deze toegevoegd aan de
104 Jaarverslag 2017
voorziening. In de berekening hebben
we een inschatting gemaakt over het
aantal deelnemers en de kans dat de
betreffende personeelsleden niet meer
in dienst zijn.
De voorzieningen voor verlieslatende
contracten komen voort uit uitgaande
kasstromen voor diensten die niet
bijdragen aan het onderwijs. Deze
uitgaande kasstromen zijn contractueel
vastgelegd. De voorzieningen hebben
we opgenomen tegen contante waarde,
met een rekenrente die gelijk is aan
hoogwaardige ondernemingsobligaties.
Langlopende schulden
Schulden met een resterende looptijd
van langer dan één jaar gelden als
langlopend. Het aflossingsbedrag
van het lopende jaar staat onder de
kortlopende schulden. Langlopende
schulden waarderen we tegen
geamortiseerde kostprijs. Op de
afdekking van de renterisico’s van
de langlopende schulden hebben we
swaps afgesloten. Voor de verwerking
van de swaps passen we kostprijs
hedge-accounting toe.
Kortlopende schulden
Schulden met een op balansdatum
resterende looptijd van ten hoogste
één jaar duiden we aan als kortlopend.
Schulden worden niet gesaldeerd
met activa. De kortlopende schulden
nemen we op tegen geamortiseerde
kostprijs, die niet afwijkt van de
nominale waarde.
Overlopende passiva betreffen vooruit
ontvangen bedragen (waaronder
geoormerkte bijdragen) en nog te
betalen bedragen terzake van lasten
die aan een verstreken periode zijn
toegekend. Van bedragen die voor
meerdere jaren beschikbaar zijn
gesteld, houden we het nog niet-
bestede gedeelte op deze post aan.
Vrijval ten gunste van de staat van
baten en lasten vindt plaats naar rato
van de besteding.
Het saldo van projecten waarin we
werk verrichten in opdracht van
derden, leidt tot een vordering of een
schuld op de balans. Het saldo bepalen
we per project. We presenteren
hierbij een eventueel noodzakelijke
voorziening op een project uit hoofde
van werk in opdracht van derden.
Operational leasing
Leasecontracten waarbij een groot
deel van de voor- en nadelen van
het eigendom verbonden niet bij
mboRijnland liggen, verantwoorden we
als operationele leasing. Verplichtingen
uit hoofde van operationele leasing
verwerken we op lineaire basis in
de winst- en verliesrekening over
de looptijd van het contract. Hierbij
houden we rekening met ontvangen
vergoedingen van de lessor.
Pensioenen
mboRijnland heeft voor haar
werknemers een pensioenregeling.
Werknemers die hiervoor in
aanmerking komen, hebben op de
pensioengerechtigde leeftijd recht op
een pensioen. De pensioenuitkering
is gebaseerd op het gemiddeld
verdiende loon en wordt berekend over
de jaren dat de werknemer pensioen
opbouwde bij mboRijnland.
mboRijnland 105
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 13. Geconsolideerde jaarrekening

De verplichtingen die voortvloeien uit Rijksbijdragen, overige opgenomen in de staat van baten en
deze personeelsrechten, brachten we overheidsbijdragen en -subsidies lasten voor een bedrag gelijk aan de
onder bij het bedrijfstakpensioenfonds De ontvangen (normatieve) kosten, indien zeker is dat deze kosten
ABP. mboRijnland betaalt hiervoor rijksbijdrage en de niet-geoormerkte declarabel zijn. Een eventueel positief
70 % van de premies, de werknemer OCW-subsidies (vrij besteedbare resultaat hebben we genomen naar
betaalt 30 %. De pensioenrechten doelsubsidies zonder verrekening rato van het stadium van voltooiing
worden jaarlijks geïndexeerd, indien clausule) verwerken we in het jaar van de transactie op verslagdatum
en voor zover de dekkingsgraad van waarop de toekenningen betrekking (de zogeheten percentage- of
het pensioenfonds (het vermogen van hebben volledig als bate in de staat completion methode). Het stadium van
het pensioenfonds gedeeld door zijn van baten en lasten. voltooiing bepalen we aan de hand
financiële verplichtingen) dit toelaat. van beoordelingen van de verrichte
Geoormerkte OCW-subsidies met werkzaamheden. Voor een eventueel
Eind december 2017 is de dekkingsgraad een vrij besteedbaar overschot verwacht negatief resultaat treffen
van het pensioenfonds 104,4 %, (doelsubsidies waarbij het overschot we een voorziening die we hebben
bron: www.abp.nl 14-02-2017, geen verrekening clausule heeft) hebben ondergebracht in de voorziening
(31 december 2016: 96,6%). “De we verantwoord ten gunste van de Verlieslatende contracten.
pensioenregels schrijven voor dat staat van baten en lasten, naar rato van
de beleidsdekkingsgraad van ABP de voortgang van de gesubsidieerde Lasten
128% moet zijn. Afhankelijk van de activiteiten. Het deel van de subsidies De lasten bepalen we met
rente en beleggingsmix kan deze waar we op de balansdatum nog geen inachtneming van de hiervoor
grens“ verschuiven. Ook is wettelijk activiteiten voor hebben verricht, staan reeds vermelde grondslagen voor
bepaald dat de beleidsdekkingsgraad onder de overlopende passiva. waardering en rekenen we toe aan
niet langer dan 5 jaar onder 104,2% het verslagjaar waarop zij betrekking
mag liggen. Afhankelijk van de rente Geoormerkte OCW-subsidies hebben. (Voorzienbare) verplichtingen
en beleggingsmix kan deze grens (doelsubsidies met verrekening en mogelijke verliezen die hun
verschuiven. clausule) staan verantwoord ten oorsprong vinden voor het einde
gunste van de staat van baten en van het boekjaar, nemen we in acht
mboRijnland is niet verplicht lasten, in het jaar ten laste waarvan indien zij voor het opmaken van de
aanvullende bijdragen te doen in geval de gesubsidieerde lasten komen. jaarrekening bekend zijn geworden en
van een tekort bij het pensioenfonds, Niet-bestede middelen staan onder voldoen aan de voorwaarden voor het
anders dan het effect van hogere de overlopende passiva zolang de opnemen van voorzieningen.
toekomstige premies. We verantwoorden bestedingstermijn nog niet is verlopen.
daarom alleen de verschuldigde premies Niet-bestede middelen verantwoorden Financiële baten en lasten
tot en met het einde van het boekjaar in we onder de kortlopende schulden Rentebaten verantwoorden we in de
de jaarrekening. zodra de bestedingstermijn op de periode waartoe zij behoren, rekening
balansdatum is verlopen. houdend met de effectieve rentevoet
van de desbetreffende actiefpost.
13.4.5 Grondslagen voor Overige exploitatiesubsidies brengen Eventuele winsten of verliezen
de waardering van de we ten gunste van de staat van baten verantwoorden we onder financiële
resultaatbepaling en lasten in het jaar ten laste waarvan baten en lasten.
de gesubsidieerde lasten komen,
Het jaarresultaat ontstaat door de waarin de opbrengsten zijn gederfd of Een deel van de leasetermijnen die
baten te verminderen met de lasten waarin het exploitatietekort zich heeft in rekening worden gebracht op de
over dezelfde periode. Daarbij rekenen voorgedaan. leaseconstructie van het pand aan
we baten aan het verslagjaar toe voor het Bètaplein in Leiden, verwerken
zover de betreffende prestaties zijn College-, cursus- en examengelden we als rentelast. De betalingen uit
verricht in het verslagjaar. Dit doen we De college-, cursus- en examengelden hoofde van de afgesloten renteswaps
met inachtneming van de hiervoor reeds hebben we toegerekend aan het jaar (derivaten) verwerken we eveneens
vermelde waarderingsgrondslagen. De waarop zij betrekking hebben. als rentelast. Daarnaast verwerken
baten en lasten rekenen we toe aan we het ineffectieve deel van de
het verslagjaar waarop zij betrekking Baten werk in opdracht van derden derivaten als financieringslast in de
hebben. De afschrijvingen berekenen we Opbrengsten uit hoofde van exploitatierekening.
lineair op basis van de levensduur die werk in opdracht van derden
is vermeld onder de grondslagen van (contractonderwijs, contractonderzoek
waardering. en overige) hebben we als baten

106 Jaarverslag 2017

Belastingen
Belastingen omvatten de over de
verslagperiode verschuldigde en
verrekenbare winstbelastingen. De
belastingen hebben we in de staat van
baten en lasten opgenomen.

De over het boekjaar verschuldigde

en verrekenbare belasting is de naar
verwachting te betalen belasting over
de belastbare winst over het boekjaar.
Die hebben we berekend aan de
hand van belastingtarieven die zijn
vastgesteld op verslagdatum, dan wel
waartoe materieel al op verslagdatum
is besloten, en eventuele correcties
op de over voorgaande jaren
verschuldigde belasting.

Schattingswijziging
In 2017 hebben we de schattingen van
beide fusiepartners geharmoniseerd.
Deze harmonisatie heeft geresulteerd
in schattingswijzigingen bij:
• materiële vaste activa;
• voorziening oninbaarheid;
• voorziening WGA – langdurig zieken;
• voorziening jubilea;
• voorziening wachtgeld;
• voorziening seniorenverlof.

Een toelichting op de specifieke

scahttingswijzigingen staat in de
toelichting op de afzonderlijke
posten. Zie paragraaf 13.4.6
‘Toelichting op de afzonderlijke
posten van de geconsolideerde
balans’.

Kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht is
opgesteld op basis van
de indirecte methode
en geeft de mutatie
weer op de liquide
middelen. Items die
geen invloed hebben
op de kasstromen
hebben we niet
meegenomen.
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 13. Geconsolideerde jaarrekening

13.4.6 Toelichting op afzonderlijke posten van de geconsolideerde balans

Materiële vaste activa (1.1.2)

(Bedragen x € 1.000,-) Gebouwen Inventaris en Overige vaste In uitvoering Totaal materiële

en terreinen apparatuur bedrijfs- en vooruit- vaste activa
middelen betalingen

Cumulatieve verkrijgingsprijs t/m 2016 137.525 69.482 182 550 207.738

Waardeverminderingen en -53.117 -57.919 -100 - -111.136
afschrijvingen t/m 2016
Boekwaarde 2016 84.407 11.562 82 550 96.602

Investeringen 2017 933 2.493 - 8.956 12.382

Desinvesteringen 2017 -8.002 -22.347 -16 -405 -30.771

Afschrijvingen desinvestering 2017 7.832 22.328 16 - 30.176
Ingebruikname 2017 - 405 - -405 -

Afschrijvingen 2017 -4.968 -3.493 -17 - -8.478

Waardeverminderingen 2017 -63 -476 - - -539

Cumulatieve verkrijgingsprijs t/m 2017 130.456 49.627 165 9.101 189.530

Waardeverminderingen en -50.316 -39.560 -100 - -89.977
afschrijvingen t/m 2017
Boekwaarde 2017 80.139 10.067 65 9.101 99.373

Onderwijsgebouw Bètaplein in Leiden
(Lammenschans)
In december 2015 hebben we de
afspraken uit de term sheet nader
uitgewerkt in een door partijen
ondertekend leasecontract. Dit
leasecontract kwalificeert voor
gebouw Lammenschans als een
financial lease voor de opstallen
en een operational lease voor de
grond. De financial lease voor de
opstallen is in de balans opgenomen
en bedraagt per ultimo 2017 € 20,6
miljoen (2015 bij initiële verwerking:
€ 22,1 miljoen). Deze looptijd van de
afschrijving bedraagt 367 maanden.
De afschrijving was in 2017 € 722.093,-
De tegenhangende leaseverplichting
van € 22,1 miljoen lossen we gedurende
de gebruiksperiode af via het betalen
van de leasetermijnen. De aflossing
in 2017 bedroeg € 294.000,-. De
grondcomponent (met een reële
waarde van € 9,5 miljoen) hebben
we off balance verwerkt en leidt tot
jaarlijkse leaselasten. Die bedroeg in
2017: € 857.000,-.
In het nieuwe leasecontract voor de
vestiging Lammenschans aan het
Bètaplein in Leiden is afgesproken
dat de garanties voor het parkeren
en de sporthal, die dateren uit 2011,
vooralsnog van kracht blijven. Deze
garanties zijn lasten die we niet
kunnen inzetten voor het onderwijs.
Beide garanties kwalificeren we als
verlieslatende contracten. In 2015
hebben we de maximale toekomstige
lasten voor deze garanties aan de
voorziening toegevoegd. De Raad van
Bestuur van mboRijnland is in gesprek
met de belanghebbenden om deze
afspraken om te buigen.
 
Desinvesteringen
Gezien de fusie en de daarmee
samenhangende synchronisatie van
de administratiesystemen hebben
we een grondige analyse gemaakt
van de details van de materiële
vaste activa. Hieruit is naar voren
gekomen dat we nog voor € 30,2
miljoen aan oude investeringen

108 Jaarverslag 2017

hadden geadministreerd. Deze oude
investeringen nemen we niet mee
naar het administratiesysteem van
de nieuwe gefuseerde instelling. Dit
systeem was volledig afgeschreven,
zodat hier geen afwaardering uit
voorkomt.
Waardeverminderingen
In verband met de fusie sluiten we
onder andere de ICT-systemen van het
voormalige ID College en ROC Leiden
op elkaar aan. Dit heeft tot gevolg dat Conform de daarbij gemaakte
enkele ICT-systemen vervallen.
• In 2017 zijn bijvoorbeeld de vaste
telefoons van het voormalige ROC
Leiden vervangen. Dit bracht een
afwaardering van € 117.000,- met zich Met deze investering willen we voor
mee.
• Vanwege synergievoordelen maken
we vanaf medio 2018 geen gebruik
meer van een glasvezel en een
cloud-omgeving. Dit brengt een
afwaardering van € 136.000,- met
zich mee, die we in 2017 hebben
verantwoord.
• Daarnaast concludeerden we dat
we op de balans een aantal oud
actieven was gewaardeerd, waarvan ramen we op een totaalbedrag van €
we het nut voor het onderwijs voor
de komende periode niet konden
bepalen. Dit betreft vooral oude
meubilair en oudere verbouwingen.
De afwaardering in 2017 bedraagt
€ 172.000,-.
• De fusie brengt een harmonisatie
van de gehanteerde grondslagen
binnen de materiële vaste activa met
zich mee. De audiovisuele middelen
hebben we geharmoniseerd naar een
afschrijvingstermijn van 48 maanden.
Dit brengt een afwaardering van
€ 51.000,- met zich mee.
In uitvoering en vooruitbetalingen
afspraken is mboRijnland in 2016
gestart met een eerste oriëntatie voor
de stapsgewijze verbouwing van het
onderwijsgebouw aan het Bètaplein
in Leiden (gebouw Lammenschans).
studenten en medewerkers een
betere werkomgeving creëren. Met de
betrokken partijen hebben we een plan
vastgesteld voor een (stapsgewijze)
verbouwing van het gebouw
Lammenschans in Leiden, tot uiterlijk 31
juli 2018. Dat is de datum waarop we de
vestiging aan de Bargelaan in Leiden
(locatie Centraal Station) afstoten. De
verbouwing van locatie Lammenschans
8,5 miljoen voor de jaren 2017-2018. Tot
en met balansdatum 2017 hebben we
voor € 4,5 miljoen geïnvesteerd in deze
verbouwing.
In verband met de aanstaande
fusie, heeft mboRijnland in juli
2016 besloten de onderwijslocatie
Storm Buysingstraat in Leiden te
herontwikkelen en te renoveren.
Het doel van deze investering is
het onderwijs in de regio Leiden
toekomstbestendig te maken en
kwaliteit te kunnen waarborgen. We
hebben een plan vastgesteld voor
de herontwikkeling van de locatie
Storm Buysingstraat, tot uiterlijk 31 juli
2018. Dat is de datum waarop we de
vestiging aan de Bargelaan in Leiden
(locatie Centraal Station) afstoten.
De herontwikkeling ramen we op
een totaalbedrag van € 14,0 miljoen
voor de jaren 2016-2018. Tot en met
balansdatum 2017 hebben we voor
€ 4,6 miljoen geïnvesteerd in deze
verbouwing.
 
Overig
De totale WOZ-waarde van onze
gebouwen bedraagt in 2017 € 54,5
miljoen. Dit zijn de panden die in
eigendom zijn van mboRijnland.
Huurpanden zijn hierbuiten gelaten.
Hierbovenop komt de WOZ-waarde van
gebouw Lammenschans, omdat dit
huurgebouw on-balance verantwoord
is. De waarde hiervan is € 28,5 miljoen.
mboRijnland 109
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 13. Geconsolideerde jaarrekening

Financiële vaste activa (1.1.3)

(Bedragen x € 1.000,-) Boekwaarde Investeringen Desinves- Resultaat Ten laste Boekwaarde

per 31-12- en verstrekte teringen en 2017 van per 31-12-
2016 leningen afgestoten voorziening 2017
leningen

Groepsmaatschappijen 2 - - - - 2
Vorderingen op OCW 0 - - - - 0
Effecten - - - 1 -1 -
Overige vorderingen - - - - - -

Totaal financiële
2 - - 1 -1 2
vaste activa

Groepsmaatschappijen Effecten Deze koopoptie is, ook conform de

Met ingang van 25 februari 2013
verkreeg de voormalige Stichting
ID College een 100 procent belang
in Holding ID College B.V. Aangezien
op dit moment geen activiteiten
plaatsvinden in deze bv, is conform
artikel 2:407 lid 1 van het Burgerlijk
Wetboek afgezien van consolidatie.
Naast de aandelenkapitaalstorting
zijn we een lening aangegaan ter
compensatie van de bankkosten. Over
deze lening wordt geen rente berekend,
aangezien de Euribor momenteel
negatief is. Over de aflossing zijn geen
afspraken vastgelegd.
Vorderingen op OCW
De vordering uit hoofde van
loonheffing en premie ABP juli 1991
wordt erkend door het ministerie
van OCW, maar slechts uitgekeerd
bij opheffing van de instelling. Er
vindt geen rentevergoeding plaats.
In 1992 hebben we deze vordering
afgewaardeerd tot de contante
waarde, ter waarde van drie euro.
De belegging Lammenschans is
aangegaan om in 2031 50% van de
koopsom te kunnen betalen van het
gebouw aan het Bètaplein in Leiden
(locatie Lammenschans). In 2015 is
deze koopplicht door middel van de
term sheet en het nieuwe leasecontract
ontbonden. Hierbij zijn we de betrokken
partijen overeengekomen dat we het
volledige depot, inclusief opgebouwd
rendement, overdragen aan Green.
Door de ontbinding van het voormalige
leasecontract en het tekenen van het
nieuwe huurcontract, heeft in 2015
de-facto de desinvestering van de
boekwaarde plaatsgevonden. In juni
2017 hebben we het depot formeel
overgedragen aan Green.
Het totale rendement over 2017
bedroeg 0,01%. Deze oprenting komt
niet aan mboRijnland toe. Derhalve
is dit rendement niet als bate
verantwoord in 2017.
Daarnaast is het voormalige ROC
Leiden een belegging Centraal Station
aangegaan om de koopoptie van het
gebouw aan de Bargelaan in Leiden
na 20 jaar te kunnen uitoefenen.
term sheet, vervallen. Net als de
belegging Lammenschans dragen
we de belegging Centraal Station als
afkoopsom bij de algehele herziening
van de leaseafspraken, over aan
verhuurder Green. De overdracht van
het depot Centraal Station hebben
we als voorziening in de balans 2014
verwerkt vanwege de beëindiging van
het leasecontract medio 2018. Deze
voorziening hebben we vervolgens in
mindering gebracht op de financiële
vaste activa. Datzelfde geldt voor
het rendement van 2017. In juni
2017 hebben we het depot formeel
overgedragen aan Green.
Het totale rendement over 2017
bedroeg 0,01%. Deze oprenting komt
niet aan mboRijnland toe. Derhalve
is dit rendement niet als bate
verantwoord in 2017.
Het ASR Deposito Fonds is Fido-proof
en staat op de ‘witte lijst’ van het
ministerie van Binnenlandse Zaken. De
belegging hebben we vooraf getoetst
en voldoet aan de ‘Regeling beleggen,
lenen en derivaten OCW 2016’.

110 Jaarverslag 2017

Vorderingen (1.2.2)

(Bedragen x € 1.000,-) 31-12-2017 31-12-2016

Debiteuren (extern) 404 658

Vordering op gemeenten 224 384
Vordering op personeel 46 4
Studenten/deelnemers/cursisten 1.364 1.382
Overige overheden 0 36
Waardering onderhanden projecten 5 0
Belastingen en sociale premies 1 0
Vooruitbetaalde kosten 1.593 1.461
Verstrekte voorschotten 27 30
Overlopende activa overige 360 72
Voorziening oninbaarheid -224 -105

Totaal vorderingen 3.802 3.923

Alle vorderingen hebben een looptijd van minder dan één jaar.

De overige overlopende activa zijn op balansdatum 2017 hoger dan 2016. Dit komt omdat we in 2018 facturen hebben
gestuurd, waarvan de opbrengst betrekking heeft op 2017.

mboRijnland 111
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 13. Geconsolideerde jaarrekening

Het verloop van de voorziening wegens oninbaarheid is als volgt:

(Bedragen x € 1.000,-) 2017 2016

Voorziening Voorziening Voorziening Voorziening
dubieuze dubieuze dubieuze dubieuze
debiteuren vorderingen op debiteuren vorderingen op
studenten studenten

Stand per 1 januari 0 -105 0 -68

Onttrekking 0 74 0 44
Dotatie/vrijval -2 -190 0 -81
Stand per 31 december -2 -222 0 -105

In verband met de fusie hebben we de heeft ertoe geleid dat de hoogte

wijze van bepaling van de voorziening
Oninbaarheid geharmoniseerd.
Beide fusiepartners hadden een
separate wijze waarop de hoogte van
de oninbaarheid werd bepaald. De
harmonisatie van de uitgangspunten
van de voorziening per 1 januari 2017
feitelijk € 54.000,- hoger was. Dit
hebben we in 2017 extra gedoteerd.
Alle vorderingen hebben een looptijd
van minder dan één jaar.

Liquide middelen (1.2.4)

De liquide middelen zijn als volgt verdeeld:

(Bedragen x € 1.000,-) 31-12-2017 31-12-2016

Kasgelden 0 5
Tegoeden op bank- en girorekeningen 36.814 23.883
36.814 23.887

De liquide middelen staan per balans-
datum ter vrije beschikking. De hier
vermelde tegoeden betreffen tegoeden
van lopende bankrekeningen bij
Rabobank, Deutsche Bank, en ING Bank.
In 2017 hebben we afscheid
genomen van het gebruik van
schatkistbankieren. De rekening-
courant met de schatkist hebben we
omgezet naar de reguliere rekening
met de Rabobank.
Het verschil in banksaldi tussen 2017 en
2016 wordt onder andere verklaard door:
• de ontvangst van een deel van de
toegekende subsidie van € 40 miljoen
vanuit het ministerie van OCW;
• de ontvangst van (prestatie)-
subsidies, waarvan de uitgaven in
2018 plaatsvinden.
Binnen de liquide middelen heeft
mboRijnland twee bankgaranties
en een partnershiprekening. Deze
deposito’s van totaal € 108.000,- zijn
niet vrij opneembaar. Alle overige
liquide middelen staan ter vrije
beschikking.

112 Jaarverslag 2017

Eigen vermogen (2.1)

(Bedragen x € 1.000,-) Stand per Resultaat Overige Stand per

31-12-2016 2017 mutaties 2017 31-12-2017

Algemene reserve 33.116 3.169 0 36.285

Bestemmingsreserves publiek 0 1.358 0 1.358
Bestemmingsreserves privaat 109 20 0 129

Totaal eigen vermogen 33.225 4.547 0 37.772

Met ingang van verslagjaar met pensioen te gaan. Met een aantal bedrijven, individuele deelnemers en
2008 maken we conform RJ 660 collega’s zijn de gesprekken over maatschappelijke instellingen. Hier
onderscheid tussen reserves die zijn deze mogelijkheid nog niet afgerond. rekenen we een reële prijs voor. We
opgebouwd uit publieke middelen en Voor hen hebben we geschat hoeveel hanteren een kostprijsmodel waarin
niet-publieke (private) middelen. compensatie we daarvoor moeten de directe uitvoeringskosten zijn
reserveren. De verwachting is dat opgenomen met een opslag voor het
De publieke bestemmingsreserve de betalingen grotendeels in 2018 dekken van de kosten van de indirecte
is gevormd voor de toekomstige plaatsvinden. kosten. Het positief behaalde resultaat
betalingen in het kader van de regeling op deze activiteiten voegen we toe aan
‘jong voor oud’. In 2017 zijn gesprekken mboRijnland voert geen commerciële de private bestemmingsreserve.
gestart om een aantal medewerkers onderwijstrajecten uit. Wel bieden
de mogelijkheid te geven vervroegd we contractonderwijs aan voor

mboRijnland 113
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 13. Geconsolideerde jaarrekening

Voorzieningen (2.2)

(Bedragen x € 1.000,-) Saldo Dotaties Onttrekking Vrijval Saldo Kortlopende Langlopende Langlopende
31-12-2016 2017 2017 2017 31-12-2017 deel: < 1 jaar deel: > 1 jaar deel: > 5 jaar
< 5 jaar

Personeels voorzieningen:
WGA - Langdurig zieken 884 567 -169 -40 1.242 624 465 153
Jubilea 580 164 -50 0 694 63 205 427
Wachtgeld 5.806 1.123 -1.920 -374 4.634 1.506 2.407 722
Pre FPU 82 0 -82 0 0 0 0 0
Herinrichting 1.097 0 -143 -303 651 651 0 0
Afbouw WEB 270 0 -111 -159 0 0 0 0
Seniorenverlof 2.513 1.386 -125 -116 3.657 263 1.741 1.653
Harmonisatie CAO 0 569 0 0 569 569 0 0
11.233 3.809 -2.600 -993 11.449 3.676 4.818 2.956

Voorziening verlies-
latende contracten:
Huisvesting 3.754 895 -171 0 4.478 2.776 609 1.093

Totaal voorzieningen 14.987 4.704 -2.771 -993 15.926 6.452 5.426 4.048

Personeelsvoorzieningen
De disconteringsvoet, waarmee we
toekomstige verplichtingen contant
maken, hebben we gelijkgesteld aan
de wettelijke rekenrente van 2,0%. Dit
was in 2016 bij het voormalige ROC
Leiden ook het geval. Voor het deel van
het voormalige ID College hebben we
een schatting van 3,0% gemaakt.
Voorziening WGA – langdurig zieken
De voorziening WGA-verplichtingen
wordt gevormd ter egalisatie van de te
verwachte uitgaven die mboRijnland
moet maken betreffende WGA-
uitkeringen. Daarnaast betreft de
voorziening de loonkosten voor
medewerkers die per 31 december
2017 een jaar ziek zijn, en die naar
verwachting in 2018 niet terugkeren inVoor het voormalige ROC Leiden geldt
het arbeidsproces bij mboRijnland. dat de WGA-voorziening op dezelfde
grondslagen was opgebouwd en
In 2017 hebben we de schattingen van derhalve geen sprake is van enige
beide fusiepartners geharmoniseerd. schattingswijziging. ROC Leiden
Fusiepartner ID College nam geen had geen voorziening gevormd voor
voorziening op voor zieke medewerkers langdurig zieken. Verder hebben we
die nog geen 365 dagen ziek waren. geen gegevens over het totaal aantal
Verder hebben we geen gegevens zieken per 31 december 2016. Daarom
over het totaal aantal zieken per 31 konden we niet exact aangeven wat
december 2016. Daarom konden we de kosten waren voor medewerkers
niet exact aangeven wat de kosten die nog geen 365 dagen ziek zijn. Op
waren voor medewerkers die nog geen 31 december 2017 hebben we hiervoor
365 dagen ziek zijn. Op 31 december een voorziening gevormd. We schatten
2017 hebben we hiervoor een in dat de financiële gevolgen van de
voorziening gevormd. We schatten in wijziging van de grondslagen
dat hierin € 96.450 betrekking had op € 114.355,- bedraagt.
zieke medewerkers die nog geen 365
dagen ziek zijn.

114 Jaarverslag 2017

Voorziening Jubilea
De voorziening jubilea is gevormd
ten behoeve van in de toekomst uit te
keren uitkeringen voor ambtsjubilea.
De jubilea-uitkeringen (de betalingen)
schrijven we van deze voorziening af.
Conform de cao hebben jubilerende
werknemers aanspraak op een
jubilieumgratificatie. Deze bedraagt bij
een 25-jarig dienstverband 50 procent
en bij een 40-jarig dienstverband 100
procent van de bezoldiging per maand.
In deze voorziening bepalen we de
jubileumrechten per individu, rekening
houdend met de periode in dienst.
Bij de berekening van de voorziening
hielden we rekening met een ‘blijfkans’
van het huidige personeel.
In 2017 hebben we de schattingen van
beide fusiepartners geharmoniseerd.
Dit heeft geresulteerd dat:
• De disconteringsvoet voor
fusiepartner ID College is verlaagd niet verlengd. De toekomstige WW- en
van 3% naar 2%. Hierdoor zou de
balanspositie 2016 met € 33.000,-
toenemen.
• De blijfkans voor de toekomstige
jaren is aangepast. Dit resulteert
in een verhoging van de totale
verplichting voor fusiepartner ROC
Leiden met € 100.000,-.
Voorziening Wachtgeld
De voorziening wachtgeld is
gevormd ten behoeve van
wachtgeldverplichtingen van
voormalige werknemers. Dit betreffen
zowel de WW-uitkeringen, de
bovenwettelijke WW-uitkeringen, als de In 2013 heeft de Raad van Bestuur de
pensioenverplichtingen. De voorziening voorziening Herinrichting gevormd
hebben we gebaseerd op een opgave
van zowel WWPlus als UWV. Die
organisaties berekenden voor ons de
totale verplichting voor de (boven)
wettelijke wachtgeld-uitkeringen.
Bij de bepaling van de voorziening
hebben we ingeschat hoe groot de
kans is dat de betreffende personen
een nieuwe baan vinden en daardoor
uit de wachtgeldverplichting vallen. In het laatste jaar van uitstroom van
2017 hebben we de schattingen van
beide fusiepartners geharmoniseerd.
Dit heeft geresulteerd dat:
• De disconteringsvoet voor
fusiepartner ID College is verlaagd
van 3% naar 2%. Hierdoor zou de
balanspositie 2016 met € 51.000,-
toenemen.
• Het aantal jaren dat de verplichting
is opgenomen, hebben we verhoogd
voor het voormalige ID College.
• Daarentegen hebben we de
inschatting voor blijfkans voor de
toekomstige jaren (vanaf jaar vijf)
aangepast. Dit resulteert in een
verlaging van de totale verplichting
voor het voormalige ROC Leiden. Voor
mboRijnland als geheel heeft deze
harmonisatie nagenoeg geen effect.
Als gevolg van een daling in
studentenaantallen in 2016 was een
reorganisatie bij fusiepartner ROC
Leiden onvermijdelijk. In de zomer van
2016 hebben we voor 75 FTE tijdelijke
medewerkers het arbeidscontract
bovenwettelijke WW-lasten van een
deel van deze medewerkers hebben we
per jaareinde 2016 toegevoegd aan de
voorziening Wachtgeld. Voor de aan het
eind van 2016 resterende boventallig
verklaarde vaste medewerkers,
hebben we aan het eind van 2016
een inschatting gemaakt van de
toekomstige WW- en bovenwettelijke
WW-lasten voor ROC Leiden. Twee van
deze medewerkers zijn uiteindelijk niet
in de wachtgeldregeling ingestroomd.
Hiervan valt de voorziening vrij.
 
Voorziening Herinrichting
in verband met de herinrichting van
de strategische stafdiensten, shared
services centra en bestuursstaf. De
verwachte uitgaven bestaan met name
uit het begeleiden van medewerkers
naar een nieuwe functie, binnen of
buiten de organisatie. De voorziening
was ook bedoeld voor vergoedingen
voor het voortijdig beïndigen van
de arbeidsovereenkomst. 2018 is
middelen van de voorziening.
Voorziening Afbouw WEB
In 2014 hebben we besloten om een
voorziening op te nemen voor de
geleidelijke formatiereductie voor
Educatie-WEB. Dit met als doel om
uiterlijk op 31-12-2016 de formatie in zijn
geheel te hebben afgebouwd. In 2017
zijn de laatste gereserveerde bedragen
uitgekeerd.
Voorziening Seniorenverlof
In de vigerende cao is de regeling
Seniorenverlof opgenomen. De
regeling is bedoeld om werknemers in
de gelegenheid te stellen afspraken
te maken die hen helpen om ook op
langere termijn het werk goed, gezond
en met plezier te blijven doen en om
werk en privé goed te combineren.
Eigen verantwoordelijkheid en keuze
van de werknemer staan daarbij
voorop. De betreffende regeling
brengt met zich mee dat de groep
personeelsleden die voldoet aan de
in de regeling gestelde voorwaarden,
toekomstige rechten opbouwt. We
hebben een schatting gemaakt voor
deze toekomstige rechten en ze
gedoteerd aan de voorziening.
In de berekening hebben we ook
schattingen gemaakt over het
deelnamepercentage. Wij gaan er
vanuit dat uiteindelijk 67,7% van de
groep die voldoet aan de voorwaarden
op enig moment deelneemt aan
de regeling. Die 67,7% is niet het
deelnamepercentage van de volledige
groep, maar een ingroeimodel.
Vervolgens maken we een schatting
van de blijfkans van de betreffende
personeelsleden. Hoe dichter bij de
pensioengerelateerde leeftijd, des te
hoger schatten wij de blijfkans in. De
voorziening hebben we in 2016 voor
de eerste maal opgenomen. In 2017
hebben we de schattingen van beide
fusiepartners geharmoniseerd. Dit
heeft geresulteerd dat:
• De disconteringsvoet voor
fusiepartner ID College is verlaagd
van 3% naar 2%. Hierdoor zou de
balanspositie 2016 met € 13.000,-
toenemen.
mboRijnland 115
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 13. Geconsolideerde jaarrekening

• Categorie d) van de regeling hebben we gedoteerd aan de

seniorenverlof (toekomstige instroom voorziening voor € 569.000,-. De
vanaf 25 jaar tot 57 jaar) is in de betaling van deze compensatie vindt
schatting 2017 niet opgenomen. Bij plaats in augustus 2018. Daarom
fusiepartner ROC Leiden was dit in hebben we de bedragen niet
2016 wel gedaan. De hoogte hiervan verdisconteerd in de balans van 2017.
bedroeg € 729.000,-. Overigens was
deze categorie bij fusiepartner Voorziening verlieslatende contracten
ID College in 2016 niet opgenomen. De voorzieningen voor verlieslatende
• Categorie c) van de regeling contracten komen voort uit uitgaande
kasstromen voor diensten die niet
seniorenverlof (toekomstige instroom
vanaf 57 jaar, die op balansdatum bijdragen aan het onderwijs. In
nog niet deelneemt aan de regeling,het kader van de afwikkeling
maar wel aan de voorwaarden van oude afspraken hebben
we hiervoor een voorziening
voldoet) is in de schatting 2017 wel
opgenomen. Bij fusiepartner ID gevormd. Deze afspraken zijn
huisvestingsgerelateerd en
College was dit in 2016 niet gedaan.
De dotatie 2017 is vooral aan deze hebben betrekking op de
schattingswijziging te danken. onderwijslocaties aan het
Bètaplein (Lammenschans)
Voorziening Harmonisatie CAO en de Bargelaan (Centraal
In verband met de fusie hebben we Station) in Leiden. De
de arbeidsvoorwaarden van het voorzieningen hebben
voormalige ID College en ROC Leiden we opgenomen tegen
geharmoniseerd. Bij deze harmonisatie contante waarde,
hebben we het parkeerbeid van met een rekenrente
beide fusiepartners tegen het licht die gelijk is aan
gehouden. Vanaf 1 augustus 2018 hoogwaardige
worden de parkeerkosten woon-werk ondernemings-
verkeer niet meer vergoed. Wel hebben obligaties.
we een regeling opgesteld waarin
medewerkers een aanvraag kunnen
doen voor een eenmalige compensatie.
De mogelijke compensatie is
gebaseerd op het aantal betaalde
parkeerbewegingen gedurende 2017.
De regeling betaat uit:
• compensatie voor het vervallen
van de tegemoetkoming in de
parkeerkosten op locatie Centraal
Station en locatie de Lammenschans
aan het Bètaplein in Leiden;
• compensatie voor parkeerkosten
op locatie Lammenschans aan
het Bètaplein in Leiden voor
medewerkers van de diensten die
vanaf de zomer 2018 daar hun
standplaats krijgen en voorheen in
Gouda werkten.

Een inschatting van deze compensatie

116 Jaarverslag 2017

Langlopende schulden (2.3)

(Bedragen x € 1.000,-) Stand per Aangegane Aflossingen Stand per Looptijd Looptijd Looptijd
31-12-2016 leningen en overige 31-12-2017 <1 jaar 1-5 jaar >5 jaar
2017 mutaties

Schulden aan 21.108 3.900 -2.950 22.058 2.950 11.308 10.750

kredietinstellingen
Overige langlopende 21.216 0 -255 20.961 317 1.317 19.644
schulden
42.324 3.900 -3.205 43.020 3.267 12.625 30.395

Schulden aan kredietinstellingen

(Bedragen x € 1.000,-) Saldo Verantwoord Stand Aangegane Aflossingen Verantwoord Stand Oorspronke- Afgelost
leningen onder per leningen en overige onder per lijke (totale) per
per kortlopende 31-12-2016 2017 mutaties kortlopende 31-12-2017 faciliteit (jaartal)
31-12-2016 schulden schulden

Hypothecaire lening
Tranche 1 6.500 0 6.500 0 0 0 6.500 6.500 2031

Hypothecaire lening
Tranche 2 8.000 0 8.000 0 0 0 8.000 8.000 2026

Hypothecaire lening
Tranche 3 3.750 -1.250 2.500 0 -1.250 -1.250 1.250 5.000 2019

Hypothecaire lening 4,
Storm Buijsingsstraat 0 0 0 3.900 0 0 3.900 10.000 2022

Flexibele lening,
Breestraat 5.808 1.700 4.108 0 -1.700 -1.700 2.408 8.500 2020

24.058 -2.950 21.108 3.900 -2.950 -2.950 22.058 38.000

De financiering ter dekking van de
investeringen voor de ontwikkeling
van de locatie Storm Buysingstraat in
Leiden hebben nemen we in 2017 en
2018 in tien delen op. De aflossing van
deze hypothecaire lening vindt plaats
vanaf 2019.
De oorspronkelijke flexibele faciliteit
van € 8,5 miljoen hebben we volgens
afspraak met de Rabobank verlaagd
met de verkoopopbrengst van één van
onze panden in Leiden.
Stichting Waarborgfonds BVE borgt
de totale faciliteit.
mboRijnland maakt in de normale
bedrijfsuitoefening gebruik van
financiële instrumenten die de
stichting blootstellen aan renterisico’s,
kredietrisico’s en liquiditeitsrisico’s.
Deze financiële instrumenten zijn in
de balans opgenomen. Financiële
derivaten waarbij de onderliggende
waarde niet beursgenoteerd is,
staan tegen kostprijs opgenomen.
mboRijnland past kostprijshedge-
accounting toe op basis van de
individuele hedge-relatie. De hedge-
relatie van onderstaande instrumenten
is effectief en wordt tegen kostprijs
gewaardeerd. Er is hierbij geen
sprake van een ineffectief deel. Meer
informatie over het ineffectieve deel
van de het ongehedgde instrument
is te lezen in de toelichting onder de
‘overige overlopende activa’ binnen de
kortlopende schulden.

mboRijnland 117
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 13. Geconsolideerde jaarrekening

Het renterisico uit hoofde van het
variabele rentepercentage op basis
van 3-maands euribor is afgedekt
door middel van renteswaps van
de variable 3-maands euribor naar
een vast rentepercentage. Voor
tranche één tot en met drie hebben
we een renteswap afgesloten. De
marktwaarde van de renteswap
bedraagt op 31 december 2017 € 3,4
miljoen negatief. Het variabele deel
van de kredietfaciliteit (€ 6,9 miljoen)
hebben we afgedekt met een rentecap.
De marktwaarde van die cap is per 31
december 2017 € 452,- positief. Deze
marktwaarden liggen onder het met
de Rabobank afgesproken bedrag
van € 6 miljoen. Dit bedrag is een
inschatting van de Rabobank ten
aanzien van de mogelijke (negatieve)
waardeontwikkeling van de renteswap.
De Rabobank acht de huidige waarde
van de zekerheden voldoende om
een dergelijke latente verplichting, ter
hoogte van het afgesproken bedrag, te
kunnen dragen.

Trache Bedrag Derivaat Rentepercentage

Trache 1: € 6,5 miljoen Swap 3,74%
Trache 2: € 8,0 miljoen Swap 3,74%
Trache 3: € 5,0 miljoen Swap 1,53%
Variabel: € 6,9 miljoen Cap Gemiddelde van het 1-maands euribor tarief
verhoogd met opslagpercentage 1,35%

€ 26,4 miljoen

De gehanteerde opslag wordt eenmaal Bètaplein in Leiden kwalificeert

per drie jaar door de bank vastgesteld,
telkens met ingang van de dag na de
laatste opslagwijzigingsdatum.
mboRijnland heeft nadrukkelijk niet
de intentie om de investeringsfaciliteit
(vervroegd) af te lossen. Daarom komt
de negatieve marktwaarde niet tot
uitdrukking in de jaarrekening. Omdat
het een tijdelijk waarderingsverschil
betreft, bestaat er geen risico op
uitstroom van liquide middelen.
Overige langlopende schulden
Het leasecontract voor onderwijs-
gebouw Lammenschans aan het
per balansdatum 2015, als financial
lease voor wat betreft de opstallen.
Gevolg is een activering als materieel
vast actief per balansdatum 2015
van € 22,1 miljoen, waarover we
gedurende de looptijd lineair
afschrijven. Hiertegenover staat de
leaseverplichting van € 22,1 miljoen,
berekend met een rentevoet van
7,033% conform de lease. Via het
betalen van de leasetermijnen lossen
we de leaseverplichting gedurende de
gebruiksperiode af. In 2017 bedroeg de
aflossing € 294.000,-. Voor een bedrag
van € 281.000,- was dit in 2016 onder
de kortlopende schulden verantwoord.
Vanuit de minimale leasebetalingen
is op te maken dat de aflossing op de
leaseverplichting voor 2018 € 317.000,-
bedraagt. Omdat deze verplichting
een kortlopend karakter heeft, hebben
we deze verantwoord binnen de
kortlopende schulden.
In 2016 is ten onrechte een
herwaardering op de leaseverplichting
verwerkt. Voor een kleine aanpassing
in de leasebetalingen was de
waardering aangepast. In 2017 is
dit gecorrigeerd voor € 75.000,-. De
aanpassing in leasebetalingen maken
we zichtbaar binnen de rentelasten.

(Bedragen x € 1.000,-)
Aflossingen en overige mutaties
Correctie 2016 75
Correctie uit leasebetaling 2017 (kortlopend) 281
Aflossingsdeel uit leasebetalingen 2017 -294
Aflossingsdeel uit leasebetalingen 2018 -317

Totaal aflossingen en overige mutaties -255

118 Jaarverslag 2017

Kortlopende schulden (2.4)

(Bedragen x € 1.000,-) 31-12-2017 31-12-2016

Schulden aan kredietinstellingen 3.267 3.231

Schulden aan gemeenten 102 18
Vooruitgefactureerde termijn projecten 341 -122
Crediteuren 5.902 5.603
Belastingen en premies sociale verzekeringen 4.819 5.044
Pensioenen 1.190 1.059
Schulden ter zaken van werk voor derden 293 214
Overige kortlopende schulden 438 27
Vooruitontvangen college-, cursus-, les- en examengelden 965 690
Vooruitontvangen subsidies OCW 17.260 8.274
Vooruitontvangen bedragen 819 1.007
Vakantiegeld en vakantiedagen 4.547 4.433
Te betalen interest 264 308
Overige overlopende passiva 3.065 4.091

Totaal kortlopende schulden 43.273 33.878

Alle kortlopende schulden hebben een looptijd van minder dan één jaar.

Schulden aan kredietinstellingen Belastingen en premies sociale we de prestatiegerelateerde subsidies

In 2018 zal mboRijnland conform de verzekeringen voor VSV, BPV en Studiewaarde
kredietovereenkomsten € 2.950.000,- De nog te betalen loonheffing ultimo ontvangen. Vanwege het onzekere
aflossen aan langlopende leningen. 2017 is conform de reguliere betalingen. karakter van (de hoogte van) deze
Deze verplichting heeft een kortlopend Dat gebeurt altijd één maand volgend subsisie, hebben we besloten om de
karakter en is derhalve verantwoord (januari 2018) op de verslagmaand ontvangsten in 2017 in te zetten als
binnen de kortlopende schulden. (december 2017). begroting 2018. Hiertegenover ligt een
bestedingsplan per project. De hoogte
Vanuit de minimale leasebetalingen Overige kortlopende schulden van deze drie subsidies eind 2017 was
is op te maken dat de aflossing op de In 2017 hebben we een aantal € 7,7 miljoen. In 2016 waren deze
leaseverplichting voor 2018 € 316.815,- medewerkers de mogelijkheid gegeven subsidies vrijgevallen in het resultaat.
bedraagt. Daar deze verplichting een om vervroegd met pensioen te gaan. Een verdere toelichting op de
kortlopend karakter heeft, is deze Nog niet alle gesprekken zijn afgerond. geoormerkte en niet-geoormerkte
verantwoord binnen de kortlopende Op basis van de in 2017 gemaakte subsidies is te lezen bij model G, op
schulden. afspraken hebben we € 438.000,- pagina 121.
opgenomen als kortlopende schuld
Vooruitgefactureerde termijn projecten aan de betreffende medewerkers. Het saldo van de post
Op balansdatum 2017 hebben we Voor de groep waar in 2017 nog geen Vooruitontvangen subsidies OCW
projecten met een nog te besteden concrete afspraak is gemaakt, is een bevat ook het nog niet besteedde deel
saldo verantwoord onder de post bestemmingsreserve gevormd. De van de subsidie van € 40,0 miljoen.
Vooruitgefactureerde termijnen pro- hoogte hiervan is € 1,4 miljoen. Aan het eind van 2017 hadden we € 3,9
jecten. Deze post betreft projecten die miljoen nog niet besteed. Hieronder de
niet rechtstreeks vanuit het ministerie Vooruitontvangen subsidies OCW uitspitsing van de totale subsidie.
van OCW gesubsidieerd worden. In de laatste maanden van 2017 hebben

mboRijnland 119
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 13. Geconsolideerde jaarrekening

Subsidie ministerie van OCW

Overbrugging Verbeteren
(Bedragen x € 1.000,-) Liquiditeitssteun huisvestingssituatie onderwijskwaliteit Totaal

Totale subsidie 2015-2018 18.000 14.000 8.000 40.000

Ontvangst in 2016 18.000 9.500 4.958 32.458
Verwerkt als baten in 2016 18.000 7.142 4.238 29.380
Nog te besteden ultimo 2016 0 2.358 720 3.078

Ontvangst in 2017 0 4.500 2.517 7.017

Verwerkt als baten in 2017 0 4.331 1.895 6.227
Nog te besteden ultimo 2017 0 2.527 1.341 3.868

Nog te ontvangen 2018 0 0 525 525

Te besteden 2018 0 2.527 1.867 4.393

Vakantiegeld en vakantiedagen
In verband met de juridische fusie hebben we de arbeidsvoorwaarden van de
fusiepartners ID College en ROC Leiden geharmoniseerd. Bij deze harmonisatie
hebben we het aantal werkgeversdagen (vakantiedagen) aan elkaar gelijk
gesteld. Hierbij zijn we overeengekomen dat we eenmalig het negatieve effect
van het wegvallen van extra werkgeversdagen compenseren. In maart 2018
hebben we hiervoor een eenmalige uitbetaling gedaan van € 231.000,-.

Overige overlopende passiva

Ter dekking van het renterisico, ontstaan door kredietverstrekking vanaf 2005 bij
fusiepartner ROC Leiden, hebben we de volgende rentecontracten afgesloten:

Contract- Einddatum Bedrag per Vaste rente Variabele Markt- Bank Aflossing
datum contract ultimo 2017 percentage rente waarde x
x €1.000,- €1.000,-

01-07-2008 01-07-2018 10.000 4,0250 3 mnd -330 Deutsche Geen tussentijdse

euribor Bank aflossing

01-08-2007 01-08-2017 0 4,1250 3 mnd 0 Deutsche Aflopend gedu-

euribor Bank rende de looptijd

10.000 -330

Op basis van de contractuele afspraken met de banken heeft mboRijnland geen verplichtingen tot het storten van een
margin-call.

120 Jaarverslag 2017


De derivaten als rente-instrument
hebben geen posities meer om af
te dekken. Hierdoor verwerken we
de volledige marktwaarde van dit
derivaat op de balans. De mutatie in
deze waardering loopt via de winst- en
verliesrekening.
De theoretische marktwaarde van
de swaps – zoals bepaald door de het resultaat gebracht. Zodoende is
kredietverstrekker op basis van de in 2017 een bedrag van € 444.188,-
looptijd en actuele rente – bedraagt vrijgevallen ten gunste van de
per 31 december 2017 negatief resultatenrekening. Het ineffectieve
€ 330.259,- (ultimo 2016: negatief deel hebben we verantwoord in de
€ 774.447,-). Het gemiddelde regel ‘overige overlopende passiva’.
ineffectieve deel van deze rente-
contracten over de resterende looptijd
is, zoals toegelicht, 100%. Hiervan
hebben we tot en met 2016 reeds een
bedrag van € 774.447,- ten laste van

13.4.7 Overzicht geoormerkte doelsubsidies OCW (model G)

G1 Verantwoording van subsidies zonder verrekeningsclausule

(Bedragen x € 1.000,-) Toewijzing
Jaar Kenmerk Bedrag Ontvangen De prestatie is ultimo Saldo per
van t/m verslag jaar confrom 31-12-2017
toewijzing verslagjaar de subsidiebeschik-
king geheel uitgevoerd
en afgerond
Zij-instroom 2016-2017 (25LN) 2016 744395-1 100 100 J -
Zij-instroom 2017-2018 (25LN) 2017 838895-1 60 60 N 43
Zij-instroom 2015 (25MA) 2015 709895-1 500 500 J -
Zij-instroom 2017 (25MA) 2017 842602-1 60 60 N 36
Lerarenbeurs 2016-2017 (25LN) 2016 769428-1 153 153 J -
Lerarenbeurs 2017-2018 (25LN) 2017 854023-1 109 109 N 70
Lerarenbeurs 2016 (25MA) 2016 777320-1 57 57 J -
Lerarenbeurs 2017 (25MA) 2017 854057-1 85 85 N 50
Voorziening leermiddelen 2016 786364-1 110 110 J -
(minima) (25LN)

Voorziening leermiddelen 2017 849861-1 231 231 N 143

(minima) (25LN)

Aanv. Minima 2017 (25MA) 2017 849863-1 143 143 N 143

Totaal 1.608 1.608 485

G2 Verantwoording van subsidies met verrekeningsclausule

(Bedragen x € 1.000,-) Toewijzing
G2-A geoormerkt Jaar Kenmerk Bedrag Saldo Ontvangsten in Lasten Totale Te ver-
aflopend per ultimo 2017 van 31-12-2016/ verslagjaar 2017 2017 lasten rekenen
toewijzing Begin- t/m ultimo ver-
saldo 2017 31-12-2017 slag jaar

Schoolmaatschappelijk werk 2016 733721-1 342 233 - 233 233 -

2016 (25LN)
Schoolmaatschappelijk werk 2016 733751-1 338 131 - 131 131 -
2016 (25MA)
Totaal 679 365 - 365 365 -

mboRijnland 121
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 13. Geconsolideerde jaarrekening

G2 Verantwoorwoording van subsidies met verrekeningsclausule

(Bedragen x € 1.000,-) Toewijzing
G2-B geoormerkt Jaar Kenmerk Bedrag Saldo Ontvangsten Lasten Totale Te verrekenen
doorlopend na 2017 van 31-12-2016/ in verslag- 2017 lasten ultimo
toewijzing Begin- jaar 2017 t/m verslag jaar
saldo 2017 31-12-2017

VSV-plusvoorziening 2016 OND/ODB- 1.446 362 362 290 290 433

2017-2020 (25LN) 2016/17716 U
VSV 2017-2020 (25MA) 2016 OND/ODB- 1.446 341 362 289 289 413
2016/17717 U
Schoolmaatschappelijk 2017 804552-1 377 - 377 107 107 270
werk 2017 (25LN)
Schoolmaatschappelijk 2017 804566-1  245 - 245 119 119 126
werk 2017 (25MA)
CIV Smart Technology (25LN) 2015 704920-1 1.022 158 204 268 636 95

Totaal 4.535 860 1.549 1.072 1.441 1.337

13.4.8 Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen

Stichting mboRijnland heeft voor het
onderwijsgebouw Lammenschans aan
het Bètaplein in Leiden in december
2015 een nieuw leasecontract
afgesloten. De nieuwe lease hebben
we voor wat betreft de opstallen
gekwalificeerd als financial lease
en derhalve in de balans en staat
van baten en lasten opgenomen.
De grondcomponent in de lease
hebben we echter gekwalificeerd
als operational lease, met een
marktwaarde van € 9,5 miljoen.
Conform de daarbij gemaakte
afspraken is mboRijnland in 2016
gestart met een eerste orientatie voor
de stapsgewijze verbouwing van het
onderwijsgebouw Lammenschans
aan het Bètaplein in Leiden. Met
deze investering willen we een
betere werkomgeving creëren
voor studenten en medewerkers.
Met de betrokken partijen hebben
we een plan vastgesteld voor een
(stapsgewijze) verbouwing van de
locatie Lammenschans, tot uiterlijk
31 juli 2018. Dit is de de datum
waarop we de locatie Centraal
Station aan de Bargelaan in Leiden
afstoten. De verbouwing van locatie
Lammenschans ramen we op een
totaalbedrag van € 8,5 miljoen
voor de jaren 2017-2018. Tot en met
balansdatum 2017 hebben we voor
€ 4,5 miljoen geinvesteerd in deze
verbouwing.
mboRijnland heeft in juli 2016 besloten,
destijds gezien de aanstaande fusie,
onderwijslocatie Storm Buysingstraat
in Leiden te herontwikkelen en
te renoveren. Het doel van deze
investering is het onderwijs in de regio
Leiden toekomstbestendig te maken
en kwaliteit te kunnen waarborgen.
We hebben een vastgesteld voor de
herontwikkeling van de locatie Storm
Buysingstraat, tot uiterlijk 31 juli 2018.
Dit is de datum waarop we de locatie
Centraal Station aan de Bargelaan in
Leiden afstoten. De herontwikkeling
ramen we op een totaalbedrag van
€ 14,0 miljoen voor de jaren 2016-2018.
Tot en met balansdatum 2017 hebben
we voor € 4,6 miljoen geinvesteerd in
deze verbouwing.
We hebben een verplichte jaarlijkse
afname aan parkeerkaarten voor de
parkeergarage onder het gebouw
Lammenschans. In 2017 hebben we
dit middels de Raamovereenkomst
verlaagd van € 100.000,- naar €
55.830,- per jaar.
Voor het onderwijsgebouw Centraal
Station aan de Bargelaan in Leiden
heeft mboRijnland verplichtingen voor
lease en onderhoud, zoals deze uit het
leasecontract voortvloeien. Stichting
mboRijnland heeft het leasecontract
opgezegd per 1 augustus 2018. De
leaseverplichtingen bedragen € 1,9
miljoen (prijspeil januari 2018) tot het
einde van de contractdatum.

122 Jaarverslag 2017

Overige huurverplichtingen zijn:
Jaarhuur Looptijd Opzegtermijnen
Locatie Adres Vanaf
x € 1.000,- in jaren in maanden
Woerden Polanerbaan 15 277 2014 12 1
Zoetermeeer Buytenparklaan 14, Ayers Rock 38 2015 5 3
Zoetermeeer Dutch Innovation Factory 32 2017 2 3
Leidschendam- Fluitpolderplein 10 47 2015 3 6
Voorburg
Gouda Sportlocaties 201 2017 1 nvt
Leiden Lemmenschans 2.853 2016 30 nvt
Leiden Zernikedreef, MLO 534 onbepaald jaarlijks nieuwe afspraak
Leiden Gitstraat 81 onbepaald jaarlijks nieuwe afspraak
4.063

Daarnaast heeft mboRijnland
verplichtingen uit diverse doorlopende
(huisvestings)contracten, waarvan de
omvang van de jaarlijkse verplichting
circa € 9 miljoen bedraagt.
Ten behoeve van de langlopende schul-
den hebben we in totaal € 40,5 miljoen
aan gebouwen in onderpand gegeven.
mboRijnland heeft een akte van borg-
tocht van € 40,5 miljoen afgegeven
aan Stichting Waarborgfonds Bve
(Beroepsonderwijs en volwassenen-
educatie) voor de gehele looptijd van
het investeringskrediet en de leningen
van de Rabobank.
Stichting mboRijnland heeft zich
jegens de Stichting Waarborgfonds
BVE garant gesteld voor maximaal
2% van de jaarlijkse rijksbijdrage
indien laatstgenoemde niet aan haar
borgstellingsverplichtingen kan voldoen.
In gesprekken tussen fusiepartner ROC
Leiden, Green en de gemeente Leiden
tijdens de ontwikkeling van het gebouw
Lammenschans, zijn afspraken gemaakt
over een gezamenlijk aan te leggen
fietsenstalling. Deze fietsenstalling is
tot op heden nog niet gerealiseerd. In
de raamovereenkomst van juni 2017
is bevestigd dat er inderdaad een
fietsenstalling gerealiseerd zal worden.
mboRijnland heeft een verplichting
tot betaling van de helft van de
stichtingskosten van deze fietsenstalling.
Dit tot een gemaximeerd bedrag van
€ 788.000,- exclusief BTW.

13.4.9 Toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten

Rijksbijdragen (3.1)

(Bedragen x € 1.000,-) 2017 Begroting 2017 2016

Rijksbijdragen OCW (25LN) 81.861 79.560 77.045

Rijksbijdragen OCW (25MA) 49.785 48.774 63.028
Overige subsidies OCW (25LN) 7.738 11.570 11.705
Overige subsidies OCW (25MA) 11.453 15.488 37.976

Totaal rijksbijdragen 150.837 155.392 189.755

De daling in de rijksbijdragen is te verklaren door een daling van de studentenaantallen in

2015. Door de T-2-bekostigingssystematiek van het ministerie van OCW brengt dit lagere
rijksbijdragen met zich mee dan in 2016. De telling van studentenaantallen per 1 oktober had
een piek in 2014.

mboRijnland 123
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 13. Geconsolideerde jaarrekening

In 2017 hebben we het toegerekende deel van de door het ministerie van OCW toegekende geoormerkte subsidie voor liquidi-
teitssteun, normalisering huisvestingskosten en verbetering onderwijskwaliteit, verantwoord als bate. Dit zorgt in 2017 voor een
baat van € 6,2 miljoen. In 2016 was dit € 29,4 miljoen. Een meer uitgebreid overzicht van deze subsidie is te lezen op bladzijde 78.

In de begroting gaan we ervan uit dat we alle prestatiegerelateerde kwaliteitsgelden in 2017 zouden besteden. De ont-
vangsten voor de prestatiegelden VSV, BPV en Studiewaarde in 2017 hebben we doorgeschoven als budget voor 2018.

Overheidsbijdragen en subsidies overige gemeenten (3.2)

(Bedragen x € 1.000,-) 2017 Begroting 2017 2016

Participatiebudget Educatie 663 132 1.560

Overige gemeentelijke en 304 0 435
GR-bijdragen en -subsidies

Totaal overheidsbijdragen /
967 132 1.995
subsidies overige eenheden

De deelnemersaantallen binnen het educatietraject nemen af en daarmee ook

het participatiebudget. Het budget voor volwasseneducatie bouwen we in 2018
verder af naar nihil.

Wettelijke college- / cursus- / examengelden (3.3)

(Bedragen x € 1.000,-) 2017 Begroting 2017 2016

Lesgelden sector VO 324 332 360

Cursusgelden sector MBO 546 645 644
Examengelden 42 10 54

Totaal wettelijke college- /

912 987 1.059
cursus- / examengelden

Baten werk in opdrachten van derden (3.4)

(Bedragen x € 1.000,-) 2017 Begroting 2017 2016

Contractonderwijs
Contractonderwijs 913 1.291 978
(excl. Inburgering)
Contractonderwijs Inburgering -7 0 4
(MBO)
906 1.291 981

Overige baten in opdracht 4.516 2.812 3.368

van derden

Totaal baten werk in opdracht

5.422 4.103 4.349
van derden

124 Jaarverslag 2017

Overige baten (3.5)
(Bedragen x € 1.000,-) 2017 Begroting 2017 2016

Opbrengst verhuur 163 165 371

Detachering personeel 905 1.208 682
Schenkingen 1 0 2
Deelnemersbijdragen 103 164 49
Verkoop (onderwijs)materialen 731 687 894
Opbrengst catering 463 456 502

Overige 445 358 1.308

Totaal overige baten 2.810 3.808 3.808

In 2017 zijn de detacheringsopbrengsten gestegen ten opzichte van het jaar

daarvoor. In 2016 was deze stijging al ingezet. Dit komt grotendeels door de
afname van de studentenaantallen. Door collega’s te detacheren is het mogelijk
geweest om een deel van de medewerkers aan het werk te houden.

De post Overige baten is in 2017 lager dan 2016, doordat we in 2016 een aantal
incidentele opbrengsten hadden. Dit betroffen onder andere een gunstige
afrekening van de servicekosten voor gebouw Centraal Station, een afrekening
van Douwe Egberts, een brandschade-uitkering en lagere WOZ-aanslagen over
voorgaande jaren.

Personeelslasten (4.1)
(Bedragen x € 1.000,-) 2017 Begroting 2017 2016

Lonen, salarissen, sociale lasten

en pensioenlasten
Lonen en salarissen 75.939 101.920 79.789
Sociale lasten 9.616 0 10.029
Pensioenlasten 10.750 156 9.558
96.305 102.076 99.376

Overige personele lasten

Dotaties personele voorzieningen 2.995 3.587 6.332
Lasten personeel niet in loondienst 11.295 8.480 14.559
Overige 3.430 4.416 3.501
17.720 16.482 24.392

Ontvangen vergoedingen -413 -70 -390

Totaal personeelslasten 113.612 118.489 123.379

mboRijnland 125
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 13. Geconsolideerde jaarrekening
Lonen, salarissen, sociale lasten en
pensioenlasten
De lonen en salarissen 2017 zijn
gedaald ten opzichte van de realisatie
2016. In verband met een dalend aantal
studenten hebben we het aantal
medewerkers moeten terugbrengen.
Medio 2016 is het voormalige ROC
Leiden genoodzaakt geweest
het aantal medewerkers terug te
brengen in verband met dalende
studentenaantallen. In 2017 zijn de
studentenaantallen bij mboRijnland
nogmaals licht gedaald. Hierdoor
hebben we het aantal medewerkers
in 2017 ook iets moeten terugbrengen.
In de begroting 2017 zijn we verder
uitgegaan van extra personeelsinzet
op projecten. Van deze begroting
hebben we niet alles gerealiseerd.
Dat kwam onder andere omdat we,
gezien de fusie, hadden besloten meer
tijdelijke medewerkers in te huren,
zowel bij projecten als bij vacatures.
Ten opzichte van de begroting is
hierdoor een verschuiving zichtbaar
tussen personeel in loondienst en
personeel niet in loondienst.
Lasten personeel niet in loondienst
Het aantal medewerkers dat niet in
loondienst was, is in 2016 gedaald ten
opzichte van het aantal medewerkers
dat wel in loondienst was. Bij het
opstellen van de begroting hadden we
echter rekening gehouden een verdere
daling. Dit hebben we niet volledig
gerealiseerd omdat we in verband
met de fusie tijdelijk meer tijdelijke
medewerkers inhuren (flexibele inzet).
126 Jaarverslag 2017
Dotaties personele voorzieningen In 2016 was een eerste dotatie voor de
(Bedragen x € 1.000,-) 2017 voorziening seniorenverlof zichtbaar
van € 2,5 miljoen. Dit had te maken
Dotatie personele
met de regeling in de vigerende cao.
voorzieningen
In 2017 hebben we die voorziening
WIA verplichtingen 567 gecontinueerd. De uitgangspunten
Jubilea 164 voor het bepalen van de hoogte van
Wachtgeld 757 de voorziening seniorenverlof hebben
we geharmoniseerd. Hierdoor is een
Seniorenverlof 1.261
(eenmalig) extra dotatie gemaakt van
Harmonisatie CAO 569 € 1,1 miljoen. Meer informatie hierover
Subtotaal 3.318 is is te lezen in de toelichting op de
personele voorziening op pagina 115.
Dotatie kortlopende
In 2017 hebben we een aantal
schulden aan personeel
medewerkers de mogelijkheid gegeven
Jong voor Oud 438 om vervroegd met pensioen te gaan.
Harmonisatie CAO 231 Nog niet alle gesprekken zijn afgerond.
Subtotaal 669 Op basis van de in 2017 gemaakte
afspraken hebben we € 438.000,-
opgenomen als kortlopende schuld
Vrijval personele aan de betreffende medewerkers.
-993
voorzieningen
Voor de groep waar in 2017 nog geen
Totaal 2.995 concrete afspraak is gemaakt, is een
bestemmingsreserve gevormd. De
hoogte hiervan is € 1,4 miljoen.
In 2016 was een hogere dotatie
zichtbaar voor de personele In verband met de fusie hebben
voorzieningen. Als gevolg van een we de arbeidsvoorwaarden van de
daling in studentenaantallen in 2016 fusiepartners ID College en ROC Leiden
was een reorganisatie bij fusiepartner geharmoniseerd. Hierbij hebben
ROC Leiden onvermijdelijk. In de we het aantal werkgeversdagen
zomer van 2016 heeft ROC Leiden (vakantiedagen) aan elkaar gelijk
van 75 FTE tijdelijke medewerkers gesteld. Hierbij zijn we overeengekomen
het arbeidscontract niet verlengd. De dat we eenmalig het negatieve
toekomstige WW- en bovenwettelijke effect van het wegvallen van extra
WW-lasten van een deel van deze werkgeversdagen compenseren. In
medewerkers hebben we aan het einde maart 2018 hebben we de eenmalige
van 2016 gedoteerd aan de voorziening uitbetaling gedaan van € 231.000,-. Dit
wachtgeld. bedrag hebben we op balansdatum 2017
De totale dotatie aan de voorziening gedoteerd aan de kortlopende schulden.
wachtgeld over 2016 was € 3,6 miljoen. In
2017 was een vrijval zichtbaar van € 0,4 In verband met de fusie hebben
miljoen. Dit kwam voornamelijk doordat we ook het parkeerbeid van beide
een aantal medewerkers een andere fusiepartners tegen het licht gehouden.
baan gevonden had. In 2017 hebben we Vanaf 1 augustus 2018 zullen we de
de uitgangspunten voor de bepaling van parkeerkosten woon-werk verkeer niet
de hoogte van de voorziening Wachtgeld meer vergoeden. Dit heeft geresulteerd
van het voormalige ID College en ROC in een regeling waarbij medewerkers
Leiden geharmoniseerd. Per saldo heeft een eenmalige compensatie kunnen
dit niet geleid tot een grote verschuiving. aanvragen. Op basis van een
Meer informatie hierover is is te lezen inschatting van deze compensatie
in de toelichting op de personele hebben we € 569.000,- gedoteerd aan
voorziening op pagina 115. de voorziening.
Per 1 januari 2017 is het voormalige
ROC Leiden overgegaan op een nieuw
personeels- en salarissysteem. Alle
opgebouwde vakantiedagen van het
OBP hebben we op 31 december 2016
geïnventariseerd. Dit hebben we op 1
januari 2017 als saldo per medewerker
in het nieuwe systeem opgevoerd.
Deze inventarisatie hebben we als
basis genomen voor het bepalen
van de schuld met betrekking tot de
vakantiedagen OBP. Per balansdatum
2016 hebben we € 559.518,- toegevoegd
aan de kortlopende schuld met
betrekking tot de vakantiedagen. In
2017 vond hier een minimale mutatie
op plaats.
Pensioenregeling:
Pensioenfondsen zijn wettelijk verplicht om financiële buffers te hebben: extra
geld voor tijden dat het financieel slechter gaat. De pensioenregels schrijven
voor dat de beleidsdekkingsgraad 128% moet zijn, afhankelijk van de rente en
beleggingsmix kan deze grens verschuiven. Ook is wettelijk bepaald dat de
beleidsdekkingsgraad niet langer dan vijf jaar onder 104,2% mag liggen.
mboRijnland is aangesloten bij het bedrijfstakpensioenfonds ABP. In 2015 is de
dekkingsgraad vervangen door een beleidsdekkingsgraad. De oude dekkingsgraad
was een momentopname. De nieuwe beleidsdekkingsgraad is de gemiddelde
dekkingsgraad over de laatste twaalf maanden. De beleidsdekkingsgraad is per 31
december 2017 gestegen naar 101,5% (31 december 2016: 91,7%).
De dekkingsgraad per 31 december 2017 is 104,4% (31 december 2016: 96,6%).
Dit is dicht boven de vereiste dekkingsgraad van 104,2%. Deze vereiste
dekkingsgraad is gesteld door toezichthouder DNB.

Afschrijvingen (4.2)
Gemiddeld aantal WTF over 2017 (Bedragen x € 1.000,-) 2017 Begroting 2017 2016
Onderwijzend personeel 839
Afschrijvingen materiële vaste activa
Ondersteunend en 498
beheerspersoneel Gebouwen en verbouwingen 4.968 6.238 5.037

Subtotaal 1.338 Inventaris en apparatuur 3.510 2.900 3.569

Overige waardeverminderingen / 528 0 206
Boekverlies verkoop
Stagiares 50
Totaal gemiddeld WTF 1.388 Totaal afschrijvingen 9.006 9.138 8.813
over 2017

Het overzicht met het gemiddeld Huisvestingslasten (4.3)

aantal WTF is exclusief het personeel (Bedragen x € 1.000,-) 2017 Begroting 2017 2016
niet in loondienst.
Huurlasten 6.404 6.698 7.114
Verzekeringslasten 161 239 164

Het nieuw afgesloten leasecontract voor onderwijsgebouw Lammenschans aan

het Bètaplein in Leiden kwalificeert vanaf 2015 opnieuw als financial lease voor wat
betreft de opstallen. De grondcomponent kwalificeert als operational lease. Het
gevolg hiervan is dat in 2015 het materieel vast actief in de balans is geactiveerd
voor € 22,1 miljoen. Gedurende de looptijd van 367 maanden schrijven we deze op
lineaire wijze af. De afschrijving voor deze opstallen in 2017 was € 722.093,-.

Meer informatie over de waardeveranderingen staat bij de toelichting onder de

materiële vaste activa op pagina 108.

mboRijnland 127
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 13. Geconsolideerde jaarrekening

Onderhoudslasten 949 660 979

Energie en water 1.202 1.076 1.127
Schoonmaakkosten 1.660 1.750 1.736
Belastingen en heffingen ter zake 654 608 574
van huisvesting
Overige huisvestingslasten 965 839 737

Totaal huisvestingslasten 11.994 11.870 12.432

In 2017 hebben we een afrekening van de servicekosten voor het gebouw

Centraal Station aan de Bargelaan in Leiden over 2015 en een deel van 2016
gekregen. We hebben hierbij € 288.000,- ontvangen. Dit bedrag hebben we
verminderd op de servicekosten, binnen de post ‘huurlasten’.

De stijging in de regel ‘overige huisvestingslasten‘ wordt veroorzaakt door een

toename in verhuisbewegingen van teams en opleidingen. Die stijging heeft te
maken met de fusie en de daarmee gepaard gaande integratie van opleidingen.

Overige lasten (4.4)

(Bedragen x € 1.000,-) 2017 Begroting 2017 2016

Administratie en Beheer 5.602 6.353 5.936

Inventaris en apparatuur 4.321 4.687 3.564
Leer- en hulpmiddelen 4.351 3.810 4.400
Dotatie overige voorzieningen 1.024 20 2.049
Overige 3.900 6.076 3.389

Totaal overige lasten 19.198 20.945 19.338

Administratie en beheer (4.4.1)

De beheerslasten 2017 zijn gedaald ten opzichte van 2016 en lager dan begroot. werkzaamheden
Ten opzichte van de begroting zijn vooral de onderstaande lasten lager:
voor de fusie,
Lasten drukwerk € 200.000,- lager dan begroot
hebben we
Telefoonkosten € 150.000,- lager dan begroot
gestuurd op het
Vergaderkosten € 200.000,- lager dan begroot
zoveel mogelijk
(Juridische) advieslasten € 400.000,- lager dan begroot
beperken van
Bovenstaande lasten hebben we voorzichtigheidshalve te hoog begroot. de uitgaven
Ondanks de extra werkzaamheden voor de fusie, hebben we gestuurd
op het zoveel mogelijk beperken van de uitgaven voor (externe) voor (externe)
vergaderingen en advies.
vergaderingen en
advies.

128 Jaarverslag 2017

Inventaris en apparatuur (4.4.2)
Gezien de fusie in 2017 hadden we hogere lasten op het gebied van ICT begroot.
De verwachting was dat de harmonisatie van ICT-systemen van ROC Leiden
en ID College hoge kosten met zich mee zou brengen. In 2017 zijn inderdaad
incidenteel hogere kosten gemaakt, echter lager dan begroot. Voor 2018
verwachten wij ook nog hogere ICT-lasten.

Leer- en hulpmiddelen (4.4.3)

De uitgaven voor leerboeken, studiereizen en vooral examinering hebben we te
laag begroot. Gezien de kwaliteitseisen van het onderwijs zijn de uitgaven voor
examinering niet gedaald ten opzichte van 2016.

Dotatie overige voorzieningen (4.4.4)

De dotatie aan de post Overige voorzieningen is een dotatie aan de
verlieslatende contracten in de post Huisvesting. mboRijnland heeft in het
verleden afspraken gemaakt, die waarschijnlijk resulteren in uitgaven voor
diensten die niet bijdragen aan het onderwijs. Zie ook de toelichting onder de
voorzieningen op pagin 116.

Per 1 augustus 2018 vertrekken wij uit het gebouw Centraal Station aan de
Bargelaan in Leiden. Dit heeft tot gevolg dat mboRijnland lopende contracten
dient af te bouwen of op te zeggen. De afwikkeling van de lopende contracten
brengt kosten met zich mee. In 2016 hebben we hiervoor een bedrag van € 2,0
miljoen voorzien ten laste van het resultaat over 2016.

Overige (4.4.5)
Binnen de overige lasten hebben we € 2,5 miljoen begroot voor het variabele
deel van het kwaliteitsplan. In de praktijk zijn deze kosten verschoven van de
post Overige lasten naar de post Personeelslasten. Binnen de personeelslasten
hebben we dit maar voor een beperkt deel ingezet. De ontvangsten van het
variabele deel van het kwaliteitsplan hebben we doorgeschoven naar de
begroting van 2018.

Financiële baten en lasten (6)

(Bedragen x € 1.000,-) 2017 Begroting 2017 2016

Rentebaten 3 0 158

Rentelasten
Rentelast lening -916 -890 -964
Mutatie ineffectiviteit SWAPS 444 500 -584
Rente SWAPS -447 -459 -464
Lease Lammenschans -1.675 -1.602 -1.627
Overige bankrente en kosten 0 -25 -36
-2.594 -2.476 -3.676

Totaal financiële baten en lasten -2.591 -2.476 -3.517

mboRijnland 129
130 Jaarverslag 2017
Rentebaten (6.1.1)
De rentebaten over 2016 zijn nagenoeg volledig te verklaren door
een herwaardering van de leaseverplichting van € 152.400,- voor het
onderwijsgebouw Lammenschans aan het Bètaplein in Leiden. In 2017
hebben we deze herwaardering teruggedraaid binnen de rentelasten, lease
Lammenschans.

Rentelasten (6.2.1)
De berekening van het ineffectieve deel van de derivaten staat toegelicht onder
de overlopende passiva. De marktwaarde van de portefeuille wordt minder
negatief, doordat de looptijd steeds korter wordt. Hiernaast hebben we bij de
rentelasten ook de reguliere rentelasten van de derivaten verantwoord. Ondanks
dat een deel van de portefeuille is afgelopen, blijven de rentelasten nagenoeg
op het niveau van 2015. Dit wordt veroorzaakt door de zeer lage, zelfs negatieve,
marktrente.

Het nieuwe leasecontract voor onderwijsgebouw Lammenschans aan het

Bètaplein in Leiden kwalificeert per balansdatum 2015 opnieuw als financial
lease voor wat betreft de opstallen.

Belastingen (7)
Over het jaar 2017 zijn geen belastingen over het resultaat te verantwoorden. In
2016 was dit ook
het geval.

13.4.10 Statutaire bepalingen en voorstel inzake

resultaatbestemming

Ingevolge de Wet educatie en beroepsonderwijs verwerken we het resultaat van

het verslagjaar in de reserve van de instelling.

Het geconsolideerde resultaat van het verslagjaar ad positief € 4,5 miljoen

doteren we op de volgende wijze aan het eigen vermogen:

Stand per Resultaat Stand per

(Bedragen x € 1.000,-) 31-12-2016 2017 31-12-2017

Algemene reserve 33.116 3.169 36.285

Bestemmingsreserve publiek 0 1.358 1.358
Bestemmingsreserve privaat 109 20 129

Totaal eigen vermogen 33.225 4.547 37.772

Dit is in de jaarrekening 2017 verwerkt.

mboRijnland 131
14. Enkelvoudige jaarrekening

14.1 Enkelvoudige balans per 31 december 2017 (na resultaatbestemming)

(Bedragen x € 1.000,-) 31 december 2017 31 december 2016

1. Activa
1.1 Vaste activa
1.1.2 Materiële vaste activa 99.373 96.602
1.1.3 Financiële activa 2 2
Totaal vaste activa 99.375 96.604

1.2 Vlottende activa

1.2.2 Vorderingen 3.753 3.866
1.2.3 Liquide middelen 36.810 23.886
Totaal vlottende activa 40.563 27.752

Totaal activa 139.937 124.356

2. Passiva
2.1 Eigen vermogen 37.773 33.225
2.2 Voorzieningen 15.980 15.035
2.3 Langlopende schulden 43.020 42.324
2.4 Kortlopende schulden 43.165 33.771

Totaal passiva 139.937 124.356

132 Jaarverslag 2017

14.2 Enkelvoudige staat van baten en lasten 2017

(Bedragen x € 1.000,-) Realisatie 2017 Realisatie 2016

3. Baten
3.1 Rijksbijdragen 150.837 189.755
3.2 Overheidsbijdragen / subsidies overige overheden 967 1.995
3.3 Wettelijke college- / cursus- / examengelden 912 1.059
3.4 Baten werk in opdracht van derden 5.422 4.349
3.4 Overige baten 2.810 3.808
Totaal baten 160.949 200.966

4. Lasten
4.1 Personeelslasten 113.612 123.379
4.2 Afschrijvingen 9.006 8.813
4.3 Huisvestinglasten 11.994 12.432
4.4 Overige lasten 19.193 19.337
Totaal lasten 153.805 163.960

Saldo baten en lasten 7.144 37.005

6. Financiële baten en lasten

6.1.1 Rentebaten 3 158
6.1.2 Rentelasten -2.594 -3.672
Totaal financiële baten en lasten -2.591 -3.514

7. Belastingen 0 0

8. Resultaat deelnemingen -5 -5

Resultaat na belastingen 4.547 33.487

Netto resultaat 4.547 33.487

mboRijnland 133
14.3 Toelichting op de enkelvoudige balans en
staat van baten en lasten 2017

14.3.1 Algemeen

De enkelvoudige jaarrekening maakt deel uit van de

geconsolideerde jaarrekening 2017 van mboRijnland.

Voor zover posten uit de balans en staat van baten en

lasten hierna niet nader zijn uitgelegd, verwijzen we naar
de toelichting op de geconsolideerde balans en staat van
baten en lasten.

14.3.2 Grondslagen voor de waardering van

activa en passiva en de resultaatbepaling

De grondslagen voor de waardering van activa en

passiva en de resultaatbepaling zijn gelijk aan
die voor de geconsolideerde balans en staat
van baten en lasten, met uitzondering van het
volgende:

Eigen vermogen en vreemd vermogen

In de enkelvoudige jaarrekening
presenteren we financiële instrumenten op
basis van de juridische vorm.

Resultaat deelnemingen
Het aandeel in het resultaat
van organisaties waarin wordt
deelgenomen omvat het aandeel van
de organisatie in de resultaten van
deze deelnemingen. Resultaten op
transacties, waarbij overdracht
van activa en passiva tussen
de organisatie en haar
deelnemingen en tussen
deelnemingen onderling heeft
plaatsgevonden, hebben we
niet verwerkt voor zover deze
als niet gerealiseerd kunnen
worden beschouwd.

Binnen Community
College Leiden B.V. is
over het jaar 2016 geen
resultaat belastingen
te verantwoorden. In
2016 was dit ook het
geval.

134 Jaarverslag 2017

 
14.4 Toelichting op afzonderlijke posten van de enkelvoudige cijfers

Financiële vaste activa (1.1.3)

(Bedragen x € 1.000,-) Boekwaarde Investeringen Desinvesteringen Resultaat t.l.v. Boekwaarde
per en verstrekte en afgestoten 2017 voorziening per
31-12-2016 leningen leningen 31-12-2017
Deelnemingen:
Community College Leiden B.V. - - - -5 5 -
- - - -5 5 -

Groepsmaatschappijen 2 - - - - 2
Vorderingen op OCW 0 - - - - 0
Effecten - - - 1 -1 -
Overige vorderingen - - - - - -
2 - - 1 -1 2

Totaal financiële vaste activa 2 - - -4 4 2

Het resultaat deelnemingen is als volgt verwerkt:

(Bedragen x € 1.000,-) 2017

Resultaat deelnemingen -5
Gedoteerd aan voorziening deelneming CCL B.V. 5
0

De nominale waarde van de vordering op Community

College Leiden B.V. is € 13,4 miljoen (2016: € 13,4 miljoen).

Meerderheidsdeelnemingen
Naam Juridische Statutaire Code Eigen Omzet Resultaat Verklaring Deel- Conso-
vorm zetel activiteiten vermogen 2017 2017 art. 2:403 name lidatie
31-12-2017 BW Ja/Nee
Bedragen in € 1.000,-
Community College B.V. Leiden 3 -13.475 0 -5 Nee 100% Ja
Leiden B.V.
VVE Fluitpolder- Vereniging Leidschen- 3 - - - Nee n.v.t. Nee
plein 5-9 dam-
Voorburg
Holding ID College B.V. B.V. Gouda 4 1 0 0 Nee 100% Nee
ID College Bedrijfs- B.V. Gouda 4 0 0 0 Nee 100% Nee
opleidingen I B.V.
ID College Bedrijfs- B.V. Gouda 4 0 0 0 Nee 100% Nee
opleidingen B.V.
ID College VAVO B.V. B.V. Gouda 4 0 0 0 Nee 100% Nee
ID College Personeel B.V. B.V. Gouda 4 0 0 0 Nee 100% Nee

Community Code activiteiten:

1 = contractonderwijs; 2 = contractonderzoek; 3 = onroerende zaken; 4 = overige

mboRijnland 135
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 14. Enkelvoudige jaarrekening

Community College Leiden B.V. heeft nog twee 100% dochterondernemingen

– CCL LMP B.V. en CCL CS B.V. Deze hebben we in deze jaarrekening
In deze vennoot-
meegeconsolideerd. In deze vennootschappen werd de ontwikkeling van de
nieuwbouw Lammenschans en Centraal Station ondergebracht.
schappen werd
Het volledig negatief eigen vermogen van CCL B.V. (negatief € 13,5 miljoen) is
de ontwikkeling
inclusief de vordering op CCL B.V. voorzien in de enkelvoudige jaarrekening 2017. van de nieuwbouw
Vrijstelling geconsolideerde jaarrekening
Lammenschans en
Op grond van artikel 2:407 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek mogen
groepsmaatschappijen in sommige gevallen buiten de geconsolideerde
Centraal Station
jaarrekening blijven. De verplichting tot consolidatie geldt niet voor gegevens
van in de consolidatie te betrekken maatschappijen wier gezamenlijke betekenis
ondergebracht.
te verwaarlozen is op het geheel.

Groepsmaatschappijen die niet geconsolideerd zijn, betreffen:

• VVE Fluitpolderplein 5-9
• Holding ID College B.V.
• ID College Bedrijfsopleidingen I B.V.
• ID College Bedrijfsopleidingen B.V.
• ID College VAVO B.V.
• ID College Personeel B.V.

Vorderingen (1.5)

(Bedragen x € 1.000,-) 31-12-2017 31-12-2016

Debiteuren (extern) 404 658

Vordering op gemeenten 224 329
Groepsmaatschappijen -48 0
Vordering op personeel 46 4
Studenten/deelnemers/cursisten 1.364 1.382
Overige overheden 0 36
Waardering onderhanden projecten 5 0
Vooruitbetaalde kosten 1.593 1.458
Verstrekte voorschotten 27 30
Overlopende activa overige 360 72
Voorziening oninbaarheid -224 -105

Totaal vorderingen 3.753 3.866

Alle vorderingen hebben een looptijd van minder dan één jaar.

136 Jaarverslag 2017

Liquide middelen (1.2.4)

(Bedragen x € 1.000,-) 31-12-2017 31-12-2016

Kasgelden 0 5
Tegoeden op bank- en girorekeningen 36.810 23.882

Totaal vorderingen 36.810 3.866

Voorzieningen (2.2)

(Bedragen x € 1.000,-) Saldo Dotaties Onttrekking Vrijval Saldo Kortlopende Langlopende Langlopende
31-12-2016 2017 2017 2017 31-12-2017 deel < 1 jaar deel > 1 jaar deel > 5 jaar
< 5 jaar

Personeels voorzieningen:
WGA - Langdurig zieken 884 567 -169 -40 1.242 624 465 153
Jubilea 580 164 -50 0 694 63 205 427
Wachtgeld 5.806 1.123 -1.920 -374 4.634 1.506 2.407 722
Pre FPU 82 0 -82 0 0 0 0 0
Herinrichting 1.097 0 -143 -303 651 651 0 0
Afbouw WEB 270 0 -111 -159 0 0 0 0
Seniorenverlof 2.513 1.386 -125 -116 3.657 263 1.741 1.653
Harmonisatie CAO 0 569 0 0 569 569 0 0
11.233 4.845 -2.802 -853 12.423 4.650 4.818 2.956

Voorziening verlieslatende
contracten:

Huisvesting 3.754 895 -171 0 4.478 2.776 609 1.093

Overig:
Deelnemingen 49 5 0 0 54 0 54 0

Totaal voorzieningen 15.035 4.709 -2.771 -993 15.980 6.452 5.480 4.048

De dotatie aan de voorziening deelneming wordt veroorzaakt door het

negatieve jaarresultaat 2017 van Community College Leiden B.V.

mboRijnland 137
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 14. Enkelvoudige jaarrekening

Kortlopende schulden (2.4)

(Bedragen x € 1.000,-) 31-12-2017 31-12-2016

Schulden aan kredietinstellingen 3.267 3.231

Schulden aan gemeenten 102 18
Vooruitgefactureerde termijn projecten 341 -122 Alle kortlopende
Crediteuren 5.902 5.603
Belastingen en premies sociale verzekeringen 4.819 5.044
schulden hebben
Pensioenen 1.190 1.059 een looptijd van
Schulden ter zaken van werk voor derden 293 214
Overige kortlopende schulden 438 27 minder dan
Vooruitontvangen college-, cursus-, les- en
examengelden
965 690
één jaar.
Vooruitontvangen subsidies OCW 17.260 8.274
Vooruitontvangen bedragen 814 1.003
Vakantiegeld en vakantiedagen 4.547 4.433
Te betalen interest 264 308
Overige overlopende passiva 2.962 3.989

Totaal kortlopende schulden 43.165 33.771

Alle kortlopende schulden hebben een looptijd van minder dan één jaar.

Overige lasten (4.4)

(Bedragen x €1.000,-) 2017 2016

Administratie en Beheer 5.597 5.935

Inventaris en apparatuur 4.321 3.564
Leer- en hulpmiddelen 4.351 4.400
Dotatie overige voorzieningen 1.024 49
Overige 3.900 5.389

Totaal overige lasten 19.193 19.337

Resultaat deelnemingen (8)

Het resultaat deelnemingen wordt volledig veroorzaakt door het negatieve
jaarresultaat 2017 van 100% dochter Community College Leiden B.V.

138 Jaarverslag 2017

15. Overzichten van de jaarrekening

15.1 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT)

Conform de eisen van het ministerie van BZK zijn de bedragen in onderstaande tabellen niet in duizendtallen weergegeven.

(Bedragen x € 1,-) O. Jelsma J.O. de Jong R.J.W. Winter C.Chi J. Warmerdam F. Zwaan C. de Waal

Functiegegevens Voorzitter Raad Lid Raad Lid Raad Onderwijs- Onderwijs- Onderwijs- Adviseur
van Bestuur van Bestuur van Bestuur directeur directeur directeur

Aanvang en einde functie- 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12
vervulling in 2017

Deeltijdfactor in fte 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0

Gewezen topfunctionaris? nee nee nee ja ja ja ja
(Fictieve) dienstbetrekking? ja ja ja ja ja ja nee

Bezoldiging
Beloning plus belastbare 169.758 169.758 153.390 86.145 84.266 89.185 60.472
onkostenvergoedingen

Beloningen betaalbaar 18.453 18.453 17.360 12.074 11.771 12.909 0

op termijn

Subtotaal 188.211 188.211 170.750 98.219 96.037 102.094 60.472

Individueel toepasselijke 181.000 181.000 181.000 181.000 181.000 181.000 181.000

bezoldigingsmaximum

-/- Onverschuldigd betaald N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t.
bedrag

Totale bezoldiging 188.211 188.211 170.750 98.219 96.037 102.094 60.472

Reden waarom de Overgangs- Overgangs- N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t.

overschrijding al dan niet is recht recht
toegestaan

Gegevens 2016
Aanvang en einde functie- 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12
vervulling in 2016

Deeltijdfactor 2016 in fte 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0
Beloning plus belastbare 167.000 167.000 128.900 21.674 58.509 28.992 84.608
onkostenvergoedingen

Beloningen betaalbaar 16.000 16.000 15.027 2.318 6.740 3.471 0

op termijn

Totale bezoldiging 2016 183.000 183.000 143.927 23.992 65.249 32.463 84.608

mboRijnland 139
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 15. Overzichten van de jaarrekening

Conform de WNT-wetgeving mag de
Raad van Toezicht geen variabele
beloning toekennen aan de leden van
de Raad van Bestuur. Er is in 2017 geen
sprake van een variabele beloning. In
2017 zijn de twee fusiepartners gefuseerd
tot mboRijnland. Voor het bepalen van
de bezoldigingsklasse hebben we bij
deze fusie de criteria gebaseerd op de
gegevens van de gefuseerde organisa-
tie. Dit geldt met terugwerkende kracht
voor het gehele jaar 2017. De klasse voor
mboRijnland is G met het aantal com-
plexiteitspunten van 18. De maximum
bezoldiging voor topfunctionarissen in
het middelbaar beroepsonderwijs in
2017 voor deze klasse is € 181.000,-. Voor
bestuurders van wie de bezoldiging voor
de invoering van de nieuwe regeling per
1 januari 2016 reeds onder de over-
gangsregeling vanuit de WNT-2 vielen
blijft de overgangsperiode tellen waarin
de wet voorziet gezien de internationale
verplichtingen die voortvloeien uit het
Europees Verdrag voor de Rechten van
de Mens (EVRM). Na de overgangsperi-
ode gaat ook voor hen de nieuwe norm
gelden. Dit overgangsrecht houdt in dat
bestaande bezoldigingsafspraken die de
maximum bezoldigingsnorm te boven
gaan éénmalig gedurende een periode
van vier jaar na 1 januari 2013 mogen
worden gehandhaafd. Daarna moet de
bezoldiging in drie jaar worden afge-
bouwd naar de bezoldigingsmaximum
van de geldende klasse.
Gewezen topfunctionarissen
In 2015 en 2016 heeft fusiepartner de
directieleden van ROC Leiden als top-
functionaris gedefinieerd, omdat zij als
hoogste ondergeschikte of als leden
van de groep (managementteam)
hoogste ondergeschikten functioneren
onder het hoogst uitvoerend orgaan,
zijnde het College van Bestuur.
Als voorbereiding op de juridische fusie
per 1 september 2017 heeft de Raad van
Bestuur, bestaande uit de Colleges van
Bestuur van ID College en ROC Leiden,
het besluitvormingsmandaat. De Raad
van Bestuur is aangemerkt als bevoegd
gezag met besluitvormende bevoegd-
heden. Het directieoverleg heeft geen
besluitvormend karakter, maar bereid de
besluiten van de Raad van Bestuur voor.
Het gevolg is dat de directieleden per 1
januari 2017 niet meer worden aangezien
als topfunctionarissen. Conform de
gelden verantwoordingsplicht worden
de vier directeuren van het voormalige
ROC Leiden aangemerkt als gewezen
topfunctionaris, omdat zij allen nog in
dienst zijn in 2017. Gezien de invoering
van de Evaluatiewet komt het begrip
gewezen topfunctionaris per 1 januari
2018 te vervallen. De (onderwijs)
directeuren zullen dus alleen in de
jaarrekening 2017 opgenomen worden
als gewezen topfunctionaris.

(Bedragen x € 1,-) B. Fransen W. van M. Stroop J. Snippe A. van der M. van 't H. Fernandes R. van K. Slinger- Y. Shitrit
Hulsenbeek Wal Noordende Mendes Leeuwen land
Functiegegevens Voorzitter Lid Lid Lid Lid Lid Lid Lid Lid Lid

Aanvang en einde 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/08 01/01 - 31/12
functievervulling in 2017

Bezoldiging

Bezoldiging 18.000 12.000 12.000 12.000 12.000 10.000 12.000 16.000 8.000 12.000

Individueel toepasselij- 27.150 18.100 18.100 18.100 18.100 18.100 18.100 18.100 12.050 18.100
ke bezoldigings-
maximum
-/- Onverschuldigd N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t.
betaald bedrag

Totale bezoldiging 18.000 12.000 12.000 12.000 12.000 10.000 12.000 16.000 8.000 12.000

Reden waarom de N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t.
overschrijding al dan
niet is toegestaan

Gegevens 2016

Aanvang en einde 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12 01/01 - 31/12
functievervulling in 2016
Beloning plus 18.000 12.000 12.000 12.000 12.000 10.000 10.000 12.000 12.000 10.000
belastbare onkosten-
vergoedingen
Beloningen betaalbaar 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
op termijn
Totale bezoldiging 2016 18.000 12.000 12.000 12.000 12.000 10.000 10.000 12.000 12.000 10.000

140 Jaarverslag 2017

mboRijnland 141
Deel 2 Jaarrekening mboRijnland 2017 15. Overzichten van de jaarrekening

15.2 Accountantshonoraria

De volgende honoraria van Deloitte en overige accountantsorganisaties

(2017 en 2016) hebben we ten laste gebracht van mboRijnland en haar
dochtermaatschappijen die zij consolideert, een en ander zoals bedoeld in
artikel 2:382a BW:

(Bedragen x € 1.000,-) 2017 2016

Onderzoek van de jaarrekening en 55 246

bekostigingsgegevens 2016 Deloitte
Onderzoek van de jaarrekening en 347 0
bekostigingsgegevens 2017 Deloitte

Subtotaal controleopdrachten EY / Deloitte 401 246

Andere niet-controleopdrachten Deloitte 63 129

Adviesdiensten op fiscaal terrein Deloitte 2 3
Subtotaal overige opdrachten accountants 65 132

Totaal accountantshonoraria 466 378

Alle accountantskosten die we maken om de jaarrekening over een boekjaar te

controleren, hebben we toegerekend aan het boekjaar waarop de jaarrekening
van toepassing is.

142 Jaarverslag 2017

15.3 Gebeurtenissen na balansdatum

Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum die we in dit kader moeten melden.

mboRijnland 143
Deel 3
Overige
gegevens
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

16.1 Accountantverklaring

144 Jaarverslag 2017

 Deloitte Accountants B.V.
Wilhelminakade 1
3072 AP Rotterdam
Postbus 2031
3000 CA Rotterdam
Nederland

Tel: 088 288 2888

Fax: 088 288 9830
www.deloitte.nl

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Aan de raad van toezicht en de raad van bestuur van Stichting mboRijnland te Leiden

VERKLARING OVER DE IN HET JAARVERSLAG OPGENOMEN JAARREKENING 2017

Ons oordeel

Wij hebben de jaarrekening 2017 van Stichting mboRijnland te Leiden gecontroleerd.

Naar ons oordeel:

• Geeft de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de
samenstelling van het vermogen van Stichting mboRijnland op 31 december 2017 en van het resultaat
over 2017 in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs.

• Zijn de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties over 2017 in alle
van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand gekomen in overeenstemming met de in de
relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen, zoals opgenomen in paragraaf 2.3.1
Referentiekader van het Onderwijsaccountantsprotocol OCW 2017.

De jaarrekening bestaat uit:

1. De geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2017.

2. De geconsolideerde en enkelvoudige staat van baten en lasten over 2017.

3. De toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en
andere toelichtingen.

De basis voor ons oordeel

Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse
controlestandaarden en het Onderwijsaccountantsprotocol OCW 2017 vallen. Onze verantwoordelijkheden
op grond hiervan zijn beschreven in de sectie ‘Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de
jaarrekening’.

Wij zijn onafhankelijk van Stichting mboRijnland, zoals vereist in de Verordening inzake de
onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante
onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en
beroepsregels accountants (VGBA).

Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons
oordeel.

Deloitte Accountants B.V. is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer 24362853.
Deloitte Accountants B.V. is a Netherlands affiliate of Deloitte NWE LLP, a member firm of Deloitte Touche Tohmatsu Limited.

2018.048090/PL/1

mboRijnland 145
 VERKLARING OVER DE IN HET JAARVERSLAG OPGENOMEN ANDERE INFORMATIE

Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie, die
bestaat uit:
• Het bestuursverslag
• De overige gegevens

Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie:

• Met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat.

• Alle informatie bevat die op grond van de Regeling jaarverslaggeving onderwijs en paragraaf 2.2.2.
Bestuursverslag van het Onderwijsaccountantsprotocol OCW 2017 is vereist.

Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen
vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen
bevat.

Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in de Regeling jaarverslaggeving onderwijs,
paragraaf 2.2.2. Bestuursverslag van het Onderwijsaccountantsprotocol OCW 2017 en de Nederlandse
Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij
de jaarrekening.

Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder het bestuursverslag
en de overige gegevens in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs en de overige
OCW wet- en regelgeving.

BESCHRIJVING VAN VERANTWOORDELIJKHEDEN MET BETREKKING TOT DE

JAARREKENING

Verantwoordelijkheden van de raad van bestuur en de raad van toezichtvoor de jaarrekening

De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de jaarrekening, in
overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs. De raad van bestuur is ook
verantwoordelijk voor het rechtmatig tot stand komen van de in de jaarrekening verantwoorde baten en
lasten alsmede de balansmutaties, in overeenstemming met de in de relevante wet- en regelgeving
opgenomen bepalingen.

In dit kader is de raad van bestuur tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die de
raad van bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van die relevante
wet- en regelgeving mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of
fraude.

Bij het opmaken van de jaarrekening moet de raad van bestuur afwegen of de onderwijsinstelling in staat is
om haar activiteiten in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemde verslaggevingsstelsel moet de
raad van bestuur de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij de raad van
bestuur het voornemen heeft om de onderwijsinstelling te liquideren of de activiteiten te beëindigen of als
beëindiging het enige realistische alternatief is. Het bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden
waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderwijsinstelling haar activiteiten in continuïteit kan
voortzetten toelichten in de jaarrekening.

2018.048090/PL/2

146 Jaarverslag 2017

De raad van toezicht is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële
verslaggeving van de onderwijsinstelling.

Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening

Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht, dat wij daarmee
voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel.

Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het
mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle materiële fouten en fraude ontdekken.

Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fouten of fraude en zijn materieel indien redelijkerwijs kan
worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische
beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard,
timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende
afwijkingen op ons oordeel.

Een meer gedetailleerde beschrijving van onze verantwoordelijkheden is opgenomen in de bijlage bij onze
controleverklaring.

Rotterdam, 28 juni 2018

Deloitte Accountants B.V.

Was getekend: drs. G.J. Straatman RA

2018.048090/PL/3

mboRijnland 147
 Bijlage bij de controleverklaring:

Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant
professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, het
Onderwijsaccountantsprotocol OCW 2017, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze
controle bestond onder andere uit:

• Het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang
bevat als gevolg van fouten of fraude, dan wel het niet rechtmatig tot stand komen van baten en lasten
alsmede de balansmutaties, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van
controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis
voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt
groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het
opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het
doorbreken van de interne beheersing.

• Het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel
controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden
hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van
de onderwijsinstelling.

• Het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving, de
gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door
het bestuur en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan.

• Het vaststellen dat de door de raad van bestuur gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar
is. Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en
omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderwijsinstelling haar
activiteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel
belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante
gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze
verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de
datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter
toe leiden dat een instelling haar continuïteit niet langer kan handhaven.

• Het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen
toelichtingen.

• Het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en
gebeurtenissen en of de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties in
alle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen.

Wij communiceren met de raad van toezicht onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de
controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder
eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing.

2018.048090/PL/4

148 Jaarverslag 2017

16.2 Contactgegevens

ALPHEN AAN DEN RIJN LEIDEN WOERDEN

Ambonstraat 1, Gitstraat 2 Polanerbaan 15
2405 EN Alphen a/d Rijn 2332 RB Leiden 3447 GN Woerden

Economie Techniek (Bouw en Infra) Economie

Entreeopleiding Entreeopleiding
Gezondheidszorg Gezondheidszorg
Sport & Bewegen LEIDEN Welzijn
Orde & Veiligheid Storm Buysingstraat 18c Vavo
Welzijn 2332 VW Leiden

Entree ZOETERMEER
GOUDA Sport & Bewegen Van Doornenplantsoen 11
Groen van Prinsterersingel 52 Orde & Veiligheid 2722 ZA Zoetermeer
2805 TE Gouda Uiterlijke Verzorging
Vavo Economie
Bakkerij & Horeca Uiterlijke verzorging Entreeopleiding
Economie Gezondheidszorg
Entreeopleiding Uiterlijke verzorging
Gezondheidszorg LEIDEN Sport & Bewegen
Sport & Bewegen Zernikedreef 11 Orde & Veiligheid
Orde & Veiligheid (gebouw Hogeschool Leiden) ICT
Techniek & ICT 2333 CK Leiden Welzijn
Uiterlijke verzorging Vavo
Welzijn Laboratoriumtechniek
Vavo
ZOETERMEER
LEIDSCHENDAM -VOORBURG AYERS ROCK
LEIDEN Fluitpolderplein 7 Buytenparklaan 14
Bètaplein 18 2262 ED Leidschendam-Voorburg 2717 AX Zoetermeer
2321 KS Leiden
Economie Sport & Bewegen
Bakkerij en Horeca Entreeopleiding
Economie Gezondheidszorg
Techniek & ICT Welzijn BESTUUR EN DIENSTEN
Media & Vormgeving Bètaplein 18
Toerisme & Recreatie 2321 KS Leiden
Welzijn KATWIJK
Louise de Colignylaan 2
2224 VT Katwijk aan Zee Stichting regionaal
LEIDEN opleidingencentrum mboRijnland
Breestraat 46-48 Techniek (Schilderen)
2311 CS Leiden Statutaire zetel: Gouda
KvK-nummer: 41159510
Gezondheidszorg

mboRijnland 149
150 Jaarverslag 2017