Arnold - Filipino Let Major

FILIPINO MAJOR
LET
DR. ARNOLD T. DACUNO
BSED Magna Cum Laude
Doctor of Philosophy in Educational Management
LET License Number: 0903978

Certificate of Eligibility Number: 10100105
KASAYSAYAN NG ALPABETONG FILIPINO:

1. Alibata
* Binubuo ng 17 Titik
* 14 ang katinig at 3 patiig
2. Alpabetong Romano / Kilala sa Tawag na Abecedario
* 30 Titik
/a/ /be/ /se/ /che/ /de/ /e/ /efe/ /he/ /ache/ /i/
/hota/ /i/ /ele/ /elye/ /eme/ /ene/ /enye/ /o/ /pe/ /ku/ /ere/ /erre/ /ese/
/te/ /u/ /ye/ /doble u/ /ekis/ /ye/ /seta/.
3. Abakada ( 1940)
* Binubuo ng 20 Titik
* 15 katinig at 5 patinig
/a/ /ba/ /ka/ /da/ /e/ /ga/ /ha/ /i/ /la/ /ma/ /na/
/nga/ /o/ /pa/ /ra/ /sa/ /ta/ /u/ /wa/ /ya/
4. Noong 1971 – Dinagdagan ng 11 titik ang Abakada . Naging 31 titik lahat .
C, CH, F, J, Ñ, LL, Q, RR, V, X AT Z
5. Noong 1987- Tinanggal ang CH, LL at RR
Sa Kasalukuyan, ang Alpabetong Filipino ay binuo ng 28 titik.
/ey/ /bi/ /si/ /si eych/ /di/ /i/ /ef/ /ji/ /eych/ /ay/ /jey/ /key/ /el/
/ dobol el/ /em/ /en/ /enye/ /en ji/ /o/ /pi/ /kyu/ /ar/ /dobol ar/ /es/
/ti/ /yu/ /vi/ /dobol yu/ /eks/ /way/ /zi/.
6. 2001 Rebisyon
7. 2009 Rebisyon
KAHULUGAN NG WIKA :
* Kalipunan ito ng mga simbolo, tunog, at mga kaugnay na batas upang maipahayag ang nais sabihin
ng kaisipan. Tinatayang nasa pagitan ng 6,000 hanggang 7,000 ang mga wika sa daigdig . Ang siyentipikong
pag-aaral ng wika ay tinatawag na linggwistika.
* Nag-ugat ang salitang WIKA mula sa wikang Malay. Samantalang salitang LENGGUWAHE ay mula
Kastila. LANGGUAGE naman sa Ingles.
TEORYA NG WIKA
Bow-wow – Ang wika ay nagmula sa tunog ng kalikasan.
Pooh-pooh – Ang wika ay nagmula sa masisidhing damdamin.
Yoheho – Ang wika ay nagmula sa pwersang pisikal.
Tarara Boom Diay – Ang wika ay nagmula sa mga tunog ng ritwal.
Tata – Ang wika ay nagmula sa kumpas at galaw ng kamay.
Dingdong – Ang wika ay nagmula sa tunog ng mga bagay-bagay.
KAHALAGAHAN NG WIKA
1. Instrumento ng Komunikasyon. Ang wika pasalita man o pasulat, ay pangunahing kasangkapan ng
tao sa pagpapahayag ng damdamin at kaisipan. Sa micro level, ang dalawang tao ay nagkakaunawaan
sa pamamagitan ng epektibong paggamit ng wika. Ang magkasintahan, halimbawa, ay
nakapagpapanatili ng relasyon dahil may wikang nagiging instrumento nila ng komunikasyon.
Samantala, may mga nagkakagalit o nag-aaway bunga ng miskomunikasyon o di-epektibong paggamit
ng wika. Samakatwid, ang mabisang paggamit ng wika ay mahalaga sa pakikipag-ugnayan ng tao sa
kanyang kapwa dahil tayong mga tao ay mga nilikhang panlipunan. Kung gayon, ang wika ang
pangunahin nating kasangkapan upang tayo’y makaganap sa ating mga tugkuling panlipunan. Ayon din
sa macro-level, ang mga bansa ay nakakapag-ugnayan dahil sa wika. Iba-iba man ang wika ng mga
bansa, nakahahanap pa rin sila ng komong wikang kanilang kinakasangkapan upang magkaroon ng
unawaan.
2. Nag-iingat at Nagpapalaganap ng Kaalaman. Maraming kaalaman ang naisasalin sa ibang salin-
lahi at napakikinabangan ng ibang lahi dahil sa wika. Ang mga nobela ni Rizal halimbawa, ay naisulat
ilang daang taon na ang lumipas ngunit patuloy itong napakikinabangan sa ating panahon dahil may
wikang nagkakanlong dito at nag-iingat hanggang sa kasalukuyan. Ang mga mahahalagang imbensyong
kanluran ay napakikinabangan din sa ating bansa dahil may wikang nagkakanlong sa mga iyon at naging
sanhi upang iyon ay mapalaganap sa iba’t ibang sulok ng daigdig. Dahil may wika, hindi kasamang
naililibing ang mga mahahalagang kaalaman sa pagyao ng lumikha o tumuklas ng mga iyon. Paano na
St. Louis Review Center, Inc - Davao ---- Tel. no. (082) 224-2515 or 222-8732 1
lang kaya kung hindi man lang naisulat o naipagsabi ni Benjamin Franklin ang pagakatuklas niya sa
kuryente bago siya namatay? Marahil ay baka wala pa rin tayong kuryente hanggang sa ngayon.
3. Nagbubuklod ng Bansa. Sa panahon ng mga katipunero, wikang Tagalog ang naging daan upang
mapag-isa ang kanilang mga hinaing. Tagalog ang kanilang wikang opisyal, sa kanilang pakikipaglaban
sa mga Kastila, samantalang ang mga Propagandista naman ay ng wikang Kastila, na naging wika nila
sa pagpapahayag ng mga makabayang diwa sa la Solidaridad. Ano mang wika, kung gayon, ay maaaring
maging wika ng pang-aalipin, ngunit maaari rin itong gamitin upang pagbuklurin ang isang bansa sa
layuning pagpapalaya. Tulad na lamang ng sa Edsa I at II, wika ang daan upang magtipon ang mga
Pilipino sa monumento ng EDSA upang isigaw ang nag-iisang mithiin ang pagtuldok sa pamahalaang
diktadorya at mandarambong.
4. Lumilinang ng Malikhaing Pag-iisip. Kapag tayo ay nagbabasa ng maikling kwento o nobela o di
kaya’y kapag tayo’y nanonood ng pelikula, parang nagiging totoo sa ating harapan ang mga tagpo
niyon. Maaaring tayo’y napahalakhak o napapangiti, natatakot o kinikilabutan, nagagalit o naiinis,
naaawa o naninibugho.Ito ang nagpapagaan ng ating imahinasyon.Sa ating isipan, nalilikha natin ang
bawat larawan ng mga tagpo sa kwento o nobelang ating binabasa o pelikulang ating pinapanood. Ang
wikang nakasulat na ating nababasa o wikang sinasalita ng mga tauhan sa pelikula na ating naririnig
ang nagdidikta sa ating isipan upang gumana at lumikha ng imahinasyon, at kung gayo’y nalilinang ang
ating malikhaing pag-iisip.
TUNGKULIN NG WIKA
1. Interaksyonal - Nakapagpapatatag ng relasyong sosyal.
2. Instrumental - Tumutugon sa mga pangangailangan.
3. Regulatori - Kumokontrol at gumagabay sa kilos /asal ng iba.
4. Personal - Nakapagpapahayag ng sariling damdamin at opinyon.
5. Imahinatibo - Nakapagpapahayg ng imahinasyon sa malikhaing paraan.
6. Heuristic - Naghahanap ng impormasyon/datos.
7. Impormatib - Nagbibigay ng impormasyon /datos.
KATANGIAN NG WIKA
1. Ang wika ay isang masistemang balangkas. Ito ay binubuo ng mga makabuluhang tunog (ponema)
na kapag pinagsama-sama sa makabuluhang sikwens ay makalilikha ng mga salita (morpema) na
bumabagay sa iba pang mga salita (semantiks) upang makabuo ng mga pangungusap.
2. Ang wika ay binubuo ng mga tunog. Upang magamit nang mabuti ang wika, kailangang maipagsama-
sama ang mga binibigkas na tunog upang makalikha ng mga salita.
3. Ang wika ay arbitraryo. Lahat ng wika ay napagkakasunduan ng mga gumagamit nito. Alam ng mga
Ilokano na kapag sinabing [balay], bahay ang tinutukoy nito. Sa Chavacano naman ay [casa] kapag nais
tukuyin ang bahay at [bay] naman sa Tausug samantalang [house] sa Ingles.
4. Ang wika ay may kakanyahan. Lahat ng wika ay may sariling set ng palatunugan, leksikon at
istrukturang panggramatika.
5. Ang wika ay buhay o dinamiko. Patuloy na nagbabago at yumayaman ang wika. Nagbabagu-bago ang
kahulugan ng isang salita na dumaragdag naman sa leksikon ng wika.
Halimbawa: BOMBA
Kahulugan:
a. Pampasabog
b. Igipan ng tubig mula sa lupa
c. Kagamitan sa paglalagay ng hangin
6. Lahat ng wika ay nanghihiram. Humihiram ang wika ng ponema at morpema mula sa ibang wika kaya’t
ito’y patuloy na umuunlad.
7. Ang wika at kultura ay magkabuhol at hindi maaaring paghiwalayin. Maraming salita na hindi
maisalin sapagkat wala silang katumbas sa ibang wika. Dahil sa ganitong pagkakataon, napipilitang
humiram ng salita mula sa isang wika sapagkat hindi komon ang salita sa kultura ng wikang patutunguhan.
8. Ang wika ay bahagi ng karamihang anyo/uri ng komunikasyon. Sa komunikasyon ng mga pipi, hindi
wika ang kanilang ginagamit kundi mga kilos. Hindi wika ang kanilang midyum sapagkat hindi nito taglay
ang ka
9. Nasusulat ang wika. Bawat tunog ay sinasagisag ng mga titik o letra ng alpabeto. Ang tunog na “bi” ay
sinasagisag ng titik na ‘b’. Ang simbolong ‘m’ ay sumasagisag sa tunog na “em”.tangian ng isang ganap na
wika.
10. May lebel o antas ang wika.
ANTAS NG WIKA
1. Pormal 2. Impormal
a. Pambansa a. Lalawiganin
b. Pampanitikan b. Kolokyal
c. Balbal
BARAYTI NG WIKA
1. Dayalekto 3. Jargon
2. Sosyolek 4. Idyolek
MGA WIKA SA PILIPINAS

Tala ng mga Wika
Mayroong 175 wika sa Pilipinas, 171 dito ay nanatiling gamit pa at 4 ay tuluyang lumipas na.Mga buhay na
wika
Walong Pangunahing Wika

1. Tagalog 5. Bikol
2. Cebuano 6. Waray
3. Ilokano 7. Kapampangan
4. Hiligaynon 8. Pangasinense
KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA

1935 – Sa Saligang Batas ng Pilipinas, nagtadhana ng tungkol sa wikang pambansa: “…ang Kongreso ay
gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang pambansa na batay sa isa
sa mga umiiral na katutubong wika.” (Saligang Batas ng Pilipinas Artikulo XIV, Seksiyon 3)
Oktubre 27, 1936 – Itinagubilin ng Pangulong Manuel L. Quezon sa kanyang mensahe sa Asemblea Nasyonal
ang paglikha ng isang Surian ng Wikang Pambansa na gagawa ng isang pag-aaral ng mga wikang katutubo sa
Pilipinas, sa layuning makapagpaunlad at makapagpatibay ng isang wikang panlahat na batay sa isang wikang
umiiral.
Nobyembre 13, 1936 – Pinagtibay ng Batasang-Pambansa ang Batas Komonwelt Blg. 184 na lumilikha ng
isang Surian ng Wikang Pambansa at itinatakda ang mga kapangyarihan at tungkulin niyon.
Ang mga naging tungkulin at gawain ng Surian ng Wikang Pambansa ay ang sumusunod:
1. Pag-aaral ng mga pangunahing wika na ginagamit ng may kalahating milyong Pilipino man
lamang.
2. Paggawa ng paghahambing at pag-aaral ng talasalitaan ng mga pangunahing dayalekto.
3. Pagsuri at pagtiyak sa ponetika at ortograpiyang Pilipino
4. Pagpili ng katutubong wika na siyang magiging batayan ng wikang pambansa na dapat
umaayon sa; (a) ang pinakamaunlad at mayaman sa panitikan, (b) ang wikang tinatanggap
at ginagamit ng pinakamaraming Pilipino.
Enero 12, 1937 – Hinirang ng Pangulong Manuel L. Quezon ang mga kagawad na bubuo ng Surian ng Wikang
Pamabnasa alinsunod sa tadhana ng Seksiyon 1, Batas Komonwelt bilang 184, sa pagkakasusog ng Batas
Komonwelt bilang 333.
Nobyembre 9, 1937 – Bunga ng ginawang pag-aaral at alinsunod sa tadhana ng Batas Komonwelt Blg. 184,
ang Surian ng Wikang Pambansa ay nagpatibay ng isang resolusyon na roo’y ipinahahayag na ang Tagalog
ang siyang halos na nakatutugon sa mga hinihingi ng Batas ng Komonwelt Blg. 184, kaya’t itinagubilin niyon
sa Pangulo ng Pilipinas na iyon ay pagtibayin bilang saligan ng wikang pambansa.
Disyembre 30, 1937 – Bilang alinsunod sa tadhana ng Batas ng Komonwelt Blg. 184, sa pamamagitan ng
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 ay ipinahayag ng Pangulong Quezon ang Wikang Pambansa ng Pilipinas
na batay sa Tagalog.
Hunyo 18, 1937 – Pinagtibay ang Batas ng Komonwelt Blg.333, na nagsususog sa ilang seksiyon ng Batas
ng Komonwelt Blg. 184.
Abril 1, 1940 – Sa pamamagitan ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 ay binigyang-pahintulot ang

pagpapalimbag ng isang Diksyunaryo at isang Gramatika ng Wikang Pambansa, at itinakdang mula sa Hunyo
19, 1940 ay pasisimulan nang ituro ang Wikang Pambansa ng Pilipinas sa lahat ng paaralang-bayan at pribado
sa buong bansa. Inatasan din ang Kalihim ng Pagtuturong Pambayan na maglagda, kalakip ang pagpapatibay
ng Pangulo ng Pilipinas, ng mga kinakailangang tuntunin at patakaran sa pagpapaunlad ng kautusang ito.
Abril 12, 1940 – Pinalabas ng Kalihim Jorge Bocobo ng pagtuturong Pambayan ang isang Kautusang
Pangkagawaran: ito’y sinundan ng isang sirkular (Blg. 26, serye 1940) ng Patnugot ng Edukasyon Celedonio
Salvador. Ang pagtuturo ng wikang pambansa ay sinimulan muna sa mataas na paaralan at paaralang normal.
Hunyo 7, 1940 – Pinagtibay ang Batas ng Komonwelt Blg. 570 na nagtatadhana, bukod sa iba pa, na ang
Pambansang Wika ay magiging isa na sa mga wikang opisyal ng Pilipinas simula sa Hulyo 4, 1940.
Marso 26, 1954 – Nilagdaan ng Pangulong Ramon Magsaysay ang Proklama Blg. 12 na nagpapahayag ng
pagdiriwang sa “Linggo ng Wikang Pambansa,” simula sa Marso 29 hanggang Abril 4 taun-taon, sang-ayon sa
tagubilin ng Surian ng Wikang Pambansa. Napapaloob sa panahong saklaw ng pagdiriwang ang araw ni
Balagtas. (Abril 2).
Setyembre 23, 1955 – Nilagdaan ng Pangulong Ramon Magsaysay ang Proklama Blg. 186 na nagsususog sa
Proklama Blg.12 serye ng 1954, na sa pamamagitan nito’y inililipat ang panahon ng pagdiriwang sa “Linggo
ng Wikang Pambansa” taun-taon, simula sa ika-13 hanggang ika-19 ng Agosto. Nakapaloob sa panahong
saklaw ang pagdiriwang ng kaarawan ni Quezon. (August 19).
Agosto 13, 1959 – Pinalalabas ng Kalihim Jose E. Romero ng Kagawaran ng Edukasyon ang Kautusang
Pangkagawaran Blg. 7, na nagsasaad na kailanma’t tutukuyin ang Wikang Pambansa , ang salitang Pilipino
ay siyang gagamitin.
Oktubre 24, 1967 – Naglagda ang Pangulong Marcos ng isang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96, na
nagtatadhanang ang lahat ng gusali, edipisyo at tanggapan ng pamahalaan ay pangangalanan sa Pilipino.
Marso 27, 1968 – Pinalabas ng Kalihim Tagapagpaganap Rafael M. Salas ang Memorandum Sirkular Blg. 172
na nagbibigay diin sa pagpapairal ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96, at bilang karagdagan ay iniaatas din
na ang mga “letterhead” ng mga kagawaran, tanggapan, at mga sangay ng pamahalaan ay nararapat na
nasusulat sa Pilipino, kalakip ang kaukulang teksto sa Ingles. Iniatas din na ang pormularyo ng panunumpa sa
tungkulin ng mga pinuno at empleyado ng pamahalaan ay sa Pilipino gagawin.
Agosto 5, 1968 – Memorandum Sirkular Blg. 199 na pinalabas ng Kalihim Tagapagpaganap, Rafael M. Salas
na nananawagan sa mga pinuno at empleyado ng pamahalaan na dumalo sa mga seminar sa Pilipino na
idinaraos ng Surian ng Wikang Pambansa sa lahat ng purok pangwika.
Agosto 6, 1968 – Kautusang Tagapagpaganap Blg. 187 na nilagdaan ng Pangulong Ferdinand Marcos na nag-
aatas sa lahat ng kagawaran, kawanihan, tanggapan, at iba pang sangay ng pamahalaan na gamitin ang
wikang Pilipino hangga’t maaari sa Linggo ng Wikang Pambansa at pagkaraan nito, sa lahat ng opisyal na
komunikasyon at transaksiyon ng pamahalaan.
Agosto 7, 1969 – Memorandum Blg. 277 na pinalabas ng Kalihim Tagapagpaganap Ernesto M. Maceda na
bumabago sa Memorandum Sirkular Blg. 199 na nananawagan sa mga pinuno at empleyado ng pamahalaan
na dumalo sa mga seminar sa Pilipino na idaraos ng Surian ng Wikang Pambansa sa lahat ng purok pangwika
hanggang sa ang lahat ng pook ay masaklaw ng kilusang pangkapuluan sa pagpapalaganap ng Wikang
Pambansa.
Agosto 17, 1970 – Pinalabas ng Kalihim Tagapagpaganap Alejandro Melchor ang Memorandum Sirkular Blg.
384 na nagtatalaga ng mga may kakayahang tauhan upang mamamahala ng lahat ng komunikasyon sa Pilipino
sa lahat ng departamento, kawanihan, tanggapan, at iba pang sangay ng pamahalaan, kabilang ang mga
korporasyong pinagmamay-ari o kontrolado ng pamahalaan.
Marso 4, 1971 – Pinalabas ng Kalihim Tagapagpaganap Alejandro Melchor ang Memorandum Sirkular Blg.
443 na humihiling sa lahat ng tanggapan ng pamahalaan na magdaos ng palatuntunan sa paggunita ng ika–
183 anibersaryo ng kapanganakan ni Francisco “Balagtas” Baltazar sa Abril 12, 1971.
Hulyo 29, 1971 – Memorandum Sirkular Blg. 488 na humihiling sa lahat ng tanggapan ng pamahalaan na
magdaos ng palatuntunan sa pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa simula Agosto 13-19.
Disyembre 1, 1972 - Nilagdaan ng Pangulong Marcos ang Kautusang Panlahat Blg. 17 , na nag-uutos na
limbagin sa Pilipino at Ingles sa “Official Gazette” at gayon din sa mga pahayagang may malawak na sirkulasyon
bago idaos ang plebesito para sa ratifikasyon ng Saligang Batas noong Enero 15, 1973.
Disyembre, 1972 – Atas ng Pangulo Blg. 73 na pinalabas ng Pangulong Ferdinand E. Marcos na nag-aatas sa
Surian ng Wikang Pambansa na ang Saligang Batas ay isalin sa mga wikang sinasalita ng may limampung
libong (50,000) mamamayan, alinsunod sa probisyon ng Saligang–Batas (Art.XV, Sec.3).
1973 – Sa Saligang Batas , Art.xv, Sec.3, ganito ang sinasabi:

a. Ang Saligang Batas na ito ay dapat ipahayag sa Ingles at Pilipino, ang dapat na mga Wikang Opisyal,
at isalin sa bawat dayalektong sinasalita ng mahigit sa limampung libong taong-bayan, at sa Kastila at
Arabic. Sakaling may hidwaan, ang tekstong Ingles ang mananaig.
b. Ang Pambansang Asemblea ay dapat gumawa ng hakbang tungo sa pagpapaunlad at pormal na
adopsiyon ng panlahat na Wikang Pambansa na makikilalang Pilipino.
Hunyo 19, 1974 – Nilagdaan ni Kalihim Juan L. Manuel ng Edukasyon at Kultura ang Kautusang
Pangkagawaran Blg. 25 na nagtatadhana ng mga panuntunan sa pagpapatupad ng patakarang edukasyong
bilinggwal sa mga paaralan na magsisimula sa taong-aralan 1974-1975. Ang kautusang ito ay alinsunod sa
mga tadhana ng Saligang Batas ng 1972.
Hulyo 21, 1978 – Nilagdaan ng Ministro ng Edukasyon at Kultura Juan L. Manuel ang Kautusang Pangministri
Blg. 22 na nag-uutos na isama ang Pilipino sa lahat ng kurikulum na pandalubhasaang antas. Magsisimula sa
unang semestre ng taong-aralan 1979-1980, ang lahat ng pangmataas na edukasyong institusyon ay
magbubukas ng anim na yunit sa Pilipino sa kanilang mga palatuntunang aralin sa lahat ng kurso, maliban sa
mga kursong pagtuturo na mananatili sa labindalawang yunit. Nabanggit din sa kautusang ito na ang Pilipino
ay gagamiting wikang panturo sa ilan sa mga pandalubhasaang antas sa pamamahala ng Ministri ng Edukasyon
at Kultura.
Agosto 12, 1986 – Nilagdaan ni Pangulong Corazon C. Aquino ang Proklamasyon Blg. 19 na kumikilala sa
Wikang Pambansa na gumawa ng napakahalagang papel sa himagsikang pinasiklab ng kapangyarihang bayan
na nagbunsod sa bagong pamahalaan. Dahil dito, ipinahayag niya taun-taon, ang panahong Agosto 13
hanggang 19, araw ng pagsilang ni Pangulong Manuel L. Quezon, itinuturing na “Ama ng Wikang Pambansa,”
ay Linggo ng Wikang Pambansang Pilipino na dapat ipagdiwang sa lahat ng mga mamamayan sa buong bansa,
sa pangunguna ng mga nasa pamahalaan at mga paaralan, gayundin sa mga lider ng iba’t ibang larangan ng
buhay.
Pebrero 2, 1987 – Pinagtibay ang Bagong Konstitusyon ng Pilipinas. Sa Article XIV, Sec. 6-9 nagsasaad sa
mga sumusunod:
Sec. 6 – Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang, ito ay dapat payabungin at
pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika.
Alinsunod sa mga tadhana ng batas at sang-ayon sa nararapat na maaaring ipasya ng Kongreso, dapat
magsasagawa ng mga hakbangin ang pamahalaan upang ibunsod at puspusang itaguyod ang paggamit ng
Filipino bilang midyum ng opisyal na komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa sistemang pang-
edukasyon.
Sec. 7 – Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay
Filipino, at hangga’t walang ibang itinatadhana ang batas, Ingles. Ang mga wikang panrehiyon ay pantulong
sa mga wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbing pantulong sa mga wikang panturo noon.Dapat
itaguyod nang kusa at opsyonal ang Kastila at Arabic.
Sec. 8 – Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat isalin sa mga pangunahing
wikang panrehiyon Arabic at Kastila.
Sec. 9 – Dapat magtatag ang Kongreso ng isang Komisyon ng Wikang Pambansa na binubuo ng mga
kinatawan ng iba’t ibang mga rehiyon at mga disiplina na magsasagawa, mag-uugnay at magtataguyod ng
mga pananaliksik sa Filipino at iba pang mga wika para sa kanilang pagpapaunlad, pagpapalaganap at
pagpapanatili.
1987 – Pinalabas ng Kalihim Lourdes R. Quisumbing ng Departamento ng Edukasyon, Kultura at Palakasan

ang Kautusan Bilang 52 na nag-uutos sa paggamit ng Filipino bilang wikang panturo sa lahat ng antas sa mga
paaralan kaalinsabay ng Ingles na nakatakda sa patakarang edukasyong bilinggwal.
Agosto 25, 1988 – Nilagdaan ng Pangulong Corazon C. Aquino ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 335 na
nagtatagubilin sa lahat ng departamento, kawanihan, tanggapan, ahensiya at kaparaanan ng pamahalaan na
gumawa ng mga kinakailangang hakbang para sa paggamit ng wikang Filipino sa mga opisyal na transaksiyon,
komunikasyon at korespondensiya.
Setyembre 9, 1989 – Pinalabas ng Kalihim Lourdes R. Quisumbing ng Edukasyon, Kultura at Palakasan ang
Kautusang Pangkagawaran Blg. 84 na nag-aatas sa lahat ng opisyal ng DECS na isakatuparan ang Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 335 na nag-uutos na gamitin ang Filipino sa lahat ng komunikasyon at transaksiyon ng
pamahalaan.
Marso 19, 1990 - Pinalabas ng Kalihim Isidro Cariño ng Edukasyon, Kultura at Palakasan ang Kautusang
Pangkagawaran Blg. 21 na nagtatagubilin na gamitin ang Filipino sa pagbigkas ng panunumpa ng katapatan
sa Saligang-Batas at sa bayan natin.
1996 – Pinalabas ng Commission on Higher Education o CHED ang Memorandum Blg. 59 na nagtatadhana ng
siyam na yunit na pangangailangan sa Filipino sa pangkalahatang edukasyon at nagbabago sa deskripsiyon at
nilalaman ng mga kurso sa Filipino 1 (Sining ng Pakikipagtalastasan), Filipino 2 (Pagbasa at Pagsulat sa Iba’t
Ibang Disiplina) at Filipino 3 (Retorika).
Hulyo, 1997 – Nilagdaan at ipinalabas ni Pangulong Fidel V. Ramos ang Proklama Blg. 1041 na nagtatakda
na ang Buwan ng Agosto taun-taon ay magiging Buwan ng Wikang Filipino at nagtatagubilin sa iba’t ibang
sangay/tanggapan ng pamahalaan at sa mga paaralan na magsasagawa ng mga gawain kaugnay sa taunang
pagdiriwang.
2001 – Tungo sa mabilis na istandardisasyon at intelektwalisasyon ng wikang Filipino, ipinalabas ng Komisyon

ng Wikang Filipino ang 2001 Rebisyon ng Ortograpiyang Filipino at patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino.
2006 – Sa okasyon ng pagdiriwang ng Buwan ng Wikang Filipino, ipinagbigay-alam ng Komisyon sa Wikang

Filipino ang pagsususpinde sa 2001 Revisyon ng Ortograpiyang Filipino at Patnubay sa Ispeling ng Wikang
Filipino at samantalang nagsasagawa ng mga pananaliksik, pag-aaral, konsultasyon at hanggat walang
nababalangkas na mga bagong tuntunin sa pagbabaybay, magsisilbing tuntunin ang Patnubay sa Ispeling ng
Wikang Filipino ng taon1987.
PAMBANSANG WIKA SA PILIPINAS

Dec. 30, 1937 - TAGALOG
Aug. 13, 1959 - PILIPINO
Feb. 2, 1987 - FILIPINO
______________________________________________________________________
KOMUNIKASYON – ang komunikasyon ay ang paghahatid at pagtanggap ng mensahe na kinasasangkutan
ng pakikinig, pagsasalita, pagbasa at pagsulat.
MGA SALIK/SANGKAP NG KOMUNIKASYON
1. Pinagmulan - Tumutukoy sa tao o pangkat ng taong pinagmulan ng mensahe.
2. Mensahe - Ito ang mga bagay o impormasyong gustong sabihin , ipahatid ng nagdadala ng mensahe.
a. pangnilalaman
b. relasyunal
3. Tsanel/Daluyan - Dito dumadaan ang mensahe.
a. sensori
b. institusyunal
4. Tumatanggap - Ang tagapagbigay-pakahulugan sa mensaheng kanyang natanggap. (decoder) .
5. Tugon - Ito ang naging sagot ng taong iyong kausap.
a. tuwiran
b. di tuwiran
c. naantala
6. Mga Potensiyal na Sagabal - Ito ang mga hadlang sa proseso ng komunikasyon.
a. Semantika
b. Pisikal
c. Pisyolohikal
d. Saykolohikal
URI NG KOMUNIKASYON AYON SA LAWAK:

1. Intrapersonal
2. Interpersonal
3. Pampubliko
URI NG KOMUNIKASYON AYON SA PARAAN:

1. Berbal - Ito ay gumagamit ng salita o wika sa pagpapahayag ng kasipan, damdamin o saloobin sa
paraang salita
2. Di – Berbal - Ito ang komunikasyon na naipapahayag ang damdamin o gusto sa pamamagitan ng
senyas, ekspresyon ng mukha, simbolo at iba pa, gaya ng mga sumusunod: a. Ekspresyon ng mukha -
nakikita o nababasa sa mukha kung ano ang gustong ipahayagng isang indibidwal, kung gusto, ayaw,
masaya, malungkot, natatakot, nababahala, nagugulat, nasasaktan.
MGA ANYO NG DI BERBAL

1. Oras
2. Espayo
3. Katawan
a. Pananamit at kaanyuan
b. Tindig at Kilos
c. Kumpas
4. Pandama
5. Simbolo
6. Kulay
7. Paralanguage
MGA KONSIDERASYON SA MABISANG KOMUNIKASYON:

1. Setting (Lugar)
2. Participants (Sino ang kausap?)
3. Ends ( Ano ang layunin?)
4. Act Sequence (Takbo ng Usapan)
5. Keys ( Pormal o Impormal)
6. Instrumentalities ( Ano ang midyum ng usapan?)
7. Norms ( Ano ang paksa?)
8. Genre ( Nagsasalaysay ba? Nakikipagtalo? Naglalarawan?, Nagpapaliwanag?)
APAT NA MAKRONG KASANAYANG PANGKOMUNIKASYON:

PAKIKINIG, PAGSASALITA, PAGBASA at PAGSULAT
A. PAKIKINIG - ay isa sa makrong kasanayang pangkomunikasyon na kinasasangkutan ng sensoring

pandinig at pag-iisip.
PROSESO NG PAKIKINIG :
1. Resepsyon
2. Rekognisyon
3. Interpretasyon/ Pagbibigay Kahulugan
LEBEL NG PAKIKINIG:
1. Appreciative - Gamitin ito sa pakikinig upang maaliw.
Halimbawa: Pakikinig ng awit sa radyo, konsyerto.
2. Pakikinig na Diskriminatori - Kritikal na pakikinig. Ginagamit ito para sa organisasyon at analisis ng mga
datos na napakinggan. Inuunawa at inaalala ng tagapakinig ang mga impormasyon kanyang
napakinggan.
3. Mapanuring Pakikinig - Selektib na pakikinig. Mahalaga rito ang konsentrasyon
Bukod sa pag-unawa, ang tagapakinig ay bumubuo ng mga konsepto at gumagawa ng mga
pagpapasya/reaksiyon sa antas na ito.
4. Implayd na Pakikinig - Tinutuklas ang mga mensaheng nakatago sa likod ng mga salitang naririnig. Ang
hindi sinasabi ng tuwiran ay inaalam ng tagapakinig sa lebel na ito.
5. Internal na Pakikinig - Pakikinig sa sarili. Pinagtutuunan ang pribadong kaisipan ng isang indibidwal na
pilit niyang inuunawa at sinusuri.
MGA ELEMENTONG NAKAKAIMPLUWENSIYA SA PAKIKINIG:

1. Oras - Malaki rin ang impluwensiya ng oras sa pakikinig. Ang isang tagapakinig na tawagan sa
hatinggabi o sa madaling- araw ay di kasing linaw ng pakikinig niya sa oras na gising na gising na ang
kanyang kamalayan. May mga oras na de-peligro rin tayong tinatawag, ang isang nagbibigay ng
panayam na malapit na sa oras ng tanghalian ay din na rin epektibo sa mga tagapakinig. Ang mga
estudyante na may klase sa umaga ay mas aktibong tagapakinig kaysa mga estudyante panghapon.
2. Tsanel/Daluyan - Paggamit ng instrumento sa paghahatid ng mensahe ay malaking tulong upang
magkaunawaan gaya ng cellphone, telepono, mikropono, radyo atbp. Epektibo pa ring tsanel
sapagpaparating ng mensahe ay ang personal na pakikipag-usap kaysa sa paggamit ng instrumento
dahil malinaw na masasabi ang mensahe gayon din ang kanyang emosyon.
3. Lugar – Ang tahimik at malamig na lugar ay lubusang nakahihikayat at nakapagpapataas ng level ng
konsentrasyon ng isang tagapakinig ng isang panayam. Ang mainit, maliit at magulong lugar ay
nagdudulot ng pagkainis at kawalang ganang makinig ng mga tagapakinig.
4. Kasarian – Sinasabing magkaiba ang interes ng mga lalaki at babae . Ang mga lalaking tagapakinig
ay ayaw sa babaeng tagapagsalita dahil maligoy masyado sa pagsasalita at maraming sinasabi o
ipinaliliwanag na nagiging negatibo para sa kanila kaya hindi pinakikinggan. At gusto rin nilang
pinakikinggan ay ang paksang may pansarili silang interes. Ang mga babae naman ay ayaw sa lalaking
tagapagsalita dahil sa may katipiran ng mga ito sa pagbibigay ng paliwanag. Higit na mahaba ang
pasensiya ng babae sa pakikinig kaysa sa mga lalaki dahil madali silang mainip .
5. Kultura – Ang pagkakaiba-iba ng kultura ng tao ay nagiging dahilan din ng mabuti at di-mabuting
kawilihan sa pakikinig. Ang pananalangin ng ating mga kapatid na katutubo ay iba sa pananalangin
nating mga kristiyano. Parehong Pilipino pero magkaiba ng kultura. Sa panayam, may mga tao na
malayang nakapagtatanong at sumasalungat habang nagsasalita ang tagapanayam pero mayroon
namang tahimik at taimtim lamang nakikinig habang nagsasalita ang tagapanayam at magtatanong
lamang sila kapag tapos na itong magsalita.
6. Konsepto sa Sarili - Ang tagapakinig ay may katalinuhang taglay na maari niyang magamit sa pagkontra
o pagsang-ayon sa sinasabi ng tagapagsalita.Ang sariling pagpapakahulugan ng tagapakinig sa kanyang
naririnig na mensahe ng kausap ay maaaring magwakas sa mabuti o di-mabuting katapusan.
URI NG TAGAPAKINIG:
1. Eager Beaver - Siya ang tagapakinig na ngiti nang ngiti o tangu nang tango habang may nagsasalita
sa kanyang harapan, ngunit kung naiintindihan niya ang kanyang naririnig ay isang malaking tanong.
2. Sleeper - Siya ang tipo ng tagapakinig na nauupo sa isang tahimik na sulok ng silid. Wala siyang tunay
na intensyong makinig.
3. Tiger - Siya ang tagapakinig na laging handang magbigay ng reaksyon sa anumang sasabihin ng
tagapagsalita upang sa bawat pagkakamali ay parang tigre siyang susugod at mananagpang.
4. Bewildered - Siya ang tagapakinig na kahit na anong pilit ay walang maiintindihan sa naririnig.
Kapansin-pansin ang pagkunot ng kanyang noo, pagsimangot at anyong pagtataka o pagtatanong ang
kawalan niya ng malay sa kanyang mga naririnig.
5. Frowner - Siya ang tipo ng tagapakinig na wari bang lagi na lang may tanong at pagdududa. Makikita
sa kanyang mukha ang pagiging aktibo, ngunit ang totoo, hindi lubos ang kanyang pakikinig kundi isang
pagkukunwari lamang sapagkat ang hinihintay lamang niya ay ang oportunidad na makapagtanong
para makapag-paimpres.
6. Relaxed - Isa siyang problema sa isang nagsasalita. Paano’y kitang-kita sa kanya ang kawalan ng
interes sa pakikinig. Itinutuon ang kanyang atensyon sa ibang bagay at walang makitang iba pang
reaksyon mula sa kanya, positibo man o negatibo.
7. Busy Bee - Isa siya sa pinakaaayawang tagapakinig sa anumang pangkat, hindi lamang siya nakikinig,
abala rin siya sa ibang gawain tulad ng pagsusulat, pakikipagtsismisan sa katabi, pagsusuklay, o
anumang gawaing walang kaugnayan sa pakikinig.
8. Two-Eared Listener - Siya ang pinakaepektibong tagapakinig, nakikinig siya gamit hindi lamang ang
kanyang tainga kundi maging ang kanyang utak. Lubos ang partisipasyon niya sa gawain ng pakikinig.
Makikita sa kanyang mukha ang kawilihan sa pakikinig.
PAANO MAGIGING EPEKTIBONG TAGAPAKINIG:

1. Pakinggan huwag lamang ang mga salita kundi maging ang mga kahulugan.
2. Tulungan ang kausap na linawin ang kanyang mensahe.
3. Ipagpaliban hanggat maaari ang iyong mga paghuhusga.
4. Kontrolin ang mga tugong emosyunal sa naririnig.
5. Pagtuunan ang mensahe.
6. Pagtuunan din ng pansin ang istraktura ng mensahe.
7. Patapusin ang kausap.
B. PAGSASALITA - Ito ay kakayahan at kasanayan ng isang tao na maipahayag ang kanyang ideya,
paniniwala at nadarama sa pamamagitan ng paggamit ng wikang nauunawaan ng kanyang kausap. Pag-
uusap ng dalawa o higit pang bilang ng mga tao: ang nagsa.salita at ang kinakausap.
MGA PANGANGAILANGAN SA MABISANG PAGSASALITA

1. Kaalaman
a. Paksa
b. Kaalaman sa Bokabularyo
c. Gramatika
d. Kultura ng Wika
2. Kasanayan
a. Kasanayan sa Pag-iisip ng mensahe sa pinakamaikling panahon
b. Kasanayan sa Paggamit sa iba’t ibang kasangkapan sa pagsasalita
c. Kasanayan sa Pagagamit sa iba’t ibang genre
3. Tiwala sa Sarili
MGA KASANGKAPAN SA PAGSASALITA:

1. Tinig
2. Bigkas
3. Tindig
4. Kumpas
5. Kilos
C. PAGBASA – Pagkilala at pagkuha ng mga ideya at kaisipan sa mga sagisag na nakalimbag.
APAT NA PROSESO NG PAGBASA:

1. Persepsyon
2. Komprehensiyon
3. Reaksiyon
4. Asimilasyon
URI NG PAGBASA AYON SA LAYUNIN:

1. Mabilisang pagbasa (skimming) - Ang pinakamabilis na pagbasa na nakakaya ng isang tao.
Nagtuturo ito sa mambabasa upang malaman ang pangkalahatang pananaw na matatagpuan sa mga
aklat at iba pang nakalaimbag na babasahin. Tinatatawag din itong pinaraanang pagbasa at
pinakamabilis na paraan ng pagbasa.
2. Pahapyaw na Pagbasa (scanning) - Tumutukoy sa paghahanap ng isang tiyak na impormasyon sa
isang pahina. Ito ang uri ng pagbasa na hindi hinahangad na makuha ang kaisipan ng sumulat dahil sa
mahalaga rito’y makita ang hinahanap sa madali at mabilis na paraan. Tulad ng paghahanap ng telepono
sa direktoryo, paghahanap ng trabaho, mga paupahang establisemento (buy & sell), pagtingin sa
resulta ng mga eksamen , numerong nanalo sa swipstiks, lotto atbp.
3. Pagsusuring Pagbasa (Analytical reading) - Nakasalalay sa mga materyales ang gawaing pagsusuri
sa pagbasa. Ginagamit dito ng matalino at malalim na pag-iisip. Nahahasa rito ang kahusayan ng
mag-aaral sa pamamagitan ng kanyang mapanuring pag-iisip.
URI NG PAGBASA BATAY SA PARAAN:

1. Tahimik - (silent reading) mata lamang ang gumagalaw sa uri ng pagbasang ito, walang puwang
dito ang paggamit ng bibig kaya walang tunog ng salita ang nalilikha ng bumabasa ng teksto.
2. Malakas - (oral reading) pagbasa ito sa teksto na inaangkupan ng wastong pagbigkas sa mga
salita at sapat na lakas ng tinig upang sapat na marinig at maunawaan ng mga tagapakinig.
LIMANG DIMENSIYON NG PAGBASA:

1. Pag-unawang Literal
2. Interpretasyon
3. Mapanuri
4. Aplikasyon
5. Pagpapahalaga
MGA KASANAYAN SA AKADEMIKONG PAGBASA

1. Pag-uuri ng mga ideya at detalye
2. Pagtukoy sa layuninng teksto
3. Pagtiyak sa damdamin, tono at pananaw ng teksto
4. Pagkilala sa Pagkakaiba ng opinyon at katotohanan
5. Pagsusuri kung valid o hindi ang ideya o pananaw
6. Paghihinuha at paghula
7. Pagbuo ng lagom at kongklusyon
8. Pagbibigay interpretasyon sa mapa, tsart, grap at talahanayan
D. PAGSULAT - Ito ay proseso ng pagsasalin ng ideya o kaisipan sa papel o anumang bagay na

mapagsasalinan.
LIMANG PROSESO:
1. Prewriting
2. Drafting
3. Revising
4. Editing
5. Rewriting/ Final Document
MGA URI NG PAGSULAT:

1. Akademik - Ito ay may sinusunod na partikular na kumbensyon. Layunin nito na maipakita ang resulta
ng pagsisiyasat o pananaliksik na ginawa. Ito ay maaaring maging kritikal na sanaysay, lab report,
eksperimento, konseptong papel, termpaper o pamanahong papel, thesis o disertasyon.
2. Teknikal - Isang uri ng tekstong ekspositori na nagbibigay ng impormasyon para sa komersyal o teknikal
na layunin. Lumilikha ang manunulat ng dokumentasyon para sa teknolohiya.Isang espesyalisadong uri
ng pagsulat na tumutugon sa mga kognitib at sikolohikal na pangangailangan ng mga mambabasa.
3. Journalistic - Isang uri ng pagsulat ng balita. Pampamamahayag ang uring ito ng pagsulat na kadalasang
ginagawa ng mga mamamahayag o journalist. Saklaw nito ang pagsulat ng balita, editoryal, kolum,
lathalain at iba pang akdang mababasa sa mga pahayagan at magasin.
4. Reperensiyal - Naglalayong magrekomenda ng iba pang sanggunian o source hinggil sa isang paksa.
Madalas, binubuod ng isang manunulat ang ideya ng ibang manunulat at tinutukoy ang pinaghanguan
nito.
5. Propesyiunal - Ito ay nakatuon sa isang tiyak na propesyon. Saklaw nito ang mga sumusunod:Police
report – pulis, Investigative report – imbestigador, Legal forms, briefs at pleadings – abogado, Patient’s
journal – doktor at nurse.
6. Malikhain - Layunin nitong paganahin ang imahinasyon ng manunulat at pukawin ang damdamin ng
mga mambabasa. Mihahanay sa uring ito ang pagsulat ng tula, nobela, maikling katha, dula at
sanaysay.
LAYUNIN NG PAGSULAT :
1. Impormatib
2. Mapanghikayat
3. Malikhain
KATANGIAN NG ISANG MAHUSAY NA SULATIN:

1. Kaisahan
2. Kohirens
3. Empasis
APAT (4) URI NG PAGPAPAHAYAG:

1. PAGLALAHAD - isang anyo ng pagpapahayag na naglalayong mabigyang-linaw ang isang konsepto o
kaisipan, bagay o paninindigan upang lubos na maunawaan ng nakikinig o bumabasa. Sa Pamamagitan ng
paglalahad ay nagiging ganap ang pagkatuto ng isang tao dahil nabibigyan siya ng pagkakataong
makatuklas ng isang ideya o kaisipan na makapaghahatid sa kanya ng kasiyahan at kalinawan sa paksang
pinag-uusapan.
Itinuturing din ang paglalahad bilang isang uri ng pagpapaliwanag ng tao ukol sa mga bagay-bagay na may
kaugnayan sa kanyang mga gawaing pangkomunikasyon. Iba't ibang pamamaraan ang gamit ng tao sa
paglalahad lalo't sa parang pasalita o pabigkas.
Ngunit kapag ito ay sa paraang pasulat, mahalagang makita ang mga sumusunod upang maging
epektibo sa bumabasa.
1. Gawing malinaw ang paksa at sikaping malinaw din ang pagkasulat nito.
2. Gumagamit lamang ng mga salitan at pangungusap na madaling maunawaan.
3. Sikaping maging maayos ang organisasyon.
4. Panatilihin ang makatawag pansin na simula, ang mayamang bahagi ng katawan at
2. kapana-panabik na wakas.
5. Basahing muli ang isinulat at iwasto kung kinakailangan.
6. Pumili ng angkop na pamagat at isulat sa gitnang bahagi ng papel.
Mga katangian ng mahusay na Paglalahad:

1. Kalinawan - Malinaw ang paliwanag at angkop o tama ang mga salitang ginagamit.
2. Katiyakan - Nakafokus lamang sa paksang tinatalakay at tiyak ang layunin ng
1. pagpapaliwanaga. Iwasan ang mga bagay na di kaugnay sa tinatalakay.
2. Kaugnayan- magkaugnay ang mga pangungusap o talata.
3. Diin - binibigyang diin ang mga mahahalagang kaisipang nais talakayin.
Mga Uri ng Paglalahad

1. Pagbibigay Katuturan - napalilinaw nito ang pag-uunawa sa kahalagahan ng isangbagay, tao,
pangyayari, dinarama o konsepto.
1. Pagsunod sa Panuto/Pamamaraan - Halimbawa nito ang pagsunod sa isang recepi o paraan ng paglaro
ng isang uri ng laro.
2. Pangulong Tudling/Editoryal - nagpapahayag ng opinyon o palagay ng editor ng isang pahayagan o
magasin tungkol sa napapanahong isyu.
4. Sanaysay - anyong panitikan na naglalahad ng kuru-kuro, pananaw, paniniwala atdamdamin ng
manunulat, hango sa kanyangkaranasan at sa inaakalang palagay niya sa katotohanan.
5. Balita - naglalaman ng mga pang-araw-araw na pangyayari sa loob at labas ng bansa.
6. Pitak - karaniwang makikita sa mga pahayagan o magazin. Naglalaman ng reaksyon, kuru-kuro at
pansariling pananaw hinggil sa isang napapanahong isyu o pangyayaring nagaganap sa kanyang paligid
o sa iba pang pook. Tinatawag din itong kolum.
7. Tala - paglilista ng mga bagay-bagay na dapat gawin o tandaan.
8. Ulat - paglalahad ng mga kaisipan o kaalamang nakuha, natutunan o nasaliksik mula sa binasa, narinig,
nakita o naranasan.
2. PAGSASALAYSAY
Ito ay nagsasaad ng mga pangyayari o karanasang magkaugnay.katulad ito ng pagkukwento ng mga kawil-
kawil na pangyayari, pasulat man o pasalita. Itinuturing ito na pinakamasining, pinakatanyag at tampok
na paraan ng pagpapahayag. Ito rin ang sinasabing pinakamatandang uri ng pagpapahayag sapagkat dito
nagsimula ang alamat; epiko at mga kwentong bayan.
Ilan sa mga dapat isaalang-alang sa pagpili ng paksa ay ang mga sumusunod:

1. Kawilihan ng Paksa - Dapat ay likas na napapanahon; may mayamang damdaming pantao, may
kapanapanabik na kasukdulan, naiibang tunggalian, at may malinaw at maayos na paglalarawan sa
mga tauhan at tagpuan.
2. Sapat na Kagamitan - mga datos na pagkukunan ng impormasyon.
3. Kakayahang Pansarili - ang pagpili ng paksa ay naaayon din sa kahusayan at hilig ng manunulat.
4. Tiyak na Panahon o Pook - ang kagandahan ng isang kwento ay nakasalalay sa malinaw at masining na
paglalarawan ng panahon at pook na pinangyarihan nito. kaya, mahalagang iwasan ang labis na
paghaba sa panahong sakop ng salaysay at pagbangggit ng napakaraming pook na pinangyarihan ng
salaysay.
5. Kilalanin ang mambabasa - sumusulat ang tao hindi para lamang sa kanya pansariling kasiyahan at
kapakinabangan kundi para sa kanyang mga mambabasa.
ANG MGA MAPAGKUKUNAN NG PAKSA

1. Sariling Karanasan
2. Narinig o Napakinggan
3. Nabasa o Napanood
4. Likhang - Isip
5. Panaginip o Pangarap
Katangiang Dapat Taglayin ng Salaysay

1. Ang pamagat ay maikli, orihinal, kapana-panabik at napapanahon
2. Mahalaga ang paksa o diwa
3. Maayos at di - maligoy ang pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari
4. Kaakit-akit na simula
5. Kasiya-siyang Wakas
MGA ANYO NG SALAYSAY

1. Maikling Kwento - nagdudlot ng isang kakintal sa isip ng mga mambabasa sa pamamagitan ng
paglalahad ng mahahalagang pangyayari sa buhay ng tauhan.
2. Tulang Pasalaysay - patulong pasalaysay ng mga pangyayari na gumagamit ng pananalitang
matalinhaga.
3. Dulang Pandulaan - binibigyang diin dito ang bawat kilos ng mga tauhan, ang kanilang panlabas na
kaanyuan kasama na rito ang kanilang pananamit, ayos ng buhok at mga gagamiting mga kagamitan
sa bawat tagpuan. Ang kwentong ito ay isulat upang itanghal.
4. Nobela - nahahati sa mga kabanata; punung - puno ng mga masalimuot na pangyayari.
5. Anekdota - pagsasalaysay batay sa tunay na pangyayari
6. Alamat - tungkol sa pinagmulan ng isang bagay o anuman sa paligid.
7. Talambuhay "Talaan ng Buhay" - pangyayaring naganap sa buhay ng isang tao mula simula hanggang
kamatayan.
8. Kasaysayan - pagsasalaysay ng mahalagang pangyayaring naganap sa isang tao, pook o bansa.
9. Tala ng Paglalakbay (Travelogue) - pagsasalaysay ng isang pakikipagsapalaran, pagbibiyahe o
paglalakbay sa ibang lugar.
3. PAGLALARAWAN - Ito'y isang anyo ng pagpapahayag na naglalayong bumuo ng isang malinaw na larawan
sa isip ng mga mambabasa o nakikinig. Sa pamamagitan ng paggamit ng tiyak na salitang naglalarwan,
gaya ng pang-uri at pang-abay, malinaw na naipakikita ang katangian ng tao, bagay, lugar o pangyayari
na ating nakikita, naririnig o nadarama.
MGA KATANGIAN NG ISANG MAHUSAY NA PAGLALARAWAN:

1. May tiyak at kawili-wiling paksa .
2. Gumagamit ng wasto at angkop na pananalita.
3. Malinaw na pagbuo sa mga larawang nais ipakita.
4. Isinasaalang-alang ang pagpili ng sariling pananaw sa paglalarawan.
5. Pumupukaw ng higit sa isang pandamdam: Paningin; pandinig; pang-amoy; panlasa at panalat.
6. may kaisahan sa paglalahad ng mga kaisipang inilalarawan
7. May tiyak na layunin sa paglalarawan.
4. PANGANGATWIRAN - Ito ay isang pahpapahayag na nagbibigay ng sapat na katibayan o patunay upang

ang isang panukala ay maging katanggap - tanggap o kapani-paniwala. Layunin nito na hikayatin ang mga
tagapakinig na tanggapin ang kawastuhan ang kanilang pananalig o paniniwala sa pamamagitan ng
makatwirang pagpapahayag.
DAHILAN NG PANGANGATWIRAN:
1. Upang mabigyang - linaw ang isang mahalagang usapin o isyu.
2. Maipagtanggaol ang sarili sa mali o masamang propaganda
5. laban sa kanya.
3. Makapagbahagi ng kanyang kaalaman sa ibang tao.
4. Makapagpahayag ng kanyang saloobin.
5. Mapanatili ang magandang relasyon sa kanyang kapwa
Kasanayang Nalilinang sa Pangangatwiran:

1. Wasto at mabilis na pag-iisip .
2. Lohikong paghahanay ng mga kaisipan .
3. Maayos at mabisang pagsasalita .
4. Maingat na pagkilala at pagsusuri ng tama at maling katwiran.
5. Pagpapahalaga sa kagandahang asal gaya ng pagtitimpi o pagpipigil ng sarili at pag-unawa sa mga
karaniwang inilahad ng iba o pagtanggap sa nararapat na kapasyalan.
URI NG PANGANGATWIRAN :
1. Pangangatwirang Pabuod o Indaktibo - nagsissimula sa mga halimbawa o partikular na kaisipan o
katotohanan at nagtatapos sa pangkalahatang simulain o katotohanan.
2. Pangangatwirang Pasaklaw o Dedaktibo - sinisimulan ang pangangatwiran sa pamamagitan ng
paglalahad ng pangkalahatan o masaklaw na pangyayari o katotohanan at mula rito ay iisa-isahing
ilalahad ang maliliit o mga tiyak na pangyayari o katotohanan.
APAT NA URI NG PAGSASALIN:

1. Pagtutumbas
2. Panghihiram
3. Pagsasaling Pampanitikan
4. Pagsasaling Pa-idyomatiko
GRAMATIKA / RETORIKA
FILIPINO (Gramatika / Retorika)
Gramatika /Balarila – ay tumutukoy sa kaayusan ng salita sa isang pangungusap.
Ponema – ito ay maliliit na yunit ng tunog na may kahulugan.

Ponolohiya – ito ay pag-aaral sa maliliit na yunit ng tunog/ ponema na may kahulugan.
Dalawang Uri ng Ponema:

1. Ponemang Segmental
2. Ponemang Suprasegmental
1. Ponemang Segmental – ang mga tunog ay tinutumbasan ng letra o titik upang ito ay mabasa at mabigkas.
Halimbawa:
 Ponemang Katinig  Diptonggo
 Ponemang Patinig  Klaster
2. Ponemang Suprasegmental – ang mga tunog ay tinutumbasan ng simbolo upang ito’y mabasa at mabigkas.
Halimbawa:
 Diin
 Tono, Intonasyon at Punto
 Hinto
Morpema – ito ay tumutukoy sa mga makahulugang yunit ng isang salita.

Morpolohiya – ito ay pag-aaral sa mga makahulugang yunit ng salita / morpema.
Dalawang Uri ng Morpema:

1. Salitang Pangnilalaman
2. Salitang Pangkayarian
Halimbawa ng Salitang Pangnilalaman o Leksikal:

 Pangngalan  Pang-Uri
 Panghalip  Pang-abay
 Pandiwa
Halimbawa ng Salitang Pangkayarian:
 Pang-angkop  Pangatnig
 Pang-ukol  Pananda
PANGNGALAN – Sa tradisyunal na balarila at kahulugang semantikal, ang pangngalan ay tumutukoy sa mga

salitang sumisimbolo sa ngalan ng tao, bagay, hayop, lugar, pangyayari, katangian at kalagayan.
a. Tao – anak, mamamayan, sundalo
b. Bagay – tubig, computer, buto
c. Hayop – ibon, ahas, Zebra
d. Lugar – kusina, ospital, EDSA
e. Damdamin – pag-ibig, pagkatuwa, galit
f. Katangian – kabaitan, katapatan, katamaran
g. Kalagayan – kasaganaan, kahirapan, paghihirap
Mga Uri ng Pangngalan Ayon sa Konsepto:

1. Kongkreto
Hal. Ina, Bentilador, Kaklase
2. Abstrakto
Hal. Tuwa, pag-awit, kabayanihan
Mga Uri ng Pangngalan Ayon sa Kayarian:

1. Payak
Hal. Abo, tubig, ama, galit, dunong
2. Maylapi
Hal. Aklatan, lamayan, awayan, kaopisina, kabanalan, pinagsumikapan
3. Tambalan
Hal. Kapitbisig, hampaslupa, bahay-aliwan, balikbayan, silid-aklatan
4. Inuulit
Hal. Bali-balita, Sali-salita, sabi-sabi, tau-tauhan
Mga Uri ng Pangngalan Ayon sa Katangian:

1. Pambalana
Hal. Doktor, sabon, ospital, paligsahan
2. Pantangi
Hal. Dr. Reyes, Palmolive, Manila Medical Center, Bb. Pilipinas
Ayon sa Kasarian:
1. Panlalaki
Hal. Senador, kuya, tandang, hari, manong
2. Pambabae
Hal. Senadora, ate, inahin, reyna, manang
3. Di–Tiyak
Hal. Mambabatas, mananahi, manok, pinuno, kamag-anak
4. Walang Kasarian
Hal. Senado, tahian, gunting, itlog, korona
Ayon sa Kailanan:
1. Isahan
Hal. Ang bata, ng puno, sa balde, isang aklat, si Noel, ni Paolo, kay Joshua, isang digmaan
2. Dalawahan
Hal. Magkapatid, magbayaw, maglolo, dalawang tao, dalawang mesa, dalawang kilometro
3. Maramihan
Hal. Ang mga kongresista, ng mga dokumento, sa mga tagapagbalita, maraming artista, limang lalaki,
magkakasama, magkakapatid.
PANGHALIP – ito ang mga panghahalili sa salitang pangngalan.
Tatlong Uri ng Panghalip:

1. Panao
Hal. Bago ang sapatos ko. Kukunin natin ang mga libro.
Iyan ang bahay nila. Nabaitan siya sa titser.
2. Pamatlig
Hal. Iyan ang dala ko. May pulis sa kanto.
Iyon ang dala ko. May pulis dito.
Ito ang dala ko. May pulis doon.
3. Pananong
Hal. Sino ang nagbabasa? Ano ang nangyari?
Kanino sinabi ang sagot? Kailan aalis ang barko?
Ano ang gusto mo? Tagasaan ang banyaga?
PANG-URI – Ang pang-uri ay salita o lipon ng mga salita na iniuugnay sa pangngalan at panghalip upang
maipakita ang katangian na ikinatatangi nito.
Kaanyuan ng Pang-Uri:
1. Payak
Hal. Buhay, dinamiko, banal, payat
2. Maylapi
Hal.Kabalat, kalahi, kamukha, marunong, mabulaklak, mabuhangin,
3. Tambalan
Hal. Agaw-buhay, kapus-palad, taos-pusong
4. Inuulit
Hal. Sunod-sunod, abot-abot, hinay-hinay
Kaantasan ng Pang-Uri:
1. Magkatulad
Hal. Kadugo, kapanahon, kababayan, kapangalan, kawika
2. Di-Magkatulad
Hal. Di-kasintalino, di-kasinlakas, di-gaano, lalo nang mataas, higit na matapang
PANDIWA – Ito ay mga salitang nagpapahayag ng kilos, aksiyon o gawa, proseso o pangyayaring karaniwang
sadya o di sadya, likas o di-likas at karanasan o damdamin.
Anyo ng Pandiwa
1. Payak
Hal. Lakad, upo, labas, takbo
2. Maylapi
Hal. Kumain, magluto, tinapos, magkantahan
Aspekto ng Pandiwa:
1. Imperpektibo – kilos na nasimulan ngunit hindi pa tapos.
Hal. Kumakain
2. Perperpektibo – kilos na nasimulan at natapos na.
Hal. Kumain
3. Perpektibong Katatapos – katatapos palamang ang kilos.
Hal. Kakakain
4. Kontemplatibo – kilos na hindi pa nasimulan o mangyayari pa lamang.
Hal. Kakain
Pokus ng Pandiwa:
1. Tagaganap 5. Kagamitan
2. Layon 6. Tagatanggap
3. Direksiyonal 7. Sanhi
4. Ganapan 8. Resiprokal
1. Tagaganap
Halimbawa:
- Lumikas ang mga biktima ng lahar.
- Namitas ng mangga sa kanilang puno si Rudy.
- Nagkikita kami araw-araw
2. Layon
Halimbawa:
- Ginawa niya ang kanyang homework kagabi.
- Kinakain ni Rona ang lansones.
- Binili ko ito/iyan.
- Ibigay mo ito sa kanya.
- Ilalagay ko iyan dito.
- Pag-aaralan mo ang paksang ito,
3. Direksiyonal
Halimbawa:
- Pasyalan mo si Ana sa opisina.
- Pinuntahan namin iyon.
- Tinabihan niya ang bata.
- Bigyan mo siya nito.
4. Ganapan
Halimbawa:
- Pinaglaban ko ang batya.
- Pinaglalaruan nila ang kuwarto ko.
- Paglulutuan ko ito/iyon.
5. Kagamitan
Halimbawa:
- Ipinambili niya ng mga regalo ang unang suweldo niya.
- Ipinamunas ni Rod sa silya ang kanyang panyo.
- Ipansulat mo ito/iyan.
6. Tagatanggap
Halimbawa:
- Ikinuha ko si Nene ng malamig na tubig.
- Ipagluto niya ng karekare ang mga panauhin.
- Ipamili mo ako ng mga gulay sa Baguio.
- Ipaglaba mo nga ako.
7. Sanhi
Halimbawa:
- Ikinalungkot namin ang pag-alis niya.
- Ikatutuwa ko ang pagbabago mo.
- Ikinalulugod ko iyon.
8. Resiprokal
Halimbawa:
- Magsusulatan ang magkaibigang Fe at Alma na hindi nagkita sa loob ng dalawang taon.
- Nagtulungan ang mayayamang negosyante at ang mga karaniwang manggagawa sa EDSA revolution.
- Nagmamahalan sila.
- Baka magsipagbatuhan ang mga bata mamaya.
PANG–ABAY - Ito ay nagbibigay buhay sa pandiwa, pang-uri o kapwa pang-abay.
Mga Pang-abay na naililipat ang posisyon

1. Pamanahon
2. Panlunan
3. Pamaraan
4. Benepaktibo
5. Kawsatibo
6. Pangkaukulan
1. Pamanahon 3. Pamaraan
Halimbawa: Halimbawa:
- Nagsimula silang magtrabaho noong - Lumalakad nang banayad ang bata.
Lunes. - Ang bata ay lumakad nang banayad.
- Noong Lunes, nagsimula silang 4. Benepaktibo
magtrabaho. Halimbawa:
2. Panlunan - Ginawa niya ang trabaho para sa iyo.
Halimbawa: 5. Kawsatibo
- Kumakain siya sa eskuwelahan. Halimbawa:
- Sa eskuwelahan siya kumakain. - Pinili siya dahil sa kakayahan niya.
- Dyanitor siya sa aming eskuwelahan. 6. Pangkaukulan
- Sa aming eskuwelahan siya ay dyanitor. Halimbawa:
- Nagkuwento siya hinggil sa giyera.
- Nagbalita siya ukol sa pulitika.
PANG-ANGKOP – ito ang mga katagang ginagamit sa pagdurugtong ng modifier o panuring sa salitang
tinuturingan.
Dalawang Uri ng Pang-angkop :

1. ng – ikinakabit ito sa mga salitang nagtatapos sa patinig.
Hal.
Batang makulit.
Maikling kuwento
Pusong mamon.
2. na – ikinakabit ito sa mga salitang nagtatapos sa katinig maliban sa – n.
Hal.
Singsing na bago.
Ilaw na maliwanag.
Mabait na bata.
Kapag nagtatapos sa katinig na n ang unang salitang ikinakabit hindi na ginagamit ang na. sa halip dinagdagan
na lamang ng g ang n.
Hal.
Dahong tuyo.
Simbahang bago.
Panahong pabago-bago.
PANGATNIG - ito ay mga kataga o salitang gamit sa pag-uugnay ng isang salita sa kapwa salita, parirala sa
kapwa parirala at sugnay sa kapwa sugnay.
Uri ng Pangatnig:
1. Pandagdag
2. Eksepsiyon
3. Sanhi /Dahilan
4. Bunga/Resulta
5. Pagbibigay Layunin
6. Pagbibigay Kondisyon
7. Pagsalungat
8. Pagbibigay-Kongklusyon
9. Pagpapatotoo
1. Pandagdag
Halimbawa:
- Aalis si Pedro at si Juan.
- Naglalaba si Maria at nagluluto si Ana.
- Ako saka siya ang maglalaro ng chess.
2. Pagbibigay-eksepsiyon
Halimbawa:
- Ang pelikula ay maaaring panoorin ng lahat maliban sa mga batang may gulang na pito pababa.
- Lahat ng mag-aaral ay dadalo sa palatuntunan bukod kay Adela na naatasang maglinis ng silid-
aralan.
3. Pagbibigay sanhi/dahilan
Halimbawa:
- Di-dapat kaawaan ang pulubing iyon dahil sa pagsapit ng gabi’y nakikitang nakasuot siya ng
magarang damit at nakakotse.
- Hindi nakaalis ang bapor sapagkat may malakas na bagyo.
- Hindi niya maasikaso ang kanyang mga anak; kasi, ang dami niyang gawain.
4. Paglalahad ng bunga/resulta
Halimbawa:
- Totoong dibdiban ang pag-aaral ni Lisa kaya hindi kataka-takang manguna siya sa mga
magsisipagtapos sa kanilang kolehiyo.
- Aral nang aral ang kapatid ko, tuloy, matataas ang mga marka niya sa kard.
5. Pagbibigay-layunin
Halimbawa:
- Magtulungan tayo upang madaling matapos ang ating gawain.
- Tapusin na natin ang lahat ng ating gawain; sa ganon/gayon makakauwi tayo nang maaga.
6. Pagbibigay-kondisyon
Halimbawa:
- Ang isang nagpipildoras ay dapat sumangguni sa doktor kapag mayroon siyang nararamdamang
pagbabago sa katawan.
- Maaari kitang tulungan kung pagbibigyan mo ako sa aking kahilingan.
7. Kontrast/pagsalungat
Halimbawa:
- Sasama ako sayo ngunit tulungan mo muna ako sa aking gawain.
- Nais na niyang lisanin ang kanilang magulong tahanan ngunit hindi niya ito magawa dahil pinipigilan
siya ng kanyang ina.
- Sumasama siya sa Baguio sa halip na maiwan upang tumulong sa pagtitinda.
8. Pagbibigay-kongklusyon
Halimbawa:
- Napakamahal ng mga bilihin ngayon; samakatuwid, dapat bilhin na lamang ang talagang kailangan.
- Ang sabi nila’y wala sa talaan ang iyong pangalan kung kaya inaalis ka nila sa iyong gawain.
- Anupat ang taong walang pilak, parang ibong walang pakpak.
9. Pagpapatotoo
Halimbawa:
- Sa totoo lang, hindi ko natapos ang lahat ng dapat kong gawin sa araw na ito.
- Si Julio ay di-mapagkakatiwalaan; sa totoo, hindi na niya binayaran ang utang niya sa akin.
PANG–UKOL – mga salitang ginagamit upang matukoy ang paksa o pinagbatayan ng impormasyon.
Uri ng Pang-Ukol:
1. Paksa
Halimbawa:
- Tungkol sa wika ang kanilang tatalakayin sa klase.
- Ang talumpati ng Pangulo ay hinggil sa suliranin natin sa polusyon.
- Ukol kay Mapangahas ang kuwento.
2. Pananaw
Halimbawa:.
- Batay kay Ama, isang dakilang tungkulin ang gumawa para sa kapakanan ng bayan.
- Ayon kay Dance, ang wika ay dinamiko, buhay, at nagbabago.
- Para kay Rizal, nasa kabataan ang pag-asa ng bayan.
PANANDA - Ito ay nagpapakilala o nagsisilbing tanda ng gamit na pambalarila ng isang salita sa loob ng
pangungusap.
Halimbawa ng mga Salitang Pananda:
1. Ang / Ang mga - ginagamit sa pantukoy ng isang pangngalan na ginagamit na simuno ng pangungusap.
Ginagamit ang ang mga kapag marami ang tinutukoy.
2. Sa / Para sa - ang sa ay ginagamit bilang isang panandang ganapan kung saan naganap ang kilos ng
pandiwa. Ito ay nagiging panandang kalaanan kung sinasamahan ng salitang para.
3. Si / Sina - ginagamit sa pagtukoy ng tao o mga tao. Ang si ay ginagamit sa isahan at ang sina ay para
sa dalawahan o maramihan.
4. Ng / Ng Mga - ginagamit bilang pananda sa pangngalang ginagamit na layon ng pandiwa, panuring na
paari o tagatanggap ng pandiwa.
5. Kay / Kina - ito ay mga pananda ng pangngalang ginagamit na layon ng pandiwa at panuring. Ang kay
ay isahan at ang kina ay maramihan.
MGA PAGBABAGONG MORPOPONEMIKO:

1. Asimilasyon
a. Parsyal
b. Ganap
2. Pagpapalit
3. Paglilipat
4. Pagkakaltas
5. Pagdaragdag
6. Pang-aangkop
1. Asimilasyon – tumutukoy ito sa pagbabago ng anyo ng morpema dahil sa impluwensya ng mga katabing
tunog. nagiging n ang ng kapag ang kasunod na titik ay nagsisimula sa d,l,r,s,t. samantalang nagiging m
ang ng kapag ang kasunod na titik ay p at b.
Ang ng ay mananatiling ng kapag hindi d,l,r,s,t at p at b at mga patinig.
Halimbawa:
sing +talino= sintalino Pang+sukat= pansukat
Pang+bata= pambata pang+anim= pang-anim
Pang+palo= pampalo Sing+kapal= singkapal
a. Asimilasyong Parsyal
Halimbawa:
Pang+bansa= pambansa
Pang+ligo= panligo
Sing+pula= simpula
b. Asimilasyong Ganap
Halimbawa:
Mang+salamin= mansalamin= manalamin
Mang+tahi= mantahi= manahi
Pang+pukaw= pampukaw= pamukaw
2. Pagpapalit
Halimbawa:
Ano+ano= anu-ano Babae=babaing-babae
Sino+sino= sinu=sino Madami=marami
Gusto+ng+gusto= gustong-gusto Lakadan=lakaran
Talo+ng+talo= talung-talo Tawidan=tawiran
Lalake=lalake/lalaki Madapat=marapat
3. Paglilipat
Halimbawa:
Y+in+aya= yinaya= niyaya
Y+in+akap= yinakap= niyakap
L+in+uto= linuto= niluto
L+in+inis= lininis= nilinis
4. Pagkakaltas
Halimbawa:
Magpa+tahi= magpatahi= patahi
Ipa+tapon= ipatapon= patapon
Bili+han= bilihan= bilhan
Putol+in= putulin= putlin
5. Pagdaragdag
Halimbawa:
Paalala+han= paalalahan= paalalahanan
Alala+han= alalahanan= alalahanin
Totoo+han= totohan= totohanin
6. Pag-aangkop
Halimbawa:
Hintay+ka= teka
Tingnan+mo= tamo
Hayaan+mo= hamo
Tayo+na= tena
PANGUNGUSAP - Salita o lipon ng mga salita na naghahayag ng isang buong diwa o kaisipan.
Dalawang Bahagi o Komponent:

1. Paksa/ Simuno - Tumutukoy sa paksa o ang pinag-uusapan sa pangungusap. Ito ay tinatawag na
subject sa wikang Ingles.
2. Panaguri - Tumutukoy sa bahagi ng pangungusap na nagbibigay ng kaaalaman o impormasyon tungkol
sa paksa. Ito ay tinatawag na predicate sa wikang Ingles.
Halimbawa: 1. Si Nene ay nagdidilig.

(simuno) (panaguri)
2. Ang mga bata ay naglalaro.
(simuno) (panaguri)
3. Si Jose Rizal ay isang henyo.
(simuno) (panaguri)
4. Umawit ng kundiman si Claire.
(panaguri) (simuno)
Dawalang Uri ng Pangungusap Batay sa Pagtataglay ng Simuno at Panaguri

1. Ganap – May Simuno at Panaguri
Halimbawa:
Nagbabasa ang mag-aaral.
2. Di – Ganap – Walang Simuno at Panaguri.
Di–Ganap
a. Pangkalikasan – Umaaraw, umuulan, dumidilim
b. Pasasalamat – Salamat po
c. Patawag – Orlando!
d. Pampook – Nasa Cavite.
e. Eksistensiyal – May tao, may anak, may-asawa
f. Pasukdol – kayganda mo
g. Panahon – Pasukan na, mamaya na, bukas na
h. Pagbati – Magandang gabi, magandang umaga
i. Pakiusap – Pakiabot nga niyan.
j. Pagpapaalam – Paalam na po.
k. Pamuling pagtatanong – Ano?, Ilan?
l. Pautos – Takbo!
m. Sagot sa tanong – Oo at hindi
Dalawang Ayos ng Pangungusap:

1. Karaniwan – nauuna ang panaguri kaysa simuno.
Halimbawa:
Bahagi ng ating kultura ang ating mga kaugalian.
2. Di – Karaniwan – nauuna ang simuno kaysa panaguri.
Halimbawa:
Ang ating mga kaugalian ay bahagi ng ating kultura.
Uri ng Pangungusap Ayon sa Gamit:

1. Pasalaysay - ito ay pangungusap na naglalahad ng isang katotohanang bagay. Nagtatapos ito sa tuldok
(.).
Halimbawa:
Tumawa ng malakas ang mga bata.
Si Nene ay marahang kinuha ang palamuti.
2. Patanong - ang pangungusap kung nagtatanong at nagtatapos ito sa tandang pananong (?).
Halimbawa:
Ano ang pangalan mo?
3. Padamdam - ang pangungusap kung nagsasaad ng matinding damdamin at nagtatapos ito sa tandang
padamdam (!). Hala! Aba! Ha! Hoy! Gising! Naku!
Halimbawa:
Naku, nalulunod ang bata!
Sunog!
4. Pautos - ang pangungusap kung nag-uutos at nagtatapos din ito sa tuldok (.).
Halimbawa:
Dagdagan mo ng asin ang niluluto mo.
Kunin mo ang mga gamit mo dito.
Uri ng Pangungusap Ayon sa Kayarian:

1. Payak – 1S+1P, 1S + 2P , 2S + 1P , 2S + 2P
Halimbawa:
Si Ana ay kumakain.
2. Tambalan – 1SM+1SM/2SM+2SM
Halimbawa:
Ipinakita ni Rizal ang kahalagahan ng edukasyon at ipinakilala niya sa kanila ang kahalagahan
ng edukasyon.
3. Hugnayan – 1SM+1SDM/1SM+2or3SDM
Halimbawa:
Kung hindi kikilos ng maaga pamahalaan maraming walang muwang na mamamayan ang
mamamatay.
4. Langkapan – 2SM+1SDM/3SM+2or3SDM
Halimbawa:
Kung ang Agila ay kinikilalang hari ng mga ibon sa Pilipinas at ito’y sumasagisag sa pagmamahal
ng Pilipinas sa kalayaan, ang pinakamataas naman sa lahat ng ibon ay Moa.
Mga Pangatnig na ginagamit sa SM at SDM Mga Pangatnig na ginagamit sa SM at SDM

a. Sugnay na Makapag-iisa – at, samantalang, dapat, habang, ang, saka , pati , ngunit .
b. Sugnay na Di-Makapag-iisa – na, dahil, hanggang, upang, kung, kapag, nang, alang-alang, kaya,
RETORIKA – ay tumutukoy sa malawak, wasto at mayamang kaalaman sa pagpapahayag. Ito ay nauukol sa

kaakit-akit, kaiga-igaya at magandang pagsasalita at pagsusulat.
Kadalasang Ginagamit Upang Maging Masining ang Pagpapahayag:

a. Tayutay
b. Idyoma
c. Salawikain, Kasabihan , Kawikaan
Uri ng Tayutay:
1. Simile o Pagtutulad
Halimbawa:
Parang sirang plaka ang bibig ni Linda.
2. Metapora o Pagwawangis
Halimbawa:
Venus siya ng kagandahan.
3. Personipikasyon o Pagbibigay – Katauhan
Halimbawa:
Lumuha ang langit sa tindi ng hapis.
4. Pagmamalabis o Hyberbole
Halimbawa:
Bumaha ang luha.
5. Metonomiya o Palit-Tawag
Halimbawa:
Ang haligi ng tahanan ang naghahanap buhay para sa pamilya.
6. Senekdoke o Pagpapalit-Saklaw
Halimbawa:
Dalawampung bisig ang nagtutulong-tulong sa paglilipat ng bahay.
7. Balintunay o Ironiya
Halimbawa:
Kay galing mong umawit, lahat ng makarinig sa boses mo’y nagtatakip ng taenga.
8. Pagtawag o Apostrope
Halimbawa:
Pag-ibig masdan ang ginawa mo!
9. Pagsasayusay o Tanong Retorikal
Halimbawa:
Pulitika! Ugat ka nga ba ng kurapsyon sa pamahalaan?
10. Paghihimig o Onomatopeya
Halimbawa:
Teng! Teng! Tang! Orasyon na naman.
11. Pagtanggi o Litotes
Halimbawa:
Hindi ako bulag para makita ang katotohanan.
12. Pag-uulit o Aliterasyon
Halimbawa:
Sasagipin ang sisiw na sisinghap-singhap.
13. Paglilipat –Wika o Epithets
Halimbawa:
Ang ulila’t kaawa-awang silid ay pinasok ni Norman.
14. Pagsalungat o Epigram
Halimbawa:
Ang kawal namatay upang mabuhay.
15. Pagdaramdam o Eksklameysyon
Halimbawa:
Hangad ko ang ikaw ay madamayan sa iyong pagdadalamhati dahil sa pagyao ng iyong mahal,
ngunit naisin ko man ay di ko magawa pagkat ikaw ay nasa ibayong dagat!
16. Pagtatambis o Antitesis
Halimbawa:
O ang babae pag minamahal, may kursunada’y aayaw-ayaw, huwag mong dalawin ay
nayayamot, kung panay ang dalaw, dadabog-dabog.
17. Pagsusukdol o Climax
Halimbawa:
Unang naramdaman niya ang butil-butil na pawis sa kanyang noo. Kasunod noon ang panlalamig
ng buo niyang katawan. Nagdilim ang buong paligid at siya ay bumagsak.
18. Konsonans
Halimbawa:
Ang halimuyak ng bulaklak ay mabuting gamot sa pusong wasak.
19. Asonans
Halimbawa:
Nasisiyahan ka palang manghiram ng ligayang may hatid na kamandag at lason.
20. Anapora
Halimbawa:
Kabataan ang sinasabing pag-asa ng ating bayan.
Kabataan ang sanhi ng pagsisikap ng bawat magulang
Kabataan din ang sisira sa kanyang sariling kinabukasan.
Kabataan din ang wawasak sa pangarap ng kanyang kapwa.
21. Epipora
Halimbawa:
Ang Konstitusyon o Saligang Batas ay para sa mamamayan, gawa ng mamamayan at mula sa
mamamayan.
22. Anadiplosis
Halimbawa:
Matay ko man yatang pigili’t pigilin
Pigilin ang sintang sa puso’y tumiim
Tumiim na sinta’y kung aking pawiin
Pawiin ko’y tantong kamatayan ko rin.
IDYOMA – nagpapahayag ng di tuwirang kahulugan ng bawat salita, sa halip ang kaispan o kahulugan ay
nasa pagitan ng mga salitang gagamitin.
Buto't balat - Payat na payat

May pakpak ang balita - Mabilis kumalat ang balita
Anak araw- Maputi
Nagmumurang kamatis - Nagpapabata
Amoy lupa - Matanda
Babaeng mababa ang lipad - Bayarang babae
Pasan ang Daigdig - Maraming problema
Namumula ang pisngi - Kinikilig
Busilak ang puso - Matulungin
Nangangamote - Di makaisip ng maayos
May balat sa pwet - Malas
Naglahong bula - Di na nagpakita
Bakal na kamay - Mahigpit
Sakal sa leeg - Sunod-sunuran
Kutis singkamas - Maputi
Nagdadalawang isip – Nalilito
Malapad ang noo - Matalino
Malaki ang hinaharap - Maganda ang kinabukasan
Singkit ang mata - Maliit ang mata
Nagsunog ng kilay – Nag-aaral ng mabuti
Malaki ang tenga - Mahaba ang buhay
Malusog ang puso - Maraming nagmamahal
Salubong ang kilay - Galit
Bungkokan ang kilikili - Maitim ang kilikili
Balik-harap - Mabuti sa harapan, taksil sa likuran
Kidlat sa bilis - Napakabilis
Daga sa dibdib - Takot
Bukal sa loob - Tapat
May sinasabi - Mayaman
Matigas ang katawan - Tamad
Butas ang bulsa - Walang pera
Alog na ng baba - Matanda na
Bahag ang buntot - Duwag
Ikurus sa noo - Tandaan
Bukas ang palad - Matulungin
Kapilas ng buhay - Asawa
Nagbibilang ng poste - Walang trabaho
Ibaon sa hukay - Kalimutan
Taingang kawali - Nagbibingi-bingihan
Buwayang lubog - Taksil sa kapwa
Tagong bayawak - Madaling makita sa pangungubli
Bukal sa loob - Tapat
Mahapdi ang bituka - Nagugutom
Sukat ang bulsa - Marunong gumamit ng pera, marunong magbayad at mamahala ng kayamanan
Maanghang ang dila - Bastos magsalita
Matalas ang dila - Masakit mangusap
Makitid ang isip - Mahinang umunawa, walang masyadong nalalaman
Mababaw ang luha - Madaling umiyak
Anak-dalita - Mahirap
Dalawa ang bibig - Mabunganga,madaldal
Halang ang bituka - Salbahe,desperado o hindi nangingimang pumatay ng tao
Makapal ang bulsa - Maraming pera
Kusang palo - Sariling sipag
Magaan ang kamay - Madaling manuntok,manapok,manakit
Di makabasag pinggan - Mahinhin
Namamangka sa dalawang ilog - Salawahan
Naniningalang-pugad - Nanliligaw
Makapal ang mukha - Di marunong mahiya
Maaliwalas ang mukha - Masayahin
Madilim ang mukha - Taong simangot, problemado
Panis ang laway - Taong di-palakibo
Pagkagat ng dilim - Paglubog ng araw
Putok sa buho - Anak sa labas
Makati ang paa - mahilig sa gala o lakad
Pantay ang mga paa - Patay na
Takaw-tulog - Mahilig matulog
Takipsilim - Paglubog ng araw
Tawang-aso - Nagmamayabang, nangmamaliit
Maputi ang tainga - Kuripot
Lumaki ang ulo - Yumabang
Matigas ang ulo - Ayaw makinig sa pangaral o utos
Basag-ulo - Gulo, Away
SALAWIKAIN – mga paalala, makinis na mga aral /pangaral sa mga kabataan. Malimit na ang mga matatanda
noong unang panahon ang pinagbubuhatan ng mga payong ito na ibinabatay sa kanilang mga naging
karanasan.
Halimbawa:
- Kapag may isinuksok - Ang di lumingon sa pinanggalingan
May madudukot Di makakarating sa Paroroonan
- Ang isang kaibigan
Mahigit pa sa ginto sa kaban
KASABIHAN – mga paalala na may halong panunukso. Nagtataglay ng payak na kahulugan at kakitaan ng
kilos, ugali at gawi ng tao.
Halimbawa:
- Kuwalta Na - Kapag May Tiyaga
Naging Bato Pa May Nilaga
- Isang Kahig
Isang Tuka
KAWIKAAAN – mga paalaala hinggil sa mabubuting kaasalan at kaugalian.

Halimbawa:
- Naghangad ng Kagitna - Nasa Diyos ang awa
Isang Salop ang Nawala Nasa tao ang gawa
- Ubos-Ubos Biyaya
Bukas Nakatunganga
TAMA AT ANGKOP NA GAMIT NG SALITA:

 Mabango/ Masamyo
 Kagyat/ Bigla
 Kamag-anak / Kaanak
 Magbangon / Bumangon
 Mabaho /Masangsang
 Mithi/ Nais
 Sampal / Tampal
 Higop / Inom
 Tingin / Titig / Tanaw / Sulyap
 Sunong / Kilik / Pasan/ Dala /Bitbit
 Halakhak / Hagikhik / Hagakhak/ Ngiti
 Sipa / Tadyak / Tapakan /
 Sigaw / Bulyaw
 Operahin / Operahan
 Pahirin / Pahiran
 Walisin / Walisan
 Haluin / Haluan
 Bilhin/ Bilhan
TALAHULUGAN / TALASALITAAN
Salita Kahulugan
1. Adhikain Layunin
2. Tarok Batid
3. Pinaglamayan Pinapuyatan
4. Ngiting – Aso Pakutya
5. Natunghayan Nakita
6. Samut – samot Magulo
7. Nakaririmarim Nakakatakot
8. Panukala Mungkahi
9. Bagamundo Lakwatsero
10. Tagbising Tag – ulan
11. Kahulilip Kapantay
12. Pagkahirati Pagkabalisa
13. Kasapakat Kaakibat
14. Kombenyo Kasunduan
15. Pag-aayuno Pagpipigil
16. Alinsuag Salungat
17. Pagwawaksi Pagtitiis
18. Batumbuhay Matapang
19. Palalo Mayabang
20. Dahop Kapos
21. Alipustahin Apihin
22. Himukin Hikayatin
23. Banayad Mahinahon
24. Nanalot Naminsala
25. Nabuwal Namatay
26. Payaso Nagpapasaya
27. Sanlibutan Katauhan
28. Kinakandili Inaaruga
29. Masigasig Matiyaga
30. Pag-iimbot Pag-aalinlangan
KARAGDAGANG TALAHULUGAN/ TALASALITAAN

• Bakas - Marka o Tanda
• Humahangos - Nagmamadaling parang pagod na pagod
• Inaaninaw - Tinitingnan kung may tao o wala
• Napalugmok - Napahiga
• Balikwas - Mabilis na pag-upo o pagtayo mula sa paghiga
• Nanghihilakbot - Natatakot
• Pinupugod - Sunud-sunod na marami
• Inilatag - Ibinaba o inilagay ng palapad
• Pagkakanulo - Pagtataksil
• Ginagap - Hinawakan nang mahigpit
• Sinisikil - Pinipigilan o hinahadlangan
• Nanlilibak - Nanunuya o iniinsulto
• Putong - Korona o bulaklak na nakapatong sa ulo
• Maligoy - Hindi tiyak o marami pang sinasabi bago tukuyin ang sadya
• Sumusuray-suray - Lumalakad na parang tutumba
• Umuumid - takot magsalita o kumilos kahit alam ang gagawin
• Gagapusin - Itatali
• Halughugin - Hahanapin o hahalungkatin
• Malalagas - Matatanggal
• Kabesera - Kapital ng lalawigan o bansa
• Sisibol - Tutubo
• Salok - Pagkuha ng tubig sa balon o gripo
• Baklad - Bitag na yari sa kawayan at nakatusok sa mababa na ilog o dagat
 upang makulong ang isdang papasok
• Palugit - Dagdag ng panahon
• Nakadaop - Nakasayad na pagkakalapit ng dalawang bagay
• Nakasandig - Nakasandal
• Natinag - Natakot
• Makubli - Malalim; malihim
• Iiling-iling - Paggalaw ng ulo na nagsasaad ng awaw, hindi
• Nagbuntung-hininga - Ang paghinga ng malalim at mahaba
• Sinasaliwan – Sinasabayan
• Marilag – maganda
• Kagawad – miyembro ng lipon
• Makasasalungat – makakalaban
• Isuplong – ipagharap ng sakdal o sumbong; malakas na buga ng apoy
• Hampas-lupa – walang hanapbuhay, taong tamad at walang hanapbuhay
• Mag-aabuloy – tutulong, magbibigay ng kontribusyon
• Humihikbi – umiiyak
• Bantulot – alinlangan
• Napakislot – gumalaw na pabigla-bigla
• Karosa – kotseng may mga palamuti
• Nasambit – nabigkas
• Tulisan – bandido
• Umuukilkil – umuusisa
• Malumanay – dahan-dahang magsalita at kumilos
• Matiwasay – tahimik, payapa
• Namamangha – nagugulat, nagtataka
• Nabinat – nagkaroon ng sakit na pagaling na ngunit lumala dahil sa pagkilos
• Pagpapatiwakal – kusang pagtikil sa sarili, nagpakamatay
• Yungib – lungga, kuweba
• Sawimpalad – bigo
• Karatig – katabi
• Yamot – inis, inip
• Kutob – kaba
• Namumuhi – nasusuklam, lubos na nagagalit
MAGKASALUNGAT NA MGA SALITA

Maputi - Maitim Malas - Mapalad
Malaki - Maliit Mabagal - Mabilis
Mataba - Payat Batugan - Masipag
Maiinit - Malamig Kalaban - Kaibigan
Matanda - Bata Pag-alis - Pagdating
Matalino - Bobo Lumalapit - Lumalayo
Matalas - Mapurol Minsan - Madalas
Maasim - Matamis Makinis - Nilulumot
Masaya - Malungkot Binuo - Tinapyas
Patay - Buhay Maganda - Pangit
Masigla - Matamlay Lalaki - Babae
Masikip - Malawak Mabilis - Mabagal
Una - Huli Masipag - Tamad
Mataas - Mababa Mabait - Masama
Tulog - Gising Tahimik - Maingay
Mahirap - Mayaman Malinis - Marumi
Matapang - Maamo Malaki - Maliit
Simula - Katapusan Tama - Mali
Gutom - Busog Maayos - Magulo
Bago - Luma Taas - Baba
Kulang - Sobra Sapat - Kulang
Sarado - Bukas Masaya - Malungkot
MAGKASINGKAHULUGAN NA MGA SALITA

Mabuti - Maayos Tigil - Hinto
Dala - Bitbit Tutol - Hindi payag.
Busilak - Malinis Abangan - Antabayanan
Berikta - Tuwiran Akma - Angkop
Nasisiyahan - Natutuwa Alagaan - Ingatan
Munti - Maliit Anak - Supling
Tama - Wasto Asul - Bughaw
Dangal - Puri Bagot - Yamot
Panganib - Kapahamakan Bagsak - Lagpak
Pagibig - Pagmamahalan Bakla - Binabae
Kamag-aral - Kaklase Bawasan - Alisin
Pagkamunghi - Pagkasuklam Beranda - Balkunahe
Armas - Sandata Bilanggo - Preso
Mababang loob - Mapagkumbaba Daloy- - Agos
Bawasan - Alisin Dalubhasa - Bihasa
Gilid - Sulok Dangal - Puri
Nagmula - Nanggaling Dilaw - Kanaryo
Dukha - Mahirap Watawat - Bandila
Gahaman - Swapang Yaban - Hambog
Gapi - Daig Malusog - Mataba
Inaasam - Pangarap Masama - Nananakip
Kaanib - Kaalyansa Kontrabida - Kaaway
Kakauni - Kakarampot Madalas - Lagi lagi
Kisap-mata - Kindat Mataas - Matayog
Langit - Himpapawid Mataba - Malusog
Lipulin - Puksain Malapad - Malawak
Mababang loob - Mapagkumbaba Marami - Sagana
Mabango - Mahalimuyak Tunay - Totoo
Mabuti - Maayos Kasiyahan - Kagalakan
Maganda - Kaakit-akit Kapalit - Katumbas
Maglinang - Magbungkal Kahinaan - Kakulangan
Mahangin - Presko Tama- - Tumpak
Mahinhin - Mayumi Maliit - Pandak
Makisig - Matipuno Silid - Kwarto
Malakas - Malusog Aklat - Libro
Malapad - Malawak Masaya - Maligaya
Malinamnam - Masarap Bughaw - Asul
Mangmang - Walang alam Luntian - Berde
Maralita - Mahirap Sunog - Apoy
Marami - Sagana Guro - Titser
Masigla - Masaya Diyos - Panginoon
Mataas - Matayog Mabango - Mahalimuyak
Mataba - Malusog Malamig - Maginaw
Mayaman - Maykaya Kubo - Dampa
Munti - Maliit Matalino - Marunong
Nasisiyahan - Natutuwa Pagmamahal - Pag-ibig
Iniirog - Minamahal Kaaway - Kalaban
Pabaya - Bulagsak Kaklase - Kamag-aral
Pagal - Pagod Sinubaybayan - Ginagabayan
Pagkamuhi - Pagkasuklam Hanapbuhay - Trabaho
Porsiyento - Bahagdan Isa - Una
Sweldo - Kita Katulong - Alipin
Tama - Wasto Malawak - Malapad
Tungayawin - Sumpain Mahirap - Dukha
PANITIKANG FILIPINO ( LITERATURE)

1. Panitikan – ito ay repleksiyon ng pamumuhay ng mga tao sa kanyang ginagalawang lipunan. Pinakikilos ng
panitikan ang ating isip at binibigyang pintig nito ang ating puso.
Dalawang Anyo ng Panitikan:

a. Patula
b. Tuluyan
Halimbawa ng akdang Patula:
Tula
1. Pasalaysay
a. Epiko
b. Awit at kurido
2. Liriko
a. Kantahan d. Oda
b. Soneto e. Dalit
c. Elehiya
3. Tulang padula
4. Tulang Patnigan
a. Balagtasan
b. Karagatan
c. Duplo
Halimbawa ng Akdang Tuluyan:

1. Alamat 7. Parabula
2. Mito 8. Dula
3. Anekdota 9. Maikling Kwento
4. Sanaysay 10. Nobela
5. Talambuhay 11. Talumpati
6. Pabula 12. Balita
Uri ng Nobela:
1. Pangyayari
2. Tauhan
3. Romansa
4. Pagbabago
5. Kasaysayan
Uri ng Maikling Kwento:

1. Katutubong Kulay 5. Tauhan
2. Madulang Pangyayari 6. Sikolohiko
3. Pakikipagsapalaran 7. Katatakutan
4. Kababalaghan 8. Katatawanan
Uri ng Dula:
1. Komedya
2. Trahedya
3. Tragikomedya
4. Melodrama
5. Parsa
6. Saynete
Uri ng Sanaysay:
1. Pormal
2. Impormal
Uri ng Talambuhay:
1. Pansarili
2. Paiba
Uri ng Talumpati
1. Biglaan
2. Maluwag
3. Handa at Isinaulo
KASAYSAYAN NG PANITIKANG FILIPINO:

MATANDANG PANITIKAN
Mga Unang Anyo ng Tula
Awiting-Bayan
1. Oyayi – awit sa panghele o pagpapatulog ng bata.
2. Sambotani – awit sa pagwawagi o pagtatagumpay sa digma.
3. Diona – awit sa panliligaw at pagpapakasal.
4. Soliranin – awit sa pagpapagaod o pagsasagwan.
5. Talindaw – awit sa pamamangka.
6. Kumintang – awit sa pakikipagdigma.
7. Balitaw at kundiman – mga awit sa pag-ibig.
8. Umbay – awit sa paglilibing.
9. Dalit – awit ng papuri sa Diyos.
10. Dung-aw – awit na nagpapahayag ng kalungkutan at pagdurusa.
11. Hiliraw at pamatbat – mga awit sa pag-iinum.
12. Indolin at kutang-kutang – mga awiting panlansangan.
13. Maluway – awit sa sama-samang paggawa.
Karunungang Bayan:
1. bugtong
2. palaisipan
3. salawikain
4. sawikain
Iba Pang Anyo ng Unang Tula:

1. Mga Tugmaang-Pambata
2. Bulong
3. Epiko
Mga Tauhan ng Panitikan sa Panahon ng Matandang Panitikan:

1. Kapre 6. Engkantada
2. Tikbalang 7. Mangkukulam
3. Aswang 8. Tiyanak
4. Nuno sa Punso 9. Pugot
5. Manananggal 10. Ikugan
11. Sagang 14. Nimpa
12. Buringkantada 15. Lampong
13. Layog
Mga Unang Anyo ng Dula:

1. Wayang Orang at Wayang Purwa
2. Embayoka
PANAHON NG KASTILA
1. Ang Doctrina Cristiana
2. Nuestra Señora del Rosario
3. Ang Pasyon
4. Ang Barlaan at Josaphat
5. Ang Urbana at Felisa
Mga Kantahing Bayan:

1. Leron-Leron Sinta
2. Dandansoy
Mga Anyo ng Dula:

1. Karagatan 8. Salubong
2. Duplo 9. Panubong
3. Juego de Prenda 10. Alay o Flores de Mayo
4. Karilyo 11. Pangangaluluwa
5. Tibag 12. Moro-moro
6. Sinakulo 13. Zarsuela
7. Panunuluyan
PANAHON NG PROPAGANDA
Mga Propagandista:
1. Jose P. Rizal 5. Antonio Luna
 Sa Aking Mga Kababata  Noche Buena
 Noli Me Tangere  La Turtelia Filipina
 El Felibusterismo  La Maestra de Mi Pueblo
 Mi Ultimo Adios  Todo Por El Estomago
 A La Juventud Filipino  Impresiones
 Sobre La Indolencia delos Filipinos 6. Jose Ma. Panganiban
 Filipinas Dentro De Cine Años  A Nuestro Obispo
 Ang Karangalan nina Luna at Hidalgo  Noche De mambulao
 Ang Pag-ibig sa Tinubuang Lupa  Sa Aking Buhay
 Liham sa mga Kaanak at Kaibigan  La Universidad de Manila
 Pangitain ni Padre Rodriguez at Por Telefono 7. Pedro Serrano Laktaw
 Diccionario Hispano-Tagalo
2. Marcelo H. del Pilar  Estudios Gramaticales
 Pag-ibig sa Tinubuang Lupa  Sobre La Lengua Tagala
 Caiingat Cayo 8. Isabelo Delos Reyes
 Dasalan at Tocsohan  El Folklore Filipino
 Sagot ng Espanya sa Hibik ng Pilipinas  Las Islas Bisayas en la Epoca dela Conquista
 Historia de Ilocos
3. Graciano Lopez Jaena 9. Pedro Paterno
 Fray Botod  Ninay
 El Bandolerismo en Pilipinas  A Mi Madre
 Sa Mga Pilipino  La Cristianismo y la Antigua Civilization
Tagala
4. Mariano Ponce  Sampaguita y Poesias Varias
 Ang alamat ng Bulakan 10. Pascual Poblete
 Pagpugot kay Longino  Ang Kauna-unahang nagsalin sa Tagalog ng
 Sobre Filipinas Noli Me Tangere ni Rizal
 Buhay ni San Isidro Labrador
PANAHON NG HIMAGSIKAN
Mga Lider sa Panahon ng Himagsikan:

1. Andres Bonifacio
 Huling Paalam
 Katapusang Hibik ng Pilipinas
 Pag-ibig sa Tinubuang Lupa
 Katungkulanmg Gagawin ng mga Anak ng Bayan
 Ang Dapat Mabatid ng mga Tagalog
2. Emilio Jacinto
 Ang Kartilya ng Katipunan
 A La Patria
 Ang Anak ng Bayan
 Liwanag at Dilim
3. Apolinario Mabini
 Ang Himagsikang Pilipino
 El Desarollo y Caida dela Republika Filipinas
 El Liberal
 El Verdadero Decalogo
4. Jose Palma
 Melencholias
 De Mi Jardin
 Himno Nacional Filipina
PANAHON NG AMERIKANO:
Mga Tula :
a. Ang Pagbabalik ni Jose Corazon de Jesus
b. Isang Dipang Langit ni amado V. Hernandez
c. Ako ang Daigdig ni Alejandro G. Abadilla
Mga Maikling Kwento:
a. Binibining Pahtupats ni Juan Crisostomo sotto
b. Anabella ni Magdalena Jalandoni
c. Greta Grabo ni Deogracias Rosario
Mga Nobela:
a. Nena at Neneng ni Valeriano H. Peña
b. Sampaguitang Walang Bango ni Iñigo Ed Regalado
c. Lihim ng Isang Pulo ni Faustino aguilar
d. Banaag at Sikat ni Lope K. Santos
Mga Dula /Teatro:
a. Walang Sugat ni Severino Reyes
b. Tanikalang Guinto ni Juan Abad
c. Kahapon, Ngayon at Bukas ni Aurelio Tolentino
PANAHON NG HAPON
Mga Tula:
 Haiku
 Tanaga
 Karaniwang Anyo
Mga Maikling Kwento:
 Narciso Reyes – Lupang Tinubuan
 Liwayway arceo – Uhaw Ang Tigang na Lupa
 Gloria Villaraza – Luad
 Brigido Batungbakal – Kadakilaan saTugatog ng Tagumpay
 Macario Pineda – Suyuan sa Tubigan
 N.V.M Gonzales – Lunsod, Nayon at Dagat-Dagatan
 Serafin Guinigundo – May Umaga Pang Daratal
 Gemiliano Pineda – Sumisikat na ang Araw
 Cornelio Reyes – Dugo at Utak
 Lucia Castro – Mga Yabag na Papalayo
 Pilar R. Pablo – Tabak at Sampaguita
 Teodoro Agoncillio – Madilim Pa ang Umaga
 Brigido Batungbakal – Ikaw, Siya at Ako
 Teo Buhain – May Uling sa Bukana
 Aurora Cruz – Bansot
 Alfredo Enriquez – Bahay sa Dilim
 Aristeo Florido – Ang Tao, Ang Kahoy at ang Bagyo
 Serafin Guinigundo – Si Ingkong Gaton at ang kanyang kalakian
 Hernando Ocampo – Unang Pamumulaklak
 Amado Pagsanjan – Mga Bisig
 Macari Pineda – Sinag sa Dakong Silangan
 Justiniano del Rosario – Mga Diyos
 Emilio Aguilar Cruz – Paghihintay
 Amado Pagsanjan – Ibon mang may Layang Lumipad
 Serafin Guinigundo –Nagmamadali ang Maynila
Mga Dula:
 Stage shows
 Zarzuela
 Moro-moro
BAGONG PANAHON
Sa panahong ito, nabuksan muli ang palimbagan ng mga pahayagan at magasin na naglalathala ng mga akda
sa Wikang Filipino gaya ng:
a. Liwayway g. Morning Sun
b. Ilang-ilang h. Daily News
c. Sinagtala i. Philippine Herald
d. Malaya j. Chronicle
e. Kayumanggi k. Bulletin
f. Philippine Free Press
Nagkaroon ng mga Patimpalak sa Pagsulat:

a. Palanca Memorial Awards in Filipino at English Literature
b. Gawad ni Balagtas
c. Republic Cultural Award
d. Talaang Ginto
PANAHON NG AKTIBISMO
Sa panahong ito naging maalab ang laman ng panitikang Filipino. Nabahiran muli ng paghihimagsik bunsod ng
mga katiwalian ng mga namumuno sa pamahalaan. Marami sa mga kabataang Pilipino ang napabilang sa
Bagong Hukbo ng Bayan o New People’s Army. Ang kaguluhang ito ay humantong sa pagdeklara ng Batas
Militar noong 1972.
BAGONG LIPUNAN
Ang paksa ng panitikan ay pagpapahalaga sa ating kultura, ang pagiging mabuting mamamayan, pagkakaisa
at pagtutulungan
Mga Awiting Sumikat :

a. Ako’y Isang Pinoy
b. Magkaisa
c. Bayan ko
PANAHONG KASALUKUYAN
Ang Paksa ng Panitikan ay:
a. Inaping manggawa sa ibang bansa
b. Ang biktima ng panggagahasa
c. Alipin ng droga
d. Hinaing ng mga magbubukid
e. Suliranin sa iskwater
f. Pagsasamantala sa kabang yaman ng bansa
g. Kidnapping
MGA TEORYANG PAMPANITIKAN

1. ROMANTISISMO - Sa teoryang ito, higit na nagingibabaw ang damdamin ng mga tauhan kaysa sa
kaisapan.
2. REALISMO - Pinalulutang dito ang katotohanang nangyayari sa tunay na buhay.
3. SIMBOLISMO - Ito’y ang pamamaraan ng paglalahad ng mga bagay, kaisipan at damdamin sa
pamamagitan ng mga sagisag
4. EKSISTENSIYALISMO - Pananalig na hinahanap ang kahalagahan ng personalidad ng mga tao at ang
kapangyarihan ng kapasyahan laban sa katwiran.
5. FEMINISMO - Nagbibigay –diin sa karanasan at mga kakayahan ng mga kababaihan.
6. NATURALISMO - Teorya na mailarawan ang kalikasan nang buong katapatan, kaya’t malimit na
maipagkamali sa realismo.
7. MODERNISMO - Teoryang tumutukoy sa paghihimagsik sa isang tradisyon, relihiyon, kaugalian o
paniniwala upang magkaroon ng puwang ang mga pagbabago.
8. EKSPRESYUNISMO - Teoryang punong –puno ng paglalahad ng kaisipan at damdamin kaugnay sa
mga bagay na naoobserbahan sa lipunan.
9. IDEALISMO - Paniniwala sa pinakamahusay na dapat gawin.
10. KLASISISMO - Pinangingibabaw ang isip laban sa damdamin.
11. MORALISTIKO - Higit na pinahahalagahan sa pananaw na ito ang mga aral o leksiyong ibinibigay ng
akda sa mga mambabasa.
12. MARXISMO - Hindi lamang ang larangan ng pagsusuri ang sinasaklaw nito kundi gayon din ang
larangan ng kultura.
13. PORMALISMO - Ang layunin ng panitikan ay iparating sa mambabasa ang nais niyang ipaabot gamit
ang kanyang tuwirang panitikan. Samakatwid, kung ano ang sinasabi ng may-akda sa kanyang
panitikan ang siyang nais niyang ipaabot sa mambabasa – walang labis at walang kulang.
14. SOSYOLOHIKAL - Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang kalagayan at suliraning panlipunan ng
lipunang kinabibilangan ng may-akda.
15. SAYKOLOHIKAL/SIKOLOHIKAL - Ipinapakita sa akda na ang tao ay nagbabago o nagkakaroon ng
panibagong behavior dahil may nag-udyok na mabago o mabuo ito.
16. BAYOGRAPIKAL - Ang layunin ng panitikan ay ipamalas ang karanasan o kasagsagan sa buhay ng
may akda.
17. HISTORIKAL - Layunin ng panitikan na ipakita ang karanasan ng isang lipi ng tao na siyang
masasalamin sa kasaysayan ng tao at mundo.
18. KULTURAL - Layunin ng panitikan na ipakita ang kultura ng may-akda sa mga hindi nakakaalam.
Ibinabahagi ng may-akda ang mga kaugalian, paniniwala at tradisyon na minana at ipasa sa mga
susunod na salinlahi.
19. QUEER - Ang layunin ng panitikan ay iangat at pagpantayin sa paningin ng lipunan sa mga homosexual.
20. HUMANISMO - Ang layunin ng panitikan ay ipakita na ang tao ang sentrong mundo; binibigyang –tuon
ang kalakasan at mabubuting katangian ng tao gaya ng talino, talento at iba pa.
21. ARKITAYPAL - Ito ay bunga ng iisang karanasan ng mga ninuno ng tao na naipapasa sa kasalukuyang
henerasyon at dahil dito nakalikha ang mga manunulat ng mga pangyayaring hango sa sa mga
sinaunang teksto.
22. DEKONSTRAKSYON - Teoryang pampanitikan na pwede mong baguhin ang katapusan at pwede ka
ding magdagdag ng mga tauhan.
SAINT LOUIS REVIEW CENTER

FILIPINO MAJOR ( L.E.T )
GRAMATIKA / RETORIKA
1. Sila ay kabilang ________ sa mga inanyayahan.
a. daw b. ang c. ng d. nang
2. Nagbasa __________ maayos ang mag-aaral.
a. siya b. nang c. ng d. sila
3. ___________ iinumin ka bang gamot?
a. Mayroon b. Meron c. May d. Nang
4. Ano ang kahulugan ____________ iyong ipinaliliwanag?
a. nang b. ng c. din d. rin
5. Ang mga regalong natira ay ___________ Ayeng, Miguel at Joffrey.
a. para sa atin c. para sa iyo
b. para sa kanila d. para kina
6. Ito ay maliliit na yunit ng tunog na may kahulugan.
a. ponema b. ponolohiya c. morpolohiya d. morpema
7. Ito ay tumutukoy sa pag-aaral sa mga maliliit na yunit ng tunog na may kahulugan.
a. morpema b. morpolohiya c. ponema d. ponolohiya
8. Mga tunog na ginagamitan ng mga katumbas na letra o titik upang mabasa at mabigkas.
a. ponemang katinig c. segmental
b. ponemang patinig d. suprasegmental
9. Tumutukoy ito sa yunit ng tunog na karaniwang tinutumbasan ng simbolo upang matukoy ang paraan ng
pagbigkas.
a. suprasegmental b. segmental c. eksikal d. pangkayarian
10. Tumutukoy ito sa pinagsamang tunog ng isang patinig at isang malapatinig.
a. klaster b. diptonggo c. pares minimal d. leksikal
11. Tumutukoy ito sa magkasunod na tunog katinig sa isang salita.
a. diptonggo b. pares minimal c. klaster d. pangkayarian
12. Tumutukoy ito sa pagtaas at pagbaba ng tinig sa pagsasalita.
a. diin b. hinto c. kumpas d. tono
13. Nangangahulugan ito ng pagtigil sa pagsasalita.
a. intonasyon b. punto c. hinto d. diin
14. Tumutukoy ito sa mga makahulugang yunit ng isang salita.
a. morpolohiya b. morpema c. sintaksis d. predikatibo
15. Pag-aaral sa mga maliliit na yunit ng salita na may kahulugan.
a. morpema b. morpolohiya c. predikatibo d. sugnay
16. Mga salitang tinatawag ding pangnilalaman pagkat may kahulugan sa ganang sarili.
a. salitang leksikal c. salitang payak
b. salitang pangkayarian d. salitang tambalan
17. Mga salitang walang kahulugan sa ganang sarili at kailangang makita sa isang konteksto upang maging
makahulugan.
a. salitang pangkayarian c. salitang maylapi
b. salitang payak d. salitang tambalan
18. Ang salitang BULAKLAK ay anong anyo ng salita?
a. maylapi b. tambalan c. inuulit d. Payak
19. Ang salitang MALIGAYA ay anong anyo ng salita?

a. tambalan b. maylapi c. inuulit d. payak
20. Tumutukoy ito sa pagbabago ng anyo ng morpema dahil sa impluwensiya ng mga katabing tunog.
a. asimilasyon b. paglilipat c. pagpapalit d. asimilasyong ganap
21. Ito ay tumutukoy sa mga salitang sumisimbolo sa ngalan ng tao, bagay hayop , pangyayari at kalagayan.
a. pandiwa b. panghalip c. pangngalan d. pang-abay
22. Ito ay panghalili sa pangngalan.
a. pang-uri b. pang-abay c. panghalip d. pandiwa
23. Salita o lipon ng mga salita na iniuugnay sa mga pangngalan at panghalip upang maipakita ang katangian
nito sa iba.
a. pang-abay b. pang-uri c. pang-ukol d. pang-ugnay
24. Mga salitang nagpapahayag ng kilos, aksiyon o gawa.
a. pandiwa b. pantukoy c. pang-ugnay d. pang-abay
25. Ito ang nagbibigay buhay sa pandiwa, pang-uri at kapwa pang-abay.
a. pangngalan b. panaguri c. pang-abay d. pang-uri
26. Ito ang mga salitang ginagamit sa pagdurugtong ng panuring sa salitang tinuturingan.
a. pang-angkop b. pangatnig c. pang-ukol d. pananda
27. Ang at, o, saka, pati at iba pa ay halimbawa ng
a. pang-angkop b. pangatnig c. pang-ukol d. pananda
28. Ang na at ng ay halimbawa ng
a. pananda b. pangatnig c. pang-ukol d. pang-angkop
29. Ito ay isang salita o grupo ng mga salita na naghahayag ng isang kompletong diwa.
a. panaguri b. paksa c. pangungusap d. hugnayan
30. Ito ang bahagi ng pangungsap na kumakatawan sa impormasyong sinasabi o iniuugnay sa paksa.
a. simuno b. panaguri c. paksa d. payak
31. Ito ang pangunahing komponent ng batayang pangungusap.
a. panghalip b. pangngalan c. pandiwa d. panaguri at paksa
32. Anong ayos ng pangungsap kapag nauuna ang simuno sa panaguri.
a. karaniwan b. di-karaniwan c. payak d. tambalan
33. Anong ayos ng pangungusap kapag nauuna ang panaguri sa simuno.
a. di-karaniwan b. payak c. langkapan d. karaniwan
34. Ang pangungsap na ito ay nagbabadya ng katotohanan.
a. patanong b. pasalaysay c. padamdam d. pautos
35. Ang pangungsap na nagnanais makabatid ng tungkol sa isang bagay na nais malaman.
a. pautos b. pasalaysay c. padamdam d. patanong
36. Ang pangungusap na nagpapahayag ng masidhing damdamin.
a. patanong b. padamdam c. pautos d. pasalaysay
37. Pangungusap na binubuo ng dalawa o mahigit pang mga sugnay na makapag-iisa.
a. payak b. hugnayan c. langkapan d. tambalan
38. Pangungusap na nagbibigay ng isang kaisipan lamang.
a. tambalan b. langkapan c. payak d. hugnayan
39. Pangungusap na binubuo ng isang punong sugnay at isa o mahigit pang pantulong na sugnay.
a. hugnayan b. langkapan c. payak d. tambalan
40. Pangungusap na binubuo ng dalawa o higit pang malaya at pantulong na sugnay.
a. payak b. tambalan c. hugnayan d. langkapan
41. Anong uri ito ng pangungusap ayon sa kayarian: Kapag ang tao ay mayaman, siya’y may maraming
kaibigan, kahit saan siya’y naaanyayahan.
a. hugnayan b. langkapan c. payak d. tambalan
42. Kung ang umakay ay patungo sa kasamaaan, ang patutunguhan ng inakay ay kasamaan din.Anong uri ito
ng pangungusap ayon sa kayarian.
a. payak b. tambalan c. langkapan d. hugnayan
43. Computer Science ang kukunin kong kurso pagkatapos ng hayskul. Saan dito ang panaguri.
a. kurso b. computer sciencec. kukunind. hayskul
44. Pang + Ligo =
a. pangligo b. pamligo c. panligo d. paligo
45. Pang + Bansa =
a. pangbansa b. pambansa c. pamansa d. pabansa
46. Sa salitang PINAGSUMIKAPAN, anong uri ng panlapi ang ginamit
a. unlapi b. gitlapi c. hulapi d. laguhan
47. Ang salitang KAHAPON ay anong uri ng salitang leksikal
a. pang-abay b. pangngalan c. pang-uri d. pandiwa
48. Ang salitang ARAW-ARAW ay halimbawa ng anong pag-uulit?
a. parsyal b. buo c. di karaniwan d. karaniwan
49. Ang salitang BANAL ay anong uri ng salitang leksikal?
a. pang-uri b. pandiwa c. pang-abay d. pangngalan
50. Sa lingo na pala ang piknik natin. Ano ang ___________ mong pagkain?
a. Dadalhin b. Dinala c. Dinadala d. Dadala
51. Balita ko ay ______ daw si G. Cruz.
a. Naglitson b. Maglilitson c. Naglilitson d. Lilitson
52. __________ mo muna ang kwarto mo bago ka umalis.
a. Walisin b. Walisan c. Wawalisin d. Wawalisan
53. O , tahan na, ____________ mo nga ang luha sa iyong mga mata.
a. Pahiran b. Pahirin c. Punasin d. Punasan
54. Ano ang tawag ng saltik ng dila , walang antalang bugso ng tinig sa pagbigkas ng salita.
a. Pantig b. Pagbalangkas c. Linggwistika d. Dalubwika
55. _____________ mo si Ana ng isang araw na sweldo.
a. Bawasin b. Bawasan c. Alisin d. Alisan
56. Huwag mong ____________ itong ampalaya para huwag pumait.
a. Hahaluan b. Haluan c. Hahaluin d. Haluin
57. ______________ sa kalsyum ang dilis
a. masagana b. mabiyaya c. mataglay d. marami
58. Ang Wikang Filipino ay
a. masaklaw b. malaganap c. malawak d. matayog
59. _____________ ang agos ng tubig
a. maliksi b. malakas c. mabilis d. matulin
60. _____________ sa bundok ang eroplano.
a. bumagsak b. nahulog c. nadapa d. natumba
61. ________________ narin ang kanyang mga pangarap.
a. nakuha b. nakamit c. natupad d. naganap
62. _______________ sa tao ang alaga kong aso.
a. mabait b. maamo c. magalang d. matulungin
63. ____ sa sugat ang asin.
a. makirot b. mahapdi c. masakit d. maaskad
64. __________ ang kapaligiran sa bukid.
a. maaliwalas b. panatag c. tahimik d. mahangin
65. _________ niya ang isang bultong bigas.
a. pasan b. dala c. bitbit d. sunong
66. Nakatulilig ang _____ng Judas Belt.
a. tugtog b. tunog c. putok d. tinig
67. ___________ ang kanyang tinig, masakit sa tainga.
a. malakas b. matinis c. makinis d. magaspang
68. Ito ay lipon ng mga salitang walang buong diwa at walang simuno at panaguri ngunit ginagamit bilang
bahagi ng pananalita.
a. parirala b. sugnay c. payak d. tambalan
69. Lipon ng mga salita na may simuno’t panaguri na nagagamit na bahagi ng pananalita at bahagi rin ng
pangungusap.
a. payak b. tambalan c. sugnay d. parirala
70. Ano ang pokus ng pandiwa sa pangungusap na ito : IPANSULAT MO ANG LAPIS NA MAY TASA.
a. Tagaganap b. Tagatanggap c. Sanhi d. Gamit
71. Kapag tayo ay nabigo, bumangan tayo agad. Sakaling dumating ang daluyong, sandali siyang iiwas.
a. Payak b. Tambalan c. Hugnayan d. Langkapan
72. Ang mga mag-aaral ng Nolasco High School ay nagsasayawan at nag-aawitan.
73. Nagtapos nang may karangalan si Ryan dahil nagsikap siya sa kanyang pag-aaral.
74. Ano ang naganap na pagbabago na pagbabagong morpoponemiko sa salitang may salungguhit?
Nasa mesa ang mga kagamitan sa panlinis.
a. Pagkakaltas b. Asimilasyon c. Metatesis d. Reduplikasyon
75. Marumi ang kamay niya nang kumain.
a. Pagpapalit ponema c. Paglilipat diin
b. Metatesis d. Reduplikasyon
76. Asnan mo ang binili kong isda.
a. Pagkakaltas ng ponema c. Asimilasyon
b. Paglilipat diin d. Metatesis
77. Aptan mo ang nasirang bubong.
a. Metatesis c. Paglilipat diin
b. Pagkakaltas ng Ponema d. Pagpapalit Ponema
78. Kunin mo ang walis at __________ at maglinis ako.
a. Pangdakot b. Pandakot c. Pamdakot d. Pang-dakot
79. Parang sirang plaka ang bibig ni Linda.
a. pagtutulad b. pagwawangis c. pagbibigay katauhan d. pagmamalabis
80. Umuunlad ang bayan sa laki ng utang.
a. balintunay b. pagmamalabis c. pagtawag d. palit-tawag
81. Venus siya ng kagandahan.
a. pagmamalabis b. pagwawangis c. palit-tawag d. pagtawag
82. Ang ama ang haligi ng tahanan.
a. palit-tawag b. pagpapalit-saklaw c. pagtawag d. pagsasayusay
83. Lumuha ang langit sa tindi ng hapis.
a. balintunay b. pagsasayusay c. pagmamalabis d. pagbibigay katauhan
84. Pag-ibig masdan ang ginawa mo.
a. paghihimig b. pagsasayusay c. pagtawag d. pagpapalit-saklaw
85. Mata lamang niya ang walang latay ng siya’y parusahan ng kanyang ama.
a. balintunay b. pagsasayusay c. pagmamalabis d. pagbibigay katauhan
86. Hindi ka maaring umakyat sa aming hagdan.
a. pagpapalit-saklaw b. balintunay c. palit-tawag d. pagtawag
87. Teng ! Teng! Tang! Orasyon na naman.
a. pagtawag b. palit-tawag c. paghihimig d. pag-uulit
88. Hindi ako bulag para makita ang katotohanan.
a. pagtanggi b. pag-uulit c. paglilipat-wika d. pagsalungat
89. Ang kawal ay namatay upang mabuhay.
a. pagsalungat b. pagtanggi c. pagsasayusay d. pagmamalabis
90. Sasagipin ang sisiw na sisinghap-singhap.
a. pagmamalabis b. balintunay c. pagsasayusay d. pag-uulit
91. Ang ulila’t kaawa-awang silid ay pinasok ni Lina.
a. pagmamalabis b. pagtutulad c. paglilipat-wika d. pagwawangis
92. Nagsasayaw ang mga dahon sa hihip ng hangin.
a. pagmamalabis b. Pagbibigay-katauhan c. pagtutulad d. pagtatambis
93. Isang Kayumanggi ang pinarangalan sa Manila Hotel.
a. palit-tawag b. pagpapalit-saklaw c. pagtawag d. pagwawangis
94. Hangad ko ang ikaw ay madamayan sa iyong pagdadalamhati dahil sa pagyao ng iyong mahal, ngunit
naisin ko man ay di ko magawa pagkat ikaw ay nasa ibayong dagat.
a. palit-tawag b. pagdaramdam c. pagtatambis d. pag-uyam
95. Kay hirap pakisamahan ng kaibigan ko, sunduin ko nang maaga sa kanilang bahay, napakaaga ko raw,
sunduin ko naman nang tanghali, kaytagal ko raw dumating, mahuhuli na siya sa apoynment niya.
a. pagtatambis b. pagsalungat c. pagtawag d. pagmamalabis
96. Talagang superyor ang iyong ugali; pagkatapos kitang tulungan sa lahat ng iyong pangangailangan, ako
pa ang iyong siniraan.
a. pagtanggi b. pag-uyam c. pagdaramdam d. pagsasayusay
97. Ang paruparo ay naniningalang pugad sa bulaklak.
a. pagtawag b. pagpapalit-saklaw c. pagpapalit-tawag d. pagmamalabis
98. O ang babae pag minamahal, may kursunada’y aayaw-ayaw, huwag mong dalawin ay nayayamot, kung
panay ang dalaw dadabog- dabog.
a. pagtanggi b. pagsalungat c. pagtatambis d. pagmamalabis
99. Anong uri ng tayutay ito : Dumagundong ang tunog ng loud speaker sa mahinang dibdib ng matanda.
a. Paghihimig b. Pagtawag c. Pag-uulit d. Pagtatambis
100. Hindi ko sinabi na ayaw ko sa kanya pero suklam na suklam ako sa kanya.
a. Pagtanggi c. Pagwawangis
b. Tanong na Retorikal d. Pagpapalit-Saklaw
101. Ang mukha niya’y animo’y maamong tupa na sunudsunuran.
a. Pagwawangis b. Pagtutulad c. Pagpapalit-tawag d. Pagsalungat
102. Ang paalala ay gamot sa taong nakakalimot.
a. Pagtutulad c. Pagmamalabis
b. Pagbibigay Katauhan d. Pagwawangis
103. Musika ang gamot sa nalulungkot niyang damdamin.
a. Pagbibigay Katauhan c. Pag-uyam
b. Pagpapalit-tawag d. Pagwawangis
104. Maliit na palad ang nagbungkal ng bukirin.
a. Pagpapalit Saklaw c. Pagtutulad
b. Pagpapalit-tawag d. Pagbibigay Katauhan
105. Ngumiti ang pag-asa sa pagsilay ng umaga.
a. Pagbibigay Katauhan c. Pagwawangis
b. Pagtutulad d. Pagpapalit-tawag
106. Katulad ng batong buhay ang paninindigan ko.
a. Paghihimig b. Pagwawangis c. Pagtutulad d. Pagbibigay Katauhan
107. Bukas na aklat ang kanyang buhay.
a. Pagtutulad b. Pagwawangis c. Pagpapalit-tawag d. Pag-uyam
108. Pati ang buwan ay nahiya sa kanilang kabastusan.
a. Pagbibigay Katauhan c. Pag-uyam
b. Pagmamalabis d. Pagtutulad
109. O, buwan, sumikat ka’t aliwin ako sa pangungulila.
a. Pagtawag b. Pag-uyam c. Paglilipat-wika d. Pagmamalabis
110. Tinatawag na makaagham na pag-aaral ng mga pangungusap ang
a. Morpolohiya b. Ponolohiya c. Sintaks d. Diskors
111. Ito ang tawag sa aparato ng pagsasalita na lumilikha ng tunog.
a. Artikulador b. Resonador c. Hangin d. Baga
112. Anong uri ng pangungusap ang “Umuulan ngayon.”
a. Panagot b. Pamanahon c. Eksistensyal d. Sambitang panawag
113. Ang salitang ugat ng pamahalaan ay
a. Pamamahala b. Bahala c. Halaan d. Pamahala
114. Piliiin ang pangungusap na ang kaganapang pansimuno ay pang-uri
a. Mga madasalin ang mga Pilipino.
b. Kayong masisipag ay tiyak na magtatagumpay.
c. Ang marangal na tao ay pinagpala.
d. Mabilis na bata ang nasa huling taon.
115. Sa pangungusap na “ill be the one to break the news to him about the accident” ang bahaging break the
news ay nangangahulugang
a. Sisira ng balita sa kanya c. Magtatago ng balita sa kanya
b. Magbabalita sa kanya d. Maglilihim ng balita sa kanya
116. Mahalaga ang pagkakaroon ng pambansang wika dahil ito ang nagsisilbing tulay sa pagkakaunawaan at
pagkakaisa ng mga mamamayan ng isang bansa. Ang pangungusap na ito ay
117. Para sa maayos na daloy ng trapikmo, ang coding ay mahalaga. Ang n asa pangungusap ay ginamit bilang
a. Pang-angkop b. Pang-ukol c. Pangatnig d. Pangawing
118. Tila unti-unti nang nawawala ang damdaming pagkamakabayan sa mga kabataan. Ang salitang may
salungguhit ay isang
a. Pang-abay b. Pang-uri c. Pananda d. Pang-ugnay
119. Alin sa mga pangungusap ang may pang-uring nagbibigay-turing sa pangngalan?
a. Masaya kami sa pagdalo mo.
b. Malinis ang mga silid dito.
c. Mabilis tumakbo ang manlalaro.
d. Tayo ang dapat dumating sa tamang oras.
120. Alin sa mga pangungusap ang nag-uugnay sa pangngalan sa pamamagitan ng pang-angkop?
a. Magandang tanawin ang nakikita ko.
b. Umalis na kami kaagad.
c. Totoong madali ang kumuha ng Passport.
d. Mas malaki ang natanggap mong regalo.
121. Ang mga salitang na, pa, ba at lang ay mga katagang
a. Pang-abay b. Pang-angkop c. Pang-ukol d. Pangatnig
122. Ang uri ng pantig ng salitang transportasyon ay
a. KKP b. KKPK c. KKPKK d. KPKK
123. Ang idyomang “Make a mountain out of a molehill” ay nangangahulugang
a. Palakihin ang isang maliit na problema c. Gawing bundok ang isang burol
b. Balewalain ang isang maliit na problema d. Gumawa ng isang bundok sa isang burol
124. Pag ako sa kasalanan ng iba
a. Hindi ako/ ang nakawala ng pera c. Hindi ako ang nakawalab / ng pera
b. Hindi/ ako ang nakawala ng pera d. Hindi/ ako/ ang nakawala ng pera.
125. Pinatunayan mo na ang kaibigan mo ay maganda
a. Totoo si Josephine /ay maganda. c. Totoo/ si Josephine ay maganda.
b. Totoo si Josephine ay/ maganda. d. Totoo si/ Josephine ay maganda
126. Ipinakilala m osa iyong guro ang kaibigan mo.
a. Bb./ Teodoro/Luis/Manuel ang mga kaibigan ko.
b. Bb. Teodoro/LuisManuel/ ang mga kaibigan ko.
c. Bb. TeodoroLuis/Manuel ang mga kaibigan ko.
d. Bb. Teodoro Luis Manuel ang mga kaibigan ko.
127. Ipinagdiinan mo na dapat kang sundín
a. Dapat sundín mo / ako. c. Dapat sundín / mo ako.
b. Dapat / sundín / mo ako. d. Dapat/ ssundin mo ako.
128. Hindi sigurado ang alkalde kung patuloy na uunlad ang turismo sa lungssod.
a. Hindi umuunlad ang turismo natin. c. Tila uunlad ang turismo natin.
b. Tunay na umunlad ang turismo natin. d. Sadyang maunlad ang turismo natin.
129. Nag-aalinlangan si Raymond sa mga sagot niya sa pasulit.
a. Hindi tama ang mga sagot ko. c. Tinitiyak Kong tama ang lahat ng sagot ko.
b. Hindi ako ssigurado sa mga sagot ko. d. Sigurado akong hindi tama ang sagot ko.
130. Pinagsabihan ng Tatay ang kanyang dalaga na kailangang umuwi ng maaga galing eskwela.
a. Riza, umuwi ka nang maaga. c. Riza, umuwi ka ng maaga!
b. Riza umuwi ka nang maaga. d. Riza umuwi, ka nang maaga.
131. Sinabi ng guro na hindi dapat ilagay ang basurahan sa may pintuan.
a. Huwag dito ilagay ang basurahan. c. Huwag dito, ilagay ang basurahan.
b. Huwag, dito ilagay ang basurahan. d. Huwag dito ilagaya, ang basurahan.
132. Ipinagpilitan mong hindi ikaw kundi si Jecris.
a. Hindi / ako si Jecris c. Hindi ako / si Jecris
b. Hindi ako si / Jecris d. Hindi / ako / si Jecris.
133. Ikaw gumawa hindi iba.
a. Hindi / ako / ang gumawa niyan. c. Hindi / ako gumawa niyan.
b. Hindi ako / ang gumawa niyan. d. Hindi ako ang gumawa/niyan.
134. Sa ilalim ng kasunduan, ang mga OFW sa Timog Korea ay magkakaroon ng karagdagang benepisyo __
ang industrial accident insurance, medical insrance, at employment insurance.
a. ang mga halimbawa. c. kabilang dito.
b. ang epekto. d. tulad ng
135. 136. Magkakaroon ang Kalakhang Maynila ng crisis sa basura sa susunod na dalawang taon. Ito ang
naging bahala ng MMDA. At upang maiwasan ito, ___ nang maghanap and MMDA ng ibang tapunan ng
basura sakalingg mapuno na ang mga kasalukuyang tapunan ng basura.
a. na b. sinimulan c. noon d. bago
136. Sa pangunguna ng mga kilalang manunulat ng dula, ginamit nila ang teatro upang ipakita kung bakit ang
Pilipinass ay dapat na lumaban para sa kalayaan. ___ manunulat ay sina Juan Abad, Juan Matapang Cruz,
Tomas Remegio, at Aurelio Tolentino.
a. Kabilang dito c. Ang mga patunay
b. Ang mga halimbawa d. Ilan sa mga
137. Inaakala ng mga amerikano na madali nilang masasakop ang Pilipinas. Ito ay dahil sa kanilang mas
malakas na sandata at karanasan sa digmaan. ___ naman kaagad na idineklara ng Ameriak na tapos na
ang digmaan.
a. Dahil sa b. Sanhi c. Kaya d. Bunga
138. Binitay si Macario Sakay at Lucio de Vega sa kulungan ng bilibid sa Lungsod ng Maynila. Nahatulan ang
dalawa ng kamatayan sa salang sedisyon at pagiging bandido. _____ iginiit nina Sakay at de Vegana sila
ay mga rebolusyonaryong lumaban para sa kalayaan ng Pilipinas.
a. Sa kabilang banda c. Samantala
b. Sa kabila nito d. Sa kabila
139. Gusto kong kumain ________ mangga.
a. na b. ng c. sa d. nang
WIKA/KOMUNIKASYON: PAKIKINIG, PAGSASALITA, PAGBASA AT PAGSULAT

1. Naulinigan ang pag-uusap ng grupo dahil sa lakas ng tinig nila.
a. nahihimigan b. napakikinggan c. nakikita d. nararamdaman
2. Karapatan ng bawat batang Pilipino ang magkaroon ng pamilyang mag-aaruga sa kanya.
a. mag-aalaga b. magsasaway c. nagpapasalamat d. nalilito
3. Nagugulumihan si Roceelle kung anong kurso ang kanyang kukunin sa Kolehiyo.
a. nagtataka b. natutuwa c. nagpapasalamat d. nalilito
4. Tigib na ng pasahero ang dyip nang ito ay umalis.
a. punong-puno b. kulang-kulang c. kakaunti d. marami-rami
5. Hindi na nakapagpigil ang kaawa-awang katulong kaya ibinulalas ang sama ng loob sa mapang-aping amo.
a. isinabi b. inilahad c. isinigaw d. ibinulgar
6. Iminungkahi ang pagbabawal magtapon ng basura sa di-wastong lugar.
a. ipinatupad b. inilahad c. isiniwalat d. ikinalat
7. Madalas silang mapaaway dahil sa kanilang kapalaluan.
a. kalabisan b. kayabangan c. kagandahan d. kasinungalingan
8. Pakiramdam niya ay labis –labis ang kanyang suliranin kung kaya siya ay maligalig.
a. matalino b. masaya c. magulo ang isip d. malinaw ang isip
9. Maalwan lamang ang nararapat na dalahin ng isang bata.
a. magaan b. maganda c. malaki d. maliit
10. Sa palihan nagagawa ang mga itak, espada at iba pang yari sa bakal.
a. palikuran b. pamilihang-bayan c. palengke d. pandayan
11. Hindi mo dapat gawing katuwaan ang pagkutya sa kapwa.
a. pagsumbong b. panunukso c. pagtampo d. pagkurot
12. Ang pag-eensayo ng banda ay nakabubulahaw.
a. nakakainis b. nagagugulo c. nakakatuwa d. nakababahala
13. Dapat kang magkamal ng salapi sa mabuting paraan.
a. magmana b. magnakaw c. mag-ipon d. maghanda
14. Ilan taon ding siniil ng mga dayuhan ang mga Pilipino.
a. tinago b. inapi c. tinimpi d. pinalaya
15. Ang anumang alitan ay di dapat hayaang magtagal.
a. proyekto b. pagkakaibigan c. hiniram d. di-pagkakasunduan
16. Tinaggap niya ang gawain kahit siya’y pamasak-butas lamang.
a. panghahalili b. mahihirapan c. baguhan d. magtatrabaho
17. Ang mga perlas ay nakukuha sa pusod ng dagat.
a. ilalim ng dagat c. tabi ng dagat
b. ibabaw ng dagat d. gilid ng dagat
18. Ang sakit na tigdas at polio ay nanalot sa mga kabataan.
a. nanguha b. dumalaw c. naminsala d. nanirahan
19. Ang sinumang lumapit doon ay nilalapang.
a. kinukuha b. inaalagaan c. kinakain d. itinatapon
20. Maligaya na rin ang binata kapag natunghayan ang dalaga.
a. narinig b. nakita c. naamoy d. nabunggo
21. Ang kanilang puso at damdamin ay binuklod ng isang adhika.
a. utos b. layunin c. pakiusap d. bahala
22. Ang mga tao sa parke ay parang kinain ng laho nang magkagulo.
a. biglas lumabas b. biglang nawala c. unti-unting lumabas d. unti-unting nawala
23. Kung kumilos ang batang iyon ay parang kidlat.
a. napakabilis b. napakabagal c. napakataas d. napakahina
24. Siya ang kabiyak ko.
a. kapatid b. ina c. ama d. asawa
25. Naningalang pugad na si Bong.

a. nanghuhuli ng ibon c. nanliligaw
b. nanghuhuli ng manako d. nag-aaral
26. Narinig ko ang alawat ng mga bata sa silid ng mag-asawang Maria at Jose.
a. Ingay c. Sigaw
b. Mahinang alingawngaw d. Tawanan
27. Ang itay ay alimbuyaw nang dumating kanina.
a. Aburido b. Masaya c. Patakbo d. Sumigaw
28. Si Tj ay isang anluwagi nang mapangasawa ni Luisa.
a. Guro b. Katulong c. Karpintero d. Pulis
29. Kakarampot ang nakuha kong ulam sa mesa.
a. Marami b. Katiting c. Malalaki d. Mahahaba
30. Alumpihit ang itay habang hinihintay ang inay.
a. Kabang-kaba b. Siyang-siya c. Di-Mapalagay d. Tuwang-Tuwa
31. Iyon ang kinamihasnan ng babaeng iyon sa bundok kaya di – makaunawa sa iyo.
a. Natutuhan b. Kinagawian c. Napag-aralan d. Nagustuhan
32. Nakita kong pakimod na sumagot ang babae sa dalaga nang mag-usap sila.
a. Paismid b. Pangiti c. Patawa d. Pasigaw
33. Isang indehente ang tumawag ng aking pansin dahil sa nakakatawang ayos nito.
a. Maralita b. Matanda c. Mag-asawa d. Paslit
34. Naging Cum Laude si Memi dahil siya ay nagsunog ng kilay gabi-gabi.
a. Nagbubunot c. Nag-aahit
b. Puspos sa Pag-aaral d. Nag-aayuno
35. Parang balat-sibuyas ang kutis ng babaeng ito.
a. Namumula sa bilog c. Mahaba at payat
b. Napakaputi at malinis d. Pino at malambot
36. Kapit – tuko sa isa’t isa habang naglalakad ang magkasintahan Heart at Chiz.
a. Away ng away c. Malayo ang agwat
b. Mahigpit na magkahawak-kamay d. Patakbo
37. Ang langitngit ng mga bintana ay gumigising nang lubos sa katahimikan ng silid-aralan.
a. Alatiit b. Kulay c. Dekorasyon d. Sira
38. Mataginting na tinanggap ng batang paslit ang pangaral ng guro.
a. Maingay b. Pasigaw c. Mapayapa d. Paismid
39. Ang kaibigan ko ay isang maralita.
a. Mangmang b. Maliit na tao c. Mabait d. Mahirap
40. Palasak na ang disenyong iyan.
a. Pambihira b. Pangkaraniwan c. Magastosq d. Kinuha
41. Ang mga kawal na lumabag sa utos ay binigyan ng babala.
a. Sundalo b. Kaibigan c. Kinatatakutan d. Kinasusuklaman
42. Ang banghay na ginawa niya ay may kahirapang gawin.
a. Buhay b. Balangkas c. Plano d. Pangako
43. Ang panukalang inihain niya ay lubhang malalim at mahirap abutin.
a. Proyekto b. Layon c. Mungkahi d. Hiling
44. Matapos ang maghapong gawain siya ay lugami na.
a. Lubog b. Yumaman c. Nalungkot d. Lupaypay
45. Ang mga nangyari sa kanya ay hampas lamang ng panahon.
a. Hataw b. Hagupit c. Palo d. Sampal
46. Hindi ko sukat akalain na siya pala ay isang balakyot.
a. Marumi b. Makasalanan c. Mapanlinlang d. Mabaho
47. Ang damuho ay may asawa na pala.
a. Salbahe c. Tanga
b. Kabiyak d. Di-Mapagkakatiwalaan
48. Ang magkaibigan ay karatig pook lamang.
a. Kasama b. Kabihasnan c. Kasing-laki d. Kalapit
49. Ang abrigo na ibinigay sa may kaarawan ay makulay.
a. Pamaypay b. Tela c. Balabal d. Banig
50. Maaasahan mo sa anumang kagipitan ang iyong kahiramang-suklay.
a. kaibigan b. kapatid c. asawa d. pinsan
51. Pabalat-bunga lang pala ang mga kabutihang ipinakita mo sa akin.
a. hindi totoo b. totoo c. kasinungalingan d. pagsubok
52. Ang taong may krus sa dibdib ay pinagpala ng Diyos.
a. maawain b. mabait c. mapagpatawad d. mapagbigay
53. Ang ibig kong mapangasawa ay ang babaeng di-makabasag pinggan.
a. mabait b. mapagmahal c. mahinhin d. mapagbigay
54. Kahit alog na ang baba ni Mang Jose, siya’y nakabubuhat pa ng isang sakong bigas.
a. payat b. mahina c. sakitin d. matanda
55. Ang taong palalo ay hindi pinagpala.
a. mayaman b. mata-pobre c. inutilq d. mayabang
56. Kahit sila dahop sa salapi, mayaman naman sila sa magandang ugali.
a. sagana b. kapos c. umaawas d. puno
57. Nagpupuyos sa galit si ama nang malaman ang panlolokong ginawa sa kanya ng kanyang kaibigan.
a. natutuwa sa galit c. nagbubuhos ng galit
b. mainit ang ulo d. nagngingitngit sa galit
58. Himukin mo siyang dito na tumira.
a. hikayatin b. pagsabihan c. alalahanin d. sundan
59. Maganda ang kanyang tinig at banayad siyang magsalita
a. malakas b. mabilis c. mahinahon d. malambing
60. Kailangang isangguni mo muna sa abogado ang mga suliraning iyan.
a. ipaliwanag b. ikunsulta c. ipayo d. ihatid
61. Nagasgas ang bulsa ng kanyang mga magulang nang siya’y nagpakasal.
a. nawalan ng pera c. naging maligaya
b. nagkagastos ng malaki d. sumama ang loob
62. Lumaki ang ulo ni Nestor nang makapasa siya sa pagsusulit.
a. naging marunong b. naging mayaman c. naging mayabang d. naging suplado
63. Tinaggap niya ang gawain kahit siya’y pamasak-butas lamang.
a. panghalili b. mahihirapan c. baguhan d. magtatrabaho
64. Ang mga perlas ay nakukuha sa pusod ng dagat.
a. ilalim ng dagat b. ibabaw ng dagat c. tabi ng dagat d. gilid ng dagat
65. Ang sakit na tigdas at polio ay nanalot sa mga kabataan.
a. nanguha b. dumalaw c. naminsala d. nanirahan
66. Ang sinumang lumapit doon ay nilalapang.
a. kinukuha b. inaalagaan c. kinakain d. itinatapon
67. Maligaya na rin ang binata kapag natunghayan ang dalaga.
a. narinig b. nakita c. naamoy d.nabunggo
68. Ang kanilang puso at damdamin ay binuklod ng isang adhika.
a. utos b. layunin c. pakiusap d. bahala
69. Ang mga tao sa parke ay parang kinain ng laho nang magkagulo.
a. biglas lumabas b. biglang nawala c. unti-unting lumabas d. unti-unting nawala
70. Nabuwal siya sa digmaan.
a. Napatid b. Natumba c. Natalo d. Namatay
71. Nagkaroon ng unang hakbangin upang ang Pilipinas ay magkaroon ng Wikang Pambansa noong ?
a. 1935 b. 1945 c. 1955 d. 1987
72. Ang kahulugan ng akronim na SWP ay
a. Sambayanan ng Wikang Filipino c. Samahan ng Wikang Pambansa
b. Sanggunian ng Wikang Pambansa d. Surian ng Wikang Pambansa
73. Noong 1937 , iminungkahi ng SWP sa kanilang resolusyon na ang Wikang Pambansa ay ibatay sa
a. Tagalog b. Iloco c. Cebuano d. Waray
74. Sinimulang ituro ang Wikang Pambansa sa mga paaralan noong
a. 1935 b. 1937 c. 1940 d. 1941
75. Noong 1959 , nilinaw ng Kagawaran ng Edukasyon na kalian ma’t tutukuyin ang Wikang Pambansa ng
Pilipinas ay tatawaging
a. Tagalog b. Pilipino c. Filipino d. Pilifino
76. Ayon sa Saligang Batas (1987) , ang Wikang Pambansa ng Pilipinas ay tatawaging
a. Filipino b. Filifino c. Pilipino d. Pilfino
77. Ang patakarang sinimulang ipatupad sa mga paaralan noong 1974 ay tinatawag na
a. Edukasyong multilinggwal c. Edukasyong Trilinggwal
b. Edukasyong Monolinggwal d. Edukasyong Bilinggwal
78. Ang alpabeto ng ating mga ninuno noong panahong pre-kolonyal ay tinatawag na
a. alibata b. alibaba c. talibaba d. taliba
79. Ang alpabetong binalangkas noong 1940 ay nakilala sa tawag na
a. Ey Bi Si b. Abakada c.Alpabeto d. Alfabeto
80. Ang bagong alpabetong Filipino ay binubuo ng
a. 20 titik b. 25 titik c. 28 titik d. 31 titik
81. Noong 1971, iminungkahing dagdagan ang alpabeto ng
a. 5 titik b. 7 titik c. 8 titik d. 11 titik
82. Ang mga titik sa Bagong Alpabetong Filipino ay tinatawag nang pa –ingles maliban sa
a. Ñ b. Ng c. Q d. Z
83. Sa kassalukuyan , ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay
a. Ingles at Pilipino c. Filipino at Tagalog
b. Ingles at Filipino d. Ingles, Kastila at Filipino
84. Tuwing Agosto, ipinagdiriwang ang
a. Araw ni Balagtas b. Buwan ni Quezon c. Araw ni Rizal d. Araw ng SWP
85. Ang teorya hinggil sa paraan ng pagsulat ng mga sinaunang Pilipino ay binuo ni
a. Tridad H. Pardo de Tavera c. Fr. Pedro Chirino
b. Ferdinand Blumentritt d. Richard Pittman
86. Unang naging tagapangulo ng Surian ng Wikang Pambansa
a. Lope K. Santos c. Iñigo Ed Regalado
b. Cecilio Lopez d. Jaime C. De Veyra
87. Ang lumagda ng Proklama Blg. 12 na naglilipat sa pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa taon-taon
simula ika – 13 hanggang 19 ng Agosto ay si
a. Manuel L. Quezon c. Emilio Jacinto
b. Diosdado Macapagal d. Ramon Magsaysay
88. Upang manatiling buhay ang wika, kinakailangang ito ay patuloy na
a. Sinasaliksik b. Isinasaaklat c. Ginagamit d. Itinuturo
89. Dahil sa patuloy na pag-unlad ng wika, sinasabing ito ay isang
a. Walang kabuluhang wika c. Wikang walang patutunguhan
b. Daynamikong bukas na sistema d. Wikang kailanman ay hindi mapapalago
90. Upang maging mabisa ang paggamit ng wika, ito ay
a. Pinipili c. Pinipili at Isinasaayos
b. Isinasaayos d. Pinipili at pinapalaganap
91. Sa isang bansang tulad ng Pilipinas, ang mga mamamayan ay may kalayaang makisangkot sa pag-ugit ng
pamahalaan. Ito ay tumutukoy sa kahalagahan ng pakikipagtalastasang
a. Panlipunan b. Pampropesyon c. Pampulitika d. Panrelihiyon
92. Antas ng wika na kilala bilang mga salitang kanto
a. Lalawiganin b. Balbal c. Pampanitikan d. Pambansa
93. Bawat nilalang ay may kani-kaniyang katangian, kakayahan at kaalaman sa paggamit ng wika dahil ang
wika ay
a. Masistema b. Balangkas c. Arbitraryo d. Nagbabago
94. Sagisag ang wika dahil ito ay
a. Sumasagisag sa kulay ng isang bansa c. Sagisag ng pagkakaibigan
b. Dungawan ng kultura ng isang bansa d. Dungawan ng tahanan
95. Ginagamit ng tao ang wika sa pagpapahayag ng damdamin at kaisipan; kung gayon ang wika ay
instrumento ng
a. Pagtuturo b. Kabuhayan c. Komunikasyon d. Pag-aaral
96. Ang anumang kahulugan ng wika ngayon ay maaaring madagdagan bukas dahil ang wika ay
a. Nagbabago o daynamiko c. Nagbubuklod ng Bansa
b. Lumilinang sa Malikhaing Pag-iisip d. Sinasalitang Tunog
97. Ang pagkakaiba ng katangian ng mga wika ay bunga ng pagkakaiba-iba ng mga bansa at pangkat sa
a. Panitikan b. Kultura c. Lahi d. Edukasyon
98. Ang maagham na pag-aaral ng wika.
a. Semantika b. Linggwistika c. Pagbabalangkas d. Dalubwika
99. Ano ang tawag sa taong nagsasagawa ng maagham na paraan ng pag-aaral ng ating wika.
a. Linggwista b. Polyglot c. Dalubwika d. Tagles
100. Ang wikang ito ang siyang pinakamalinang at may pinakamayamang panitikan sa mga wikang sinasalita
sa buong kapuluan ng Pilipinas.
a. Bisaya b. Ilokano c. Hiligaynon d. Tagalog
101. Ang tawag sa taong may maraming alam na wika.
a. Polyglot b. Dalubwika c. Linggwista d. Antropologo
102. Ano ang tawag sa pagkakaroon ng kasanayan sa dalawang wika.
a. Linggwista b. Dalubwika c. Bilinggwalismo d. Polyglot
103. Ang sagabal na ito ng komunikasyon ay tumutukoy sa ingay sa paligid.
a. semantika b. pisikal c. pisyolohikal d. saykolohikal
104. Ang sagabal ng komunikasyon na tumutukoy sa pagkakaiba ng paniniwala ng bawat tao.
a. pisikal b. saykolohikal c. semantika d. pisyolohikal
105. Ang komunikasyon na ito ay gumagamit ng mga salita upang maipahatid ang mensahe?
a. di-berbal b. berbal c. intrapersonal d. interpersonal
106. Komunikasyon na ito ay gumagamit ng ekspresyun ng mukha upang maipahatid ang mensahe?
a. berbal b. di berbal c. interpersonal d. intrapersonal
107. Ito ay tumutukoy sa komunikasyong nagaganap sa pagitan ng isa at malaking pangkat ng mga tao.
a. intrapersonal b. berbal c. interpersonal d. pampubliko
108. Ang komunikasyong intrapersonal ay tumutukoy sa komunikasyong
a. pansarili b. paiba c. pangmaramihan d. pambuliko
109. Ang komunikasyong ito ay naganap sa pagitan ng dalawang tao.
a. intrapersonal b. interpersonal c. pampubliko d. pangmaramihan
110. Ang mensaheng pangnilalaman ay tinatawag ding mensaheng
a. panglinggwistika b. relasyunal c. pangkayarian d. pansarili
111. Ang telegrama, telopono ay mga halimbawa ng daluyang
a. sensori b. institusyunal c. pangkayarian d. relasyunal
112. Ang pagkakaroroon ng dalawa o higit pang kahulugan ng isang salita ay isang halimbawa ng anong
sagabal ng komunikasyon?
a. pisikal b. saykolohikal c. semantika d. pisyolohikal
113. Ang kahinaan ng paningin at kahinaan ng pandinig ay halimbawa ng _______ na sagabal.
a. pisyolohikal b. semantika c. pisikal d. saykolohikal
114. Gamitin ito sa pakikinig upang maaliw. Mahusay na halimbawa nito ang pakikinig ng mga awit sa radyo
o konsyerto.
a. appreciative b. diskriminatori c. mapanuri d. implayd
115. Sa antas na ito, tinutuklas ng isang tagapakinig ang mga mensaheng nakatago sa likod ng mga salitang
naririnig.
a. internal b. implayd c. diskriminatori d. mapanuri
116. Kritikal na pakikinig ito. Ginagamit ito para sa organisasyon at analisis ng mga datos na napakinggan.
a. mapanuri b. implayd c. internal d. diskriminator
117. Ito ay pakikinig sa sarili.

a. internal b. Implayd c. mapanuri d. diskriminatori
118. Siya ang tagapakinig na ngiti ng ngiti habang may nagsasalita sa kanyang harapan.
a. eager beaver b. tiger c. bewildered d. frowner
119. Siya ang tagapakinig na laging handang magreak sa anumang sasabihin ng nagsasalita.
a. tiger b. frowner c. sleeper d. bewildered
120. Siya ang pinakaepektibong tagapakinig.
a. relaxed b. busy bee c. frowner d. two-eared listener
121. Ito ang kakayahan ng nakikinig sa pagkilala sa mga sangkap ng wika.
a. resepsyon b. rekognisyon c. interpretasyon d. asimilasyon
122. Ito ay ang simula sa pagsusuri ng mga naririnig kung alin ang mahalaga at makahulugan.
a. rekognisyon b. asimilasyon c. interpretasyon d. asimilasyon
123. Ito ang pinakamahalagang puhunan ng isang nagsasalita.
a. bigkas b. tinig c. tindig d. kilos
124. Kung wala ito sa pagsasalita, ang nagsasalita ay magmumukhang tuod o robot.
a. kumpas b. bigkas c. tindig d. tinig
125. Nagiging kumplikado ang proseso ng komunikasyon dahil sa
a. Hindi pagkakaunawaan c. Persepsyon na hindi pare-pareho
b. Hindi tamang paggamit ng salita d. Pagkahiya ng kausap sa Nagsasalita
126. Ang relaks na pangangatawan, madalas na pagtingin sa kaibigan ay maituturing na
a. Mensaheng panglinggwistika c. Mensaheng Pansarili
b. Mensaheng Pampersonal d. Mensaheng Relasyunal
127. Katangian ng wika na tumutukoy sa esensiya ng pagiging panlipunan nito.
a. Nakabatay sa Kultura c. Pinipili at Isinasaayos
b. Sinasalitang Tunog d. Arbitraryo
128. Ito ay antas ng wika na tinatawag ding panretorika.
a. Pampanitikan b. Kolokyal c. Pambansa d. Lalawiganin
129. Makrong kasanayan na tumutukoy sa pagkilala sa mga nakalimbag na simbolo.
a. Pagsasalita b. Pagbasa c. Pakikinig d. Pagsulat
130. Tungkulin ng wika na naipapakita sa pamamagitan ng pakikipanayam upang makakuha ng impormasyon
o datos.
a. Interaksyunal b. Impormatib c. Heuristik d. Instrumental
131. Ito ay pinaraanang pagbasa. Ang pinakamabilis na pagbasa na nakakaya ng isang tao.
a. Scanning b. Matulin c. Skimming d. Mabilis
132. Ito ay paghahanap ng isang tiyak na impormasyon sa isang pahina.
a. Skimming b. Matulin c. Mabilis d. Scanning
133. Pagkilala sa mga tauhan. Anong dimensiyon ito ng pagbasa.
a. Interpretasyon b. Mapanuri c. Literal d. Aplikasyon
134. Pagkuha ng pangkalahatang kahulugan ng isang binasa. Anong dimensiyon ito ng pagbasa.
a. Mapanuri b. Interpretasyon c. Aplikasyon d. Literal
135. Teorya ng wika na naniniwala na wika ay nagmula sa mga masisidhing damdamin.
a. Yoheho b. Pooh-pooh c. Tarara boom diay d. Tata
136. Teorya ng wika na naniniwala na wika ay nagmula sa mga pwersang pisikal.
a. Yoheho b. Pooh-pooh c. Tarara boom diay d. Tata
137. Teorya ng wika na naniniwala na wika ay nagmula sa mga tunog ng kalikasan.
a. Dingdong b. Pooh-pooh c. Bow-wow d. Tata
138. Ano ang nais ipakahulugan ng sumusunod na pahayag: “Hindi ang mukhang iyon ang inaasahan niyang
makakatagpo, ang kanyang ama’y isa ring pangkaraniwang tao. Tulad ng isang bahay na
nakikipagtagisan sa unos ng araw, ang kanyang ama’y pinagigiray na rin ng buhay.” – Ang Kanyang Ama
ay Hindi Diyos ni Benigno R. Juan.
a. May sakit ang kanyang ama
b. Matanda at mahina na ang kanyang ama
c. Napakataas ng pagkakakilala niya sa kanyang ama
d. Nabigla siya sa nakitang ayos ng kanyang ama.
139. Ang tiyak na kahulugan ng sumusunod na talata ay piliin sa ibaba. “ At ang pamumulaklak at pamumunga
ng mangga, santol, sinegwelas at ng iba pang punongkahoy o halaman sa loobang iyon ay nagpatuloy.
Ang damuhan ay natuyo at muling sinubulan ng bagong supling. – Sa Bagong Paraiso ni Efren Abueg
a. Naging mabunga ang mga pananim c. Patuloy ang paglipas ng panahon
b. Dumating na ang tag-araw d. Kaaya-ayang tanawin sa lalawigan
140. Ito ang larawang diwa na mabubuo sa isipan ng babasa ng talatang ito: “ At isang araw, Sabado ng
umaga, isinama siya ng kanyang ama sa bahay ni Ba Aryo sa tabing ilog.Ngumata siya ng dahon ng
bayabas, pumikit siya at pagkaraan ng iba pang ginawa, siya’y itinaboy ni Ba Aryo upang maligo sa ilog.”
– Sa Bagong Paraiso ni Efren Abueg
a. Isang batang dumaranas ng kalupitan sa kanyang ama.
b. Isang batang sumasailalim sa isang ritwal na may kaugnayan sa pagbabago ng kanyang katauhan at
pagkalalaki
c. Isang batang takot sa mga pagbabago
d. Isang batang dumadaan sa panibagong yugto ng kanyang buhay
141. Tukuyin ang damdamin na pinalulutang ng sumusunod na pahayag: “May luha siya sa mata ngunit may
galak siyang nadarama.Luwalhati. Hinagud-hagod niya ang mga kamao. Nadama ang bagong tuklas na
lakas niyon. Sa matinding sikat ng araw ay tila isa siyang mandirigmang sugatan ngunit matatag na
nakatindig sa pinagwagiang larangan. – Impeng Negro ni Rogelio Sikat.
a. Nakadama ng pagmamalki ang nagwagi sa labanan
b. Napatunayan niya sa sarili at sa ibang tao na hindi siya habambuhay na paaapi
c. Nabigla siya sa natuklasan niyang panibagong lakas
d. Magkahalong lungkot at saya ang kanyang nadama nang manalo siya sa pakikipaglaban
142. Ang sumusunod na pahayag ay nagbabadya ng: “ Mamatay akong di-man nakita ang maningning na
pagbubukang-liwayway sa aking Inang Bayan. Kayong makakakita, batiin niyo siya at huwag kalimutan
ang mga nalugmok sa dilim ng gabi.” – Noli Me Tangere ni Dr. Jose P. Rizal.
a. Kawalang pag-asa sa mga kaganapan sa kanyang bayan
b. Labis na kalungkutan sa harap ng kamatayan at pagbabago
c. Panghihinayang sa paghihirap na ginawa na hindi nabigyan ng gantimpala
d. Umaasa pa rin ng kanilang kalayaan at pagnanais na sila’y magunita kahit paano.
143. Tukuyin ang nais ipahiwatig ng nagsasalaysay: “Mula sa kinauupuan namin ay tila ko nakikita ang mukha
ni Ore- kunot ang noo, tiim ang ngipin, tikom ang mga labi,pigil na pigil ang ugit ng araro at halos
masugat ang kaliwang palad sa pagbanat sa pamitik. Napapaangat ako sa bawat hakbang ng kalabaw ni
Ore.” - Suyuan sa Tubigan ni Macario Pineda.
a. Pagod na si Ore sa pag-aararo
b. Galit si Ore sa kanyang kalabaw
c. May nakatagong matinding galit si Ore sa kanyang dibdib
d. Tamad ang kalabaw ni Ore
144. Piliin ang pinakamalapit na kahulugan ng sumusunod na saknong:
“Katiwala ako’t ang iyong kariktan
Kapilas ng langit, anaki’y matibay
Tapat ang puso mo’t di nagunamgunam
Na ang paglililo’y nasa kagandahan”
(Florante at Laura ni Francisco Balagtas)
a. Ang kagandahang pisikal ay nagpapahiwatig din ng magandang kaasalan
b. Ang pagtitiwaka sa katapatan ng tao ay nababatay sa kanyang taglay na kagandahan
c. Ang kagandahan ay nakapanlilinlang ng tao
d. Naitatago ng kagandahan ang kataksilan ng isang nilalang
145. Tukuyin ang pinalulutang na kaisipan ng sumusunod na saknong:
“Ang laki ng araw, karaniwa’y hubad
Sa bait at muni’t hatol ay salat
Masaklap na bunga ng maling paglingap
Habag ng magulang sa irog na anak
( Florante at Laura ni Francisco Balagtas)
a. Ang maling pagpapalaki sa anak ay pagsisihan ng mga magulang
b. Ang anak na pinalaki sa layaw ay kapos sa mabubuting kaasalan
c. Kahabag-habag ang magulang na nagpalayaw sa anakd.
d. Mahabagin ang mga magulang na pinalaki sa layaw ang mga anak
146. Pinasimulan ang patuturo ng Filipino sa lahat na paaralang bayan at pribado batay sa
a. Kautusang Tagapaganap Blg. 186 c. Kautusang Tagapaganap Blg. 263
b. Kautusang Tagapaganap Blg. 236 d. Kautusang Tagapaganap Blg. 136
147. Ang lumagda ng Proklama ZBlg. 12 ana naglilipat sa pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa taon-
taon simula ika-213 hanggang 19 ng Agosto ay si
a. Pangulong Manuel L. Quezon c. Pangulong Emilio Jacinto
b. Pangulong Diosdado Macapagal d. Pangulong Ramon Magsaysay
148. Nilagdaan ang kautusang Pangkagawaran Blg.25 na nagtatadhana ng mga panuntunan ng patakarang
edukasyong bilinggwal noong
a. Hunyo 19, 1974 b. Hunyo 9, 197 c. Hulyo 12, 1944 d. Hulyo 9, 1974
149. Upang makaagapay sa mabilis na pag-unlad at pagbabago ng wikang Filipino, ang dating abakada ay
pinalitan ng bagong alpabetong Pilipino ayon sa
a. Memorándum Pangkagawaran Blg. 149,s.1976
b. Memorándum Pangkagawaran Blg. 193,s.1976
c. Memorándum Pangkagawaran Blg. 194,s.1976
d. Memorándum Pangkagawaran Blg. 196,s.1976
150. Sa kasalukuyang , ang may layuning bumalangkas, magpaunlad at magpalaganap ng wikang Filipino at
iba pang mga wika ng Pilipinas ay ang
a. Surian ng Wikang Pambansa c. Linangan ng mga Wika sa Pilipinas
b. Komisyon ng Wikang Filipino d. Lupon ng Pananaliksik sa mga Wika.
151. Maraming kaalaman ang naisalin sa ibang lahi at salinlahi dahil ang wika ay
a. Tumutuklas at nagpapalawak ng kaalaman
b. Nababawasan at nadadaragdagan ng kaalaman
c. Nag-iingat at nagpapalaganap ng kaalaman.
d. Lumilinang ng malikhaiong pag-iisip
152. Lumalawak ang kahulugan ng mga bokabularyong isang wika kapag
a. Ang mga lumang salita ay napapalitan ng bagong salita
b. Ang mga lumang salita ay napapalitan ng bagong kahulugan.
c. Ang mga salita aya nagakakaroon ng bagong kahulugan.,
d. Ang mga salita ay nagkakaroon ng bagong pagbigkas.
153. Sa anumang propesyon, upang maging matagumpay ay nangangailangan ng
a. Malawak na karanasan c. Mabisang pakikipagtalastasan
b. Paghahandang pansarili d. Lahat ng nabanggit.
154. Tumutukoy sa proceso ng komunikasyon na kinasasangkutan ng pagpapadala ng mensahe ang
a. Decoding c. Pampublikong komunikasyon
b. Encoding d. Pampersonal na komunikasyon
155. Inuunawa at inaalala ng tagapakinig ang mga impormasyong kaniyang napakinggan sa pakikinig na
a. Appreciative b. Mapanuri c. Internal d.Diskriminatori
PANITIKAN
1. Ang dulang ito ay karaniwang umiikot lagi sa paglalabanan ng mga muslim at kristiyano.
a. pangangaluluwa b. zarzuela c. moro-moro d. alay
2. Ito ay isang musikal o melodramang may tatlong yugto at umiikot sa iba’t ibang paksa gaya ng pag-ibig,
paninibugho, paghihiganti, pagkasuklam at iba pa.
a. pangangaluluwa b. moro-moro c. alay d. zarzuela
3. Tula ni Dr. Rizal na isinulat niya noong siya’y walong taong gulang.
a. Sa Aking Mga Kababata c. Sa Kabataang Pilipino
b. Mi Ultimo Adios d. Ang Pag-ibig sa Tinubuang Lupa
4. Ang Propagandista na ito ay gumamit ng sagisag na TAGA-ILOG
a. Antonio Luna c. Graciano Lopez Jaena
b. Juan Luna d. Pedro Paterno
5. Siya ang tinaguriang AMA NG PAHAYAGAN
a. Antonio Luna c. Pascual Poblete
b. Marcelo Del Pilar d. Jose Maria Panganiban
6. Sino ang propagandista na gumamit ng sagisag na dimasalang at laon-laan.
a. Marcelo H. Del Pilar c. Dr. Jose P. Rizal
b. Pascual Poblete d. Pedro Serrano Laktaw
7. Siya ang nagbigay ng pamagat sa tulang Mi Ultimo Adios ni Dr.Jose P. Rizal.
a. Padre Mariano Dacanay c. Padre Modesto de Castro
b. Padre Jose Rodriguez d. Padre Juan de Placencia
8. Ang akda na ito ay naglalaman ng mga kabuuang kasaysayan ng Pilipinas bago dumating ang mga Kastila.
a. Ang Anak ng Bayan c. Liwanag at Dilim
b. Ang Dapat Mabatid ng mga Tagalog d. Ang Kartilya ng Katipunan
9. Siya ang tinaguriang UTAK NG KATIPUNAN
a. Apolinario Mabini b. Emilio Jacinto c. Marcelo del Pilar d. Andres Bonifacio
10. Siya ang tinaguriang UTAK NG HIMAGSIKAN
a. Emilio Jacinto b. Apolinario Mabini c. Marcelo del Pilar d. Juan Luna
11. Siya ang sumulat ng tulang ISANG DIPANG LANGIT
a. Amado V. Hernandez c. Alejandro Abadilla
b. Jose Corazon de Jesus d. Valeriano H. Peña
12. Siya ang sumulat ng tulang AKO ANG DAIGDIG
a. Amado V. Hernandez c. Alejandro Abadilla
b. Jose Corazon de Jesus d. Valeriano H. Peña
13. Siya ang sumulat ng nobelang NENA AT NENENG
a. Valeriano H. Peña c. Aurelio Tolentino
b. Iñigo Ed. Regalado d. Clodualdo Del Mundo
14. Siya ang sumulat ng nobelang SAMPAGUITANG WALANG BANGO
b. Iñigo Ed. Regalado d. Clodualdo Del Mundo
15. Siya ang sumulat ng nobelang BANAAG AT SIKAT
b. Iñigo Ed. Regalado d. Lope K. Santos
16. Siya ang sumulat ng maikling kwento na LUPANG TINUBUAN
a. Gloria Villaraza b. Narcisio Reyes c. Macario Pineda d. Aurora Cruz
17. Siya ang sumulat ng maikling kwento na UHAW ANG TIGANG NA LUPA
a. Liwayway Arceo c. Aurora Cruz
b. Cornelio Reyes d. Serafin Guinigundo
18. Siya ang sumulat ng maikling kwento na SINAG SA DAKONG SILANGAN
a. Serafin Guinigundo c. Macario Pineda
b. Amado Pagsanjan d. Liwayway Arceo
19. Anong taon idineklara ang BATAS MILITAR
a. 1982 b. 1972 c. 1962 d. 1952
20. Matapang at kilalang manghihimagsik at tinaguriang AMA NG DEMOKRASYANG PILIPINO
a. Jose Rizal b. Andres Bonifacio c. Emilio Jacinto d. Emilio Aguinaldo
21. Maikling nobela ni Graciano Lopez Jaena na naging sanhi ng kanyang pagkatapon sa Barcelona.
a. A Mi Madre c. Katabusang Hibik ng Pilipinas
b. Junto Al Pasig d. Fray Botod
22. Pahayagang itinatag ni Marcelo H. Del Pilar , isang pahayagang pampulitika at dito naisiwalat ang mga
hiling na reporma sa pamahalaang Kastila.
a. Diaryong Tagalog c. Muling Pagsilang
b. La Solidaridad d. Noche Buena
23. Isang natatanging nobela ng bagong panahon na inilalarawan nang buong pait ang mga biktima ng liwanag
ng lungsod at walang takot na pagdakirot sa kabulukan ng lipunan.
a. Canal de Reina c. Sa Mga Kuko ng Liwanag
b. Kwentong Kutsero d. Daloy ng Buhay
24. Nagsatitik ng Pambansang awit ng Pilipinas
a. Jose Palma Y. Velasquez c. Julian Felipe
b. Rafael Palma d. Emilio Jacinto
25. Ang kinikilalang Huseng Batute at sumulat ng BAYAN KO na isinaawit
a. Jose Villa Panganiban c. Jose dela Cruz
b. Jose Rizal d. Jose Corazon de Jesus
26. Ang panitikan ay galing sa salitang titik o letra kaya dapat ito ay:
a. nakasulat b. marinig c. mapagmasdan d. maunawaa
27. Kahit na may kapansanan si Apolinario Mabini naipakilala niya ang katalinuhan at pagmamahal sa bayan
sa pamamagitan ng kanyang panulat tulad ng:
a. A La Patria b. A Mi Madre c. El Verdadero Decalogo d. Flor Ideal
28. Ang pahayagan ng Kilusang Propaganda
a. La Solidaridad b. El Resumen c. Diariong Tagalog d. Taliba
29. Ang pinaghandugan ni Francisco Baltazar ng kanyang Florante at Laura
a. Juana Tiambing c. Celia Mayor
b. Josephine Bracken d. Maria Asuncion Rivera
30. Inihandog ni Rizal ang El Filibusterismo
a. Tatlong paring martir c. Sa Bayan
b. Josephione Bracken d. Sa mga Pilipino
31. Ang tinaguriang MAKATA NG MANGGAGAWA
a. Idelfonso Santos c. Florentino Collantes
b. Amado V. Hernandez d. Iñigo Ed. Regalado
32. Binaril si Dr. Jose P. Rizal sa Luneta noong
a. Disyembre 31, 1896 c. Disyembre 30, 1896
b. Disyembre 31, 1869 d. Disyembre 30, 1869
33. Siya ang tinaguriang AMA NG DULANG TAGALOG
a. Severino Reyes c. Alejandro Abadilla
b. Amado V. Hernandez d. Macario Pineda
34. Sino sa kanila ang gumamit ng sagisag na PIPING DILAT
a. Jose Rizal c. Graciano Lopez Jaena
b. Marcelo H. del Pilar d. Jose Ma. Panganiban
35. Ang wikang ito ang siyang pinakamalinang at may pinakamayamang panitikan sa mga wikang sinasalita sa
buong kapuluan ng Pilipinas
a. Bisaya b. Ilokano c. Hiligaynon d. Tagalog
36. Ang tulang walang sinusunod na tuntunin sa sukat at tugma ay tinatawag na
a. tanaga b. pantum lelayu c. haiku d. malayang taludturan
37. Siya ang unang manunulat na Pilipinong nakalaya sa mahigpit na pagbawal sa panulat noong huling
panahon ng Kastila.
a. Sergio Osmeña c. Pedro Paterno
b. Emilio Jacinto d. Graciano Lopez Jaena
38. Kinagiliwan ng mga tao ang akda ni Antonio Luna dahil sa kanyang pagpuna sa sayaw Kastila na DI
MARAANANG SINULID ANG PAGITAN NG MGA KATAWAN. Ano ang pamagat ng akdang ito?
a. Sa Divierten c. Por Madrid
b. La Turtelia Filipina d. Noche Buena
39. Ang ibang pangalan ng tulang pandamdamin ay
a. tulang liriko c. kuro-kuro
b. pansariling talambuhay d. pabula
40. Ang tulang may kwento ay
a. pasalaysay b. kathambuhay c. anekdota d. pabula
41. Ang dulang nakasulat nang patula
a. Florante at Laura c. Nena at Neneng
b. Urbana at Felisa d. Bunga ng Kasalanan
42. Sanaysay na naglalahad ng kuro-kuro ng patnugot ng isang pahayagan.
a. pangulong tudling b. sanaysay c. awit d. kurido
43. Ang aklat ni dr. Jose P. Rizal tungkol sa paraan ng pagsulat ng mga Filipino noon ay
a. Sucesos delas Islas Filipinas c. Paghuhunos
b. Ang Huling Paalam d. Paglalayag
44. Tinaguriang Ama ng Panitikang Bisaya
a. Mariano Perfecto c. Edilberto Gumban
b. Jose Villa Panganiban d. Fernando Bagong Banta
45. Ang tinaguriang Ama ng Panitikang Kapampangan
a. Mariano Perfecto c. Edilberto Gumban
b. Juan Crisostomo Sotto d. Fernando Bagong Banta
46. Ang Ibong Adarna ay halimbawa ng
a. awit b. korido c. epiko d. kwento
47. Ang binansagang Huseng Sisiw sa ating Panitikan ay
a. Jose Dela Cruz c. Jose Rizal
b. Jose Corazon De Jesus d. Lope K. Santos
48. Ang kinilalang Ama ng Maikling Tagalog
a. Modesto de Castro c. Deogracias Rosario
b. Valeriano H. Peña d. Amado V. Hernandez
49. Ang Don Juan Tinoso ay isang
a. awit b. korido c. epiko d. kwento
50. Ang sagisag panulat na Lola Basiang ay si
a. Severino Reyes c. Deogracias Rosario
b. Valeriano H. Peña d. Amado V. Hernandez
51. Anyo ng panitikan na may sukat, tugma, taludtud at saknong.
a. tuluyan b. patula c. padula d. patanghal
52. Anyo ng panitikan na tuloy-tuloy at nasusulat sa karaniwang takbo ng mga pangungusap.
a. padula b. patanghal c. tuluyan d. patula
53. Ito ay salaysay hinggil sa pinagmulan ng sansinukuban, kalipunan ng iba’t ibang paniniwala sa mga diyos
at diyosa, kwento ng tao at ng mga mahiwagang nilikha.
a. alamat b. anekdota c. mito d. sanaysay
54. Kwento o salaysay na nagpasalin-salin sa bibig ng mga tao at karaniwang tungkol sa pinagmulan ng mga
bagay-bagay.
a. anekdota b. mito c. talambuhay d. alamat
55. Kwento o salaysay na ang mga pangyayari ay hango sa tunay na karanasan, nakawiwili at kapupulutan ng
aral.
a. sanaysay b. anekdota c. mito d. alamat
56. Salaysay na tumatalakay sa isang tanging paksa. Ang sariling opinyon o pananaw ay kitang-kita sa sumulat.
a. pabula b. parabula c. sanaysay d. nobela
57. Kwento o salaysay ng buhay ng isang tao.
a. pabula b. parabula c. talambuhay d. dula
58. Salaysay na ang karaniwang nagsisiganap ay mga hayop.
a. pabula b. parabula c. talumpati d. nobela
59. Salaysay hango sa banal na kasulatan na naglalayong mailarawan ang isang katotohanang moral o
ispiritwal sa isang matalinghagang paraan.
a. dula b. nobela c. balita d. parabula
60. Salaysay na isinulat para itanghal sa entablado, may mga tauhang gumaganap na naglalarawan ng buhay
o ugali ng tao.
a. nobela b. dula c. talumpati d. balita
61. Salaysay na nag-iiwan ng isang impresyon o kakintalan sa mambabasa.
a. maikling kwento b. dula c. nobela d. sanaysay
62. Salaysay na mahaba, maraming tauhan at tagpuan na nahahati sa mga kabanata.
a. talumpati b. dula c. nobela d. sanaysay
63. Salaysay na sinulat upang bigkasin sa harapan ng maraming tao na may layuning umakit, humikayat,
magpaliwanag at iba pa.
a. talambuhay b. sanaysay c. talumpati d. balita
64. Paglalahad ng mga pang-araw-araw na pangyayari sa kapaligiran at maging sa ibang bansa.
a. nobela b. sanaysay c. balita d. dula
65. Tulang patugma na ang layunin ay pahulaan ang isang bagay, tao at pook.
a. salawikain b. liriko c. elehiya d. bugtong
66. Tulang patugma na ang layunin ay maglahad ng mga butil ng karunungang kinapapalooban ng mga aral
sa buhay. Magandang gabay sa pang-araw-araw na buhay.
a. epiko b. elehiya c. oda d. salawikain
67. Mahabang salaysay na naglalarawan ng pambihirang katangian at kapangyarihan ng pangunahing tauhan.
a. liriko b. soneto c. oda d. epiko
68. Tulang nagpapahayag ng diwa, matinding damdamin at kaisipan.
a. elehiya b. soneto c. oda d. liriko
69. Tulang pandamdamin o lirikong patungkol sa patay.
a. liriko b. elehiya c. soneto d. oda
70. Tulang liriko na binubuo ng 14 na taludtod. Naglalaman ito ng damdamin at kaisipan.
a. oda b. soneto c. tanaga d. haiku
71. Tulang lirikong nagpapahayag ng papuri at masiglang damdamin na patungkol sa isang kaisipan.
a. oda b. tanaga c. haiku d. sonet
72. Tulang binubuo ng 4 taludtod, na may 7 pantig sa bawat taludturan.
a. tanaga b. haiku c. oda d. soneto
73. Tulang binubuo ng 17 pantig na may 3 taludtod. 5 pantig ang sukat sa unang taludtud, 7 sa ikalawang
taludtod at 5 sa pangatlong taludtod.
a. tanaga b. haiku c. oda d. soneto
74. Ito ay awit sa panghele o pagpapatulog sa mga bata.
a. oyayi b. sambotani c. diona d. soliranin
75. Awit sa pagwawagi o pagtatagumpay sa digmaan.
a. diona b. sambotani c. soliranin d. umbay
76. Awit sa panliligaw at pagpapakasal.
a. oyayi b. sambotani c. diona d. hiliraw at pamatbat
77. Awit sa paggagaod o pagsasagwan
a. umbay b. maluway c. soliranin d. oyayi
78. Awit sa Pamamangka
a. talindaw b. dalit c. kumintang d. maluway
79. Awit sa Pakikipagdigma
a. umbay b. dung-aw c. kumintang d. balitaw
80. Mga awit ng pag-ibig.
a. balitaw at kundiman b. kumintang c. maluway d. dung-aw
81. Awit sa paglilibing
a. maluway b. umbay c. dalit d. sambotani
82. Awit ng papuri sa Diyos
a. dalit b. diona c. oyayi d. soliranin
83. Awit na nagpapahayag ng kalungkutan at pagdurusa.
a. soliranin b. dung-aw c. sambotani d. talindaw
84. Mga awit ng pag-iinuman
a. hiliraw at pamatbat c. maluway
b. indolanin at kutang-kutang d. kumintang
85. Mga awiting panlansangan
a. maluway c. dung-aw
b. indolanin at kutang-kutang d. talindaw
86. Awit sa sama-samang paggawa
a. sambotani b. oyayi c. maluway d. umbay
87. Mga tugmang ginagamit sa panggamot, pangkukulam o pang-eengkantado.
a. bulong b. epiko c. sawikain d. tugmaang pambata
88. Ito ay epiko ng mga Ilokano.
a. hudhud at alim b. ibalon at aslon c. biag ni lam-ang d. hari ng bukid
89. Ito ay epiko ng mga Muslim.
a. bantugan b. bidasari c. ibalon at aslon d. kumintang
90. Ito ay epiko ng mga Ifugao.
a. biag ni lam-ang b. hinilawod c. tuwaang d. hudhud at alim
91. Ito ang kauna-unahang aklat na panrelihiyong nalimbag sa Pilipinas noong 1593.
a. Nuestra Señora del Rosario c. Barlaan at Josaphat
b. Ang Doctrina Cristiana d. Ang Pasyon
92. Ito ang ikalawang aklat na nailimbag sa Pilipinas. Sinulat ni Padre Blancas de San Jose noong 1602.
a. Nuestra Señora del Rosario c. Barlaan at Josaphat
b. Ang Doctrina Cristiana d. Ang Pasyon
93. Ikatlong aklat na nalimbag sa Pilipinas na sinulat ni Padre Antonio de Borja. Ipinalagay itong kauna-unahang
nobelang nalimbag sa Pilipinas.
a. Ang Doctrina Cristiana c. Ang Pasyon
b. Ang Barlaan at Josaphat d. Nuestra Señora del Rosario
94. Ito ay isinulat na Padre Modesto de Castro, ang tinaguriang “Ama ng Klasikang Tuluyan sa Tagalog.”
Naglalaman ito ng pagsusulatan ng magkakapatid.
a. Urbana at Felisa c. Ang Pasyon
b. Barlaan at Josaphat d. Ang Doctrina Cristiana
95. Ang dula na ito ay hango sa isang alamat ng isang dalagang nahulog ang singsing sa dagat, at ang sinumang
binatang makakakita nito’y siyang pakakasalan ng dalaga.
a. karagatan b. karilyo c. tibag d. sinakulo
96. Ang dula na ito ay isinasagawa sa pamamagitan ng patulang pagtatalo. Ito ay karaniwang ginagawa sa
isang maluwang na bakuran ng namatayan.
a. juego de prenda b. tibag c. karilyo d. duplo
97. Ang mga babaeng kasali sa dulang ito ay binabansagan ng pangalan ng mga bulaklak , punongkahoy naman
para sa mga kasaling kalalakihan. Sinisimulan ito sa paghahanapng hari ng kanyang alagang ibon.
a. tibag b. juego de prenda c. karilyo d. duplo
98. Ang dula na ito ay tungkol sa paghahanap ni Reyna Elena at Haring Constantino sa nawawalang krus ni
Hesukristo.
a. sinakulo b. tibag c. panunuluyan d. salubong
99. Ang dula na ito ay may kaugnayan sa pagpapagalaw ng mga kartong hugis-tao sa likod ng isang kumot na
puti at pagbigkas ng diyalogo ng mga tauhan.
a. panubong b. salubong c. karilyo d. tibag
100. Ang dula na ito ay tungkol sa buhay at pagpapakasakit ni Kristo.
a. sinakulo b. salubong c. tibag d. panubong
101. Isinulat noong 1602 ni Padre Blancas de San Jose ang ikalawang aklat sa Pilipinas na naglalaman ng
nobena, buhay ng mga santos, tanong at sagot sa relihiyon, sermon at kaugaliang moral.
a. Guerras Piraticas de Filipinas c. Nuestra Señora Del Rosario
b. Tandang Basio Makunat d. Doctrina Cristiana
102. Maikling nobela ni Graciano Lopez Jaena na naging sanhi ng kanyang pagkatapon sa Barcelona Spain,
dahil naglalaman ito sa kamangmangan at pagmamalabis ng mga prayle.
a. A Mi Madre c. Katapusang Hikbi ng mga Pilipino

b. Junto Al Pasig d. Fray Botod
103. Ang tulang walang sinusunod na tuntunin na sukat at tugma ay tinatawag na
a. Tanaga b. Pantum Melayu c. Haiku d. Malayang Taludturan
104. Alin sa mga sumusunod ang maaaring ituring na akdang patula?
a. Oda b. Balita c. Lathalain d. Editoryal
105. Ayon kay Alejandro Abadilla, ito’y kabang yaman ng karunungang bayan na inihanay ng patula at
naglalaman ng talinghaga.
a. Alamat b. Bugtong c. Epiko d. Tula
106. Isang natatanging nobela ng bagong panahon na inilarawan nang buong pait ang mga biktima ng liwanag
ng lunsod at walang takot na pagdakirot sa kabulukan ng lipunan.
a. Canal de Reina c. Sa Mga Kuko ng Liwanag
b. Kwentong Kutsero d. Daloy ng Buhay
107. Siya ang unang manunulat na Pilipinong nakalaya sa mahigpit na pagbawal sa panulat noong mga huling
panahon ng Kastila.
a. Sergio Osmeña c. Padre Paterno
b. Emilio Jacinto d. Graciano Lopez Jaena
108. Ang maikling kwento ay nagsasaad ng isang pangyayari ng
a. Pangunahing Tauhan c. May - Akda
b. Katulong na Tauhan d. Melodrama
109. Nobela ni Amado V. Hernandez na tumatalakay sa mga suliraning panlipunan na maraming tagpo sa pag-
iibigan, pakikipagsapalaran at tunggalian ng taganayon at tagabukid.
a. Muntinlupa c. Ibong Mandaragit
b. Ang Mga Kagalang-galang d. Luha ng Buwaya
110. Ang tula ni Francisco Baltazar na nagbigay sa kanya ng karangalan bilang isang tunay na makata.
a. Florante at Laura c. Celia
b. Pagsisisi d. La India Elegante Y El Negrito Amante
111. Ang tawag sa mga tulang bayani.
a. Dalit b. Epiko c. Senakulo d. Duplo
112. Siya ang tinaguriang Ama ng Balarilang Tagalog?
a. Jose Villa Panganiban c. Severino Reyes
b. Lope K. Santos d. Rafael Palma
113. Pinakabantog at pinakamahalagang awit na nasulat ni Frnacisco Baltazar.
a. Senakulo b. Epiko c. alamat d. Florante at Laura
114. Ang kauna-unahang Pilipinong manlilimbag.
a. Marcelo H. Del Pilar c. Pedro Paterno
b. JoseMariaPanganiban d. Emilio Jacinto
115. Ama ng Dulang Pilipino.
a. Julian Balmaceda c. Lope K. Santos
b. Severino Reyes d. Emilio Jacinto
116. Ang tinaguriang Orator ng Pagbabago.
a. Graciano Lopez Jaena c. Jose Buhain
b. Mariano Ponce d. Urba at Feliza
117. Baston ni Adan hindi mabilang.
a. Buhok b. Ulan c. Dahon d. Palay
118. Ang anak ay nakaupo na, ang ina ay gumagapang pa.
a. Aso b. Kalabaw c. Sanggol d. Kalabasa
119. Dalawang magkaibigan, unahan ng unahan.
a. Trak b. Paa c. Bibig d. Mata
120. Bumili ako ng alipin, mataas pa sa akin.
a. Payong b. Sombrero c. Atip d. Bahay

Arnold - Filipino Let Major

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Arnold - Filipino Let Major

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

FILIPINO MAJOR

LET License Number: 0903978

KASAYSAYAN NG ALPABETONG FILIPINO:

MGA WIKA SA PILIPINAS

Walong Pangunahing Wika

KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA

Abril 1, 1940 – Sa pamamagitan ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 ay binigyang-pahintulot ang

1973 – Sa Saligang Batas , Art.xv, Sec.3, ganito ang sinasabi:

1987 – Pinalabas ng Kalihim Lourdes R. Quisumbing ng Departamento ng Edukasyon, Kultura at Palakasan

2001 – Tungo sa mabilis na istandardisasyon at intelektwalisasyon ng wikang Filipino, ipinalabas ng Komisyon

2006 – Sa okasyon ng pagdiriwang ng Buwan ng Wikang Filipino, ipinagbigay-alam ng Komisyon sa Wikang

PAMBANSANG WIKA SA PILIPINAS

URI NG KOMUNIKASYON AYON SA LAWAK:

URI NG KOMUNIKASYON AYON SA PARAAN:

MGA ANYO NG DI BERBAL

MGA KONSIDERASYON SA MABISANG KOMUNIKASYON:

APAT NA MAKRONG KASANAYANG PANGKOMUNIKASYON:

A. PAKIKINIG - ay isa sa makrong kasanayang pangkomunikasyon na kinasasangkutan ng sensoring

MGA ELEMENTONG NAKAKAIMPLUWENSIYA SA PAKIKINIG:

PAANO MAGIGING EPEKTIBONG TAGAPAKINIG:

MGA PANGANGAILANGAN SA MABISANG PAGSASALITA

MGA KASANGKAPAN SA PAGSASALITA:

C. PAGBASA – Pagkilala at pagkuha ng mga ideya at kaisipan sa mga sagisag na nakalimbag.

APAT NA PROSESO NG PAGBASA:

URI NG PAGBASA AYON SA LAYUNIN:

URI NG PAGBASA BATAY SA PARAAN:

LIMANG DIMENSIYON NG PAGBASA:

MGA KASANAYAN SA AKADEMIKONG PAGBASA

D. PAGSULAT - Ito ay proseso ng pagsasalin ng ideya o kaisipan sa papel o anumang bagay na

MGA URI NG PAGSULAT:

KATANGIAN NG ISANG MAHUSAY NA SULATIN:

APAT (4) URI NG PAGPAPAHAYAG:

Mga katangian ng mahusay na Paglalahad:

Mga Uri ng Paglalahad

Ilan sa mga dapat isaalang-alang sa pagpili ng paksa ay ang mga sumusunod:

ANG MGA MAPAGKUKUNAN NG PAKSA

Katangiang Dapat Taglayin ng Salaysay

MGA ANYO NG SALAYSAY

MGA KATANGIAN NG ISANG MAHUSAY NA PAGLALARAWAN:

4. PANGANGATWIRAN - Ito ay isang pahpapahayag na nagbibigay ng sapat na katibayan o patunay upang

Kasanayang Nalilinang sa Pangangatwiran:

APAT NA URI NG PAGSASALIN:

Ponema – ito ay maliliit na yunit ng tunog na may kahulugan.

Dalawang Uri ng Ponema:

Morpema – ito ay tumutukoy sa mga makahulugang yunit ng isang salita.

Dalawang Uri ng Morpema:

Halimbawa ng Salitang Pangnilalaman o Leksikal:

PANGNGALAN – Sa tradisyunal na balarila at kahulugang semantikal, ang pangngalan ay tumutukoy sa mga

Mga Uri ng Pangngalan Ayon sa Konsepto:

Mga Uri ng Pangngalan Ayon sa Kayarian:

Mga Uri ng Pangngalan Ayon sa Katangian:

PANGHALIP – ito ang mga panghahalili sa salitang pangngalan.

Tatlong Uri ng Panghalip:

PANG–ABAY - Ito ay nagbibigay buhay sa pandiwa, pang-uri o kapwa pang-abay.

Mga Pang-abay na naililipat ang posisyon

Dalawang Uri ng Pang-angkop :

MGA PAGBABAGONG MORPOPONEMIKO:

Dalawang Bahagi o Komponent:

Halimbawa: 1. Si Nene ay nagdidilig.

Dawalang Uri ng Pangungusap Batay sa Pagtataglay ng Simuno at Panaguri

Dalawang Ayos ng Pangungusap:

Uri ng Pangungusap Ayon sa Gamit:

Uri ng Pangungusap Ayon sa Kayarian: