FILIPINO REVIEWER
epekto sa malinaw na salita at sa mabuting
“Sa pagsasalita nasisinag ang ugali, saloobin at
takbo ng isip ng tao”- A.P Resurreccion
Pagsasalita- ginagamit upang mapanatili ang
unawaan at pagkakaisa ng mamamayan
- ito rin ang pangunahing ginagamit sa mga
tahanan, tanggapan, at paaralan tungo sa
kaunlaran
Kahalagahan ng Paglinang ng Kasanayan sa
Mabisang Pagsasalita
 Higit na makakakuha ng respeto ng ibang
tao.
 Ang kabiguang maipahayan ang sarili ay
maaaring magbunga ng pagguho ng mga
pangarap ng isang tao.
 Makaaakit ng tagahanga at tagasunod.
 Nakatutulong upang maging matagumpay
at tanyag.
 Makapagbabago hindi lamang sa iyong
personalidad, maging sa iyong pananaw
sa buhay.
Katangian ng Isang Mabisang Tagapagsalita
 May sapat na kaalaman sa paksa- susi
upang maging mabisang tagapagsalita
 May mayamang talasalitaan
 May nakahihikayat na tinig
Voice variation- pag-iba-iba ng tono at lakas
ng boses
 May tiwala sa sarili- pangunahing
pagganyak upang maliwanag na
maipahatid ang paksang tatalakayin
 May malinaw na bigkas- nagbibigay ng
pagkakataon sa mga tagapakinig na
maunawaan nang lubos ang mensahe
 May kaalaman sa balarila
Balarila- nagsisilbing gabay sa daloy ng
mahahalagang pangyayari o datos na nais ilahad
Mga Patnubay sa Mabisang Pagsasalita
 Wasto at malinaw na bigkas ng salita
Bilis o bagal ng pagsasalita- may malaking
pagpapalutang ng diwang ipinahahayag
 Tindig- nakakatawag ng pansin ng mga
tagapakinig
 Tinig
 Galaw at kumpas- nagbibigay buhay sa
mga sinasabi ng tagapagsalita
“Ang proseso ng retorika ay nakabatay sa
kontekstong kultural.” – Hymes
Setting- lugar ng pinangyarihan ng
komunikasyon
Participants- mga nasasangkot
Ends- layunin sa pakikipag-usap
Acts- tungkulin o gampaning pangwika na
nakapaloob sa diskurso, kung saan nakasalalay
ang reaksyon ng tagapakinig
Keys- tono ng pagsasalita
Instrument- paraan at kagamitan sa paghahatid
ng mensahe
Norms- kinaugaliang pamantayang kultural
Genre- paraan ng pagpapahayag: pagsasalaysay,
paglalarawan, paglalahad, at pangangatwiran
Lope K. Santos- Ama ng Balarilang Tagalog
“Ang pangungusap ay isang sambitlang may
patapos na himig sa dulo. Ang patapos na himig
na ito ang nagsasaad na naipahayag na ng
nagsasalita ang isang diwa o kaisipang nais
niyang ipaabot sa kausap.” –Santiago
Ang Siming ng Pagkukwento- Paz M. Belvez mula
sa aklat ni Arrogante
Pagkukwento- pakikibahagi sa iba ng isang
karanasan
Pagtatalakayan- isang pangkatang pagpapahayag
ng matalinong palagay o haka-haka tungkol sa
isang bagay
Kahalagahan ng Pagtatalakayan
 Malinaw at malayang pag-uusap
 Nagpapaunlad ng moral at kultura
 Pantay-pantay ang katayuan sa lipunan
upang makapagpahayag ng sariling
opinyon
Uri ng Pagtatalakayan (Fernando, Habana, Cinco)
o Panayam pakikipagtalakayan o isang
pamunuang pagtatalakayan-
pinakakaraniwang uri ng pagtatalakayan
o Simposyum- pangkatang pagtatalakayan
karaniwang binubuo ng apat hanggang
anim na tagapagsalita
o Diskusyong panel- impormal
o Pagtatalakayang panel- maluwag na
diskyusyon
Forum- kapulungang may layuning talakayin ang
mga paksang makabuluhan sa madla
Pagpaplano ng Isang Forum
1. Layunin ng Forum
2. Paksa
3. Lektyurer- eksperto
4. Petsa at paggawa ng programa
5. Iba’t-ibang komite
- Komite sa Imbitasyon
- Komite sa Programa
- Komite sa Resepsyon
- Komite sa Dokumentasyon
- Komite sa Pag-emsi
- Komite sa Miyembro
- Komite sa Pisikal na Kaayusan
- Komite sa Pananalapi
Pagpupulong- demokratikong pamamaraan
Paraan ng Pagdeliver ng Publikong Pagsasalita
 Impromptu- hindi pinaghahandaan
 Pamanuskrito- preparado
 Pamemorisasyon- isinasaulo ang
manuskripto
 Ekstemporenyos- pinakaepektibong
paraan
“Malaki ang impluwensya ng pagsualt dahil ditto
natututo o nabubuo ang kaisipan ng mga nababsa
sa maraming bagay.” – A.P Resurreccion
Pagsulat- pagsasatitik ng kaisipan, damdamin,
opinyon, o kuro-kuro
Kasanayang Pangangailangan ng Pagsulat
 Pambalarilang kaalaman
 Pagsasaayos ng kaisipan
 Layunin
 Ang wasyong kayarian ng salita
 Mga bantas, tamang pamamaraan sa
pagsulat
 Tamang baybay ng mga salita
Pangungusap- salita o grupo ng mga salita na
nagpapahayag ng isang kumpletong kaisipan
Batayang Pangungusap at mga Bahagi nito
1. Panaguri- bahagi ng pangungusap na
kumakatawan sa impormasyong sinasabi
o iniugnay sa paksa
2. Paksa- pinag-uusapan o sentro o pokus ng
usapan sa pangungusap
Mga Pangungusap na Walang Tiyak na Paksa
 Penominal- tumutukoy sa mga kalagayan
o mga pangyayaring pangkapaligiran
Hal: Bumagyo.
 Temporal- nagsasaad ito ng mga
kalagayan o panahong panandalian
Hal: Biyernes ngayon. Taglamig na.
 Eksistensyal- nagsasaad ito ng pagka-
mayroon o pagkawala
Hal: May mga bata na sa silid. Wala pang sweldo.
 Modal- nangangahulugan ito ng
gusto/nais/pwede/maaari/dapat
Hal: Gusto kong manood. Pwedeng makiraan?
Kailangan ka rito. Gusto mo ba ito?
 Mga Ka-pandiwa- nagsasaad ng katatapos
na kilos
Hal: Kakainom ko lang. Kawawalis lang ng nanay.
  Mga Pambating Panlipunan- magagalang Amendment Susog, Pagbabago
na pananalita o ekspresyon na Approve Pagtibayin, Magpatibay
mahahalaga sa pakikipagkapwa-tao Attendance Pagdalo
Board Lupon
Hal: Kamusta ka? Business Gawain
By-laws Batas Panloob
 Mga Panawag- vocative
Call to order Hilingin ng Kaayusan
Hal: Hoy! Halika! Chairman Pangulo, Tagapangulo
Ipinid ang
 Mga Pandamdam- matinding damdamin Close the nomination
pagpapalagayan
Committee Lupon, Komite
Hal: Aray ko!
Carried Pinagtibay
Ayos ng Pangungusap Consideration of a Pagsasaalang-alang sa
question paksa
 Karaniwang Ayos- nauuna ang panaguri Konstitusyon, Saligang
Constitution
 Di-karaniwang Ayos- nauuna ang simuno Batas
Debate Pagtatalo
Uri ng Pangungusap ayon sa gamit Decision Pasiya
o Pasalaysay- nagsasalaysay ng pangyayari Pagpapaliban ang
Defer action
o Patanong- nagtatanong pagpapasya
Pagtatalakayan,
- Patanong na masasagot ng oo o hindi Discussion
Pagpapalitang-kuro
- Pangungusap na patanggi ang tanong Paghingi ng
- Gumagamit ng panghalip na pananong Division of the house kapasyahan ng
- Nasa kabalikang anyo ng tanong kapulungan
- Tanong na may karugtong o pabuntot Pagbobotohan na
o Pautos/Pakiusap- nag-uutos o nakikiusap paghingi ng
Call for a division floor
- Pautos na pananggi pagkakataong
- Pautos na panag-ayon makapagpasalita
In favor, as many as a Sang-ayon, ang lahat
o Padamdam- nagpapahayag ng matinding
lost ng hindi napagpatibay
damdamin Member Kasapi
Kayarian ng Pangungusap Iminumungkahi kong-
I move that- move to Iminumungkahi ang
1. Payak- isang buong kaisipan lamang amend pagsususog sa isang
2. Tambalan- higit pa sa isang kaisipan na mungkahi
pinag-uugnay ng mga pangatnig na at, Nomination Paglalagay ng pangalan
saka, pati, o, ngunit, pero, at subalit Objection to the Tutol sa muling
3. Hugnayan- binubuo ng sugnay na reconsideration of a pagsasaalang-alang ng
question isang paksa
makapag-iisa at di-makapag-iisa na pinag-
Di sang-ayon, tutol,
uugnay ng mga pangatnig na kung, kapag, Opposed, against
salungat
nang, upang, para, habang, samantala, Lumagay sana tayo sa
dahil, at iba pa Order please
ayos
Labas sa pinag-
TALASALITAAN Out of order
uusapan
Tagalog Ingles Pending question Paksang nabibitin
Accept Tanggapin Humihingi ng kaunting
Point of order
Adopt Magpatibay, Pagtibayin liwanag
Adjourn Itindig, Tapusin Presiding officer Tagapangulo, patnubay
Agenda Adyenda Quorum Korum
Ratify Pagtibayin, mapagtibay
 Recess Pamamahinga Pangkat sa mga
Reconsider Isaalang-alang na muli Homesteads and Free Homisted at
Resolutions Mga kapasyahan Patents Section Pagkakaloob ng
Revoke Bawiin Katibayan
Mungkahi sa Office of the Director Tanggapan Patnugot
Rise, Motion to pagtatapos o Sangay ng Takdang
Curriculum and
pagtitinding ng pulong Aralin o Kurikulum at
Instruction Division
Pangalawahan ang Pagtuturo
Second the motion Punong
mungkahi
Administrative Officer
Strike out Alisin, katkalin Tagapangasiwa
Palagay, handing Gazette and Library Sangay ng Lathalaan at
Suggestion, open for Division Aklatan
tumanggap ng
Table, motion to lay on Mungkahing huwag Legislative Secretary Kalihim ng Pagbabatas
the pag-usapan Office of the Financial Tanggapan ng Kawani
Unanimous consent Pagsang-ayon ng lahat Assistant sa Pananalapi
Mga mungkahing hindi Kawanihan ng Serbisyo
Undebatable motions Bureau of Civil Service
mapagtatalunan Sibil
Mga gawaing hindi Chief of the Civil
Unfinished business Puno ng Serbisyo Sibil
tapos Service
Viva voce vote Botong pasigaw Asst. Chief of the Civil Pangalawang Puno ng
Vote Boto, halal Service Serbisyo Sibil
The question will be Pagpapasyahan na ang Boards of Examiner Mga Lupong Tagasulit
put to a vote pinag-usapan Tanggapan ng
Office of the Assistant
Withdrawal of a Pag-uurong ng Pangalawang
Commissioner
motion mungkahi Komisyonado
Gusaling pamahalaan Bureau of Local Kawanihan ng mga
City hall Governments Pamahalaang-Bayan
ng lunsod
City government Pamahalaan ng lunsod Kawanihan ng
Bureau of Treasury
Pamahalaan ng Ingatang-Yaman
Provincial government Tagaingat-Yamang
lalawigan National Treasurer
Pamahalaan ng bayan Pambansa
Municipal government Bureau of Customs and Kawanihan ng Aduana
o munisipyo
Pamahalaang Internal Revenue at Rental Internas
Philippine Executive Division of Provincial Sangay ng mga Piskal
Tagapagpangap ng
Commission Fiscals ng Lalawigan
Pilipinas
Commissioner of the Komisyonado ng Mga Pinunong Kawani
Clerks of Courts and
Interior Kagawarang Panloob ng Hukuman at mga
Sheriffs
Commissioner of Komisyonado ng Serip
Finance Pananalapi Welfareville Mga Bahay-Ampunan
Philippine Council of Sangguniang Bansa ng Institutions sa Welferville
State Pilipinas
Kalihim
Executive Secretary Buwan ng Wika Theme- Wikang Katutubo:
Tagapagpaganap
Auditor General and Tungo sa Isang Bansang Filipino
Tagasuring Panlahat
Director of the Budget
Department of Kagawaran ng
Education Pagtuturo
Kawanihan ng
Bureau of Justice
Katarungan
Hukuman sa
Court of Appeals
Paghahabol