KAHULUGAN NG WIKA

Bernales et. al. (2002) - Wika ay proseso ng pagpapadala at pagtanggap ng mensahe

- simbolikong cues; maaaring berbal o ‘di berbal
- Tatlong mahalagang komponent ng wika:
1. Proseso ng pagpapadala
2. Pagtanggap
3. simbolikong cues
Mangahis et. al. (2005) - Kailangan magbunga ito ng pagkakaunawaan (produkto ng
wika)
- Mahalagang maisaayos ang salita sa paraang nauunawaan
- Hal: ng at nang
Otanes (1996) - Ang wika ay isang napakasalimuot na kasangkapan sa
pakikipagtalastasan
- Dapat pag-aralan ng mabuti upang magamit ng maayos sa
pakikipagkomunikasyon
Noam Chomsky - Likas sa tao ang wika
- Ang tao ay may likas na kakayahan na matuto ng wika
Charles Darwin - Hindi likas sa tao ang wika
- Kailangang pag-aralan ang wika upang matutuhan
Lachica (1998) - Ang wika ang daluyan at sisidlan ng ating kaisipan,
damdamin, pangarap, at pagkatao
- Nakapagpapatangi ito sa kanya mula sa iba pang nilikha

Diyalekto - pagkakaiba-iba ng wika na may kinalaman sa heograpiya o lokasyon 

Katangian ng Wika
ANG WIKA AY
1. Masistema - May sinusunod na alituntunin upang makabuo at
makapagpahayag ng mga bagay na naaayon sa iyong nais
sabihin
- Ponolohikal (Makabuluhang tunog), morpholohikal (panlapi
at salitang ugat), Sintaktikal (pagkakasunod-sunod ng mga
salita batay sa gamit at kahulugan)
2. Sinasalita o - Magmumula sa baga, dadaan sa vocal box, patungo sa
sinasalitang tunog pharynx, upang makabuo ng tunog
- Minomodipika ang tunog upang makilala ito bilang
magkakaibang letra o salita (Ngipin, bibig, Gilagid, at
maging ng guwang sa ilong)
3. Arbitraryo - Kolektibong pinagkakasunduan ng isang lipunan
4. Dinamiko o - Lahat ng wika ay kailangan magbago at umunlad upang
nagbabago mapanatiling buhay
- Halo-halo (pinagsama-samang bagay), haluhalo (matamis at
malamig na pagkain tuwing tag-init)
5. Malikhain - Kaunti lamang ang pinagbago binago sa isang salita agad na
itong nagpapahayag ng ibang kahulugan
- Hal: araw-araw, inaraw-araw, araw-arawin, maaraw
6. Makapangyarihan - Napakikilos ang isang tao; namumulat at nakapagbibigay ng
pag-asa
 - May kapangyarihan na magpasaya, magpalungkot,
magpabagabag, at manakot
7. Kabuhol ng kultura - Ang konsepto ng wika at kultura ay hindi maaaring
paghiwalayin
- Lahat ng wika ay may natatanging karunungan at
kakanyahan 
8. Simboliko - Bawat bantas, salita, larawan o imahe, o alinmang simbolo,
ay may kahulugan sa isang wika
- baybayin 

Gamit ng Wika sa Lipunan

Halliday (1973) Jakobson

(2003)

Personal - Pagpapahayag ng sariling - Nakatuon sa Emotive

saloobin, pananaw, tagapagpahayag ng wika
opinyon, o ideya - Nakapokus sa
- Hal: dyornal & plakard sa damdamin
protesta  - Saya, galit, lungkot

Interaksiyonal - Pakikipag-ugnayan - Upang magsimula ng Phatic

- Hal:  pakikipag kilala, ugnay, mapanatili, o
pakikipag-kaibigan, tapusin ang interaksiyon
pangungumusta

Regulatoryo - Pagkontrol o - Tagatanggap ng wika Conative

manipulasyon ayon sa - Magpasunod at
batas alituntunin maimpluwensyahan
- Kontrolin ang gawi, ang kausap
pananaw, at asal ng - Panghihikayat →
isang tao upang makontrol ang
- Hal: pagpapayo o kilos o gawi ng
pagbibigay ng panuto kausap

Heuristiko - Makakalap o makakuha - Makakuha ng Referential

ng impormasyon impormasyon upang
maipahayag o
maiparating din sa
iba
Impormatibo - Pagbibigay o - Pokus ay ang
paghahatid ng konteksto →
impormasyon  sitwasyon o
- Hal: Pag uulat, panayam, pangangailangan
pagtuturo, o pagbabalita 

Imahinatibo - Paggamit ng wika sa - Estetikong tungkulin Poetic

malikhaing ng wika
pamamaraan - Sa paggamit nito sa
 - Hal:  pagtula, maikling malikhaing
kwento, nobela, at awitin pamamaraan
- Hal:  tugmaan sa
pagsulat at
pagsasalita, awitin,
matatamis na salita 

Instrumental - Isang instrumento upang - Koda o kahulugan ng Metalingual

matugunan ng tao ang mismong wika
lahat ng kanyang - Nililinaw o tinitiyak
pangangailangan kung ano ang
kahulugan ng wika ng
kausap
- Hal: “Tama ba
pagkakaunawa ko?”

Konseptong Pangwika
Wikang Pambansa - Wikang pinagtibay ng pambansang pamahalaan upang
maging wika ng pakikipagtalastasan o pakikipag ugnayan sa
gitna ng mga mamamayan at ng pamahalaan
Wikang Opisyal - Wikang itinadhana ng batas na maging wika sa opisyal na
talastasan ng pamahalaan 
Lingua Franca - Wikang tulay para sa komunikasyon ng buong bansa
Wikang Panturo - Wikang itinuturing bilang medium o instrumento sa anumang
anyo ng pagtuturo 
Wikang Unibersal - Wikang ginagamit ng karamihan sa mga pandaigdigang
pakikipagkomunikasyon 

1934  Pinagtalunan at tinalakay ng Kumbensyong Konstitusyonal sa pagpili ng

wikang pambansa
 Maka-ingles:  mas makabubuti ang wikang english
 Lope K. Santos: ang wikang pambansa ay dapat nakabatay sa wika na
umiiral sa pilipinas
 Manuel L. Quezon: Mas pinatibay noong siya ay pangulo

1935  Batas Komonwelt blg. 184 (Norberto Romualdez) → nagtatag ng Surian

ng Wikang Pambansa
 Magkaroon ng batayan kung ano ang pipiliin wikang Pambansa
1. Sentro ng kalakalan – usapin ng ekonomiya;
Maynila  sentro ng kalakalan
2. May mas mayaman at maunlad na panitikang naisulat
3. Hindi naihahati sa mas maliliit at hiwa-hiwalay na wika
4. Wikang ginamit sa Himagsikan
 Ingles at Kastila muna ang opisyal na wika
1937  Disyembre 30 1937
 Iprinoklama ni Manuel L. Quezon ang wikang Tagalog upang maging
batayan ng wikang pambansa

1940  Magsimulang ituro ang wikang pambansang batay sa Tagalog sa mga

paaralang pampubliko at pribado

1946  Ipinahayag ang mga wikang opisyal sa bansa ay Tagalog at Ingles sa bisa
ng Batas Komonwelt blg. 570

1959  Kautusan Pangkagawaran Blg.7 (ipinalabas ni Jose E Romero)

 Tagalog → Pilipino
 Ipinalaganap ang wikang Pilipino

1972  Saligang batas ng 1973, Artikulo XV, Seksyon 3, blg. 2

 Pilipino → Filipino

1987  Nagbigay ng lubos na pagsuporta si Pangulong Corazon Aquino

 Atas Tagapagpaganap blg. 335 
 “Nag-aatas sa lahat ng mga kagawaran, kawanihan, opisina, ahensya, at
instrumentaliti ng pamahalaan na magsagawa ng mga hakbang na
kailangan para sa layuning magamit ang Filipino sa opisyal na mga
transaksyon, komunikasyon, at korespondensya”

Pinagmulan ng Wika

BIBLIYA

Ang Tore ng Babel  Sa simula'y iisa ang wika ng mga tao sa daigdig
 nais nilang magtayo ng toreng Abot Langit 
 Bumaba si Yahweh at ginulo ang kanilang mga wika

EBOLUSYON

teoryang Ding Dong  Panggagaya ng mga sinaunang tao sa mga tunog ng

kalikasan
 Hal:  boom → pagsabog, splash → paghampas ng tubig,
whoosh → pag-ihip ng hangin

teoryang Bow-Wow  Panggagaya ng mga sinaunang tao sa mga tunog na

nilikha ng mga hayop
 Hal: bow-wow → aso, ngiyaw → pusa, kwak-kwak →
pato

teoryang Pooh-Pooh  Nagmula ang wika sa mga salitang namutawi sa mga

bibig ng sinaunang tao na nakaramdam sila ng
masisidhing damdamin → tuwa, galit, sakit, sarap,
kalungkutan, at pagkabigla.
 Hal: ai ai (Basque) → aray
 teoryang Ta-Ta  May koneksyon ang kumpas o galaw ng kamay ng tao sa
paggalaw ng dila

teoryang Yo-He-Ho  nabuo mula sa pagsasama sama lalo na kapag

nagtatrabaho ng magkakasama 

Kasaysayan ng Wikang Pambansa

Panahon ng mga Katutubo
1.  Teorya ng Pandarayuhan
a. Wave Migration Theory (Dr. Henry Otley Beyer) 
- May tatlong pangkat ng taong dumating sa Pilipinas (negrito, Indones, at
Malay) 
Negrito - Hindi sibilisado
- Nakarating sa pilipinas sa pamamagitan ng tulay na lupa
- sanay lamang mamuhay sa kagubatan

Indones - Mas maunlad at sibilisado

- Nakarating sa pamamagitan ng sasakyang pandagat
- May mga kagamitang bato at bakal at kakikitaan ng kasuotan

Malay - Mas maunlad sa mga nauna

- Lahing kayumanggi
- May kakayahan sa paglikha ng palayok, pananahi, paglikha ng mga alahas,
sistema ng irigasyon 

2. Teorya ng Pandarayuhan mula sa Rehiyong Austronesyano 

- Ang mga Pilipino ay nagmula sa lahing austronesian (Malayo-Polenesyo)
- Wilheim Solheim II → Sa pamamagitan ng kalakalan, migrasyon, at pag aasawa
ay kumalat ang mga austronesian sa iba't ibang panig ng rehiyon
- Peter Bellwood → Nagmula sa Timog Tsina at Taiwan na nagtungo sa Pilipinas
noong 5000 BC 
- Baybayin → binubuo ng 17 titik → 3 patinig at 14 na katinig

Panahon ng mga Espanyol

- Tanging ang mga may kaya lamang ang nabibigyan ng oportunidad na mag-aaral at
pagkakataon na matuto ng wikang Espanyol
- Pinag-aralan at ginamit ng mga Espanyol ang mga wikang katutubo upang mapabilis
ang pagpapalaganap ng Kristiyanismo

Panahon ng Rebolusyong Pilipino

- Wika rin ang lumutas ng suliranin noong panahon ng rebolusyong Pilipino
- Konstitusyon ng Biak-na-Bato → nagtatalaga sa Tagalog bilang opisyal na wika
- Isang Bansa, Isang Diwa