KOMUPIL: BATAYANG KONSEPTO  Simbolo – binubuo ito ng mga biswal na
SA WIKA
 Wika o salita rin ang mga ginamit sa mga
sumusunod:
1. Paglikha ng Daigdig
2. Matapang na Salita ni Andres Bonifacio
3. Pangako ng mga Politiko
Andres Bonifacio – Ama ng Katipunan
- Ama ng Himagsikan
Manuel L. Quezon – Ama ng wikang
pambansa
 WIKA:
 masistemang balangkas
 Ang wika ay kabuuan ng mga sagisag
na binubuo ng mga tunog na
binibigkas o sinasalita at ng mga
simbolong isinusulat.
 Isa sa pinakamakapangyarihang bagay
sa daigdig
 Sinasalitang tunog at may simbolikong
kahulugan
 May buhay ang wika (kaya’t
kailanganang gamitin, pahalagahan, at
pagyamanin upang hindi mamatay)
 Proseso ng pagpapadala at pagtanggap
ng mensahe sa pamamagitan ng
simbolikong cues na maaring berbal o di-
berbal.
 Wika ang pinakamahalagang sangkap
at ugnayan sa pakikipagkapwa-tao.
 Ang bawat bansa ay may sariling wika.
 Lahat ng wika ay nagsisimula sa tunog
a. Anluwage – carpenter
b. Salipawpaw – airplane
c. Tampipi – suitcase
d. Salumpuwit - chair
 Ponosentrismo – nakasandig sa sistema
ng mga tunog ang pundasyon ng anumang
wika ng mga tao.
larawan, guhit, o hugis na kumakatawan sa
isa o maraming kahulugan.
 Galaw – mga galaw ng bahagi ng katawan
na nagpapahiwatig ng kahulugan o
mensahe
Ang sistema ng pagsulat ng:
a. Sumerian – Cuneiform
b. Egyptian - Papyrus
 Kilos – tumutukoy sa kung ano ang
ipinahihiwatig ng isang ganap na kilos ng
tao.
 Kahalagahan ng Wika:
1. Nagsisilbing instrumento ng
komunikasyon.
2. Nangangahulugang malaya at may
sobreranya ang isang bansa.
3. Nagpapanatili, nagpapayabong, at
nagpapalaganap ng kultura ng bawat
grupo ng tao.
4. Nagsisilbing tagapagingat at
tagapagpalaganap ng mga karunungan at
kaalaman.
5. Mahalaga ito bilang lingua franca o bilang
tulay para makapagusap at
magkaunawaan ang iba’t ibang grupo ng
tao.
6. Hindi matatawaran ang kahalagahan ng
TAKE NOTE!
- Ang wika ay arbitraryo.
- Ang wika ay masistemang balangkas.
- Ang wika ay may buhay o dinamiko.
(ibigsabihin nito ay nagbabago ang wika)
- Ang wika ay unique o natatangi.
wika sa pakikipagtalastasan at
pakikipagugnayan tungo sa
pagkakaunawaan at pagkakaisa.
 Arbitraryo – napagkakasunduan ng
pangkat o grupo ng mga tao na may
sariling kultura
 Kultura – mga paraan ng pamumuhay
sa isang grupong panlipunan
 Gamit ng Wika:
1. Gamit sa talastasan – pasalita man o
pasulat, ito ang pangunahing
kasangkapan ng tao sa pagpapahayag ng
kaisipan at damdamin.
2. Lumilinang ng pagkatuto – ang mga
naisulat ng akda ay patuloy na pinag-
aaralan ng bawat henerasyon
3. Saksi sa panlipunang pagkilos – sa
panahon ng rebolusyon, mga wika ng mga
rebolusyonaryo ang nagpalaya sa mga
Pilipino.
4. Lalagyan o imbakan – Ang wika ay
hulugan, taguan, imbakan, o deposito ng
kaalaman ng isang bansa.
5. Tagapagsiwalat ng damdamin –
Ginagamit ang wika sa pagpapahayag ng
nararamdaman.
6. Gamit sa imahinatibong pagsulat –
ginagamit ang wika sa paglikha ng mga
tula, kuwento, at iba pa.
 Heterogenous – mga bansang mayroong
diyalekto o varayti ng wika
- sitwasyong pangwika sa Pilipinas dahil
maraming wikang umiiral dito
 Homogenous – ang sitwasyong pangwika
sa isang bansa kapag iisa lang ang wikang
sinasalita
 Bernakular – tawag sa wikang katutubo sa
isang pook
 Bilingguwalismo – tumutukoy sa
dalawang wika
 Multilingguwalismo – ito ang pinaiiral na
patakarang pangwika sa edukasyon
 Diyalekto – nangangahulugang varayti ng
isang wika
- Nagsasalita ng isang wika batay sa lugar na
pinanggalingan
- Halimawa:
 Tagalog bulakan
 Tagalog - metro manila
 Filipino – Ilokano
 Kategorya o Kaantasan ng Wika:
 Pormal – kinikilala at ginagamit ng higit ng
nakakarami
- Madalas itong ginagamit sa mga paaralan
at opisina
- Dalawang Antas:
a. Wikang Pambansa at Panturo
– ginagamit sa pamahalaan at
mga aklat pangwika sa
paaralan (halimbaawa:
tahanan, malaya, malaki)
b. Wikang Pampanitikan –
masining at malikhain ang
kahulugan ng mga salitang ito
(halimbawa: haraya, silay,
kabiyak)
 Impormal – madalas na ginagamit sa
pang araw-araw na pakikipagtalastasan.
- Tatlong Antas:
a. Wikang Panlalawigan – mga
salitang diyalektikal; ginagamit
sa partikular na lalawigan o
pook (halimbawa: adlaw, balay,
gisulti)
b. Wikang Kolokyal – ginagamit
sa pakikipag-usap; pinaikling
mga salita (halimbawa: ewan,
meron, tas, lika, kelan)
c. Wikang Balbal – katumbas ng
slang; madalas na naririnig sa
lansangan o internet
(halimbawa: momshie, ulol,
Karaniwang Paraan sa pagbuo ng Balbal:
1. Paghango sa mga salitang katutubo
2. Panghihiram sa mga wikang banyaga
epal, gora)
 Antas Bulgar – mga salitang may mga
mura o kabastusan

KOMUPIL: KASAYSAYAN NG
WIKANG PAMBANSA
 Panahon bago dumating ang mga
espanyol:
 Bilang isang pambansang wika na Lingua
Franca, maiiugat ang wikang Filipino sa
mga Austronesyano noong 9000
BK/B.C.E
 Ang mga wika sa Pilipinas ay
magkakamag-anak.
 Laguna Copperplate Inscription (LCI) – may
halong salitang Malay, Javanese, Sanskrit,
at Tagalog
 Panahon ng Sinaunang Pilipino:
 Baybayin – Ang sistema ng pagsulat ng
mga unang tao sa Pilipinas bago dumating
ang mga Kastila.
- Naglalaman ng 17 simbolo (14 katinig at 3
Patinig)
- Magkaiba ang Baybayin sa Alif Ba Ta
na mula sa wikang Arabic.
 Panahon ng mga Kastila:
 1593 – Doctrina Christiana
- Nailimbang sa parehong wikang Espanyol
at Tagalog gamit ang alpabetong Romano
kasama ang salin sa Baybayi.
 1609 – Sa sinulat ni Antonio de Morga sa
Succesos de las Islas Filipinas, nakita
niya na mataas ang literasi ng mga
katutubo gamit ang Baybayin
 1613 – Matatagpuan ang wikang Tagalog
sa Vocabulario De La Lengua de Tagala
na mula kay Fray Pedro de San
Buenaventura
 Kodipikasyon ng unang anyo ng wikang
Pilipino sa panahon ng mga Kastila (ang
ibigsabihin nito ay nagsimula ang proseso
ng pagkakaroon ng sariling wika ang
Pilipinas sa panahon ng pananakop ng
mga Kastila)
 Makalipas ang 200 na tao nang
pananakop ng mga Espanyol, bumaba
ang literasi ng katutubong Pilipino dahil
na rin sa kautusan ng gamitin ang
alpabetong Romano at Espanyol sa mga
institusyong panlipunan.
 Panahon ng Espanyol:
 Sa loob ng mahabang panahon ng
pananakop ng Espanya, Espanyol ang
opisyal na wika at ito rin ang wikang
panturo.
 Panahon ng Himagsikan:
 Sa simula pa lamang ng pakikibaka para
sa kalayaan, ginamit na ng mga
Katipunero ang wikang Tagalog sa mga
opisyal na kasulatan.
 Panahon ng Rebolusyon:
 1897 – Ayon sa Konstitusyon ng Biak na
Bato, Tagalog ang wikang opisyal ng
bansa.
 Panahon ng Unang Republika:
 Nang mawala si Apolinario Mabini sa
gabinete ni Emilio Aguinaldo (unang
presidente ng Pilipinas), namayani ang
mga illustrado at naging wikang
Espanyol ang wikang opisyal.
 1899 – Ayon sa Konstitusyon ng
Malolos 1899, Ang probisyong pangwika
ay nakakiling sa Espanyol
 Panahon ng Kolonyalismo ng mga
Amerikano:
 Edukasyon ang ginamit ng mga
Amerikano upang makuha ang loob ng
mga Pilipino.
 1899 – nang sakupin ng mga Amerikano
ang Pilipinas, wikang english ang salitang
itinuro ng mga Amerikano sa mga Pilipino
upang isang wika lamang ang gagamitin
sa buong bansa.
 Oktubre 27, 1936 – ipinahiwatig ni
Pangulong Quezon ang kaniyang plano na
magtatag ng Surian ng Wikang
Pambansa.
 Nobyembre 13, 1936 – Pinagtibay ng
Kongreso ang Batas Komonwelt Blg. 184,
na nagtatag sa unang Surian ng Wikang
Pambansa (SWP).
 Nobyembre 7, 1937 – inilabas ng SWP
ang resolusyon na Tagalog ang gawing
batayan ng pambansang wika.
 Disyembre 30, 1937 – lumabas ang
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 na
nagpapatibay sa Tagalog bilang batayang
wika ng Pambansang Wika ng Pilipinas.
 Bakit tagalog ang napili bilang batayan
ng pambansang wika ng Pilipinas?
- Tagalog ang wikang pinakamaunlad sa
estruktura, mekanismo, at panitikan, at ito
rin ang wikang ginagamit ng nakararaming
mamamayan.
 Panahon ng Pananakop ng Hapon:
 1942 – Nabuo ang grupong “purista”.
 Purista – Sila ang mga nagnanais na
gawing Tagalog na mismo ang wikang
pambansa at hindi na batayan lamang.
 Nang panahong iyon, Nipongo at
Tagalog ang naging opisyal na mga wika.
 Panahon ng Pagsasarili:
 1946 – (nang matapos ang digmaan)
nagsagawa ng mga hakbangin ang
pamahalaan sa tulong ng mga Amerikano
na ayusin ang bansa.
 Ginamit ang edukasyon at nagpadala ng
mga “Pensionados” sa Amerika upang
maging mahusay sa Ingles.
 1959 – Inilabas ni Kalihim Jose F.
Romero ng Kagawaran ng Pagtuturo ang
Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 na
nagtatakdang “kailanma’t tutukuyin ang
wikang pambansa, ito ay tatawaging
Pilipino”
 1973 – Nanatili pa din ang wikang opisyal
ang Filipino at Ingles.
 1987 – Kautusang Pangkagawaran Blg 22
s. 1987, sinasabing gagamitin ang Filipino
sa pagtukoy sa Wikang Pambansa ng
Pilipinas.
- Kasunod ito ang pagpapatibay sa
Konstitusyon ng 1987 na nagsasaad ng ang
pambansang wika ng Pilipinas ay
Filipino.
 Artikuro XIV, Seksyon 6-9 ng Saligang
Batas 1987 – ang wikang pambansa ng
Pilipinas ay Filipino dapat payabungin at
payamanin pa.
- Dapat magsagawa ng mga hakbangin ang
pamahalaan upang ibunsod at puspusang
itaguyod and paggamit ng Filipino bilang:
1. Midyum ng opisyal na komunikasyon
2. Wika ng pagtuturo sa sistema ng
edukasyon
 Iba pang pangyayari sa Kasaysayan ng
wikang Filipino:
 2003 – pinagtibay ng Pangulong Gloria
Macapagal Arroyo ang Ingles bilang
midyum sa lahat ng antas ng pagtuturo
 2009 – ipinatupad ang sistematikong
mutilingguwalismo na programang pang-
edukasyon sa unang wika (MLE) sa
Pilipinas ayon sa DO no. 74 s 2009
 2013 – Inilabas na CHED CMO No.20 s
2013, ang pagbura sa asignaturang
Filipino sa bagong General Education
Curriculum (GEC) sa kolehiyo.

IMPORTANT!!
Wikang Tagalog - Katutubong wikang
pinagbatayan ng pambansang
wika ng Pilipinas (1953)
Wikang Pilipino - Unang tawag sa pambansang
wika ng Pilipinas (1959)
Wikang Filipino - Kasalukuyang tawag sa
pambansang wika ng Pilipinas
- Lingua France ng mga Pilipino
- Isa sa mga opisyal na wika sa
Pilipinas kasama ang Ingles
(1987)