KPWKP –St.
Charles Borromeo
A. WIKA, KATUTURAN AT
KATANGIAN
Language- latin na “lingua”-dila
Webster- pasulat o pasalitang
tunog
Hill- pangunahin at
pinakaelaboreyt na anyo ng
simbolikong gawaing pantao.
Gleason- masistemang balangkas
ng sinasalitang tunog na piniili at
sinasaayos.
Ponema –makahulugang tunog
Ponolohiya –makaaghan na pag-
aaral ng ponema (tunog)
Morpema –maliit nay unit ng salita
Morpolohiya –makaagham nap
ag-aaral ng mga morpema
Sintaksis –makaagham na pag-
aaral ng mga pangungusap
Ang wika ay nagbabago,
samakatuwid, ito ay dinamiko.
UNIBERSAL NA KATANGIAN NG
WIKA
1. Ang wika ay masistemang
balangkas.
2. Ang wika ay sinsalitang
tunog.
3. Ang wika ay pinipili at
isinasaayos.
4. Ang wika ay arbitraryo.
5. Ang wika ay ginagamit.
6. Ang wika ay nakabatay sa
kultura.
7. Ang wika ay nagbabago.
B. BARAYTI AT REHISTRO NG
WIKA
Pagkakaroon ng barayti ng wika ay
ipinapaliwanag ng teoryang
sosyolingguwistik na pinagbatayan
ng ideya ng pagiging
heterogenous ng wika.
Dayalek o Diyalekto –dimensyong
heograpiko.
-ginagamit sa isang partikular na
rehiyon, lalawigan o pook, Malaki
man o maliit.
-400 na dayalek
Sosyolek –dimensyong sosyal.
-nakabatay sa pangkat ng lipunan
Jargon –bokabularyo ng isang
partikular na pangkat ng gawain.
Idyolek –dayalek na personal sa
isang ispiker.
Hal: Mike Enriquez, Noli de Castro
Pidgin –nobody’s native language.
Creole –unang nagging pidgin at
kalaunan ay nagging likas na wika
(nativized)
Hal: Chavacano
C. ANTAS NG WIKA Noypi, baklush. Homogenous at Heterogenous na
1. PORMAL D. IBA PANG KONSEPTONG Wika
a. Pambansa PANGWIKA
Homogenous o Heterogenous ng
-pangwika/pambalarila
Wikang Pambansa isang wika ay tumutukoy sa
-ginagamit ng
pagkakaroon ng iisamg porma at
pamahalaan at itinuturo -nagiging batayan din ito ng
estandard.
sa mga paaralan. identidad o pagkakakilanlan ng
Hal: baliw, maganda, grupo. -pagkakaroon ng iba’t ibang
b. Pampanitikan o porma o barayti.
Panretorika -de jure
-masining Homogenous – mula sa griyego na
-de facto
-idyoma at/ o tayutay homogenes.
Hal: ilaw ng tahanan, Wikang Panturo
-mula sa iisang lahi o angkan.
Nasisiraan ng bait. -wikang ginagamit na midyum o
2. Impormal Heterogenous –pagkakaiba ng uri
daluyan ng pagtuturo at pagkatuto
a. Lalawiganin at katangian ng isang wika.
sa sistema ng edukasyon.
-bokabularyong Lingguwistikong komunidad-isang
dayalektal Wikang Opisyal
termino ng sosyolingguwistiks na
-ginagamit sa partikular tumutukoy sa isang grupo na
-wikang itinadhana ng batas bilang
na pook o lalawigan gumagamit ng iisang uri ng barayti
wikang gagamitin sa mga opisyal
Hal: inang, itang, kwarta. ng wika.
na komunikasyon ng gobyerno.
b. Kolokyal
-pang-araw-araw na Blingguwalismo Unang Wika –katutubong wika o
salita. sinusong wika (mother tongue)
-isang taong nakapagsasalita ng
Hal: nanay, tatay
dalawang wika. Ikalawang Wika – natutuhan at
Pulis, Pera.
ginagamit ng isang tao labas sa
-papaikli ng mga salita Multilingguwalismo kanyang unang wika.
Hal: sa’kin (sa akin),
-isang indibidwal na Dayuhang Wika –isang wikang
sa’yo (sa iyo)
nakapagsasalita at nakakaunawa inaral lamang ngunit hindi
c. Balbal
ng iba’t ibang wika. ginagamit o sinasalita sa lokalidad
-slang
Hal: ermat, erpat ng taong nag-aaral nito.
 A. KAHALAGAHAN NG WIKA
1. Instrumento ng komunikasyon
2. Nag-iingat at
Nagpapalaganap ng
Kaalaman
3. Nagbubuklod ng Bansa
4. Lumilinang ng Malikhaing
Pag-iisip
B. MGA TUNGKULIN O GAMIT
NG WIKA
Tungkulin ng Wika
1. Interaksyonal
–ginagamit ng tao sa
pagtatatag, pagpapanatili
at pagpapatatag ng
relasyong sosyal sa kapwa
tao.
Pasalitang Paraan
– pangungumusta at
pagpapalitan ng biro
Pasulat na Paraan
- liham-pangkaibigan at chat
2. Instrumental 5. Imahinatibo
-pagtugon sa - Pagpapahayag ng
pangangailangan imahinasyon sa malikhaing
paraan.
Pasalitang Paraan
Pasalitang Paraan
- pakikipagusap o pag-uutos
- Idyoma, tayutay, sagisag at
Pasulat na Paraan
sombolismo.
- application letter
Pasulat na Paraan
3. Regulatori
-pagkontrol o paggabay sa - Tula, nobela at mailing katha
kilos o asal ng tao. 6. Heuristik
- Paghingi ng impormasyon
Pasalitang Paraan
Pasalitang Paraan
- direksyon, paalala o babala
- Pagtatanong,
Pasulat na Paraan
pakikipanayam, at
- Panuto sap ag susulit at pananaliksik
nakapaksil na do’s and
Pasulat na Paraan
don’ts
4. Personal - Pagsasarbey
- pagpapahay ng damdamin
o opinyon. 7. Impormatib
-pagbibigay impormasyon
Pasalitang Paraan
Pasalitang Paraan
- talakayang pormal o
impormal - Pagsagot sa tanong, pag-
uulat, pagtuturo
Pasulat na Paraan
Pasulat na Paraan
- liham sa patnugot at kolum
o komentaryo - Ppagsagot sa survey sheets
 A. KASAYSAYAN NG PAG-
UNLAD NG WIKANG
PAMBANSA
Manuel L. Quezon –ama ng wika
Ramon Magsaysay –nilagdaan ang
proklama Blg. 186, ang tungkol sa
pagdiriwang ng Linggo ng Wika
tuwing Marso 29- Abril 4.
Ferdinand E. Marcos –naglagda ng
isang kautusang tagapagpaganap
Blg. 96 -pangalanan sa Pilipino ang
mga gusali at tanggapan ng ating
pamahalaan.
Corazon C. Aquino –nilagdaan ang
proklamasyon lg. 19 na kumikilala
sa wikang pambansa na gumawa
ng napakahalagang papel sa
himagsikang pinasiklab ng
kapangyarihang bayan
Fidel V. Ramos –nilagdaan at
ipinalabas ang proklama Blg. 1041
na nagtaktakda na ang buwan ng
Agosto taon-taon ay magiging
buwan ng wikang filipino
Lope K. Santos –bumabalangkas ng
Abakada ar Ama ng Balarilang
Filipino
Jaime C. Veyra –Visayang Samar
Cecilio Lopez –tagapangulo 25 –pagpapatupad ng patakarang
(tagalog) edukasyong bilingguwal
Filemon Sotto –kagawad (Visayang -nilagdaan din ang kautusang
Cebu) pangministri Blg. 22
Felix Salas-Rodriguez –kagawad Lourdes R. Quisumbing –pinalabas
(Visayang Hiligaynon) ang kautusang Blg. 52 na nag-uutos
sa paggamit ng Filipino bilang
Casimiro F. Perfecto –kagawad
wikang panturo
(Bikol)
-nilagdaan ang kautusang
Hadji Butu –kagawad (Muslim)
pangkagawaran Blg. 81vna
Iniñgo Ed. Regaldo –ang ipinalit ni nagtatakda n bagong alpabeto sa
Pangulong Quezon upang pagbaybay ng wikang Fillipino
gumanap bilang kagawad ng SWP
Isidro Cariño –pinalabas ang
Jorge Bocobo –pinalabas ang kautusang pangkagawaran Blg. 21
pagtuturong pambayan isang na nagtatagubilin na gamitin ang
Kautusang Pangkagawaran: (Blg. Filipino sa pagbigkas ng
26, 1940.) ng patnugot ng panunumpa ng katapatan sa
Edukasyon Celedonio Salvador. Saligang Batas at sa bayan natin
Jose E. Romero –pinalabas ng
kagawaran ng Edukasyon ang
kautusang pangkagawaran Blg. 7
-Pilipino ang siyang gagamitin
Ponciano B.P. Pineda
–tagapangulo (tagalog)
Juan L. Manuel –nilagdaan ng
edukasyon at kultura ang
kauutusang pangkagawaran Blg.
1935 – nagtadhana ang konreso na
gagwa ng hakbang tungo sa
pagpapatibay at pagpapaunlad
ng isang wikang pambansa na
ibabatay sa isa sa mga umiiral
nakatutubong wika sa kapuluan.
1936 –paglikha ng isang surian ng
wikang pambansa na gagwa ng
isang pag-aaral ng mga wikang
katutubo sa pilipinas
-pinagtibay ang batas komonwelt
blg. 184 na lumilikha ng surian ng
wikang pambansa
1937 –TAGALOG ang gagawing
batayan sa pagpili ng wikang
pambansa
1940 -dito ipinalimbag ang
diksyunaryong Tagalog-Ingles at ng
Balarila ng Wikang Pambansa
upang magamit ng paaralan sa
buong kapuluan.
-Dito sinimulang ituro ang
pambansang wikang nakabatay sa
Tagalog sa mga paaralang
pribado at pampubliko.
1954 -nilagdaan ni Pangulong
Ramon Magsaysay ang tungkol sa
pagdiriwang ng Linggo ng Wika
tuwing Marso 29- Abril 4.
1959 -Agosto 13 ,1959 na
nagsasabing ang wikang
pambansa ay Pilipino.
1967 -pangalanan sa Pilipino ang
mga gusali at tanggapan ng ating
pamahalaan.
1968 –pinalabas ang memorandum
sirkular Blg. 172 na nagbibigay-diin
sa pagpapairal ng kautusang
tagapagpaganap Blg. 96
-pinalabas ang memorandum
sirkular blg. 199 na nilagdaan ni
kalihim tagapagpaganap Rafael
M. Salas
1969 –memorandum blg. 277 ay
pinalabas na bumabago sa
memorandum sirkular blg. 199
1970 -nagsasabing ang wikang
pambansa ay naging wikang
panturo sa antas elementarya.
1971 -Humiling sa lahat ng
tanggapan ng pamahalaan na
magdaos ng palatuntunan sa
pagdiriwang ng Lingo ng Wikang
Pambansa tuwing Agosto 13-19.
1972 –nag-atas ang pangulong F.E.
Marcos na isalin sa mg wikang
sinasalita ng may limampung libong
(50,000) mamamyan, alinsunod sa
probisyon ng saligang batas
(artikulo XV, seksyon 3 [1])
1973 -iniluwal ang patakarang
bilingguwal. Ito ay ang paggamit
ng wikang Ingles at Pilipino bilang
midyum ng pagtuturo sa mga tiyak
na aralin at bilang hiwalay na
asignatura sa kurikulum mula unang
baitang ng mababang paaralan
hanggang kolehiyo sa lahat ng
paaralan.
1974 -sinimulang ipatupad ang
patakarang Edukasyong
Bilingguwal.
1978 -na nag- uutos ng
pagkakaroon ng 6 na yunit na
Pilipino sa lahat ng kurso sa
tersyarya at 12 yunit sa mga
kursong pang-edukasyon
1986 –nilagdaan ni pangulong C.
C. Aquino ang proklamasyon blg.
19 na kumikilala sa wikang
pambansa na gumagawa ng
napakahalagang papel sa
himagsikang pinasiklab ng
kapangyarihang bayan
1987 –-pinagtibay ang
implementasyon ng paggamit ng
Filipino bilang pambansang wika,
gaya ng isinasaad sa 1987
konstitusyon ng Pilipinas (artikulo XIV
seksyon 6-9)
1988 –nilagdaan ng pangulong C.
C. Aquino ang kautusang
tagapagganap blg. 335 na
gumawa ng hakbang para sa
paggamit ng wikang Filipino sa
mga opisyal na transakyon,
komunikasyon at korespondensya.
1989 --nag-aatas sa lahat ng
opisyal sa DECS na isakatuparan
ang kautusang tagapagpaganap
Blg. 335 na nag-uutos na gamitin
ang Filipino sa lahat ng
komunikasyon at transakyon ng
pamahalaan.
1990 -ipinalabas ng kalihim Isidro 2006 –pagsuspinde sa 2001 revisyon
Cariño ng Edukasyon, Kultura at ng ortografiyang Filipino at
Palakasan ang kautusang patnubay sa ispeling ng wikang
pangkagawaran Blg. 21 na Filipino
nagtatagubiling gamitin ang
2009 –ipinalabas ang gabay sa
Filipino sa pagbigkas ng
ortograpiyang Filipino. Tuluyan ng
panunumpa ng katapatan sa
isinasantabi ang 2001 revisyong
Saligang Batas at sa bayan natin.
alfabeto at 1987 alpabeto.
1996 –pinalabas ng commission on
higher education ang CHED
Memorandum Blg. 59 na
nagtadhana ng siyam (9) na yunit
na pangangailangan sa filipino sa
pangkalahatang edukasyon.
1997 -nilagdaan at ipinalabas ni
Pangulong Fidel V. Ramos ang
Proklamasyon Blg. 1041 na
nagpapahayag ng taunang
pagdiriwang ng Buwan ng Wikang
Pambansa mula Agosto 1-31 na
dating Linggo ng Wika.
2001 –pinalabas ang 2001 revisyon
ng ortografiyang Filipino at
patnubay sa ispeling ng wikang
Filipino
KPWKP –St. Charles Borromeo
A. WIKA, KATUTURAN AT 5. Ang wika ay ginagamit. C. ANTAS NG WIKA
KATANGIAN 6. Ang wika ay nakabatay sa 1. PORMAL
kultura. a. Pambansa
Language
7. Ang wika ay nagbabago. b. Pampanitikan o
Webster Panretorika
2. Impormal
Hill a. Lalawiganin
B. BARAYTI AT REHISTRO NG
Gleason WIKA b. Kolokyal
c. Balbal
Ponema Pagkakaroon ng barayti ng wika ay
ipinapaliwanag ng B. IBA PANG KONSEPTONG
Ponolohiya __________________na PANGWIKA
Morpema pinagbatayan ng ideya ng
pagiging Wikang Pambansa
Morpolohiya __________________________
Wikang Panturo
Sintaksis
Wikang Opisyal
Ang wika ay nagbabago, Dayalek o Diyalekto
samakatuwid, ito ay _________ Blingguwalismo
Sosyolek
Multilingguwalismo
Jargon
UNIBERSAL NA KATANGIAN NG Homogenous
WIKA Idyolek
Heterogenous
1. Ang wika ay masistemang Pidgin
Lingguwistikong komunidad
balangkas. Creole
2. Ang wika ay sinsalitang Unang Wika
tunog. Ikalawang Wika
3. Ang wika ay pinipili at
isinasaayos. Dayuhang Wika
4. Ang wika ay arbitraryo.
 A. KAHALAGAHAN NG WIKA 6. Heuristik Jorge Bocobo
1. Instrumento ng Pasalitang Paraan
Jose E. Romero
komunikasyon Pasulat na Paraan
2. Nag-iingat at 7. Impormatib Ponciano B.P. Pineda
Nagpapalaganap ng Pasalitang Paraan
Kaalaman Pasulat na Paraan Juan L. Manuel
3. Nagbubuklod ng Bansa Lourdes R. Quisumbing
4. Lumilinang ng Malikhaing
Pag-iisip A. KASAYSAYAN NG PAG- Isidro Cariño
UNLAD NG WIKANG
PAMBANSA
B. MGA TUNGKULIN O GAMIT 1935 1978
Manuel L. Quezon
NG WIKA 1936 1986
Ramon Magsaysay
Tungkulin ng Wika 1937 1987
Ferdinand E. Marcos
1. Interaksyonal 1940 1988
Pasalitang Paraan Corazon C. Aquino
Pasulat na Paraan 1954 1989
Fidel V. Ramos
2. Instrumental
1959 1990
Pasalitang Paraan Lope K. Santos
Pasulat na Paraan 1967 1996
3. Regulatori Jaime C. Veyra
1968 1997
Pasalitang Paraan Cecilio Lopez
Pasulat na Paraan 1969 2001
4. Personal Filemon Sotto
1970 2006
Pasalitang Paraan Felix Salas-Rodriguez
Pasulat na Paraan 1971 2009
5. Imahinatibo Casimiro F. Perfecto
Pasalitang Paraan 1972
Hadji Butu
Pasulat na Paraan 1973
Iniñgo Ed. Regaldo
1974