Komunikasyon at Pananaliksik
WIKA TALASALITAAN
Ang wika ay isang sistema ng komunikasyon na
ginagamit ng tao upang maipahayag ang kanilang mga
kaisipan, damdamin, at ideya. Ito ay isang mahalagang
bahagi ng kultura at lipunan ng mga tao.
• Isang bahagi ng pakikipagtalastasan na
ginagamit araw-araw.
• Anumang anyo ng paparating ng damdamin o
ekspresyon.
• Pagunahing at pinakaelaboreyt anyo ng
simbolikong pantao.
GLEASON (1961)
Ang wika ay masistemang balangkas ng mga
sinasalitang tunog na pinili at isinaayos sa paraang
arbitaryo na ginagamit sa pakikipag-komunikasyon
ng mga taong kabilang sa isang kultura
SAPIRO (2014:15)
Ang wika ay isang likas at makataong pamamaraan
ng paghahatid ng mga kaisipan, damdamin, at mga
hangarin sa pamamagitan ng isang kusang loob na
kaparaanan na lumikha ng tunog.
HEMPHILL (2014:15)
Ang wika ay isang masistemang kabuuan ng mga
sagisag na sinasalita o binibigkas na pinagkaisahan o
kinaugalian ng isang pangkat ng mga tao, at sa
pamamagitan nito’y nagkakaugnay,
nagkakaunawaan, at nagkakaisa ang mga tao.
STURTEVANT (1968)
Ang wika ay isang sistema ng mga simbolikong
tunog para sa komunikasyong pantao.
BROWN (1980)
Ang wika ay masasabing sistematiko. Set ng mga
simbolikong arbitraryo, pasalita, nagaganap sa isang
kultura, pantao, at natatamo ng lahat ng tao.
BOUMAN (1990)
Ang wika ay isang paraan ng komunikasyon sa
pagitan ng mga tao sa isang tiyak na lugar, para sa
isang partikular na layunin na ginagamit ng mga
verbal at biswal na signal para makapagpahayag.
WEBSTER (1990)
Ang wika ay kalipunan ng mga salitang ginagamit at
naiintindihan ng isang maituturing na komunidad.
Ponema – tawag sa makabuluhang tunog ng isang wika
Ponolohiya – tawag sa makaagham na pag-aaral ng mga
ponema
Morpema – pinakamaliit na yunit ng salita na nabuo
mula sa pinagsama-samang ponema
Morpolohiya – makaagham na pag-aaral ng mga
morpema
Sintaksis – makaagham na pag-aaral ng pangungusap
Diskurso – makahulugang palitan ng pangungusap ng
dalawa at higit pang tao
Katangian ng Wika
✓ Sinasalitang tunog
✓ Pinili at isinaayos sa paraang arbitraryo
Arbitraryo – ang mga tunog na
binibigkas sa wika ay pinili para sa
mga layunin ng mga gumagamit
nito.
✓ Instrumento ng komunikasyon
✓ Micro Level – ang dalawang tao ay
nagkakaunawaan sa pamamagitan ng
epektibong paggamit ng wika.
✓ Macro Level – ang mga bansa ay
nagkakaugnayan dahil sa wika.
✓ Natatangi
✓ Nagbabago o Dinamiko
✓ Malikhain at may kapangyarihang
lumikha
✓ Kaugnay na kultura – ang wika ay
nakapaloob at nagsisilbing puso ng
kultura
✓ Nanghihiram
Kahalagahan ng Wika
1. Instrumento ng komunikasyon
2. Nagbubuklod ng bansa
3. Nag-iingat at nagpapalaganap ng kaalaman
4. Lumilinang ng malikhaing pag-iisip
LACRA, TRISHA NICOLE B. 1
Komunikasyon at Pananaliksik
BATAYAN NG SWP SA PAGPILI NG
WIKANG PAMBANSA
1. Wika ng sentro ng Pamahalaan.
“Walang Pinakamahalaga sa 2. Wika ng sentro ng Edukasyon.
sinumang tao kundi ang 3. Wika ng sentro ng kalakalan.
pagkakaroon ng kamalayan 4. Wikang pinakamarami at pinakadakilang
tungkol sa pagkakaisa ng nasusulat na panitikan.
bansa, at bilang bayan, hindi
tayo magkakaroon ng higit Walong Pangunahing Wika sa Bansa
na kamalayan kung walang 1. Tagalog
sinasalitang wikang panlahat” 2. Cebuano
Naghangad na 3. Ilokano
magkaroon ng isang wika na 4. Hiligaynon
mag-uugnay sa lahat ng 5. Bicol
mamamayan. 6. Samar-Leyte o Waray
Ama ng Wikang Filipino 7. Pampango o Kapampangan
Unang Presidente ng Komonwelt ng Pilipinas 8. Pangasinan o Pangalatok

WIKANG PAMBANSA DISYEMBRE 30, 1937

• Isang wikang magiging daan ng pagkakaisa at pag-
unlad bilang simbolo ng kaunlaran ng isang bansa.
• Kinikilalang pangkalahatang midyum ng
komunikasyon sa isang bansa. Kadalasan, ito ang
wikang ginagamit sa pang araw-araw na
pamumuhay ng lahat ng mamamayan sa isang
bansa.
• Wikang pinagtibay ng pambansang pamahalaan
ang wikang pambansa na ginagamit sa
pamamahala at pakikipag-ugnayan sa
mamamayang kanyang sakop.
Itinatag ang Komite sa Wikang Opisyal upang
maresolba ang isyu sa pagpili ng wikang panlahat.
Iminungkahi na dapat wikang katutubo at hindi
dayuhang wika ang maging wikang Pambansa.
Pinili at iprinoklama ni Pangulong Quezon ang
Tagalog bilang batayan ng wikang Pambansa.
Bakit pinili ang Tagalog na maging
batayan ng wikang Pambansa?
1. Ang tagalog ay malawak na ginagamit sa mga
pag-uusap ng mga Pilipino at marami rin sa
bansa ang nakakaintindi ng wikang ito.
2. Hindi ito nahahati sa mga mas maliliit at hiwa-
hiwalay na wika, tulad ng Bisaya.
3. Ang tradisyong pampanitikan nito ang
pinakamayaman at ang pinakamaunlad at
malawak. Higit na mararaming aklat ang
nakasulat sa Tagalog kaysa sa iba pang
katutubong wikang awstronesyo.
4. Ito ang wika ng Maynila – ang Kabiserang
pampulitika at pang-ekonomiya sa buong
bansa.

SURIAN NG WIKANG PAMBANSA (SWP) 1940

Itinatag noong Nobyembre 13, 1936 ng Batas Pambansa
blg. 184 (binuo ng Saligang Batas Pambansang Asamblea)
Konstitusyon ng 1935.
Artikulo XIV. Sek. 3
“Ang kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa
pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang
Pambansa na batas sa isa sa mga umiiral na katutubong
wika. Hanggang sa hindi nagtatadhana ang batas, Ingles
at Kastila ang patuloy na gagamiting wikang opisyal.”
Ipinag-utos ang pagtuturo ng Wikang Pambansa sa
lahat ng pampubliko at pribadong paaralan sa buong
bansa.
HULYO 4, 1946
Sa ilalim ng pamumuno ni Pangulong Manuel A.
Roxas, ipinagkaloob ng mga Amerikano sa Pilipinas
ang kalayaan. Ipinahayag din na ang wikang opisyal
ng Pilipinas ay Tagalog at Ingles sa bisa ng Batas
Komonwelt Blg. 570.

LACRA, TRISHA NICOLE B. 2

Komunikasyon at Pananaliksik
1959
Ibinaba ni Kalihim Jose B. Romero ng Kagawaran ng
Edukasyon ang Kautusag Pagkagawaran Blg. 7
UNANG WIKA
Nagsasaaad na kailanma’t tutukuyin ang WIkang
Pambansa, ang salitang PILIPINO ang gagamitin. • Wikang kinagisnan
• Kadalasang tinatawag na katutubong wika, mother
SALIGANG BATAS NG 1973 tongue, at arterial na wika.
Ang Batasang Pambansa ay dapat na magsagawa ng
• Kadalasang sa wikang ito pinakamataas ang isang
mga hakbang tungo sa paglinang at pormal na adapsyon
tao.
ng Wikang Pambansa na tatawaging Filipino
❖ A child's first language usually refers to the
language the child learned from birth (before or the
1987
age of 3) and heard most often in their environment.
Pinalabas ni Loudes Quisimbing ng Departamento ng
People can have more than one first language.
Edukasyon, Kultura at Isports ang Kautusang Blg. 52 na
nag-uutos sa paggamit ng Filipino bilang panturo sa
lahat ng antas ng paaralan kaalinsabay ng Ingles na PANGALAWANG WIKA
nakatakda sa patakaran ng edukasyong bilinggwal.
• Habang lumalaki ang mga bata ay nagkakaroon
siya ng exposure o pagkakalantad sa iba pang wika
SALIGANG BATAS NG 1987 sa kanyang paligid na maaaring nagmula sa
FILIPINO ang ngalan ng Wikang Pambansa ng Pilipinas.
telebisyon, o sa ibang tao tulad ng kanyang
tagapag-alaga, mga kalaro, kaklase, guro, at iba pa.
Artikulo 14 Seksiyon 6 ng Saligang Batas ng
• Kadalasan ang mga magulang din ang nagtuturo sa
Pilipinas (1987)
kanilang pangalawang wika dahil bibihira lamang
“Ang wikang Pambansa ng Pilipinas ay Filipino. ang Pilipino na isa lang ang alam na wika.
Samantalang nililinang ito ay dapat payabungin at
pagyamanin pa salig sa mga umiiral na wika sa Pilipinas PANGATLONG WIKA
at iba pang wika.”
• Kadalasang natututunan sa loob ng paaralan.
WIKANG OPISYAL • Maaaring ito ang wikang panturo ng guro.
• Maaaring kusang inaral ito ng isang tao.
• Itinadhana ng batas na maging wika sa opisyal na
talastasan ng pamahalaan
• Ginagamit sa opisyal na komunikasyon ng estado
sa kanyang mga mamamayan at ibang bansa sa
daigdig.

Paano naging wikang opisyal ang Wikang

Pambansa?
Kasalukuyang Konstitusyon (Konstitusyon
ng 1987, Artikulo XIV, Seksyon 7)
Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang
mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at hangga’t
walang ibang itinatadhana ang batas, Ingles…”
MONOLINGGUWALISMO
• Pagpapatupad ng iisang wika sa isang bansa na
panturo sa lahat ng larangan o asignatura
MONOLINGGUWAL
• Taong makapagsalita ng isang wika lamang.

WIKANG PANTURO BILINGGUWALISMO

• Ang wikang panturo ang opisyal na wikang
• Kakayahan ng isang tao na makapagsalita ng
ginagamit sa pormal na edukasyon.
dalawang wika.

LACRA, TRISHA NICOLE B. 3

Komunikasyon at Pananaliksik
BILINGGUWAL
• Taong nakapagsasalita ng dalawang wika.
LEONARD BLOOMFIELD
• Ang bilingguwalismo ay ang pagkakaroon ng
magkasintulad na gamit at kontrol ng dalawang
magkaibang wika na ginagamit ng isang indibidwal.
JOHN MACNAMARA (1967)
• Sapat na ang may sapat na kakayahan ang isang tao
isa sa apat na makrong kasanayang pangwika
maliban sa unang wika.
MIA NACAMULLI (2015)
• Ang bilingguwalismo ay may iba’t ibang uri,
maaaring ito ay maging Balanced Bilingual o ang
kakayahan ng tao na maging matatas sa dalawang
wika o maaari din magkaroon ng bilingguwal na
hindi pantay ang kakayahan sa dalawang wika.
KABUTIHAN NG BILINGGUWALISMO (LOWRY,
2011)
➢ Mas malikhain, magaling magplano at maglutas ng
mga problema ang mga batang bilingguwal.
➢ Mas magagamit ng mga bata kapag lumaki sa iba't
ibang lugar.
➢ Nababawasan ang panganib na magkaroon ng mga
sakit.
PATAKARAN SA EDUKASYON BILINGGUWAL
BILINGUAL EDUCATION POLICY (BEP) 1974
Ang wikang Filipino at Ingles ay ituturo sa lahat,
anumang antas, sa lahat ng paaralan. Pribado o
pampubliko.
LAYUNIN:
▪ Makamit ang kahusayan ng mga mag-aaral sa
dalawang wika.
▪ Maipalaganap ang ingles bilang internasyunal
na wika.
▪ Maipalaganap ang Filipino at magsilbing
wika ng literasi.
▪ Magamit ang Filipino bilang wika ng
akademikong diskurso.
MULTILINGGUWALISMO
• Tumutukoy sa kakayahan ng isang indibidwal na
makapagsalita at makaunawa ng iba't ibang wika.
o Humigit kumulang 150 na wika at wikain sa
Pilipinas.
MULTILINGGUWAL
• Taong nakapagsasalita ng higit sa dalawang wika.
MTB-MLE (MOTHER TONGUE-BASED
MULTILINGUAL EDUCATION)
Paggamit ng unang wika ng mga estudyante sa isang
partikular na lugar.
RASYUNAL:
➢ Tungo sa pagpapataas ng kalidad na
edukasyong nakabatay sa kaalaman at
karanasan ng mga mag-aaral at guro.
➢ Tungo sa promosyon ng pagkakapantay sa
lipunang iba-iba ang wika.
➢ Tungo sa pagpapalakas ng edukasyong
multikultural at sa pagkakaunawaan at
paggalang sa batayang karapatan sa pagitan
ng mga grupo sa lipunan.
➢ Tungo sa pagpapataas ng kalidad na
edukasyong nakabatay sa kaalaman at
karanasan ng mga mag-aaral at guro.
➢ Tungo sa promosyon ng pagkakapantay sa
lipunang iba-iba ang wika.
➢ Tungo sa pagpapalakas ng edukasyong
multikultural at sa pagkakaunawaan at
paggalang sa batayang karapatan sa pagitan
ng mga grupo sa lipunan.
MGA DAHILAN NG BILINGGUWALISMO
AT MULTILINGGUWALISMO
❖ Geographical Proximity
❖ Religion
❖ Historical Factor
❖ Migration
❖ Public or International Relations
LACRA, TRISHA NICOLE B. 4
Komunikasyon at Pananaliksik
JARGON
SOSYOLEK • Mga salita na particular lamang sa isang propesyon
o larangan.
• Ginagamit sa isang partikular na grupo ng tao.
• Nakabatay sa katayuan o antas panlipunan o
PIDGIN
dimensyong sosyal ng mga taong gumagamit.
Halimbawa: • Walang struktura at ginagamit lamang kung
- Gay Lingo mayroong matinding pangangailangan.
- Jejemon • No one’s first language.
- Conyo
CREOLE
IDYOLEK • Kapag marami na ang gumagamit ng Pidgin, ito ay
nagiging creole.
• Ito ay ang personal na paggamit ng salita ng isang
indibidwal. Bawat indibidwal ay may istilo sa Halimbawa: Chavacano
pamamahayag at pananalita.
Pananalita nina:
- Kris Aquino
- Ruffa Mae Quinto
- Mike Enriquez
- Jessica Soho

DAYALEK PORMAL
• Istandard dahil kinikilala, tinatanggap, at ginagamit
• Ito ay nalilikha ng dahil sa heograpikong
ng higit na nakararami.
kinaroroonan.
• Ito ay ginagamit ng mga tao ayon sa particular na
rehiyon o lalawigan na tinitirhan. PAMPANITIKAN/PANRETORIKA

Halimbawa: • Ginagamit ng mga manunulat sa kanilang mga

- Tagalog akdang pampanitikan.
- Hiligaynon Karaniwang matatayog, malalalim, at makulay at
- Bikolano masining.
- Cebuano
PAMBANSA/PANG-EDUKADO
EKOLEK • Karaniwang ginagamit sa mga aklat pangwika at
• Mga salita, kataga, o mga pararila na ginagamit ng pambalarila sa lahat ng mga paaralan.
bawat miyembro ng pamilya.
IMPORMAL
ETNOLEK • Mga salitang karaniwang, palasak, pang araw-araw.
• Mga salita o wika ng mga katutubo o Pilipino na • Madalas ginagamit sa pakikipag-usap at
kabilang sa pangkat etniko. pakikipagtalastasan.

REGISTER LALAWIGANIN

• Mga salitang siyentipiko o teknikal na nagtataglay • Bokabularyong dayalektal

ng iba’t ibang kahulugan sa iba’t ibang larangan o • Ginagamit ang mga ito sa mga partikular na pook o
disiplina. lalawigan lamang.

LACRA, TRISHA NICOLE B. 5

Komunikasyon at Pananaliksik
KOLOKYAL - Bakla = Alkab
- Pulis = Lespu
• Mga salitang ginagamit sa pang araw-araw na
pakikipag-usap ngunit may kagaspangan at 6. Paggamit ng akronim
pagkabulgar bagamat may mga anyong repinado at
malinis ayon sa nagsasalita. Halimbawa:
• Ang pagpapaikli ng isa, dalawa, o higit pang salita. - KSP = Kulang sa pansin
- OA = Over-acting
Halimbawa: - TL = True love
- Meron (Mayroon) - JEJE = Jejemon
- Kelan (Kailan)
- P’re (Pare) 7. Pagpapalit ng pantig
- Pa’no (Paano)
Halimbawa:
- Mabaho = Majoho
BALBAL/SLANG
- Bakla = Jokla
• Nabubuo ito sa mga pangkat na nagkakaroon ng - Walanghiya = Walanjo
sariling codes o may ibig sabihin.
• Mababang antas ng wika dahil ito’y maaaring 8. Paggamit ng bilang
palaging gamit ng mga tao ngayon at kinabukasan Halimbawa:
ay lumalaos. - 143 = I love you
Halimbawa: - 50-50 = Naghihingalo
- Tipar (Handaan) - 548 = Mahal kita, Infinity
- Gasmati (Matigas)
- Shunga (Tanga) 9. Kombinasyon
- Tboom (Tomboy Halimbawa:
- Havey (Nakakatawa) - Dead malice = deadma
- Puchu-puchu (Hindi nakaka-impress) - Bagito + Baget = Bagets
- Hindi + Dehin = Dehins
1. Paghango sa salitang katutubo/lalawiganin - Pare + Repa = Repapips
Halimbawa:
- Pick on = Pikon BULGAR
- Gurang = Matanda
• Mga salitang mura at mga salitang may kabastusan.
2. Idk di ko napicturan
3. Pagbibigay ng bagong kahulugan sa EBALWASYON:
salitang Filipino
1. GGSS
Halimbawa: 2. Bana
- Hiyas (Gem) = Viriginity 3. ‘Tay
- Lagay (Put) = Parang inaabot 4. Ilaw ng tahanan
- Ube (Purple Yum) = Isang daang piso 5. Pulis
- Bola (Ball) = Pagsisinungaling 6. Kwarta
7. Hudas
4. Pagpapaikli/Reduksyon 8. Noypi
9. Asawa
Halimbawa:
10. Sa’yo
- Muntinlupa = Munti
- Amerikano = Kano

5. Pagbabaligtad
Halimbawa:
- Bata = Atab

LACRA, TRISHA NICOLE B. 6

Komunikasyon at Pananaliksik
POETIC
• Ginagamit ang wika sa masining na paraan ng
Pagpapahayag gaya ng panulaan, prosa, sanaysay, at
iba pa.
EMOTIVE
Halimbawa:
• paggamit ng wika upang maihayag ang saloobin ng Isa-isa mang mawala ang mga bituin sa langit,
isang tao o kung ano ang kanilang nararamdaman. hindi pa rin niya maikakaila na nananalaytay
Halimbawa: sa kanyang mga ugat ang dugong naghasik ng
Kapag sa mag-oopen up ka sa Jowa mo na lagim sa puso ng bawat Pilipino noong
nasasakatan ka na sa mga panlolokong panahon ng digmaan.
ginagawa n’ya.

CONATIVE
• Ginagamit ang wika upang mag-utos, manghikayat,
o magpakilos ng taong kinakausap.
Halimbawa:
Magkaisa tayong lahat upang maging ganap
ang katahimikang ating ninanais.
M.A.K HALLIDAY
PHATIC Michael Alexander Kirkwood Halliday – isang
linggwista
• Ginagamit ang wika bilang panimula ng isang
usapan o pakikipag-ugnayan sa kapwa.
1. Instrumental - Ito ang tungkulin ng wikang
Halimbawa: tumutugon sa mga pangangailangan ng tao
Ikinagagalak kong makasama ka sa aming gaya ng pakikipag-ugnayan sa iba.
mga krusada. 2. Interaksyunal - Ang tungkuling ito ay
nakikita sa paraan ng pakikipag-ugnayan ng
REFERENTIAL tao sa kaniyang kapwa.
3. Personal - Nakakapagpahayag ng sariling
• Ginagamit ang wikang nagmula sa aklat at iba pang damdamin, emosyon o opinyon.
babasahin bilang sanggunian o batayan ng 4. Regulatoryo - Ito ang tungkulin ng wikang
pinagmulan ng kaalaman. tumutukoy sa pagkontrol o sa paggabay ng
ugali ng iba.
Halimbawa:
5. Heuristiko - Ang tungkuling ito ay ang
Ayon kay Don Gabor sa kanyang aklat na
pagkuha o ang paghahanap ng impormasyon o
Speaking Your Mind in 101 Difficult
datos.
Situation, may anim na paraan kung paano
magkakaroon ng maayos na 6. Impormatibo - Ito ang kabaligtaran ng
pakikipagtalastasan. heuristiko. Ito ang pagbibigay ng
impormasyon o datos sa paraang pasulat at
pasalita.
METALINGUAL
• Ginagamit ang wika sa pamamagitan ng
pagbibigay ng komentaryo sa isang kodigo o batas.
Halimbawa:
Itinatadhana nang walang pasubali sa Batas ng
Komonwelt Blg. 184 ang pagkakatatag ng
Surian ng Wikang Pambansa na ngayon ay
Komisyon sa Wikang Filipino.magkakaroon
ng maayos na pakikipagtalastasan.

LACRA, TRISHA NICOLE B. 7

Komunikasyon at Pananaliksik

TIMELINE
1. Pre-Kolonyal
2. Pananakop ng Espanyol
3. Panahon ng Amerikano
4. Panahon ng Hapon
5. Panahon ng Pamahalaang Komonwelt
6. Panahon ng Kasarinlan

BAYBAYIN o ALIBATA

• Katutubong sistema ng pagsulat/alpabeto ng iba’t

ibang pangkat etnolinggwistiko sa Pilipinas mula
1000-1200 hanggang 1800.
• ALIBATA hango sa “alif bata” (2 unang titik sa
Arabic: “alif” at “bet”)
May kaunting pagkakaiba ang bawat alibata para sa
bawat partikular na wika (iba ang sa Tagalog, iba
ang sa Bisaya atbp.)

ABECEDARIO/ ACEBEDARIO

• Ito ay binubuo ng 29 na letra at hango sa Romanong

paraan ng pagbigkas at pagsulat.

ABAKADANG TAGALOG (1940)

• Binuo ni Lope K. Santos
• It naisapubliko sa aklat na Balarila ng Wikang
Pambansa (1940)o ay binubuo ng 29 na letra at
hango sa Romanong paraan ng pagbigkas at
pagsulat.

ALPABETONG PILIPINO (1976)

• May 31 na titik
• Ang dating abakada na binubuo ng dalawampung
(20) titik ay nadagdagan ng labing-isa (11) pang
titik mula sa abecedario.

ALPABETONG PILIPINO (1987)

• paraan ng pagbigkas: batay sa Ingles

LACRA, TRISHA NICOLE B. 8