WIKA

Webster

■ Ang wika ay isang sistema ng

komunikasyon sa pagitan ng mga
tao sa pamamagitan ng pasulat o
pasalitang simbolo
 Sapiro

■ Ang wika ay isang likas at

makataong pamamaraan ng
paghahatid ng mga kaisipan,
damdamin, at mga hangarin sa
pamamagitan ng isang kusang-loob
na kaparaanan na lumikha ng tunog
 Archibald A. Hill

■ Ang wika ang pangunahing anyo ng

simbolikong gawaing pantao.
 Henry Gleason

Ang wika ay masistemang balangkas

ng sinasalitang tunog na pinipili at
isinasaayos sa paraang arbitraryo
upang magamit ng mga taong
kabilang sa isang kultura.
 Kahalagahan ng Wika
1. Nagbubuklod at kumakatawan sa isang lahi o
bansa
2. Nagsisilbing instrumento ng komunikasyon
3. Nagpapalaganap ng kaalaman at iba’t ibang
impormasyon sa bawat panahon
4. Nagkakaroon ng magandang ugnayan ang bawat
isa
5. Naglilinang ng malikhain at mapanuring pag-iisip
 TEORYA NG WIKA
1. Teoryang Pooh – Pooh
- ito ay ang hindi sinasadyang pagbulalas ng
masidhing damdamin ng tao tulad ng saya, galit,
gulat, pagkamangha, sakit, sarap at iba pa na
binigyan ng kahulugan.
2. Teoryang Yum – Yum
- Nagsasaad na taglay ng tao ang mekanismo upang
makagawa ng mga tunog na ginagamit sa wika.
Tumutugon ang tao sa pamamagitan ng pagkumpas
ng alinmang bagay na nangangailangan ng aksyon.
3. Teoryang Dingdong – Ito ay tunog na likha ng mga
bagay-bagay sa paligid at ginawang batayan sa
paglikha ng tunog at paglikha ng mga salita.
4. Teoryang Bow-wow – Ito ay nagmula sa mga tunog
na likha ng mga hayop at kalikasan na binigyang
kahulugan.
5. Teoryang Yo-he-ho – sinasabing ang tao ay natutong
magsalita bunga ng kanyang pwersang pisikal. Tayo’y
nakakalikha ng tunog kapag pwersahang ginagawa
ang isang bagay o nagdadagdag sa anumang lakas sa
isang partikular na gawain.
6. Teoryang Tata – ito ay batay sa paniniwalang
ang kumpas o galaw ng kamay ng tao na
kanyang ginagawa sa iba’t ibang okasyon ay
ginaya ng dila at naging sanhi ng pagkatuto ng
mga tao upang lumikha ng mga tunog.
7. Teoryang Tararaboom-de-ay – ito ay mga
nilikhang tunog mula sa mga ritwal ng mga
sinaunang tao tulad ng mga pangingisda,
pagtatanim, panggagamot, pag-aani,
pagpapakasal atbp.
 Tungkulin ng Wika
Tungkulin Kahulugan Halimbawa Halimbawa
(Pasalita) (Pasulat)
Interaksyunal Nakapagpapanatili Pormularyong Liham
at nagpapatatag ng panlipunan, pangkaibigan
relasyong sosyal kamustahan,
palitan ng biro

Instrumental Tumutugon sa mga Pakikiusap, Liham

pangangailangan pag-uutos pangangalakal
 Tungkulin ng Wika
Tungkulin Kahulugan Halimbawa Halimbawa
(Pasalita) (Pasulat)
Regulatori Kumokontrol at Pagbibigay panuto
gumagabay sa kilos direksyon,
/ asal ng iba paalala o
babala

Personal Nakapagpapahayag Pormal at di- Liham

ng sariling pormal na patnugot
damdamin at talakayan
opinyon
 Tungkulin ng Wika
Imahinatibo Nakapagpapahayag Pagsasalaysay, Akdang
ng imahinasyon sa paglalarawan, pampanitika
malikhaing paraan Masining na n
pagpapahayag
Heuristik Naghahanap ng Pagtatanong, Sarbey,
mga datos / pakikipanayam pananaliksik
impormasyon
Impormatib Nagbibigay ng mga Pag-uulat, Ulat,
datos / pagtuturo pamanahong
impormasyon papel
Unibersal na Katangian ng Wika
 1. Ang wika ay masistemang balangkas
- Ang wika ay may 2 masistemang balangkas
A. Balangkas ng mga tunog – ponema ang tawag sa
makabuluhang tunog ng isang wika samantalang ponolohiya
naman ang tawag sa maka-agham na pag-aaral ng mga ito.
B. Balangkas ng mga kahulugan – kapag ang mga ponemang
ito ay pinagsama, maaaring makabuo ng maliit na yunit ng
salita na tinatawag na morpema. Samantala, kapag ang mga
salita ay ating pinag-ugnay, maaari tayong makabuo ng mga
pangungusap (sintaksis), at kapag nagkaroon na ng
makahulugang palitan ng mga pangungusap ang 2 o higit
pang tao ito ay tinatawag na diskurso.
2. Ang wika ay sinasalitang tunog – hindi lahat ng
tunog ay wika sapagkat hindi lahat ng tunog ay
may kahulugan.
3. Ang wika ay pinipili at isinasaayos – sa lahat ng
pagkakataon ay pinipili natin ang wikang ating
gagamitin.
4. Ang wika ay arbitraryo – ito ay
nangangahulugan na ang bawat wika ay may
kani-kaniyang set ng palatunugan, leksikal, at
gramatikal na istruktura na ikinaiba niya sa ibang
wika.
5. Ang wika ay ginagamit – ito ay
kasangkapan sa komunikasyon. Ito ay
behikulo ng talastasan o komunikasyon ng 2 o
higit pang taong nag-uusap.
6. Ang wika ay nakabatay sa kultura – Paano
nagkaiba-iba ang mga wika sa daigdig?
- May mga kaisipan sa isang wika ang walang
katumbas sa ibang wika sapagkat wala sa
kultura ng ibang wika ang kaisipang iyon ng
isang wika.
7. Ang wika ay nagbabago

8. Ang wika ay pantao

9. Ang wika ay buhay at dinamiko

 Antas ng Wika
Ang pagkakaroon ng antas ng wika ay isa
pang mahalagang katangian nito. Tulad ng
tao, ang wika ay nahahati rin sa iba’t ibang
kategorya ayon sa kaantasan nito. Mahahati
ang antas ng wika kategoryang Pormal at
Impormal. Sa bawat kategorya, napapaloob
ang mga antas ng wika.
A. Pormal – ito ang mga salitang istandard dahil kinikilala,
tinatanggap at ginagamit ng higit na nakararami lalo na ng
mga nakapag-aral ng wika.

1. Pambansa – ito ang mga salitang karaniwang

ginagamit sa mga aklat pangwika at
pambalarila sa lahat ng mga paaralan. Ito rin
ang wikang kadalasang ginagamit ng
pamahalaan at itinuturo sa mga paaralan.
2. Pampanitikan o panretorika – ito naman ang
salitang gamitin ng mga manunulat sa
kanilang akdang pampanitikan.
 B. Impormal – ito ang mga salitang karaniwan, palasak,
pang-araw-araw na madalas nating gamitin sa pakikipag-
usap at pakikipagtalastasan sa mga kakilala at kaibigan.

1. Lalawiganin – ito ang mga bokabularyong dayalektal.

Ginagamit ang mga ito sa mga partikular na pook o
lalawigan lamang.
2. Kolokyal – ito ay mga pang-araw-araw na salita na
ginagamit sa mga pagkakataong impormal. Maaaring
may kagaspangan nang kaunti ang mga salitang ito ngunit
maaari rin itong maging repinado ayon sa kung sino ang
nagsasalita. Nasa antas din na ito ang pagpapaikli sa mga
3. Balbal – ito ang tawag sa ingles na slang. Sa
mga pangkat-pangkat nagmumula ang mga
ito upang ang mga pangkat ay magkaroon ng
sariling codes.
 Varayti ng Wika
1. Dayalekto – ang varayti ng wikang nalilikha
ng dimensyong heograpiko. Ito wikang
ginagamit sa isang partikular na rehiyon,
lalawigan o pook, malaki man o maliit.
Halimbawa: Tagalog
Maynila: Aba, ang ganda!
Batangas: Aba, ang ganda eh!
Bataan: Ka ganda ah!
2. Sosyolek – ito naman ang tawag sa
varayting nabubuo batay sa dimensyong
sosyal.
Halimbawa:
Wiz ko feel ang mga hombre ditech, day!
Wow pare, ang tindi ng tama ko! Heaven!
Kosa, pupuga tayo mamaya
Girl, bukas na lang tayo mag-lib. Mag-
malling muna tayo ngayon.
3. Idyolek – ito kakaibang paggamit ng isang
indibidwal sa wika. May kakaibang estilo o
pamamaraang personal, kasama rito ang
kalidad ng boses, pisikal na katangian at
estilo ng pagsasalita.
Halimbawa:
Boses nina Mike Enriquez, Marc Logan, Noli
de Castro, Kris Aquino atbp.