BACKGROUND STORY kung paano natuklasan ng mga Espanyol ang b.

Gitnang Ruta (PANLUPA at PANDAGAT)

bansang Pilipinas  pinaghalong pandagat at panlupang paglalakbay.
1. Unang yugto ng Imperyalismong Kanluranin  Mula sa India, ang mga kalakal ay dinadala ng mga sasakyang

 Ang panahon ng paggalugad at pagtuklas ay nagsimula noong pandagat hanggang sa Ormus sa Persian Gulf.

ika-15 na siglo
 Mula noong ikalawang siglo BCE, mayroon nang kalakalan sa (TRIVIA)
paitan ng Asya at mga Kanluraning bansa.
 Ang ormus o Strait of Hormuz ay strait between Persian Gulf and
 Nakarating na sa mga pamilihan ng Europa ang seda at porselana
Gulf of Oman.
ng CHina; pampalasa o rekado(spices) tulad ng paminta, cloves,
 Ang ibig sabihin ng Gulf at bodies of water na para siyang bay
at cinnamon ng India; at mga perlas, ruby, at emerald ng
pero napapalibutan siya ng land mass at matutunton lang sa
Ceylon(Sri Lanka ngayon) at Persia(Iran ngayon)
pamamagitan ng isang strait
 Strait ay ang connection between 2 large bodies of water
2. Mga Unang Ruta ng Kalakalan

 Ang mga kalakal ng Asya ay nakararating sa Europa sa (CONTINUATION)

pamamagitan ng tatlong ruta o daan
 mula sa sa Strait ng Ormuz, ang mga kalakal ay inihahatid sa
pamamagitan ng kamelyong bumabyahe patuno sa mga lungsod
a. Hilagang Ruta (PANLUPA) ng Antioch(city of turkey) , Aleppo(city of Syria), at Damascus
 nagsisimula sa Peking(ngayon ay Beijing, China), binabagtas ang (capital ng Syria)
mga Disyerto ng Gitnang Asya(Middle East), dumaraan sa mga
lungsod ng Samarkand at Bokhara ng (UZBEKISTAN), at
c. Timog Ruta (PANDAGAT)
nagtatapos sa lungsod ng Constantinople(na ngayon ay
 paglalakbay pandagat sa simula hanggang sa katapusan.
ISTANBUL-pinakamalaking city ng Turkey)
 Mula sa India, babagtasin ang Indian Ocean, babaybayin ang
Arabia (kilala bilang Arabian Peninsula - sa bansa ng saudi Arabia)
 tuloy sa red sea (water inlet ng Indian ocean, nasa pagitan ng
Asya at Africa)
 Hanggang sa cairo o Alexandria sa Egypt (Alexandria is a
Mediterranean port city in Egypt)
3. LIMITADONG KAALAMAN NG MGA KANLURANI TUNGKOL SA ASYA
 ANg pinakatanyag na akda tungkol sa ASya ay isinulat ni Marco
Polo.
 Siya ay taga Venice Italy, tinawid nila ng kanyang ama at tiyuhin
ang Gitnang Asya hanggang sa makarating sa CHina.
 Nanungkulan siya bilang tagapayo ng emperador ng Dinastiyang
Yuan.
 Noong bumalik siya ng Italy noong 1295, isinulat niya sa isang
aklat, The Travels of Marco Polo, ang karangyaan at kayaman ng
China.
 Sa tulong ng kanyang aklat, marami ang napukaw sa isinulat at
ikinwento nito sa kanyang paglalayag sa Silangan. Ilan sa mga
bansang napukaw nito ay ang Portugal at ang Spain.
4. PAGSASARA NG MGA RUTANG PANGKALAKALAN
 SA mahabang panahon, ang tatlong rutang naguugnay sa ASya
at mga Kanluranin sa pamamagitan ng kalakalan ay laging bukas.
 Ngunit sa pagsapit ng ika-14 hanggang ika-15 na siglo
 Malaking bahagi ng silangang rehiyon ng Mediterrean Sea ay
sinalakay ng mga Seljuk Turk(TURKO- mga muslim na
nagpapalawak din ng imperyo)
 Ang matagumpay na pananalakay ay nagbigay sa mga Seljuk
Turk ng kapangyarihan sa mga rutang pangkalakalan patungo sa
Asya.
5. MONOPOLYO NG MGA ITALIAN
 Tanging ang mga mangangalakal n mga lungsod-estado ng
Venice, Genoa, at Florence sa Italy ang pinayagan ng mga Seljuk
Turk na mamili sa mga daungan nila.
 Naging kapaki-pakinabang para sa mga Italian ang bagong
pamamalakad na ito.
 Dinadala nila nag mga kalakal ng Asya sa kanlurang Europa- sa
Portugal, Spain, France, Netherlands, at England.
(TRIVIA)
 kung mapapansin, Malalaking bansa ang pinagbebentahan ng
Italy - Portugal, Spain, France, Netherlands, at England.
 Kung babasahin ang history ng ibang pagpapalawak ng imperyo,
kasama ang mga bansang Portugal, Spain, France, Netherlands,
at England na nagpalawak ng kanilang mga imperyo.
  Ang salitang imperyo ay paraan ng pamamahala kung saan ang
malalaki o makapangyarihang mga bansa ay naghahangad
upang palawakin ang kanilang kapangyarihan sa pamamagitan
ng pagsakop o paglulunsad ng mga kontrol sa pangkabuhayan
at pampolitika sa ibabaw ng ibang mga bansa.
7. Mga Pagbabago sa Paglalayag
 Ang silatang Monopolyo ay isang klase ng sistemang
pangangalakal kung saan tanging nag-iisang korporasyon ang
nagtitinda ng isang produkto.
(CONTINUTATION)
 Ipinagbibili ng bansang Italy ang mga produktto sa mataas na
presyo dahil alam nila na lubos na kinasasabikan at kinalulugdan
ito ng mga tao sa kanluran
 Nangunguna sa produktong ito ang mga "rekado/spices" na
mahahalaga sa mga Kanluranin bilang pampalasa ng pagkain,
Pampareserba at gamot
6. PAGHAHANAP NG BAGONG RUTA
 Hindi sang ayon ang Portugal, Spain, England, France, at
Netherlands na bumili ng mga kalakal ng mga ASya sa mataas na
presyo na hinihingi ng mga Italian.
8. PANAHON NG PAGGALUGAD AT PAGTUKLAS(READINGS)
 Upang sirain ang monopolyo ng mga Italian at maiwasan ang
dating ruta na noon ay naging sakop na ng mga Seljuk Turk, sila
ay naghanap ng mga bagong ruta patungong India at China.
 Higit na naging madalli at maginhawa an paghahanap ng mga
bagong ruta patungo sa Asya dulot ng mga pagbabago sa
paglalayag.
 Mula pa noong ika-12 na siglo, mas malalaki na ang mga barko.
 Dalawang bagong tuklas na instrumento sa paglalayag ang
tumulong sa mga manlalayag.
 Ito ay Compass at AStrolobe.
 COMPASS -nalalaman ng kapitang ang patutunguhan ng
kanyang barko kahit nasa gitna ng malawak at di kilalang dagat
at walang nakikitang mga tala o araw na dati rating ginagamit sa
pagpapatnubay ng paglalayag
 ASTROLABE- ginagamit upang malaman ang latitude o layo ng
barko pahilaga o patimog mula sa Equator.
 sa Tulong nito ay higit na naging wasto ang pagsususkat ng
distansya at paggawa ng mga mapa.
  Pinasigla ng paghahanap ng mga paniagong ruta patungong  Ngunit tinawag ito ng hari ng Portugal bilang Cape of Good
Asya ang isang bukod-tanging panahod ng paggalugad sa Hope- pangalan na nagpapahiwatig ng mataas na pagasa na
kasaysayan ng sangkatauhan makakamit nila ang kanilang layunin na makahanap ng bagong
 Humigit kumulang ito ay nagsimula noong 1450 at natapos ruta.
noong 1650.  Noong 1488, narating ni Bartholomeu Dias ang dulo ng Africa.
 Madalas itong tawaging panahon ng pagtuklas - dulot ng
maraming bagong lupain na natuklasan ng mga Kanluranin sa
kauna-unahang pagkakataon.
(TRIVIA)
 Naging higit na mahalaga ang mga lupain para sa mga
nangunanguna ang Portugal sa mga bansang Europeo dahil kay
kanluranin kaysa sa mga rutang pangkalakalan na siyang unang
Prinsipe Henry the Navigator na naging inspirasyon ng mga
layunin ng mga kanluranin
manlalayag sa kanyang panahon.
 Sukdulan ang kanyang pangarap na makatuklas ng mga bagong
lupain para sa karangalan ng DIYOS at ng PORTUGAL.
9. MGA BAGONG RUTA PATUNGO SA ASYA

(CONTINUATION)
 Pinangunahan ni Prinsipe Henry(THE NAVIGATOR) ng Portugal
 Matapos ang sampung taon, matagumpay na natagpuan ni
ang paggalugad ng mga baybayin ng Africa.
Vasco De Gama ang bagong ruta patungo sa ASya noong 1498.
 Ito ay nagbunga sa pagkakatuklas ng mga pulo ng Azores(belong
 Sa taong ito, narating niya ang Calicut India(kanlurang baybayin
to Portugal), Canary(Politically belongs three countries: Portugal,
ng INdia) sa pamamagitan ng pagikot sa Cape of Good Hope.
Spain, and Cape Verde), at Cape Verde(island Country in Africa).
 Noong 1846, sinundan ni Bartolomeu Bias ang ruta ni Prinsipe
10. MERKANTILISMO
Henry. Ngunit ang malalaking alon sa karagatan ang nagpabalik
 Noong ika-16 na siglo, pinaniniwalaan ng mga bansa sa Europa
sa kanya sa Portugal. Inihinayag niya sa hari ang kanyang
na ang ekonomiya ay maaaring maging instrumento ng
karanasan at tinawag niyang Cape of Storms ang lugar na iyon.
 pagpapataas ng pambansang kapangyarihan. - ito ay ang  Karaniwan sa mga sinakop ng Portugal ay mga daungan sa
merkantilismo baybaying dagat upang makontrol din ang daanan ng kalakalan.
 Ang merkantilismo ay ay prinsipyong pangekonomiya na  Hindi talaga hangad na sumakop ng bansa o malawakang lupain
naniniwala na ang tunay nakayaman ng isang bansa ay ang tulad ng ginawa ng Spain.
kabuuang dami ng ginto at pilak na mayroon ito.  -Ang una ay si Francisco de Almaedia -unang viceroy ng Portugal
 Maaaring paramihin ng isang bansa angkanyang ginto at pilak sa ng ASya
pamamagitan ng mas maraming kalakal na iniluluwas kaysa
binibili.
(TRIVIA) - VICEROY is a ruler exercising authority in a colony on behalf
 Ang isang paraan ay sa pagiging laging sapat kung kaya't hindi
of a sovereign.
na kailangan pang bumili sa ibang bansa.
 Ang pangalawa ay si Alfonso de Albuquerque na nagtalaga sa
 Bunga nito, dalawa ang pangunahhing silbi ng kolonya sa bansa.
Goa bilang kapitolyo ng Portugal sa Asya
 Una: bilang pinagkukunan ng hilaw na sangkap o materyales
 Malawak at layu-layo ang imperyo ng Portugal sa Asya dahil nga
 Pangalawa: tagabili ng mga produkto
sa daungan ang kanilang estratehiyang ginamit.
 Bukod sa pangekonomiyang layunin, ninais din ng Spain at
Portugal na manakop upang mapalawig ang Kristyanismo sa mga
(FAST FORWARD)
lupaing ito.
 Ngunit hindi nagtagal ang imperyong ito.
 Noong 1580, napailalim sa Spain at nanatili ang Portugal bilang
11. MGA SAKOP NG PORTUGAL
lupang sakop ng spain nang 60 taon.
 Maraming nakuha ang Portugal na mga Piling Lugar sa Asya tulad
 Sa loob ng panahong ito, naglaho ang imperyo ng Portugal.
ng Hormuz sa Persian Gulf, Aden sa Red Sea, Cochin at Goa sa
 Noong 1640, nakamit ng Portugal ang kanyang kalayaan ngunit
India, Malacca sa Malaya(ngayon ay Malaysia), Ternate(largest
marami sa kanyang mga dating sakop ay nasa kamay na ng
city) sa Moluccas na ngayon ay (Indonesia), at Macao sa China.
kanyang mga kalaban tulad ng Netherlands at England.
 Nagtatag din sila ng himpilan sa Formosa(ngayon ay Taiwan)
subalit kinalaunan ay nilisan din ito.
12. ANG SPAIN  Pumunta siya ng Spain noong 1517 at sa Hari ng Spain na si King

 Spain ang naging kaagaw ng Portugal sa pagtuklas at Paglayag Charles I niya iminungkahi ang kanyang plano.

sa mga karagatan.  Sa pananais ng Spain na manalo sila over sa Portugal lalo na sa

 Nagsimula ito sa pamumuno nina Haring Ferdinand at Reyna usaping high priced spices., tinanggap ng hari ng Spain ang

Isabella. mungkahi ni Magellan.

 Sila ang tumustos sa paglalayag ni Christopher Columbus na  Sinoportahan ng Spain si Magellan na maglakbay pakanluran

humantong sa pagkakatuklas sa America noong OCTOBER 12, upang marating ang silangan...Moluccas(india).

1942  Sa pag-asang makatutulong ang rutang ito dahil ang Silangang

ruta ay kontrolado ng Portugal (Africa's Cape of Good Hope.)
 Tinawid niya ang Atlantic Ocean at binaybay ang South America.
 Natagpuan niya ang dulo ng SOuth America at tinawid ang
10. MAGELLAN EXPEDITION
Pacific Ocean.
 Ipinanganak si Ferdinand Magellan noong 1480 sa Sabrosa,
 MAraming naging suliranin si Magellan habang naglalakbay.
Portugal.
 Nagkaroon ng pagaaklas ang ibang mga barkong kasabayan
 ANg pamilya niya ay may ugnayan sa mga royal familis, kaya
niyang lumayag dahil sa pagtipid ni magellan sa pagkain dahil sa
nabigyan siya ng oprtunidad na maging edukadong tao at
darating na taglamig.
matuto tungkol sa paglalayag ng mga Portugeses.
 Naging malupit siya sa mga nagaklas, ang lider ng abarkong
 Nagmungkahi siya sa hari ng Portugal na si King Manuel tungkol
victoria at concepcion at binitay.
sa kanyang plano na maglayag siya pakanluran upang marating
 Ang barkong santiagoo naman ay lumubog dahil sa malakas na
ang ang SILANGAN- moluccas(india).
bagyo.
 Ngunit hindi ito tinanggap ng Hari ng Portugal at kinansel ang
 Ang barkong san antonio naman ay tumaliwas sa ruta at bumalik
kanyang promotion.
sa espanya.
 Hindi nagustuhan ni Magellan ang sagot sa kanya ng ari, kaya
tinalikuran niya ang citizenship niya bilang Portugeses.
  Nang marating niya ang southern sea, hindi natantya ng tama ni
magellan ang daan kung kayat nagtagl sila sa laot at nagsimula
nang maubos ang mga rasyon pagkain.
 Dahil sa kakulangan sa pagkain at sa tagal nilang naglalakbay,
ang mga kusot ay nagsilibing pagkain para sa kanila, maging ang
lubid at mga daga.
 Maraming namatay dahil sa gutom at agad ipinatapon ni
Magellan ang mga bangkay sa Dagat dahil baka naisin pa ng iba
na ito ay kainin.
12. PAGDATING NI MAGELLAN SA PILIPAS
 Nang marating ni magellan ang marianas Island ay ninakawan sila
ng mga chomorros ng life boats at tinawag itong islands of
thieves. Pumatay si magellan ng mga katutubo at sinunog ang
mga pamayanan roon.
 Nang nilisan nila ang marianas ay hinabol sila ng mga katutubo
gamit ang 100 na bangka at pinaulanan ng mga bato.
 Hindi sila nakakuha ng pagkain at tubig man lang.
 Sa 234 na katao na umalis sa Espanya, 159 maglalayag na lamang
ang natira.
11. PAGDATING NI MAGELLAN SA HOMONHON ISLAND
 Marso 18, 1521 nang makatagpo sila ng 9 na katutbo mula sa
karatig na isla ng suluan na dumating sakay ng isang bangka.
 Dahil hindi sila anyong may masamang hangarin, hinandugan sila
ni Magellan ng mga pulang sumbrero, salamin, suklay,lino at iba
pang maliliit na bagay.
 Bilang kapalit, tinanggap nila ang dala ng mga ito ng saging, isda,
niyog at tuba.
 nakapagtayo si magellan ng base sa honhon para sa mga
kasamahan niyang maysakit
 March 28, 1521 - dumaong ang barko ni Magellan sa Limasawa
(isla ng SOUTHERN LEYTE) na pinamumunuan ni Rajah Kolambu.
 Naakit si Rajah Kolambu sa mga kasuutan ng Espanyol at
naniwalang matutulungan sila ni Magellan matalo ang mga
kalaban nila - si Lapu lapu ang tinutukoy na kalaban ni Rajah
Kulambu.
 March 29,1521 - Nakipagkasundo si Rajah Kolambu kay magellan
bilang takda ng pagkakaibigan at isinaga ang blood compact
ceremony o "KASI-KASI".
 March 31, 1521 - Isinagawa ang Unang katolikong misa sa
LImasawa sa ilalim ng Rev. Father Pedro De Valderama.
NAGTATAg ng wooden cross on the summit.
 April 7,1521 - Kasama ni Rajah Kulambu, ang mga espanyon
patungo sa SUGBU(CEBU) at agblood compact si Rajah Humabon
 April 14,1521 - bininyagan si Rajah Humabon at asawa nito.
 HUMABON renamed as Carlos at Juana naman ang kanyang sa  September 6, 1522 – nakabalik ang Barkong Victoria sa Spain ng
asawa. 18 lamang ang survivor . Natagal ang paglalayag ng dalawang
 Lapu Lapu – chieftain sa mactan. Tumanggi siyang tanggappin taon, 11 buwan at 16 na araw.
ang bagong Sistema ng politika mula sa Espanyol(Magellan)  A kargo nilang cloves ay naipagbili nila sa matataas na halaga na
 Si Rajah HUmabon at Lapu Lapu ay mahigpit na magkaaway. mas mataas pa sa gastos sa paglalayag ni Magellan.
Gusto ni Humabon na patayin si Lapu Lapu habang si Magellan 12. SPAIN ANOTHER EXPEDITION
ay gusto niyang iconvert ito sa Katoliko
 Five subsequent expeditions were sent to the Islands. These were
 April 27, 1521- BATTLE OF MACTAN
led by:
 Naunderestimate ni Magellan ang Lakas ni Lapu Lapu at natalo si
- Garcia Jofre Loaisa (1525)
Magellan at napatay sa Cebu.
- Sebastian Cabot (1526)
 May 1, 1521 – ang mga katutubo ng cebu ay may planong
- Alvaro de Saavedra (1527)
imassacre ang mga Espanyol sa gaganaping banquet na inihanda
- Rudy Lopez de Villalobos (1542)
ni Rajah Humabon para sa kanila.
- Miguel Lopez de Legazpi (1564)
 29 Spaniards ang namatay at napilitang lumisan ng Cebu.
 Villalobos at Legazpi lamang ang nagtagumpay na makarating sa
 Sinunog ng mga katutubo ang Barkong Concepcion – Trinidad at
Pilipinas ngunit si Legazpi lamang ang nagtagumpay na
Victoria na lamang ang nakapagpatuloy sa Moluccas (india).
makamkam ang mga isla ng Pilipinas.
 November 8,1521 -Nakadaong sa Tidore, isla ng Moluccas.
Nasecure nila ang kargo ng Spices. Ang barkong Trinidad na sa
13. VILLALOBOS EXPEDITION
pamumuno ni Gomez de Espinosa ay maglalayag sa sa Pacific
 Ruy Lopez de Villalobos set sail for the Philippines from Navidad,
patungo sa Panama. Hbanang ang Victoria na nasa ilalim ng
Mexico on November 1, 1542.
pamumuno ni Juan Sebastian del Canno, ay maglalayag sa sa
 He followed the route taken by Magellan and reached Mindanao
daan ng cape of Good hope. Ngunit sa lower latitude para
on February 2, 1543.
maiwasan ang mga Portugeses.
 He established a colony in Sarangani but
 could not stay long because of insufficient food supply.
  His fleet left the island and landed on Tidore in the Moluccas,
where they were captured by the Portuguese.
 Villalobos is remembered for naming our country “Islas Filipinas,”
in honor of King Charles’ son, Prince Philip, who later became king
of Spain.
SKIP KO NA SA PANAY HA. (MAY MAGREREPORT NAMAN NA ATA SA
CEBU)
14. LEGAZPI SETTLEMENT IN PANAY
 PROBLEMS OF LEGAZPI IN CEBU
- Legazpi was beset with many problems in Cebu.
(Nagkaroon ng maraming problema si Legazpi sa pamumuno
niya sa Cebu dahil ilan sa mga tauhan niya ay tumanggi na
magtrabaho na para sa kanyang layunin.)
 SPANISH SOLDIER ROBBING GRAVES OF FILIPINOS
- Some of his people robbed the graves of Filipinos. He acted justly
and punished all those who refused to cooperate with him.
- (Ilan sa mga tauhan niya ay ninanakawan ang mga libingan ng
mga Pilipino dahil ang mga kayamanan ng mga yumao ay
isinasama sa libingan nito. Pinatawad niya ng mga parusa ang
mga tauhan niyang ito.
 CONSPIRACY OF SPANISH SOLDIER SEIZING SHIP OF PABLO
- There was also a conspiracy among the Spanish soldiers to seize
the ship San Pablo. The captain of boat informed the Master of
the Camp, Mateo del Saz, about it and the conspirators were
arrested. The leader was beheaded and the rest were pardoned.
- (Nagkaroon din ng lihim na plano ang mga sundalong Espanyol
upang masakop at makontrol nila ang barkong San Pablo. Nang
malaman ito ni Mateo del Saz. Pinadakip niya ang kasama sa
gusto tumaliwas sa mga plano nila. Ang lider ng lihim na plano
na ito ay pigutan at ang iba naman ay pinatawad.)
 BACKGROUND WHY SPANIARDS MOVE TO PANAY
 Ang talaga problemang kinaharap ng mga Espanyol sa pananatili
nila sa Cebu ay ang rasyon ng pagkain. Si mateo del Saz ang
naglayag sa iba’t ibang karatig isla upang makipagkalakalan at
makakuha ng pagkain nila. Ngunit wala meron man silang
makuhaan ay hindi parin sapat.
 HOSTILITY OF PORTUGESE TOWARDS LEGAZPI AND THE
REASON BEHIND
- Legazpi also faced the hostility of the Portuguese as the latter
realized that the Philippines lay on their side of the demarcation
line.
- (Hinarap di ni Legazpi bilang Lider ng barko ang matinding galit
ng mga Portugese sa kanila. Dahil ang Pilipinas ay nasa loob ng
demarcation line o boundary ng sakop ng imperyo ng Portugal.
Kung maaalala ninyo ang Portugal ay sinakop ang rutang
pasilangan, nagging estratehiya nila na sakupin ang mga
 daungan upang makontrol ang kalakalan; samantalang ang Spain
ay sinakop ang rutang pakanluran para marating ang Silangan.
Kung kaya’t mainit ang mata ng mga Portugese kina Legazpi
dahil sakop raw nila ang Pilipinas
 PRESENCE OF PORTUGESE AND WANTING OF LEGAZPI TO
MOVE OUT OF CEBU
- (Sa buong panahon ng pananatili ng mga Espanyol sa cebu ay
nagging issue ang Portugese. Dahil raw mayroong mga
Portugese na pumapalibot malapit sa cebu kung kaya naman
ninais na ni Legazpi ang paglipat sa ibang isla ng Pilipinas.
 COMING OF HEREIRA IN CEBU FOR BLOCKADE
- Finally, the Portuguese fleet came to Cebu in November 1566
(Blair and Robertson, 1903-09). Then they warned the Spaniards
not to stay in Cebu or anywhere else in the Philippines. The
Portuguese then initiated a long blockade of Cebu, determined
to starve the Spaniards out.
- November 1566 nang dumaong ang mga Portuges sa Cebu at
binantaan sila Legazy(mga Espanyol) na wag manatili sa Cebu at
sa iba pang lugar ng Pilipinas. Sinimulan ng kapitan ng Portugese
na si Gonzal de Pereira ang pagharang ng kalakalan, upang
gutumin ang mga Espanyol.
 LIFTING OF BLOCKADE AND LEAVING CEBU
- After 3 months of blockade of Portugese, With the help of
Cebuanos, Legazpi succeded in forcing Pereira to leave the
Philippines.
- (Sa tulong ng mga Cebuano ay napaalis nila si Pereira ng Pilipinas.
 MOVING TO PANAY
- Faced with these problems, Legazpi decided to secretly move to
Panay.
- (Ng dahil sa mga problemang kinaharap nilang ito, at sa tulong
ni Mateo del Saz na nakadiskubre sa kakayahan ng panay sa
kanilang rasyon ng pagkain, ay lumipat sila sa Panay)
 Upon hearing that there was plenty of food there, he and some
of his men sailed for Panay in 1569.
 On the banks of the Panay river, Legazpi founded the second
Spanish settlement in the Philippines.
 LEGAZPI WINNING THE PEOPLE OF PANAY
- He won over the people of Panay by convincing them of his
peaceful intentions. The Spanish missionaries, the Augustinian
friars, converted some natives to Christianity.
15. THE FIRST SPANISH VOYAGE IN MANILA
 SMALL EXPEDITION TO ISLANDS OF VISAYAS
- With Panay as his home base, Legazpi decided to spread Spanish
rule to other islands in the archipelago. He sent small expeditions
to the other islands of the Visayas.
  CAPTAIN ENRIQUE DE GUZMAN
(MASBATE,TICAO,BURIAS,ALBAY)
- Masbate, Burias, and Ticao were claimed to be in the name of the
King of Spain. The same expedition, headed by Captain Enrique
de Guzman, sailed for Southern Luzon and reached Albay.
(Ang Kapitan na si Endrique De guzman ay naglayag para sa Hilagang
Luzon at narrating ang Albay)
 JUAN DE SALCEDO (TALIM ISLAND) -LAGUNA
- At almost the same time, Juan de Salcedo, Legazpi’s younger
grandson, led a small expedition to the north. With a few Spanish
soldiers and about 500 visayans, Salcedo sailed to Talim island
and claimed it for Spain.
- (Ang pinakabatang apo ni Legazpi na si Juan de Salcedo ay
naglayag rin patungong hilaga kasama ang ilan sa mga
sundalong Espanyol at 500 na visayans, nilayag niya ang Talim
Island (Laguna) at inangkin sa ngalan ng Espanya.
 JUAN DE SALCEDO (LUBANG ISLAND) – MINDORO
- Then he continued his voyage until he reached Lubang Island,
near Mindoro, and fought the Filipinos who refused to recognize
him.
- (Nagpatuloy siya ng paglalakbay at narrating niya ang lubang
Islands ng Mindoro. Nakipagdigma siya sa mga Pilipino ayaw
siyang kilalanin sa lugar na iyon)
 SALCEDO RETURNING TO PANAY
- Defeating the people of Lubang, Salcedo returned to Panay
after reaching the outer rim of Manila Bay.
 EXPEDITION TO MANILA
- He reported to Legazpi that Manila was aprosperous Muslim
kingdom. Legazpi then decided to send an expedition to Manila
that left Panay for Mindoro on 8 May 1570.
- (Matapos niyang matalo ang mga naghimagsik sa kanya sa
Lubang, Mindoro at marating ang Manila Bay ay bumalik si
Salcedo sa panay upang sabihin kay Legazpi na ang Maynila ay
lugar ng mga muslim.)
 2 FORCES FOR EXPEDITION FOR NORTH : GOITI AND SALCEDO
- The Spanish forces were divided into two: one was headed by
Martin de Goiti as new master of camp, and the other was
commanded by Salcedo.
- (Nagpadala si Legazpi ng expedition para sa manila. Nahati sa
dalawa ang ekspedisyon na ito. Una ay pinamumunuan ni Martin
de Goiti bilang bagong master of Camp. At ang isa naman ay
pinamumunuan ni Salcedo.)
 BATANGAS - SALCEDO : TAAL & GOITI :BALAYAN
- When they reached Batangas, Salcedo explored the Bonbon
river (Taal), while Goiti explored Balayan. In Taal, Salcedo had
an armed encounter with some Filipinos and won the skirmish
in the end.
- (skirmish- labanan)
  SALCEDO AND GOITI JOIN FOR MANILA EXPEDITION
- Then Salcedo rejoined Goiti and the two proceeded to Manila by
sea.
 MANILA UNDER RAJAH SULAYMAN – MUSLIM KINGDOM
- At that time, Manila or Maynila, was a thriving Muslim kingdom
ruled by Rajah Sulayman. The kingdom was south of Pasig river
(Fort Santiago).
 REFUSAL OF MANILA TO RECOGNIZE GOITI
- Goiti demanded that Sulayman paid him tribute, but the rule of
Manila refused.
 CONQUEST OF GOITI ON SULAYMAN’S MANILA
- On May 24, Goiti fired a cannon shot to recall a boat he had sent
on an errand. (errand – pagpapahiwatig). Sulayman and his men
thought that it was a sign of Spanish hostility, and so they
answered with shots from their native cannons called lantaka.
 MANILA IN THE HANDS OF GOITI
- The superior fire power of the Spaniards led the Filipinos to burn
down their houses and left Manila in the hands of the enemy.
 REPORTING OF VICTORY TO LEGAZPI
- But Goiti did not stay in Manila, He returned to Panay to report
to Legazpi what happened.
16. FOUNDING OF MANILA
 LEGAZPI AS FIRST GOVERNOR-GENERAL OF THE PHILIPPINES
- Legazpi was happy to hear from Goiti. He informed his men that
the King of Spain appointed him as governor and captain-general
of the islands, which was equivalent to governor-general. He was,
therefore, the first governor-general of the Philippines.
 LEGAZPI LEFT PANAY TO MOVE IN MANILA
- At this time, however, food became scarce in Panay. Father Diego
de Herrera, an Augustinianfriar, suggested that they settle in
Luzon instead. So Legazpi decided to leave for Luzon on April 20,
with Manila as the object of his expedition.
 RETREAT OF SULAYMAN IN MANILA
- In Manila, Rajah Sulayman, upon realizing the fire power of the
enemy, ordered his people to burn their houses and to retreat to
the interior.
 DEFEAT IN BATTLE OF BANGKUSAY IN TONDO (PAMPANGA
AND BULACAN BARANGAY)
- At the same time, he gathered a force of fierce warriors from the
barangays of Pampanga and Bulacan, and fought the enemy in
the Battle of Bangkusay in Tondo. He and the warriors were
defeated.
 MANILA AS FOUNDING NEW CITY OF LEGAZPI (church & house
were built for Spaniards)
- The Filipinos were defeated and Legazpi took over Manila in 1571.
Legazpi began laying the foundation of a new city. Manila was in
ruins so he ordered his men to build new houses. A church was
 also constructed for the missionaries, while a big house was built
as the governor’s official residence.
 MANILA AS CAPITAL OF THE PHILIPPINES “DISTINGUISHED AND
EVERY LOYAL CITY”
- On 24 June, 1571, Legazpi made Manila the capital of the
Philippines. King Philip II later called Manila, “Distinguished and
Every Loyal City.”
 ESTABLISHMENT OF GOVERNMENT “AYUNTAMIENTO”
- On that same day, a city government or ayuntamiento was
organized. He appointed two alcaldes or magistrates, an alguacil
mayor or chief constable, twelve regidores or legislative council
members, and one escribano or court clerk.
- With the founding of Manila as the capital of the Philippines, the
foundation of the Spanish colonial empire in Asia had been laid.
17. EXPEDITION TO OTHER PARTS OF LUZON
 EXPEDITION OF SPANISH WITH LAKAN DULA AND SULAYMAN
- With Sulayman defeated and his uncle, Lakan Dula, cooperating
with the Spaniards, Legazpi thought of sending expeditions to
other parts of Luzon.
 SALDECO FOR SOUTH OF MANILA & GOITI FOR CENTRAL
LUZON (PANGASINAN)
- He sent his grandson to town on the south of Manila, while he
sent Goiti to explore Central Luzon, as far as Pangasinan.
 SALCEDO FOR RIZAL, ZAMBALES, PANGASINAN, AND QUEZON
(1572)
- Salcedo conquered Taytay, Cainta and other towns of what is
now Rizal province.
- Then in 1572, he went to Northern Luzon and defeated the
Filipinos in Zambales, Pangasinan and, the Ilocos region.
- From the Ilocos, Salcedo proceeded to the northeastern coast
of Luzon, marched along the Pacific coast of what is now
Quezon province, sailed to Polilo island, back to the shore of
Luzon, and from there returned to Manila over trails, hills, and
mountains.
 DEATH OF LEGAZPI (AUGUST 20, 1572.)
- Tragedy greeted him in Manila, for he was informed that his
grandfather, Legazpi, had died on 20 August, 1572.