PALALA:

Ang mga sasagutan ay nasa huling bahagi ng leksyon, ito ay ang

PAGYAMANIN,ISAGAWA AT TAYAHIN. Basahin at unawain ang nilalaman
ng mga leksyon upang masagutan ng maayos ang bawat katanungan.
Ang talumpating ipinapagawa sa huling bahagi ay gawin ng malinis, maayos at
malinaw ang kaisipang nakapaloob sapagkat ito ay bibigyan ng malaking puntos.
(50 puntos). Isulat ito sa isang malinis na papel.

SURIIN
UNANG YUGTO NG KOLONYALISMO
Noong ika-15 na siglo, ang mga Europeo ay naghanap ng panibagong ruta na
maaari nilang gamitin upang makakuha ng mga spices o panlasa para sa
kanilang mga pagkain at upang i-preserba ang mga karne. Ang mga produktong
matatagpuan sa Silangan ay malaking motibasyon para sa mga Europeo na
maghangad ng panibagong rutang pangkalakalan. Ang dating rutang kalakalan
ay nasakop na ng mga Turkong Muslim at ang mga mangangalakal na Italyano
mula sa Venice, Pisa, at Genoa lamang ang nakagagamit nito dahil sa mataas na
buwis na ipinapataw ng mga Turko. Ang panggagalugad ay isang anggulo rin
ng kanilang pamamaraan upang mapalaganap ang Kristiyanismo sa mga
kapuluan at paniniwalang sila ang magiging daan upang ito’y maging mga
sibilisado. Ang Spain at Portugal ang mga bansa na naging pangunahing
tagapagtaguyod ng mga mandaragat mula sa Europe at naging daan sa iba’t
ibang eksplorasyon sa Asya, Africa at Latin America.
Ang Panahon ng Eksplorasyon ay nagpasimula sa kolonyalismo at
imperyalismo ng mga Kanluranin. Ang kolonyalismo ay ang pagsakop ng isang
makapangyarihang bansa sa isang mahinang bansa samantalang ang
imperyalismo ay ang panghihimasok, pag-impluwensiya, o pagkontrol ng isang
makapangyarihang bansa sa isang mahinang bansa. Sa kabuuan, ang panahon
ng eksplorasyon ay naging dahilan upang ang mga karagatan ay maging daan
tungo sa pagpapalawak ng mga imperyong Europeo.
Motibo ng Kolonyalismo
Tatlong bagay ang itinuturing na motibo ng kolonyalismong dulot ng
eksplorasyon: (1) Ang pagnanais na makatuklas ng mga bagong
pagkukunangyaman ang pangunahing dahilan ng eksplorasyon ng mga taga-
Europe; (2) Ang paniniwalang ang pagpapalaganap ng Kristyanismo ay isang
banal na tungkulin, nakita ng mga bansa sa Europe ang pangangailangang
galugarin ang mundo; (3) Malaki ang ginampanan ng Renaissance sa
paghahangad ng mga manlalakbay na makarating sa mga bagong lupain,
nagkaroon sila ng tiwala sa sariling kakayahan at naghangad na maging sanhi
ito katanyagan at karangalan hindi lamang sa sarili kundi ng bansang
kinabibilangan.
Paghahanap ng Kayamanan
Ang pagnanais na makatuklas ng mga bagong mapagkukunang-yaman ang
pangunahing dahilan ng eksplorasyon ng mga taga-Europe. Dahil sa sistemang
merkantilismo, ninais ng mga Europeo na magkaroon ng maraming ginto at pilak. Ang
merkantilismo ay isang sistemang pangkabuhayan na nagbibigay-diin sa akumulasyon
ng ginto at pilak.
Ibig sabihin, kung mas maraming ginto at pilak ang makukuha ng isang bansa, mas
maraming pera ang malilikom nito bilang buwis. Nangangahulugan ito ng mas
magiging mayaman at makapangyarihan ang naturang bansa. Maliban nito, hinangad
din nila ang mga produkto mula sa Asya tulad ng mga pampalasa na ginamit bilang
medisina at pampreserba ng pagkain. Ang kalakalan ng mga produkto mula sa Asya ay
nasa kamay ng taga-Venice, Italy. Sila ang mga mangangalakal na pinaboran ng mga
Turkong Muslim na makadaan sa rutang pangkalakalan. Kaya naman naghangad ang
mga Europeo lalo na ang mga Portuges na makatuklas ng ibang rutang pangkalakalan.
Pagpapalaganap ng Kristiyanismo
Bunga ng mga mapapait na alaala ng maigting na mga labanan sa pagitan ng mga
Muslim at Kristiyano sa panahon ng mga Krusada, gayundin ang paniniwalang ang
pagpapalaganap ng Kristiyanismo ay isang banal na tungkulin, nakita ng mga bansa sa
Europe ang pangangailangang galugarin ang mundo.
Noong Gitnang Panahon pa lamang ay naglunsad na ng Krusada upang mabawi ang
Jerusalem sa kamay ng mga Turkong Muslim. Inilunsad sa panahong ito ng mga
Espanyol at mga Portuges ang reconquista upang mabawi ang mga lupain sa Iberian
Peninsula na nasa kamay ng mga Muslim. Ang eksplorasyon ay maaaring tingnan
bilang pagpapatuloy ng Krusada laban sa Islam.
Ninais ng mga Europeo na palaganapin ang Kristiyanismo sa mga lupaing kanilang
narating at nasakop kaya’t nagpadala rin sila ng mga misyonero sa mga ekspedisyon.
Paghahangad ng Katanyagan at Karangalan
Dahil sa Renaissance napukaw ang interes ng mga Europeo na tumuklas ng mga
bagong lupain na may tiwala sa sariling kakayahan. Ito ang nagbigay sa kanila ng
pagkakataong patunayan ang kanilang angking galing. Hangad nilang maging sanhi ito
ng katanyagan at karangalan hindi lamang sa sarili kundi sa bansang kinabibilangan.
Salik ng Paggalugad at Pananakop
Ang paggalugad at pananakop ay sanhi ng sumusunod na mga salik.
. Renaissance Malaki ang bahaging ginampanan ng Renaissance sa
paghahangad ng mga manlalakbay na Europeo na makarating sa mga bagong
lupain. Napukaw ng Renaissance ang interes ng mga Europeo na marating ang
malalayong bahagi ng daigdig. Dahil sa pananaw sa daigdig sa panahon ng
Renaissance ay humanistiko at hindi na nakasentro sa Diyos gaya ng sa Middle
Ages, nagkaroon ng tiwala sa sariling kakayahan ang tao. Ito ang nagbigay sa
kanya ng pagkakataong patunayan ang kanyang galing. Hangad niyang maging
sanhi ito ng katanyagan at karangalan hindi lamang ng sarili kundi ng bansang
kinabibilangan.
2. Paglalakbay ni Marco Polo -Si Marco Polo ay isang mangangalakal na
taga-Venice na nakarating sa China sa panahon ng Dinastiyang Yuan na nasa
pamumuno ni Kublai Khan. Ang kanyang aklat na The Travels of Marco Polo
ay pumukaw sa interes ng mga Europeo sapagkat inilarawan nito ang yaman at
kaunlarang taglay ng China.
3. Pagsuporta ng Monarkiya sa mga Manlalakbay Nakatulong din ang
suportang inilaan ng monarkiya sa mga ekspedisyon ng mga Europeong
manlalakbay. Tulad na lamang ni Prinsipe Henry ng Portugal na nakilala bilang
Henry the Navigator dahil sa ipinamalas na interes at suporta sa mga
paglalayag.
4. Pag-unlad ng Teknolohiya Lubhang napakahirap ng paglalayag na ang
gabay lamang ay ang araw, buwan at mga tala kaya sinikap ng mga manlalayag
na sumubok at tumuklas ng mga kagamitang makatutulong sa maayos na
paglalayag. Kaya isa sa mga pangunahing salik sa kolonyalismo ay ang pag-
unlad ng teknolohiya lalo na sa paggawa ng sasakyang pandagat at
instrumentong pangnabigasyon.
na makikita sa poste ng barko  Foremast- mahabang poste ng barko na karaniwang nasa
harapan nito
Keel- isang nakapirming palikpik sa ilalim ng barko na nakakatulong sa hindi pagkakatinag nito
 Main mast- ang pinakamahaba at pangunahing poste ng barko na karaniwang nasa sento nito. 
Mizzen- mahabang poste ng barko na nasa likuran ng main mast  Rudder- isang gumagalaw na
palikpik sa likurang bahagi ng barko na nakaaapekto sa galaw ng tubig sa paligid ng barko na
nagreresulta sa pag-ikot nito  Shrouds- lubid na ginagamit pangsuporta sa mahabang poste ng
barko.  Sail- layag; tumutukoy sa telang ginagamit sa sasakyang-dagat.
Astrolabe- isang instrumentong ginagamit upang masukat ang layo ng lokasyon batay sa mga bituin.
Compass- ito ay instrumentong gabay sa pagtukoy ng tamang direksiyon sa paglalayag.
5. Pagbagsak ng Constantinople - Ang Constantinople ay isang masiglang himpilang
pangkalakalan sa panahon ng Byzantine Empire ngunit ito ay bumagsak sa kamay ng mga Turkong
Muslim. Ang isa sa mga pangunahing epekto ng pagbagsak ng Constantinople sa kamay ng mga
Turkong Muslim ay ang pagkontrol nito sa mga ruta ng kalakalan sa silangan, ang Silk Road. Ito ang
rutang ginagamit para makarating ang mga produktong pangkalakalan sa pagitan ng Europe at Asya.
Dahil dito minabuti ng mga Europeo na tumuklas ng iba pang rutang pangkalakalan gamit ang
katubigan.
. 6. Pangangailangan sa Pampalasa -Simula pa noong ika-13 siglo ay nakadepende na ang Europe
sa mga pampalasa na matatagpuan sa Asya lalong lalo na sa India. Ito ay ginamit nila bilang
pampalasa sa kanilang mga pagkain at pampreserba ng mga karne. Ginamit ito para makagawa ng
pabango, kosmetiks at medisina.
Ang kalakalan ng pampalasa sa Asya ay kontrolado ng mga Turkong Muslim at mga taga-Venice.
Dahil sa pagmomonopolyo sa kalakalang ito, hinangad ng mga Europeo na makahanap ng iba pang
rutang pangkalakalan
Ilang Popular na Spices o Pampalasa

Pangalan/Deskripsiyon
Cinnamon -ito ay makukuha sa ilalim
ng balat ng kahoy ng Cinnamomum.
Ito ay nagmula sa mga bansang India,
Sri Lanka, Bangladesh at Myanmar.
Ginger - isang bungang-ugat mula sa
pamilya ng Zingiberaceae. Ito ay
nagmula sa Timog-Silangang Asya.
Cloves -isang mabangong bulaklak ng
puno ng clove. Ito ay nagmula sa
Moluccas, India.
Pinaggagamitan
Ito ay karaniwang ginagamit bilang
pampalasa ng mga pagkain.
Ito ay karaniwang ginagamit bilang
pampalasa ng mga pagkain at gamot sa
sakit ng ulo at iba pa.
Ito ay karaniwang ginagamit bilang
pampalasa ng mga pagkain. Ang langis
nito ay maaaring gamot sa sakit sa
ngipin at iba pa. Dahil din sa bango nito,
ito ay ginagamit na pampabango
 Pangalan/Deskripsiyon Pinaggagamitan
Pepper- mula sa namumulaklak na Ito ay karaniwang ginagamit bilang Spain Ang pagpapakasal at pagsasanib ng kaharian nina Haring Ferdinand V ng Aragon at
baging ng Piperaceae. Ito ay nililinang pampalasa ng mga pagkain Reyna Isabella I ng Castille ay naging hudyat sa Spain na maghangad ng kayamanan sa
para sa bunga nito na tinatawag na Upang
ang namuno
maiwasan sa ekspedisyon
ang hidwaang at dala
nagpatuloy
ng pagdududa
sa paglalakbay
ng mgasaPortuges,
Karagatang naitakda
India, sa
angpaligid
bagong ng
Silangan. Sila ay nagpadala ng mga ekspedisyon sa Silangan na pinamumunuan ni Christopher
peppercorn na karaniwang pinatuyo lineCape
of demarcation
of Good Hope, na nilagdaan
patugong Karagatang
sa pamamagitan Atlantiko,
ng Kasunduan
hanggangng makabalik
Tordesillas sa Sanlúcar
noong 1494.de
Columbus.
upang gamiting pampalasa. Ito ay Ang Barrameda,
hatian aySpain
bataynoong
sa linya1522.
ng Ang
demarkasyon
paglalayagnana370ito ayleagues
nagpatunay
sa kanluran
na angng mundo
Capeay Verde
bilog.
nagmula sa Kerala, India. Islands. Ipinakita
Christopher dito na lubusang
Columbus. pinaghatian
Si Christopher ng Portugal
Columbus ay isangat Spain ang bahagi
Italyanong ng mundo
nabigador. Siyanaay
Hernando
hindi pa naratingCortes.
ng mga Si Hernando
taga-Europe. Cortes ay isang conquistador o mananakop na naglayag upang
Nutmeg- mula sa buto ng puno ng Ito ay karaniwang ginagamit bilang sinuportahan ni Reyna Isabella I na ilunsad ang kanyang unang ekspedisyon noong 1492 sa
Myristica fragrans. Ito ay nagmula sa isla pampalasa ng mga pagkain. Ang langis nito maghanap ng yaman at ginto. Narating at sinakop niya ang Tenochtitlan na kabisera ng
pagnanais na mapalaganap ang Kristiyanismo sa Silangan. Ang hangarin ni Columbus ay
ng Banda ng Moluccas, Indonesia. ay maaaring gamot sa sakit sa ngipin at iba Ipinapakita
Kabihasnangnito Aztec
kung nagaano
matatagpuan
katindi saangkasalukuyang
pag-iiringan bansa
at pag-uunahan
ng Mexico.ng Spain at Portugal
makarating sa India na ang gagamiting daanan ay ang pakanluran ng Atlantiko.
pa. na mapalawig ang kanilang teritoryong sakop. Ang paghingi nila ng tulong kay Pope
FranciscoVIPizarro.
Alexander Si Franciscolamang
ay nagpapakita Pizarro aysa isang conquistador
malaking na sumakop ng
impluwensiya imperyo ng sa Inca
Nakaranas ng maraming paghihirap ang kanyang paglalayag tulad ng ng simbahan
walang katiyakang
na matatagpuan
pamamalakad sa kasalukuyang
ng pamahalaan. bansa ng Peru. Si Atahuallpa na pinuno ng mga Inca ay
marating ang Silangan, pagod at gutom ng kanyang mga kasamahan, at tagal ng panahon na
Mga Bansang Nanguna sa Paggalugad binihag at pinangakuan ng kalayaan kung makapagbibigay ng isang silid na puno ng ginto at
inilagi sa karagatan. Hanggang sa marating niya ang mga isla ng Bahamas na kanyang inakalang
pilak. Naibigay naman ang hiling nila ngunit hindi tumupad si Pizarro at ang ginawa ay binitay
India, dahil sa kulay ng mga taong nanirahan dito na tinawag niyang mga Indians. Naabot din
Bago pa man ang ika -15 siglo, may mga serye na rin ng ekspedisyong isinagawa ang mga si Atahuallpa
niya ang Hispaniola (Haiti at Dominican Republic sa kasalukuyan) at ang Cuba. Sa mga lugar na
emperor ng Dinastiyang Ming sa Tsina. Si Zheng He ng Tsina ay ang Portugal at Spain sa
ito may maraming ginto
Sa pagkamatay na sapat satuluyang
ni Atahuallpa, pangangailangan
sinakop ni ng Pizarro
Spain. ang imperyo. Ang pagpapalaganap
eksplorasyon sa malalawak na karagatan na sinundan ng Netherlands, England at France.
ng sistemang Espanyol ay naging dahilan ng pagkawasak ng tradisyon at kultura ng mga Inca.
Hindi narating ni Columbus ang Asya ngunit kumalat ang balita tungkol sa kanyang ginawang
Portugal Ang ginawang pamumuno ng mga Kastila sa kanyang kolonya ay may kahalong karahasan sa
paglalayag sa buong Europe at ito ang naka-engganyo sa iba pang manlalayag na patuloy na
dahilang ang mga katutubo ay nais nilang sumunod sa mga batas na pinatutupad ng hari at
Ang Portugal ay ang kauna-unahang bansang Europeo na nagkaroon ng interes sa nakapagsagawa ng mga eskpedisyon sa Timog- Silangang Asya, India, Arabia at maging sa
makonberto sa Katolisismo. Pinuwersa nila ang mga katutubo na magbigay ng libreng trabaho
paglalayag sa Karagatang Atlantiko. Ito ang unang bansang pumalaot sa paghahanap ng silangang bahagi ng Africa. At noong ika-15 siglo, ang Europe ay nahati sa mga nation-state na
para sa Pamahalaang Kolonyal at sa pagtatayo ng mga simbahan. Ang sapilitang sistema ng
bagong ruta. nagpaligsahan sa kapangyarihan sa pamamagitan ng pagpapalawak ng teritoryo. Nanguna
paggawa na ito ay tinawag na mita na hango sa sistema ng mga Inca. Nangangahulugan ito na
humanap ng ruta papuntang Asya. Kinalaunan, sa patuloy na paggagalugad sa mga kontinente ng
Malaki ang naging ambag ni Prinsipe Henry sa tagumpay ng Portugal sa larangang ito. ang mga kalalakihang may edad 15-50 ay kailangang magtrabaho hindi lamang sa paggawa ng
America at Caribbean Islands ay tumambad sa kanila ang yaman ng lugar at nakakita ang mga
Inanyayahan niya ang mga mahuhusay na mandaragat, taga-gawa ng mapa, matematisyan at mga simbahan kundi maging sa lubhang mapanganib na mga minahan ng ginto at pilak.
kapitalista
Ferdinand oMagellan.
negosyante (na siyangMagellan
namumuhunan oPortuges
gumagastos sa mga paglalayag) sa ng
astronomo na mag-aral ng siyensiya ng nabigasyon sa bansa. Siya ay patron ng mga Nagpatupad din ang Si mgaFerdinand
Espanyol ng mabibigat ay isang
na buwis na sinuportahan
sa agrikultura, metal,ngatSpain
iba pang mga
maraming
kanyang pwedeng
ekspedisyon. pagkakitaan
Sa ilalim sa mga
ng bandila lugar na
ng Spain, ito. Ito
naissa ang
niyang nagbigay-daan sa pananakop sa
manlalakbay kaya ikinabit sa kanyang pangalan ang katawagang The Navigator. kalakal. Ang mga Inca ay patuloy na nagdusa dahil hindiipagpatuloy
makatarungang ang pamamahala ng
America
paghahanap ng mga bansa sa
ng rutang Europe. tungo sa Silangan. Taong 1519 nang nagsimula ang
pakanluran
mga Espanyol sa kanilang lugar. Kahit na sila ay nag-alsa, ang kanilang sibat, pana at tirador ay
Noong Agosto 1488, narating ni Bartholomeu Dias ang timog na bahagi ng Africa na kanyang paglalayag sa
hindi makakatalo na armas,
may limang
espadabarkong
at pandagat. Kasama ang 270 tauhan,. narating nila
Sa
angkanyang
silangang pagbalik
baybayinsangSpain,
Southsiya ayaserong
America
baluti ng
ipinagbunyi at mga
binigyan
(Brazil sa kasalukuyan)
mananakop
atng titulong
nilakbay angAdmiral
makitid na
naging kilala sa katawagang Cape of Good Hope. Ang paglalakbay ni Dias ay nagpatunay
ofdaanan
the Ocean Sea, Viceroy at Gobernador ng mga islang kanyang
ng tubig na tinawag na Strait of Magellan. Nilayag ang Mar Pacifico o Karagatang
Netherlands natagpuan sa Indies.
na maaaring marating ang Asya sa pamamagitan ng pag-ikot sa Africa.
Narating niya ang mga
Pasipiko hanggang isla saang
sa narating Carribean,
Pilipinas at tatlo1521.
noong pang ekspedisyon ang kanyang
Ang pinakamahalagang tagumpay ng Portugal ay nang narating ni Vasco da Gama ang Noong 1602
pinamunuan bagoay siyaitinatag
namatay ng noong
Netherlands
1506. ang Dutch East Indies Company o Vereenigde
India noong 1498. Ang nasabing ekspedisyon ay umikot sa Cape of Good Hope, tumigil sa SaOostindische
tagal ng kanilang paglalayag,
Compagnie (VOC) naranasan
na nagingnila daan
ang gutom at uhaw, at may
sa pagpapalawak kaunting pag-
ng komersiyo sa Asya. Ito
ilang mga trading posts sa Africa upang makipagkalakalan hanggang narating ang Calicut, Noongang 1507,
aalsang naganap
dahilan ipinaliwanag
sa mga
kung ng isang
miyembro
bakit mas Italyanong
ng ekspedisyon.
matagal nabigador
Lahat ng ng
ang kapangyarihan namga
ito si nalagpasan
ay Amerigo
Dutch saVespucci
ng na si sa
Asya kumpara
India. Siya ang kauna-unahang Europeong nakarating sa India sa pamamagitan ng makatagpo
America.ng
Christopher malakingng
Columbus
Napalitan kayamanang
ay mga Dutchginto,
nakatagpo pampalasa
ng mga
ang Bagong Mundo
Portuges at bilang
pagyakap
(New ng mga katutubo
World),
pangunahing isang
bansang sakolonyal sa
bagong
paglalayag sa dagat at siya’y kinilala bilang bayani sa Portugal. Dahil din sa kanya nalaman Kristyanismo.
Asya lalonanahindi
kontinente sa Indonesia.
bahagi ngTuluyang
Asya. Nang nakontrol
lumaon, ng ang
Netherlands
lugar ayang kalakalan
isinunod sa Moluccas o
sa kanyang
Spice
pangalan Island nang naagaw ito mula sa Portugal. Nagtatag sila ng mga plantasyon kung saan ang
ng mga Portuges ang yaman na mayroon sa Silangan at ganoon din ang maunlad na Hindi mannanakabalik
malawak
nakilala bilang America.
na lupain siayMagellan
pinagtanimansa Spain dahilibang
ng iba’t sa kanyang kamatayan sa Pilipinas, ang
uri ng spices.
kalakalan. barkong Victoria sa pamumuno
Paghahati ng Mundo. Nagingnimahigpit
Juan Sebastian del Cano ang
na magkalaban angnagpakilala
Portugal na maaaring
at Spain sa
Nagpatuloy ang Portugal sa paggalugad ng iba’t ibang bahagi ng mundo. Isa sa mga ikutin
Ang ang
mga mundo
Dutch at muling
ay bumalikdin
nagkaroon sa dating
ng pinanggalingang
kolonya sa North lugar. Ito ang
America. unang ni Henry
Napasok
pagpapalawak ng kanilang teritoryo. Dahil sa tumitinding paligsahan, sila ay humingi
circumnavigation
Hudson, isang o pag-ikot nasa mundo na ang nagpatunay na ang mundo ay 1609
bilog.atItinama nitoitong
mahahalagang natuklasan ay ang bansang Brazil sa pamamagitan ng manlalayag na si Pedro ng tulong
angNewdating
kay PopeIngles
lumang
Alexander
kaalaman
nabigador,
ng
VI upang
mga taga-Europe
New York
mamagitan
na ang
saBay noong
kanilang
mundo ay
hidwaan.
patag.
tinawag
Noong 1493
Alvares Cabral. Kalaunan, ang bansang ito ay ganap na sinakop ng mga Portuges. Netherland. Sa kanya rin ipinangalan ang Ilog Hudson sa Manhattan, USA bilang
ay gumuhit ng line of demarcation ang Papa, isang hindi nakikitang linya mula sa gitna
Ang
ng pagkilala
paglalayag
Atlantiko sa kanyang
tungo dakilang
ni Ferdinand
sa North nagawa.
Magellan Noong
ay nagsimula
Pole hanggang 1624,
sa
sa South isang
Seville,
Pole. trade
Spain outpost
at tumawid
Ipinaliliwanag o himpilang
sa
nito na lahat
ng pangkalakalan
Karagatang ang itinatag
Atlantiko hanggang
mga matatagpuang sa rehiyon
kalupaanmarating na pinangalanang
ang dulong
at karagatan New
timog ng bahagi
sa kanlurang Amsterdam
Timog Amerika,
ng linya na na kilala
ay tinawag
para sa
na ngayon
Strait of bilang
MagellanNew York
ngayon. City.
Pagkatapos
Spain at sa Silangan naman ay sa Portugal. ay nagpatuloy sa paglalayag patungong
Karagatang Pasipiko at marating ang Pilipinas. Si Magellan ay nasawi sa Pilipinas noong
1521, kaya’t si Sebastian del Cano, ang kanyang second-in-command,

Hindi lamang sa Asya at America nagtatag ng pamayanan ang mga Dutch. Nagtatag sila ng
pamayanan sa South Africa sa pamamagitan ng mga Boers, mga magsasakang nanirahan sa
Cape of Good Hope. Ngunit noong ika-17 siglo, humina ang kapangyarihang
pangkomersiyo ng mga Dutch at ito ay pinalitan ng England bilang pinakamalakas na
imperyong pangkaragatan ng Europe.
ENGLAND
Ang England noong 1497 ay nagpasimulang magpakita ng interes sa pangkaragatang
kalakalan. Si John Cabot na isang Italyanong nabigador ang nagbigay ng mga unang
kolonya sa England gaya ng Newfoundland, Nova Scotia at New England na kasalukuyan
ay bahagi ng Canada at America. Sa pamumuno ni Francis Drake, isa sa kinilalang
mahusay na nabigador noong panahon ng pamamahala ni Reyna Elizabeth I ng England,
natalo ang Spanish Armada sa digmaan na nagpahina lalo sa kapangyarihan ng Spain. Sa
pagitan ng 1607 hanggang 1733 nakapagtatag ng mga kolonya ang England sa silangang
dalampasigan ng North America. Ang unang kolonya ay ang Jamestown na kasalukuyang
estado ng Virginia sa United States.
France
Noong 1534, naabot ni Jacques Cartier ang kasalukuyang Montreal, Canada. Si Samuel de
Champlain ay narating ang Quebec at si Robert Cavalier naman ay sinakop ang kabuuang
bahagi ng Ilog ng Mississippi para sa France. Ang paglakas ng kapangyarihang ito sa North
America ang naging sanhi ng paligsahan ng France at England.
Kahalagahan ng mga Paglalayag at Pagtuklas ng mga Lupain
Dahil sa mga eksplorasyon at paglalayag noong ika-15 at ika-16 na siglo, natuklasan ang
mga bagong rutang pangkalakan na siyang nagpabagsak sa pamumuno ng Italy sa
kalakalan noong Gitnang Panahon. Naging sentro ng kalakalan ang mga daungan sa
baybay-dagat ng Atlantic mula sa Spain, Portugal, France, Flanders, Netherlands at
England. Sa pagkakadiskubre ng mga lupain, lalong dumagsa ang mga kalakal at
pampalasa na galing sa Asya, sa North America naman ay kape, ginto at pilak. Samantala,
sa South America ay asukal, at sa Kanlurang Indies ay indigo.
Dito lumaganap ang pagkakatatag ng mga bangko kung saan iniipon ng mga kapitalista ang
mga salapi na maaaring utangin at gamitin ng sinumang mamumuhunan. Sa pagdami ng
bilang ng mga mamumuhunan at mga kapitalista, lumago ang Sistema ng Pagbabangko.
Epekto ng Unang Yugto ng Kolonisasyon
1. Ang mga paglalayag na pinangunahan ng bansang Portugal at Spain ay naging daan sa
pagtuklas ng mga lugar na hindi pa nagalugad at mga sibilisasyong hindi pa natuklasan.
Naging daan ito upang lumakas ang ugnayan ng Silangan at Kanluran.
2. Ang mga eksplorasyon ay pumukaw ng interes sa mga makabagong pamamaraan at
teknolohiya sa heograpiya at paglalayag.
3. Lumaganap ang sibilisasyong Kanluranin sa Silangan dahil sa kolonisasyon.
4. Ang pagtatayo ng mga trading posts o lugar pang kalakalan na nagbigay-daan sa mga
ugnayan sa pagitan ng kanluran at silangan.
5. Nagbigay daan din ito sa iba’t ibang uri ng pagpapalitan mula sa mga halaman, ani, at
hayop na tinawag na Columbian Exchange.
6. Nagbigay-daan din ito sa pag-usbong ng pandaigdigang kalakalan.
7. Ang kolonisasyon ay nagbunga ng mga suliranin sa mga bansang sakop tulad ng pagkawala
ng kasarinlan, paninikil ng mananakop at pagsasamantala sa likas na yaman.
8. Ang kolonisasyon din ay nagbigay-daan sa Atlantic Slave Trade o ang pagbebenta ng mga
African bilang mga alipin para magtrabaho sa mga plantasyon sa mga kolonya ng mga
Europeo sa America. Ito ay sinimulan ng mga Portuges na nilahukan naman ng mga Dutch,
French at English.
9. Libo-libong pagkamatay ng mga katutubong sinakop dahil sa sakit gaya ng yellow fever,
malaria, bulutong, tigdas o tipus dala ng mga manlalayag na Europeo.

Lumaganap ang paggamit ng salapi na nagpasimula ng Sistema ng Pagbabangko. Sa

simula, ginto at pilak ang ginagamit na pampalit ng kalakal na siyang dahilan kung bakit
nagpunyagi ang mga Europeong bansa na manakop ng lupain. Sa kalaunan, napalitan ito ng
paggamit ng salaping barya at salaping papel sa pakikipagkalakalan.

Natuto ang mga tao na mag-ipon ng salapi. Ito ang nagbigay-daan sa Sistema ng
Kapitalismo. Ang Kapitalismo ay isang sistema kung saan mamumuhunan ng kanyang
salapi ang isang tao upang magkaroon ng tubo o interes. Sa pag-unlad ng kalakalan sa
pagitan ng mga Europeo at mga Asyano, dumami ang salaping naipon ng mga
mangangalakal na Kanluranin. Nahikayat na gamitin ng mga mangangalakal ang kanilang
salaping naipon sa mga pananim at minahan sa mga kolonya para ito mas kumita. Sa pag-
 2. Ano ang pinakamahalagang nadiskubre o napatunayan ng ekspedisyon ni Ferdinand
Magellan? A. Ang mundo ay bilog. B. Mayaman sa ginto ang Pilipinas. C. Mayaman ang
kultura ng mga taga-Silangan. D. Masagana ang pamumuhay ng mga taga-Silangan.

Mga Dahilan ng Mga Lugar na Nasakop Epekto ng 3. Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga salik na nagbunsod sa paglalayag ng
Europeong Pananakop Pananakop mga Europeo noong ika-14 siglo? A. paglalakbay ni Marco Polo B. pagbagsak ng pamilihan
Bansa sa Venice C. pagiging mausisa na dulot ng Renaissance D. pagbagsak ng Constantinople sa
England mga Turkong Muslim

France 4. Ano ang nagsilbing inspirasyon sa mga manlalayag na Portuges na manguna sa

paggalugad ng mga lugar sa iba’t ibang bahagi ng mundo? A. pagkakaroon ng interes sa
mga spices B. pagtataguyod ni Prinsipe Henry sa nabigasyon ng bansa C. pagpapakasal nina
Haring Ferdinand V ng Aragon at Reyna Isabella D. pagsuporta ng monarkiya sa
The paghahanap ng rutang pakanluran patungong Asya
Netherlands
5. Alin sa mga sumusunod na paraan ng pananakop ang giinamit ng mga Dutch sa Asya at
maituturing na dahilan kung bakit mas nagtagal ang kanilang kontrol sa Asya kaysa sa
Portugal America? A. pagtatakda ng sistema ng plantasyon B. pagkakatatag ng Dutch East India
Company C. pagkakabuo ng patakaran sa sapilitang paggawa D. pagpapatibay sa mga
trading outpost o himpilang pangkalakalan

Spain 6. Alin sa sumusunod na kagamitan ang hindi ginamit ng mga manlalayag na Europeo sa
Panahon ng Eksplorasyon? A. astrolabe C. compass B. caravel D. hourglass

7.Ano ang tawag sa sasakyang pandagat na ginamit ng mga Europeo sa kanilang paglalayag
sa Panahon ng Eksplorasyon? A. armada C. galleon ship B. caravel D. steam ship

8.Sino ang nagpatayo ng paaralan na nakatuon sa pag-aaral ng nabigasyon na nakatulong

Isagawa upang maging mahusay na mandaragat ang mga Portuges? A. Bartolomeu Dias C.
Ferdinand Magellan B. Christopher Columbus D. Prinsipe Henry
Panuto: Sumulat ng isang talumpati na maghihimok sa iba kung bakit hindi
makatwiran at makatarungan ang kolonyalismo. Iugnay ang mga kaganapan noon sa 9. Alin sa sumusunod ang hindi kabilang sa mga motibo ng Unang Yugto ng
kasalukuyang sitwasyon.Isulat sa ibaba ang iyong talumpating ginawa.Dapat ang Kolonyalismo? A. pagpapalawak ng kultura C. paghahangad ng katanyagan B. paghahanap
ng kayamanan D. pagpapalaganap ng Kristiyanismo
talumpati ay binubuo lamang ng 100 salita.(100 words)
10. Sinong papa ang naglabas ng Papal Bull na naghahati sa mundo mula silangan
Tayahin hanggang kanluran na maaaring tuklasin ng mga bansang Portugal at Spain? A. Alexander
VI C. John Paul II B. Gregory VII D. Leo I
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang tanong sa bawat bilang at piliin ang
letra ng tamang sagot.Isulat sa sagutang papel
1.Sinong hari at reyna ng Spain ang sumuporta sa ekspedisyon nina Columbus at Magellan?
A. Henry at Anne C. Carlos at Elizabeth B. William at Mary D. Ferdinand at Isabella
11. Anong kasunduan ang nilagdaan ng mga bansang Portugal at Spain na
nagtatakda ng panibagong line of demarcation na siyang batayan sa mga lugar na
maaari nilang galugarin? A. Kasunduan sa India C. Kasunduan sa Versailles B.
Kasunduan sa Paris D. Kasunduan sa Tordesillas
12. Paano mo ilalarawan ang epekto ng kolonyalismo? A. Pawang kabutihan ang
dala ng kolonyalismo sa mga bansang nasakop ng mga Europeo. B. Ang pananakop
ng mga Europeo ay nagbigay-daan sa pag-usbong ng pandaigdigang kalakalan. C.
Ang kolonyalismo ay nagdulot ng positibo at negatibong epekto sa mga bansang
sakop ng mga Kanluranin. D. Nagdala ang mga Kanluranin ng mga sakit sa kolonya
na naging sanhi ng maraming pagkamatay ng mga katutubo.
13.Kanino ipinangalan ang kontinenteng America? A. Amerigo Vespucci C.
Christopher Columbus B. Bartolomeu Dias D. Ferdinand Magellan
14. Sinong manlalayag na Europeo ang unang nakatuklas sa Bagong Daigdig o New
World? A. Amerigo Vespucci C. Christopher Columbus B. Bartolomeu Dias D.
Ferdinand Magellan

15. Ano-anong bansa ang unang nagpaligsahan sa eksplorasyon at nabigasyon noong

ika-14 hanggang ika-15 siglo? A. England at Portugal C. Netherlands at England
B. France at Spain D. Spain at Portugal