Matapat na bayani

Buod:

Si Gat Francisco Dagohoy na tubong Bohol ay isang bayaning magiting at lubos na ki

nikilala ng kany-ang mga kababayan. Ang pinakamahabang pang-aaklas laban sa
mga Kastila ay naganap sa kanila-ng lalawigan sa ilalim ng kanyang pamumuno. A
ng pagkamatay ng kapatid ni Dagohoy na isang kon-stable o tagapagtupad ng tung
kulin ng mga pulis ng pamahalaang Kastila ang nag-udyok sa kanya upang mag-ak
las at maghimagsik laban sa mga dayuhang mananakop. Tumutol ang pari na basb
as-an ang bangkay ng kapatid ni Dagohoy dahil 'di umano, ang konstable ay namata
y sa duwelo at hindi pinapayagan ng batas ng simbahan na basbasan ang bangkay n
g sinumang taong namatay sa duw-elo. Si Dagohoy at ang kanyang mga kasama ay n
anirahan sa mga bundok at inabangan si Talibon sa Bohol. Ang mga taong ito ay na
matay nang malaya at malayo sa mga kamay ng mga Kastila. Ang mga tauhan ni Da
gohoy ay naging matagumpay sa paglaban sa mga Kastila at kanilang naipahayag
ang kalayaan ng lalawigan ng Bohol. Dahil dito ay walumpu't walong taon silang n
amuhay na hindi at walang binabayarang buwis sa gobyerno. Ang pamahalaang Ka
stila ay nagpumilit na makuha ang la-lawigan ngunit matatag at matigas ang mga
Boholano sa pagtatanggol ng kanilang kalayaan. Lubha-ng nababahala ang mga
Kastila sa katapangan at katatagan ng mga Boholano kaya't nagpadala sila ng
malaki at malakas na hukbo na magpapasuko sa mga Boholano. Walang patumangg
ang pagsala-kay ang ginawa ng mga Kastila kaya napilitang tumakas ang mga ma
nghihimagsik sa bundok. Hindi tumigil ang mga Kastila hanggang hindi nalalansag a
ng hukbo ni Dagohoy at wala silang naging laba-n sa mga armas at mga sandata ng
mga dayuhan. Noong ika-31 ng Agosto 1829, napasuko ng mga Kastila ang hukbo ni Da
gohoy kung saan maraming manghihimagsik ang namatay. Sila'y nagapi ng mga Kasti
la ngunit ibinigay nila ang kanilang buong lakas at buhay upang makalaya sa pag
mamalab-is ng mga Kastila. Dahil dito si Francisco Dagohoy at ang kanyang mga ta
uhan ay kinilala bilang mga bayani ng bansa. Ang buong bansa ay nagpupugay sa m
ga taong ito na hindi nangiming magbuwis ng buhay alang-alang sa kalayaan ng ba
yan.