Professional Documents
Culture Documents
I. Panimula
a. Pamagat: Cupid at Psyche
b. May-akda: Lucius Apuleius Madaurensis (ika-2 siglo) na isinalin sa Ingles ni Edith
Hamilton at isinalin sa Filipino ni Vilma C. Ambat
c. Sanggunian: https://brainly.ph/question/474525/
II. Tauhan
Psyche – Isang prinsesa at bunsong anak sa tatlong magkakapatid na babae
na labis na hinahangaan at sinasamba ng kalalakihan dahil sa kaniyang
walang kapantay na kagandahan.Isang marupok na babae na naging asawa ni
Cupid at naging imortal dahil sa pagkaing tinatawag na Ambrosia.
Venus – Diyosa ng kagandahan na na-inggit sa papuri at pagsambang natamo
ng isang mortal na si Psyche. Siya ay Ina ni Cupid.
Cupid – Ang diyos ng pag-ibig. Isang imortal na umibig kay Psyche. Kapilas ng
buhay ni Psyche. Mabait at may aking taglay na kagwapuhan. Pinaniwalaan
ng Ama ni Psyche na siya ay isang halimaw na ahas na may pakpak.
Apollo – Diyos na tagapayo ng mga mortal at imortal. Ang diyos na nagbigay
ng orakulo patungkol sa mapapangasawa ni Psyche.
Mga alipin – Mga katulong sa mansiyon na nilikha ni Cupid para kay Psyche.
Sila’y maririnig subalit hindi nakikita.
Mga Langgam – Ang tumulong kay Psyche sa unang pagsubok upang
makahanap ng asawa na ibinigay ni Venus.
Mga Tupa – Sila’y nagtataglay ng gintong balahibo na pinakuha ni Venus kay
Psyche bilang pangalawang pagsubok. Mga mababangis at mapanganib na
hayop na nagpapahinga tuwing hapon sa tabi ng ilog.
Tinig mula sa halamanang nasa tabi ng ilog – Ang tumulong kay Psyche sa
pangalawang pagsubok na ibinigay ni Venus.
Agila – Isang hayop na may pakpak na tumulong kay Psyche sa ikatlong
pagsubok. Dinagit niya ang prasko na hawak-hawak ni Psyche at kumuha ng
itim na tubig sa ilog ng Styx. Dahil sa kaniya ay napalayo si Psyche sa
kapahamakan at panganib.
Proserpine – Ang Reyna sa ilalim ng lupa na asawa ni Hades. Siya ay
mayroong pamganda na gumagana lamang sa mga imortal.
Hades – Ang Diyos ng kamatayan naasawa ni Proserpine sa ilalim ng lupa.
Isang Tore – Ang tumulong kay Psyche sa ikaapat at huling pagsubok ng
mortal. Ito’y nagbigay ng detalyadong hakbang patungo sa kaharian sa ilalim
ng lupa.
Charon – Bangkero sa ilog ng kamatayan.
Asong may tatlong ulo – Hayop na tagabantay ng palasyo sa ilalim ng lupa.
Kapag binigyan ito ng cake ay nagiging maamo at pumapayag na patuluyin
ang nagbigay ng cake sa kaniya.
Jupiter –Ang diyos ng mga diyos at tao. Ang pormal na nagpahayag na sina
Cupid at Psyche ay mag-asawa na at wala nang dapat gumambala sa kanilang
dalawa. Ang nagbigay kay Psyche ng Ambrosia na isang pagkain ng mga Diyos
upang maging isang imortal ang isang tao. Siya’y maunawaing Diyos.
Mercury – Ang dumala kay Psyche sa kaharian ng mga Diyos.
Mga nakakatandang kapatid ni Psyche – Mga anak ng Hari at ate ni Psyche na
may angking kagandahan pero walang kapantay sa kanilang bunso. Sila’y
naunang nakapanga-asawa kay Psyche at nagkaroon ng kani-kaniyang
palasyo. Nainggit sa natamong kapalaran ni Psyche at nagplano ng masama
sa asawa ng bunso nilang kapatid.
III. Tagpuan
Palasyo ng Hari (Ama ni Psyche)
Damuhan
Tabi ng Ilog
Mansiyon
Kaharian ni Venus
Ilog ng Styx
Ilalim ng Lupa / Kaharian ni Proserpine at Hades
Ilog ng Kamatayan
Kaharian ni Jupiter
Noong unang panahon ay may isang napakagandang dilag na inibig ng isang anak ng
Diyosa. Tutol ang nanay ni Cupid na si Venus sa pagmamahalang ito. Ngunit naging mag-asawa
pa rin ang dalawa kahit hindi pa nakikita ni Psyche si Cupid dahil sa kahilingan at tulong na
hiningi ni Cupid kay Apollo na tinupad naman ng Diyos ng Musika at Pagpapayo at sa
kagandahan ng pagkakataon ay katulad din sa hinihingi ng Ama ni Psyche. Sinulsulan at binuyo
si Psyche ng kaniyang mga kapatid na dapat niyang makita ang mukha ng asawa dahil baka ito
ay isang halimaw. Naniwala naman si Psyche at sinuway ang utos ng asawa na hindi muna nito
dapat makita ang kaniyang mukha. Nagkasugat sa balikat si Cupid sanhi ng pagkatagas ng langis
mula sa ilawan na ginamit ni Psyche upang sipatin ang anyo ng guwapong asawa. Nagalit si
Cupid dahil sinuway siya ni Psyche at nagpasyang umalis muna dahil sa sakit sa balat at
damdaming natamo. Ginawa lahat ni Psyche upang bumalik ang asawa sa kaniya kahit
pinahihirapan siya ni Venus, siya ay hindi siya sumuko sa apat na pagsubok at pagpapahirap na
ibinigay ni Venus sa kaniya at dahil na rin sa tulong mga nilalang sa kaniyang paligid na naawa
sa magandang dilag. Sa huli ay naging imortal din si Psyche dahil sa ambrosia na binigay ni
Jupiter at namuhay ang mag-asawang Cupid (pag-ibig) at Psyche (kaluluwa) nang maligaya na
walang gumagambala sa kanila magpakailaman.
c. Wakas – Ang pagkakahilom ng mga sugat ni Cupid. Ang pagkasabik nitong makita
ang asawang si Psyche dahil mahirap bihagin ang pagmamahal. Ang pagtakas ni
Cupid sa pagkakakulong na inihanda nang inang si Venus. Ang pagkakakita ni
Cupid na si Psyhe ay nahimatay. Ang pagkikitang muli nina Cupid at Psyche at
ang muling pagpapaalala ni Cupid kay Psyche sa pagiging mausisa nito na muling
humantong sa kaniyang kapahamakan. Ang pag-uutos ni Cupid kay Psyche na
pumunta kay Venus. Ang pagpunta naman ni Cupid kay Jupiter (diyos ng mga
diyos at tao) upang humingi ng tulong. Ang kabaitang ipinakita ni Jupiter sa
pagtupad at pagpayag sa kahilingan ni Cupid na tiyaking hindi na sila ni Psyche
gagambalain pang muli ng kaniyang ina. Ang pagpapatawag ni Jupiter ng isang
pulong ng mga diyos kasama na si Venus. Ang pagdadala ni Mercury kay Psyche
sa nasabing pulong ng mga diyos. Ang pagpapahayag ni Jupiter na si Cupid at
Psyche ay pormal ng mag-asawa. Ang pagpapakain ni Jupiter kay Psyche ng
ambrosia na pagkain ng mga diyos upang maging imortal. Ang pagkapanatag ni
Venus sa nasabing pangyayari dahil si Psyche ay isa nang diyos at hindi na si
Psyche magiging panggambala sa pagsamba kay Venus bilang diyosa. Ang
pagsasamang muli nina Cupid at Psyche kahit maraming hirap at pasakit ang
kanilang nadaanan. Ang pagsasama nilang dalawa bilang mag-asawa
magpakailan man.
VII. Pagsusuri
c. Sariling Reaksyon
Matapos kong mabasa ang nasabing italyanong mitolohiya ay sadya akong nasiyahan sa
kabaitang ipinakita nang tauhang si Cupid, pati na rin ang pag-ibig, pagkamaunawain at
katapatan niya sa asawa ay lubos na kakaiba, si Cupid ay isang halimbawa na dapat tularan ng
mga kalalakihan sa ngayong kapanahunan. Ako rin ay lubos na nasiyahan sa pagmamahal na
ipinakita ng Amang Hari ni Psyche sa kaniya, ito’y nagpapakita na ang pagmamahal ng magulang
ay isa sa mga pagmamahal na hindi mapapantayan. Ako’y nagalit at nalungkot sa inggit at
pangingimbulong ipinakita ng mga kapatid ni Psyche, ang kanilang ugali ay hindi dapat tularan
ng mga magkakapatid sapagkat ito’y magreresulta sa kapahamakan at kahirapan sa panig ng
lahat o sa iisang panig. Ang ugaling ipinakita nina Apollo at Jupiter ay sadyang maganda
sapagkat ang pagiging maunawain at pagiging mabait ay isang magandang moral na dapat ituro
sa mundo sapagkat ito ay magdudulot ng kasaganahan at katiwasayan sa buong lipunan.
Samantalang ang ugaling ipinakita ni Venus ay hindi angkop na gayahin ng mga ina sa
kinabukasan at hindi angkop na maging ina dahil ang inggit ay magbubunga sa masasamang
gawain na hindi magandang makita at maranasan ng mga bata at ng mga naapektuhang
katauhan. Bilang ina ay dapat maging maunawain at mabuti dapat sa mga anak at kapuwa tao
dahil batay nga sa sikat na pilipinong kataga na ang ina ay “ilaw ng tahanan” na ang ibig sabihin
ay dapat, bilang ina ay maging mabuti modelo sa mga tao at bata, isang taong dapat tularan ng
madla. Sa ibang bahagi ng mitolohiya ay lubos din na naghalo ang aking damdamin at isipan,
ang una ay sa pagkakaroon ng sugat ni Cupid, ako’y lubos na naguluhan dahil papano magiging
malala ang sugat ng langis nang maraming araw at kung papano napuntahan ni Psyche at
nahanap si Cupid sa mansiyon dahil hindi niya naman ito nakikita? Pero masasabi ko pa ring
ang mitolohiyang ito ay lubos na maganda at mabuting ihalimbawa sa institusyon ng pagkatuto
dahil maraming moral ang makukuha sa mitong ito. Napansin ko na parang alam ni Cupid ang
kinabukasan sapagkat batay sa daloy ng mito ay binalaan ni Cupid si Psyche na huwag na dapat
nitong makita ang mga kapatid na ang ibig sabihin ay alam na niya na gustong makipagkita ang
mga kapatid ni Psyche. Ang mga bagay din ay binigyang buhay sa mito gaya ng tore at pati na
rin ang mga hayop ay binigyan ng karakter gaya ng agila, aso at langgam. Napakaraming tauhan
at tagpuan ang nakapaloob sa mito. Ipinakita rin sa mito ang buhay at paniniwala ng mga
italyano na sila’y naniniwala sa maraming diyos at diyosa at ang kanilang mga lugar ay sadyang
kakaiba pati na rin ang kanilang paniniwala. Napansin ko rin na maraming masisining na salita
ang ginamit ni Vilma C. Ambat na tagasalin sa Filipinong wika kagaya ng tatalima, patahanin,
ibsan, pangingimbulo, binuyo, punyal at marubdob na lubos din na nagpaganda sa nasabing
daloy ng banghay ng mito. Ang tagpuan at panahon ng akda ay nakaayon sa paniniwala nila sa
pagsamba sa kanilang mga diyos at diyosa na nagbigay sa panunuring pampanitikan ng mga
taga-Roma. Ang mga pangayayari ay nagpapahayag ng pananaw ng may-akda, tulad ng aking
nabanggit, kahit ang mga aksyon sa akda ay di-kapanipaniwala dulot ng mga supernatural na
kapangyarihan ng mga tauhan pero ito pari’y nagsilbing simbolo sa isang makatotohanang ideya
ng pagmamahal, kung kaya’t ang mga pagkapit ng mga pangyayari ay may kaisahan mula
umpisa hanggang wakas. Nakapaloob din ang mensaheng pagkakaroon ng tiwala at katapatan
sa kabiyak kung kaya’t maraming matututuhang aral sa kwentong mito na ito. Kakabit ng
pagsulat ng akdang ito ang iba’t ibang uri ng pamumuhay, paniniwala, kaugalian at maging ang
kulturang nagingibabaw at nakakaimpluwensyang pananaw sa ibang tao at maging sa bansa.