Cupid at Psyche

Apuleius

Isinalin sa Ingles ni: Maria Luisa B. Aguilar-Cariño

Isinalin sa Filipino ni: Vilma C. Ambat

I. Panimula

Uri ng Panitikan

Ang kwentong mitolohiya ay isang malaking uri ng literatura na kung saan ang madalas
na tinatalakay ng mga kwento ay mga diyos at diyosa at iba pang makapangyarihang nilalang.
Kadalasan ito ay naka-ankla sa kultura, tradisyon, alamat at relihiyon ng isang rehiyon o bansa.
Madalas, ang tinatahak na tema ng mitolohiya ay kababalaghan. Ngunit, kahit na nababalot ito
ng kababalaghan at madalas ang kathang-isip lamang, mayroong pa din itong mga nai-aambag
sa kasaysayan at pati na rin sa mga modernong pag aaral.

Ang mitolohiya ay parating mayroong mga gintong aral na ipinagkakaloob sa mga

nakakarinig o nakababasa nito. Dagdag na rin ito sa kaalaman kung ano ang tradisyon at kultura
ng nasabing lugar ng mitolohiya dahil isinasalamin nito ang kabuhayan noong ito ay isinusulat.
Synopsis

Isinulat ni Apuleuis, ito ay tungkol sa pag-iibigan nin Cupid at Psyche at Kung papaano
nila hinarap Ang mga pagsubok sa kanilang pagmamahalan.

Si Psyche at tinaguriang napakaganda sa mundong ibabaw na kahit si Venus ay Hindi ito

mapapantayan.Dahil dito, nalimotan na ng mga kalalakihan na mag-alay sa Templo at sumamba
sa kanya.Kung kaya't inutusan niya Ang kanyang anak na si Cupid na paibigin so Psyche sa isang
nakakatakot na nilalang.Ngunit pati Ang kanyang anak ay nabihag at napaibig ni Psyche sa
knyang kagandahan.

Labis na nagalit si Venus nang mlamn niya Ang ginawa ng anak Kung kaya't Ang pag-
iibigan ng dalawa ay dumaan sa napakarami at napakabigat na mga pagsubok..Kaya Kaya nila
itong lagpasan? Ang kanila bang pag iibigan ay panghabambuhay?

Bansang Pinagmulan

Nagmula Ang mitolohiyang Cupid at Psyche sa bansang Rome. Ang Rome ay kilala sa
kanilang mga mitolohiya na may kaugnayan sa politika, ritwal, kultura atbp. Ito ay alinsunod sa
batas ng kanilang mga diyos at diyosa. Pinaniniwalaan din ng Sinaunang Rome na Ang kanilang
mitolohiya ay nagganap sa totoong buhay.Kung kaya't labis nila itong pinag-iingatan at
pinapahalagan. Nakabatay Ang kanilang mga mitolohiya mula sa kanilang bansang sinakop,
halimbawa na dito Ang Greece. Dahil namangha sila sa mitolohiya ng bansang ito, ay kanilang
inangkin at pinagyaman ang mga ito ng husto.
Pagkilala sa May-akda

Ang nagsulat ng mitolohiyang Cupid at Psyche ay si Lucius Apuleius Madaurensis, isang

Roman na manunulat ng prosa. At dahil sa laganap noon ang polyganny ibig sabihin ang
pagkakaroon ng maraming asawa sa Rome. Nanibugho siya sa paggawa ng isang allegorya. Ito
ang nag-udyok sa kanya na gumawa ng isang akdang pampanitikan na nasa anyong mito ang
Cupid at Psyche.

Layunin ng May-akda

Naisulat ito ng may-akda dahil nais niyang ipahayag sa lahat na tiwala ang pinaka-
importanteng instrumento o elemento upang lubos na magtibay at magtagal ang
pagmamahalan ng dalawang tao. Ang akda ring ito ay hindi rin umiikot sa layunin kung ano ang
kahalagahan ng tiwala kundi ipinahayag na ang pagkakaingit o pagkaselos ang siyang
magdadala sa tao upang gawin ang masama o maling gawi sa kapwa. At ang isa pang layunin
ng may-akda ay ang paghayag na ang anumang tagumpay o kasiyahan ay nagmula sa kahirapan.
II. Pagsusuring Pangnilalaman

Tema/Paksa ng akda

Ang tema nito ay pag-ibig at pananampalataya. Sa mitolohiya, aming natutunan na

mahalaga ang pag-ibig sapagkat ito ang magbibigay sa atin ng direksiyon at gabay upang
makagawa tayo ng mabuti sa ating kapwa. Naging mahalaga rin ang pananampalataya sa atin
sapagkat ito rin ang magbibigay sa ating ng gabay upang makasunod sa katarungan at
kabutihan.

Para sa amin, ito’y makabuluhan sapagkat napapanahon ito sa ating lipunan. Maraming mga
mamamayan ang naniniwala ditto sapagkat ito ay bahagi ng kanilang paniniwala at pamumuhay
sa araw-araw.

Mga Tauhan/Karakter

Cupid- ang anak ni Venus- diyosa ng kagandahan, na umibig sa isang mortal na dalaga na
nagngangalang Psyche.

Psyche- isang napakagandang mortal na walang umibig na iba kundi si Cupid, kinaiingitan ni
Venus.

Venus- ang ina ni Cupid na tutol sa pag-iibigan ng kanyang anak at ni Psyche, na naiingit sa
taglay na kagandahan ni Psyche.

Mga kapatid ni Psyche- mga taong inakala na patay na si Psyche pagka-alam nila na buhay si
Psyche may plinano na masama sa kapatid.

Ang mga tauhang ito ay anyo ng mga taong likha ng lipunang ginagalawan sapagkat
nanininiwala ang mga taga Rome na ang mga taong ito ay totoong umiiral sa kanilang lipunan.
Ito rin ay gawa ng may-akda na nabibilang sa kanilang lipunan.

Tagpuan/Panahon

Ang mitolohiyang ito ay nagmula sa Rome. Itinuring ng mga Sinaunang Taga-Rome na

nangyari sa kanilang kasaysayan ang nilalaman ng mga mito kahit ang mga ito ay mahimala at
may elementong supernatural. Ang kanilang mitolohiya ay hinalaw mula sa Greece na kanilang
sinakop. Labis nilang nagustuhan nag mitolohiya ng bansang ito, kaya inaangkin nilang parang
kanila at pinagyaman ng husto. Ang mga sinaunang Rome din ay sumusunod sa mga batas ng
kanilang mga Diyos na nagging bahagi na rin ng kanilang pang-araw-araw na pamumuhay.
Balangkas ng mga Pangyayari

I. May isang napakagandang mortal na nagngangalang Psyche. Lubha siyang maganda kaya't
nakakalimutan na ng lahat lalo na ng mga kalalakihan ang mag-alay sa Diyosa ng kagandahan
na si Venus dahil nandoon na kay Psyche ang kanilang oras at atensiyon. Nagalit si Venus kaya't
inutusan ang anak na si Cupid na paibigin si Psyche sa isang nakakatakot na nilalang.

II. Hindi sinunod ni Cupid ang utos ng ina dahil siya man ay napaibig din sa ganda ni Psyche
ngunit ito ay nanatiling lihim mula sa kanyang ina.

III. Dahil sa ubod na kagandahan ni Psyche na tila bang kontento na ang mga lalake na
pagmasdan at sambahin siya, ngunit hindi umibig sa kaniya, ay labis na nakapagbabagabag sa
kaniyang ama. Kaya humingi ang hari ng payo kay Apollo at siya'y sinabihan na dalhin si Psyche
at damitan ng maganda sa isang bundok dahil duon siya susunduin ng kaniyang
mapapangasawa na isang halimaw, isang ahas na may pakpak, ang gustong ipagkaisan ni Venus
sa kaniya.

IV. Imbes na mapahamak sa bundok ay idinala siya ng malambing na ihip na hangin ni Zephyr
tungo sa isang mansiyon na doon niya makikilala ang lalaking nagpadala at magpapaibig sa
kaniya ngunit hindi pa nagpapakita ang lalaking ito sa kanya.

V. Nagkaroon ng isang piging para sa pagdating ni Psyche sa mansiyon. Pagsapit ng gabi na

siyang oras na makita niya ang kaniyang asawa ay inakala niya na halimaw ang kausap niya,
hindi pala, kundi parang isang mangingibig at asawang matagal na niyang hinihintay. Kaya sa
gabing iyon, sila’y buong pusong nagmahalan.

VI. Dumalaw ang mga kapatid ni Psyche at sinulsulan siya na alamin ang pagkatao ng asawa
dahil baka ito ay halimaw at sinunod naman ito ni Psyche kung kaya’t naging dahilan ito upang
wasakin niya ang tiwala ng kaniyang asawa at nasaktan niya si ito at mula noon ay hindi na sila
nagkita pa.

VII. Pumunta si Psyche sa kaharian ni Cupid upang suyuin ito ngunit pinahirapan lamang siya ni
Venus at kung anu-anong pagsubok ang binigay niya sa kanya. Dahil sa mga pagsubok na ito
ay nalagay siya sa panganib na nagging dahilan upang magkita ulit sila ng kaniyang asawa na si
Cupid.

VIII. Nang malaman ni Cupid na nandoon ang asawa ay agad niya itong tinulungan at hiniling
mula kay Jupiter ang ambrosia, isang pagkain upang magiging immortal at maging diyosa.
IX. Simula sa araw na iyon ay naging imortal na si Psyche. Nawala naman ang galit ni Venus
sapagkat mayroon nang asawa si Psyche at lahat ng atensiyon at oras ng mga kalalakihan ay
mapupunta ulit sa kaniya. Siya’y sagradong nagpakasal kay Cupid at ang kanilang pag-iibigan
ay nagbunga ng nagngangalang Pleasure. Mula noon, namuhay sila ng maligaya at payapa.

Kulturang masasalamin sa akda

Ang kulturang masasalamin sa mitolohiyang Cupid at Psyche ay nagpapakita na ang mga

sinaunang Griyego at Romano ay naniniwala sa mga diyos at diyosa.

Pinaniniwalaan nila na mahalaga ang batas ng mga Diyos sapagkat bahagi ito ng kanilang
araw araw na pamumhuhay. Kung kaya’t labis nila itong pinapahalagahan.

Nailahad din sa kwentong ito kung paano nila pinapahalagahan ang pag ibig para sa isang
tao at kung paano ito maipapatatag gamit ang tiwala sa isa't-isa at kung gaano kalakas ang
kanilang pananampalataya.

III. Pagsusuring Pangkaisipan

Kaisipan/Ideyang Taglay ng akda

Ang isa sa natutunan namin na mga kabatiran at kaalaman sa kwentong cupid at psyche
ay na ang bawat tao ay mayroong taglay na lakas na loob, hindi lang bawat ay alam ito dahil
may iba na kailangan pa ng isang bagay o isang tao na siyang magpapalabas nito.

Kagaya ni psyche na isang tao lamang na sumabak sa mga maraming pagsubok upang
makamit ang kaniyang kaligayahan. Si cupid naman na isang dakilang diyos ay lumabag sa utos
ng kaniyang ina para makasama ang kaniyang mahal sa buhay.

Ang mga ginawa nila ay nagsisilbi lamang na lahat tayo ay may mapalabas na lakas ng
loob subalit ang iba sa atin nangangailangan lamang ng mga mga bagay na maaring
magpapalabas nito katulad na nga ng pag-ibig.
Estilo ng Pagkasulat ng Akda

Ang ginamit na estilo ng may akda ay masining at malikhain. Sa paraan ng pagsusulat ,

epiktibo at masining ito sapagkat mauunawaan ng mambabasa ang ang kuwento at daloy nito,
kundi rin ang emosyon at kalooban ng mga partikyular na mga bahagi ng kwento.

Para din sa amin, naging malikhain ang pagsulat ng may akda sapagkat dahil ,my ipinakita
itong aral na dapat unawin at isabuhay. Meron ding malaking pagbabago sa wakas ng kuwento
kagaya ng nagging isang dyosa sa Psyche at nagkaroon pa sila ng anak ni Cupid.

IV. Buod

Noong unang panahon may isang babae na nagngangalang Psyche. Siya ang bunso sa
tatlong magkakapatid. Sinasamba siya ng mga kalalakihan dahil sa kanyang taglay na
kagandahan na pati ang diyosa ng kagandahan na si Venus ay nakalimutan na, napabayaan narin
ang kanyang templo at wala na ang mga nag-aalay sa kanya ng mga bulaklak. Dahil dito hindi
matanggap ni Venus na nalamangan siya ng isang mortal, kung kaya't inutusan niya ang
kaniyang anak na si Cupid na paibigin si Psyche sa isang nakakatakot na nilalang.

Ngunit taliwas ang nangyari sa kagustuhan ni Venus sapagkat si Cupid ay agad na umibig
kay Psyche nung unang beses pa lamang nya itong nakita. Nang makauwi na si Cupid ay inilihim
nito sa ina ang nangyari at tiwala naman dito si Venus.

Sa kabilang banda naman sinamba parin ng mga kalalakihan si Psyche , ngunit maliban
doon ay tila walang nangahas na umibig sa kanya. Dahil doon lubos na nabahala ang ama ni
Psyche, kaya't lumapit ito kay Apollo upang himingi ng payo.

Ngunit lingid sa kaalaman ng mga magulang ni Psyche ay nauna nang humingi ng tulong
si Cupid kay Apollo at gumawa ng plano. Sinabi ni Apollo sa ama ni Psyche na bihisan ng damit
pamburol ang anak na dalaga at dalhin sa tuktok ng bundok. Dito ay susunduin daw ito ng
mapapangasawa na isang halimaw. Malungkot na umuwi ang amang hari ni Psyche. Gayunman
ay sinabi ng hari ang kapalaran ng anak at buong tapang itong hinarap ng dalaga.

Noong nasa tuktok na ng bundok si Psyche ay unti-unti na itong nilamon ng dilim.

Natakot ang dalaga sa kung ano ang naghihintay sa kanya.Hanggang sa umihip ang malambing
na hangin at inilipad sya ng hangin patungo sa isang damuhan na parang kama sa lambot at
napapaligiran ng mababangong bulaklak. Napakapayapa ng lugar at saglit na nalimutan ni
Psyche ang kalungkutan at agad na nakatulog sa kapayapaan ng gabi. Nagising si Psyche sa tabi
ng ilog at natanaw niya ang isang mansyon na tila ginawa para sa mga Dyos.

Napakaganda nito, ginto at pilak ang mga haligi. Maya maya lamang ay may narinig na
tinig si Psyche at ang sinabi ng tinig na sila ay mga alipin at sinabihang mag-ayos ang dalaga
sapagkat sila'y may inihandang piging. Lubos na nalibang si Psyche at kumain ito ng kumain ng
masasarap na pagkain. Sa pagsapit ng gabi ay dumating na ang mapapangasawa nya.

Tulad ng mga tinig na di nya nakikita ay ganoon din ang kanyang mapapangasawa ngunit
nawala rin ang takot nya na akala nya'y halimaw ito ngunit sa wari nya ito pala ay isang lalaking
matagal na nyang hinihintay. Isang gabi ay kinausap sya ng lalaki at binalaan na darating ang
dalawang kapatid ni Psyche doon sa bundok kung saan siya ay inihatid ng mga ito. Ngunit
pinagbawalan si Psyche na magpakita sa mga kapatid. Ganoon nga ang nangyari at walang
nagawa si Psyche kahit naririnig nya ang pag iyak nang kanyang mga kapatid. Sa mga sumunod
na araw ay nakiusap si Psyche na kung pwede ay makita ang mga kapatid at malungkot na
sumang ayon ang lalaki.

Kinaumagahan ay inihatid ng ihip ng hangin ang mga kapatid ni Psyche at agad nagkita
ang magkakapatid. Dito nalaman ni Psyche na alam pala ng kanyang mga kapatid na halimaw
ang lalaki ayon sa saad ni Apollo sa kanilang ama ay bawal makita ang mukha nito. Doon
napagtanto ni Psyche na kaya pala hindi nagpapakita ng mukha ang lalaki marahil ay tama nga
ang sinabi ng kanyang kapatid. Humingi ng payo si Psyche sa kanyang mga kapatid ay siya'y
binigyan ng punyal at lampara upang makita sa dilim ang mukha ng lalaking mapapangasawa.

Nang mahimbing nang natutulog ang lalaki ay sinindihan ni Psyche ang lampara at kinuha
ang punyal. Lumapit ito sa higaan ng lalaki at laking tuwa nya ng malamang hindi naman pala
ito halimaw bagkus ay napakagwapo pala nito. Wari nya ay ito na ang pinaka gwapong nilalang
sa mundo. Sa pagnanais na makita ang mapapangasawa ay inilapit pa ni Psyche ang lampara at
natuluan ito ng mainit na langis sa dibdib na syang dahilan upang magising ito. nalaman ng
lalaki ang pagtataksil ni Psyche at agad itong umalis. Sinundan ni Psyche ang lalaki sa labas
ngunit hindi na nya ito nakita. Narinig na lamang niya ang tinig nito at ipinaliwanag kung ano
talaga ang pagkatao nito.

Umuwi si Cupid sa kanyang ina upang pagalingin ang sugat sa balikat. Agad naman
nitong nalaman ang pangyayari at determinado si Venus na ipakita dito kung paano magalit ang
isang Dyosa. Naglakbay si Psyche at humingi ng tulong sa ibang Dyos ngunit bigo sapagkat ang
mga ito ay tumangging makaaway si Venus. Nang dumating si Psyche sa palasyo ni Venus ay
napahalakhak na lamang ito at nabatid na nagpunta doon si Psyche upang hanapin ang
mapapangasawa.

Binigyan nito ng mahihirap na pagsubok si Psyche kabilang na dito ang pagbuo ng hiwa-
hiwalay na buto bago dumilim, pagkuha ng gintong balahibo ng mapanganib na tupa, pagkuha
ng itim na tubig sa malalim na talon at kahon na may lamang kagandahan mula kay Proserpine.

Magaling na si Cupid bago bumalik si Psyche ngunit ang kanyang inang si Venus ay
ibinilanggo siya upang di makita si Psyche. Masayang bumalik si Psyche sa palasyo ni Venus at
si Cupid naman ay nagtungo sa kaharian ni Jupiter upang humingi ng tulong na wag na silang
gambalain ng kanyang ina. Nagpatawag ng pagpupulong si Jupiter kasama na doon si Venus at
ipinahayag na si Cupid at Psyche ay pormal nang ikinasal. Dinala ni Cupid si Psyche sa kaharian
ng mga Dyos at doon ay iniabot ang "Ambrosia" na kapag kinain ay magiging imortal. Naging
panatag na si Venus na mapangasawa ni Cupid si Psyche sapagkat isa na din itong Dyosa.