Araling Panlipunan Curriculum Guide

Republika ng Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon
DepEd Complex, Meralco Avenue
Lungsod ng Pasig
Mayo
K to12 Gabay Pangkurikulum 2016
ARALING
PANLIPUNAN
Baitang 1 –10
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM
Figure 1. The Conceptual Framework of Araling Panlipunan
K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 2ng 235

Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/. *These materials are in textbooks that have been delivered to schools
BALANGKAS NG ARALING PANLIPUNAN
Deskripsyon
Naging batayan ng K-12 Araling Panlipunan Kurikulum ang mithiin ng “Edukasyon para sa Lahat 2015” (Education for All 2015) at ang K-12 Philippine Basic Education
Curriculum Framework. Layon ng mga ito na magkaroon ng mga kakayahang kinakailangang sa siglo 21 upang makalinang ng “functionally literate and developed
Filipino.” Kaya naman, tiniyak na ang mga binuong nilalaman, pamantayang pangnilalalaman at pamantayan sa pagganap sa bawat baitang ay makapag-aambag sa pagtatamo
ng nasabing mithiin. Sa pag-abot ng nasabing mithiin, tunguhin (goal) ng K-12 Kurikulum ng Araling Panlipunan ang makahubog ng mamamayang mapanuri, mapagmuni,
mapanagutan, produktibo, makakalikasan, makabansa at makatao na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usaping pangkasaysayan at
panlipunan.
Katuwang sa pagkamit ng layuning ito ay ang pagsunod sa teorya sa pagkatuto na kontruktibismo, magkatuwang na pagkatuto (collaborative learning), at pagkatutong
pangkaranasan at pangkonteksto at ang paggamit ng mga pamaraang tematiko-kronolohikal at paksain/ konseptuwal, pagsisiyat, intregratibo, interdesiplinaryo at
multisiplinaryo. Sa pagkamit ng nasabing adhikain, mithi ng kurikulum na mahubog ang pag-iisip (thinking), perpekstibo at pagpapahalagang pangkasaysayan at sa iba pang
disiplina ng araling panlipunan ng mag-aaral sa pamamagitan ng magkasabay na paglinang sa kanilang kaalaman at kasanayang pang-disiplina.
Mula sa unang baitang hanggang ika-labindalawang baitang, naka-angkla (anchor) ang mga paksain at pamantayang pang-nilalaman at pamantayan sa pagganap ng
bawat yunit sa pitong tema: I) tao, kapaligiran at lipunan 2)panahon, pagpapatuloy at pagbabago, 3) kutlura, pananagutan at pagkabansa, 4) karapatan, pananagutan at
pagkamamamayan 5) kapangyarihan, awtoridad at pamamahala, 6)produksyon, distibusyon at pagkonsumo 7) at ungnayang pangrehiyon at pangmundo Samantala, ang
kasanayan sa iba’t-ibang disiplina ng araling panlipunan tulad pagkamalikhain, mapanuring pag-iisip at matalinong pagpapasya , pagsasaliksik/ pagsisiyasat, kasanayang
pangkasaysayan at Araling Panlipunan, at pakikipagtalastasan at pagpapalawak ng pandaigdigan pananaw, ay kasabay na nalilinang ayon sa kinakailangang pag-unawa at
pagkatuto ng mag-aaral sa paraang expanding.
Sa ibang salita, layunin ng pagtuturo ng K-12 Araling Panlipunan na malinang sa mag-aaral ang pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at isyung pangkasaysayan,
pangheograpiya, pampulitika, ekonomiks at kaugnay na disiplinang panlipunan upang siya ay makaalam, makagawa, maging ganap at makipamuhay (Pillars of Learning).
Binibigyang diin sa kurikulum ang pag-unawa at hindi pagsasaulo ng mga konsepto at terminolohiya. Bilang pagpapatunay ng malalim na pag-unawa, ang mag-aaral ay
kinakailangang makabuo ng sariling kahulugan at pagpapakahulugan sa bawat paksang pinag-aaralan at ang pagsasalin nito sa ibang konteksto lalo na ang aplikasyon nito sa
tunay na buhay na may kabuluhan mismo sa kanya at sa lipunang kanyang ginagalawan.

Batayan ng K to 12 Araling Panlipunan Kurikulum
Naging batayan ng K-12 Araling Panlipunan Kurikulum ang mithiin ng “Edukasyon para sa Lahat 2015” (Education for All 2015) at ang K-12 Philippine Basic Education
Curriculum Framework. Layon ng mga ito na magkaroon ng mga kakayahang kinakailangang sa siglo 21 upang makalinang ng “functionally literate and developed
Filipino.” Nilalayon din ng batayang edukasyon ang pangmatagalang pagkatuto pagkatapos ng pormal na pag-aaral (lifelong learning). Ang istratehiya sa pagkamit ng mga
pangkalahatang layuning ito ay alinsunod sa ilang teorya sa pagkatuto na konstruktibismo, magkatuwang na pagkatuto (collaborative learning), at pagkatutong pangkaranasan at
pangkonteksto.
Ang sakop at daloy ng AP kurikulum ay nakabatay sa kahulugan nito:
Ang Araling Panlipunan ay pag-aaral ng mga tao at grupo, komunidad at lipunan, kung paano sila namuhay at namumuhay, ang kanilang ugnayan at interaksyon
sa kapaligiran at sa isa’t isa, ang kanilang mga paniniwala at kultura, upang makabuo ng pagkakakilanlan bilang Pilipino, tao at miyembro ng lipunan at mundo at maunawaan
ang sariling lipunan at ang daigidig, gamit ang mga kasanayan sa pagsasaliksik, pagsisiyasat, mapanuri at malikhaing pag-iisip, matalinong pagpapasya, likas-kayang paggamit
ng pinagkukunang-yaman, at mabisang komunikasyon. Layunin ng Araling Panlipunan ang paghubog ng mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo,
makakalikasan, makabansa, at makatao, na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan, tungo sa
pagpanday ng kinabukasan.
Layunin ng AP Kurikulum
Nilalayon ng AP kurikulum na makalinang ng kabataan na may tiyak na pagkakakilanlan at papel bilang Pilipinong lumalahok sa buhay ng lipunan, bansa at daigdig.
Kasabay sa paglinang ng identidad at kakayanang pansibiko ay ang pag-unawa sa nakaraan at kasalukuyan at sa ugnayan sa loob ng lipunan, sa pagitan ng lipunan at kalikasan,
at sa mundo, kung paano nagbago at nagbabago ang mga ito, upang makahubog ng indibiduwal at kolektibong kinabukasan. Upang makamit ang mga layuning ito,
mahalagang bigyang diin ang mga magkakaugnay na kakayahan sa Araling Panlipunan: (i)pagsisiyasat; (ii) pagsusuri at interpretasyon ng impormasyon; (iii) pananaliksik;
(iv) komunikasyon, lalo na ang pagsulat ng sanaysay; at (v) pagtupad sa mga pamantayang pang-etika.

Tema ng AP Kurikulum
Upang tuhugin ang napakalawak at napakaraming mga paksa na nakapaloob sa Araling Panlipunan, ito ang magkakaugnay na temang gagabay sa buong AP kurikulum,
na hango sa mga temang binuo ng National Council for Social Studies (Estados Unidos).1 Hindi inaasahan na lahat ng tema ay gagamitin sa bawat baitang ng edukasyon dahil
ilan sa mga ito, katulad, halimbawa, ng ika-anim na tema, Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo, ay mas angkop sa partikular na kurso (Ekonomiks) kaysa sa iba,
bagamat tatalakayin din ang ilang mga konsepto nito sa kasaysayan ng Pilipinas, ng Asya at ng mundo. Iaangkop ang bawat tema sa bawat baitang ngunit sa kabuuan, nasasakop
ng kurikulum ang lahat ng mga tema.
1. Tao, Lipunan at Kapaligiran

Ang ugnayan ng tao sa lipunan at kapaligiran ay pundamental na konsepto sa Araling Panlipunan. Binibigyang diin ng temang ito ang pagiging bahagi ng tao hindi lamang
sa kanyang kinabibilangang komunidad at kapaligiran kundi sa mas malawak na lipunan at sa kalikasan. Sa ganitong paraan, mauunawaan ng mag-aaral ang mga sumusunod:
1.1 Ang mga batayang konsepto ng heograpiya, gamit ang mapa, atlas at simpleng teknolohikal na instrumento, upang mailugar niya ang kanyang sarili at ang
kinabibilangan niyang komunidad;
1.2 Ang impluwensiya ng pisikal na kapaligiran sa tao at lipunan at ang epekto ng mga gawaing pantao sa kalikasan;
1.3 Ang mobilidad (pag-usad) ng tao at populasyon, at mga dahilan at epekto ng mobilidad na ito; at
1.4 Ang pananagutan ng indibidwal bilang miyembro ng lipunan at taga-pangalaga ng kapaligiran at tapagpanatili ng likas kayang pag-unlad
2. Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago
Mahalagang makita ng mag-aaral ang pag-unlad ng lipunan mula sa sinaunang panahon hanggang sa kasalukuyan upang lalo niyang maunawaan ang kanyang sarili at
bansa at sa ganoong paraan ay makapagbuo ng identidad (pagkakakilanlan) bilang indibiduwal at miyembro ng lipunan, bansa at mundo. Sentral sa pag-aaral ng tao,
lipunan at kapaligiran ang konsepto ngpanahon (time), na nagsisilbing batayang konteksto at pundasyon ng pag-uunawa ng mga pagbabago sa buhay ng bawat isa, ng
lipunang kanyang kinabibilangan, at ng kanyang kapaligiran. Ang kaisipang kronolohikal ay hindi nangangahulugan ng pagsasaulo ng mga petsa o pangalan ng tao at
lugar, bagamat mayroong mga mahahalagang historikal fact ( katotohan/ impormasyon) na dapat matutunan ng mag-aaral, kundi ang pagkilala sa pagkakaiba ng
nakaraan sa kasalukuyan, ang pagpapatuloy ng mga paniniwala, istruktura at iba pa sa paglipas ng panahon, ang pag-unawa ng konsepto ng kahalagahang
pangkasaysayan (historical significance), pagpahalaga sa konstekto ng pangyayari sa nakaraan man o sa kasalukuyan, at ang mga kaugnay na kakayahan upang maunawaan
nang buo ang naganap at nagaganap.
3. Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa

Kaugnay sa dalawang naunang tema ang konsepto ng kultura, na tumutukoy sa kabuuan ng mga paniniwala, pagpapahalaga, tradisyon, at paraan ng pamumuhay
ng isang grupo o lipunan, kasama ang mga produkto nito katulad ng wika, sining, at iba pa. Nakaangkla sa kultura ang identidad ng grupo at ng mga miyembro nito, na sa
bansang Pilipinas at sa ibang bahagi ng mundo ay napakarami at iba-iba. May mga aspeto ng kultura na nagbabago samantala ang iba naman ay patuloy na umiiral sa
kasalukuyan. Sa pag-aaral ng temang ito, inaasahan na makabubuo ang mag-aaral ng sariing pagkakakilanlan bilang kabataan, indibidwal at Pilipino, at maunawaan
at mabigyang galang ang iba’t ibang kultura sa Pilipinas. Ang pagkakakilanlan bilang Pilipino ay magiging basehan ng makabansang pananaw, na siya namang tutulong
sapagbuo ng mas malawak na pananaw ukol sa mundo.
4. Karapatan, Pananagutan at Pagkamamamayan

Nakabatay ang kakayahang pansibiko sa pag-unawa sa papel na ginagampanan ng bawat isa bilang mamamayan at kasapi ng lipunan at sa pagkilala at pagtupad ng mga
karapatan at tungkulin bilang tao at mamamayan. Pananagutan ng mamamayan na igalang ang karapatan ng iba, anuman ang kanilang pananampalataya, paniniwalang
pampulitika, kultural, kasarian, etnisidad, kulay ng balat, pananamit at personal na pagpili. Kasama rito ang paggalang sa opinyon ng iba kahit hindi ito sang-ayon o katulad
ng sariling pag-iisip, at respeto sa pagkatao ng sinuman sa bansa at mundo. Ang pag-unawa sa karapatang pantao at ang pananagutang kaakibat dito ay mahalagang
bahagi ng AP kurikulum upang makalahok ang magaaral nang ganap at sa makabuluhang paraan sa buhay ng komunidad, bansa at mundo.
5. Kapangyarihan, Awtoridad at Pamamahala

Bahagi ng pagkamamamayan ay ang pag-unawa sa konsepto ng kapangyarihan, ang paggamit nito sa bansa at sa pang-araw-araw na buhay, ang kahulugan at
kahalagahan ng demokratikong pamamalakad, at ang uri ng pamahalaan sa Pilipinas. Sakop din ng temang ito ang Saligang Batas, na nagsasaad ng mga karapatan at
pananagutan ng mamamayan at ng sambayanang Pilipino. Ang pag-unawa sa konsepto ng awtoridad at liderato sa iba-ibang antas at aspeto ng pamahalaan, kasama ang
mabigat na tungkulin sa pagiging isang lider, ay tatalakayin sa AP kurikulum. Ang karanasan din ng mga bansa sa Asya at sa ibang bahagi ng daigidig ngayon at sa
nakaraan ay pinagmulan ng maraming halimbawa at aralin ukol sa temang ito.
6. Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo

Paano gagastusin ang sariling allowance o kita ng magulang? Paano palalaguin ang naipong pondo ng pamilya? Ang sagot sa mga simpleng tanong na ito ay may
kinalaman sa batayang konsepto ng pagpili (choice), pangangailangan, paggastos (expenditure), halaga at pakinabang (cost and benefit) na sakop unang-una ng Ekonomiks,
ngunit ginagamit din sa pag-aaral ng kasaysayan ng Pilipinas at mga lipunan sa rehiyon ng Asya at daigidig. Sa pag-aaral ng temang Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo,
magagamit ng mag-aaral ang mga konseptong ito sa sariilng buhay at mauunawaan ang ibang konsepto katulad ng inflation, GDP, deficit, na karaniwang nababasa sa dyaryo
o naririnig sa balita sa radyo. Mahalaga ring maunawaan ng mag-aaral ang panlipunang epekto ng desisyon ng indibidwal na konsyumer at ng mga kumpanya, katulad ng
epekto ng kanilang pagpapasya sa presyo ng bilihin o ang epekto ng patakaran ng pamahalaan sa pagdebelop ng ekonomiya, gamit ang pamamaraang matematikal. (Consumer
Ed. Financial Literacy, Pag-iimpok)
7. Ugnayang Panrehiyon at Pangmundo

Sinusuportahan ng temang ito ang layunin ng AP kurikulum na makabuo ang mag-aaral ng pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga
pangunahing usapin sa lipunan at mundo. Araling Asyano sa baitang 7, Kasaysayan ng Daigdig sa baitang 8, Ekonomiks sa baitang 9 at Mga Kontemporaryong Isyu sa
baitang 10. Makatutulong ang kaalaman tungkol sa ibang bansa sa pag-unawa ng lugar at papel ng Pilipinas sa rehiyon at mundo, at kung paano maaaring kumilos ang
Pilipino at ang bansa sa paglutas ng mga suliranin bilang kasapi ng pandaigdigang komunidad.
Inaasahan na sa ika-11 at ika-12 na baitang ay magkakaroon ng mga elektib na kursong tatalakay sa iba’t ibang isyu (lokal, pambansa, panrehiyon, at pandaigidig)
upang lumawak ang kaalaman ng mga mag-aaral at malinang ang kanilang mga mapanuring kakayahan. Sa ganitong paraan din ay lalong mahahasa ang pagkakadalubhasa
ng bawat AP na guro sa pagdisenyo ng nilalaman ng kurso at sa istratehiya ng pagturo nito alinsunod sa pangkalahatang balangkas ng AP. Ilang halimbawa ng mga paksa
ng elektib na kurso ay:
1. Mga panganib sa kapaligiran at kalikasan, ang pangangalaga nito at mga hakbang na maaaring gawin ng mga mag-aaral at ng komunidad upang matugunan ang mga
panganib na ito;
2. Ang layunin at pilosopiya ng isang batas o patakarang opisyal, ang epekto nito sa tao at lipunan (at kalikasan), ang mga problema sa implementasyon at posibleng
solusyon sa problema
3. Ang ugnayan ng kultura sa pagsulong ng lipunan (komunidad, bansa) at mga isyung kaugnay sa kaunlaran ng lipunan
4. Mga pandaigdigang problema sa klima, kalamidad (natural at likha ng tao), at ang paglutas ng mga suliraning ito
Mga Kakayahan
Ang mga kakayahan ng bagong AP kurikulum ay nakaugat sa mga layunin ng batayang edukasyon: ang kapaki - pakinabang (functional) na literasi ng lahat;
ang paglinang ng “functionally literate and developed Filipino;” at ang pangmatagalang pagkatuto pagkatapos ng pormal na pag-aaral (lifelong learning). Makikita ang mga
pangkalahatang layuning ito sa mga partikular na kakayahan ng AP katulad halimbawa, ng pagsisiyasat at pagsusuri. Samakatuwid, ang AP kurikulum ay di lamang base sa
nilalaman (content-based) kundi rin sa mga kakayahan (competence-based). Sadyang inisa-isa ang mga kakayahan ng AP upang: (a) ipakita ang ugnayan nito sa mga layunin
ng batayang edukasyon, at (b) bigyang diin ang mga mapanuring kakayahan na hindi malilinang sa pamamagitan ng pagsasaulo ng impormasyon.
Sa ibaba ang kabuuan ng mga pangkalahatang kakayahan sa AP kurikulum at sa bawat kakayahan, ang mga partikular na kasanayan. Magkakaugnay ang
mga kakayahan at kapwa nagpapatibay ang mga ito sa isa’t isa. Nilalayong linangin ang mga kakahayan sa debelopmental na pamamaraan na angkop sa bawat antas ng
batayang edukasyon at sa proseso ng scaffolding, upang maitatag ang pundasyon ng mga kasanayan para sa mas malalim (at mas komplex) na kakayahan.
Kakayahan Partikular na Kasanayan

1. Natutukoy ang mga sanggunian o pinagmulan ng impormasyon
Pagsisiyasat 2. Nakagagamit ng mapa at atlas upang matukoy ang iba’t ibang lugar, lokasyon at ibang impormasyong pangheograpiya
3. Nakagagamit ng mga kasangkapang teknolohikal upang makakita o makahanap ng mga sanggunian ng impormasyon
1. Nakababasa ng istatistikal na datos
2. Nakagagamit ng pamamaraang istatistikal o matematikal sa pagsuri ng kwantitatibong impormasyon at ng datos penomenong pang-
Pagsusuri at
ekonomiya
interpretasyon ng datos
3. Nakababasa sa mapanuring pamamaraan upang maunawaan ang historikal na konteksto ng
sanggunian at ang motibo at pananaw ng may-akda
1. Nakauunawa ng kahulugan, uri at kahalagahan ng primaryang sanggunian at ang kaibahan nito sa sekundaryang sanggunian
2. Nakabubuo ng kamalayan sa mga pagpapahalaga, gawi at kaugalian ng panahon at nakikilala ang impormasyon pagkakaiba at/o
pagkakatulad ng mga iyon sa kasalukuyan
3. Nakikilala ang historikal na perspektibo ng awtor o manlilikha
4. Natutukoy ang pagkakaiba ng opinyon at fact
5. Nakatataya ng impormasyon sa pamamagitan ng pagkilala sa bias o punto de bista ng awtor/manlilikha
6. Nakakukuha ng datos mula sa iba’t ibang primaryang sanggunian
7. Nakahihinuha mula sa datos o ebidensya
Pagsusuri at 8. Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon—pangunahing katotohanan at ideya sa sariling salita
interpretasyon ng 9. Nakauunawa ng ugnayang sanhi at epekto (cause and effect)
impormasyon 10. Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di
pagkakasundo
11. Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag ng isang pangyayari
12. Nakapagbibigay ng historikal na kahalagahan sa mga tao, grupo, pangyayari, proseso o kilusan at institusyon
13. Napag-iisipan ang sariling ideya o pagtingin tungkol sa pinag-uusapan at mga natutuhan mula sa sanggunian
14. Nakapaghahambing ng sariling kaisipan sa kaisipan ng awtor/manlilikha at naipaliliwanag kung saan at bakit sumasang-ayon o hindi
ang dalawang kaisipanNakauunawa ng mobilidad at migrasyon ng populasyon, ang distribusyon nito, dahilan at epekto
15. Nakauunawa ng papel at epekto ng heograpiya sa pagbabagong panlipunan at pangkalikasan
16. Nakagagamit ng pamamaraang matematikal sa pag-unawa ng mga batayang konsepto ng Ekonomiks at sa pagsusuri ng kwantitatibong
Kakayahan Partikular na Kasanayan
datos
17. Nakabubuo ng konklusyon base sa interpretasyon ng impormasyon
1. Nakasasagot ng tanong base sa angkop at sapat na ebidensya
2. Nakapag-aayos ang resulta ng pagsasaliksik sa lohikal na paraan
Pagsasaliksik
3. Nakagagamit ng teknolohikal na instrumento sa pagsasaliksik, pagsusuri ng datos, pagsulat ng sanaysay o papel, at paghanda ng
presentasyon ng pananaliksik
1. Nakapag-uugnay ng sari-saring impormasyon mula sa mga angkop na sanggunian
2. Naipakikilala ang sipi mula sa sanggunian at nagagamit ito nang tama
3. Naipararating sa malinaw at maayos na paraan ang sariling kaisipan tungkol sa kaganapan o isyung pinag-aaralan na
pinatitibay ng nararapat na ebidensya o datos
Komunikasyon
4. Nakabubuo ng maikli ngunit malinaw na introduksyon at konklusyon kapag nagpapaliwanag
5. Nakasusulat ng sanaysay (na may habang 3-5 pahina sa mataas na baitang) na nagpapaliwanag ng isang
pangyayari, isyu o penomeno, gamit ang nararapat at sapat na impormasyon o ebidensiya sa angkop na
pamamaraan
1. Nakauunawa ng karapatan at tungkulin bilang mamamayan upang makalahok sa makabuluhang paraan sa buhay ng pamayanan, bansa
at dagidig
2. Naigagalang at nabibigyang kahalagahan ang pagkakaiba ng mga tao, komunidad, kultura, at paniniwala, at ang kanilang
karapatang pantao
Pagtupad sa
3. Nagiging maingat sa sariling naisin, paniniwala, punto de bista o posisyon
pamantayang pang-etika
4. Nakapagpapakita ng pantay na pakikitungo at paggalang sa mga may ibang pag-iisip kahit hindi ito sumasang-ayon sa sariling ideya,
posisyon o pagtingin
5. Natutukoy ang sangguniang ginamit sa papel (reaksyon, maikling sanaysay) bilang pagkilala sa karapatan sa pag-aaring
intelektuwal ng awtor/manlilikha
Pamantayan sa Programa (Core learning Area Standard):
Naipamamalas ang pag-unawa sa mga konsepto at isyung pangkasaysayan, pangheograpiya, pang-ekonomiya, pangkultura, pampamahalaan,
pansibiko, at panlipunan gamit ang mga kasanayang nalinang sa pag-aaral ng iba’t ibang disiplina at larangan ng araling panlipunan kabilang ang
pananaliksik, pagsisiyasat, mapanuring pag-iisip, matalinong pagpapasya, pagkamalikhain, pakikipagkapwa, likas-kayang paggamit ng
pinagkukunang-yaman, pakikipagtalastasan at pagpapalawak ng pandaigdigang pananaw upang maging isang mapanuri, mapagnilay,
mapanagutan, produktibo, makakalikasan, makabansa at makatao na papanday sa kinabukasan ng mamamayan ng bansa at daigdig.

Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):
K–3 4–6 7 – 10
Naipamamalas ang panimulang pag-unawa at Naipamamalas ang mga kakayahan bilang Naipamamalas ang mga kakayahan bilang kabataang
pagpapahalaga sa sarili, pamilya, paaralan, at batang produktibo, mapanagutan at mamamayang Pilipino na mapanuri, mapagnilay,
komunidad, at sa mga batayang konsepto ng makabansang mamamayang Pilipino gamit ang malikhain, may matalinong pagpapasya at aktibong
pagpapatuloy at pagbabago, kasanayan sa pagsasaliksik, pagsisiyasat, pakikilahok, makakalikasan, mapanagutan,produktibo,
distansya at direksyon gamit ang mga kasanayan tungo mapanuring pag-iisip, matalinong pagpapasya, makatao at makabansa, na may pandaigdigang pananaw
sa malalim ng pag-unawa tungkol sa sarili at pagkamalikhain, pakikipagkapwa, likas-kayang gamit ang mga kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng
kapaligirang pisikal at sosyo-kultural , bilang kasapi ng paggamit ng pinagkukunang-yaman at datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik, mabisang
sariling komunidad at ng mas malawak na lipunan pakikipagtalastasan at pag-unawa sa mga komunikasyon at pag-unawa sa mga batayang konsepto ng
batayang konsepto ng heograpiya, kasaysayan, heograpiya, kasaysayan, ekonomiya, politika at kultura
ekonomiya, pamamahala, sibika at kultura tungo tungo sa pagpapanday ng maunlad na kinabukasan para sa
sa pagpapanday ng maunlad na kinabukasan bansa.
para sa bansa.
Pamantayan sa Bawat Baitang/ Antas (Grade Level Standards):
Baitang Pamantayan sa Pagkatuto
Naipamamalas ang panimulang pag-unawa sa pagkilala sa sarili at pakikipag-ugnayan sa kapwa bilang pundasyon sa paglinang ng kamalayan sa
K
kapaligirang sosyal.
Naipamamalas ang kamalayan at pag-unawa sa sarili bilang kasapi ng pamilya at paaralan at pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal gamit ang konsepto ng
1
pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, distansya at direksyon tungo sa pagkakakilanlan bilang indibidwal at kasapi ng pangkat ng lipunan.komunidad.
Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa at pagpapahalaga sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang konsepto ng
2 pagpapatuloy at pagbabago,kapangyarihan, pamumuno at pananagutan, pangangailangan at kagustuhan, pagkakilanlan, mga simpleng konseptong
heograpikal tulad ng lokasyon at pinagkukunang-yaman at ng mga saksi ng kasaysayan tulad ng tradisyong oral at mga labi ng kasaysayan.
Naipamamalas ang malawak na pag-unawa at pagpapahalaga ng mga komunidad ng Pilipinas bilang bahagi ng mga lalawigan at rehiyon ng bansa batay
3 sa (a) katangiang pisikal (b) kultura; (c) kabuhayan; at (d) pulitikal, gamit ang malalim na konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon ng tao at
kapaligirang pisikal at sosyal.

Baitang Pamantayan sa Pagkatuto
Naipagmamalaki ang pagka- Pilipino at ang bansang Pilipinas na may pagpapahalaga sa pagkakaiba-iba ng mga kulturang Pilipino batay sa paggamit ng
4
mga kasanayan sa heograpiya, pag-unawa sa kultura at kabuhayan, pakikilahok sa pamamahala at pagpapahalaga sa mga mithiin ng bansang Pilipinas.
Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa mga malalaking
pagbabagong pang-ekonomiya at ang implikasyon nito sa lipunan sa simula ng ika-labing siyam na siglo, gamit ang batayang konsepto katulad ng
5 kahalagahang pangkasaysayan (historical significance), pagpapatuloy at pagbabago, ugnayang sanhi at epekto tungo sa paglinang ng isang batang
mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa at may pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa
nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng maunlad na kinabukasan para sa bansa.
Naipamamalas ang patuloy na pag-unawa at pagpapahalaga sa kasaysayan ng Pilipinas mula sa ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan, tungo sa pagbuo
ng tiyak na pagkakakilanlan bilang Pilipino at mamamayan ng Pilipinas Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas base sa
6
pagsusuri ng sipi ng mga piling primaryang sangguniang nakasulat, pasalita, awdyo-biswal at kumbinasyon ng mga ito, mula sa iba-ibang
panahon, tungo sa pagbuo ng makabansang kaisipan na siyang magsisilbing basehan ng mas malawak na pananaw tungkol sa mundo
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya
7
ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon ng Asya
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang hamon sa sangkatauhan sa
8 kabila ng malawak na pagkakaiba-iba ng heograpiya, kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya tungo sa pagkakaroon ng mapayapa,
maunlad at matatag na kinabukasan
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa mga pangunahing kaisipan at napapanahong isyu sa ekonomiks gamit ang mga kasanayan
9 at pagpapahalaga ng mga disiplinang panlipunan tungo sa paghubog ng mamamayang mapanuri , mapagnilay, mapanagutan, makakalikasan, produktibo,
makatarungan, at makataong mamamayan ng bansa at daigdig
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa mga kontemporaryong isyu at hamong pang-ekonomiya, pangkalikasan, pampolitika,
karapatang pantao, pang-edukasyon at pananagutang sibiko at pagkamamamayan sa kinakaharap ng mga bansa sa kasalukuyang panahon gamit ang mga
10
kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik, mapanuring pag-iisip, mabisang komunikasyon at matalinong
pagpapasya

Saklaw at Daloy ng Kurikulum
Naipamamalas ang kamalayan bilang batang Pilipino sa katangian at bahaging ginagampanan ng tahanan, paaralan at pamayanan tungo sa paghubog ng isang
mamamayang mapanagutan, may pagmamahal sa bansa at pagmamalasakit sa kapaligiran at kapwa.
Grado Daloy ng Paksa Deskripsyon Tema

Pagkilala sa sarili at pakikipag-ugnayan sa kapwa bilang pundasyon sa paglinang ng kamalayan
K Ako at ang Aking kapwa 1-2
sa kapaligirang sosyal
Ang sarili bilang kabahagi ng pamilya at paaralan tungo sa pagkakakilanlan bilang indibidwal
1 Ako, ang Aking Pamilya at Paaralan at kasapi ng komunidad, gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon 1-3
distansya at direksyon at ang pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal at paaralan
Pag-unawa sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang konsepto ng
Ang Aking Komundad, Ngayon at pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, pagkakasunod-sunod ng pangyayari, mga simpleng
2 1-5
Noon konseptong heograpikal tulad ng lokasyon at pinagkukunang yaman, at konsepto ng mga saksi
ng kasaysayan tulad ng tradisyon oral at mga labi ng kasaysayan
Pag-unawa sa pinagmulan at pag-unlad ng sariling lalawigan at rehiyon kasama ang aspektong
Ang Mga Lalawigan sa Aking
3 pangkultura, pampulitika, panlipunan at pangkabuhayan gamit ang malalim na konsepto ng 1-6
Rehiyon
pagapapatuloy at pagbabago, interaksyon ng tao at kapaligirang pisikal at sosyal
Pagpapahalaga sa pambansang pagkakakilanlan at ang mga kontribosyon ng bawat rehiyon sa
paghubog ng kulturang Pilipino at pambansang pag-unlad gamit ng mga kasanayan sa
4 Ang Bansang Pilipinas 1-6
heograpiya, pag-unawa sa kultura at kabuhayan, pakikilahok sa pamamahala at pagpapahalaga
sa mga mithiin ng bansang Pilipinas.
Pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa simula ng ika-20
5 Pagbuo ng Pilipinas bilang Nasyon siglo gamit ang batayang konseptong katulad ng kahalagahang pangkasaysayan (historical 1-6
significance), pagbabago, pag-unlad at pagpapatuloy.
Ang Pilipinas sa harap ng mga hamon at tugon ng ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan
Mga Hamon at Tugon sa
6 tungo sa pagbuo ng tiyak na pagkakakilanlang Pilipino at matatag na pagkabansa (strong 1-6
Pagkabansa
nationhood)
Pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura,
lipunan, pamahalaan at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng
7 Araling Asyano 1-7
pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon
ng Asya

Grado Daloy ng Paksa Deskripsyon Tema
Pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang

hamon sa sangkatauhan sa kabila ng malawak na pagkakaiba-iba ng heograpiya, kasaysayan,
8 Kasaysayan ng Daigdig 1-7
kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya tungo sa pagkakaroon ng mapayapa, maunlad at
matatag na kinabukasan.
Pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at napapanahong isyu sa ekonomiks gamit ang mga
kasanayan at pagpapahalaga ng mga disiplinang panlipunan tungo sa paghubog ng
9 Ekonomiks 1-7
mamamayang mapanuri , mapagnilay, mapanagutan, makakalikasan, produktibo,
makatarungan, at makataong mamamayan ng bansa at daigdig
Pag-unawa at pagpapahalaga sa mga kontemporaryong isyu at hamong pang-ekonomiya,
pangkalikasan, pampolitika, karapatang pantao, pang-edukasyon at pananagutang sibiko at
10 Mga Kontemporaryong Isyu pagkamamamayan sa kinakaharap ng mga bansa sa kasalukuyang panahon gamit ang mga 1-7
kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik,
mapanuring pag-iisip, mabisang komunikasyon at matalinong pagpapasya
BILANG NG ORAS SA PAGTUTURO: 10 weeks/quarter; 4 quarters/year
Grade Time Allotment
1-2 30 min/day x 5 days
3-6 40 min/day x 5 days
7-10 3 hrs/week

BAITANG 1
Pamantayang Pagkatuto: Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa sa sarili bilang Pilipino at kasapi ng pamilya at paaralan at pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal
gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, distansya at direksyon tungo sa pagkakakilanlan bilang indibidwal at kasapi
ng komunidad.
PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

NILALAMAN
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP PAGKATUTO CODE LEARNING MATERIALS
(Content )
(Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies)
UNANG MARKAHAN - Ako ay Natatangi
A. Pagkilala sa Sarili Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nasasabi ang batayang 1. * Sibika at Kultura
impormasyon tungkol sa Batayang Aklat 1. 2001.
naipamamalas ang pag- buong pagmamalaking sarili: pangalan, magulang, pp. 10, 22-26
2. * Pagsibol ng Lahing
unawa sa kahalagahan ng nakapagsasalaysay ng kaarawan, edad, tirahan,
Pilipino 2. 2003.
pagkilala sa sarili bilang kwento tungkol sa paaralan, iba pang
pp. 2-14
Pilipino gamit ang konsepto sariling katangian at pagkakakilanlan at mga 3. * Sibika at Kultura
ng pagpapatuloy at pagkakakilanlan bilang katangian bilang Pilipino Batayang Aklat 3. 2000.
pagbabago Pilipino sa malikhaing pp. 131-141.
pamamaraan 4. * Ang Bayan Kong
Mahal 1.1998.pp.2-
20.
5. * Pilipinas: Bansang
Minamahal Batayang
Aklat 1.1997.pp.2-17.
AP1NAT-Ia-
6. * Sibika at Kultura
1
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 1-10.
7. * Pilipinas Bayan Mo,
Bayan Ko Batayang
Aklat 1.1997.pp. 1-8.
8. * Pilipinas ang Ating
Bansa Batayang Aklat
1.1999.pp.2-4.
Pilipino Batayang
Aklat 1.1997.pp.2-6.
Batayang Aklat 1
1998.pp.2-18.

NILALAMAN
(Content )
11. * Lahing Pilipino
Batayang Aklat 1.
1997. pp.2-6.
Batayang Aklat 2.
1997.pp.2-9.
13. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko Batayang Aklat 2.
1997. pp.2-5, 8-16.
Maganda Batayang
Aklat 2. 2000. pp.
16-25.
Batayang Aklat 2.
1997. pp.4-11, 15-
26.
16. * Ang Bayan Kong
Mahal 2. 2000. pp. 3-
11.
17. * Kulturang Pilipino
Batayang Aklat 2.
2000. pp. 2-11.
18. * Pamayanang
Pilipino Batayang
Aklat 2. 1997. pp. 2-
16.
Mahal 3. 1998. pp.
97-109.
Pilipino Batayang
Aklat 3. 1997. pp.
88-95.

NILALAMAN
(Content )
3. 1999. pp. 104-115
2. Nailalarawan ang pisikal na 1. * Sibika at Kultura
katangian sa pamamagitan Batayang Aklat 1.
ng iba’t ibang malikhaing 2001. pp. 4-5.
pamamaraan 2. * Ang Bayan Kong
Mahal 1. 1998. pp.
21-32.
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
18-29.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 16-21.
AP1NAT-Ia- Bayan Ko Batayang
2 Aklat 1. 1997. pp.
10-13.
1. 1999. pp. 6-10.
Pilipino Batayang
Aklat 1. 1997. pp. 8-
10.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 20-26.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 7-11
3. Nasasabi ang sariling 1. * Sibika at Kultura
AP1NAT-Ib-
pagkakakilanlan sa iba’t Batayang Aklat 1.
3
ibang pamamaraan 2001. pp. 6-7

NILALAMAN
(Content )
2. Bahagi Ako ng Aking
Pamayanan
(Philippines
Nonformal Education
Project). 1998. pp. 5-
8.
3. Ako, at ang Aking
Kakayahan
(Philippines
Nonformal Education
Project). 1998. pp. 6.
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
144-149.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 31.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 182-188.
7. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
1997. pp. 175-184.
8. * Pamayanang
Pilipino Batayang
Aklat 2. 1997. pp.
168-172
4. Nailalarawan ang pansariling 1. * Sibika at Kultura
pangangailan: pagkain, Batayang Aklat 1.
kasuotan at iba pa at mithiin 2001. pp. 164-167,
AP1NAT-Ib-
para sa Pilipinas 172-183
4
2. * Ang Bayan Kong
Mahal 1. 1998. pp.
144-168, 184-186.

NILALAMAN
(Content )
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
124-144, 170-177,
184-193.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 182-191.
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
124-126, 178-193.
1. 1999. pp. 82-87,
176.
Pilipino Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
95-100, 104-107,
134-139.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 159-169.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 174-181.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 156-165.
11. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
1997. pp. 156-160.
Maganda Batayang

NILALAMAN
(Content )
Aklat 2. 2000. pp.
206-213.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 130-131,
164-173.
Mahal 2. 2000. pp.
136-139.
Batayang Aklat 2.
2000. pp. 144-154.
5. Natatalakay ang mga 1. Ako, ang Pamilya at
pansariling kagustuhan tulad ang Aking
ng: paboritong kapatid, Komunidad
pagkain, kulay, damit, (Philippines
laruan atbp at lugar sa Nonformal Education
Pilipinas na gustong makita Project). 2001. pp. 5-
sa malikhaing pamamaraan 10.
AP1NAT-Ic- Minamahal Batayang
5 Aklat 1. 1997. pp.
138.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 71.
4. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
1997. pp. 153
B. Ang Aking Kwento 6. Natutukoy ang mga
mahahalagang pangyayari
sa buhay simula isilang AP1NAT-Ic-
hanggang sa kasalukuyang 6
edad gamit ang mga
larawan

NILALAMAN
(Content )
7. Nailalarawan ang mga
personal na gamit tulad ng AP1NAT-Id-
laruan, damit at iba pa mula 7
noong sanggol hanggang sa
kasalukuyang edad
8. Nakikilala ang timeline at AP1NAT-Id- * HEKASI Para Sa Mga
ang gamit nito sa pag-aaral 8 Batang Pilipino 4. 2000.
ng mahahalagang pp. 276-277.
pangyayari sa buhay
hanggang sa kanyang
kasalukuyang edad
9. Naipakikita sa pamamagitan AP1NAT-Ie- * HEKASI Para Sa Mga
ng timeline at iba pang 9 Batang Pilipino 4. 2000.
pamamaraan ang mga pp. 276-277.
pagbabago sa buhay at mga
personal na gamit mula
noong sanggol hanggang sa
kasalukuyang edad
10. Nakapaghihinuha ng
konsepto ng pagpapatuloy
at pagbabago sa AP1NAT-If-
pamamagitan ng 10
pagsasaayos ng mga
larawan ayon sa
pagkakasunod-sunod
11. Naihahambing ang sariling
kwento o karanasan sa AP1NAT-Ig-
buhay sa kwento at 11
karanasan ng mga kamag-
aral
C. Pagpapahalaga sa Sarili 12. Nailalarawan ang mga 1. PRODED Learning
pangarap o ninanais para sa Guide in Heograpiya/
sarili AP1NAT- Kasaysayan/ Sibika:
12.1 Natutukoy ang mga Ih-12 Ang Mga
pangarap o ninanais Pagpapahalagang
Nakatutulong at

NILALAMAN
(Content )
12.2 Naipapakita ang Nakahahadlang sa
pangarap sa Kaunlaran ng Bansa
malikhaing 6. 2003. pp. 1-8
pamamaraan 2. * Pilipinas: Bansang
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
142
13. Naipaliliwanag ang Ako, ang Pamilya at ang
kahalagahan ng AP1NAT-Ii- aking komunidad
pagkakaroon ng mga 13 (Philippines Nonformal
pangarap o ninanais para sa Education Project).
sarili 2001. pp. 6-9.
14. Naipagmamalaki ang sariling Ako, ang Pamilya at ang
pangarap o ninanais sa AP1NAT-Ij- aking komunidad
pamamagitan ng mga 14 (Philippines Nonformal
malikhaing pamamamaraan Education Project).
2001. pp. 6.
IKALAWANG MARKAHAN – Ang Aking Pamilya
A. Pagkilala sa mga kasapi ng Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nauunawaan ang konsepto 1. * Sibika at Kultura
Pamilya ng pamilya batay sa Batayang Aklat 1.
naipamamalas ang pag- buong pagmamalaking bumubuo nito (ie. two- 2001. pp. 132-134.
unawa at pagpapahalaga sa nakapagsasaad ng parent family, single-parent 2. * Ang Bayan Kong
sariling pamilya at mga kwento ng sariling family, extended family) Mahal 1. 1998. pp.
kasapi nito at bahaging pamilya at bahaging 116-121
ginagampanan ng bawat isa ginagampanan ng bawat 3. * Pilipinas: Bansang
kasapi nito sa malikhaing AP1PAM- Minamahal Batayang
pamamaraan IIa-1 Aklat 1. 1997. pp.
104-114
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 113-115
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
112-114

NILALAMAN
(Content )
1. 1999. pp. 75-78
Pilipino Batayang
Aklat 1. 1997. pp. 89-
90
Batayang Aklat 1
1998. pp. 109-110
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 87-94
2. Nailalarawan ang bawat 1. * Sibika at Kultura
kasapi ng sariling pamilya sa Batayang Aklat 1.
pamamagitan ng likhang 2001. pp. 127-128.
sining 2. * Pilipinas Bayan Mo,
Bayan Ko Batayang
AP1PAM-
Aklat 1. 1997. pp.
IIa-2
107, 107-111, 117-
119.
1. 1999. pp. 74.
3. Nailalarawan ang iba’t ibang 1. * Sibika at Kultura
papel na ginagampanan ng Batayang Aklat 1.
bawat kasapi ng pamilya sa 2001. pp. 118-123,
iba’t ibang pamamaraan 168-172
AP1PAM- Minamahal Batayang
IIa-3 Aklat 1. 1997. pp.
104, 129, 131-133.
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
108-111.

NILALAMAN
(Content )
1. 1999. pp. 90-94.
Pilipino Batayang
Aklat 1. 1997. pp. 82-
85.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 124-130.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 115-120.
4. Nasasabi ang kahalagahan 1. * Sibika at Kultura
ng bawat kasapi ng pamilya Batayang Aklat 1.
2001. pp. 121-123.
AP1PAM- Batayang Aklat 1.
IIa-4 1997. pp. 138-141,
196.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 87-94
B. Ang Kwento ng Aking 5. Nakabubuo ng kwento AP1PAM-
Pamilya tungkol sa pang-araw-araw IIb-5
na gawain ng buong pamilya
6. Nailalarawan ang mga 1. * Sibika at Kultura
gawain ng mag-anak sa Batayang Aklat 1.
pagtugon ng mga 2001. pp. 128.
pangangailangan ng bawat AP1PAM- 2. Ako, ang Pamilya at
kasapi IIb-6 ang aking komunidad
(Philippines
Nonformal Education
Project). 2001. pp.
12-13.

NILALAMAN
(Content )
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 12, 138-
141.
7. Nakikilala ang “family tree” 1. PRODED Learning
at ang gamit nito sa pag- Guide in Heograpiya/
aaral ng pinagmulang lahi Kasaysayan/ Sibika:
AP1PAM-
ng pamilya Pagkamamamayan 6.
IIc-7
2003. pp. 5-10.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 103
8. Nailalarawan ang Ako, ang Pamilya at ang
pinagmulan ng pamilya sa AP1PAM- aking komunidad
malikhaing pamamaraan IIc-8 (Philippines Nonformal
Education Project). 2001.
pp. 11-12
9. Nailalarawan ang mga * HEKASI Para Sa Mga
mahahalagang pangyayari Batang Pilipino 4. 2000.
AP1PAM-
sa buhay ng pamilya sa pp. 276-277.
IIc-9
pamamagitan ng
timeline/family tree
10. Nailalarawan ang mga Ako, ang Pamilya at ang
pagbabago sa nakagawiang AP1PAM- aking komunidad
gawain at ang pinapatuloy IId-10 (Philippines Nonformal
na tradisyon ng pamilya Education Project). 2001.
pp. 14-16.
11. Naipahahayag sa malikhaing AP1PAM-
pamamamaraan ang sariling IId-11
kwento ng pamilya
12. Naihahambing ang kwento
AP1PAM-
ng sariling pamilya at
IId-12
kwento ng pamilya ng mga
kamag-aral
13. Naipagmamalaki ang kwento AP1PAM-
ng sariling pamilya. IIe-13

NILALAMAN
(Content )
C. Mga Alituntunin sa Pamilya 14. Naiisa-isa ang mga Bahagi Ako ng Aking
alituntunin ng pamilya AP1PAM- Pamayanan (Philippines
IIe-14 Nonformal Education
Project). 1998. pp. 17-18.
15. Natatalakay ang mga
AP1PAM-
batayan ng mga alituntunin
II0-15
ng pamilya
16. Nahihinuha na ang mga
alituntunin ng pamilya ay AP1PAM-
tumumutugon sa iba-ibang IIe-16
sitwasyon ng pang-araw-
araw na gawain ng pamilya
17. Nakagagawa ng wastong AP1PAM-
pagkilos sa pagtugon sa IIf-17
mga alituntunin ng pamilya
18. Naihahambing ang

AP1PAM-
alituntunin ng sariling
IIf-18
pamilya sa alituntunin ng
pamilya ng mga kamag-aral
D. Pagpapahalaga sa Pamilya 19. Naipakikita ang Bahagi Ako ng Aking
pagpapahalaga sa pagtupad AP1PAM- Pamayanan (Philippines
sa mga alituntunin ng IIf-19 Nonformal Education
sariling pamilya at pamilya Project). 1998. pp. 19.
ng mga kamag-aral
20. Nailalarawan ang batayang
pagpapahalaga sa sariling AP1PAM-
pamilya at nabibigyang IIg-20
katwiran ang pagtupad sa
mga ito
21. Naihahahambing ang mga AP1PAM-
pagpapahalaga ng sariling IIg-21
pamilya sa ibang pamilya
22. Natutukoy ang mga AP1PAM-
halimbawa ng ugnayan ng IIg-22

NILALAMAN
(Content )
sariling pamilya sa ibang
pamilya
23. Nakabubuo ng konklusyon Bahagi Ako ng Aking
tungkol sa mabuting Pamayanan (Philippines
pakikipag-ugnayan ng Nonformal Education
AP1PAM-
sariling pamilya sa iba pang Project). 1998. pp. 20-21.
IIh-23
pamilya sa lipunang Pilipino.
IKATLONG MARKAHAN – Ang Aking Paaralan

Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nasasabi ang mga batayang 1. * Sibika at Kultura
A. Pagkilala sa Aking impormasyon tungkol sa Batayang Aklat 1.
Paaralan naipamamalas ang pag- buong pagmamalaking sariling paaralan: pangalan 2001. pp. 149-152.
unawa sa kahalagahan ng nakapagpapahayag ng nito (at bakit ipinangalan 2. * Ang Bayan Kong
pagkilala ng mga batayang pagkilala at ang paaralan sa taong ito), AP1PAA- Mahal 1. 1998. pp.
impormasyon ng pisikal na pagpapahalaga sa lokasyon, mga bahagi nito, IIIa-1 44.
kapaligiran ng sariling sariling paaralan taon ng pagkakatatag at
paaralan at ng mga taong ilang taon na ito, at mga
bumubuo dito na pangalan ng gusali o silid (at
nakakatulong sa paghubog bakit ipinangalan sa mga
ng kakayahan ng bawat taong ito)
batang mag-aaral 2. Nailalarawan ang pisikal na PRODED Learning Guide
AP1PAA-
kapaligiran ng sariling in Sibika at Kultura: Ituro
IIIa-2
paaralan Mo 2. 2003. pp. 1-8.
3. Nasasabi ang epekto ng
pisikal na kapaligiran sa AP1PAA-
sariling pag-aaral (e.g. IIIb-3
mahirap mag-aaral kapag
maingay, etc)
4. Nailalarawan ang mga * Pilipinas ang Ating
tungkuling ginagampanan Bansa Batayang Aklat 1.
AP1PAA-
ng mga taong bumubuo sa 1999. pp. 127-130.
IIIb-4
paaralan (e.g. punong guro,
guro, mag-aaral, doktor at
nars, dyanitor, etc

NILALAMAN
(Content )
B. Ang Kwento ng Aking 5. Naipaliliwanag ang * Pilipinas Bayan Mo,
AP1PAA-
Paaralan kahalagahan ng paaralan sa Bayan Ko Batayang Aklat
IIIc-5
sariling buhay at sa 1. 1997. pp. 156-157.
pamayanan o komunidad.
6. Nasasabi ang mahahalagang AP1PAA-
pangyayari sa pagkakatatag IIIc-6
ng sariling paaralan
7. Nailalarawan ang mga
pagbabago sa paaralan
AP1PAA-
tulad ng pangalan, lokasyon,
IIId-7
bilang ng mag-aaral atbp
gamit ang timeline at iba
pang pamamaraan
8. Naipapakita ang pagbabago

ng sariling paaralan sa AP1PAA-
pamamagitan ng malikhaing IIId-8
pamamaraan at iba pang
likhang sining
9. Natutukoy ang mga AP1PAA-
alituntunin ng paaralan IIIe-9
10. Nabibigyang katwiran ang AP1PAA-

pagtupad sa mga alituntunin IIIe-10
ng paaralan
11. Nasasabi ang epekto sa
sarili at sa mga kaklase ng AP1PAA-
pagsunod at hindi pagsunod IIIf-11
sa mga alituntunan ng
paaralan
C. Pagpapahalaga sa 12. Nahihinuha ang
Paaralan kahalagahan ng alituntunin AP1PAA-
sa paaralan at sa buhay ng IIIg-12
mga mag-aaral
13. Naiisa-isa ang mga gawain AP1PAA- 1. * Pilipinas: Bansang
at pagkilos na IIIh-13 Minamahal Batayang

NILALAMAN
(Content )
nagpapamalas ng Aklat 1. 1997. pp.
pagpapahalaga sa sariling 146.
paaralan (eg. Brigada 2. * Pilipinas Bayan Mo,
Eskwela) Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
204-207.
1. 1999. pp. 144-145
14. Natatalakay ang
kahalagahan ng pag-aaral
14.1 Nakapagsasaliksik ng
mga kwento tungkol
sa mga batang
AP1PAA-
nakapag-aral at hindi
IIIi-j-14
nakapag-aral
14.2 Nasasabi ang maaring
maging epekto ng
nakapag-aral at hindi
nakapag-aral sa tao
IKAAPAT NA MARKAHAN – Ako at ang Aking Kapaligiran
A. Ako at ang Aking Tahanan Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nakikilala ang konsepto ng 1. * HEKASI Para Sa
distansya at ang gamit nito Mga Batang Pilipino
naipamamalas ang pag- 1. nakagagamit ang sa pagsukat ng lokasyon 4. 2000. pp. 8-9.
unawa sa konsepto ng konsepto ng 2. PRODED Learning
distansya sa paglalarawan distansya sa Guide in Heograpiya/
ng sariling kapaligirang paglalarawan ng Kasaysayan/ Sibika:
AP1KAP-
ginagalawan tulad ng pisikal na Ang Iskala 4. 2003.
IVa-1
tahanan at paaralan at ng kapaligirang pp. 1-4.
kahalagahan ng ginagalawan 3. * Ang Bayan Kong
pagpapanatili at Mahal 1. 1998. pp.
pangangalaga nito 2. nakapagpakita ng 43, 45-52.
payak na gawain sa 4. * Sibika at Kultura
pagpapanatili at Batayang Aklat 1.
pangangalaga ng 1997. pp. 29-30.

NILALAMAN
(Content )
kapaligirang 5. * Pilipinas Bayan Mo,
ginagalawan Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
23-30.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 46-48
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 18-22.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 18-20.
9. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
1997. pp. 32-35.
Maganda Batayang
Aklat 2. 2000. pp.
48-51.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 46-47.
Mahal 2. 2000. pp.
21-24.
Batayang Aklat 2.
2000. pp. 23-25.
14. * Pamayanang
Pilipino Batayang
Aklat 2. 1997. pp.
32-34.

NILALAMAN
(Content )
Batayang Aklat 3.
1997. pp. 82-94.
Mahal 3. 1998. pp.
20-22
Pilipino Batayang
Aklat 3. 1997. pp.
13-15.
3. 1999. pp. 15-17.
2. Nagagamit ang iba’t ibang 1. * Sibika at Kultura

katawagan sa pagsukat ng Batayang Aklat 1.
lokasyon at distansya sa AP1KAP- 2001. pp. 34-38.
pagtukoy ng mga gamit at IVa-2 2. * Pagsibol ng Lahing
lugar sa bahay (kanan, Pilipino 2. 2003. pp.
kaliwa, itaas, ibaba, harapan 11-15
at likuran)
3. Nailalarawan ang kabuuan PRODED Learning Guide
AP1KAP-
at mga bahagi ng sariling in Sibika at Kultura: Ituro
IVb-3
tahanan at ang mga Mo 2. 2003. pp. 6.
lokasyon nito
4. Nakagagawa ng payak na 1. PRODED Learning
mapa ng loob at labas ng Guide in Sibika at
tahanan Kultura: Mga Sagisag
AP1KAP- o Pananda sa Mapa 2.
IVb-4 pp. 1-6.
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp. 52.
5. Naiisa-isa ang mga bagay at AP1KAP- * Pilipinas: Bansang
istruktura na makikita sa IVc-5 Minamahal Batayang
nadadaanan mula sa Aklat 1. 1997. pp. 103.

NILALAMAN
(Content )
tahanan patungo sa
paaralan
6. Naiuugnay ang konsepto ng
lugar, lokasyon at distansya
sa pang-araw-araw na
AP1KAP-
buhay sa pamamagitan ng
IVc-6
iba’t ibang uri ng
transportasyon mula sa
tahanan patungo sa
paaralan
B. Ako at ang Aking Paaralan 7. Nailalarawan ang
pagbabago sa mga
istruktura at bagay mula sa AP1KAP-
tahanan patungo sa IVd-7
paaralan at natutukoy ang
mga mahalagang istruktura
sa mga lugar na ito.
8. Nakagagawa ng payak na 1. * Sibika at Kultura
mapa mula sa tahanan Batayang Aklat 1.
patungo sa paaralan AP1KAP- 2001. pp.42.
IVd-8 2. * Pilipinas: Bansang
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
103.
9. Natutukoy ang bahagi at 1. PRODED Learning
gamit sa loob ng silid- Guide in Sibika at
aralan/ paaralan at Kultura: Ituro Mo 2.
lokasyon ng mga ito 2003. pp. 1-3, 7.
AP1KAP- 2. * Lahing Pilipino
IVe-9 Batayang Aklat 1.
1997. pp. 22.
3. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
1997. pp. 38.

NILALAMAN
(Content )
4. * Pamayanang
Pilipino Batayang
Aklat 2. 1997. pp.
30-31.
10. Nakagagawa ng payak na 1. PRODED Learning
mapa ng silid- Guide in Sibika at
aralan/paaralan Kultura: Ituro Mo 2.
AP1KAP-
2000. pp. 7.
IVf-10
2. * Ang Bayan Kong
Mahal 1. 1998. pp.
44.
11. Naipaliliwanag ang konsepto
ng distansya sa
pamamagitan ng nabuong
mapa ng silid-aralan at
paaralan
11.1 distansya ng mga
bagay sa isa’t isa sa
AP1KAP-
loob ng silid-aralan
IVg-11
11.2 distansya ng mga
mag-aaral sa ibang
mga bagay sa silid-
aralan
11.3 distansya ng silid-
aralan sa iba’t ibang
bahagi ng paaralan
12. Nakapagbigay halimbawa ng 1. * Sibika at Kultura
mga gawi at ugali na Batayang Aklat 1.
makatutulong at 2001. pp. 75-82.
nakasasama sa sariling 2. * Ang Bayan Kong
AP1KAP-
kapaligiran: tahanan at Mahal 1. 1998. pp.
IVh-12
paaralan 89-98.
Minamahal Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
68-71.

NILALAMAN
(Content )
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 77-79, 81.
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
58-60, 68, 72-81, 83.
1. 1999. pp. 46-47,
67, 71.
C. Pagpapahalaga sa 13. Naipakikita ang iba’t ibang 1. * Pilipinas: Bansang
Kapaligiran pamamaraan ng Papaunlad. 2000. pp.
pangangalaga ng 96-103.
kapaligirang ginagalawan 2. * Sibika at Kultura
13.1 sa tahanan Batayang Aklat 3.
13.2 sa paaralan 2000. pp. 91-95.
13.3 sa komunidad 3. * Pagsibol ng Lahing
Pilipino 2. 2003. pp.
69-70.
4. * Ang Bayan Kong
Mahal 1. 1998. pp.
68-71, 90-98.
AP1KAP- 5. * Sibika at Kultura
IVi-13 Batayang Aklat 1.
1997. pp. 72-77,
142-146.
Bayan Ko Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
133-134, 146-150.
1. 1999. pp. 64-66,
68-70, 146-148, 184-
188.

NILALAMAN
(Content )
Pilipino Batayang
Aklat 1. 1997. pp.
43-47, 127-131.
Batayang Aklat 1
1998. pp. 79-87.
Batayang Aklat 1.
1997. pp. 63-66,
133.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 51-55.
12. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
1997. pp. 75-85.
Maganda Batayang
Aklat 2. 2000. pp.
109-114.
Batayang Aklat 2.
1997. pp. 80-81.
14. Naipakikita ang 1. * Sibika at Kultura
pagpapahalaga sa Batayang Aklat 1.
AP1KAP-
kapaligirang ginagalawan sa 2001. pp. 83-85.
IVj-14
iba’t ibang pamamaraan at 2. * Ang Bayan Kong
likhang sining. Mahal 1. 1998. pp.
89.
BAITANG 2

Pamantayang Pagkatuto: Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa at pagpapahalaga sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang konsepto
ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, pagkakasunod-sunod ng pangyayari, mga simpleng konseptong hepgrapikal tulad ng lokasyon at
pinagkukunang yaman at bukal ng yamang lahi, at konsepto ng mga saksi ng kasaysayan tulad ng tradisyong oral at mga bakas ng kasaysayan.

NILALAMAN
(Content )
UNANG MARKAHAN - Ang Aking Komunidad
A. Pagkilala sa Ang Mag-aaral ay… Ang Mag-aaral ay… 1. Nauunawaan ang 1. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
Komunidad konsepto ng ‘komunidad’ 2. 2003. pp.15-17
naipamamalas ang pag- malikhaing 1.1 Nasasabi ang 2. * Araling Panlipunan
unawa sa kahalagahan nakapagpapahayag/ payak na 2.2013.pp.2-12
ng kinabibilangang nakapagsasalarawan ng kahulugan ng 3. * Kulturang Pilipino 2. 2000.
komunidad kahalagahan ng ‘komunidad’ pp.14-22
kinabibilangang 1.2 Nasasabi ang mga 4. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
komunidad halimbawa ng Bayan Ko 2.pp.21-28
‘komunidad’ 5. * Sibika at Kultura 2.
1997.pp.33-44
6. * Pamayanang Pilipino 2.
1997. pp.21-28
7. Lahing Pilipino 2. 1997. pp.
13-18
8. * Pagsibol ng Lahing Pilipono
AP2KOM-
3. 1997. Pp. 47-51
Ia-1
9. Kulturang Pilipino 2. 2000. pp.
14-22
10. Pilipino Ako, Pilipinas Ang
Bayan Ko 2. 1997. pp.21-28.
11. * Sibika at Kultura Batayang
Aklat 2. 1997. pp. 33-44.
12. * Ang Bayan Kong Mahal 2.
2000. pp. 14-19.
13. * Lahing Pililpino 2. 1997. pp.
13-18.
14. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
1. 1997. pp. 72-73.
Minamahal 1. 1997. pp. 96-
103.

NILALAMAN
(Content )
16. * Pilipinas Ang Ating Bansa 1.
1999. pp. 91-95, 100-101.
17. * Pilipinas Bayan Mo, Bayan
Ko 1. 1997. pp. 115-117.
18. * Sibika at Kultura 1. 1997.
pp. 102.
1998. pp. 126-131, 139.
pp. 107, 111-114.
2. Naipaliliwanag ang 1. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
kahalagahan ng 2. 2003.pp.25-28
‘komunidad’ AP2KOM- 2. * Araling Panlipunan
Ib-2 2.2003.pp.39-44
1. 1997. pp. 75-78.
3. Natutukoy ang mga 1. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
bumubuo ng komunidad: 2. 2003. pp.17,22
3.1 Mga tao: mga iba’t 2. * Sibika at Kultura
ibang naninirahan 1.2001.pp.149-151,156-157
sa komunidad, mga 3. * Araling
pamilya o mag- Panlipunan2.2003.pp.8
anak 4. * Kulturang Pilipino 2.
3.2 Mga institusyon: 2000.pp.58-65
paaralan, mga 5. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
sentrong AP2KOM- Bayan Ko 2. 1997. pp.168-170
pamahalaan o Ib-3 6. * Sibika at Kultura 2. 1997.
nagbibigay pp.8-10
serbisyo, sentrong 7. * Lahing Pilipino 2. 1997. pp.
pangkalusugan, 59-68
pamilihan, 8. * Kulturang Pilipino 2. 2000.
simbahan o pp. 58-65.
mosque at iba 9. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
pang Bayan Ko 2. 1997. pp. 2-6.
pinagtitipunan ng 10. * Sibika at Kultura Batayang
Aklat 2. 1997. pp. 8-10.

NILALAMAN
(Content )
mga kasapi ng 11. * Lahing Pilipino 1. 1997. pp.
ibang relihiyon 87-99.
1. 1997. pp. 82-92, 142-150.
106.
1999. pp. 74-81.
Ko 1. 1997. pp. 106-111, 117-
118.
pp. 103, 104-105, 108, 111.
pp. 110.
4. Naiuugnay ang tungkulin 1. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
at gawain ng mga 2. 2003.pp.132-137
bumubuo ng komunidad 2. * Sibika at Kultura
sa sarili at sariling pamilya 1.2001.pp.172-182
3. Ako, ang Pamilya at ang Aking
Komunidad (Philippines
Nonformal Education
Program).2001.pp.23-24
AP2KOM-
4. My Family,My Community and
Ic-4
I (Philippines Nonformal
Education
5. * Araling Panlipunan
2.2003.pp.14-24
6. * Pilipinas: Bansang Maganda
2. 2000. pp. 123-130, 207-
227.
7. * Kulturang Pilipino 2. 2000.
Pp.23-28, 155-159.

NILALAMAN
(Content )
8. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
Bayan Ko 2. 1997. pp.168-
170, 168-170.
1. 1997. pp. 95-99.
210.
Ko 1. 1997. pp. 108-111, 118,
121.
pp. 112, 119-120.
pp. 125-130.
B. Ang Aking 5. Nasasabi na ang bawat 1. Ako, ang Pamilya at ang Aking
Komunidad bata ay may Komunidad (Philippines
kinabibilangang Nonformal Education
komunidad Program).2001.pp.31-32
AP2KOM- I (Philippines Nonformal
Ic-5 Education
2.2003.pp.27-28
1998. pp. 144-149.
6. Nasasabi ang batayang 1. PRODED Learning Guide in
impormasyon tungkol sa Sibika at Kultura
sariling komunidad: AP2KOM- Populasyon:Umaasa o
pangalan ng komunidad; Id-6 Inaasahan 2. 2003. pp.1-14
lokasyon ( malapit sa 2. * Sibika at Kultura 1.
tubig o bundok, malapit 2001.pp.112
sa bayan), mga

NILALAMAN
(Content )
namumuno dito, 3. Ako, ang Pamilya at ang Aking
populasyon, mga wikang Komunidad (Philippines
sinasalita, atbp Nonformal Education
Program).2001.pp.22
I (Philippines Nonformal
Education
Program).2001.pp.22
2. 2000. pp. 123-130
2000. pp.73-82
1997. pp.77-85
8. * Lahing Pilipino 1. pp. 105-
109.
114.
1999. pp. 102-105.
pp. 113-118.
1998. pp. 132-138.
pp. 115-122.
14. MISOSA 6 Lesson 2
7. Nailalarawan ang sariling 1. PRODED Learning Guide in
komunidad gamit ang Sibika at Kultura Mga Sagisag
mga simbolo sa payak na o Pananda sa Mapa 2.2000.
AP2KOM-
mapa pp. 1-19
Id-e-7
7.1 Nakikilala ang mga 2. PRODED Learning Guide in
sagisag na Sibika at Kultura Ituro Mo
ginagamit sa mapa 2.2000.pp.1-8

NILALAMAN
(Content )
sa tulong ng 3. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
panuntunan. 2.2003.pp.33-36,49-54,60-62
7.2 Natutukoy ang 4. * Sibika at Kultura
lokasyon ng mga 1.2001.pp.57-65
mahahalagang 5. * Sibika at
lugar sa sariling Kultura3.2000.pp.50-69
komunidad batay 6. * Pamana 5.1999.pp.50-52
sa lokasyon nito sa 7. * Pilipinas:Bansang Papaunlad
sariling tahanan o 6.2000.pp.74-77
paaralan 8. * Araling Panlipunan
7.3 Nailalarawan ang 2.2003.pp.45-55,69-86
mga anyong lupa 9. * Pilipinas: Bansang Maganda
at tubig sa sariling 2. 2000. pp.35-47
komunidad 10. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
7.4 Nakaguguhit ng Bayan Ko 2. 1997. pp.31-38
payak na mapa ng 11. * Sibika at Kultura 2. 1997.
komunidad mula sa pp.45-52
sariling tahahan o 12. * Ang Bayan Kong Mahal 2.
paaralan, na 2000. pp.21-29
nagpapakita ng 13. * Pamayanang Pilipino 2.
mga 1997. pp.30-40
mahahalagang 14. * Lahing Pilipino 2. 1997. pp.
lugar at istruktura, 18-23
anyong lupa at 15. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
tubig, atbp. 3. 1997. pp.15-18
16. * Sibika at Kultura: Ang Bayan
Kong Mahal 3. 1998. pp. 13-
19, 33
Bayan Ko. 3. 1999. pp. 13-15
18. * Pilipinas: Bansang Pinagpala
4. 2000.pp. 26-27
19. * Heograpiya, Kasaysayan at
Sibika: Ang Bayan Kong Mahal
4. 1999. pp. 32-51

NILALAMAN
(Content )
2. 2000. pp. 48-58.
pp. 23-28.
1998. pp. 13-19;33.
1999. pp. 32-51.
24. * Lahing Pilipino 1. pp. 22-23.
Ko 1. 1997. pp. 164.
26. Sibika at Kultura 1. 1997. pp.
110.
27. Pilot School MTBLME 2nd
Qrtr Grade 3
8. Nailalarawan ang panahon 1. PRODED Learning Guide in
at kalamidad na Sibika at Kultura Yamang-
nararanasan sa sariling Lupa: Alagaan 2.2003.pp.1-13
komunidad 2. Sibika at Kultura 3.
8.1 Nasasabi ang iba’t 2000.pp.72-75
ibang uri ng 3. Handa Ka Na Ba sa Kalamidad
panahong (Philippines Nonformal
nararanasan sa Education Program).
sariling komunidad 1998.pp.1-34
(tag-ulan at tag- 4. Bagyo at Lindol:Paano
AP2KOM-If-
init) Paghahandaan (Philippines
h-8
8.2 Natutukoy ang Nonformal Education
mga natural na Program).1998.pp.1-40
kalamidad o 5. * Araling Panlipunan
sakunang madalas 2.2003.pp.87-98
maganap sa 6. OHSP Module 1
sariling komunidad 7. Pilot School MTBMLE 1st Qrtr
8.3 Nakakukuha ng Grade 3 AP LM
impormasyon 8. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
tungkol sa mga 3. 1997. pp. 35-46
epekto ng

NILALAMAN
(Content )
kalamidad sa 9. * Pilipinas Ang Ating Bansa 3.
kalagayan ng mga 1999. pp. 35-40, 66-70
anyong lupa, 10. * Sibika at Kultura: Ang Bayan
anyong tubig at sa Kong Mahal 3. 1998. pp. 6,
mga tao sa sariling 43-49
komunidad 11. * Sibika at Kultura 3. 1997.
8.4 Nasasabi ang mga pp. 36-40
wastong gawain/ 12. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
pagkilos sa Bayan Ko. 3. 1999. pp. 31-39
tahanan at 13. * Pilipinas: Bansang Pinagpala
paaralan sa 4. 2000. pp. 43-46, 55-65, 83
panahon ng 14. * Heograpiya, Kasaysayan at
kalamidad Sibika: Ang Bayan Kong Mahal
8.5 Nasasabi kung 4. 1999. pp. 76-82
paano ibinabagay 15. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
ng mga tao sa 1999. pp. 76-82.
panahon ang 16. * Pilipinas: Kasaysayan at
kanilang kasuotan Pamahalaan I. 2000. pp. 17-
at tirahan 18.
1998. pp. 153-154.
18. MISOSA 4 Lesson 9,10
19. Pilot School MTBLME 1st Qrtr
Grade 3
20. Pilot School MTBLME TG 1st
Qrtr Grade 3
9. Nasasabi ang * Araling
pagkakapareho at Panlipunan2.2003.pp.29
AP2KOM-Ii-
pagkakaiba ng sariling
9
komunidad sa mga
kaklase
IKALAWANG MARKAHAN – Ang Aking Komunidad Ngayon at Noon
A. Ang Kwento ng Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nakapagsasalaysay ng 1. * Pamana.5.1999.pp.3-5
Pinagmulan ng Aking pinagmulan ng sariling AP2KNN- 2. * Araling Panlipunan
Komunidad naipamamalas ang pag- 1. nauunawaan ang komunidad batay sa mga IIa-1 2.2003.pp.100-108
unawa sa kwento ng pinagmulan at pagsasaliksik, pakikinig sa

NILALAMAN
(Content )
pinagmulan ng sariling kasaysayan ng kuwento ng mga
komunidad batay sa komunidad nakakatanda sa
konsepto ng komunidad, atbp
pagbabago at 2. nabibigyang halaga 2. Naiuugnay ang mga 1. * Sibika at Kultura
pagpapatuloy at ang mga bagay na pagbabago sa pangalan 1.2001.pp.13-15
AP2KNN-
pagpapahalaga sa nagbago at nananatili ng sariling komunidad sa 2. * Araling Panlipunan
IIa-2
kulturang nabuo ng sa pamumuhay mayamang kuwento ng 2.2003.pp.103-105
komunidad komunidad pinagmulan nito
3. Nasasabi ang pinagmulan 1. * Hekasi Para Sa Mga Batang

at pagbabago ng sariling Pilipino 4.2000.pp.276-277
komunidad sa AP2KNN- 2. * Araling Panlipunan
pamamagitan ng timeline IIb-3 2.2003.pp.105
at iba pang graphic
organizers
4. Nakagagawa ng maikling 1. Ipagdiwang Natin ang
salaysay ng mga Pagkakaiba ng ating Kultura
pagbabago sa sariling (Philippines Nonformal
komunidad sa iba’t ibang Education
aspeto nito tulad ng uri ng Program).2001.pp.11-12
transportasyon, AP2KNN- 2. * Araling Panlipunan
pananamit, IIc-4 2.2003.pp.106-108
libangan,pangalan ng mga
kalye atbp. sa
pamamagitan ng iba’t-
ibang sining (ei. pagguhit,
paggawa ng simpleng
graf, pagkuwento, atbp.)
5. Naiuugnay ang mga 1. PRODED Learning Guide in
sagisag, natatanging Sibika at Kultura: Mga Sagisag
istruktura, bantayog ng ng Pilipinas, Alam Mo?
AP2KNN-
mga bayani at mga 2.2000.pp.1-12
IId-5
mahahalagang bagay na 2. * Sibika at Kultura
matatagpuan sa 1.2001.pp.87-97
komunidad sa kasaysayan 3. * Araling Panlipunan
nito 2.2003.pp.107

NILALAMAN
(Content )
4. Pilot School MTBMLE 2nd Qrtr
Grade 3
2. 2000. Pp.65-76, 228-240
Pp.30-38,69-82
Bayan Ko 2. 1997. Pp.40-
52,99-112
Pp.53-64,107-123
2000. Pp.31-37,91-103,123-
130
1997. Pp.41-52,87-107
11. Lahing Pilipino 2. 1997. Pp.
24-35, 69-80, 192-211
1999. Pp. 118-126
2. 2000. pp. 65-76;228-240.
Bayan Ko 2. 1997. pp. 40-52,
99-112.
15. * Pagsibol ng Lahing Pilipino 1.
1997. pp. 50-68.
16. * Pilipinas: Bansang Minamahal
1. 1997. pp. 80-89.
1999. pp. 24-31.
18. * Pilipinas Bayan Mo, Bayan Ko
1. 1997. pp. 31-42, 85-102.
19. * Sibika at Kultura 1. 1997. pp.
38-52, 54-56, 57, 82-97.

NILALAMAN
(Content )
1998. pp. 53-74, 99-113.
57-69, 91-103.
6. Nailalarawan ang dami ng * Pagsibol ng Lahing Pilipino
AP2KNN-
tao sa sariling komunidad 2.2003.pp.85-94
IId-6
sa pamamagitan ng graf
B. Ang Kultura sa Aking Naipagmamalaki ang 7. Nakabubuo ng maikling * Araling Panlipunan
Komunidad kultura ng sariling salaysay tungkol samga 2.2003.pp.94-96,127-134
AP2KNN-
1. Pamumuhay komunidad bagay na hindi nagbago sa
IIe-7
2. Tradisyon/ komunidad(hal., pangalan,
Kaugalian pagkain, gusali o
3. Mga pagdiriwang istruktura)
4. Sining 8. Nakasusuri ng pagkakaiba 1. * Sibika at Kultura
ng kalagayan ng 3.2000.pp.61-70
AP2KNN-
kapaligiran ng sariling 2. * Araling Panlipunan
IIe-8
komunidad (ei. mga 2.2003.pp.97,118-126
anyong lupa at tubig
ngayon at noon)
9. Nailalarawan ang 1. * Pagsibol ng Lahing Pilipino 2.
pagkakakilanlang kultural 2003.pp.110-114
ng komunidad 2. Araling Panlipunan 1 Modyul 2
9.1 Natutukoy at “Kapaligirang Kultural”.pp.12-
naipaliliwanag ang mga 17
katangiang 3. Pilot School MTBMLE 2nd Qrtr
nagpapakilala ng Grade 3
sariling komunidad (ie, 4. * Pilipinas: Bansang maganda
AP2KNN-
tanyag na anyong lupa 2. 2000. Pp.184-205
IIf-g-9
o tubig, produkto, 5. * Kulturang Pilipino 2. 2000.
pagkain, tanyag na Pp113.124
kasapi ng komunidad 6. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
atbp.) Bayan Ko 2. 1997. Pp.147-152
9.2 Natutukoy ang iba’t 7. * Sibika at Kultura 2. 1997.
ibang pagdiriwang ng Pp.143-148
komunidad 8. * Ang Bayan Kong Mhal 2.
2000. Pp.123-129

NILALAMAN
(Content )
9.3 Natatalakay ang mga 9. * Pamayanang Pilipino 2.
tradisyon na 1997. Pp.134-141
nagpapakilala sa 10. * Lahing Pilipino 2. 1997. Pp.
sariling komunidad 125-140
9.4 Natatalakay ang iba’t- 11. * Ang Bayan Kong Mahal 5.
ibang uri ng sining na 1999. pp. 9.
nagpapakilala sa 12. MISOSA 4 Lesson 12
sariling komunidad (ei. 13. Pilot School MTBLME 1st Qrtr
panitikan, musika, Grade 3
sayaw, isports atbp)
10. Naihahambing ang 1. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
katangian ng sariling 2.2003.pp.110-115
komunidad sa iba pang 2. * Araling Panlipunan
komunidad tulad ng likas AP2KNN- 2.2003.pp.146-148
na yaman, produkto at IIh-10
hanap-buhay, kaugalian
at mga pagdiriwang,
atbp.
11. Nasusuri ang 1. * Pagsibol ng Lahing Pilipino 2.
kahalagahan ng mga 2003.pp.110-115,119-123
pagdriwang at tradisyon 2. Pilot School MTBMLE 2nd Qrtr
na nagbubuklod ng mga Grade 3
AP2KNN-
tao sa pag-unlad ng 3. * Pamayanang Pilipino 2.
IIi-11
sariling komunidad 1997. pp. 139-140.
Qrtr Grade 3
5. Pilot School MTBLME TG 2nd
Qrtr Grade 3
12.
Nakakalahok sa mga
proyekto o mungkahi na AP2KNN-
nagpapaunlad o IIj-12
nagsusulong ng
natatanging
IKATLONG MARKAHAN – Pamumuhay sa Komunidad
A. Kabuhayan sa Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natatalakay ang mga AP2PSK- 1. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
Komunidad produkto at mga kaugnay IIIa-1 2. 2003.pp.66-68

NILALAMAN
(Content )
naipamamalas ang nakapagpapahayag ng na hanapbuhay na nalilikha 2. Kapaligiran, Kayamanan,
kahalagahan ng pagpapahalaga sa mula sa likas yaman ng Kalingain (Philippines
mabuting paglilingkod pagsulong ng mabuting komunidad Nonformal Education
ng mga namumuno sa paglilingkod ng mga 1.1 Nailalarawan ang likas Program).1998.pp.5-8
pagsulong ng mga namumuno sa komunidad na yaman at 3. Araling Panlipunan 1 Modyul I
pangunahing tungo sa pagtugon sa pangunahing produkto “Kapaligirang Pisikal ng
hanapbuhay at pangangailangan ng mga ng komunidad Pamayanan”.pp.6-10
pagtugon sa kasapi ng sariling 1.2 Naiuugnay ang mga 4. Araling Panlipunan I Modyul 3
pangangailangan ng komunidad pangunahing Kayamanang Pinagkukunan
mga kasapi ng sariling hanapbuhay ng Likas na Kayaman.pp.3-14
komunidad komunidad sa likas na 5. * Araling Panlipunan
yaman ng komunidad 2.2003.pp.152-174
6. Pilot School MTBMLE 2nd Qrtr
grade 3
2. 2000. pp.35-47; 82-108
pp.41-56
Bayan Ko 2. 1997. pp.53-70
pp.65-89
2000. pp.61-71
1997. pp.53-74
13. * Lahing Pilipino 2. 1997.pp.
41-50
3. 1997. pp. 47-65
1999. pp. 19-35, 41-60
Kong Mahal 3. 1998. pp. 22-
37, 51-74

NILALAMAN
(Content )
17. * Sibika at Kultura 3. 1997. Pp.
23-35, 46-56
Bayan Ko. 3. 1999. pp. 17-30,
42-65
4. 2000. pp. 84-85, 79-80, 93-
95, 98-99, 101-103, 110-112,
114-115, 117-119, 126-127,
129-130. 132-134, 137-138
4. 1999. pp. 57-61, 63-64, 66-
67, 69-70, 72-73, 76-81, 84-
86, 92-94, 96-98, 101, 107-
109, 111-112, 114, 117-118,
120-121, 123-124
1999. pp. 99-106
1998. pp. 22-37, 51-74.
1997. pp. 32-39.
1. 1997. pp. 54-63; 131-133.
1999. pp. 35-41, 60-61.
1. 1997. pp. 49-57, 62-67.
59-69.
1998. pp. 76-88.
72-78, 82-83.

NILALAMAN
(Content )
Grade 3
Qrtr Grade 3
2. Naipaliliwanag ang 1. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
pananagutan ng bawat isa 2. 2003.pp.69-70
sa pangangalaga sa likas na 2. PRODED Learning Guide in
yaman at pagpanatili ng Sibika at Kultura Yamang
kalinisan ng sariling Tubig-Alagaan at Tipirin
komunidad. 2.2000.pp.1-12
2.1 Nasasabi ang mga 3. * Sibika at Kultura
sanhi at bunga ng 1.2001.pp.75-81
pagkasira ng likas na 4. * Sibika at Kultura
yaman ng 3.2000.pp.91-94
kinabibilangang 5. Ingatan ang Mga Anyong
komunidad Tubig (Philippines Nonformal
2.2 Nahihinuha ang mga Education
posibleng dahilan ng Program).1998.pp.5-20
tao sa pagsira ng mga 6. Kapaligiran, Kayamanan,
likas na yaman ng AP2PSK- Kalingain (Philippines
kinabibilangang IIIb-2 Nonformal Education
komunidad. Program).1998.pp.16-23
2.3 Nakapagbibigay ng 7. Kapaligiran, Alagaan Para Sa
mungkahing paraan ng Kinabukasan (Philippines
pag-aalaga sa Nonformal Education
kapaligiran at likas na Program).1998.pp.6-10,16-
yaman ng 21,25-29
kinabibilangang 8. Araling Panlipunan 1 Modyul
komunidad 3“Kayamanang Pinagkukunan
Likas na Kayamanan”.pp.15-
18
9. Ang Pangangalaga ng Ating
mga Yamang
Tubig(Philippines Nonformal
Education

NILALAMAN
(Content )
10. Makialam at Lumahok sa
Pagpapaunlad ng
Pamayanan(Philippines
Nonformal Education
Program).1998.pp.5-8,34-45
11. Economic Efficiency and
Environmental
Education.pp.68-69,73-90
12. PRODED Learning Guide in
Heograpiya/Kasaysayan/Sibika
Likas na Yaman Pagyamanin
4.2003.pp.1-11
13. MISOSA 6 Lesson
15,19,20,21,22,23
14. Pilot School MTBMLE 4th Qrtr
Week 8 Grade 3
Weeks 1-4 Grade 3
17. * Pilipinas; Bansang Maganda
2. 2000. Pp.90-91,99-
101,105,109-111
Pp.46,53
Bayan Ko 2. 1997. Pp.75-87
Pp.71-72,80-81
21. * Ang Bayan Kong Mhal 2.
2000. Pp.54-56
1997. Pp.69-70
23. * Lahing Pilipino 2. 1997. Pp.
51-58

NILALAMAN
(Content )
3. 1997. Pp. 66-70, 128-133,
181-186
Kong Mahal 3. 1998. Pp. 31
57-62, 170-175
1999. Pp. 107-115, 117-118
28. * Sibika at Kultura Batayang
Aklat 3. 1997. pp. 57-62, 170-
175.
29. * Pilipinas: Kasaysayan at
Pamahalaan I. 2000. pp. 22-
24.
30. * Lahing Pilipino 1. pp. 62-65.
1. 1997. pp. 43-48.
79.
1999. pp. 44-49, 63-72.
Ko 1. 1997. pp. 58-60, 68, 71-
83, 133.
pp. 53, 56-57;72-81.
1998. pp. 89-98.
pp. 79-81, 84-89.
38. MISOSA 6 Lesson
18,19,20,21,22
Grade 3

NILALAMAN
(Content )
Qrtr Grade 3
41. Pilot School MTBLME TG 4th
Qrtr Week 7 Grade 3
Qrtr Week 8 Grade 3
B. Pamumuno at 3. Nailalarawan kung paano 1. * Pilipinas:Bansang Papaunlad

Paglilingkod sa natutugunan ang 6.2000.pp.81-92
Komunidad pangangailangan ng mga 2. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
tao mula sa likas yaman ng 2.2003.pp.66-68
komunidad 3. * Araling Panlipunan
2.2003.pp.163-166
1999. Pp. 61-66
AP2PSK-
IIIc-3
Bayan Ko. 3. 1999. Pp. 65
1998. pp. 75-86.
7. * Pagbabago Batayang Aklat
IV. 2001. pp. 47-50.
Ko 1. 1997. pp. 50-55, 62-65.
1998. pp. 78-84
4. Naiuugnay ang epekto ng 1. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
pagkakaroon ng 2.2003.pp.25-28
hanapbuhay sa pagtugon 2. PRODED Learning Guide in
ng pangangailangan ng AP2PSK- Sibika at Kultura Pangunahing
komunidad at ng sariling IIId-4 Hanapbuhay 3.2000.pp.1-10
pamilya 3. * Sibika at Kultura 3.2000.
pp.78-89
Pp.61-63

NILALAMAN
(Content )
5. Nakikilala ang mga 1.2001.pp.112
namumuno sa sariling 2. * Araling Panlipunan
komunidad at ang kanilang 2.2003.pp.179-181
kaakibat na tungkulin at 3. Pilot School MTBMLE 3rdQrtr
responsibilidad Weeks 3-5 Grade 3
5.1 Nasasabi kung paano AP2PSK- 4. MISOSA 4 Lesson 1
nagiging pinuno IIIe-f-5 5. Pilot School MTBLME TG 3rdQrtr
5.2 Nasasabi ang katangian Weeks 3-5 Grade 3
ng mabuti at di
mabuting pinuno
7. Pilot School MTBLME TG 3rd
Qrtr Weeks 3-5 Grade 3
6. Nasasabi ang kahalagahan 1. * Pilipinas :Bansang Papaunlad
ng mabuting pamumuno sa AP2PSK- 6.2000.pp.118-120
pagtugon ng IIIg-6 2. * Araling Panlipunan
pangangailangan ng mga 2.2003.pp.185,196-198
tao sa komunidad.
7. Nakikilala ang mga taong 1. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
nag-aambag sa kapakanan 2. 2003.pp.80-82,154-157
at kaunlaran ng komunidad 2. Pilot School MTBMLE 3rd Qrtr
sa iba’t ibang aspeto at Weeks 6-8 Grade 3
AP2PSK-
paraan (ei mga pribadong 3. * Kulturang Pilipino 2. 2000.
IIIh-7
samahan (NGO) na Pp.65-67
tumutulong sa pag-unlad 4. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
ng komunidad) 3. 1997. Pp. 144-154
1999. Pp. 175-191
8. Nakapagbigay ng mga
mungkahi at dahilan upang
AP2PSK-
palakasin ang tama,
IIIi-8
maayos at makatwirang
pamumuno
IKAAPAT NA MARKAHAN - Pagiging Kabahagi ng Komunidad
A. Kabahagi Ako ng Aking Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natatalakay ang 1. PRODED Learning Guide in
AP2PKK-
Komunidad kahalagahan ng mga Sibika at Kultura Maunlad na
IVa-1
paglilingkod/ serbisyo ng
NILALAMAN
(Content )
naipamamalas ang nakapahahalagahan ang komunidad upang Pamumuhay ang Kailangan ng
pagpapahalaga sa mga paglilingkod ng matugunan ang Bayan 3.2000.pp.1-8
kagalingang pansibiko komunidad sa sariling pangangailangan ng mga 2. * Araling Panlipunan
bilang pakikibahagi sa pag-unlad at nakakagawa kasapi sa komunidad. 2.2003.pp.215-221
mga layunin ng sariling ng makakayanang 3. * Kulturang Pilipino 2. 2000.
komunidad hakbangin bilang Pp.83-87
pakikibahagi sa mga 4. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
layunin ng sariling 3. 1997. Pp. 123-128
komunidad 5. * Pilipinas Bayan Mo, Bayan
Ko 1. 1997. pp. 132,134
2. Natutukoy ang iba pang 1. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
tao na naglilingkod at ang 2. 2003.pp.77-80,104-106
kanilang kahalagahan sa 2. * Sibika at Kultura
komunidad (e.g. guro, 1.2001.pp.190-191,194-196
pulis, brgy. tanod, 3. * Araling Panlipunan
bumbero, nars, duktor, 2.2003.pp.188-191
tagakolekta ng basura, 4. Pilot School MTBMLE 3rd Qrtr
kartero, karpintero, tubero, weeks 6-8 Grade 3
atbp.) 5. * Kulturang Pilipino 2. 2000.
Pp.88-98
AP2PKK- 2000. Pp.79-84
IVa-2 7. * Pilipinas: Bansang Maganda
2. 2000. pp. 168-177.
1. 1997. pp. 110-114.
135.
1999. pp. 115-120, 123-
126;133-134.
Ko 1. 1997. pp. 127-131, 136,
138.

NILALAMAN
(Content )
pp. 130-132, 135, 153-164.
1998. pp. 150-152, 155,
157,159-165.
pp. 131-141.
Qrtr Weeks 6-8 Grade 3
3. Naiuugnay ang pagbibigay 1. * Hekasi Para Sa Mga Batang
serbisyo/ paglilingkod ng Pilipino 4.2000.pp.283-288
komunidad sa karapatan 2. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
ng bawat kasapi sa 2.2003.pp.126-128
komunidad. 3. * Sibika at Kultura
3.1 Nasasabi na ang bawat 3.2000.pp.247-252
kasapi ay may 4. * Pilipinas:Bansang Papaunlad
karapatan na mabigyan 6.2000.pp.144-149
ng paglilingkod/ 5. * Sibika at Kultura
serbisyo mula sa 1.2001.pp.164-166
komunidad 6. PRODED Learning Guide in
3.2 Nakapagbibigay Sibika at Kultura Karapatan
halimbawa ng pagtupad Ko, Ibigay Ninyo 2.2003.pp.1-
AP2PKK-
at hindi pagtupad ng 14
IVb-d-3
karapatan ng bawat 7. * Araling Panlipunan
kasapi mula sa mga 2.2003.pp.222-225
serbisyo ng komunidad 8. Pilot School MTBMLE 4th Qrtr
3.3 Naipaliliwanag ang Weeks 1-4 Grade 3
epekto ng pagbigay 9. * Kulturang Pilipino 2. 2000.
serbisyo at di pagbigay Pp.145-154
serbisyo sa buhay ng 10. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
tao at komunidad Bayan Ko 2. 1997. Pp.157-162
1997. Pp.146-154
Kong Mahal 3. 1998. Pp. 184-
202

NILALAMAN
(Content )
Bayan Ko. 3. 1999. Pp. 176-
185
4. 2000. Pp. 242-244
1999. pp. 225-231.
1999. pp. 171-178.
208.
18. * Pamana 5. 1999. pp. 23-24
1. 1997. pp. 134-140.
178, 184-193.
1999. pp. 162-174.
Ko 1. 1997. pp. 178-194, 197.
pp. 182-193.
1998. pp. 184-196.
pp. 159-168.
Qrtr Week 1-4 Grade 3
4. Naipaliliwanag na ang mga 1. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
karapatang tinatamasa ay AP2PKK- 2.2003.pp.126-129
may katumbas na IVe-4 2. PRODED Learning Guide in
tungkulin bilang kasapi ng Sibika at Kultura Karapatan Ko,
komunidad Ibigay Ninyo 2. 2000.pp.1-14

NILALAMAN
(Content )
3.2000.pp.268-270
4. * Hekasi Para Sa Mga Batang
Pilipino 4.2000.pp286-288
2.2003.pp.226,238-244
Weeks 1-4 Grade 3
7. * Pilipinas; Bansang Maganda
2. 2000. pp.207-220
pp. 155-160
Bayan Ko 2. 1997. Pp.163-173
pp.165-178
2000. pp.136-146
1997. pp. 155-167
13. * Lahing Pilipino 2. 1997. pp.
155-181
3. 1997. pp. 203-208
1999. pp. 208-217
Kong Mahal 3. 1998. pp. 244-
256
167-180, 114-117, 119
Bayan Ko. 3. 1999. pp. 201-
212
19. Pilipinas: Bansang Pinagpala
4. 2000. pp. 245-250

NILALAMAN
(Content )
4. 1999. Pp. 232-236
1998. pp. 244-256.
1999. pp. 232-236.
1999. pp. 179-180.
212.
25. * Pamana 5. 1999. pp. 24.
195.
1997. pp. 153-167.
1999. pp. 175-190.
1. 1997. pp. 199-218.
210-222.
31. Ang Bayan Kong Mahal 1.
1998. pp. 200-216.
172-182.
Qrtr Week 1-4 Grade 3
5. Naisasagawa ang 1. * Sibika at Kultura
disiplinang pansarili sa 3.2000.pp.255-259
pamamagitan ng pagsunod 2. * Araling Panlipunan
AP2PKK-
sa mga tuntunin bilang 2.2003.pp.245-252
IVf-5
kasapi ng komunidad 3. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
5.1 Natutukoy ang mga 3. 1997. Pp. 193-202
tuntuning sinusunod ng

NILALAMAN
(Content )
bawat kasapi sa 4. * Pilipinas Ang Ating Bansa 3.
komunidad (ei. 1999. Pp. 202-207
pagsunod sa mga 5. * Sibika at Kultura: Ang Bayan
babala, batas, atbp) Kong Mahal 3. 1998. Pp. 226-
5.2 Natatalakay ang 243
kahalagahan ng mga 6. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
tuntuning itinakda para Bayan Ko. 3. 1999. Pp. 193-
sa ikabubuti ng lahat ng 199
kasapi 7. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
1999. pp. 268-274.
8. * Pagpapahalaga sa Aking
Daigdig IV. 2000. pp. 60-67.
Ko 1. 1997. pp. 204-216.
pp. 223-235.
1998. pp. 203-214.
pp. 178.
6. Napahalagahan ang 1. * Pagsibol ng Lahing Pilipino 2.
kagalingan pansibiko sa 2003.pp.98-103,119-123,146-
sariling komunidad 150
6.1 Natatalakay ang mga 2. * Araling Panlipunan
tradisyong may 2.2003.pp.253-260
kinalaman sa 3. Pilot School MTBMLE 3rd Qrtr
pagkakabuklod buklod Weeks 6-8 Grade 3
ng mga tao sa AP2PKK- 4. Pilot School MTBMLE 4th Qrtr
komunidad IVg-j-6 Week 5 Grade 3
6.2 Naipaliliwanag ang 5. * Pilipinas; Bansang Maganda
kahalagahan ng 2. 2000. Pp.178,191-196
pagtutulungansa 6. * Kulturang Pilipino 2. 2000.
paglutas mga suliranin Pp. 125-139,101-108
ng komunidad 7. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
6.3 Naipakikita ang iba’t Bayan Ko 2. 1997. Pp.118-
ibang paraan ng 131,133-139

NILALAMAN
(Content )
pagtutulungan ng mga 8. * Sibika at Kultura 2. 1997.
kasapi ng komunidad sa Pp.149-155,133-141
pagbigay solusyon sa 9. * Ang Bayan Kong Mhal 2.
mga problema sa 2000. Pp.130-131,107-
komunidad 111,114-120
6.4 Nakakalahok sa mga 10. * Pamayang Pilipino 2. 1997.
gawaing Pp. 130-133, 108-128
pinagtutulungan ng 11. * Lahing Pilipino 2. 1997. Pp.
mga kasapi para sa 84-86, 102-124, 141-153
ikabubuti ng 12. * Pilipinas Ang Ating Bansa 3.
pamumuhay sa 1999. Pp. 128-133
komunidad 13. * Sibika at Kultura: Ang Bayan
Kong Mahal 3. 1998. Pp. 125-
133
Bayan Ko. 3. 1999. Pp. 152-
161.
119;125-130;136-144.
1. 1997. pp. 127-130.
155.
1999. pp. 136-149.
Ko 1. 1997. pp. 154-164.
pp. 138-151.
1998. pp. 114;157-167.
pp. 124-140.
23. Pilot School MTBLME TG 1stQrtr
Grade 3

NILALAMAN
(Content )
24. Pilot School MTBLME TG 2ndQrtr
Grade 3
Qrtr Grade 3
BAITANG 3
Pamantayang Pagkatuto: Naipamamalas ang malawak na pag-unawa at pagpapahalaga ng mga komunidad ng Pilipinas bilang bahagi ng mga lalawigan at rehiyon ng
bansa batay sa (a) katangiang pisikal (b) kultura; (c) kabuhayan; at (d) pulitikal, gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago,
interaksyon ng tao at kapaligirang pisikal at sosyal.

NILALAMAN LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP PAGKATUTO CODE
(Content ) MATERIALS
UNANG MARKAHAN - Ang Mga Lalawigan Sa Aking Rehiyon
A. Ang Kinalalagyan ng mga Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Naipaliliwanagi ang 1. Pilot School MTB-MLE
Lalawigan sa Aking Rehiyon kahulugan ng mga simbolo Lesson 5 (Grade 3 –
naipamamalas ang pang- nakapaglalarawan ng pisikal na ginagamit sa mapa sa 1st quarter)
Batayang heograpiya unawa sa kinalalagyan na kapaligiran ng mga tulong ng panuntunan (ei. 2. * Pagsibol ng Lahing
1. direksyon ng mga lalawigan sa lalawigan sa rehiyong katubigan, kabundukan, Pilipino 2.
2. relatibong lokasyon rehiyong kinabibilangan kinabibilangan gamit ang etc) 2003.pp.36-37
3. distansya ayon sa katangiang mga batayang impormasyon 3. PRODED Learning
4. anyong tubig/ anyong heograpikal nito tungkol sa direksiyon, Guide in Sibika at
lupa lokasyon, populasyon at AP3LAR- Kultura 3. Direksyon.
paggamit ng mapa Ia-1 San Ba Ako?
Kagamitang mapa 2001.pp.1-13
1. mapa ng rehiyon 4. Maps and Scales
2. demogprahic map (Philippines Non-
3. population map Formal Education
Project). 2001. pp.1-
44
5. * Pilipinas: Ang Ating
Bansa 3. 1999. pp.
24-25
NILALAMAN LEARNING
6. * Sibika at Kultura 3.
1997. pp. 27
Pilipino,Batayang
Aklat 3. 1997. pp. 31
8. * Kulturang Pilipino 2.
2000. pp. 26-27
9. * Pamayanang
38-39
10. * Lahing Pilipino 2.
1997. pp. 19-23
2. Nakapagbabasa at 1. MISOSA 4 Lesson 2, 5
nakapagsasagawa ng and 7
interpretasyon tungkol sa 2. Pilot School MTB-MLE
kinalalagyan ng iba’t ibang Lesson 1 (Grade 3 –
AP3LAR-
lalawigan sa rehiyon gamit 1st quarter)
Ib-2
ang mga batayang 3. MISOSA 6 Lesson 11-
heograpiya tulad ng 14
distansya at direksyon 4. * Sibika at Kultura 3.
2000. pp.29-41
3. Nailalarawan ang 1. Pilot School MTB-MLE
kinalalagyan ng mga Lesson 1(Grade 3)
lalawigan ng sariling 2. MISOSA 6 Lesson 11-
rehiyon batay sa mga 14
nakapaligid dito gamit ang 3. * Sibika at Kultura 3.
pangunahing direksiyon 2000. pp.8-13
AP3LAR-
(relative location) 4. * Pilipinas: Ang Ating
Ic-3
Bansa 3. 1999. pp.
15-17
5. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
14-16
1997. pp. 20-21

NILALAMAN LEARNING
7. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 9-11
12-15
9. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
13-14
10. * Pilipinas Bansang
Pinagpala 4. 2000.
pp. 24-27
1997. pp. 29-30
12. * Kulturang Pilipino,
2. 2000. pp. 24-25
4. Naipaghahambing ang 1. Pilot School MTB-MLE
mga lalawigan sa sariling AP3LAR- 1st Quarter (Grade 3)
rehiyon ayon sa lokasyon, Ic-4 2. MISOSA 4 Lesson 14-
direksiyon, laki at 30
kaanyuan
5. Nailalarawan ang 1. MISOSA 6 Lesson
populasyon ng iba’t ibang 2. Learning Guide in
pamayanan sa sariling Heograpiya,
lalawigan gamit ang bar Kasaysayan at Sibika
graph 6. Populasyon. Bakit
AP3LAR- Lumalaki. 2003. pp. 9
Id-5 3. PRODED Learning
Guide in Heograpiya,
Kasaysayan at Sibika
6. Distribusyon, Dami
at Kapal ng
Populasyon. 2003.
pp. 1-11
B. Ang Mga Lalawigan sa Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 6. Naihahambing ang mga AP3LAR- 1. MISOSA 6 Lesson 3
Aking Rehiyon lalawigan sa rehiyon ayon Id-6

NILALAMAN LEARNING
1. Mapang topograpiya naipamamalas ang pag- 1. nakalalahok sa sa dami ng populasyon 2. * HEKASI para sa
2. Hazard map unawa sa rehiyon bilang pangangalaga ng mga gamit ang mapa ng mga Batang Pilipino
3. Topograpiya konseptong heograpikal lalawigan bunga ng populasyon 4. 2000. pp.75,171
3.1 Panahon upang mapahalagahan pakikibahagi sa nasabing 3. PRODED Learning
3.2 Anyong tubig/ ang sariling rehiyon rehiyon Guide in Heograpiya,
Anyong lupa gamit ang mapa at iba Kasaysayan at Sibika
3.3 Likas yaman pang kasanayang 2. nagagamit ang kaalaman 6. Distribusyon, Dami
4. Kahalagahan at pangheograpiya sa kasanayang at Kapal ng
pangangalaga pangheograpikal sa Populasyon. 2003.
pagpapanukala ng mga pp. 1-11
solusyon sa pangunahing 4. * Ang Bayan Kong
problema o isyung Mahal 6. 1999. pp.
pangkapaligiran ng 14-20
sariling pamayanan bilang 7. Nailalarawan ang iba’t 1. Pilot School MTB-MLE
isang rehiyon ibang lalawigan sa rehiyon 1st Quarter (Grade 3)
ayon sa mga katangiang 2. MISOSA 4 Lesson 14-
pisikal at pagkakakilanlang 30
heograpikal nito gamit ang 3. * Sibika at Kultura 3.
mapang topograpiya ng 2000. pp.42-44
rehiyon 4. * Pilipinas: Bansang
Papaunlad 6. 2000.
pp.73
AP3LAR- Bansa 3. 1999. pp.
Ie-7 25-26
6. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp. 21
7. * Sibika at Kultura,
Batayang Aklat 3.
1997. pp. 35
8. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 27
31

NILALAMAN LEARNING
8. Napaghahambing ang iba’t 1. Pilot School MTB-MLE
ibang pangunahing anyong 1st and 2nd Quarter
lupa at anyong tubig ng (Grade 3)
iba’t ibang lalawigan sa 2. MISOSA 4 Lesson 14-
sariling rehiyon 30
2000. pp. 50-70
4. PRODED Learning
Guide in Sibika at
Kultura 3. Anyong
Lupa. pp. 1-9
5. PRODED Learning
Guide in Sibika at
Kultura 3. Anyong
Tubig. pp. 1-11
AP3LAR- Papaunlad 6. 2000.
Ie-8 pp.74-77
7. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
21-38
1997. pp. 23-35
9. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 17-27
21-30
Mahal 4. 1999. pp.
55-124
Mahal 6. 1999. pp.
90-95

NILALAMAN LEARNING
9. Natutukoy ang 1. Pilot School MTB-MLE
pagkakaugnay-ugnay ng 1st and 2nd Quarter
mga anyong tubig at lupa (Grade 3)
sa mga lalawigan ng 2. MISOSA 4 Lesson 14-
sariling rehiyon 30
2000. pp.42-49
AP3LAR- Papaunlad 6. 2000.
If-9 pp.73-78
2000. pp. 42-53
6. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko 2. 1997. pp. 53 -
70
7. * Pamayanang
56-60
10. Nakagagawa ng payak na 1. MISOSA 6 Lesson 16
mapa na nagpapakita ng and 17
mahahalagang anyong AP3LAR- 2. * Sibika at Kultura 3.
lupa at anyong tubig ng If-10 2000. pp.4
sariling lalawigan at mga 3. * Pilipino Ako, Pilipinas
karatig na lalawigan nito Ang Bayan Ko 3.
1999. pp. 28
11. Natutukoy ang mga lugar 1. Paghahanda sa mga
na sensitibo sa panganib Kalamidad
batay sa lokasyon at (Philippines
topographiya nito Nonformal Education
11.1 Nasasabi o AP3LAR- Project). 2001.pp.1-
natataluntun ang Ig-h-11 38
mga lugar ng sariling 2. Bagyo at Lindol:
rehiyon na sensitibo Paano
sa panganib gamit Paghahandaan?
ang hazard map (Philippines

NILALAMAN LEARNING
11.2 Nakagagawa nang Nonformal Education
maagap at wastong Project). 2001.pp. 1-
pagtugon sa mga 38
panganib na madalas 3. Preparing for
maranasan ng Calamities (Philippines
sariling rehiyon. Nonformal Education
Project). 2001.pp. 1-
53
12. Nailalarawan ang mga 1. MISOSA 4 Lesson 14-
pangunahing likas na 30
yaman ng mga lalawigan 2. * Pilipinas: Bansang
sa rehiyon Papaunlad 6.
2000.pp.82-92
3. * HEKASI para sa
mga Batang Pilipino
4. 2000. pp. 73-182
Bansa 3. 1999. pp.
41-70
5. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
AP3LAR-
51-70
Ih-12
1997. pp. 47-56
7. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 42-62
52-60
9. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
55-124
Pinagpala 4. 2000.
pp. 76-157

NILALAMAN LEARNING
Mahal 6. 1999. pp.
99-104
12. * Pamayanang
61-68
13. Natatalakay angwastong 1. Pilot School MTB-MLE
pangangasiwa ngmga likas 4th Quarter week 7
na yaman ng sariling (Grade 3)
laalwigan at rehiyon 2. MISOSA 6 Lesson 21
13.1 Nasusuri ang 3. * Pilipinas: Bansang
matalino at di- Papaunlad 6. 2000.
matalinong mga pp.93-101
paraanng 4. * Sibika at Kultura 1.
pangangasiwa ng 2001. pp. 75-81
mga likas nayaman 5. * Sibika at Kultura 3.
13.2 Nakabubuo ng 2000. pp. 91-93
konklusyon na ang 6. * Pagsibol ng Lahing
matalinongpangangas Pilipino 2. 2003.
iwa ng likas na pp.69-70
AP3LAR-
yaman ay 7. Kapaligiran, Alagaan
Ii-13
maykinalaman sa para sa Kinabukasan
pag-unlad ng sariling (Philippines
lalawigan at rehiyon Nonformal Education
31
8. Kapaligiran,
Kayamanan, Kalingain
(Philippines
Nonformal Education
31
Bansa 3. 1999. pp.
72-76

NILALAMAN LEARNING
66-68
Mahal 6. 1999. pp.
107-116
1997. pp. 43-48
Minamahal 1. 1997.
pp. 68-71
Mahal4. 1999. pp. 89-
94
1997. pp. 72-76
16. * Pilipinas: Bayan Mo,
Bayan Ko 1. 1997.
pp. 71-83
17. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko 2. 1997. pp. 75-84
18. * Pamayanang
69-71
1997. pp. 51-54
20. BALS Video- Pagligtas
sa Yamang Lupa
14. Nakabubuo ng AP3LAR- 1. MISOSA 4 Lesson 18,
interprestayon ng Ii-14 21,26,27,28, 29, 30
kapaligiran ng sariling (for specific regions)
lalawigan at karatig na 2. * HEKASI para sa
mga lalawigan ng rehiyon mga Batang Pilipino
gamit ang mapa 4. 2000. pp. 75-171

NILALAMAN LEARNING
2000. pp. 45
Pinagpala 4. 2000.
pp. 76-15
IKALAWANG MARKAHAN - Ang Mga Kwento Ng Mga Lalawigan Sa Sariling Rehiyon
A. Ang mga Kwento ng Aking Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nauunawaan ang 1. * HEKASI para sa
Rehiyon kasaysayan ng mga Batang Pilipino
naipapamalas ang pang- nakapagpapamalas ang mga kinabibilangang rehiyon 4. 2000. pp. 196-
1. Pinagmulan at mga unawa at pagpapahalaga mag-aaral ng pagmamalaki 1.1 Naisalaysay ang 201, 276-277
Pagbabago ng iba’t ibang kwento sa iba’t ibang kwento at pinagmulan ng sariling 2. * PAMANA 5. 1999.
2. Makasaysayang pook at and mga sagisag na sagisag na naglalarawan ng lalawigan at mga karatig pp. 2-29
pangyayari sa Iba’t naglalarawan ng sariling sariling lalawigan at mga na lalawigan sa 3. * Sibika at Kultura.
Ibang Lalawigan lalawigan at mga karatig karatig lalawigan sa pamamagitan ng 2000. pp. 101-103
3. Simbolo ng mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon malikhaing
Lalawigan kinabibilangang rehiyon pagpapahayag at iba
4. Mga Bayani ng mga pang likhang sining
Lalawigan 1.1.1 Natutukoy ang
kasaysayan ng
pagbuo ng
AP3KLR-
sariling lalawigan
IIa-b-1
ayon sa batas
1.1.2 Naisasalaysay
ang mga
pagbabago ng
sariling lalawigan
at mga karatig na
lalawigan sa
rehiyon tulad ng
laki nito,
pangalan,
lokasyon,
populasyon, mga
istruktura at iba
pa

NILALAMAN LEARNING
1.2 Nakabubuo ng timeline
ng mga makasaysayang
pangyayari sa rehiyon sa
iba’t ibang malikhaing
pamamaraan
1.3 Nasasabi ang mga
paraan ng
pagtutulungan ng mga
lalawigan sa rehiyon
noon at sa kasalukuyan
B. Pagpapahalaga sa mga 2. Natatalakay ang mga
Sagisag ng Kinabibilangang pagbabago at AP3KLR-
Lalawigan at Rehiyon nagpapatuloy sa sariling IIc-2
lalawigan at
kinabibilangang rehiyon
3. Naisasalaysay o 1. * Pagsibol ng Lahing
naisasadula ang kwento ng Pilipino 2. 2003. pp.
mga makasaysayang pook 41-44
o pangyayaring 2. * Lahing Pilipino 1.
nagpapakilala sa sariling 1997. pp. 32-44, 55-
lalawigan at mga karatig 66
nito sa rehiyon AP3KLR- 3. * Kulturang Pilipino 2.
IId-3 2000. pp. 30-38
4. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang Bayan
Ko 2. 1997. pp. 39-46
5. *Pamayanang Pilipino
2. 1997. pp. 42-49
1997. pp. 24-32
4. Natatalakay ang kahulugan 1. * Pagsibol ng Lahing
ng ilang simbolo at sagisag Pilipino 2. 2003. pp.
ng sariling lalawigan at AP3KLR- 85-94
rehiyon IIe-4 2. PRODED Learning
Guide in Sibika at
Kultura 2. Mga

NILALAMAN LEARNING
Sagisag ng Pilipinas:
Alam mo ba? 2000.
pp. 1-12
1997. pp. 70-79, 92-
102
4. * Pilipinas Ang Ating
Bansa 1. 1999. Pp. 24-
29
5. BALS Video- Mga
Sagisag ng Ating
Bansa
5. Naihahambing ang ilang 1. * Pagsibol ng Lahing
simbolo at sagisag na Pilipino 2. 2003. pp.
nagpapakilala ng iba’t 85-94
ibang lalawigan sa sariling AP3KLR- 2. Learning Guide in
rehiyon IIf-5 Sibika at Kultura 2.
Mga Sagisag ng
Pilipinas: Alam mo
ba?. 2000. pp. 1-12
6. Natatalakay ang kahulugan * HEKASI para sa mga
ng “official hymn” at iba Batang Pilipino 4. 2000.
AP3KLR-
pang sining na pp.290-297
IIg-6
nagpapakilala ng sariling
lalawigan at rehiyon
7. Naipagmamalaki ang mga 1. * Pagsibol ng Lahing
bayani ng sariling Pilipino 2. 2003. pp.
lalawigan at rehiyon 160-162
7.1 Nakikilala ang mga 2. Bayani: Magigiting sa
bayani ng mga sariling Likod ng Kalayaan
AP3KLR-
lalawigan at rehiyon (Philippines Non-
IIh-i-7
7.2 Napahahalagahan ang Formal Education
pagpupunyagi ng mga Project). 1998. pp.1-
bayani ng sariling 36
lalawigan at rehiyon sa 3. Huwag Kalimutan,
Bayani ng Bayan

NILALAMAN LEARNING
malikhaing (Philippines Non-
pamamaraan Formal Education
7.3 Nakalilikha ng anumang Project). 1998. pp. 1-
sining tungkol sa 36
bayani ng lalawigan o 4. * Pilipinas: Ang Ating
rehiyon na nais tularan Bansa 3. 1999. pp.
118-124
1997. pp. 94-98
108-118
7. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
220-223
2000. pp. 168-178
9. BALS Video- Heroes
Then and Now
8. Nakasusulat ng payak na Ipinagmamalaki kong
kwento/ 1-2 talata tungkol Ako’y Pilipino
sa lalawigan sa AP3KLR- (Philippines Nonformal
kinabibilangang rehiyon na IIj-8 Education Project).
naging katangi-tangi para 2001. pp. 6
sa sarili.
IKATLONG MARKAHAN - Ang Pagkakakilanlang Kultural Ng Kinabibilangang Rehiyon
A. Ang Kultura ng Aking Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Naibibigay ang kahulugan AP3PKR- * HEKASI para sa mga
Lalawigan at ng sariling kultura at mga IIIa-1 Batang Pilipino 4. 2000.
Kinabibilangang Rehiyon naipapamalas ang pag- nakapagpapahayag ng may kaugnay na konsepto pp.207-213
unawa at pagpapahalaga pagmamalaki at pagkilala sa 2. Naipaliliwanag na ang mga 1. Pilot School MTB-MLE
1. Mga Tao sa pagkakakilanlang nabubuong kultura ng mga salik heograpikal katulad ng 1st Quarter (Grade 3)
2. Panahanan kultural ng lalawigan sa kinabibilangang lokasyon at klima ay naka AP3PKR- 2. MISOSA 4 Lesson 9-
3. Dialekto at Wika kinabibilangang rehiyon rehiyon iimpluwensiya sa pagbuo at IIIa-2 11
4. Paniniwala at Tradisyon paghubog ng uri ng 3. * HEKASI para sa
5. Pagdiriwang pamumuhay ng mga mga Batang Pilipino
lalawigan at rehiyon 4. 2000. pp.57-62

NILALAMAN LEARNING
6. Katutubong Sining 4. * Pilipinas: Bansang
(tula/awit/ sayaw/laro) Papaunlad 6. 2000.
7. Bagay Pang-kultura pp.71-72
(pagkain, produkto, 5. * Sibika at Kultura 3.
atbp) 2000. pp.72-80
8. Katawagan 6. * Pilipinas: Ang Ating
Bansa 3. 1999. pp.
61-68
1997. pp. 55-56
41-43
9. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
39-48
Mahal 6. 1999. pp. 82
3. Nailalarawan ang 1. Pilot School MTB-MLE
pagkakakilanlang kultural 2nd Quarter (Grade 3)
ng kinabibilangang rehiyon 2. * Pilipinas: Bansang
3.1 Nailalarawan ang Papaunlad 6. 2000.
pagkakakilanlang pp. 24-32
kultura ng sariling 3. Ang Magandang
lalawigan Daigdig ng Ating
3.2 Naiisa-isa ang mga mga Katutubong
pangkat ng mga tao sa AP3PKR- Kapatid (Philippines
sariling lalawigan at IIIb-c-3 Nonformal Education
rehiyon Project). 1998. pp.
3.3 Nakapagbibigay ng 1-44
mga halimbawang 4. * Pilipinas: Ang
salita mula sa mga wika Ating Bansa 3. 1999.
at diyalekto sa sariling pp. 101-115
lalawigan at rehiyon 5. * Ang Bayan Kong
3.4 Nailalarawan ang mga Mahal 6. 1999. pp.
kaugalian, paniniwala 51-52

NILALAMAN LEARNING
at tradisyon ng sariling 6. BALS Video- Ito ang
lalawigan at ng Aking Kultura
rehiyon.
B. Pagpapahalaga sa 4. Naipaliliwanag ang * Pagsibol ng Lahing
Pagkakakilanlang Kultural kahalagahan ng mga Pilipino 2. 2003. pp.41-44
AP3PKR-
ng Sariling Lalawigan at makasaysayan lugar at ang
IIId-4
Rehiyon mga saksi nito sa
pagkakakilanlang kultura ng
sariling lalawigan at rehiyon
5. Naihahambing ang 1. Pilot School MTB-MLE
pagkakatulad at pagkakaiba 1st Quarter (Grade 3)
ng mga kaugalian, 2. * Pilipinas: Bansang
paniniwala at tradisyon sa AP3PKR- Papaunlad 6. 2000.
sariling lalawigan sa karatig IIIe-5 pp.24-33
lalawigan sa 3. * Pilipinas: Bansang
kinabibilangang rehiyon at Papaunlad 6. 2000.
sa ibang lalawigan at Pp. 39-40
rehiyon
6. Nasusuri ang papel na 1. Pilot School MTB-MLE
ginagampanan ng kultura 1st Quarter (Grade 3)
sa pagbuo ng 2. * Pilipinas: Bansang
pagkakakilanlan ng sariling Papaunlad 6. 2000.
lalawigan at rehiyon, at sa pp. 44-54
Pilipinas 3. * Sibika at Kultura 3.
2000.pp.131-140
4. Ang Magandang
AP3PKR-
Daigdig ng Ating mga
IIIf-6
Katutubong Kapatid
(Philippines
Nonformal Education
Project). 1998. pp. 1-
44
Bansa 3. 1999. pp.
101-115

NILALAMAN LEARNING
7. Napahahalagahan ang iba’t 1. Pilot School MTB-MLE
ibang pangkat ng tao sa 1st Quarter (Grade 3)
lalawigan at rehiyon 2. * Pilipinas: Bansang
AP3PKR- Papaunlad 6. 2000.
IIIf-7 pp. 24-32
3. * Ang Bayan Kong
Mahal 6. 1999. pp.
36-50
8. Napapahalagahan ang mga 1. Pilot School MTB-MLE
sining (tula/awit/ sayaw) na 1st Quarter (Grade 3)
nagpapakilala sa lalawigan 2. * Pilipinas: Bansang
AP3PKR-
at rehiyon sa pamamagitan Papaunlad 6. 2000.
IIIg-8
ng pakikilahok sa mga pp. 35
gawain na nagsusulong ng 3. * HEKASI para sa
pagpapahalaga sa mga mga Batang Pilipino
sining sa lalawigan 4. 2000. pp. 297
9. Naipapakita sa iba’t-ibang 1. Pilot School MTB-
sining ang pagmamalaki sa MLE 1st Quarter
mga natatanging (Grade 3)
kaugalian, paniniwala at 2. * Pilipinas: Bansang
tradisyon ng iba’t ibang Papaunlad 6. 2000.
lalawigan sa pp. 24-35
kinabibilangang rehiyon 3. * HEKASI para sa
mga Batang Pilipino
4. 2000. pp. 297
AP3PKR-
4. Mga Katutubong
IIIh-9
Kaalaman at
Paniniwala
(Philippines
Nonformal
Education Project).
1998. pp. 8-26
5. * Ang Bayan Kong
Mahal 6. 1999. pp.
60-66

NILALAMAN LEARNING
10. Natutukoy ang mga * Sibika at Kultura 3.
katawagan sa iba’t ibang AP3PKR- 2000. pp.131-140
layon sa kinabibilanagng IIIi-10
rehiyon (e.g. paggalang,
paglalambing, pagturing)
11. Nakagagawa ng isang 1. Pilot School MTB-MLE
payak na mapang kultural 1st Quarter (Grade 3)
na nagpapakilala ng kultura 2. * Pilipinas: Bansang
AP3PKR-
ng ibat ibang lalawigan sa Papaunlad 6. 2000.
IIIj-11
rehiyon pp.25
IKAAPAT NA KARKHAN - Ekonomiya At Pamamahala

A. Ang Ekonomiya ng mga Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Naiuugnay ang kapaligiran 1. Pilot School MTB-MLE
Lalawigan sa Rehiyon sa uri ng pamumuhay ng 1st Quarter (Grade 3)
naipamamalas ang pang- nakapagpapakita ng kinabibilangang lalawigan 2. * Pilipinas: Bansang
unawa sa mga gawaing aktibong pakikilahok sa mga Papaunlad 6. 2000.
1. Kabuhayan at pangkabuhayan at gawaing panlalawigan tungo pp. 24-35
pinagkukunanng bahaging ginagampanan sa ikauunlad ng mga 3. * HEKASI para sa
yaman ng pamahalaan at ang lalawigan sa kinabibilangang mga Batang Pilipino
2. Produkto mga kasapi nito, mga rehiyon 4. 2000. pp. 297
3. Industriya pinuno at iba pang AP3EAP- 4. Mga Katutubong
4. Kalakalan naglilingkod tungo sa IVa-1 Kaalaman at
5. Negosyo pagkakaisa, kaayusan at Paniniwala
6. Inprastraktura kaunlaran ng mga (Philippines
7. Uri ng Empleyo lalawigan sa Nonformal Education
kinabibilangang rehiyon Project). 1998. pp. 8-
26
5. * Ang Bayan Kong
Mahal 6. 1999. pp.
60-66
2. Naipapaliwanag ang iba’t 1. Pilot School MTB-MLE
ibang pakinabang pang 1st Quarter (Grade 3)
AP3EAP-
ekonomiko ng mga likas 2. * HEKASI para sa
IVa-2
yaman ng lalawigan at mga Batang Pilipino
kinabibilangang rehiyon 4. 2000. pp. 73-193

NILALAMAN LEARNING
Bansa 3. 1999. pp.
41-70
4. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
51-70
5. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 42-62
52-60
Pinagpala 4. 2000.
pp. 76-157
8. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
55-124
3. Natatalakay ang 1. MISOSA Lesson 31
pinanggalingan ng produkto (Grade IV)
ng kinabibilagang lalawigan 2. * HEKASI para sa
mga Batang Pilipino
4. 2000. pp. 73-193
Bansa 3. 1999. pp.
41-70
AP3EAP-
4. * Ang Bayan Kong
IVb-3
Mahal 3. 1998. pp.
51-70
5. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang Bayan
Ko 3. 1999. pp. 42-62
52-60

NILALAMAN LEARNING
7. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
55-124
4. Naiisa-isa ang mga 1. MISOSA 4 Lesson 14-
produkto at kalakal na 30
matatagpuan sa 2. * HEKASI para sa mga
kinabibilangang rehiyon Batang Pilipino 4.
2000. pp. 73-193
Bansa 3. 1999. pp.
41-70
4. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
51-70
AP3EAP-
5. * Pilipino Ako, Pilipinas
IVb-4
Ang Bayan Ko 3.
1999. pp. 42-62
52-60
Pinagpala 4. 2000.
pp. 76-157
8. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
55-124
5. Naipakikita ang ugnayan ng 1. MISOSA 4 Lesson 14-30
kabuhayan ng mga AP3EAP- 2. * HEKASI para sa mga
lalawigan sa IVc-5 Batang Pilipino 4.
kinabibilangang rehiyon at 2000. pp. 73-193
sa ibang rehiyon
6. Naiuugnay ang MISOSA 4 Lesson 2, 31
pakikipagkalakalan sa AP3EAP- and 37
pagtugon ng mga IVc-6
pangangailangan ng sariling
lalawigan at mga karatig na

NILALAMAN LEARNING
lalawigan sa rehiyon at ng
bansa.
7. Natutukoy ang 1. MISOSA 4 Lesson 31
inprastraktura (mga and 37
daanan, palengke) ng mga AP3EAP- 2. * Sibika at Kultura 3.
lalawigan at naipaliliwanag IVd-7 2000. pp.16-48
ang kahalagahan nito sa
kabuhayan
8. Naipaliliwanag ang iba’t MISOSA 4 Lesson 31 and
ibang aspeto ng ekonomiya 37
(pangangailangan,
AP3EAP-
produksyon, kalakal,
IVd-8
insprastraktura, atbp.) sa
pamamagitan ng isang
graphic organizer
9. Natutukoy na ang rehiyon 1. Pilot School MTB-MLE
ay binibuo ng mga 3rd Quarter week 3-5
lalawigan na may sariling (Grade 3)
pamunuan AP3EAP- 2. * HEKASI para sa mga
IVe-9 Batang Pilipino 4.
2000. pp. 280-285
Papaunlad 6. 2000.
pp.117-119
B. Ang Pamamahala sa mga 10. Natutukoy na ang rehiyon 1. Pilot School MTB-MLE
Lalawigan ng ay binibuo ng mga 3rd Quarter week 3-5
Kinabibilangang Rehiyon lalawigan na may sariling (Grade 3)
pamunuan AP3EAP- 2. HEKASI para sa mga
1. Mga Pinuno ng mga IVe-10 Batang Pilipino 4.
Lalawigan sa Rehiyon 2000. pp. 280-285
2. Pamamahala at 3. Pilipinas: Bansang
Programa/ Proyekto/ Papaunlad 6. 2000.
Serbisyo pp.117-119
3. Karapatan at Tungkulin 11. Natutukoy ang mga 1. Pilot School MTB-MLE
AP3EAP-
tungkulin at pananagutan 3rd Quarter week 3-5
IVf-11
ng mga namumuno sa mga (Grade 3)

NILALAMAN LEARNING
lalawigan ng 2. * Pilipinas: Bansang
kinabibilangang rehiyon Papaunlad 6. 2000.
pp.119, 125-131
3. * HEKASI para sa mga
Batang Pilipino 4.
2000. pp. 280-284
2000. pp.241-243
Bansa 3. 1999. pp.
175-190
Ang Bayan Ko 3.
1999. pp. 177-183
172-185
1997. pp. 199-202
9. BALS Video-
Government
10.BALS Video – Basic
Education
12. Natatalakay ang mga 1. MISOSA 6 Lesson 35
paraan ng pagpili ng pinuno AP3EAP- 2. * Pilipinas: Bansang
ng mga lalawigan IVf-12 Papaunlad 6. 2000.
pp.114-119
13. Naipapaliwang ang 1. Pilot School MTB-MLE
kahalagahan ng 3rd Quarter week 3-4
pagkakaroon ng (Grade 3)
pamahalaan sa bawat AP3EAP- 2. MISOSA 6 Lesson 25
lalawigan sa IVg-13 3. * Pilipinas: Bansang
kinabibilangang rehiyon Papaunlad 6. 2000.
pp.119-120
2000. pp. 165-166

NILALAMAN LEARNING
14. Naipaliliwanag ang dahilan 1. Pilot School MTB-MLE
ng paglilingkod ng 3rd Quarter week 3-4
pamahalaan ng mga (Grade 3)
AP3EAP-
lalawigan sa mga kasapi 2. MISOSA 6 Lesson 25
IVg-14
nito.
Bansa 3. 1999. pp.
175-190
15. Natutukoy ang iba’t ibang 1. Pilot School MTB-MLE
paraan sa pakikiisa sa mga 4th Quarter week 1-5
proyekto ng pamahalaan ng (Grade 3)
mga lalawigan sa 2. * Sibika at Kultura 3.
kinabibilangang rehiyon 2000. pp.255-259
AP3EAP- Papaunlad 6. 2000.
IVh-15 pp.162-163
Bansa 3. 1999. pp.
155-158, 175-190,
196-198
5. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp.
213-217, 244-257
16. Nakalalahok sa mga 1. Pilot School MTB-MLE
gawaing nakatutulong sa 4th Quarter week 1-5
pagkakaisa, kaayusan at (Grade 3)
AP3EAP-
kaunlaran ng sariling 2. * Pilipinas: Bansang
IVi-16
lalawigan at kinabibilangang Papaunlad 6. 2000.
rehiyon pp.177
2000. pp.260
BAITANG 4

PAMANTAYAN SA PAGKATUTO: Naipagmamalaki ang pagka-Pilipino at ang bansang Pilipinas na may pagpapahalaga sa pagkakaiba-iba ng mga kulturang Pilipino batay sa
paggamit ng mga kasanayan sa heograpiya, pag-unawa sa kultura at kabuhayan, pakikilahok sa pamamahala at pagpapahalaga sa mga
mithiin ng bansang Pilipinas.

NILALAMAN
(Content )
UNANG MARKAHAN - Ang Aking Bansa
A. Pagkilala sa Bansa Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natatalakay ang konsepto
ng bansa
naipamamalas ang pag- naipapaliwanag na ang 1.1 Nakapagbibigay ng AP4AAB-
unawa sa konsepto ng Pilipinas ay isang bansa halimbawa ng bansa Ia-1
bansa. 1.2 Naiisa-isa ang mga
katangian ng bansa
2. Nakapagbubuo ng AP4AAB-
kahulugan ng bansa Ib-2
3. Naipapaliwanag na ang AP4AAB-
Pilipinas ay isang bansa Ib-3
B. Ang Kinalalagyan ng Naipamamalas ang Naipamamalas ang 4. Natutukoy ang relatibong 1. MISOSA Lesson 1, 2, 5, 7
Aking Bansa pang-unawa sa kasanayan sa paggamit lokasyon (relative location) (Grade IV)
pagkakakilanlan ng ng mapa sa pagtukoy ng Pilipinas batay sa mga 2. MISOSA 6 Lesson 11- 14
Batayang heograpiya bansa ayon sa mga ng iba’t ibang lalawigan nakapaligid dito gamit ang 3. * Hekasi: Para sa mga Batang
1. direksyon katangiang heograpikal at rehiyon ng bansa pangunahin at Pilipino 4. 2000. pp. 35-37, 53-
2. relatibong lokasyon gamit ang mapa. pangalawang direksyon 55
3. distansya 4. * Pilipinas: Bansang Papaunlad
6. 2000. pp. 59-61
Uri ng mapa 5. * Sibika at Kultura 3. 2000. pp.
AP4AAB-Ic-
1. mapa ng Pilipinas sa 27
4
mundo 6. * Pilipinas: Bansang Pinagpala
2. mapa ng mga 4. 2000. P.53
lalawigan at rehiyon 7. * Ang Bayan Kong Mahal 4.
3. mapa ng populasyon 1999. pp. 31-32
1999. pp. 72-75
20-23
10. * Pilipino Ako, Pilipinas ang
Bayan Ko 3. 1999. Pp.9-11

NILALAMAN
(Content )
11. * Pilipinas ang Ating bansa 3.
1999. Pp. 13-17
1997. Pp 11-15
5. Natutukoy sa mapa ang 1. OHSP Module 1a (1st Quarter)
kinalalagyan ng bansa sa 2. MISOSA 4 Lesson 1 and 7
rehiyong Asya at mundo 3. * Pilipinas: Bansang Papaunlad
AP4AAB-Ic-
6. 2000. pp. 59-63
5
4. * Ang Mundo Ayon sa Mapa
(Philippines Nonformal
Education Project). 2001. Pp.
7-23
6. Nakapagsasagawa ng 1. MISOSA Lesson 1,5,7-8 (Grade
interpretasyon tungkol sa IV)
kinalalagyan ng bansa 2. * Hekasi: Para sa mga Batang
gamit ang mga batayang Pilipino 4. 2000. pp. 30-33, 39-
heograpiya tulad ng iskala, 41
distansya at direksyon 3. EASE I MODULE 2
AP4AAB-
4. Maps And Scales (Philippines
Id-6
Nonformal Education Project).
2001. pp. 2-35
1999. pp. 7-15
6. * Pilipinas: bansang Pinagpala
4. 2000. pp. 5-18
7. Natatalunton ang mga 1. MISOSA 6 Lesson 11,13 and
hangganan at lawak ng 14
teritoryo ng Pilipinas gamit AP4AAB- 2. EASE I Module 2
ang mapa Id-7 3. * Pilipinas: Bansang Papaunlad
6. 2000. pp. 64-67
8. Naiuugnay ang klima at 1. MISOSA Lesson 9-11 (GRADE

panahon sa lokasyon ng AP4AAB- IV)
bansa sa mundo. Ie-f-8 2. Pilot School MTB-MLE Lesson 1
(Grade 3 – 1st quarter)

NILALAMAN
(Content )
8.1 Nakikilala na ang 3. * Hekasi: Para sa mga Batang
Pilipinas ay isang Pilipino 4. 2000. pp. 57-60, 63-
bansang tropikal 66
8.2 Natutukoy ang iba 4. * Pilipinas: Bansang Papaunlad
pang salik 6. 2000. pp. 69-72
(temperatura, dami 5. * Sibika at Kultura 3. 2000. pp.
ng ulan) na may 72-75
kinalaman sa klima 6. * Ang Bayan Kong Mahal 4.
ng bansa 1999. 33-48
8.3 Nailalarawan ang 7. * Pilipinas: Bansang Pinagpala
klima sa iba’t ibang 4. 2000. pp. 55-65
bahagi ng bansa sa 8. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
tulong ng mapang 1999. pp. 79-82
pangklima 9. * Ang Bayan Kong Mahal 3.
8.4 Naipapaliwanag na 1998. Pp. 42-46
ang klima ay may 10. * Sibika at Kultura 3. 1997. Pp.
kinalaman sa uri 36-40, 48-56
ngmga pananim at 11. * Pilipino Ako, Pilipinas ang
hayop sa Pilipinas Bayan Ko 3. 1999. Pp. 31-39
12. * Pilipinas ang Ating Bansa 3.
1999. Pp. 35-39
1997. Pp. 35-43
9. Naipaliliwanag ang 1. MISOSA 6 Lesson 13
katangian ng Pilipinas 2. * Pilipinas: Bansang Papaunlad
AP4AAB-
bilang bansang maritime o 6. 2000. p. 63
Ig-9
insular
C. Ang Katangiang Pisikal 10. Nailalarawan ang bansa 1. MISOSA 6 Lesson 15-23
ng Aking Bansa ayon sa mga katangiang 2. EASE I Module 2
pisikal at pagkakakilanlang 3. * Pilipinas: Bansang Papaunlad
Uri ng Mapa heograpikal nito AP4AAB- 6. 2000. pp. 3-4, 67-92
1. Mapang pisikal 10.1 Napaghahambing Ig-h-10 4. * Hekasi: Para sa mga Batang
2. Mapang pangklima ang iba’t ibang Pilipino 4. 2000 pp. 185-189
3. Mapang topograpiya pangunahing anyong 5. * Sibika at Kultura 3. 2000 pp.
3.1 lokasyon 47-48, 50-63

NILALAMAN
(Content )
3.2 klima/ panahon lupa at anyong tubig 6. * Pagsibol ng Lahing Pilipino 2.
3.3 anyong tubig/ ng bansa 2003. pp. 49-62
anyong lupa 10.2 Natutukoy ang mga 7. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
pangunahing likas na 1999. pp. 91-95, 99-1104
yaman ng bansa 8. * Ang Bayan Kong Mahal 3.
10.3 Naiisa-isa ang mga 1998. pp. 22-39
magagandang 9. * Pagsibol ng Lahing Pilipino 3.
tanawin at lugar 1997. pp. 20-31
pasyalan bilang 10. * Pilipinas, Ang ating Bansa 3.
yamang likas ng 1999. Pp. 20-31
bansa 11. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
10.4 Naihahambing ang Bayan Ko 3. 1999. Pp. 16-31
topograpiya ng iba’t 12. * Ang lahing Pilipino 1. 1997.
ibang rehiyon ng Pp. 31-45, 51-66
bansa gamit ang 13. * Sibika at Kultura 1. 1998. Pp.
mapang 19-27, 32-42
topograprapiya 14. * Pilipinas: Bansang Minamahal
10.5 Naihahambing ang 1. 1997. Pp. 33-44, 55-70
iba’t ibang rehiyon 15. * Pilipinas: Ang Ating Bansa 1.
ng bansa ayon sa 1999. Pp. 36-41, 50-57
populasyon gamit 16. * Ang bayan Kong Mahal 1.
ang mapa ng 1998. Pp. 53-68, 76-95
populasyon 17. * Lahing Pilipino 2. 1997. Pp.
24-32, 41-53
18. * Pamayanan ng Pilipino 2.
1997. Pp. 41-53, 53-68
19. * Ang bayan Kong Mahal 2.
1998. Pp. 31-35, 42-54
53-59, 65-80
Bayan Ko 2. 1997. Pp. 39-46,
54-70
Pp. 68-75, 83-109

NILALAMAN
(Content )
11. Nailalarawan ang EASE I Module 2
kalagayan ng Pilipinas na AP4AAB-Ii-
nasa “Pacific Ring of Fire” 11
at ang implikasyon nito.
12. Nakagagawa ng mga 1. Paghahanda sa Kalamidad
mungkahi upang (Philippines Nonformal
mabawasan ang Education Project). 2001. pp.
masamang epekto dulot ng 4-51
kalamidad 2. Preparing For Calamities
12.1 Natutukoy ang mga (Philippines Nonformal
lugar sa Pilipinas na Education Project). 2001. pp.
sensitibo sa 4-51
panganib gamit ang 3. Bagyo At Lindol: Paano
hazard map AP4AAB- Paghahandaan? (Philippines
12.2 Nakagagawa ng Ii-j-12 Nonformal Education Project).
nang maagap at 1998. pp. 1-42
wastong pagtugon sa 4. Handa Ka Na Ba Sa Kalamidad?
mga panganib (Philippines Nonformal
Education Project). 1998. pp.
1-40
4. 2000. pp. 60
1999. pp. 49-50
13. Nakapagbibigay ng 1. MISOSA 6 Lesson 37
konlusyon tungkol sa 2. EASE I Module 2
kahalagahan ng mga 3. * Hekasi: Para sa mga Batang
katangiang pisikal sa pag- Pilipino 4. 2000. pp. 68-69
unlad ng bansa AP4AAB-Ij- 4. * Ang Bayan Kong Mahal 4.
13 1999. pp. 51-52
4. 2000. pp. 69
1999. p. 76
IKALAWANG MARKAHAN - Lipunan, Kultura at Ekonomiya ng Aking Bansa

NILALAMAN
(Content )
A. Gawaing Pangkabuhayan Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nailalarawan ang mga 1. MISOSA 4 Lesson 2, 14-20,
ng Bansa gawaing pangkabuhayan sa 22-25, 28-31 and 37
1. Likas yaman nasusuri ang mga iba’t nakapagpapakita ng iba’t ibang lokasyon ng 2. * Hekasi: Para sa mga Batang
2. Kahalagahan at ibang mga gawaing pagpapahalaga sa iba’t bansa Pilipino 4. 2000. Pp. 74-78, 81-
pangangalaga pangkabuhayan batay sa ibang hanapbuhay at 1.1 Naiuugnay ang 81, 87-90
3. Kabuhayan at heograpiya at mga gawaing kapaligiran sa uri ng 3. * Sibika at Kultura 3. 2000. Pp.
pinagkukunang oportunidad at hamong pangkabuhayan na hanap buhay 78-90
yaman kaakibat nito tungo sa nakatutulong sa 1.2 Naihahambing ang mga 4. * Pilipinas: Bansang Papaunlad
likas kayang pag-unlad. pagkakakilanlang produkto at kalakal na 6. 2000. pp. 85-88
Uri ng Mapa Pilipino at likas kayang matatagpuan sa iba’t AP4LKE- 5. * Pilipino Ako, Pilipinas Ang
1. mapang pisikal pag-unlad ng bansa. ibang lokasyon ng bansa IIa-1 Bayan Ko 3. 1999. pp. 42-50
2. mapang pangklima (Hal: pangingisda, 6. * Pilipinas Ang Ating Bansa3.
3. mapa ng mga produkto paghahabi, pagdadaing, 1999. pp. 41-60
pagsasaka, atbp.) 7. * Pagsibol ng lahing Pilipino 3.
1.3 Nabibigyang-katwiran 1997. pp. 47-64
ang pang-aangkop na 8. * Ang Bayan Kong Mahal 3.
ginawa ng mga tao sa 1998. pp. 51-70
kapaligiran upang 9. * Sibika at Kultura 3. 1997. pp.
matugunan ang kanilang 46-55
pangangailangan
2. Naipaliliwanag ang iba’t 1. MISOSA 6 Lesson 15-23
ibang pakinabang pang AP4LKE- 2. * Hekasi: Para sa mga Batang
ekonomiko ng mga likas IIb-2 Pilipino 4. 2000. pp. 191-193
yaman ng bansa
3. Nasusuri ang kahalagahan 1. MISOSA 6 Lesson 15-23
ng matalinong pagpapasya 2. * Sibika at Kultura 1. 2001. pp.
sa pangangasiwa ng mga 75-86
likas na yaman ng bansa 3. * Pilipinas: Bansang Papaunlad
3.1 Natatalakay ang ilang 6. 2000. pp. 96-102
mga isyung AP4LKE- 4. * Sibika at Kultura 3. 2000. pp.
pangkapaligiran ng IIb-d-3 91-95
bansa 5. PRODED Learning Guide in
3.2 Naipaliliwanag ang Heograpiya/Kasaysayan/Sibika:
matalino at di- Likas na Yaman: Gamitin at
matalinong mga Ingatan 6. 2003. pp. 3
paraanng pangangasiwa

NILALAMAN
(Content )
ng mga likas nayaman 6. Ingatan Ang Mga Anyong
ng bansa Tubig (Philippines Nonformal
3.3 Naiuugnay ang Education Project). 1998. pp.
matalinong 5-25
pangangasiwa ng likas 7. Ang Pangangalaga Ng Ating
na yaman sa pag-unlad Mga Yamang Tubig
ng bansa (Philippines Nonformal
3.4 Natatalakay ang mga Education Project). 2001. pp.
pananagutan ng bawat 4-40
kasapi sa pangangasiwa 8. * Sibika at Kultura 3. 1997.
at pangagalaga ng Pp.57-60
pinagkukunang yaman 9. * Pagsibol ng Lahing Pilipino 3.
ng bansa 1997. Pp. 66-68
3.5 Nakapagbibigay ng 10. * Pilipinas ang Ating Bansa 3.
mungkahing paraan ng 1999. Pp. 71-76
wastong pangangasiwa 11. * Pilipino Ako, Pilipinas ang
ng likas yaman ng bansa Bayan Ko 3. 1999. Pp. 66-72
1999. Pp. 107-116
13. * Pagsibol ng lahing Pilipino 1.
1997. Pp. 43-49
62-65
79-86
Minamahal 1. 1997. Pp.68-79
1998. Pp. 89-95
18. Sibika at Kultura 1. 1997. Pp.
72-75
19. * Pilipinas Bansang Maganda
2. 2000. Pp. 90-91, 99-100,
109-110
20. * Kulturang Pilipino 2. 2000. P.
46, 53

NILALAMAN
(Content )
Bayan Ko 2. 1997. Pp. 75-84
Pp.71-72, 80-81
1998. Pp. 54-55, 66-67
24. * Pamayanan ng Pilipino 2.
1997. Pp. 69-71
25. Lahing Pilipino 2. 1997. Pp. 51-
55
4. Naiuugnay ang 1. MISOSA 6 Lesson 19 -21
kahalagahan ng 2. PRODED Learning Guide in
pagtangkilik sa AP4LKE- Heograpiya/Kasaysayan/Sibika:
sariling produkto sa pag- IId-4 Pinoy Gising: Tangkilikin
unlad at pagsulong ng Sariling Atin 6. 2003. P.3
bansa
5. Natatalakay ang mga Mga Ideya Tungkol Sa Mga
hamon at oportunidad sa AP4LKE- Proyektong Mapagkakakitaan
mga gawaing IId-5 (Philippines Nonformal Education
pangkabuhayan ng bansa. Project). 2001. pp. 4-30
6. Nakalalahok sa mga 1. MISOSA 6 Lesson 24
gawaing lumilinang sa 2. * Hekasi: Para sa mga Batang
pangangalaga, at Pilipino 4. 2000. Pp. 188- 189
nagsusulong ng likas AP4LKE-
kayang pag-unlad IIe-6
(sustainable development)
ng mga likas yaman ng
bansa
B. Pagkakilanlang Kultural Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 7. Nailalarawan ang mga 1. MISOSA 4 Lesson 14- 34 and
pagkakakilanlang kultural 41
Uri ng mapang kakailanganin naipamamalas ang pag- naipagmamalaki ang ng Pilipinas 2. * Pilipinas: Bansang Papaunlad
1. relihiyon unawa sa pagkakilanlang pagkakakilanlang 7.1 Natutukoy ang ilang AP4LKE- 6. 2000. pp. 24-32
2. panahanan Pilipino batay sa kultural ng Pilipino halimbawa ng IIe-f-7 3. * Sibika at Kultura 3. 2000.
3. Katutubong pagpapahalaga sa batay sa pag-unawa, kulturang Pilipino sa pp.112-120, 121-140
Pamayanan pagkakaiba-iba ng mga pagpapahalaga at iba’t ibang rehiyon ng 4. * Pagsibol ng Lahing Pilipino 2.
(indigenous peoples/ pagsusulong ng pangkat Pilipinas (tradisyon, 2003. pp. 2-11, 41-45

NILALAMAN
(Content )
Indigenous Cultural pamayanang pang- kultural, pangkat etno- relihiyon, kaugalian, 5. EASE I MODULE 4
Community) kultural. linggwistiko at iba pang paniniwala, kagamitan, 6. * Ang Bayan Kong Mahal 4.
4. pangkat etno- pangkat panlipunan na atbp.) 1999. pp. 217-220
linggwistiko bunga ng migrasyon at 7.2 Natatalakay ang
5. Kaugalian, tradisyon, “inter-marriage”. kontribusyon ng mga
paniniwala iba’t ibang pangkat
6. Pamanang Pook (pangkat etniko,
pangkat etno-
linguistiko at iba pang
pangkat panlipunan na
bunga ng migrasyon at
“inter-marriage”) sa
kulturang Pilipino
7.3 Natutukoy ang mga
pamanang pook bilang
bahagi ng
pagkakakilanlang
kulturang Pilipino
7.4 Nakagagawa ng
mungkahi sa
pagsusulong at
pagpapaunlad
kulturang Pilipino
8. Nasusuri ang papel na * Hekasi: Para sa mga Batang
AP4LKE-
ginagampanan ng kultura Pilipino 4. 2000. pp. 218-221
IIg-8
sa pagbuo ng
pagkakakilanlang Pilipino
9. Naipapakita ang MISOSA 6 Lesson 13 and 14
kaugnayan ng heograpiya,
AP4LKE-
kultura at pangkabuhayang
IIg-9
gawain sa pagbuo ng
pagkakilanlang Pilipino
10. Natatalakay ang kahulugan AP4LKE- 1. MISOSA 6 Lesson 35

ng pambansang awit at IIh-10 2. * Pagsibol ng Lahing Pilipino 2.
2003. pp. 85-95

NILALAMAN
(Content )
watawat bilang mga 3. * Sibika at Kultura 1. 2001. Pp.
sagisag ng bansa 87-98
92-93
71-74
83
1. 1997. Pp. 80-83
8. * Pilipinas, Bayan Mo, Bayan Ko
1. 1997. Pp. 85-90
9. * Pilipinas: Ang ating Bansa 1.
1999. Pp. 25-27
10. * Lahing Pilipino 2. 1997. Pp.70-
72
11. * Pamayanang Pilipino 2. 1997.
Pp. 88-91
1998. Pp. 92-95
108-110
14. * Pilipino Ako, pilipinas ang
Bayan Ko 2. 1997. Pp. 100-105
15.* Kulturang Pilipino 2. 2000.
Pp. 70-72
11. Nakabubuo ng plano na * Hekasi: Para sa mga Batang
magpapakilala at Pilipino 4. 2000. pp. 194
AP4LKE-
magpapakita ng
IIi-11
pagmamalaki sa kultura ng
mga rehiyon sa malikhaing
paraan.
12. Nakasusulat ng sanaysay 1. Pagsibol ng Lahing Pilipino 2.
AP4LKE-
na tumatalakay sa 2003. pp. 95
IIj-12
pagpapahalaga at 2. * Sibika at Kultura 1. 2001. pp.
107

NILALAMAN
(Content )
pagmamalaki ng kulturang 3. * Pilipinas: Bansang Papaunlad
Pilipino 6. 2000. pp. 54
IKATLONG MARKAHAN – Ang Pamamahala Sa Aking Bansa
A. Ang Pambansang Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natatalakay ang 1. MISOSA Lesson 26 (GRADE
Pamahalaan kahulugan at kahalagahan VI)
1. Balangkas naipamamalas ang nakapagpapakita ng ng pambansang AP4PAB- 2. * Pilipinas: Bansang
2. Mga Kapangyarihan pang-unawa sa aktibong pakikilahok at pamahalaan IIIa-1 Papaunlad 6. 2000. pp. 107,
ng mga Sangay bahaging ginagampanan pakikiisa sa mga 119
3. Sagisag ng bansa ng pamahalaan sa proyekto at gawain ng 3. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
lipunan, mga pinuno at pamahalaan at mga 1999. p. 120, 130
iba pang naglilingkod sa pinuno nito tungo sa 2. Nasusuri ang balangkas o 1. MISOSA Lesson 27-28, 35
pagkakaisa, kaayusan at kabutihan ng lahat istruktura ng pamahalaan (Grade VI)
kaunlaran ng bansa (common good) ng Pilipinas 2. * Pilipinas: Bansang
2.1 Natatalakay ang Papaunlad 6. 2000. pp. 117-
kapangyarihan ng 118
tatlong sangay ng 3. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
pamahalaan Pp. 124-126
(ehekutibo,
lehislatura at
hudikatura)
2.2 Natatalakay ang
antas ng AP4PAB-
pamahalaan IIIa-b-2
(pambansa at
lokal)
2.3 Natutukoy ang
mga namumuno
ng bansa
2.4 Natatalakay ang
paraan ng pagpili
at ang kaakibat na
kapangyarihan ng
mga namumuno
ng bansa
3. Nasusuri ang mga AP4PAB- 1. MISOSA 6 Lesson 27 and 28
ugnayang kapangyarihan IIIc-3

NILALAMAN
(Content )
ng tatlong sangay ng 2. * Pilipinas: Bansang
pamahalaan Papaunlad 6. 2000. pp. 114-
3.1 Naipaliliwanag ang 117
“separation of
powers” ng tatlong
sangay ng
pamahalaan
3.2 Naipaliliwanag ang
“check and
balance” ng
kapangyarihan sa
bawat isang sanga
B. Ang Pamahalaan at Naipapaliwanag ang 4. Natatalakay ang epekto MISOSA 6 Lesson 29 and 30
Serbisyong Panlipunan tungkulin ng ng mabuting pamumuno AP4PLR-
pamahalaan na sa pagtugon ng IIId-4
itaguyod ang karapatan pangangailangan ng
ng mga mamamayan bansa
5. Natatalakay ang MISOSA 6 Lesson 28
kahulugan ng ilang
simbolo at sagisag ng AP4PAB-
kapangyarihan ng IIId-5
pamahalaan (ei.
executive, legislative,
judiciary)
6. Nasusuri ang mga 1. MISOSA Lesson 29 (Grade VI)
paglilingkod ng 2. * Hekasi: Para sa mga Batang
pamahalaan upang Pilipino 4. 2000. Pp. 280-284
matugunan ang 3. * Pilipinas: Bansang Papaunlad
pangangailangan ng 6. 2000. pp.125-131
AP4PAB-
bawat mamamayan 4. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
IIIf-g-6
6.1 Naiisa isa ang mga 1999. Pp. 131-138, 148-153
programang
pangkalusugan
pamamaraan sa

NILALAMAN
(Content )
pagpapaunlad ng
edukasyon sa bansa
6.3 Nakakapagbigay
halimbawa ng mga
programa
pangkapayapaan
paraan ng
pagtataguyod ng
ekonomiya ng bansa
6.5 Nakakapag bigay
halimbawa ng mga
programang pang-
inprastraktura atbp
ng pamahalaan
7. Nasusuri ang tungkulin 1. MISOSA 6 Lesson 31
ng pamahalaan na 2. * Pagsibol ng Lahing Pilipino
itaguyod ang karapatan 2. 2003. Pp. 126-129
ng bawat mamamayan 3. * Sibika at Kultura 3. 2000.
pp. 248-252, 268-272
AP4PAB- 4. * PRODED Learning Guide in
IIIh-7 Sibika at Kultura: Karapatan
Ko, Ibigay Ninyo 2. 2003. pp.
5-10
4. 2000. pp. 242-250
1999. pp. 225-235
8. Nasusuri ang mga MISOSA 6 Lesson 29
proyekto at iba pang
AP4PAB-
gawain ng pamahalaan
IIIi-8
sa kabutihan ng lahat o
nakararami
9. Nasusuri ang iba’t ibang 1. MISOSA 6 Lesson 40
AP4PAB-
paraan ng pagtutulungan 2. * Pagsibol ng Lahing Pilipino 2.
IIIj-9
ng pamahalaang 2003. pp. 98-106

NILALAMAN
(Content )
pambayan, pamahalaang 3. * Sibika at Kultura 3. 2000. pp.
panlalawigan at iba pang 179-180
tagapaglingkod ng
pamayanan
IKAAPAT NA MARKAHAN - Kabahagi Ako sa Pag-unlad ng Aking Bansa
Mga Karapatan at Tungkulin Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay 1. Natatalakay ang konsepto 1. PRODED Learning Guide in
ng Mamamayang Pilipino ng pagkamamamayan Heograpiya/Kasaysayan/Sibika:
naipamamalas ng mag- nakikilahok sa mga 1.1. Natutukoy ang Pagkamamamayan 6. 2003.
1. Kagalingang pansibiko aaral ang pang-unawa gawaing pansibiko na batayan ng pagka pp. 5-8
2. Karapatang Panlipunan at pagpapahalaga sa nagpapakita ng mamamayang AP4KPB- 2. * Pilipinas: Bansang Papaunlad
3. Karapatang Pantao kanyang mga karapatan pagganap sa kanyang Pilipino IVa-b-1 6. 2000. pp. 140-142
4. Karapatang pambansa at tungkulin bilang tungkulin bilang 1.2. Nasasabi kung sino 3. * Ang Bayan Kong Mahal 6.
mamamayang Pilipino mamamayan ng bansa ang mga 1999. Pp. 164-168
at pagsasabuhay ng mamamayan ng
kanyang karapatan. bansa
2. Natatalakay ang konsepto 1. MISOSA 6 Lesson 33 and 35
ng karapatan at tungkulin 2. * Sibika at Kultura 1. 2001. pp.
2.1 Natatalakay ang mga 164-172
karapatan ng 3. * Pagsibol ng Lahing Pilipino 2.
mamamayang 2003. Pp. 132-138
Pilipino 4. * Pilipinas: Bansang Pinagpala
2.2 Natatalakay ang 4. 2000. p. 243-247
tungkulin ng 5. Ang Bayan Kong Mahal 4. *
mamamayang 1999. pp. 226-230
AP4KPB-
Pilipino 6. Ang Bayan Kong Mahal 6. *
IVc-2
1999. Pp. 171-185
7. Pagsibol ng Lahing Pilipino 3.
1997. Pp. 172-185, 193-197
8. * Pilipinas ang Ating Bansa 3,
1999. Pp. 214-216
Bayan Ko 3. 1999. Pp. 176-183
142-154

NILALAMAN
(Content )
1998. Pp. 184-187, 249-256,
265-267
3. Natatalakay ang mga 1. * Sibika at Kultura 3. 2000. pp.
tungkuling kaakibat ng 255-260
bawat karapatang 2. * Hekasi: Para sa mga Batang
tinatamasa. Pilipino 4. 2000. pp. 286-287
1999. pp. 232-236
AP4KPB-
4. 2000. p. 249
IVc-3
1998. Pp. 265-267
167-180
Bayan Ko 3. 1999. Pp. 200-210
1997. Pp 203-206
4. Natatalakay ang 1. MISOSA Lessons 44-48 (Grade
kahalagahan ng mga VI)
gawaing pansibiko ng 2. * Sibika at Kultura 3. 2000. pp.
bawat isa bilang kabahagi 165-172, 261-266
ng bansa 3. * Pilipinas: Bansang Papaunlad
4.1 Naibibigay ang 6. 2000. pp. 164-166
kahulugan ng
kagalingang pansibiko
AP4KPB-
(civic efficacy)
IVd-e-4
4.2 Natatalakay ang mga
gawaing nagpapakita
ng kagalingan pansibiko
ng isang kabahagi ng
bansa (hal. Pagtangkilik
ng produktong Pilipino,
pagsunod sa mga batas
ng bansa, tumulong sa

NILALAMAN
(Content )
paglilinis ng
kapaligiran).
4.3 Nahihinuha ang epekto
ng kagalingang
pansibiko sa pag-unlad
ng bansa.
5. Nabibigyang halaga ang 1. MISOSA 6 Lessons 44-48
bahagingginagampanan ng 2. * Sibika at Kultura 3. 2000. pp.
mga mamamayan 200-205
sapagtataguyod ng 3. * Pilipinas: Bansang Papaunlad
kaunlaran ng bansa 6. 2000. pp. 169-174
5.1 Naipaliliwanag kung
paano itinataguyod ng
mgamamamayan ang
kaunlaran ng bansa
5.2 Naipaliliwanag kung
AP4KPB-
paano makatutulong sa
IVf-g-5
pagunlad at pagsulong
ng bansa ang
pagpapaunlad sa
sariling kakayahan at
kasanayan
5.3 Naibibigay ang
kahulugan at katangian
ng pagiging
produktibong
mamamayan
6. Napahahalagahan ang mga 1. PRODED Learning Guide in
pangyayari at kontribusyon Heograpiya/Kasaysayan/Sibika:
ng mga Pilipino sa iba’t- Ano ang Pagpapahalaga? 6.
ibang panig ng daigdig 2003. pp. 1-7
AP4KPB-
tungo sa kaunlaran ng 2. The Filipino Workers- World
IVh-6
bansa (hal. OFW) Class: Pride of the Country
5-43

NILALAMAN
(Content )
3. OFW’s: Mga Pinoy sa Ibayong
Dagat: Ang Bagong Bayani
4-39
7. Naipakikita ang pakikilahok 1. Know Your Rights (Philippines
sa mga programa at Nonformal Education Project).
proyekto ng pamahalaan 2001. Pp. 3-31
na nagtataguyod ng mga 2. Alamin Mo Ang Iyong
karapatan ng mamamayan Karapatan (Philippines
AP4KPB-
2001. pp. 4-33
IVi-7
3. Karapatan Mo, Alamin Mo
Education Project). 1998. pp. 4
4. Mga Karapatan ng
Manggagawa (Philippines
1998. pp. 4-30
8. Nakapagsusulat ng 1. PRODED Learning Guide in
sanaysay tungkol sa Sibika at Kultura: Ako Ay
pagka-Pilipino at sa Pilipino 2. 2000. pp. 1-8
Pilipinas bilang bansa 2. PRODED Learning Guide in
Sibika at Kultura: Pilipinas,
AP4KPB-
Saan Ka? 3. 2000. pp. 3-5
IVj-8
2003. pp. 12
pp. 143
5. * Pilipinas: Bansang Papaunlad
6. 2000. pp. 35
BAITANG 5

PAMANTAYAN SA PAGKATUTO: Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa mga
malalaking pagbabagong pang-ekonomiya at ang implikasyon nito sa lipunan sa simula ng ika-labing siyam na siglo, gamit ang batayang
konsepto katulad ng kahalagahang pangkasaysayan (historical significance), pagpapatuloy at pagbabago, ugnayang sanhi at epekto tungo
sa paglinang ng isang batang mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa at
may pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng maunlad na kinabukasan para sa bansa.

NILALAMAN
(Content )
UNANG MARKAHAN - Ang Pinagmulan ng Lahing Pilipino
A. Ang Kinalalagyan ng Aking Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Nailalarawan ang lokasyon 1. MISOSA 4 Lessons
Bansa ng Pilipinas sa mapa 1,2,3,6,8
naipamamalas ang naipamamalas ang 1.1 Natutukoy ang 2. MISOSA 6 Lesson 11-
Batayang heograpiya mapanuring pag-unawa pagmamalaki sa nabuong kinalalagyan ng Pilipinas 14
1. Absolute na lokasyon gamit at kaalaman sa kabihasnan ng mga sa mundo gamit ang 3. Pilot School MTB-MLE
ang mapa kasanayang sinaunang Pilipinogamit ang mapa batay sa ”absolute (Grade 3 –2nd quarter)
1.1 Prime meridian, pangheograpiya, ang kaalaman sa kasanayang location” nito (longitude 4. Pilot School MTB-MLE
International Date mga teorya sa pangheograpikal at at latitude) Lesson 1 (Grade 3 –
Line, Equator, North pinagmulan ng lahing mahahalagang konteksto ng 1.2 Natutukoy ang 1st quarter)
and South Poles, Pilipino upang kasaysayan ng lipunan at relatibong lokasyon 5. EASE I Module 2
Tropics of Cancer and mapahahalagahan ang bansa kabilang ang mga (relative location) ng 6. * Sibika at Kultura 3.
Capricorn at Arctic konteksto ng lipunan/ teorya ng pinagmulan at Pilipinas batay sa karatig 2000. pp.25-27
and Antarctic Circles pamayanan ng mga pagkabuo ng kapuluan ng bansa na nakapaligid 7. * HEKASI para sa mga
1.2 Likhang guhit sinaunang Pilipino at ang Pilipinas at ng lahing Pilipino dito gamit ang AP5PLP- Batang Pilipino 4.
2. Relatibong lokasyon kanilang ambag sa pangunahin at Ia-1 2000. pp.1-53
3. Klima at panahon pagbuo ng kasaysayan pangalawang direksyon 8. * Pilipinas: Bansang
ng Pilipinas Papaunlad 6. 2000.
pp.59-68
9. PRODED Learning
Kasaysayan at Sibika.
Mga Guhit Latitud 4.
2001. pp. 1-21
10. PRODED Learning
Ang Grid 4. 2001.
pp.1-21

NILALAMAN
(Content )
Mahal 6. 1999. pp. 72-
76
Ang Bayan Ko 3. 1999.
pp. 9-11
Bansa 3. 1999. pp. 3
Pilipino, Batayang
Aklat 3. 1997. pp. 3,
13-15
Mahal 4. 1999. pp. 13-
14, 31-32
Papaunlad 4. 2000.
pp. 55-65
2. Nailalarawan ang klima ng 1. MISOSA 4 Lesson 9-11
Pilipinas bilang isang 2. Pilot School MTB-MLE
bansang tropikal ayon Lesson 1 (Grade 3 –
salokasyon nito sa mundo 1st quarter)
2.1 Natutukoy ang mga 3. EASE I Module 2
salik na may kinalaman 4. * HEKASI para sa mga
sa klima ng bansa tulad Batang Pilipino 4.
ng temperatura, dami 2000. pp.57-60
AP5PLP-
ng ulan, humidity 5. * Pilipinas:Bansang
Ib-c-2
2.2 Naipaliliwanag ang Papaunlad 6. 2000.
pagkakaiba ng panahon pp.69-72
at klima sa iba’t ibang 6. * Ang Bayan Kong
bahagi ng mundo Mahal 6. 1999. pp. 76-
2.3 Naiugnay ang uri ng 82
klima at panahon ng 7. * Pilipino Ako, Pilipinas
bansa ayon sa lokasyon Ang Bayan Ko 3. 1999.
nito sa mundo pp. 31-33

NILALAMAN
(Content )
Bansa 3. 1999. pp. 36-
39
37-43
Mahal 3. 1998. pp. 43-
46
1997. pp. 36-40
Mahal 4. 1999. pp. 32-
48
3. Naipaliliwanag ang 1. EASE I Module 2.
katangian ng Pilipinas bilang 2. * Pilipinas:Bansang
bansang archipelago Papaunlad 6. 2000.
pp.64-68
3. * HEKASI para sa mga
Batang Pilipino 4.
2000. pp.53-54
4. PRODED Learning
Guide in Sibika at
Kultura: Kapuluan 3.
AP5PLP-
2000. pp.1-10
Ic-3
5. PRODED Learning
Guide in Sibika at
Kultura. Pulo at
Kapuluan, Mahalaga 3.
2000. pp.1-13
6. PRODED Learning
Guide in Sibika at
Kultura. Pulo 3. 2000.
pp.1-7
Ang Bayan Ko,

NILALAMAN
(Content )
Batayang Aklat 3.
1999. pp. 2-3
8. * Ang Bayan Kong
Mahal 3. 1998. pp. 3
B. Pinagmulan ng Pilipinas at 4. Naipaliliwanag ang teorya 1. * Pilipinas, Isang
mga Sinaunang Kabihasnan sa pagkakabuo ng kapuluan Sulyap at Pagyakap I.
AP5PLP-
at pinagmulan ng Pilipinas 2006. pp.7-9
Id-4
Teorya ng pagkabuo ng Pilipinas batay sa teoryang 2. * Ang Bayan Kong
Bulkanismo at “Continental Mahal 4. 1999. pp.
Shelf” 141-142
5. Nakabubuo ng pansariling 1. MISOSA 4 Lesson
paninindigan sa 37,43
pinakapanipaniwalang 2. OHSP Module 22
teorya ng pinagmulan ng 3. EASE I Module 3
lahing Pilipino batay sa mga 4. * Pamana 5. 1999. pp.
ebidensiya 3-7
5.1 Natatalakay ang teorya 5. * Sibika at Kultura 3.
ng pandarayuhan ng tao 2000. pp. 104-107
mula sa rehiyong 6. * HEKASI para sa mga
Austronesyano Batang Pilipino4. 2000.
5.2 Natatalakay ang iba AP5PLP- pp. 196-199
pang mga teorya Ie-5 7. * Pilipinas:Bansang
tungkol sa pinagmulan Papaunlad 6. 2000.
ng mga unang tao sa pp.20-22
Pilipinas 8. * Pagbabago I.1999. pp.
5.3 Nakasusulat ng maikling 32-37
sanaysay (1-3 talata) 9. * Pilipino Ako, Pilipinas
ukol sa mga teoryang Ang Bayan Ko 3. 1999.
natutunan pp. 77-80
Papaunlad 4. 2000.
pp. 163-170
C. Mga Sinaunang Lipunang 6. Naipagmamalaki ang 1. MISOSA 5 Lesson 1, 4
AP5PLP-If-
Pilipino lipunan ng sinaunang 2. * Pamana 5. 1999.
6
Pilipino pp.8-37

NILALAMAN
(Content )
1. Organisasyong 6.1 Natatalakay ang mga uri 3. * HEKASI para sa mga
panlipunan: barangay at ng lipunan sa iba’t ibang Batang Pilipino 4.
sultanato, mga uring bahagi ng Pilipinas 2000. pp. 214-216
panlipunan 6.2 Naipaliliwanag ang 4. * Pilipinas: Ang Ating
2. Kabuhayan at kalakalan, ugnayan ng mga tao sa Bansa 5. 2000. pp. 2-
mga kagamitan, iba’t ibang antas na 12, 17-31
konsepto ng bumubuo ng sinaunung 5. * Pilipinas: Ang Ating
pagmamay-ari ng lupa, lipunan Bansa 5. 2000. pp. 4-
3. Kultura: paniniwala, 6.3 Natatalakay ang papel 9, 17-31
tradisyon, iba’t ibang uri ng batas sa kaayusang 6. * Pilipino Ako, Pilipinas
at anyo ng sining at panlipunan ang Bayan
arkitektura Ko(Patnubay ng Guro)
4. Kagawiang panlipunan: 5. 1999. pp. 1-11, 17-
pag-aaral, panliligaw, 23
kasal, ugnayan sa 7. * Pamana 5. 1999. pp.
pamilya 8-36
8. * Ang Bayan Kong
Mahal 4. 1999. pp.
146-160
Malaya 5. 1999. pp. 5-
15
7. Nasusuri ang kabuhayan ng 1. MISOSA 4 Lesson 3
sinaunang Pilipino 2. MISOSA 5 Lesson 8
7.1 Natatalakay ang 3. EASE I Module 4
kabuhayan sa sinaunang 4. * Pamana 5.1999. pp.
panahon kaugnay sa 8-37
kapaligiran, ang mga 5. * HEKASI para sa mga
kagamitan sa iba’t ibang AP5PLP- Batang Pilipino 4.
kabuhayan, at mga Ig-7 2000. pp. 214-216
produktong 6. * Pilipinas: Ang Ating
pangkalakalan Bansa 5. 2000. pp. 25-
7.2 Natatalakay ang 28
kontribusyon ng 7. * Ang Bayan Kong
kabuhayan sa pagbuo Mahal 5. 2000. pp. 24-
35

NILALAMAN
(Content )
ng sinaunang 8. * Pilipino Ako, Pilipinas
kabihasnan ang Bayan
Ko(Patnubay ng Guro)
5. 1999. pp. 21-22
Papaunlad 4. 2000.
pp. 180-181
Ang Bayan
Ko(Batayang Aklat) 5.
1999. pp. 25-32
Malaya 5. 1999. pp.
30-40
8. Naipaliliwanag ang mga 1. MISOSA 5 Lesson 7
sinaunang paniniwala at 2. * HEKASI para sa mga
tradisyon at ang Batang Pilipino 4.
impluwensiya nito sa pang- 2000. pp. 214-216
araw-araw na buhay 3. * Pamana 5.1999. pp.
8-11
4. * Ang Bayan Kong
Mahal 5. 1999. pp. 4-9
AP5PLP-
Ig-8
Ang Bayan
Ko(Batayang Aklat) 5.
1999. pp. 3-8
6. * Ang Bayan Kong
Mahal, Batayang Aklat
3. 1998. pp. 97-100
Papaunlad 4. 2000.
pp. 174-178
9. Naihahambing ang mga MISOSA 5 Lesson 7
AP5PLP-
paniniwala noon at ngayon
Ih-9
upang maipaliwanag ang
mga nagbago at

NILALAMAN
(Content )
nagpapatuloy hanggang sa
kasalukuyan
10.
11. Natatalakay ang paglaganap 1. MISOSA 5 Lesson 7
ng relihiyong Islam sa ibang 2. EASE I Module 4
bahagi ng bansa. 3. Pamana 5.1999. pp. 37-
40
4. PRODED Learning Guide
in Heograpiya,
Ang Paglaganap ng
Relihiyong Islam 5.
AP5PLP-Ii- 2003. pp. 1-11
10 5. * Pilipinas: Ang Ating
Bansa 5. 2000. pp. 9-
12, 15-16
ang Bayan Ko,
Patnubay ng Guro 5.
1999. pp. 12-13
Ang Bayan Ko
(Batayang Aklat) 5.
1999. pp. 11-14
12. Nasusuri ang 1. * Pamana 5.1999.
pagkakapareho at AP5PLP-Ii- pp.14-36
pagkakaiba ng kagawiang 11 2. * Sibika at Kultura 3.
panlipunan ng sinaunang 2000. pp. 112-116
Pilipino sa kasalukuyan
13. Nakakabuo ng konklusyon * Pilipinas: Bansang
tungkol sa kontribusyon ng AP5PLP-Ij- Papaunlad 6. 2000. pp.22
sinaunang kabihasnan sa 12
pagkabuo ng lipunang at
pagkakakilanlang Piliipino
IKALAWANG MARKAHAN - Pamunuang Kolonyal ng Espanya (ika16 hangang ika 17 siglo)

NILALAMAN
(Content )
A. Konteksto at Dahilan ng Naipamamalas ang Nakapagpapahayag ng 1. Natatalakay ang kahulugan 1. EASE I Module 5
Pananakop sa Bansa mapanuring pag-unawa kritikal na pagsusuri at ng kolonyalismo at ang 2. * Pamana5.1999.pp.
AP5PKE-
sa konteksto,ang pagpapahalaga sa konteksto konteksto nito kaugnay sa 66-70
IIa-1
1. Kahulugan at layunin ng bahaging ginampanan at dahilan ng pananakop ng Espanya sa 3. * Pilipinas: Bansang
kolonyalismo ng simbahan sa, layunin kolonyalismong Espanyol at Pilipinas Papaunlad 6. 2000.
2. Paghahati ng mundo sa at mga paraan ng ang epekto ng mga paraang pp.219-220
pagitan ng Portugal at pananakopng pananakop sa katutubong 2. Naipapaliwanag ang mga 1. MISOSA 5 Lesson 15
Espanya at mga Espanyolsa Pilipinas at populasyon dahilan at layunin ng 2. EASE Module 5
paglalakbay ng Espanya ang epekto ng mga ito kolonyalismong Espanyol 3. * Pamana 5.1999. pp.
3. Mga dahilan ng Espanya sa lipunan. 60-63
sa pananakop ng AP5PKE- 4. * HEKASI para sa mga
Pilipinas IIa-2 Batang Pilipino 4.
2000. pp. 223-226
5. Babae: Gumising Ka!
(Philippines Non
Formal Education
Project). 1998.pp.6
3. Nakabubuo ng timeline ng * HEKASI para sa mga
mga paglalakbay ng Batang Pilipino 4. 2000.
Espanyol sa Pilipinas AP5PKE- pp. 75-171
hanggang sa pagkakatatag IIb-3
ng Maynila at mga unang
engkwentro ng mga
Espanyol at Pilipino
B. Mga Paraan ng Pananakop 4. Nasusuri ang iba-ibang * HEKASI para sa mga
AP5PKE-
perspektibo ukol sa Batang Pilipino 4. 2000.
IIb-4
1. Kristiyanisasyon pagkakatatag ng kolonyang pp. 244-245
2. Paglipat ng mga Espanyol sa Pilipinas
komunidad 5. Natatalakay ang mga 1. MISOSA Lessons #14, 15
(reduccion) paraan ng pagsasailalim ng (Grade V)
3. Tributo sa katutubong populasyon sa 2. EASE I Module 5 and 7
pamamagitan ng kapangyharihan ng Espanya AP5PKE- 3. * Pamana5.1999. pp. 82-
encomienda 5.1 proseso ng IIc-d-5 85
4. Sapilitang paggawa Kristiyanisasyon 4. * HEKASI para sa mga
(forced labor) 5.2 Reduccion Batang Pilipino 4.
5.3 Tributo at encomienda 2000. pp. 228-230

NILALAMAN
(Content )
5.4 Sapilitang paggawa 5. PRODED Learning Guide
in Heograpiya,
Polo Y Servicios:
Pahirap 5. 2003. pp.1-
9
Bansa, Batayang Aklat
5. 2000. pp. 37-51
7. * Ang Bayan Kong Mahal
5. 1999. pp. 39-47
Ang Bayan Ko
(Batayang Aklat) 5.
1999. pp.43-46
6. Nasusuri ang relasyon ng 1. EASE I Module 7
mga paraan ng pananakop 2. * Pamana 5. 1999. pp.
ng Espanyol sa mga 74-84
katutubong populasyon sa 3. * Pilipinas: Isang Sulyap
bawat isa. at Pagyakap I. 2006.
6.1 Naiuugnay ang pp.95-104
Kristiyanisasyon sa 4. PRODED Learning Guide
reduccion in Heograpiya,
6.2 Natatalakay ang Kasaysayan at Sibika.
konsepto ng AP5PKE- Polo Y Servicios:
encomienda at mga IIe-f-6 Pahirap. 2003. pp.1-9
kwantitatibong datos 5. * Pilipinas: Ang Ating
ukol sa tributo, kung Bansa 5. 2000. pp. 37-
saan ito kinolekta, at 51
ang halaga ng mga
tributo
6.3 Nasusuri ang mga
patakaran, papel at
kahalagahan ng
sapilitang paggawa sa

NILALAMAN
(Content )
pagkakatatag ng
kolonya sa Pilipinas
C. Ugnayan ng Simbahan at 7. Nasusuri ang naging 1. MISOSA 5 Lesson 15
Pamahalaang Kolonyal reaksyon ng mga Pilipino sa 2. EASE I Module 6
Kristiyanismo 3. PRODED Learning
1. Ang Pilipinas sa Guide in Heograpiya,
Pamamahala ng Kasaysayan at Sibika.
mga Prayle Reaksyon ng
(Conquistador) Katolisismo 5. 2003.
AP5PKE-
2. Gampanin (Role) ng pp.1-10
IIg-7
mga Prayle 4. * HEKASI para sa mga
3. Reaksyon ng mga Batang Pilipino 4.
Pilipino sa 2000. pp.234-236
Pamamahala ng 5. * Pilipinas: Ang Ating
mga Prayle Bansa, Batayang Aklat
5. 2000. pp. 53-55
6. * Ang Bayan Kong
Mahal 5. 1999. pp. 53
8. Natatalakay ang 1. MISOSA 5 Lesson 14
kapangyarihang Patronato MISOSA 5 Lesson 14
Real and 15
8.1 Nasusuri ang 2. EASE I Module 6
pamamalakad ng mga 3. PRODED Learning
prayle sa pagpapaunlad Guide in Heograpiya,
ng sinaunang Pilipino Kasaysayan at Sibika.
8.2 Natutukoy ang mga AP5PKE- Mga Paaralang
tungkulin o papel ng IIg-h-8 Itinatag ng mga Paring
mga prayle sa ilalim ng Misyonero 5. 2003. pp.
Patronato Real 1-9
8.3 Naipaliliwanang ang 4. * Pamana 5. 1999.
mga naging reaksyon pp.79
ng mga Pilipino sa
pamamahala ng mga
prayle.
9. Nakapagbibigay ng sariling AP5PKE- 1. MISOSA 5 Lesson 14
pananaw tungkol sa naging IIi-9 and 15

NILALAMAN
(Content )
epekto sa lipunan ng 2. * Pamana 5. 1999.pp.
pamamahala ng mga prayle 90
IKATLONG MARKAHAN - Pagbabagong Kultural sa Pamamahalang Kolonyal ng mga Espanyol
A. Pagbabago sa Lipunan sa Naipamamalas ang Nakakapagpakita ng 1. Nasusuri ang pagbabago sa 1. MISOSA Lessons 4-10,
Ilalim ng Pamahalaang mapanuring pag-unawa pagpapahalaga at panahanan ng mga Pilipino 13 (Grade 5)
Kolonyal sa mga pagbabago sa pagmamalaki sa sa panahon ng Español (ei 2. EASE I Module 7
lipunan ng sinaunang pagpupunyagi ng mga pagkakaroon ng 3. * Pilipinas: Ang Ating
1. Pamamahala Pilipino kabilang ang Pilipino sa panahon ng organisadong poblasyon, uri Bansa 5. 2000. pp. 47-
AP5KPK-
1.1 Pamahalaang sentral pagpupunyagi ng ilang kolonyalismong Espanyol ng tahanan, nagkaroon ng 48
IIIa-1A
1.2 Pamahalaang local pangkat na mapanatili mga sentrong 4. * Ang Bayan Kong
1.3 Tungkulin ng mga ang kalayaan sa pangpamayanan, at iba pa.) Mahal 5. 1999. pp. 43-
opisyales Kolonyalismong 46
2. Antas ng Katayuan ng Espanyol at ang 5. * Pilipinas: Bansang
mga Pilipino impluwensya nito sa Malaya 5. 1999. pp.
3. Uri ng edukasyon kasalukuyang panahon. 59-64
2. Napaghahambing ang antas 1. MISOSA Lesson 5
ng katayuan ng mga Pilipino (Grade 5)
sa lipunan bago dumating 2. * Pamana 5. 1999.
ang mga Espanyol at sa pp.92-95
Panahon ng Kolonyalismo 3. * Pilipinas: Ang Ating
2.1 Napaghahambing ang Bansa 5. 2000. pp. 59-
mga tradisyunal at di- 60
tradisyunal na papel ng AP5KPK-
babae sa lipunan ng IIIb-2
sinaunang Pilipino at sa
panahon ng
kolonyalismo
2.2 Natatalakay ang
pangangailangan sa
pagpapa-buti ng
katayuan ng mga babae
3. Nasusuri ang pagbabago sa 1. EASE I Module 7
kultura ng mga Pilipino sa 2. * Pamana 5. 1999.
AP5KPK-
Panahon ng Espanyol pp.97-100
IIIc-3
3.1 Naipaliliwanag ang
inpluwensya ng

NILALAMAN
(Content )
kulturang Espanyol sa 3. * HEKASI para sa mga
kulturang Pilipino Batang Pilipino 4.
3.2 Natatalakay ang 2000.pp.228-242
bahaging ginagampanan 4. * Pilipinas: Ang Ating
ng Kristianismo sa Bansa 5. 2000. pp. 61-
kultura at tradisyon ng 65
mga Pilipino 5. * Ang Bayan Kong
3.3 Nasusuri ang ginawang Mahal 5.1999. pp. 59-
pag-aangkop ng mga 60
Pilipino sa kulturang 6. * Ang Bayan Kong
ipinakilala ng Espanyol Mahal 4. 1999. pp.
185-190
Papaunlad 4. 2000.
pp. 208-210
Ang Bayan Ko
(Batayang Aklat) 5.
1999. pp. 63-65
4. Nasusuri ang mga 1. EASE I Module 7

pagbabagong pampulitika at 2. * Pamana 5. 1999.
ekonomiya na ipinatupad ng pp.74-77
kolonyal na pamahalaan 3. * HEKASI para sa mga
4.1 Naipaghahambing ang Batang Pilipino 4.
istruktura ng 2000.pp.228-229
pamahalaang kolonyal 4. * Pilipinas: Ang Ating
sa uri pamamahala ng AP5KPK- Bansa 5. 2000. pp. 68-
mga sinaunang Pilipino IIId-e-4 71
4.2 Naipaghahambing ang 5. * Ang Bayan Kong Mahal
sistema ng kalakalan ng 5.1999. pp. 67-70
mga sinaunang Pilipino 6. * Pilipino Ako, Pilipinas
at sa panahon ng Ang Bayan
kolonyalismo Ko(Batayang Aklat) 5.
4.3 Natatalakay ang epekto 1999. pp. 69-73
ng mga pagbabago sa

NILALAMAN
(Content )
pamamahala ng mga 7. * Pilipinas: Bansang
Espanyol sa mga Malaya 5. 1999. pp.
sinaunang Pilipino 70-7*6
5. Nakapagbibigay ng sariling * HEKASI para sa mga
pananaw tungkol sa naging AP5KPK- Batang Pilipino 4. 2000.pp.
epekto ng kolonyalismo sa IIIf-5 232-233
lipunan ng sinaunang
Pilipino
B. Pagpupunyagi ng 6. Naipaliliwanag ang di 1. EASE I Module 5 and 7
Katutubong Pangkat na matagumpay na pananakop 2. PRODED Learning
Mapanatili ang Kalayaan sa sa mga katutubong pangkat Guide in Heograpiya,
Kolonyal na Pananakop ng kolonyalismong Espanyol Kasaysayan at Sibika.
6.1 Nasusuri ang mga Reaksyon sa mga
1. Pananakop sa Cordillera paraang armado ng Patakarang
2. Pananakop sa mga pananakop ng mga Pangkabuhayan ng
bahagi ng Mindanao Espanyol mga Espanyol 5.
6.2 Natalakay ang iba’t 2003.pp. 1-9
ibang reaksyon ng mga 3. * Pilipinas: Ang Ating
katutubong pangkat sa Bansa 5. 2000. pp. 80-
armadong pananakop 83
6.3 Natatalakay ang mga 4. * Pamana 5. 1999. pp.
AP5KPK-
isinagawang rebelyon 103-107
IIIg-i6
ng mga katutubong 5. * Pilipinas: Bansang
pangkat Papaunlad 4. 2000.
6.4 Natataya ang sanhi at pp. 204-206
bunga ng mga rebelyon
at iba pang reaksiyon
ng mga katutubong
Pilipino sa kolonyalismo
6.5 Nakakabuo ng
konklusyon tungkol sa
mga dahilan ng di
matagumpay na
armadong pananakop
ng mga Espanyol sa

NILALAMAN
(Content )
ilang piling katutubong
pangkat
7. Nasusuri ang epekto ng 1. EASE I Module 7
kolonyalismong Espanyol AP5KPK- 2. * Pamana 5. 1999. pp.
sa pagkabansa at IIIi-7 88-91
pagkakakilanlan ng mga
Pilipino
IKAAPAT NA MARKAHAN - Mga Pagbabago sa Kolonya at Pag-usbong ng Pakikibaka ng Bayan (ika-18 dantaon hanggang 1815)
A. Konteksto ng Reporma Naipamamalas ang Nakapagpapahayag ng 1. Natatalakay ang mga lokal 1. EASE I Module 7
mapanuring pag-unawa pagmamalaki sa na mga pangyayari tungo sa 2. * Pamana 5. 1999.
1. Lokal na pangyayari sa bahaging ginampanan pagpupunyagi ng mga pag-usbong ng pakikibaka pp.82-84
1.1 Monopolya ng ng kolonyalismong makabayang Pilipino sa gitna ng bayan 3. * Pilipino Ako, Pilipinas
tabako Espanyol at ng kolonyalismong Espanyol 1.1 Reporma sa ekonomiya Ang Bayan Ko
1.2 Kilusang Agraryo pandaigdigang koteksto at sa mahalagang papel na at pagtatatag ng (Batayang Aklat) 5.
1.3 Pag-aalsa sa ng reporma sa pag- ginagampanan nito sa pag- monopolyang tabako 1999. pp. 37-40
AP5PKB-
estadong kolonyal usbong ng kamalayang usbong ng kamalayang 1.2 Mga pag-aalsa sa loob
IVa-b-1
1.4 Okupasyon ng pambansa attungo sa pambansa tungo sa ng estadong kolonyal
Maynila pagkabuo ng Pilipinas pagkabuo ng Pilipinas bilang 1.3 Kilusang Agraryo ng
bilang isang nasyon isang nasyon 1745
2. Pandaigdigang 1.4 Pag-aalsa ng Kapatiran
pangyayri ng San Jose
2.1 Paglipas g 1.5 Okupasyon ng Ingles sa
merkantilismo Maynila
2.2 Kaisipang “La 2. Natatalakay ang mga * Pamana 5. 1999. pp.
Ilustracion” pandaigdigang pangyayari 109-112
bilang konteksto ng
malayang kaisipan tungo sa
pag-usbong ng pakikibaka
ng bayan AP5PKB-
2.1 Paglipas ng IVd-2
merkantilismo bilang
ekonomikong batayan
ng kolonyalismo
2.2 Paglitaw ng kaisipang
“La Ilustracion”

NILALAMAN
(Content )
B. Pag-usbong ng Malayang 3. Nasusuri ang mga naunang 1. * Pamana 5. 1999. pp.
Kaisipan at Naunang Pag- pag-aalsa ng mga 102-107
aalsa makabayang Pilipino 2. * Pilipinas: Isang
3.1 Natatalakay ang sanhi Sulyap at Pagyakap I.
1. Mga reaksyon sa at bunga ng mga 2006.pp. 119-122
kolonyalismo rebelyon at iba pang 3. * Pilipinas: Ang Ating
2. Partisipasyon reaksiyon ng mga Bansa 5. 2000. pp. 81-
3. Implikasyon ng mga Pilipino sa kolonyalismo 89
Naunang Pag-aalsa (halimbawa: pagtutol 4. * Ang Bayan Kong
ng mga katutubong AP5PKB- Mahal, Batayang Aklat
Pilipino laban sa IVe-3 4. 1999. pp. 191-196
Kristyanismo, 5. * Pilipino Ako, Pilipinas
pagmamalabis ng mga Ang Bayan
Espanyol) Ko(Batayang Aklat) 5.
3.2 Naipaliliwanag ang 1999. pp. 82-87
pananaw at paniniwala 6. * Pilipinas: Bansang
ng mga Sultanato Malaya 5. 1999. pp.
(Katutubong Muslim) sa 90-94
pagpapanatili ng
kanilang kalayaan
4. Natataya ang partisipasyon 1. OHSP Module 1 (2nd
ng iba’t-ibang rehiyon at AP5PKB- Quarter)
sektor (katutubo at IVf-4 2. * Pamana 5. 1999. pp.
kababaihan) sa pakikibaka 102-107
ng bayan
5. Natatalakay ang kalakalang 1. EASE I Module 7
galyon at ang epektonito sa 2. * Pamana 5. 1999. pp.
bansa AP5PKB- 83-84
IVg-5 3. * Pilipinas: Bansang
Papaunlad 6. 2000.pp.
219-220
6. Nababalangkas ang 1. EASE I Module 8
pagkakaisa o pagkakawatak AP5PKB- 2. * Pamana 5. 1999. Pp.
watak ng mga Pilipino sa IVh-6 109-122
mga mahahalagang
pangyayari at mga epekto

NILALAMAN
(Content )
nito sa naunang mga pag-
aalsa laban sa
kolonyalismong Espanyol
7. Nakapagbibigay-katuwiran OHSP Module 1 (3rd
sa mga naging epekto ng Quarter)
mga unang pag-aalsa ng
AP5PKB-
mga makabayang Pilipino sa
IVi-7
pagkamit ng kalayaaan na
tinatamasa ng mga
mamamayan sa
kasalukuyang panahon
8. Naipapahayag ang saloobin 1. * HEKASI para sa mga
sa kahalagahan ng Batang Pilipino 4.
pagganap ng sariling 2000.pp.86-87
AP5PKB-
tungkulin sa pagsulong ng 2. * Pilipinas: Bansang
IVj-8
kamalayang pambansa Papaunlad 6. 2000.pp.
tungo sa pagkabuo ng 160-163
Pilipinas bilang isang 3. * Sibika at Kultura 3.
nasyon 2000.pp. 255-259
\
BAITANG 6
PAMANTAYAN SA PAGKATUTO: Naipamamalas ang patuloy na pag-unawa at pagpapahalaga sa kasaysayan ng Pilipinas mula sa ika-20 siglo hanggang sa
kasalukuyan, tungo sa pagbuo ng tiyak na pagkakakilanlan bilang Pilipino at mamamayan ng Pilipinas Naipamamalas ang malalim na
pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas base sa pagsusuri ng sipi ng mga piling primaryang sangguniang nakasulat, pasalita, awdyo-
biswal at kumbinasyon ng mga ito, mula sa iba-ibang panahon, tungo sa pagbuo ng makabansang kaisipan na siyang
magsisilbing basehan ng mas malawak na pananaw tungkol sa mundo

PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN PAMANTAYAN SA PAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content ) ( Learning Competencies) MATERIALS
(Content Standard) (Performance Standard)
UNANG MARKAHAN - Kinalalagyan Ng Pilipinas At Ang Malayang Kaisipan Sa Mundo
A. Kinalalagyan ng Pilipinas Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1. Natutukoy ang kinalalagyan ng 1. MISOSA 4
at Paglaganap ng Pilipinas sa mundo sa globo at Lesson 2, 5 and
Malayang Kaisipan sa naipamamalas ang naipamamalas ang mapa batay sa ”absolute location” 7
Mundo mapanuring pag-unawa pagpapahalaga sa nito (longitude at latitude) 2. MISOSA 6
at kaalaman sa bahagi kontribosyon ng Pilipinas Lesson 11- 14
Batayang heograpiya ng Pilipinas sa sa isyung pandaigdig batay 3. * Pilipinas:
1. Absolute na lokasyon globalisasyon batay sa sa lokasyon nito sa mundo Bansang
gamit ang mapa at lokasyon nito sa mundo Papaunlad 6.
globo gamit ang mga 2000. Pp 59-63
2. Relatibong lokasyon kasanayang 4. PRODED
pangheograpiya at ang Learning Guide
ambag ng malayang in Sibika at
kaisipan sa pag-usbong Kultura:
Teritoryo ng Pilipinas ng nasyonalismong Pilipinas, Saan
1. Batay sa mapang Pilipino ka? 3. 2000.
political AP6PMK-Ia-1 Pp.1-4
2. Batay sa kasaysayan 5. * HEKASI para
sa mga Batang
Pilipino 4. 2000.
Pp.53-55
6. * Pilipinas Isang
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.27-30
7. * Ang Bayan
Kong Mahal 4.
1999. pp. 30
8. * Pilipinas
Bansang
Pinagpala 5.
2000. pp. 53
2. Nagagamit ang grid sa globo at 1. MISOSA 4
mapang politikal sa pagpapaliwanag AP6PMK-Ia-2 Lesson 11-14
ng pagbabago ng hangganan at

lawak ng teritoryo ng Pilipinas 2. MISOSA 4
batay sa kasaysayan Lesson 2, 5 and
7
3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
200. Pp.63-67
4. PRODED
Learning Guide
in Heograpiya/
Kasaysayan/
Sibika: Ang Grid
4. 2003. Pp.1-14
5. * HEKASI Para
sa mga Batang
Pilipino 4. 2000.
Pp.23-27
3. Naipaliliwanag ang kahalagahan ng 1. MISOSA Lesson
lokasyon ng Pilipinas sa ekonomiya #13-14 (Grade
at politika ng Asya at mundo VI)
2. * Sibika at
Kultura 3
(Batayang
Aklat). 2000.
AP6PMK-Ia-3 Pp.16-17
3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
2000. P. 58
4. * HEKASI para
sa mga Batang
Pilipino 4. 2000.
Pp.68-69,238
4. Nasusuri ang konteksto ng pag- 1. EASE I Modyul 8
AP6PMK-Ib-4
usbong ng liberal na ideya tungo sa

pagbuo ng kamalayang 2. * Pamana 5.
nasyonalismo 1999. Pp.109-
4.1 Natatalakay ang epekto ng 112,90-94
pagbubukas ng mgadaungan 3. * Pilipinas Isang
ng bansa sa pandaigdigang Sulyap at
kalakalan Pagyakap I.
4.2 Naipaliliwanag ang ambag ng 2006. P.123
pag-usbong ng uring mestizo at 4. * Asya Pag-
ang pagpapatibay ng dekretong usbong ng
edukasyon ng 1863 Kabihasnan.
2008. Pp.315-
216
5. * Asya Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap.
2000. Pp. 315-
316
6. * Pilipinas
Bansang
Pinagpala,
Batayang Aklat
4. 2000. pp. 95-
96
7. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 43-51, 60-61
8. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 47,
56-57, 75
9. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa 5.

2000. pp. 57-59,
75-76
10. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko, 5.
1999. pp. 56-60
B. Kilusang Propaganda, 5. Nasusuri ang mga ginawa ng mga 1. EASE I Modyul 8
Katipunan at Himagsikan makabayang Pilipino sa pagkamit 2. * Pilipinas:
(1815-1901) ng kalayaan Bansang
5.1 Natatalakay ang kilusan para Papaunlad6.
Rebolusyong Pilipino ng sa sekularisasyon ng mga 2000. Pp.179-
1896 parokya at ang Cavite Mutiny 183,218-220
1. Ang Deklarasyon ng (1872) 3. * Pilipinas Isang
Kalayaan sa Kawit 5.2 Naipaliliwanag ang ambag ng Sulyap at
2. Ang Lupang Hinirang Kilusang Propaganda sa Pagyakap
3. Ang Pambansang pagpukaw ng damdaming (Batayang Aklat)
Bandila makabayan ng mga Pilipino I. 2006. Pp. 123-
4. Ang Pambansang (hal. La Liga Filipina, 126,130-159
Bayani Asociacion Hispano Filipino) 4. * HEKASI para
5. Ang Republika ng 5.3 Natatalakay ang pagtatag at sa mga Batang
Malolos paglaganap ng Katipunan Pilipino 4. 2000.
AP6PMK-Ic-5
6. Ang Saligang Batas ng 5.4 Nahihinuha ang implikasyon ng Pp.244-245
Malolos kawalan ng pagkakaisa sa 5. * Pamana 5.
7. Ang Simbahang Iglesia himagsikan/kilusan at 1999. Pp.114-
Filipina Independiente pagbubuo ng Pilipinas bilang 118
isang bansa 6. Ang Unang
Republika ng
Pilipinas
(Philippines
Nonformal
Education
Program) 1998.
Pp. 9-16
7. Huwag
Kalimutan
Bayani ng Bayan

(Philippines
Nonformal
Education
Program). 1998.
Pp.8-11
8. * Ang Bayan
Kong Mahal4.
1999. 194-196
9. * Pilipinas
Bansang
Pinagpala,
(Batayang Aklat)
4. 2000. pp.
206-207
10. * Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang Aklat)
5. 2000. pp. 97-
102
11. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 65-68
12. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 77-82
13. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang Aklat)
5. 2000. pp. 76-
78, 80-90
14. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,

Batayang Aklat
5. 1999. pp. 82-
89
6. Nasusuri ang mga pangyayari sa 1. EASE I Modyul 9
himagsikan laban sa 2. * Pamana
kolonyalismong Espanyol (Batayang Aklat)
6.1 Sigaw sa Pugad-Lawin 5. 1999. Pp.117-
6.2 Tejeros Convention 118,120-121
6.3 Kasunduan sa Biak-na-Bato 3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad
(Batayang Aklat)
6. 2000. Pp.181-
185
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp. 160-
AP6PMK-Id-6 169
5. * Pilipinas
Bansang
Malaya(Batayang
Aklat) 4. 2000.
pp. 102-107
6. * Ang Bayan
Kong Mahal
(Batayang Aklat)
5 . 1999. pp. 82-
85
7. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang Aklat)
5. 2000. pp. 90-
92
7. Natatalakay ang mga ambag ni AP6PMK-Ie-7 1. EASE I Modyul 9
Andres Bonifacio, ang Katipunan at

Himagsikan ng 1896 sa pagbubuo 2. * Pilipinas Isang
ng Pilipinas bilang isang bansa Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.144-
166
3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
2000. Pp.182-
183
4. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko
(Batayang Aklat)
5. 1999. pp. 89
8. Natatalakay ang partisipasyon ng 1. EASE I Modyul 9
mga kababaihan sa rebolusyon 2. MISOSA 5 lesson
Pilipino 17
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.155-
AP6PMK-Ie-8 158
4. PRODED
Learning Guide
in Heograpiya/
Kasaysayan/
Sibika:
Kababaihan
Noon at Ngayon
6. 2003. Pp.1-13
9. Napapahalagahan ang 1. EASE I Modyul
pagkakatatag ng Kongreso ng 10
AP6PMK-If-9
Malolos at ang deklarasyon ng 2. * Pilipinas Isang
kasarinlan ng mga Pilipino Sulyap at
Pagyakap I.

2006. Pp. 176-
174
3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
2000. Pp.186-
189
4. * Pilipinas
Bansang Malaya,
(Batayang Aklat)
5. 1999. pp.
116-117
C. Panghihimasok ng 10. Nasusuri ang mga mahahalagang 1. MISOSA Lessons
Amerikano pangyayari sa pakikibaka ng mga 19-21(Grade V)
1. “Battle of Manila Bay Pilipino sa panahon ng Digmaang 2. EASE I Modyul
at Mock Battle of Pilipino-Amerikano 11-12
Manila” 10.1 Natutukoy ang mga 3. * HEKASI para
2. Negosasyon at pangyayaring nagbigay daan sa mga Batang
Pagpapatibay ng sa digmaan ng mga Pilipino Pilipino 4. 2000.
Kasunduan sa Paris laban sa Estados Unidos Pp.248-249
3. Pagpapahayag ng 10.2 Napapahalagahan ang 4. * Pilipinas:
Benevolent pangyayari sa Digmaang Bansang
Assimilation Pilipino-Amerikano Papaunlad 6.
Proclamation Hal: AP6PMK-Ig- 2000. Pp. 189-
4. Pagsisimula ng o Unang Putok sa panulukan 10 194
digmaang Pilipino- ng Silencio at Sociego, Sta. 5. * Pamana 5.
Amerikano sa Kalye Mesa 1999. Pp.131-
Sociego at Kalye o Labanan sa Tirad Pass 134
Silencio o Balangiga Massacre 6. * Pilipinas Isang
10.3 Natatalakay ang Sulyap at
Kasunduang Bates (1830- Pagyakap I.
1901) at ang motibo ng 2006. Pp.180-
pananakop ng Amerikano sa 187
bansa sa panahon ng 7. * Ang Bayan
paglawak ng kanyang Kong Mahal,
“polical empire” (Batayang Aklat)

4. 1999. 196-
197
8. * Pilipinas
Bansang Malaya,
5. 1999. pp.
118-120, ,
9. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 73-74
Ating Bansa 5.
2000. pp. 97-99
11. Nabibigyang halaga ang mga 1. EASE I Modyul
kontribosyon ng mga Natatanging 9,12
Pilipinong nakipaglaban para sa 2. * Pilipinas Isang
kalayaan Sulyap at
Hal: Emilio Aguinaldo Pagyakap I.
o Gregorio del Pilar 2006. Pp.180-
o Miguel Malvar AP6PMK-Ih- 186
o Iba pang bayaning Pilipino 11 3. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
2000. Pp.191-
194
4. * Pamana 5.
1999. Pp.131-
133
IKALAWANG MARKAHAN - Pagpupunyagi sa Panahon ng Kolonyalismong Amerikano at Ikalawang Digmaang Pandaigdig (1899-1945)
A. Pamamahala ng mga Naipamamalas ang Nakapagpapahayag ng 1. Nasusuri ang mga pagbabago sa 1. MISOSA 5 Lesson
Amerikano sa Pilipinas mapanuring pag-unawa kritikal na pagsusuri at lipunan sapanahon ng mga 22-24
AP6KDP-IIa-
sa pamamahala at mga pagpapahalaga sa Amerikano 2. EASE I Modyul 12
1
1. Pagbabago ng pagbabago sa lipunang konteksto,dahilan, epekto 1.1 Natatalakay ang sistema ng
patakaran ng kalakal, Pilipino sa panahon ng at pagbabago sa lipunan edukasyong ipinatutupad ng

transportasyon, sistema kolonyalismong ng kolonyalismong mga Amerikano at ang epekto 3. * Pamana 5.
ng edukasyon Amerikano at ng Amerikano at ng nito 1999. Pp.151-
2. Free Trade pananakop ng mga pananakop ng mga Hapon 1.2 Natatalakay ang kalagayang 155,165-168
3. Pagsupil sa Hapon at ang at ang pagmamalaki sa pangkalusugan ng mga Pilipino 4. * Pilipinas Isang
Nasyonalismo pagpupunyagi ng mga kontribusyon ng sa panahon ng mga Amerikano Sulyap at
4. Pilipinisasyon Pilipino na makamtan pagpupunyagi ng mga 1.3 Natatalakay ang pag-unlad ng Pagyakap I.
5. Mga batas na may ang kalayaan tungo sa Pilipino namakamit ang transportasyon atkomunikasyon 2006. Pp.194-
kinalaman sa pagsasarili pagkabuo ng ganap na kalayaan tungo at epekto nito sa pamumuhay 195
5.1 “Philippine kamalayang pagsasarili sa pagkabuo ng ng mgaPilipino 5. * Ang Bayan Kong
Organic Act of at pagkakakilanlang kamalayang pagsasarili at Mahal 4. 1999.
1902” (Batas malayang nasyon at pagkakakilanlang malayang 198-200
Pilipinas ng 1902) estado nasyon at estado 6. * Pilipinas
5.2 “Philippine Bansang
Autonomy Act of Malaya5. 1999.
1916” (Batas pp. 121-127,
Jones) 139-143
5.3 “Philippine 7. * Pilipino Ako,
Independence Act Pilipinas ang
of 1934” (Batas Bayan Ko
Tydings-Mc (Patnubay ng
Duffie) Guro) 5. 1999.
pp. 83-97
8. * Ang Bayan Kong
Mahal 5. 1999.
pp. 113-132
9. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang Aklat)
5. 2000. pp.
114-131
10. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
(Batayang Aklat)
5. 1999. pp.
111-117

2. Nasusuri ang pamahalaang 1. MISOSA 5 Lesson
kolonyal ng mga Amerikano 24
2.1 Natatalakay ang mga 2. EASE I Modyul 12-
Patakarang Pasipikasyon at 13
Kooptasyon ng pamahalaang 3. * Pamana 5.
Amerikano 1999. Pp. 139-
2.2 Nailalarawan ang sistema at 142,158-163
balangkas ng Pamahalaang 4. * Pilipinas Isang
Kolonyal Sulyap at
2.3 Nasusuri ang mga patakaran Pagyakap I.
ng malayangkalakalan (free 2006. Pp.189-
trade) na pinairal ng mga 195
Amerikano 5. * Pilipinas
2.4 Natatalakay ang epekto ng Bansang
malayang kalakalan(free trade) Malaya5. 1999.
AP6KDP-IIb-
Hal: pp.132-135
2
− Kalakalan ng Pilipinas at U.S. 6. * Ang Bayan
− Pananim at Sakahan Kong Mahal 5.
1999. pp. 92-
101
7. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang Aklat)
5. 2000. pp.
126-127
8. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
(Batayang Aklat)
5. 1999. pp.
119-124
3. Natutukoy ang mahahalagang 1. EASE I Modyul
pangyayaring may kinalaman sa AP6KDP-IId- 12
unti-unting pagsasalin ng 3 2. * Pilipinas Isang
kapangyarihan sa mga Pilipino Sulyap at
tungo sa pagsasarili Pagyakap I.

2006. Pp.196-
201
3. * Pamana 5.
1999. Pp. 146-
150
4. * Pilipinas:
Bansang
Papaunlad 6.
2000. Pp.194-
199
5. * HEKASI para
sa mga Batang
Pilipino 4. 2000.
Pp.251-254
6. * Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang Aklat)
5. 1999. pp.
136-139, 145-
150
7. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 96-
104
8. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang Aklat)
5. 2000. pp.
102-108, 134-
143
9. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
(Batayang Aklat)
5. 1999. pp.
105- 106

B. Ang Pamahalaang 4. Nasusuri ang kontribusyon ng 1. MISOSA 5 Lesson
Komonwelt pamahalaang Komonwelt 24
4.1 Natatalakay ang mga programa 2. EASE I modyul
ng pamahalaan sa panahon ng 13
pananakop (hal. Katarungang 3. MISOSA Lessons
Panlipunan, Patakarang 26-29 (GRADE V)
Homestead, pagsulong ng 4. * Pilipinas:
pambansang wika, pagkilala sa Bansang
karapatan ng kababaihan sa Papaunlad 6.
pagboboto) 2000. Pp.200-
4.2 Nabibigyang katwiran ang 201
ginawang paglutas sa mga 5. * Pilipinas Isang
suliraning panlipunan at Sulyap at
pangkabuhayan sa panahon ng Pagyakap I.
Komonwelt 2006. Pp.201-
208
6. * Pamana 5.
AP6KDP-IId- 1999. Pp. 189-
4 203
7. * Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang Aklat)
5. 1999. pp.
154-161
8. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 98-115
9. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 133-
154
Ating Bansa,

Batayang Aklat
5. 2000. pp.
134-152
11. * Pilipino Ako,
Pilipinas Ang
Bayan Ko,
Batayang Aklat
5. 1999. pp.
128-148
C. Pananakop ng mga Hapon 5. Natatalakay ang mga 1. EASE I Modyul
at ang Ikalawang mahahalagang pangyayari sa 14
Digmaang Pandaigdig pananakop ng mga Hapones 2. * Pamana 5.
Hal: 1999. Pp. 206-
Pakikibaka para sa kalayaan − Labanan sa Bataan 211
sa Pananakop ng Hapon − Death March 3. * Pilipinas:
1. “Fall of Bataan” − Labanan sa Corregidor Bansang
2. “Fall of Corregidor” Papaunlad 6.
3. “Death March” 2000. Pp.200-
4. Pagbabalangkas 202
Pagpapatibay ng 4. * Pilipinas Isang
Saligang Sulyap at
5. Batas ng 1943 AP6KDP-IIe- Pagyakap I.
6. USAFFE, HukBaLaHap 5 2006. Pp.212-
at iba pang kilusang 216
Gerilya 5. * Ang Bayan
7. Makapili at Kempetai Kong Mahal,
Pamamahala ng (Batayang Aklat)
Kolonyalismong Hapon 4. 1999. 201-
1. Sistema at Balangkas 205
ng Pamahalaang 6. * Pilipinas
Kolonyal Bansang
2. Pagtatatag ng Pinagpala,
Ikalawang Republika Batayang Aklat
ng Pilipinas 4. 2000. pp.
3. Mga Patakaran at 212-214, 164-
Batas na may 168

kinalaman sa 7. * Pilipino Ako,
Pagsasarili Pilipinas ang
3.1 Pagtatatag ng Bayan Ko,
KALIBAPI (Patnubay ng
3.2 Pagtatatag ng Guro) 5. 1999.
“Preparatory pp. 116-118
Commission in 8. * Ang Bayan
Preparation for Kong Mahal 5.
Independence” 1999. pp. 165-
4. Mga Resulta ng mga 166
Pagbabagong Politikal 9. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Batayang Aklat)
5. 1999. Pp.
152-154
6. Naipaliliwanag ang motibo ng 1. EASE I Modyul
pananakop ng Hapon sa bansa 15
2. * Pilipinas
Isang Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.212-
AP6KDP-IIf- 214
6 3. * Pamana 5.
1999. pp.206
4. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 117
7. Nasusuri ang sistema ng 1. EASE I Modyul
pamamahala sa panahon ng mga 15
AP6KDP-IIf-
Hapones 2. MISOSA Lessons
g-7
30-32 (GRADE
V)

7.1 Nailalarawan ang sistema at 3. * Pamana 5.
balangkas ng pamahalaang 1999. Pp. 217-
kolonyal ng mga Hapones 219
7.2 Naipaliliwanag ang Mga 4. * Pilipinas Isang
Patakaran at Batas Pang- Sulyap at
ekonomiya gaya ng War Pagyakap I.
Economy at Economy of 2006. Pp.216-
Survival at ang mga resulta 218
nito. 5. * Sibika at
7.3 Naipaliliwanag ang Kultura/
kontribosyon ng pagtatag ng Heograpiya,
Ikalawang Republika ng Kasaysayan at
Pilipinas at mga patakarang Sibika (Teaching
may kinalaman sa pagsasarili Guide on
Financial
Literacy) pp.178-
180
6. * Ang Bayan Kong
Mahal, Batayang
Aklat 4. 1999.
203-205
7. * Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang Aklat)
5. 1999. pp.
169-175
8. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 116-123
9. * Ang Bayan Kong
Mahal 5. 1999.
pp. 158-164,
170-176

Ating Bansa,
Batayang Aklat
5. 2000. pp.
154-164, 165-
172
8. Nasusuri ang pakikibaka ng mga 1. EASE I Modyul 15
Pilipino para sa kalayaan sa 2. * Pamana 5.
pananakop ng mga Hapon (hal., 1999. Pp. 212-
USAFFE, HukBaLaHap, iba pang 213
kilusang Gerilya) 3. * HEKASI para sa
mga Batang
Pilipino 4. 2000.
Pp. 269- 270
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.218-
AP6KDP-IIg- 219
8 5. * Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang Aklat)
5. 1999. pp.
176-179
6. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 123-124
7. * Ang Bayan Kong
Mahal 5. 1999.
pp. 162-164

9. Nagkapagbibigay ng sariling 1. * Pamana 5.
pananaw tungkol sa naging epekto 1999. 220
sa mga Pilipino ng pamamahala sa AP6KDP-IIh- 2. * HEKASI para
mga dayuhang mananakop. 9 sa mga Batang
Pilipino 4. 2000.
P.275
IKATLONG MARKAHAN - Pagtugon sa mga Suliranin, Isyu at Hamon sa Kasarinlan ng Bansa (1946-1972)
A. Mga Hamon sa Naipamamalas ang mas Nakapagpakita ng 1. Nasusuri ang mga pangunahing 1. EASE I Modyul
Nagsasariling Bansa malalim na pag-unawa pagmamalaki sa suliranin at hamon sa kasarinlan 12-13
(Ikatlong Republika ng at pagpapahalaga sa kontribosyon ng mga pagkatapos ng Ikalawang 2. * Pilipinas Isang
Pilipinas) pagpupunyagi ng mga nagpunyaging mga Pilipino Digmaang Pandaigdig Sulyap at
Pilipino tungo sa sa pagkamit ng ganap na 1.1 Natatalakay ang suliraning Pagyakap I.
pagtugon sa mga kalayaan at hamon ng pangkabuhayan pagkatapos ng 2006. Pp.221-
Mga Hamon sa Kasarinlan suliranin, isyu at hamon kasarinlan digmaan at ang naging 224
1. “colonial mentality” ng kasarinlan pagtugon sa mga suliranin 3. * Pilipino Ako,
2. mga di-pantay na 1.2 Natatalakay ang ugnayang Pilipinas ang
kasunduan at pagsandal Pilipino-Amerikano sa konteksto Bayan Ko,
sa US ng kasunduang militar na Patnubay ng
AP6SHK-
3. base militar ng US sa nagbigay daan sa pagtayo ng Guro 5. 1999.
IIIa-b-1
Pinas base militar ng Estados Unidos pp. 135-142,
4. “parity rights” at ang sa Pilipinas 150-156
ugnayang pangkalakal 1.3 Natatalakay ang “parity rights” 4. * Ang Bayan Kong
5. iba pang suliranin at ang ugnayang kalakalan sa Mahal 5. 1999.
Estados Unidos pp. 184-185,
1.4 Naipaliliwanag ang epekto ng 209-210
“colonial mentality” pagkatapos 5. * Pilipinas: Ang
ng Ikalawang Digmaang Ating Bansa,
Pandaigdig. (Batayang Aklat)
5. 2000. pp.
197-204
2. Nasusuri ang iba’t ibang reaksyon 1. EASE I Modyul
ng mga Pilipino sa mga epekto sa AP6SHK- 12
pagsasarili ng bansa na IIIc-2 2. * Sibika at
ipinapahayag ng ilang di-pantay na Kultura/
kasunduan tulad ng Philippine Heograpiya,

Rehabilitation Act, parity rights at Kasaysayan at
Kasunduang Base Militar Sibika (Teaching
Guide on
Financial
Literacy) p.246
3. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 152-154
4. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 184-
185, 209-213
3. Nauunawaan ang kahalagahan ng 1. MISOSA Lessons
pagkakaroon ng soberanya sa 35-42 (Grade VI)
pagpapanatili ng kalayaan ng isang 2. EASE I Modyul
bansa 20
3.1 Nabibigyang-konklusyon na ang 3. * Pilipinas:
isang bansang malaya ay may Bansang
soberanya Papaunlad 6.
3.1.1 Naipalilliwanag ang 2000. Pp.207-
kahalagahan ng panloob 213
AP6SHK-
nasoberanya (internal
IIId-3
sovereignty) ng bansa
3.1.2 Naipaliliwanag ang
kahalagahan ng
panlabas nasoberanya
(external sovereignty)
ng bansa
3.2 Nabibigyang halaga ang mga
karapatang tinatamasa ng
isang malayang bansa

4. Nabibigyang katwiran ang * Pilipinas: Bansang
AP6SHK-
pagtanggol ng mga mamamayan Papaunlad 6. 2000.
IIIe-4
ang kalayaan athangganan ng P.66-67
teritoryo ng bansa
B. Mga Patakaran at 5. Napahahalagahan ang pamamahala 1. EASE I Modyul 16
Programa Bilang Pagtugon ng mga naging pangulo ng bansa 2. * Pilipinas Isang
sa mga Hamon sa mula 1946 hanggang 1972 Sulyap at
Kasarinlan (1946-1972) 5.1 Nasusuri ang mga patakaran at Pagyakap I.
1. Manuel A. Roxas programa ng pamahalaan 2006. Pp.227-
(1946-1948) upang matugunan ang mga 237
2. Elpidio E. Quirino suliranin at hamon sa 3. * Pamana 5.
(1948-1953) kasarinlan at pagkabansa ng 1999. Pp. 222-
3. Ramon F. Magsaysay mga Pilipino 231
(1953-1957) 5.2 Naiisa-isa ang mga 4. * Pilipinas
4. Carlos P. Garcia kontribosyon ng bawat pangulo Bansang Malaya
AP6SHK-
(1957-1961) na nakapagdulot ng kaulanran (Batayang Aklat)
IIIe-g-5
5. Diosdado P. sa lipunan at sa bansa 5. 1999. pp.
Macapagal (1961- 5.3 Nakabubuo ng konklusyon 188-213
1965) tungkol sa pamamahala ng 5. * Ang Bayan
6. Ferdinand E. Marcos mga nasabing pangulo Kong Mahal 5.
(1965-1972) 5.4 Nakasusulat ng maikling 1999. pp. 183-
sanaysay tungkol sa mga 194
patakaran ng piling pangulo at 6. * Pilipinas: Ang
ang ambag nito sa pag-unlad Ating Bansa 5.
ng lipunan at bansa 2000. pp. 175-
182, 185-193,
197-202
6. Naiuugnay ang mga suliranin, isyu 1. MISOSA Lessons
at hamon ng kasarinlan noong 33-36 (GRADE 5)
panahon ng Ikatlong Republika sa 2. EASE I Modyul 16
kasalukuyan na nakakahadlang ng AP6SHK- 3. * Pamana 5.
pag-unlad ng bansa IIIg-6 1999. Pp.233-
236
4. * Ang Bayan Kong
Mahal 5. 1999.
pp. 203-212

7. Nakapagbibigay ng sariling * Pamana 5. 1999.
pananaw tungkol samga pagtugon AP6SHK- pp. 236
ng mga Pilipino sa patuloy na mga IIIh-7
suliranin, isyu at hamon ng
kasarinlan sa kasalukuyan.
IKAAPAT NA MARKAHAN - Tungo sa Pagkamit ng Tunay na Demokrasya at Kaunlaran (1972-kasalukuyan)
A. Suliranin at hamon sa Naipamamalas ang mas Nakapagpakita ng aktibong 1. Nasusuri ang mga suliranin at 1. MISOSA Lesson
kalayaan at karapatang malalim na pag-unawa pakikilahok sa gawaing hamon sa kasarinlan at pagkabansa 37 (Grade V)
pantao ng Batas Militar at pagpapahalaga sa makatutulong sa pag-unlad ng mga Pilipino sa ilalim ng Batas 2. EASE I Modyul
1. Programa at patuloy na pagpupunyagi ng bansa bilang pagtupad Militar 17
patakaran ng mga Pilipino tungo sa ng sariling tungkulin na 1.1 Naiisa-isa ang mga pangyayari 3. * Pamana 5.
2. Epekto sa pagkabansa pagtugon ng mga hamon siyang kaakibat na na nagbigay-daan sa 1999. Pp. 238-
3. Mga reaksyon at Aral ng nagsasarili at pananagutan sa pagtatakda ng Batas Militar 242
umuunlad na bansa pagtamasa ng mga 1.2 Nakabubuo ng konklusyon ukol 4. * Pilipinas Isang
karapatan bilang isang sa epekto ng Batas Militar sa Sulyap at
malaya at maunlad na politika, pangkabuhayan at Pagyakap I.
Pilipino pamumuhay ng mga Pilipino AP6TDK-IVa- 2006. Pp.239-
1 242
5. * Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 157-164
6. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 216-
218
B. Pakikibaka tungo sa 2. Natatalakay ang mga pangyayari sa 1. EASE I Modyul
ganap na Kalayaan (1972- bansa na nagbigay wakas sa 18
1986) Diktaturang Marcos 2. * Pilipinas Isang
1. Hamon ng 2.1 Naiisa-isa ang mga karanasan AP6TDK-IVb- Sulyap at
Diktaturyang Marcos ng mga piling taumbayan sa 2 Pagyakap I.
1.1 Pambansang panahon ng Batas Militar (Hal., 2006. pp.243-
halalan ng 1981 Aquino Jr., Salonga, Lopez, 246
Diokno, Lino Brocka, Cervantes)

1.2 Pagpaslang kay 2.2 Natatalakay ang mga pagtutol 3. * Pamana 5.
Benigno Aquino, sa Batas Militar na nagbigay 1999. Pp.248-
Jr. daan sa pagbuo ng samahan 251
1.3 Krisis pang- laban sa Diktaturang Marcos 4. The 1986 Edsa
ekonomiya 2.3 Naiisa-isa ang mga pangyayari Revolution
1.4 “Snap Election” ng na nagbigay-daan sa pagbuo (Philippine
1985 ng “People Power 1” Nonformal
2. “EDSA People Power Education
1” bilang mapayapang Program) 2001.
paraan ng pagbabago Pp150
5. Ang
Rebolusyong
Edsa 1986
Nonformal
Education
Program) 2001.
Pp.1-51
6. * Pilipinas
Bansang Malaya
(Batayang Aklat)
5. 1999. pp.
220-221
7. Pilipino Ako,
Pilipinas ang
Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 172-177
8. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 232-
233, 244-
248,251-254
9. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa 5.

2000. pp. 215,
227-234
3. Nabibigyang halaga ang 1. MISOSA Lessons
kontribusyon ng “People Power 1” 41-45 (Grade V)
sa muling pagkamit ng kalayaan at 2. * Pamana 5.
kasarinlan sa mapayapang paraan 1999. Pp.254-
256
Sulyap at
Pagyakap I.
2006. Pp.264
4. * Pilipino Ako,
AP6TDK-IVb- Pilipinas ang
3 Bayan Ko
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 180-181
5. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 251-
255
6. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang Aklat)
5. 2000. pp. 242
C. Patuloy na Pagtugon sa 4. Nasisiyasat ang mga programa ng 1. MISOSA Lesson 46
Hamon ng Kasarinlan at pamahalaan sa pagtugon ng mga (Grade V)
Pagkabansa (1986- hamon sa pagkabansa ng mga 2. * Pilipinas Isang
kasalukuyan) Pilipino mula 1986 hanggang sa Sulyap at
1. Corazon C. kasalukuyan AP6TDK- Pagyakap I.
Aquino(1986-1992) 4.1 Nasusuri ang mga patakaran at IVc-d-4 2006. Pp.250-
2. Fidel V. Ramos programa ng pamahalaan 269
(1992-1998) tungo sa pag-unlad ng bansa 3. * Pamana 5.
3. Joseph E. Estrada 4.2 Naiisa-isa ang mga 1999. Pp.254-
(1998-2001) kontribosyon ng bawat pangulo 266

4. Gloria M. Arroyo na nakapagdulot ng kaulanran 4. * Pilipinas
(2001-2010 sa lipunan at sa bansa Bansang
5. Benigno Simeon C. 4.3 Nakasusulat ng maikling Malaya(Batayang
Aquino III (2010- sanaysay tungkol sa mga Aklat) 5. 1999.
kasalukuyan) patakaran ng piling pangulo at pp. 227-245
ang ambag nito sa pag-unlad 5. * Pilipino Ako,
ng lipunan at bansa Pilipinas ang
Bayan Ko,
(Patnubay ng
Guro) 5. 1999.
pp. 191-199
6. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa 5.
2000. pp. 244-
266
5. Natatalakay ang mga mungkahi 1. MISOSA Lesson

tungo sa pagbabago sa ilang #31 (Grade VI)
probisyon ng Saligang Batas 1987 2. EASE I Modyul
5.1 Natatalakay ang mga 20
karapatang tinatamasa ng 3. * Pilipinas
mamayan ayon sa Saligang Bansang
Batas ng 1987 Pinagpala
5.2 Naiisa-isa ang mga kaakibat na (Batayang Aklat)
AP6TDK-IVd-
tungkulin na binibigyang diin ng 4. 2000. pp.
e-5
Saligang Batas ng 1987 227-232
4. * Ang Bayan
Kong Mahal 5.
1999. pp. 255
5. * Pilipinas: Ang
Ating Bansa,
(Batayang Aklat)
5. 2000. pp. 246
6. Nasusuri ang mga AP6TDK-IVe- 1. * Pilipinas:
kontemporaryong isyu ng lipunan f-6 Bansang

tungo sa pagtugon sa mga hamon Papaunlad 6.
ng malaya at maunlad na bansa 2000. Pp.213-
6.1 Pampulitika (Hal., usaping 214
pangteritoryo sa Philippine Sea, 2. * Pilipinas
korupsyon, atbp) Bansang Malaya
6.2 Pangkabuhayan (Hal., open (Batayang Aklat)
trade, globalisasyon, atbp) 5. 1999. pp.
6.3 Panlipunan (Hal., OFW, gender, 253-267
drug at child abuse, atbp) 3. * Ang Bayan
6.4 Pangkapaligiran (climate Kong Mahal 5.
change, atbp) 1999. pp. 260-
272
7 Nabibigyang halaga ang bahaging 1. MISOSA Lessons
ginagampanan ng bawat 43-48 (GRADE
mamamayan sa pagtataguyod ng VI)
kaunlaran ng bansa sa malikhaing 2. * Pilipinas:
paraan Bansang
7.1 Naiuugnay ang kahalagahan ng Papaunlad 6.
pagtangkilik sa sariling 2000. Pp.258-
produkto sa pag-unlad at 269
pagsulong ng bansa 3. PRODED Learning
7.2 Naipaliliwanag ang Guide in
kahalagahan ng pagpapabuti at Heograpiya/
pagpapaunlad ng uri ng AP6TDK-IVg- Kasaysayan/
produkto o kalakal ng bansa sa h-7 Sibika: Pinoy
pag-unlad ng kabuhayan nito Gising:
7.3 Naipakikita ang kaugnayan ng Tangkilikin
pagtitipid sa enerhiya sa pag- Sariling Atin 6.
unlad ng bansa 2003. Pp.1-8
7.4 Naipapaliwanag ang 4. PRODED Learning
kahalagahan ng pangangalaga Guide in
ng kapaligiran Heograpiya/
Kasaysayan/
Sibika: Ang
Buwis at Ang
Kaunlaran ng

Bayan 6. 2003.
Pp.1-11
8. Naipapahayag ang saloobin na ang
aktibong pakikilahok ay AP6TDK-IVi-
mahalagang tungkulin ng bawat 8
mamamayan tungo sa pag-unlad
ng bansa

BAITANG 7
ARALING ASYANO
Pamantayang Pangnilalaman : Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan
at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-unlad at pagharap
sa mga hamon ng Asya.
UNANG MARKAHAN - Heograpiya ng Asya
A. Katangiang Pisikal ng Asya Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay 1. EASE II Module
1. Napapahalagahan ang ugnayan 2
1. Konsepto ng Asya naipamamalas ng mag-aaral malalim na ng tao at kapaligiran sa 2. * Asya: Pag-
2. Katangiang Pisikal ang pag-unawa sa ugnayan nakapaguugnay-ugnay paghubog ng kabihasnang AP7HAS-Ia-1 usbong ng
ng kapaligiran at tao sa sa bahaging Asyano Kabihasnan II.
paghubog ng sinaunang ginampanan ng 2008. Pp.108-
kabihasnang Asyano. kapaligiran at tao sa 122
paghubog ng sinaunang 1. EASE II Module
kabihasnang Asyano 2. Naipapaliwanag ang konsepto ng 1
Asya tungo sa paghahating – 2. * Asya: Pag-
heograpiko: Silangang Asya, usbong ng
Timog-Silangang Asya, Timog- Kabihasnan II.
AP7HAS-Ia-
Asya, Kanlurang Asya, Hilagang 2008. Pp.2-10
1.1
Asya at Hilaga/ Gitnang Asya 3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.3-4,9-
12
3. Nailalarawan ang mga katangian 1. EASE II Module
ng kapaligirang pisikal sa mga 1
AP7HAS-Ib-
rehiyon ng Asya katulad ng 2. * Asya: Noon,
1.2
kinaroroonan, hugis, sukat, anyo, Ngayon at sa
klima at “vegetation cover” Hinaharap II.
(tundra, taiga, grasslands, 2000. Pp.3-9,
desert, tropical forest, mountain 12-19
lands) 3. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.23-29
4. Nakapaghahambing ng 1. EASE II Module
kalagayan ng kapaligiran sa iba’t 1
ibang bahagi ng Asya AP7HAS-Ic- 2. * Asya: Pag-
1.3 usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.46-56
5. Nakakagawa ng pangkalahatang 1. EASE II Module
profile ng heograpiya ng Asya 1
2. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.3-
9,20-23
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.3-19
AP7HAS-Id- 4. Ang Mundo
1.4 Ayon sa Mapa
(Philippine
Nonformal
Education
Project). 2001.
Pp.18-21
5. The World
According to
the Map
(Philippine
Nonformal
Education

Project). 2001.
Pp.18-21
B. Mga Likas na Yaman ng Asya 6. Nailalarawan ang mga yamang 1. EASE II Module
likas ng Asya 1
2. * Asya: Pag-
usbong ng
AP7HAS-Ie- Kabihasnan II.
1.5 2008. Pp.36-42
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.19-39
7. Natataya ang mga implikasyon 1. EASE II Module
ng kapaligirang pisikal at yamang 1
likas ng mga rehiyon sa 2. * Asya: Pag-
pamumuhay ng mga Asyano usbong ng
noon at ngayon sa larangan ng: Kabihasnan II.
7.1 Agrikultura 2008. Pp.36-42
7.2 Ekonomiya 3. * Asya: Noon,
7.3 Pananahanan Ngayon at sa
7.4 Kultura AP7HAS-If- Hinaharap II.
1.6 2000. Pp.19-43
4. Kapaligiran,
Kayamanan
Kalingain
(Philippine
Nonformal
Education
Project). 1998.
Pp.5-20
8. Naipapahayag ang kahalagahan 1. EASE II Module
ng pangangalaga sa timbang na AP7HAS-Ig- 1 and 2
kalagayang ekolohiko ng rehiyon 1.7 2. * Asya: Pag-
usbong ng

Kabihasnan II.
2008. Pp.46-56
C. Yamang Tao 9. Napapahalagahan ang yamang 1. EASE II Module
1. Yamang tao at Kaunlaran tao ng Asya 2
2.Mga Pangkat-Etniko sa Asya at AP7HAS-Ih- 2. * Asya: Pag-
kani-kanilang wika at kultura 1.8 usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.88-89
10. Nasusuri ang kaugnayan ng 1. EASE II Module
yamang-tao ng mga bansa ng 2
Asya sa pagpapaunlad ng 2. * Asya: Pag-
kabuhayan at lipunan sa usbong ng
kasalukuyang panahon batay Kabihasnan II.
sa: 2008. Pp.90-
10.1 dami ng tao 104
10.2 komposisyon ayon sa 3. * Ang Pilipino
gulang, at mga
10.3 inaasahang haba ng Kaibigang
AP7HAS-Ii-
buhay, Asyano
1.9
10.4 kasarian, (Philippine
10.5 bilis ng paglaki ng Nonformal
populasyon, Education
10.6 uri ng hanapbuhay, Project). 1998.
10.7 bilang ng may Pp.17-20
hanapbuhay, 4. * Asya: Noon,
10.8 kita ng bawat tao, Ngayon at sa
10.9 bahagdan ng marunong Hinaharap II.
bumasa at sumulat, at 2000. Pp.45-59
10.10 migrasyon
11. Nailalarawan ang komposisyong 1. EASE II Module
etniko ng mga rehiyon sa Asya 2
AP7HAS-Ij- 2. * Asya: Pag-
1.10 usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.60-70

3. Ang Pilipino at
mga Kaibigang
Asyano
(Philippine
Nonformal
Education
Project). 1998.
Pp.4-14
12. Nasusuri ang kaugnayan ng 1. EASE II Module
paglinang ng wika sa paghubog 2
ng kultura ng mga Asyano AP7HAS-Ij- 2. * Asya: Pag-
1.11 usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.62-63
IKALAWANG MARKAHAN - Sinaunang Kabihasnan sa AsyaHanggang sa Ika-16 na Siglo
A. Paghubogng Sinaunang Ang mga mag-aaral ay Ang mag-aaral ay 1. Napapahalagahan ang mga 1. EASE II Module
Kabihasnan sa Asya kaisipang Asyano, pilosopiya at 3-4
1. Kalagayan, pamumuhay naipamamalas ng mag- kritikal na nakapagsusuri relihiyon na nagbigay-daan sa 2. * Asya: Noon,
at development ng mga aaral ang pag-unawa sa sa mga kaisipang paghubog ng sinaunang Ngayon at sa
sinaunang pamayanan ( mga kaisipang Asyano, Asyano, pilosopiya at kabihasnang sa Asya at sa Hinaharap II.
ebolusyong kultural ) pilosopiya at relihiyon na relihiyon na nagbigay- pagbuo ng pagkakilanlang 2000. Pp.91-98
2. Kahulugan ng konsepto nagbigay-daan sa daan sa paghubog ng Asyano 3. * Asya: Pag-
ng kabihasnan at ang paghubog ng sinaunang sinaunang kabihasnan usbong ng
mga katangian nito kabihasnan sa Asya at sa sa Asya at sa pagbuo ng Kabihasnan II.
AP7KSA-IIa-
3. Mga sinaunang pagbuo ng pagkakilanlang Asyano 2008. Pp.144-
j-1
kabihasnan sa Asya pagkakakilanlang Asyano 153
(Sumer, Indus, Tsina) 4. Maraming
4. Mga bagay at kaisipang Relihiyon:
pinagbatayan: Iisang layon
(sinocentrism, divine (Philippine
origin, devajara) sa Nonformal
pagkilala sa Education
sinaunang Project). 1998.
kabihasnan Pp.4-14

2. Nasusuri ang paghubog, pag- 1. EASE II Module
unlad at kalikasan ng mga mga 3
pamayanan at estado 2. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
AP7KSA-IIa-
2000. Pp.78-89
1.1
3. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.122-
125
3. Nakakabuo ng mga kongklusyon 1. EASE II Module
hinggil sa kalagayan, 3
pamumuhay at development ng 2. * Asya: Noon,
mga sinaunang pamayanan Ngayon at sa
Hinaharap II.
AP7KSA-IIa-
2000. Pp.78-89
1.2
3. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.122-
125
4. Nabibigyang kahulugan ang 1. EASE II Module
konsepto ng kabihasnan at 3-4
nailalahad ang mga katangian 2. * Asya: Pag-
AP7KSA-IIb-
nito usbong ng
1.3
Kabihasnan II.
2008. Pp.128-
130
5. Napaghahambing ang mga 1. EASE II Module
sinaunang kabihasnan sa Asya 3
(Sumer, Indus, Tsina) 2. * Asya: Pag-
AP7KSA-IIc-
usbong ng
1.4
Kabihasnan II.
2008. Pp.130-
137

3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.99-
100,105,109-
113
4. * Kasaysayan
ng Daigdig III.
2000. Pp.59-64
6. Napahahalagahan ang mga 1. EASE II Module
bagay at kaisipang 3
pinagbatayan (sinocentrism, 2. * Asya: Pag-
divine origin, devajara) sa usbong ng
pagkilala sa sinaunang Kabihasnan II.
AP7KSA-IId-
kabihasnan 2008. Pp.144-
1.5
151
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.94-98
B. Sinaunang Pamumuhay 7. Nabibigyang kahulugan ang 1. EASE II Module
1. Kahulugan ng mga mga konsepto ng tradisyon, 3
konsepto ng tradisyon, pilosopiya at relihiyon 2. * Asya: Pag-
pilosopiya at relihiyon usbong ng
AP7KSA-IIe-
2. Mga mahahalagang Kabihasnan II.
1.6
pangyayari mula sa 2008. Pp.128-
sinaunang kabihasnan 129,147-
hanggang sa ika-16 na 152,218-
siglo sa : 228,232-244
2.1 Pamahalaan 8. Nasusuri ang mga 1. EASE II Module
2.2 Kabuhayan mahahalagang pangyayari mula 3-4
2.3 Teknolohiy sa sinaunang kabihasnan 2. * Asya: Pag-
AP7KSA-IIf-
2.4 Lipunan hanggang sa ika-16 na siglo sa : usbong ng
1.7
2.5 Edukasyon 20.1 pamahalaan, Kabihasnan II.
2.6 Paniniwal 20.2 kabuhayan, 2008. Pp.156-
20.3 teknolohiya, 168, 172-

2.7 Pagpapahalaga, 20.4 lipunan, 188,192-
at 20.5 edukasyon, 198,202-214
2.8 Sining at Kultura 20.6 paniniwala, 3. * Asya: Noon,
3. Impluwensiya ng mga 20.7 pagpapahalaga, at Ngayon at sa
paniniwala sa kalagayang 20.8 sining at kultura Hinaharap II.
panlipunan,sining at 2000. Pp.99-
kultura ng mga Asyano 128
4. Bahaging ginampanan ng
mga pananaw, 9. Natataya ang impluwensiya ng 1. EASE II
paniniwala at tradisyon mga paniniwala sa kalagayang Module 3-4
sa paghubog ng panlipunan,sining at kultura ng 2. * Asya: Pag-
AP7KSA-IIf-
kasaysayan ng mga mga Asyano usbong ng
1.8
Asyano Kabihasnan II.
5. Mga kalagayang legal at 2008. Pp.128-
tradisyon ng mga 141
kababaihan sa iba’t ibang 10. Nasusuri ang bahaging EASE II Module 4
uri ng pamumuhay ginampanan ng mga pananaw,
AP7KSA-IIf-
paniniwala at tradisyon sa
1.9
6. Bahaging ginampanan ng paghubog ng kasaysayan ng
kababaihan sa mga Asyano
pagtataguyod at 11. Nasusuri ang mga kalagayang 1. EASE II
pagpapanatili ng mga legal at tradisyon ng mga Module 4
Asyanong kababaihan sa iba’t ibang uri ng 2. * Asya: Pag-
pagpapahalaga. AP7KSA-IIg-
pamumuhay usbong ng
1.10
Kabihasnan II.
7. Ang mga kontribusyon ng 2008. Pp.252-
mga sinaunang lipunan 255
at komunidad sa Asya 12. Napapahalagahan ang bahaging EASE II Module 4
ginampanan ng kababaihan sa
AP7KSA-IIh-
pagtataguyod at pagpapanatili
1.11
ng mga Asyanong
pagpapahalaga.
13. Napapahalagahan ang mga 1. EASE II
kontribusyon ng mga sinaunang AP7KSA-IIh- Module 4
lipunan at komunidad sa Asya 1.12 2. * Asya: Pag-
usbong ng

Kabihasnan II.
2008. Pp.258-
266
3. * Kasaysayan
ng Daigdig III.
2012. Pp.100-
101
IKATLONG MARKAHAN - Ang Timog at Kanlurang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon (ika-16 hanggang ika-20 siglo)
A. Kolonyalismo at Imperyalismo Ang mga mag-aaral ay Ang mag-aaral ay 1. Napapahalagahan ang pagtugon 1. EASE II
sa Timog at Kanlurang Asya ng mga Asyano sa mga hamon Module 6
naipamamalas ng mag- nakapagsasagawa ng pagbabago, pag-unlad at 2. * Asya: Pag-
1. Mga Dahilan, Paraan at aaral ang pag-unawa sa ng kritikal na pagpapatuloy sa Timog at usbong ng
Epekto ng Kolonyalismo pagbabago, pag-unlad at pagsusuri sa Kanlurang Asya sa Transisyonal Kabihasnan II.
at Imperyalismo sa pagpapatuloy sa Timog pagbabago, pag- at Makabagong Panahon (ika-16 2008. Pp.268-
Timog at Kanlurang Asya at Kanlurang Asya sa unlad at hanggang ika-20 siglo) 332
2. Papel ng Kolonyalismo at Transisyonal at pagpapatuloy sa AP7TKA- 3. * Kasaysayan
Imperyalismo sa Makabagong Panahon Timog at Kanlurang IIIa-j-1 ng Daigdig III.
Kasaysayan ng Timog at ( ika-16 hanggang ika-20 Asya sa Transisyonal 2012. Pp.240-
Kanlurang Asya siglo) at Makabagong 248
3. Ang mga Nagbago at Panahon (ika-16 4. * Asya: Noon,
Nanatili sa Ilalim ng hanggang ika-20 Ngayon at sa
Kolonyalismo siglo) Hinaharap II.
4. Epekto ng kolonyalismo 2000. Pp.136-
sa Timog at Kanlurang 152
Asya 2. Nasusuri ang mga dahilan at 1. EASE II Module
5. Transpormasyon ng mga paraan ng kolonyalismo at 6
pamayanan at estado sa imperyalismo ng mga 2. * Asya: Noon,
Timog at Kanlurang Asya Kanluranin sa unang yugto (ika- Ngayon at sa
sa pagpasok ng mga 16 at ika-17 siglo) pagdating Hinaharap II.
AP7TKA-
kaisipan at nila sa Timog at Kanlurang Asya 2000. Pp.136-
IIIa-1.1
impluwensiyang 141
kanluranin sa larangan 3. * Kasaysayan
ng ng Daigdig III.
5.1 Pamamahala 2012. Pp.240-
5.2 Kabuhayan 248

5.3 Teknolohiya 4. * Asya: Pag-
5.4 Lipunan usbong ng
5.5 Paniniwala Kabihasnan II.
5.6 Pagpapahalaga, 2008. Pp.270-
at 287
5.7 Sining at Kultura. 3. Nabibigyang halaga ang papel 1. EASE II Module
6. Ang mga Karanasan sa ng kolonyalismo at 6-7
Timog at Kanlurang Asya imperyalismo sa kasaysayan ng 2. * Asya: Noon,
sa ilalim ng kolonyalismo Timog at Kanlurang Asya Ngayon at sa
at imperyalismong Hinaharap II.
kanluranin 2000. Pp.141
3. * Kasaysayan
AP7TKA-
ng Daigdig III.
IIIa-1.2
2012. Pp.240-
248
4. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.269-
276,278-288
4. Naipapaliwanag ang mga 1. EASE II Module
nagbago at nanatili sa ilalim ng 7
kolonyalismo 2. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan II.
AP7TKA- 2008. Pp.290-
IIIb-1.3 299
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.146-
152
5. Natataya ang mga epekto ng 1. EASE II Module
kolonyalismo sa Timog at AP7TKA- 7
Kanlurang Asya IIIb-1.4 2. * Asya: Noon,
Ngayon at sa

Hinaharap II.
2000. Pp.146-
152
3. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.290-
298
6. Nasusuri ang transpormasyon 1. EASE II Module
ng mga pamayanan at estado 7
sa Timog at Kanlurang Asya sa 2. * Asya: Pag-
pagpasok ng mga kaisipan at usbong ng
impluwensiyang kanluranin sa Kabihasnan II.
larangan ng 2008. Pp.290-
AP7TKA-
6.1 pamamahala, 298
IIIb-1.5
6.2 kabuhayan,
6.3 teknolohiya,
6.4 lipunan,
6.5 paniniwala,
6.6 pagpapahalaga, at
6.7 sining at kultura
7. Naihahambing ang mga 1. EASE II Module
karanasan sa Timog at 7
Kanlurang Asya sa ilalim ng 2. * Asya: Pag-
AP7TKA-
kolonyalismo at imperyalismong usbong ng
IIIc-1.6
kanluranin Kabihasnan II.
2008. Pp.290-
298
B. Ang Nasyonalismo at 8. Nabibigyang-halaga ang papel 1. EASE II Module
Paglaya ng mga bansa sa ng nasyonalismo sa pagbuo ng 8
Timog at Kanlurang Asya mga bansa sa Timog at 2. * Asya: Pag-
AP7TKA-
1. Ang Papel ng Kanlurang Asya usbong ng
IIIc-1.7
nasyonalismo sa pagbuo Kabihasnan II.
ng mga bansa sa Timog 2008. Pp.308-
at Kanlurang Asya 320

2. Ang mga salik at 9. Nasusuri ang mga salik at 1. EASE II Module
pangyayaring nagbigay pangyayaring nagbigay daan sa 8
daan sa pag-usbong at pag-usbong at pag-unlad ng 2. * Asya: Pag-
AP7TKA-
pag-unlad ng nasyonalismo usbong ng
IIId-1.8
nasyonalismo Kabihasnan II.
3. Iba’t ibang 2008. Pp.308-
manipestasyon ng 320
nasyonalismo sa Timog 10. Naipapaliwanag ang iba’t ibang 1. EASE II Module
at Kanlurang Asya manipestasyon ng nasyonalismo 8-9
4. Bahaging Ginampanan ng sa Timog at Kanlurang Asya 2. * Asya: Pag-
AP7TKA-
Nasyonalismo sa Timog usbong ng
IIId-1.9
at Kanlurang Asya Tungo Kabihasnan II.
sa Paglaya ng mga Bansa 2008. Pp.308-
Mula sa Imperyalismo 320
5. Epekto ng nasyonalismo 11. Naipapahayag ang 1. EASE II Module
sa sigalot etniko sa Asya pagpapahalaga sa bahaging 8-9
katulad ng partisyon/ ginampanan ng nasyonalismo sa 2. * Asya: Pag-
AP7TKA-
paghahati ng India at Timog at Kanlurang Asya tungo usbong ng
IIId-1.10
Pakistan sa paglaya ng mga bansa mula Kabihasnan II.
6. Mga Pamamaraang sa imperyalismo 2008. Pp.308-
Ginamit sa Timog at 320
Kanlurang Asya sa 12. Nasusuri ang epekto ng 1. EASE II Module
Pagtatamo ng Kalayaan nasyonalismo sa sigalot etniko 9
mula sa Kolonyalismo sa Asya katulad ng 2. * Asya: Pag-
7. Epekto ng mga AP7TKA-
partisyon/paghahati ng India at usbong ng
Digmaang Pandaidig sa IIIe-1.11
Pakistan Kabihasnan II.
Pag-aangat ng mga 2008. Pp.308-
Malawakang Kilusang 320
nasyonalista ( hal: epekto 13. Nasusuri ang mga 1. EASE II Module
ng Unang Digmaang pamamaraang ginamit sa Timog 9
Pandaigdig sa pagtatag at Kanlurang Asya sa pagtatamo 2. * Asya: Pag-
ng sistemang mandato sa AP7TKA-
ng kalayaan mula sa usbong ng
Kanlurang Asya) IIIe-1.12
kolonyalismo Kabihasnan II.
8. Iba’t ibang ideolohiya( 2008. Pp.308-
ideolohiya ng malayang 320

demokrasya, sosyalismo 14. Nasusuri ang matinding epekto 1. EASE II Module
at komunismo) sa mga ng mga digmaang pandaidig sa 9
malawakang kilusang pag-aangat ng mga 2. * Asya: Pag-
nasyonalista malawakang kilusang usbong ng
9. Epekto ng mga nasyonalista ( hal: epekto ng Kabihasnan II.
Samahang Kababaihan at Unang Digmaang Pandaigdig sa AP7TKA- 2008. Pp.308-
ng mga Kalagayang pagtatag ng sistemang mandato IIIe-1.13 320
Panlipunan sa buhay ng sa Kanlurang Asya) 3. * Asya: Noon,
kababaihan tungo sa Ngayon at sa
pagkakapantay-pantay, Hinaharap II.
pagkakataong pang- 2000. Pp.163-
ekonomiya at karapatang 164
pampolitika 1. EASE II Module
10. Bahaging Ginampanan ng 15. Nasusuri ang kaugnayan ng 9
Nasyonalismo sa iba’t ibang ideolohiya 2. * Asya: Noon,
Pagbibigay Wakas sa (ideolohiya ng malayang Ngayon at sa
Imperyalismo demokrasya, sosyalismo at Hinaharap II.
komunismo) sa mga AP7TKA-IIIf- 2000. Pp.154-
malawakang kilusang 1.14 163
nasyonalista 3. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.347-
359,308-320
16. Natataya ang epekto ng mga * Asya: Pag-
samahang kababaihan at ng usbong ng
mga kalagayang panlipunan sa Kabihasnan II.
AP7TKA–
buhay ng kababaihan tungo sa 2008. Pp.332-342
IIIf-1.15
pagkakapantay-pantay,
pagkakataong pang-ekonomiya
at karapatang pampolitika
17. Naipapahayag ang 1. EASE II Module
pagpapahalaga sa bahaging 9
AP7TKA-
ginampanan ng nasyonalismo sa 2. * Asya: Pag-
IIIh-1.16
pagbibigay wakas sa usbong ng
Kabihasnan II.

imperyalismo sa Timog at 2008. Pp.308-
Kanlurang Asya 320
C. Ang mga Pagbabago sa Timog 18. Nasusuri ang balangkas ng mga 1. EASE II Module
at Kanlurang Asya pamahalaan sa mga bansa sa 12,18
1. Balangkas ng mga Timog at Kanlurang Asya 2. * Asya: Pag-
Pamahalaan sa mga AP7TKA- usbong ng
bansa sa Timog at IIIh-1.17 Kabihasnan II.
Kanlurang Asya 2008. Pp.347-
2. Mga palatuntunang 359
agtataguyod sa
Karapatan ng 19. Natataya ang mga 1. EASE II Module
mamamayan sa palatuntunang nagtataguyod sa 12,18
Pangkalahatan, at ng karapatan ng mamamayan sa 2. Asya: Pag-
mga Kababaihan, mga pangkalahatan, at ng mga AP7TKA-IIIi- usbong ng
Grupong Katutubo, mga kababaihan, mga grupong 1.18 Kabihasnan II.
kasapi ng caste sa India katutubo, mga kasapi ng caste 2008. Pp.346-
at Iba Pang Sektor ng sa India at iba pang sektor ng 398
Lipunan lipunan
3. Ang Kalagayan at Papel 20. Napaghahambing ang 1. EASE II Module
ng Kababaihan sa Iba’t kalagayan at papel ng mga 20
ibang Bahagi ng Timog at kababaihan sa iba’t ibang 2. * Asya: Pag-
AP7TKA-
Kanlurang Asya at Ang bahagi ng Timog at Kanlurang usbong ng
IIIg- 1.19
Kanilang Ambag sa Bansa Asya at ang kanilang ambag sa Kabihasnan II.
at Rehiyon bansa at rehiyon 2008. Pp.363-
4. Ang Kinalaman ng 366
Edukasyon sa 21. Natataya ang kinalaman ng 1. EASE II Module
Pamumuhay ng mga edukasyon sa pamumuhay ng 13
Asyano sa Timog at mga Asyano 2. * Asya: Pag-
Kanlurang Asya AP7TKA-
usbong ng
5. Bahaging Ginampanan ng IIIg-1.20
Kabihasnan II.
Relihiyon sa Iba’t ibang 2008. Pp.368-
aspekto ng pamumuhay 376
6. Mga kasalukuyang 22. Natataya ang bahaging EASE II Module 14
pagbabagong pang- AP7TKA-
ginampanan ng relihiyon sa iba’t
ekonomiya na IIIg- 1.21
ibang aspekto ng pamumuhay

naganap/nagaganap sa 23. Naiuugnay ang mga 1. EASE II Module
kalagayan ng mga bansa kasalukuyang pagbabagong 15
7. Pagkakaiba-iba ng antas pang-ekonomiya na 2. * Asya: Pag-
AP7TKA-
ng pagsulong at pag- naganap/nagaganap sa usbong ng
IIIh- 1.22
unlad ng Timog at kalagayan ng mga bansa Kabihasnan II.
Timog-Kanlurang Asya 2008. Pp.346-
8. Mga Anyo at Tugon sa 398
Neokolonyalismo sa 24. Natataya ang pagkakaiba-iba ng 1. EASE II Module
Timog at Kanlurang Asya antas ng pagsulong at pag- 15
9. Epekto ng Kalakalan sa unlad ng Timog at Timog- 2. * Asya: Pag-
AP7TKA-
Pagbabagong Pang- Kanlurang Asya gamit ang usbong ng
IIIh- 1.23
ekonomiya at estadistika at kaugnay na datos. Kabihasnan II.
Pangkultura ng mga 2008. Pp.398-
bansa sa Timog at 404
Kanlurang Asya 25. Nasusuri ang mga anyo at 1. EASE II Module
10. Kontribusyon ng Timog tugon sa neokolonyalismo sa 10,15
at Kanlurang Asya sa Timog at Kanlurang Asya 2. Open high
larangan ng Sining, school Modyul
Humanidades at 20
Palakasan 3. * Asya: Noon,
11. Pagkakakilanlan ng Ngyon at sa
AP7TKA-
kulturang Asyano batay Hinaharap II.
IIIh-1.24
sa mga kontribusyong 2000. Pp.175-
nito 189
4. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan II.
2008. Pp.398-
404
26. Natataya ang epekto ng EASE II Module 15
kalakalan sa pagbabagong
AP7TKA-IIIi-
pang-ekonomiya at pangkultura
1.25
ng mga bansa sa Timog at
Kanlurang Asya

27. Napapahalagahan ang mga 1. EASE II Module
kontribusyon ng Timog at 16
Kanlurang Asya sa larangan ng 2. * Asya: Pag-
sining, humanidades at usbong ng
palakasan Kabihasnan II.
2008. Pp.406-
AP7TKA-IIIj-
412
1.25
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.253-
266
28. Nahihinuha ang pagkakakilanlan 1. EASE II Module

ng kulturang Asyano batay sa 16
mga kontribusyong ito 2. * Asya: Pag-
AP7TKA-IIIj-
usbong ng
1.25
Kabihasnan II.
2008. Pp.414-
420
IKAAPAT NA MARKAHAN - Ang Silangan at Timog-Silangang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon (ika-16 hanggang ika-20 siglo)
A. Kolonyalismo at Imperyalismo Ang mga mag-aaral ay Ang Mag-aaral ay 1. Napapahalagahan ang pagtugon 1. EASE II Module
sa Silangan at Timog Silangang ng mga Asyano sa mga hamon 17
Asya napapahalagahan ang nakapagsasagawa nang ng pagbabago, pag-unlad at 2. * Asya: Pag-
1. Mga dahilan, paraan at pagtugon ng mga Asyano sa kritikal na pagsusuri sa pagpapatuloy ng Silangan at usbong ng
epekto ng kolonyalismo mga hamon ng pagbabago, pagbabago, pag-unlad Timog-Silangang Asya sa Kabihasnan II.
at Imperyalismo sa pag-unlad at pagpapatuloy at pagpapatuloy ng Transisyonal at Makabagong 2008. Pp.268-
Silangan at Timog ng Silangan at Timog- Silangan at Timog Panahon ika-16 hanggang ika- AP7KIS-IVa- 332
Silangang Asya Silangang Asya sa Silangang Asya sa 20 Siglo) j-1 3. *Kasaysayan
2. Transpormasyon ng mga Transisyonal at Makabagong Transisyoal at ng Daigdig III.
Pamayanan at Estado sa Panahon (ika-16 hanggang Makabagong Panahon 2012. Pp.240-
Silangan at Timog- ika-20 Siglo) (ika-16 hanggang ika-20 248
Silangang Asya sa siglo) 4. * Asya: Noon,
Pagpasok ng mga Isipan Ngayon at sa
at Impluwensiyang Hinaharap II.

kanluranin sa larangan 2000. Pp.136-
ng 152
2.1 pamamahala 2. Nasusuri ang mga dahilan, 1. EASE II Module
2.2 kabuhayan paraan at epekto ng pagpasok 17
2.3 teknolohiya ng mga Kanlurang bansa 2. * Asya: Pag-
2.4 lipunan hanggang sa pagtatag ng usbong ng
2.5 paniniwala kanilang mga kolonya o Kabihasnan II.
2.6 pagpapahalaga, at kapangyarihan sa Silangan at AP7KIS-IVa- 2008. Pp.290-
2.7 sining at kultura. Timog-Silangang Asya 1.1 298
3. Ang Mga Nagbago at 3. * Asya: Noon,
Nanatili sa Ilalim ng Ngayon at sa
Kolonyalismo Hinaharap II.
4. Epekto ng Kolonyalismo 2000. Pp.136-
sa Silangan at Timog- 153
Silangang Asya 3. Nasusuri ang transpormasyon 1. EASE II Module
5. Ang mga Karanasan sa ng mga pamayanan at estado 17
Silangan at Timog- sa Silangan at Timog-Silangang 2. * Asya: Pag-
Silangang Asya sa ilalim Asya sa pagpasok ng mga isipan usbong ng
ng kolonyalismo at at impluwensiyang kanluranin Kabihasnan II.
imperyalismong sa larangan ng: 2008. Pp.268-
AP7KIS-Iva-
kanluranin 3.1 pamamahala, 332
1.2
3.2 kabuhayan, 3. * Asya: Noon,
3.3 teknolohiya, Ngayon at sa
3.4 lipunan, Hinaharap II.
3.5 paniniwala, 2000. Pp.136-
3.6 pagpapahalaga, at 153
3.7 sining at kultura
4. Naipapaliwanag ang mga 1. EASE II Module
nagbago at nanatili sa ilalim ng 7
kolonyalismo 2. * Asya: Pag-
usbong ng
AP7KIS-IVa-
Kabihasnan II.
1.3
2008. Pp.290-
299
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa

Hinaharap II.
2000. Pp.141-
153
5. Natataya ang mga epekto ng EASE II Module 7
AP7KIS-IVb-
kolonyalismo sa Silangan at
1.4
Timog-Silangang Asya
6. Naihahambing ang mga 1. EASE II Module
karanasan sa Silangan at 7
Timog-Silangang Asya sa ilalim 2. * Asya: Pag-
ng kolonyalismo at AP7KIS-IVb- usbong ng
imperyalismong kanluranin 1.5 Kabihasnan II.
2008. Pp.290-
299
B. Ang Nasyonalismo at 7. Nabibigyang-halaga ang papel 1. EASE II Module

Paglaya ng mga bansa ng nasyonalismo sa pagbuo ng 8
sa Silangan at Timog- mga bansa sa Silan6gan at 2. * Asya: Pag-
AP7KIS-IVc-
Silangang Asya Timog-Silangang Asya usbong ng
1.6
1. Ang Papel ng Kabihasnan II.
Nasyonalismo sa Pagbuo 2008. Pp.308-
ng mga Bansa sa 320
Silangan at Timog- 8. Nasusuri ang mga salik at 1. EASE II Module
Silangang Asya pangyayaring nagbigay –daan 8-9
2. Ang mga Salik at sa pag-usbong at pag-unlad ng 2. * Asya: Pag-
AP7KIS-IVc-
Pangyayaring Nagbigay nasyonalismo sa Silangan at usbong ng
1.7
Daan sa Pag-usbong at Timog Silangang Asya Kabihasnan II.
Pag-unlad ng 2008. Pp.308-
nasyonalismo 320
3. Iba’t ibang 9. Naipapaliwanag ang mga iba’t 1. EASE II Module
Manipestasyon ng ibang manipestasyon ng 8
Nasyonalismo sa Silangan nasyonalismo sa Silangan at 2. * Asya: Pag-
AP7KIS-IVc-
at Timog-Silangang Asya Timog-Silangang Asya usbong ng
1.8
4. Bahaging ginampanan ng Kabihasnan
nasyonalismo sa Silangan II.2008.
at Timog-Silangang Asya Pp.308-320

tungo sa paglaya ng mga 10. Naihahayag ang pagpapahalaga 1. EASE II Module
bansa mula sa sa bahaging ginampanan ng 8-9
imperyalismo nasyonalismo sa Silangan at 2. * Asya: Pag-
AP7KIS-IVd-
5. Epekto ng Nasyonalismo Timog-Silangang Asya tungo sa usbong ng
1.9
sa Sigalot Etniko sa Asya paglaya ng mga bansa mula sa Kabihasnan II.
6. Mga Pamamaraang imperyalismo 2008. Pp.308-
Ginamit sa Silangan at 320
Timog-Silangang Asya sa 11. Nasusuri ang epekto ng 1. EASE II Module
pagtatamo ng Kalayaan nasyonalismo sa sigalot etniko 8-9
mula sa Kolonyalismo sa Asya 2. * Asya: Pag-
7. Epekto ng mga AP7KIS-IVd- usbong ng
Digmaang Pandaidig sa 1.10 Kabihasnan II.
Pag-aangat ng mga 2008. Pp.308-
malawakang kilusang 319
nasyonalista ( hal: epekto
ng Unang Digmaang 12. Nasusuri ang mga 1. EASE II Module
Pandaigdig sa pagtatag pamamaraang ginamit sa 8-9
ng sistemang mandato sa Silangan at Timog-Silangang 2. * Asya: Pag-
AP7KIS -IVd-
Silangang Asya) Asya sa pagtatamo ng kalayaan usbong ng
1.11
8. Iba’t ibang ideolohiya mula sa kolonyalismo Kabihasnan II.
(ideolohiya ng malayang 2008. Pp.308-
demokrasya, sosyalismo 319
at komunismo) sa mga 13. Nasusuri ang matinding epekto 1. EASE II Module
malawakang kilusang ng mga digmaang pandaidig sa 8-9
nasyonalista pag-aangat ng mga 2. * Asya: Noon,
9. Epekto ng mga malawakang kilusang Ngayon at sa
samahang kababaihan at nasyonalista ( hal: epekto ng Hinaharap II.
ng mga kalagayang Unang Digmaang Pandaigdig sa AP7KIS-IVe- 2000. Pp.163-
panlipunan sa buhay ng pagtatag ng sistemang mandato 1.12 173
kababaihan tungo sa sa Silangan at Timog-Silangang 3. * Asya: Pag-
pagkakapantay-pantay, Asya ) usbong ng
pagkakataong pang- Kabihasnan II.
ekonomiya at karapatang 2008. Pp.322-
pampolitika 330
10. Bahaging Ginampanan ng 14. Nasusuri ang kaugnayan sa iba’t AP7KIS-IVe- 1. EASE II Module
Nasyonalismo sa ibang ideolohiya (ideolohiya ng 1.13 9

pagbibigay wakas sa malayang demokrasya, 2. * Asya: Pag-
imperyalismo sosyalismo at komunismo) sa usbong ng
mga malawakang kilusang Kabihasnan II.
nasyonalista 2008. Pp.308-
319
15. Nasusuri ang epekto ng mga 1. EASE II Module
samahang kababaihan at ng 20
mga kalagayang panlipunan sa 2. * Asya: Pag-
buhay ng kababaihan tungo sa usbong ng
pagkakapantay-pantay, Kabihasnan II.
pagkakataong pang-ekonomiya 2008. Pp.332-
at karapatang pampolitika AP7KIS-IVe- 342
1.14 3. Karapatan Mo,
Alamin
Mo(Philippines
Nonformal
Education
Project). 1998.
Pp.13-15
C. Ang mga Pagbabago sa Timog 16. Naipapahayag ang 1. EASE II
at Kanlurang Asya pagpapahalaga sa bahaging Modyul 9
1. Mga Pagbabago sa mga ginampanan ng nasyonalismo sa 2. * Asya: Pag-
Bansang Bumubuo sa pagbibigay wakas sa usbong ng
Silangan at Timog- imperyalismo Kabihasnan II.
Silangang Asya AP7KIS-IVf- 2008. Pp.308-
2. Balangkas ng 1.15 319
pamahalaan ng mga 3. * Asya: Noon,
bansa sa Silangan at Ngayon at sa
Timog-Silangang Asya Hinaharap II.
3. Mga Palatuntunang 2000. Pp.154-
Nagtataguyod sa 173
karapatan ng 17. Naihahambing ang mga 1. EASE II
mamamayan sa pagbabago sa mga bansang Modyul 10,17
AP7KIS-IV-
pangkalahatan, at ng bumubuo sa Silangan at Timog- 2. * Asya: Pag-
1.16
mga kababaihan, mga Silangangn Asya usbong ng
Kabihasnan II.

grupong katutubo, iba 2008. Pp.386-
pang sektor ng lipunan 396
4. Ang Kalagayan at Papel 18. Nasusuri at naihahambing ang 1. EASE II
ng Kababaihan sa Iba’t balangkas ng pamahalaan ng Modyul 12,18
ibang bahagi ng Silangan mga bansa sa Silangan at 2. * Asya: Pag-
at Timog-Silangang Asya Timog-Silangangn Asya usbong ng
at ang Kanilang Ambag Kabihasnan II.
sa Bansa at Rehiyon 2008. Pp.347-
AP7KIS-IVg-
5. Ang Kinalaman ng 358
1.17
Edukasyon sa 3. * Asya: Noon,
Pamumuhay ng mga Ngayon at sa
Asyano sa Silangan at Hinaharap II.
Timog-Silangang Asya 2000. Pp.191-
6. Bahaging Ginampanan ng 206
Relihiyon sa Iba’t ibang
aspekto ng pamumuhay 19. Nasusuri at naihahambing ang 1. EASE II
7. Mga Kasalukuyang mga palatuntunang Modyul 12,18
Pagbabagong Pang- nagtataguyod sa karapatan ng 2. * Asya: Pag-
Ekonomiya na naganap/ mamamayan sa pangkalahatan, usbong ng
nagaganap sa kalagayan at ng mga kababaihan, mga Kabihasnan II.
ng mga bansa sa grupong katutubo, mga kasapi 2008. Pp.362-
Silangan at Timog- ng caste sa India at iba pang 366
AP7KIS-IVg-
Silangang Asya sektor ng lipunan 3. Women’s
1.18
8. Pagkakaiba-iba ng antas Rights and
ng pagsulong at pag- Responsibilities
unlad ng Timog at (Philippines
Timog- Silangang Asya. Nonformal
9. Mga Anyo at Tugon sa Education
Neokolonyalismo sa Project). 2001.
Timog at Kanlurang Asya Pp.17-33
10. Epekto ng Kalakalan sa 20. Naihahambing ang kalagayan at 1. EASE II
Pagbabagong pang- papel ng kababaihan sa iba’t Modyul 20
Ekonomiya at AP7KIS-IVg-
ibang bahagi ng Timog at 2. * Asya: Pag-
Pangkultura ng mga 1.19
Kanlurang Asya at ang kanilang usbong ng
ambag sa bansa at rehiyon Kabihasnan II.

bansa sa Silangan at 2008. Pp.332-
Timog Silangang Asya 342,362-366
11. Kontribusyon ng Silangan 3. Babae,
at Timog-Silangang Asya Gumising ka!
sa Larangan ng Sining, (Philippines
Humanidades at Nonformal
palakasan Education
12. Pagkakakilanlan ng Project). 1998.
Kulturang Asyano Batay Pp.4-11
sa mga Kontribusyong 21. Nasusuri ang kinalaman ng 1. EASE II
nito edukasyon sa pamumuhay ng Modyul 13
mga Asyano 2. * Asya: Pag-
AP7KIS-IVh-
usbong ng
1.20
Kabihasnan II.
2008. Pp.368-
376
22. Natataya ang bahaging 1. EASE II
ginampanan ng relihiyon sa iba’t Modyul 14
ibang aspekto ng pamumuhay 2. * Asya: Pag-
AP7KIS-IVh-
usbong ng
1.21
Kabihasnan II.
2008. Pp.378-
382
23. Naiuugnay ang mga 1. EASE II
kasalukuyang pagbabagong Modyul 15
pang-ekonomiya na naganap/ 2. * Asya: Pag-
nagaganap sa kalagayan ng usbong ng
mga bansa sa Silangan at Kabihasnan II.
Timog-Silangang Asya 2008. Pp.386-
AP7KIS-IVh-
396
1.22
3. Mga
Pangunahing
Relihiyon sa
Buong Mundo
(Philippines
Nonformal

Education
Project). 2001.
Pp. 3-20
24. Nasusuri ang pagkakaiba-iba ng 1. EASE II
antas ng pagsulong at pag- Modyul 15
unlad ng Timog at Timog- 2. * Asya: Pag-
AP7KIS-IVi-
Silangang Asya gamit ang usbong ng
1.23
estadistika at kaugnay na datos. Kabihasnan II.
2008. Pp.386-
396
25. Nasusuri ang mga anyo at 1. EASE II
tugon sa neokolonyalismo sa Modyul 15
Silangan at Timog-Silangang 2. Open high
Asya school Modyul
AP7KIS-IVi- 20
1.24 3. * Asya: Noon,
Ngyon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.183-
189
1. EASE II
26. Natataya ang epekto ng Modyul 15
kalakalan sa pagbabagong 2. * Asya: Pag-
pang-ekonomiya at pangkultura usbong ng
ng mga bansa sa Silangan at Kabihasnan II.
Timog Silangang Asya AP7KIS-IVj- 2008. Pp.398-
1.25 404
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.190-
206
27. Napapahalagahan ang mga 1. EASE II
kontribusyon ng Silangan at AP7KIS-IVj- Modyul 16
Timog-Silangang Asya sa 1.26 2. * Asya: Pag-
usbong ng

larangan ng sining, Kabihasnan II.
humanidades at palakasan 2008. Pp.406-
413
3. * Asya: Noon,
Ngayon at sa
Hinaharap II.
2000. Pp.253-
267
28. Nahihinuha ang pagkakakilanlan 1. EASE II
ng kulturang Asyano batay sa Modyul 16
mga kontribusyong nito 2. * Asya: Pag-
AP7KIS-IVj-
usbong ng
1.27
Kabihasnan II.
2008. Pp.414-
420
BAITANG 8
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ang mga kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik, mapanuring pag-iisip,
mabisang komunikasyon, at pag-unawa sa kasaysayan, politika, ekonomiya, kultura, at lipunan ng Daigdig mula sa sinaunang panahon
hanggang sa kasalukuyan.
UNANG MARKAHAN - Heograpiya at Mga Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig
Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. EASE III Modyul
A. Heograpiya ng Daigdig 1
1. Nasusuri ang katangiang pisikal
naipamamalas ang pag- nakabubuo ng AP8HSK-Id-4 2. * Kasaysayan ng
ng daigdig
1. Heograpiyang Pisikal unawa sa interaksiyon ng panukalang proyektong Daigdig
nagsusulong sa (Batayang Aklat)

1.1 Limang Tema ng tao sa kaniyang kapaligiran pangangalaga at III. 2000. pp. 3-
Heograpiya na nagbigay-daan sa preserbasyon ng mga 15
1.2 Lokasyo pag-usbong ng mga pamana ng mga 3. * Kasaysayan ng
1.3 Topograpiya sinaunang kabihasnan na sinaunang kabihasnan Daigdig (Manwal
1.4 Katangiang Pisikal ng nagkaloob ng mga sa Daigdig para sa ng Guro) III.
Daigdig (anyong lupa, pamanang humubog sa kasalukuyan at sa 2012. pp. 2-10
anyong tubig, klima, at pamumuhay ng susunod na henerasyon 4. * Kasaysayan ng
yamang likas) kasalukuyang henerasyon Daigdig
2. Heograpiyang Pantao (Batayang Aklat)
2.1 Natatanging Kultura ng III. 2012. pp. 3-
mga Rehiyon, Bansa at 22
Mamamayan sa Daigdig 1. EASE III Modyul
(lahi, pangkat- etniko, 2. Napahahalagahan ang 2
wika,at relihiyon sa daigdig natatanging kultura ng mga 2. * Kasaysayan ng
) rehiyon, bansa at mamamayan sa Daigdig
AP8HSK-Ie-5
daigdig (lahi, pangkat- (Batayang Aklat)
etnolingguwistiko, at relihiyon sa III. 2000. pp. 64-
daigdig) 69,128-133
B. Ang Pagsisimula ng mga 3. Nasusuri ang kondisyong

Kabihasnan sa Daigdig heograpiko sa panahon ng mga AP8HSK-Ie-4
(Preshistoriko- 1000 BCE) unang tao sa daigdig
1. Kondisyong Heograpiko 4. Naipaliliwanag ang uri ng
sa Panahon ng mga pamumuhay ng mga unang tao AP8HSK-Ie-5
Unang Tao sa Daigdig sa daigdig
2. Pamumuhay ng mga 1. EASE III Modyul
Unang Tao sa Daigdig 2
2. EASE III Modyul
3. Mga Yugto sa Pag-unlad 2
ng Kultura sa Panahong 5. Nasusuri ang yugto ng pag- 3. * Kasaysayan ng
Prehistoriko unlad ng kultura sa panahong AP8HSK-If-6 Daigdig
prehistoriko (Batayang Aklat)
III. 2012. pp. 32-
40.
4. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal

ng Guro) III.
2012. pp.12-15.
5. * Kasaysayan ng
(Batayang Aklat)
III. 2000. pp.25-
27.
1. EASE III Modyul
1
2. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2000. pp. 11-
6. Naiuugnay ang heograpiya sa 15
pagbuo at pag-unlad ng mga AP8HSK-Ig-6 3. * Kasaysayan ng
sinaunang kabihasnan sa daigdig Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 6-9
4. * Kasaysayan
ng(Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 19-20
1. EASE III Modyul
3
2. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2012. pp. 22-
7. Nasusuri ang pag-usbong ng
32
mga sinaunang kabihasnan sa
AP8HSK-Ih-7 3. * Kasaysayan ng
daigdig: pinagmulan, batayan at
Daigdig (Manwal
katangian
ng Guro) III.
2012. pp. 10-12
4. * Kasaysayan ng
Daigdig
Kasaysayan ng
Daigdig

(Batayang Aklat)
III. 2000. pp. 16-
24
1. EASE III Modyul
3
2. * Kasaysayan ng
8. Nasusuri ang mga sinaunang
Daigdig
kabihasnan sa daigdig batay sa
AP8HSK-Ii-8 Kasaysayan ng
politika, ekonomiya, kultura,
Daigdig
relihiyon, paniniwala, at lipunan
(Batayang Aklat)
III. 2000. pp. 28-
64.
1. EASE III Modyul
3
2. * Kasaysayan ng
Daigdig
Kasaysayan ng
9. Napahahalagahan ang mga Daigdig
AP8HSK-Ij-
kontribusyon ng mga sinaunang (Batayang Aklat)
10
kabihasnan sa daigdig III. 2012. pp. 96-
103.
3. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 33-37
IKALAWANG MARKAHAN - Ang Daigdig sa Klasiko at Transisyonal na Panahon
Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. Nasusuri ang kabihasnang 1. EASE AP III
A. Pag-usbong at Pag-unlad Minoan at Mycenean Modyul 4
ng mga Klasikong Lipunan naipapamalas ang pag- nakabubuo ng 2. * Kasaysayan ng
sa Europa unawa sa kontribusyon ng adbokasiya na Daigdig
AP8DKT-IIa-
1. Kabihasnang Klasiko sa mga pangyayari sa Klasiko nagsusulong ng (Batayang Aklat)
1
Europa (Kabihasnanang at Transisyunal na Panahon pangangalaga at III. 2012. pp.
Minoan at Mycenean) sa pagkabuo at pagkahubog pagpapahalaga sa mga 106-112
ng pagkakakilanlan ng mga natatanging 3. * Kasaysayan ng
bansa at rehiyon sa daigdig kontribusyon ng Klasiko Daigdig (Manwal

2. Kabihasnang klasiko ng at Transisyunal na ng Guro) III.
Greece (Athens, Sparta Panahon na nagkaroon 2012. pp. 38-41
at mga city-states) ng malaking 2. Nasusuri ang kabihasnang 1. EASE III Modyul
3. Kabihasnang klasiko ng impluwensya sa klasiko ng Greece. 4
Rome (mula sa pamumuhay ng tao sa 2. * Kasaysayan ng
Sinaunang Rome kasalukuyan Daigdig(Batayang
hanggang sa tugatog at Aklat) III. 2012.
pagbagsak ng pp. 114-124
Imperyong Romano) 3. * Kasaysayan ng
AP8DKT-IIa-
4. Pag-usbong at Pag-unlad Daigdig
b-2
ng mga Klasiko na (Batayang Aklat)
Lipunan sa Africa, III. 2000. pp. 70-
America, at mga Pulo sa 89.
Pacific 4. Kasaysayan ng
5. Kabihasnang Klasiko sa Daigdig (Manwal
Africa (Mali at Songhai) ng Guro). 2012.
6. Kabihasnang Klasiko sa pp. 42-48.
America 3. Naipapaliwanag ang 1. EASE III Modyul
7. Kabihasnang Klasiko sa mahahalagang pangyayari sa 5
pulo kabihasnang klasiko ng Rome 2. * Kasaysayan ng
ng Pacific (mula sa sinaunang Rome Daigdig
8. Kontribusyon ng hanggang sa tugatog at (Batayang Aklat)
Kabihasnang Klasiko sa pagbagsak ng Imperyong AP8DKT-IIc- III. 2012. Pp.
Daigdig Noon at Ngayon Romano) 3 126-146
3. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2000. pp. 90-
104
4. Nasusuri ang pag-usbong at 1. EASE III Modyul
pag-unlad ng mga Klasiko na 6-7
Lipunan sa Africa, America, at AP8DKT-IId- 2. * Kasaysayan ng
mga Pulo sa Pacific 4 Daigdig(Batayang
Aklat) III. 2012.
pp. 156-164

3. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2000. pp.
105-127
4. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 59-63
5. Naipapaliwanag ang mga 1. EASE III Modyul
kaganapan sa mga klasikong 6
kabihasnan sa Africa (Mali at 2. * Kasaysayan ng
Songhai). Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2012. pp.
157-159.
AP8DKT-IId- 3. * Kasaysayan ng
5 Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 59-60
4. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2000. pp.
111-115
6. Nasusuri ang mga kaganapan 1. EASE III Modyul
sa kabihasnang klasiko ng 7
America. 2. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang Aklat)
AP8DKT-IIe-
III. 2000. pp.
6
117-123
3. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 29-33

4. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2012. pp. 84-
93
7. Nasusuri ang kabihasnang 1. EASE III Modyul
B. Ang Daigdig sa Panahon klasiko ng pulo sa Pacific. 7
ng Transisyon 2. * Kasaysayan ng
1. Mga pangyayaring Daigdig
nagbigay-daan sa pag- (Batayang Aklat)
usbong ng Europa sa III. 2000. pp.
Gitnang Panahon 123-127
2. Ang paglakas ng AP8DKT-IIe- 3. * Kasaysayan ng
Simbahang Katoliko 7 Daigdig
bilang isang institusyon (Batayang Aklat)
sa Gitnang Panahon III. 2012. pp.
3. Ang Holy Roman 161-164
Empire 4. * Kasaysayan ng
4. Ang Paglunsad ng mga Daigdig (Manwal
Krusada ng Guro) III.
5. Ang buhay sa Europa 2012. pp. 59-63
noong Gitnang 8. Naipapahayag ang
Panahon: Piyudalismo pagpapahalaga sa mga
Manoryalismo, at Pag- kontribusyon ng kabihasnang AP8DKT-IIf-
usbong ng mga Bayan klasiko sa pag-unlad ng 8
at Lungsod pandaigdigang kamalayan
6. Epekto at kontribusyon 9. Nasusuri ang mga * Kasaysayan ng
ng ilang mahahalagang pangyayaring nagbigay-daan AP8DKT-IIf- Daigdig (Batayang
pangyayari sa Europa sa Pag-usbong ng Europa sa 9 Aklat) III. 2000. pp.
sa pagpapalaganap ng Gitnang Panahon 138-159.
pandaigdigang 10. Nasusuri ang mga dahilan at 1. EASE III Modyul
kamalayan. bunga ng paglakas ng 8
AP8DKT-IIg-
Simbahang Katoliko bilang 2. * Kasaysayan ng
10
isang institusyon sa Gitnang Daigdig
Panahon (Batayang Aklat)

III. 2012. pp.
178-189.
3. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro)III.
2012. pp. 69-73
4. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2000. pp.
144-147.
11. Nasusuri ang mga 1. * Kasaysayan ng
kaganapang nagbigay-daan Daigdig
sa pagkakabuo ng “Holy (Batayang
Roman Empire” Aklat)III. 2000.
pp. 142-143
2. * Kasaysayan ng
AP8DKT-IIg- Daigdig
11 (Batayang Aklat)
III. 2012. pp.
173-175
3. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 66-68.
12. Naipapaliwanag ang mga 1. EASE III Modyul
dahilan at bunga ng mga 8
Krusada sa Gitnang Panahon 2. * Kasaysayan ng
Daigdig
AP8DKT-IIh- (Batayang Aklat)
12 III. 2000. pp.
147-149.
3. * Kasaysayan ng
Daigdig III
(Batayang Aklat)

III. 2012. pp.
181-184
4. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 71-72
13. Nasusuri ang buhay sa 1. EASE III Modyul

Europa noong Gitnang 9
Panahon: Manoryalismo, 2. * Kasaysayan ng
Piyudalismo, at ang pag- Daigdig
usbong ng mga bagong (Batayang Aklat)
bayan at lungsod III. 2000. pp.
150-159
AP8DKT-IIi- 3. * Kasaysayan ng
13 Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2012.
pp. 192-206
4. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 73-80
14.
Natataya ang epekto at
kontribusyon ng ilang
mahahalagang pangyayari sa AP8DKT-IIj-
Europa sa pagpapalaganap 13
ng pandaigdigang
kamalayan.
IKATLONG MARKAHAN - Ang Pag-usbong ng Makabagong Daigdig: Ang Transpormasyon tungo sa Pagbuo ng Pandaigdigang Kamalayan
A. Paglakas ng Europa Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. Nasusuri ang pag-usbong ng 1. EASE III Modyul
bourgeoisie, merkantilismo, 10,12
AP8PMD-
1. Pag-usbong at Naipamamalas ng mag- kritikal na National monarchy, 2. * Kasaysayan ng
IIIa-b-1
kontribusyon ng aaral ang pag-unawa sa nakapagsusuri sa Renaissance, Simbahang Daigdig
bourgeoisie, naging transpormasyon naging implikasyon sa Katoliko at Repormasyon (Batayang Aklat)

merkantilismo, National tungo sa makabagong kaniyang bansa, III. 2000. pp.
monarchy, Renaissance, panahon ng mga bansa at komunidad, at sarili ng 161-179
Simbahang Katoliko at rehiyon sa daigdig bunsod mga pangyayari sa 3. * Kasaysayan ng
Repormasyon ng paglaganap ng mga panahon ng Daigdig
kaisipan sa agham, politika, transpormasyon tungo (Batayang Aklat)
at ekonomiya tungo sa sa makabagong III. 2012. pp.
pagbuo ng pandaigdigan panahon. 208-238
kamalayan 4. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 82-122
1. EASE III Modyul
10,12
2. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2000. pp.
162,164-168,176-
179
2. Napahahalagahan ang mga 3. * Kasaysayan ng
kontribusyon ng bourgeoisie, Daigdig
merkantilismo, National AP8PMD- (Batayang Aklat)
monarchy, Renaissance, IIIc-d-3 III. 2012. pp.
Simbahang Katoliko at 212-214, 216,
Repormasyon sa daigdig. 221-224, 233-
234, 236-237
4. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 84,87-
88,91-92;95,98-
99,102-103, 106-
107
B. Paglawak ng 3. Nasusuri ang unang yugto 1. EASE III Modyul
AP8PMD-
Kapangyarihan ng ng imperyalismo at 14
IIIe-4
Europa kolonisasyon sa Europa.

2. * Kasaysayan ng
1. Unang Yugto ng Daigdig
Imperyalismo at (Batayang Aklat)
Kolonisasyon III. 2000. pp.
2. Dahilan at Epekto ng 180-190
unang yugto ng 3. * Kasaysayan ng
Imperyalismo at Daigdig
Kolonisasyon (Batayang Aklat)
3. Kaganapan at III. 2012. pp.
Epekto ng 240-248
Enlightenment pati 4. * Kasaysayan ng
ng Rebolusyong Daigdig (Manwal
Siyentipiko at ng Guro) III.
Industriyal. 2012. pp. 111-
4. Ikalawang Yugto ng 114
Kolonyalismo at 1. EASE III Modyul
Imperyalismo 14
2. * Kasaysayan ng
5. Dahilan at Epekto ng Daigdig
Ikalawang Yugto ng (Batayang Aklat)
Imperyalismo III. 2000. pp.
180-181, 186-
190
4. Natataya ang mga dahilan at
3. * Kasaysayan ng
epekto ng unang yugto ng AP8PMD-
Daigdig
imperyalismo at kolonisasyon IIIf-5
(Batayang
sa Europa.
Aklat)III. 2012.
pp. 241-242,
246-248
4. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp.
111,113
5. Nasusuri ang kaganapan at AP8PMD- 1. EASE III Modyul
epekto ng Enlightenment IIIg-6 13

pati ng Rebolusyong 2. * Kasaysayan ng
Siyentipiko at Industriyal. Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2000. pp.
187-193
3. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2012. pp.
250-260, 276-
284
4. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 115-
123, 128-132
1. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2000. pp.
205-215
2. * Kasaysayan ng
6. Naipaliliwanag ang
Daigdig
Ikalawang Yugto ng AP8PMD-
(Batayang Aklat)
Kolonyalismo at IIIh-7
III. 2012. pp.
Imperyalismo
286-294
3. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 133-
137
1. * Kasaysayan ng
7. Nasusuri ang mga dahilan at
Daigdig
epekto ng ikalawang Yugto AP8PMD-
(Batayang Aklat)
ng Imperyalismo at IIIh-8
III. 2000. pp.
Kolonisasyon.
206, 211-215

2. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2012. pp.
287-288,294
3. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp.
133,136
C. Pagkamulat 1. EASE III Modyul

1. Kaugnayan ng 15
Rebolusyong 2. * Kasaysayan ng
Pangkaisipan sa Daigdig
Rebolusyong (Batayang Aklat)
Pranses at III. 2000. pp.
Amerikano 8. Naipapaliwanag ang 194-204
2. Pag-usbong ng kaugnayan ng Rebolusyong 3. * Kasaysayan ng
AP8PMD-
Nasyonalismo sa Pangkaisipan sa Daigdig
IIIi-9
Europa at iba’t Rebolusyong Pranses at (Batayang
ibang bahagi ng Amerikano. Aklat)III. 2012.
daigdig. pp. 262-273
4. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 123-
127
1. EASE III Modyul
9. Naipapahayag ang 16
pagpapahalaga sa pag- 2. * Kasaysayan ng
AP8PMD-
usbong ng Nasyonalismo sa Daigdig
IIIi-10
Europa at iba’t ibang bahagi (Batayang
ng daigdig. Aklat)III. 2000.
pp. 216-247

3. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang
Aklat)III. 2012.
pp. 296-305
4. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 137-
141
IKAAPAT NA MARKAHAN - Ang Kontemporanyong Daigdig (ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan): Mga Suliranin at Hamon tungo sa Pandaigdigang
Kapayapaan, Pagkakaisa, Pagtutulungan, at Kaunlaran
Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. EASE III Modyul
A. Ang Unang Digmaang 1. Nasusuri ang mga dahilang 17
Pandaigdig naipamamalas ng mag-aaral aktibong nakikilahok sa nagbigay-daan sa Unang 2. * Kasaysayan ng
1. Mga Dahilang ang pag-unawa sa mga gawain, programa, Dimaan Pandaidig Daigdig
nagbigay-daan sa kahalagahan ng pakikipag- proyekto sa antas ng (Batayang Aklat)
Unang Digmaang ugnayan at sama-samang komunidad at bansa na III. 2000. pp.
Pandaigdig. pagkilos sa nagsusulong ng 248-249
2. Mahahalagang kontemporanyong daigdig rehiyonal at 3. * Kasaysayan ng
AP8AKD-IVa-
pangyayaring tungo sa pandaigdigang pandaigdigang Daigdig
1
naganap sa Unang kapayapaan, pagkakaisa, kapayapaan, (Batayang Aklat)
Digmaang Pandaigdig pagtutulungan, at kaunlaran pagkakaisa, III. 2012. pp.
3. Epekto ng Unang pagtutulungan, at 308-311
Digmaang kaunlaran 4. * Kasaysayan ng
Pandaigdig Daigdig (Manwal
4. Pagsisikap ng mga ng Guro) III.
bansa na makamit 2012. pp. 141-
ang kapayapaang 142
pandaigdig 2. Nasusuri ang mahahalagang 1. EASE III Modyul
5. Ang Ikalawang pangyayaring naganap sa 17
Digmaang Unang Digmaang Pandaigdig 2. * Kasaysayan ng
AP8AKD-IVb-
Pandaigdig Daigdig
2
6. Mga Dahilang (Batayang Aklat)
nagbigay-daan sa III. 2000. pp.
249-252

Ikalawang Digmaang 3. * Kasaysayan ng
Pandaigdig. Daigdig
7. Mahahalagang (Batayang Aklat)
pangyayaring naganap III. 2012. pp.
sa Ikalawang Digmaang 311-312
Pandaigdig 4. * Kasaysayan ng
8. Epekto ng Ikalawang Daigdig (Manwal
Digmaang Pandaigdig ng Guro) III.
9. Pagsisikap ng mga 2012. pp. 143
bansa na makamit ang 3. Natataya ang mga epekto ng 1. EASE III Modyul
kapayapaang Unang Dimaang Pandadig 17
pandaigdig 2. * Kasaysayan ng
10. Mga Ideolohiya, Cold Daigdig
War, at Neo- (Batayang
kolonyalismo AP8AKD-IVc- Aklat)III. 2000.
11. Mga Pandaigdigang 3 pp. 252-255
Organisasyon, Pangkat, 3. * Kasaysayan ng
at Alyansa Daigdig
11.1 Mga organisasyon (Batayang Aklat)
at alyansa III. 2012. pp.
(Europaan Union 312-315
(EU), 4. Nasusuri ang pagsisikap ng 1. EASE III Modyul
Organization of mga bansa na makamit ang 21-24
American States kapayapaang pandaigdig at 2. Open High School
(OAS), kaunlaran Modyul 21
Organization of 3. * Kasaysayan ng
Islamic Countries, Daigdig
ASEAN, at iba pa) AP8AKD-IVd- (Batayang Aklat)
11.2 Mga pang- 4 III. 2000. pp.
ekonomikong 253-255
organisasyon at 4. * Kasaysayan ng
trading blocs Daigdig
(GATT, World (Batayang Aklat)
Trade, IMF/World III. 2012. pp.
Bank, APEC, 315-319

ASEAN Economic 5. * Kasaysayan ng
Community, OAS, Daigdig (Manwal
NAFTA, AFTA, ng Guro) III.
OPEC, at iba pa) 2012. pp. 144-
145
5. Nasusuri ang mga dahilan na 1. EASE III Modyul
nagbigay-daan sa Ikalawang 17
Digmaang Pandaidig. 2. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2000. pp.
256-257
3. * Kasaysayan ng
AP8AKD-IVe-
Daigdig
5
(Batayang Aklat)
III. 2012. pp.
322-324
4. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 145-
146
6. Nasusuri ang mahahalagang 1. EASE III Modyul
pangyayaring naganap sa 17
Ikalawang Digmaang 2. * Kasaysayan ng
Pandaigdig. Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2000. pp.
AP8AKD-IVf- 257-262
6 3. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2012. pp.
324-333
4. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal

ng Guro) III.
2012. pp. 146-
147
7. Natataya ang mga epekto ng 1. EASE III Modyul
Ikalawang Digmaang 17
Pandaigdig. 2. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2000. pp.
263-265
3. * Kasaysayan ng
AP8AKD-IVg-
Daigdig
7
(Batayang
Aklat)III. 2012.
pp. 333-334
4. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 148-
151
8. Natataya ang pagsisikap ng 1. * Kasaysayan ng
mga bansa na makamit ang Daigdig
kapayapaang pandaigdig at (Batayang Aklat)
kaunlaran. III. 2000. pp.
AP8AKD-IVh- 264-265
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2012. pp.
331-332
9. Nasusuri ang mga 1. EASE III Modyul
ideolohiyang politikal at 18
AP8AKD-IVi-
ekonomiko sa hamon ng 2. * Kasaysayan ng
9
estabilisadong institusyon ng Daigdig
lipunan. (Batayang

Aklat)III. 2000.
pp. 266-276
3. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2012. pp.
336-345
Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 152-
156
10. Natataya ang epekto ng mga 1. EASE AP III
ideolohiya, ng Cold War at Modyul 19-20
ng Neo-kolonyalismo sa iba’t 2. Open High
ibang bahagi ng daigdig. School. Modyul
19-20
3. * Kasaysayan ng
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2000. pp.
AP8AKD-IVi- 277-288
Daigdig
(Batayang Aklat)
III. 2012. pp.
348-362
5. * Kasaysayan ng
Daigdig (Manwal
ng Guro) III.
2012. pp. 157-
167
11. Nasusuri ang bahaging Open High School.
ginampanan ng mga AP8AKD- Modyul 17
pandaidigang organisasyon IVi-11
sa pagsusulong ng

pandaigdigang kapayapaan,
pagkakaisa, pagtutulungan,
at kaunlaran.
BAITANG 9
EKONOMIKS
Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at napapanahong isyu sa ekonomiks at pambansang pag-unlad
gamit ang mga kasanayan at pagpapahalaga ng mga disiplinang panlipunan tungo sa paghubog ng mamamayang mapanuri, mapagnilay,
mapanagutan, makakalikasan, produktibo, makatarungan, at makataong mamamayan ng bansa at daigdig.
PAMANTAYAN
PAMANTAYANG PAMANTAYAN SA
NILALAMAN SA PAGGANAP LEARNING
PANGNILALAMAN PAGKATUTO CODE
(Content ) (Performance MATERIALS
(Content Standard) ( Learning Competencies)
Standard)
UNANG MARKAHAN - Mga Pangunahing Konsepto ng Ekonomiks: Batayan ng Matalinong Paggamit ng Pinagkuknang Yaman tungo sa Pagkamit ng
Kaunlaran
A. Kahulugan ng Ekonomiks Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. EASE IV Modyul 1
may pag-unawa: 2. * Ekonomiks Mga
1. Nailalapat ang kahulugan ng Konsepto at
sa mga pangunahing naisasabuhay ang pag- ekonomiks sa pang-araw- Aplikasyon
konsepto ng Ekonomiks unawa sa mga araw na pamumuhay bilang (Manwal ng Guro)
bilang batayan ng pangunahing konsepto isang mag-aaral, at kasapi IV. 2012. pp. 1-6.
matalino at maunlad na ng Ekonomiks bilang ng pamilya at lipunan AP9MKE-Ia- 3. * Ekonomiks Mga
pang-araw-araw na batayan ng matalino at 1 Konsepto at
pamumuhay maunlad na pang- Aplikasyon
araw-araw na (Batayang Aklat)IV.
pamumuhay 2012. pp.3-17.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 8 -10
2. Natataya ang kahalagahan 1. EASE IV Modyul 1
ng ekonomiks sa pang- 2. * Ekonomiks Mga
AP9MKE-Ia-
araw-araw na pamumuhay Konsepto at
2
ng bawat pamilya at ng Aplikasyon
lipunan
PAMANTAYAN
Standard)
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 14-17
3. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp. 15-
16.
3. Naipakikita ang ugnayan ng 1. EASE IV Modyul 3
B. Kakapusan kakapusan sa pang-araw- 2. * Ekonomiks Mga
1. Konsepto ng Kakapusan araw na pamumuhay Konsepto at
at ang Kaugnayan nito sa Aplikasyon
Pang- araw- araw na (Batayang Aklat)
Pamumuhay IV. 2012. pp. 60-
2. Palatandaan ng 66.
Kakapusan sa Pang- AP9MKE-Ia- 3. * Ekonomiks Mga
araw- araw na Buhay 3 Konsepto at
3. Kakapusan Bilang Aplikasyon
Pangunahing Suliranin sa (Manwal ng Guro)
Pang- araw-araw na IV. 2012. pp. 20-
Pamumuhay 23.
4. Mga Paraan upang 4. * Ekonomiks
Malabanan ang (Batayang Aklat)
Kakapusan sa Pang- IV. 2000. pp. 66.
araw- araw na 4. Natutukoy ang mga 1. EASE IV Modyul 3
Pamumuhay palatandaan ng kakapusan 2. * Ekonomiks Mga
sa pang-araw-araw na Konsepto at
buhay. Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.60-66.
AP9MKE-Ib- 3. * Ekonomiks Mga
4 Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 20-
23.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
PAMANTAYAN
Standard)
IV. 2000. pp. 66-
68.
5. Nakakabuo ang konklusyon 1. EASE IV Modyul 3
na ang kakapusan ay isang 2. * Ekonomiks Mga
pangunahing suliraning Konsepto at
panlipunan Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.64-66.
3. * Ekonomiks Mga
AP9MKE-Ib-
Konsepto at
5
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 20-
23.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat)
IV. 2000. pp.71-72.
1. EASE IV Modyul 3
6. Nakapagmumungkahi ng AP9MKE-Ic- 2. * Ekonomiks Mga
mga paraan upang 6 Konsepto at
malabanan ang kakapusan Aplikasyon
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp.65-66.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
(Manwal ng Guro)
IV. 2012. pp. 20-
23.
C. Pangangailangan at 7. Nasusuri ang kaibahan ng 1. EASE IV Modyul 3
Kagustuhan kagustuhan (wants) sa 2. * Ekonomiks
AP9MKE-Ic-
1. Pagkakaiba ng pangangailangan (needs) (Batayang Aklat) IV.
7
Pangangailangan at bilang batayan sa pagbuo 2000. pp. 74-75.
Kagustuhan ng matalinong desisyon
2. Ang Kaugnayan ng 8. Naipakikita ang ugnayan ng AP9MKE-Id- 1. EASE IV Modyul 3
Personal personal na kagustuhan at 8
PAMANTAYAN
Standard)
na Kagustuhan at pangangailangan sa 2. * Ekonomiks
Pangangailangan sa suliranin ng kakapusan (Batayang Aklat) IV.
Suliranin ngKakapusan 2000. pp.81.
3. Hirarkiya ng 9. Nasusuri ang hirarkiya ng 1. EASE IV Modyul 3
Pangangailangan pangangailangan. 2. * Ekonomiks Mga
4. Batayan ng Personal Konsepto at
na Pangangailangan at Aplikasyon
Kagustuhan (Batayang Aklat) IV.
5. Salik na 2012. pp.78-80.
nakakaimpluwensiya sa AP9MKE-Id- 3. * Ekonomiks Mga
Pangangailangan at 9 Konsepto at
Kagustuhan Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 28-32.
4. * Ekonomiks
(Batayang Aklat) IV.
2000. pp. 75-77.
10. Nakabubuo ng sariling 1. EASE IV Modyul 3
pamantayan sa pagpili ng 2. * Ekonomiks Mga
mga pangangailangan batay Konsepto at
sa mga hirarkiya ng Aplikasyon
pangangailangan (Batayang Aklat) IV.
2012. pp.79-84.
AP9MKE-Ie- 3. * Ekonomiks Mga
10 Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp.28-32.
4. * Ekonomiks
2000. pp. 75-77.
11. Nasusuri ang mga salik na 1. EASE IV Modyul 3
nakakaimpluwensiyasa AP9MKE-Ie- 2. * Ekonomiks Mga
pangangailangan at 11 Konsepto at
kagustuhan Aplikasyon

PAMANTAYAN
Standard)
2012. pp.78-84.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 28-32.
4. * Ekonomiks
2000. pp. 80-81
12. Nasusuri ang kaugnayan ng 1. EASE IV Modyul 3
D. Alokasyon alokasyon sa kakapusan at 2. * Ekonomiks Mga
1. Kaugnayan ng Konsepto pangangailangan at Konsepto at
ng Alokasyon sa kagustuhan Aplikasyon
Kakapusan at (Batayang Aklat) IV.
Pangangailangan at 2012. pp.70-76.
Kagustuhan AP9MKE-If- 3. * Ekonomiks Mga
2. Kahalagahan ng Paggawa 12 Konsepto at
ng Tamang Desisyon Aplikasyon (Manwal
Upang Matugunan ang ng Guro) IV. 2012.
Pangangailangan pp. 25-28.
3. Iba’t- Ibang Sistemang 4. * Ekonomiks
Pang- ekonomiya (Batayang Aklat) IV.
2000. pp.101
13. Napahahalagahan ang 1. EASE IV Modyul 3
paggawa ng tamang 2. * Ekonomiks Mga
desisyon upang matugunan Konsepto at
ang pangangailangan Aplikasyon
AP9MKE-If-
2012. pp.79-84.
13
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 31.

PAMANTAYAN
Standard)
4. Ekonomiks
2000. pp. 98
1. * Ekonomiks Mga
14. Nasusuri ang mekanismo ng AP9MKE-Ig- Konsepto at
alokasyon sa iba’t-ibang 14 Aplikasyon
sistemang pang-ekonomiya (Batayang Aklat) IV.
bilang sagot sa kakapusan 2012. pp.72-75.
2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 25-28.
3. * Ekonomiks
2000. pp. 103-105.
E. Pagkonsumo 15. Naipaliliwanag ang konsepto 1. EASE IV Modyul 5
1. Konsepto ng Pagkonsumo ng pagkonsumo AP9MKE-Ig- 2. Ekonomiks
2. Salik sa Pagkonsumo 15 (Batayang Aklat IV.
3. Pamantayan sa 2000. pp. 84.
Matalinong Pamimili 16. Nasusuri ang mga salik na 1. EASE IV Modyul 5
4. Karapatan at Tungkulin nakakaapekto sa 2. * Ekonomiks Mga
Bilang Isang Mamimili pagkonsumo. Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp.91-99.
AP9MKE-Ih- 3. * Ekonomiks Mga
16 Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 39-42.
4. * Ekonomiks
2000. pp. 85-87
17. Naipamamalas ang talino sa AP9MKE-Ih- 1. EASE IV Modyul 5
pagkonsumo sa 17
PAMANTAYAN
Standard)
pamamagitan ng paggamit 2. * Ekonomiks Mga
ng pamantayan sa pamimili Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 92-93.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 36-39.
4. * Ekonomiks
2000. pp. 91-92
18. Naipagtatanggol ang mga 1. EASE IV Modyul 5
karapatan at 2. * Ekonomiks Mga
nagagampanan ang mga Konsepto at
tungkulin bilang isang Aplikasyon
mamimili (Batayang Aklat) IV.
2012. pp. 99-103.
3. Mahusay na
Mamimili
(Philippines Non
Formal Education
AP9MKE-Ih-
Project. 2000. pp. 1-
18
61.
4. Wise Ka Bang
Mamimili.
(Philippines Non
Formal Education
Project. 2000. pp. 1-
38.
5. * Ekonomiks
2000. pp. 93.94.
F. Produksyon 19. Naibibigay ang kahulugan AP9MKE-Ii- 1. EASE IV Modyul 4
ng produksyon 19
PAMANTAYAN
Standard)
1. Kahulugan at Proseso ng 2. * Ekonomiks Mga
Produksyon at ang Konsepto at
Pagtugon nito sa Pang- Aplikasyon
araw araw na (Batayang Aklat) IV.
Pamumuhay 2012. pp. 106-107.
2. Salik (Factors) ng 3. * Ekonomiks Mga
Produksyon at ang Konsepto at
Implikasyon nito sa Pang- Aplikasyon (Manwal
araw araw na ng Guro) IV. 2012.
Pamumuhay pp. 39-42.
3. Mga Organisasyon ng 4. * Ekonomiks
Negosyo (Batayang Aklat) IV.
2000. pp. 120.
21. Napahahalagahan ang mga 1. EASE IV Modyul 4
salik ng produksyon at ang 2. * Ekonomiks Mga
implikasyon nito sa pang- Konsepto at
araw- araw na pamumuhay Aplikasyon
2012. pp. 108-112.
AP9MKE-Ii- 3. * Ekonomiks Mga
19 Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 39-42.
4. * Ekonomiks
2000. pp. 123-124.
1. EASE IV Modyul 4
22. Nasusuri ang mga tungkulin 2. * Ekonomiks Mga
ng iba’t- ibang organisasyon Konsepto at
ng negosyo Aplikasyon
AP9MKE-Ij-
(Batayang Aklat)IV.
20
2012. pp. 134-137
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
PAMANTAYAN
Standard)
ng Guro) IV. 2012.
pp. 42-47.
4. * Ekonomiks
2000. pp. 137-142
IKALAWANG MARKAHAN - Maykroekonomiks
Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. EASE IV Modyul 6
A. Demand may pag-unawa 1. Nailalapat ang kahulugan ng 2. * Ekonomiks
kritikal na demand sa pang araw- (Batayang Aklat) IV.
1. Kahulugan ng ”Demand” sa mga pangunahing nakapagsusuri sa mga araw na pamumuhay ng 2000. pp. 151.
2. Mga Salik na kaalaman sa ugnayan ng pangunahing kaalaman bawat pamilya 3. * Ekonomiks Mga
Nakakapekto sa Demand pwersa ng demand at sa ugnayan ng pwersa Konsepto at
3. Elastisidad ng Demand suplay, at sa sistema ng ng demand at suplay, AP9MYK- Aplikasyon (Manwal
pamilihan bilang batayan at sistema ng pamilihan IIa-1 ng Guro) IV. 2012.
ng matalinong bilang batayan ng pp. 52-56.
pagdedesisyon ng matalinong 4. * Ekonomiks Mga
sambahayan at bahay- pagdedesisyon ng Konsepto at
kalakal tungo sa sambahayan at bahay- Aplikasyon
pambansang kaunlaran kalakal tungo sa (Batayang Aklat) IV.
pambansang kaunlaran 2012. pp. 141-143
nakaaapekto sa demand 2. * Ekonomiks
2000. pp. 154-155.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
AP9MYK- Aplikasyon (Manwal
IIa-2 ng Guro) IV. 2012.
pp. 52-56.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp.174-178
3. matalinong nakapagpapasya AP9MYK- 1. EASE IV Modyul 6
sa pagtugon sa mga IIb-3
PAMANTAYAN
Standard)
pagbabago ng salik na 2. * Ekonomiks
nakaaapekto sa demand (Batayang Aklat) IV.
2000. pp.151.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 52-56.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 148-149.
4. naiuugnay ang elastisidad 1. EASE IV Modyul 6
ng demand sa presyo ng 2. * Ekonomiks
kalakal at paglilingkod (Batayang Aklat) IV.
2000. pp.161-164.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
IIb-4 ng Guro) IV. 2012.
pp.64-68.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 175-181.
B. Supply” (Suplay) 5. nailalapat ang kahulugan 1. EASE IV Modyul 6
ng suplay batay sa pang- 2. * Ekonomiks
1. Kahulugan ng Suplay araw-araw na pamumuhay (Batayang Aklat) IV.
2. Mga Salik ng ng bawat pamilya 2000. pp.156.
AP9MYK-
Nakakapekto 3. * Ekonomiks Mga
IIc-5
sa Suplay Konsepto at
3. Elastisidad ng Suplay Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 56-60.
PAMANTAYAN
Standard)
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp.152
nakaaapekto sa suplay 2. * Ekonomiks
2000. pp.159-160.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
IIc-6 ng Guro) IV. 2012.
pp. 56-60.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 157-158
7. Matalinong nakapagpapasya 1. EASE IV Modyul 6
sa pagtugon sa mga 2. * Ekonomiks
pagbabago ng salik na (Batayang Aklat) IV.
nakaaapekto sa suplay 2000. pp. 159-160.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
IId-7 ng Guro) IV. 2012.
pp. 56-60.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 159.
C. Interaksyon ng Demand at 8. Naiuugnay ang elastisidad AP9MYK- 1. EASE IV Modyul 6
Suplay ng demand at suplay sa IId-8

PAMANTAYAN
Standard)
1. Interaksyon ng demand presyo ng kalakal at 2. * Ekonomiks
at suplay sa kalagayan ng paglilingkod (Batayang Aklat) IV.
presyo at ng pamilihan 2000. pp. 160-166.
2. ”Shortage”at”Surplus” 3. * Ekonomiks Mga
3. Mga Paraan ng Konsepto at
pagtugon/kalutasan sa Aplikasyon (Manwal
mga suliraning dulot ng ng Guro) IV. 2012.
kakulangan at kalabisan pp. 64-68.
sa pamilihan 4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp.174-189.
9. Naipapaliwanag ang
interaksyon ng demand at AP9MYK-
suplay sa kalagayan ng IIe-9
presyo at ng pamilihan
10. Nasusuri ang mga epekto 1. EASE IV Modyul 6
ng shortage at surplus sa 2. * Ekonomiks
presyo at dami ng kalakal at (Batayang Aklat) IV.
paglilingkod sa pamilihan 2000. pp. 167-172.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
IIf-9 ng Guro) IV. 2012.
pp. 64-68.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp.162-171.
11. Naimumungkahi ang paraan 1. EASE IV Modyul 3
ng pagtugon/kalutasan sa AP9MYK- 2. * Ekonomiks
mga suliraning dulot ng IIg-10 (Batayang Aklat) IV.
kakulangan at kalabisan 2000. pp. 179-181.

PAMANTAYAN
Standard)
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 162-171.
D. Pamilihan 12. Napapaliwanag ang 1. EASE IV Modyul 7
1. Konsepto ng Pamilihan kahulugan ng pamilihan 2. * Ekonomiks
2. Iba’t ibang Istraktura ng (Batayang Aklat) IV.
Pamilihan 2000. pp. 172-176.
3. Gampanin ng Pamahalaan 3. * Ekonomiks Mga
sa mga Gawaing Konsepto at
Pangkabuhayan sa Iba’t AP9MYK- Aplikasyon (Manwal
Ibang Istraktura ng IIh-11 ng Guro) IV. 2012.
Pamilihan pp. 73-77
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 190.
13. Nasusuri ang iba’t ibang 1. EASE IV Modyul 7
Istraktura ng Pamilihan 2. * Ekonomiks
2000. pp. 172-176.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
IIi-12 ng Guro) IV. 2012.
pp. 69-72
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 191-195.
14. Napangangatwiranan ang 1. EASE IV Modyul 7
AP9MYK-
kinakailangang pakikialam
IIj-13
at regulasyon ng
PAMANTAYAN
Standard)
pamahalaan sa mga 2. * Ekonomiks
gawaing pangkabuhayan sa (Batayang Aklat) IV.
iba’t ibang istraktura ng 2000. pp. 177-178.
pamilihan upang matugunan 3. * Ekonomiks Mga
ang pangangailangan ng Konsepto at
mga mamamayan Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 73-77.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 207-209
IKATLONG MARKAHAN - Makroekonomiks
A. Paikot na Daloy ng Ekonomiya Ang mag-aaral ay 1. Nailalalarawan ang paikot 1. Ekonomiks
1. Bahaging ginagampanan ng Naipamamalas ng mag- nakapagmumungkahi na daloy ng ekonomiya Batayang Aklat Para
mga bumubuo sa paikot na aaral ang pag-unawa sa ng mga pamamaraan sa Ikaapat na Taon.
daloy ng ekonomiya mga pangunahing kung paanong ang 2000. pp. 184-186.
2. Ang kaugnayan sa isa’t isa kaalaman tungkol sa pangunahing kaalaman 2. * Ekonomiks Mga
ng mga bahaging bumubuo pambansang ekonomiya tungkol sa pambansang Konsepto at
sa paikot na daloy ng bilang kabahagi sa ekonomiya ay AP9MAK- Aplikasyon
ekonomiya pagpapabuti ng nakapagpapabuti sa IIIa-1 (Batayang Aklat) IV.
pamumuhay ng kapwa pamumuhay ng kapwa 2012. pp. 212-220.
mamamayan tungo sa mamamayan tungo sa 3. * Ekonomiks Mga
pambansang kaunlaran pambansang kaunlaran Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 80, 83.
2. Natataya ang bahaging 1. * Ekonomiks
ginagampanan ng mga (Batayang Aklat) IV.
bumubuo sa paikot na 2000. pp. 186-187.
daloy ng ekonomiya AP9MAK- 2. * Ekonomiks Mga
IIIa-2 Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 212.-220.
PAMANTAYAN
Standard)
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 81-82.
3. Nasusuri ang ugnayan sa 1. * Ekonomiks
isa’t isa ng mga bahaging (Batayang Aklat)
bumubuo sa paikot na daloy IV. 2000. pp. 187-
ng ekonomiya 191.
2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
AP9MAK-
(Batayang Aklat)
IIIa-3
IV. 2012. pp. 212-
220.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 81.
B. Pambansang Kita 4. Nasusuri ang pambansang 1. EASE II Modyul 15
1. Pambansang produkto produkto (Gross National 2. * Ekonomiks
(Gross National Product- Product-Gross Domestic (Batayang Aklat)
Gross Domestic Product) Product) bilang panukat ng IV. 2000. pp.191.
bilang panukat ng kakayahan ng isang 3. * Ekonomiks Mga
kakayahan ng isang ekonomiya Konsepto at
ekonomiya Aplikasyon
AP9MAK-
2. Mga pamamaraan sa (Batayang Aklat)
IIIb-4
pagsukat ng pambansang IV. 2012. pp. 222-
produkto 228.
3. Kahalagahan ng pagsukat 4. * Ekonomiks Mga
ng pambansang kita sa Konsepto at
ekonomiya Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 85.

PAMANTAYAN
Standard)
1. * Ekonomiks
5. Nakikilala ang mga (Batayang Aklat)
pamamaraan sa pagsukat IV. 2000. pp. 191-
ng pambansang produkto 202.
2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
AP9MAK-
(Batayang Aklat)
IIIb-5
IV. 2012. pp. 228-
232.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 85.
6. Nasusuri ang kahalagahan 1. * Ekonomiks Mga
ng pagsukat ng Konsepto at
pambansang kita sa Aplikasyon
ekonomiya (Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 232-
AP9MAK-
236.
IIIc-6
2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 86.
7. Naipapahayag ang 1. EASE IV Modyul 5
C. Ugnayan ng Kita, Pag- kaugnayan ng kita sa 2. * Sibika at
iimpok, at Pagkonsumo pagkonsumo at pag-iimpok Kultura/Heograpiya,
AP9MAK-
Kasaysayan at
IIIc-6
1. Kaugnayan ng kita sa Sibika Teaching
pagkonsumo at pag- Guide on Financial
iimpok Literacy. pp. 31-42.
2. Katuturan ng 8. Nasusuri ang katuturan ng * Sibika at
AP9MAK-
consumption at savings consumption at savings sa Kultura/Heograpiya,
IIIc-7
sa pag-iimpok pag-iimpok Kasaysayan at Sibika
PAMANTAYAN
Standard)
Teaching Guide on
Financial Literacy. pp.
10-26, 209-216;263-
270.
D. Implasyon 9. Nasusuri ang konsepto at 1. EASE IV Modyul 9
1. Konsepto ng Implasyo palatandaan ng Implasyon 2. * Ekonomiks Mga
2. Mga Dahilan ng Konsepto at
Implasyon Aplikasyon
3. Mga Epekto ng (Batayang Aklat) IV.
AP9MAK-
Implasyon 2012. pp. 245-248.
IIId-8
4. Paraan ng Paglutas ng 3. * Ekonomiks Mga
Implasyon Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 88-89.
10. Natataya ang mga dahilan 1. EASE IV Modyul 9
sa pagkaroon ng implasyon 2. * Ekonomiks
2000. pp. 202-203.
AP9MAK-
3. * Ekonomiks Mga
IIId-9
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 245-248
11. Nasusuri ang iba’t ibang 1. EASE IV Modyul 9
epekto ng implasyon 2. * Ekonomiks
2000. pp. 203-204.
3. * Ekonomiks Mga
AP9MAK- Konsepto at
IIIe-10 Aplikasyon
2012. pp. 248-258.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
PAMANTAYAN
Standard)
ng Guro) IV. 2012.
pp. 89-90.
12. Napapahalagahan ang mga 1. EASE IV Modyul 9
paraan ng paglutas ng 2. * Ekonomiks
implasyon (Batayang Aklat) IV.
2000. pp. 204-206.
AP9MAK-
3. * Ekonomiks Mga
IIIe-11
Konsepto at
Aplikasyon
2012. pp. 250-252.
13. Aktibong nakikilahok sa EASE IV Modyul 9
AP9MAK-
paglutas ng mga suliraning
IIIf-12
kaugnay ng implasyon
E. Patakarang Piskal 14. Naipaliliwanag ang layunin 1. * Ekonomiks
1. Layunin ng Patakarang ng patakarang piskal (Batayang Aklat) IV.
Piskal 2000. pp. 204-206.
2. Kahalagahan ng Papel 2. * Ekonomiks Mga
na Ginagampanan ng Konsepto at
Pamahalaan kaugnay Aplikasyon
AP9MAK-
ng mga Patakarang (Batayang Aklat) IV.
IIIf-13
Piskal na Ipinapatupad 2012. pp. 254-255.
nito 3. * Ekonomiks Mga
3. Patakaran sa Konsepto at
Pambansang Aplikasyon (Manwal
Badyet at ang Kalakaran ng Guro) IV. 2012.
ng Paggasta ng pp. 93-94.
Pamahalaan 15. Napahahalagahan ang papel 1. * Ekonomiks
na ginagampanan ng (Batayang Aklat) IV.
Halimbawa: pamahalaan kaugnay ng 2000. pp. 204-206.
- Policy on Priority mga patakarang piskal na AP9MAK- 2. * Ekonomiks Mga
Assistance Development ipinatutupad nito IIIg-14 Konsepto at
Fund Aplikasyon
-Policy on the (Batayang Aklat) IV.
Privatization 2012. pp. 256-264.

PAMANTAYAN
Standard)
of GOCCs 3. * Ekonomiks Mga
-Policy on Conditional Konsepto at
Cash Transfer Aplikasyon (Manwal
-Patakaran sa ng Guro) IV. 2012.
Wastong pp. 93-94.
Pagbabayad ng 16. Nasusuri ang badyet at ang 1. EASE I Modyul 22
Buwis kalakaran ng paggasta ng 2. * Ekonomiks
(VAT EVAT/ RVAT) pamahalaan (Batayang Aklat) IV.
4. Mga Epekto ng 2000. pp. 206-208.
AP9MAK-
Patakarang 3. * Ekonomiks Mga
IIIg-15
Piskal sa Katatagan ng Konsepto at
Pambansang Ekonomiya Aplikasyon
2012. pp. 265-270.
17. Nakababalikat ng 1. EASE IV Modyul 18
pananagutan bilang 2. * Ekonomiks Mga
mamamayan sa wastong Konsepto at
AP9MAK-
pagbabayad ng buwis Aplikasyon
IIIg-16
(Batayang Aklat)
IV. 2012. pp. 258-
260.
18. Naiuuugnay ang mga * Ekonomiks Mga
epekto ng patakarang piskal AP9MAK- Konsepto at Aplikasyon
sa katatagan ng IIIh-17 (Batayang Aklat) IV.
pambansang ekonomiya 2012. pp. 255-256.
F.Patakarang Pananalapi 19. Naipaliliwanag ang layunin 1. EASE IV Modyul 14
(Monetary Policy) ng patakarang pananalapi: 2. * Ekonomiks
1. Layunin ng Patakarang 2000. pp. 208
Pananalapi 3. * Ekonomiks Mga
AP9MAK-
2. Kahalagahan ng Pag- Konsepto at
IIIh-18
iimpok at Pamumuhunan Aplikasyon
bilang isang salik sa (Batayang Aklat) IV.
Ekonomiya 2012. pp. 272-274.
3. Mga Bumubuo sa Sektor ng 4. * Ekonomiks Mga
Pananalapi Konsepto at
PAMANTAYAN
Standard)
4. Ang Papel na Ginagampan Aplikasyon (Manwal
ng Bawat Sektor ng ng Guro) IV. 2012.
Pananalapi pp. 97-98.
5. Mga Paraan at Patakaran 20. Naipahahayag ang 1. OHSP Modyul 14
ng Bangko Sentral ng kahalagahan ng pag-iimpok 2. * Ekonomiks Mga
Pilipinas (BSP) upang at pamumuhunan bilang AP9MAK- Konsepto at
mapatatag ang halaga ng isang salik ng ekonomiya IIIi-19 Aplikasyon
salapi (Batayang Aklat) IV.
- Money Laundering 2012. pp. 274-284.
- Easy and Tight 21. Natataya ang bumubuo ng 1. EASE IV Modyul 14
Monetary Policy sektor ng pananalapi 2. * Ekonomiks
2000. pp. 208-212.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon
AP9MAK-
IIIi-20
2012. pp. 286-294;
303-308.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 97-98, 100-111.
22. Nasusuri ang mga 1. EASE IV Modyul 17
patakarang pang-ekonomiya 2. * Ekonomiks Mga
na nakakatulong sa AP9MSP- Konsepto at
patakarang panlabas ng IVj-21 Aplikasyon (Manwal
bansa sa buhay ng ng Guro) IV. 2012.
nakararaming Pilipino pp. 99.
23. Natitimbang ang epekto ng 1. EASE IV Modyul 17
mga patakaran pang- 2. * Ekonomiks Mga
ekonomiya na nakakatulong AP9MSP- Konsepto at
sa patakarang panlabas ng IVj-22 Aplikasyon (Manwal
bansa sa buhay ng ng Guro) IV. 2012.
nakararaming Pilipino pp. 97-98.
PAMANTAYAN
Standard)
IKAAPAT NA MARKAHAN - Mga Sektor Pang-Ekonomiya at Mga Patakarang Pang-Ekonomiya Nito
A. Konsepto at Palatandaan Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay 1. Nakapagbibigay ng sariling 1. EASE IV Modyul 16
ng Pambansang may pag-unawa aktibong nakikibahagi pakahulugan sa 2. * Ekonomiks
Kaunlaran sa mga sektor ng sa maayos na pambansang kaunlaran AP9MSP- (Batayang Aklat) IV.
1. Pambansang Kaunluran ekonomiya at mga pagpapatupad at IVa-1 2000. pp. 312-315.
2. Mga palatandaan ng patakarang pang- pagpapabuti ng mga
Pambansang kaunlaran ekonomiya nito sa harap sektor ng ekonomiya at
3. Iba’t ibang gampanin ng ng mga hamon at mga patakarang pang- 2. Nasisiyasat ang mga 1. EASE IV Modyul 16
mamamayang Pilipino pwersa tungo sa ekonomiya nito tungo palatandaan ng AP9MSP- 2. * Ekonomiks
upang makatulong sa pambansang pagsulong at sa pambansang pambansang kaunlaran IVa-2 (Batayang Aklat) IV.
pambansang kaunlaran pag-unlad pagsulong at pag-unlad 2000. pp. 316-318.
4. Sama-sama Pagkilos para 3. Natutukoy ang iba’t ibang 1. EASE IV Modyul 16
sa Pambansang gampanin ngmamamayang 2. * Sibika at
Kaunlaran Pilipino upang makatulong Kultura/Heograpiya,
sa pambansang kaunlaran AP9MSP- Kasaysayan at
IVb-3 Sibika Teaching
Guide on Financial
Literacy. pp. 241-
244.
1. EASE IV Modyul 18
4. Napahahalagahan ang 2. * Sibika at
sama-samang pagkilos ng Kultura/Heograpiya,
mamamayang Pilipino AP9MSP- Kasaysayan at
para sa pambansang IVb-4 Sibika Teaching
kaunlaran Guide on Financial
Literacy. pp. 241-
244.
5. Nakapagsasagawa ng isang
pagpaplano kung paano AP9MSP-
2. * Ekonomiks
makapag-ambag bilang IVc-5
mamamayan sa pag-
2000. pp. 320-322.
unlad ng bansa
AP9MSP-
B. Sektor ng Agrikultura IVc-6

PAMANTAYAN
Standard)
1. Ang bahaging 6. Nasusuri ang bahaging 2. * Ekonomiks
ginagampanan ng ginagampanan ng (Batayang Aklat) IV.
agrikultura, pangingisda agrikultura, pangingisda, at 2000. pp. 224-227.
at paggugubat sa paggugubat sa ekonomiya 3. * Ekonomiks Mga
ekonomiya at sa bansa at sa bansa Konsepto at
2. Mga dahilan at epekto ng Aplikasyon
suliranin ng sektor ng (Batayang Aklat) IV.
agrikultura, 2012. pp. 320-323,
pangingisda,at 334-336, 341-342.
paggugubat sa bawat 4. * Ekonomiks Mga
Pilipino Konsepto at
3. Mga patakarang pang Aplikasyon (Manwal
Ekonomiya nakatutulong ng Guro) IV. 2012.
sa sektor ng agrikultura pp. 113-115, 117.
(industriya ng 1. EASE IV Modyul 12
agrikultura,pangingisda,at 7. Nasusuri ang mga dahilan 2. * Ekonomiks
paggugubat) at epekto ng suliranin ng (Batayang Aklat) IV.
Halimbawa: sektor ng agrikultura, 2000. pp. 228-229.
- Comprehensive Agrarian pangingisda, at 3. * Ekonomiks Mga
Reform Law paggugubat sa bawat Konsepto at
- Policy on Importation of Pilipino Aplikasyon
AP9MSP-
Rice (Batayang Aklat) IV.
IVd-7
- Policy on Drug 2012. pp. 323-328,
Prevention 336-340, 342.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 115 and 118.
8. Nabibigyang-halaga ang 1. EASE IV Modyul 12
mga patakarang pang- 2. * Ekonomiks
ekonomiya nakatutulong (Batayang Akla) IV.
AP9MSP-
sa sektor ng agrikultura 2000. pp. 229-239.
IVd-8
(industriya ng agrikultura, 3. * Ekonomiks Mga
pangingisda, at Konsepto at
paggugubat) Aplikasyon
PAMANTAYAN
Standard)
2012. pp. 328-332,
340-344.
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 113, 118-119.
C. Sektor ng Industriya 9. Nasusuri ang bahaging 1. EASE IV Modyul 12
1. Bahaging ginampanan ng ginagampanan ng sektor 2. * Ekonomiks
ng sektor ng industriya, ng industriya, tulad ng (Batayang Aklat) IV.
tulad ng pagmimina, pagmimina, tungo sa isang 2000. pp. 242-246.
tungo sa isang masiglang masiglang ekonomiya 3. * Ekonomiks Mga
ekonomiya Konsepto at
2. Ang pagkakaugnay ng AP9MSP- Aplikasyon
sektor agrikultural at IVe-9 (Batayang Aklat) IV.
industriya tungo sa pag- 2012. pp. 346-354.
unlad ng kabuhayan 4. * Ekonomiks Mga
3. Mga patakarang pang- Konsepto at
ekonomiya nakatutulong Aplikasyon (Manwal
sa sektor industriya ng Guro) IV. 2012.
- Filipino First Policy pp. 121-124.
- Oil Deregulation Law 10. Nasusuri ang 1. EASE IV Modyul 12
- Policy on Microfinancing pagkakaugnay ng sektor 2. * Ekonomiks
- Policy on Online agrikultural at industriya (Batayang Aklat) IV.
Businesses tungo sa pag-unlad ng 2000. pp. 251-260
kabuhayan 3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
AP9MSP- Aplikasyon
IVe-10 (Batayang Aklat) IV.
2012. pp. 356-358
4. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 125-128.
PAMANTAYAN
Standard)
11. Nabibigyang-halaga ang 1. EASE IV Modyul 12
mga patakarang pang- 2. * Ekonomiks Mga
ekonomiyang AP9MSP- Konsepto at
nakatutulong sa sektor ng IVe-11 Aplikasyon
industriya (Batayang Aklat) IV.
2012. pp. 359-362.
12. Nasusuri ang bahaging 1. * Ekonomiks
D. Sektor ng Paglilingkod ginagampanan ng sektor (Batayang Aklat) IV.
ng paglilingkod 2000. pp. 262-264.
1.Ang bahaging 2. * Ekonomiks Mga
ginagampanan Konsepto at
ng sektor ng paglilingkod Aplikasyon
AP9MSP-
sa pambansang (Batayang Aklat) IV.
IVf-12
ekonomiya 2012. pp. 378-383.
2. Mga patakarang pang- 3. * Ekonomiks Mga
ekonomiya na Konsepto at
nakakatulong sa sektor Aplikasyon (Manwal
ng paglilingkod ng Guro) IV. 2012.
3. Batas na Nagbibigay pp. 132-136.
Proteksyon at 13. Napapahalagahan ang mga
* Ekonomiks Mga
Nangangalaga sa mga patakarang pang-
AP9MSP- Konsepto at Aplikasyon
Karapatan ng ekonomiya na
IVf-13 (Batayang Aklat) IV.
Mangggawa nakakatulong sa sektor
2012. pp. 384-386.
- Contractualization and Labor ng paglilingkod
Outsourcing 1. * Ekonomiks
- Salary Standardization 14. Nakapagbibigay ng sariling AP9MSP- (Batayang Aklat)IV.
Law pakahulugan sa konsepto IVg-14 2000. pp. 216-217.
ng impormal na sektor 2. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon Batayang
Aklat sa Araling
Panlipunan Ikaapat
na Taon. 2012. pp.
388-391.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
PAMANTAYAN
Standard)
Aplikasyon IV
Manwal ng Guro.
2012. pp. 138.
15. Nasusuri ang mga dahilan 1. * Ekonomiks
E. Impormal na Sektor ng pagkakaroon ng (Batayang Aklat) IV.
impormal na sector 2000. pp. 217-219.
1. Mga Dahilan at Anyo ng AP9MSP- 2. * Ekonomiks Mga
Impormal na Sektor ng IVg-15 Konsepto at
Ekonomiya Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
2. Mga epekto ng impormal pp. 138.
na sektor ng ekonomiya 1. * Ekonomiks
3. Mga Patakang Pang- 16. Natataya ang mga epekto (Batayang Aklat) IV.
ekonomiya na may ng impormal na sector ng 2000. pp. 219-221.
kaugnayan ekonomiya 2. * Ekonomiks Mga
sa Impormal na Sektor Konsepto at
Aplikasyon
AP9MSP-
- Counterfeiting (Batayang Aklat) IV.
IVh-16
- Black Market 2012. pp. 392-395.
3. * Ekonomiks Mga
Konsepto at
Aplikasyon (Manwal
ng Guro) IV. 2012.
pp. 138-140.
17. Napapahalagahan ang mga * Ekonomiks Mga
patakarang pang- Konsepto at
AP9MSP-
ekonomiya na Aplikasyon (Batayang
IVh-17
nakakatulong sa sektor ng Aklat) IV. 2012. pp.
paglilingkod 386-387.
F. Kalakalang Panlabas 18. Natataya ang kalakaran ng 1. EASE II Modyul 21
1. Ang Kalakaran sa kalakalang panlabas ng 2. * Ekonomiks
Kalakalang Panlabas ng bansa (Batayang Aklat) IV.
AP9MSP-
Pilipinas 2000. pp. 280-292
IVi-18
2. Ang ugnayan ng Pilipinas 3. * Ekonomiks Mga
para sa kalakalang Konsepto at
panlabas nito sa mga Aplikasyon
PAMANTAYAN
Standard)
samahan ng tulad ng (Batayang Aklat) IV.
World Trade Organization 2012. pp. 400-409
at Asia Pacific Economic 4. * Ekonomiks Mga
Cooperation tungo sa Konsepto at
patas na kapakinabangan Aplikasyon (Manwal
ng mga mamamayan ng ng Guro) IV. 2012.
daigdig pp. 142-143.
3. Mga Kontribusyon ng 19. Nasusuri ang ugnayan ng 1. EASE II Modyul 21
Kalakalang Panlabas sa Pilipinas para sa 2. * Ekonomiks Mga
Pag-unlad ng Ekonomiya kalakalang panlabas nito Konsepto at
ng Pilipinas sa mga samahan tulad ng Aplikasyon (Batayang
4. Mga patakaran pang- World Trade Organization Aklat) IV. 2012. pp.
AP9MSP-
ekonomiya na at Asia-Pacific Economic 408-409.
IVi-19
nakakatulong sa Cooperation tungo sa patas 3. * Ekonomiks Mga
patakarang panlabas ng na kapakinabangan ng Konsepto at
bansa sa buhay ng mga mamamayan ng Aplikasyon (Manwal
nakararaming daigdig ng Guro) IV. 2012.
Pilipino pp. 151-153.
-Policy on ASEAN 20. Napahahalagahan ang 1. EASE IV Modyul 17
Economic Community kontribusyon ng kalakalang 2. * Ekonomiks Mga
2015 panlabas sa pag-unlad Konsepto at
-Policy on Trade ekonomiya ng bansa Aplikasyon (Batayang
AP9MSP-
Liberalization Aklat) IV. 2012. pp.
IVi-20
408-409.
3. * Ekonomiks
2000. pp. 303-305.
21. Nasusuri ang mga
patakarang pang- 1. EASE IV Modyul 17
ekonomiya na 2. * Ekonomiks Mga
nakakatulong sa AP9MSP- Konsepto at
patakarang panlabas IVj-21 Aplikasyon (Batayang
ng bansa sa buhay ng Aklat) IV. 2012. pp.
nakararaming Pilipino 407-409.

PAMANTAYAN
Standard)
22. natitimbang ang epekto ng
mga patakaran pang-
ekonomiya na
AP9MSP- 2. * Ekonomiks
nakakatulong sa
IVj-22 (Batayang Aklat) IV.
patakarang panlabas ng
2000. pp. 292-294.
bansa sa buhay ng
nakararaming Pilipino
BAITANG 10
MGA KONTEMPORARYONGISYU
Pamantayang Pangnilalaman : Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa mga isyu at hamong pangkapaligiran, pang-ekonomiya, pampulitika, karapatang pantao,
pang-edukasyon, at pananagutang pansibiko na kinahaharap ng mga bansa sa kasalukuyan, gamit ang mga kasanayan sa pagsisiyasat,
pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pananaliksik, mapanuring pag-iisip,mabisang komunikasyon, pagiging makatarungan, at
matalinong pagpapasya.
UNANG MARKAHAN - Mga Isyung Pangkapaligiran at Pang-ekonomiya
Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay: Ang mga mag-aaral ay:
A. Kahalagahan ng Pag-aaral pag-unawa:
ng mga Kontemporaryong Isyu AP10IPE-Ia-1
sa sanhi at implikasyon ng nakabubuo ng 1. Naipaliliwanag ang konsepto
mga lokal at pandaigdigang programang ng Konteporaryong Isyu
isyung pang-ekonomiya pangkabuhayan 2. Nasusuri ang kahalagahan
tungo sa pagkamit ng (livelihood project) batay ng pagiging mulat sa mga
AP10IPE-Ia-2
pambansang kaunlaran sa mga pinagkukunang kontemporaryong isyu sa
yaman na matatagpuan lipunan at daigdig
B. Mga Suliraning sa pamayanan upang 3. Naipaliliwanag ang iba’t 1. Paghahanda sa
Pangkapaligiran makatulong sa paglutas ibang uri ng kalamidad na Kalamidad
AP10IPE-Ib-
1. Disaster Risk Mitigation sa mga suliraning nararanasan sa komunidad (Philippines
3
2. Climate Change pangkabuhayan na at sa bansa Non-Formal
(Aspektong Politikal, Education

Pang-ekonomiya, at kinakaharap ng mga Projects). 2001.
Panlipunan) mamamayan pp. 42-47
3. Mga Suliraning 2. BALS Video –
Pangkapaligiran sa Preparing For
Sariling Pamayanan Calamities
4. Naiuugnay ang gawain at
Halimbawa: desisyon ng tao sa AP10IPE-Ib-
waste management, pagkakaroon ng mga 4
mining, quarrying, kalamidad
deforestation, at 1. Bagyo at
flashflood 4. Natutukoy ang mga Lindol: Paano
paghahanda na nararapat Paghahandaan?
gawin sa harap ng mga (Philippines
kalamidad Non-Formal
Education
Projects). 1998.
pp. 5-40
2. Preparing for
Calamities
(Philippines
Non-Formal
Education
AP10IPE-Ib-
Projects). 2001.
5
pp. 4-43
3. Paghahanda sa
Kalamidad
(Philippines
Non-Formal
Education
Projects). 2001.
pp. 4-43
4. Handa ka na ba
sa Kalamidad?
(Philippines
Non-Formal
Education

Projects). 2001.
pp. 4-43
5. BALS Video –
Preparing For
Calamities
5. Natutukoy ang mga ahensiya
ng pamahalaan na
responsable sa kaligtasan ng AP10IPE-Ic-6
mamamayan sa panahon ng
kalamidad
6. Napahahalagahan ang
pagkakaroon ng disiplina at
kooperasyon sa pagitan ng
AP10IPE-Ic-7
mga mamamayan at
pamahalaan sa panahon ng
kalamidad
7. Naipaliliwanag ang aspektong
politikal, pang-ekonomiya, at
AP10IPE-Ic-8
panlipunan ng Climate
Change
8. Natatalakay ang iba’t ibang
programa, polisiya, at
AP10IPE-Id-
patakaran ng pamahalaan at
9
ng mga pandaidigang
samahan tungkol sa Climate
Change
9. Natataya ang epekto ng
Climate Change sa AP10IPE-Id-
kapaligiran, lipunan, at 10
kabuhayan ng tao sa bansa at
sa daigdig
10. Natutukoy ang mga suliraning
AP10IPE-Ie-
pangkapaligiran na
11
nararanasan sa sariling
pamayanan

hakbang ng pamahalaan sa AP10IPE-Ie-
pagharap sa mga sulliraning 12
pangkapaligiran sa sariling
pamayanan
12. Nakagagawa ng case study
tungkol sa sanhi at epekto ng
AP10IPE-If-
mga suliraning
13
pangkapaligiran na
nararanasan sa sariling
pamayanan
C. Mga Isyung Pang- 13. Naipaliliwanag ang mga Krisis sa Ekonomiya
Ekonomiya dahilan ng pagkakaroon ng (Philippines Non-
unemployment AP10IPE-If- Formal Education
1. Unemployment 14 Projects). 1998. pp.
2. Globalisasyon 1-19
3. Sustainable
Development * Ekonomiks,
14. Natataya ang implikasyon ng Batayang Aklat IV,
AP10IPE-Ig-
unemployment sa 2000. pp. 132-133
15
pamumuhay at sa pag-unlad
ng ekonomiya ng bansa
15. Nakabubuo ng mga mungkahi
AP10IPE-Ig-
upang malutas ang sulliranin
16
ng unemployment
16. Naipaliliwanag ang konsepto 1. * Ekonomiks:
ng globalisasyon Mga Konsepto
at Aplikasyon,
Batayang Aklat
IV. 2012. pp.
AP10IPE-Ig-
420-421
17
2. * Kasaysayan
ng Daigdig,
Batayang Aklat
III. 2012. pp.
398-399

17. Naipaliliwanag ang * Ekonomiks: Mga
pangkasaysayan, Konsepto at
pampulitikal, pang- AP10IPE-Ih- Aplikasyon,
ekonomiya, at sosyo-kultural 18 Batayang Aklat IV.
na pinagmulan ng 2012. pp. 421-430
globalisasyon
18. Nasusuri ang mga 1. * Kasaysayan
pangunahing institusyon na ng Daigdig,
may bahaging ginagampanan Batayang Aklat
sa globalisasyon III. 2012. pp.
(pamahalaan, paaralan, mass AP10IPE-Ih- 399-400
media, multinational na 19 2. * Pilipinas:
korporasyon, NGO at mga Isang Sulyap at
internasyonal na Pagyakap I.
organisasyon) 2006. pp. 306-
307
Open high school
AP10IPE-Ih-
19. Naipaliliwanag ang konsepto Modyul 16
20
ng sustainable development
20. Natatalakay ang kasaysayan AP10IPP-Ii- Open high school
ng pagkabuo ng konsepto ng 21 Modyul 16
sustainable development
21. Naipaliliwanag ang
kaugnayan ng mga gawain at AP10IPE-Ii-
desisyon ng tao sa 22
pagbabagong pangkapaligiran
22. Nasusuri ang mga Open high school
kasalukuyang hamon sa Modyul 16
pagtamo ng sustainable
AP10IPE-Ii-
development (hal.:
23
consumerism, energy
sustainability, poverty, at
health inequalities)
23. Napaghahambing ang iba’t Open high school
AP10IPE-Ij-
ibang istratehiya at polisiya Modyul 16
24
na may kaugnayan sa

pagtamo ng sustaibale
development na ipinatutupad
sa loob at labas ng bansa
24. Nakasusulat ng isang case Open high school
study na nakatuon sa Modyul 16
AP10IPE-Ij-
pagtamo ng sustainable
25
development ng
kinabibilangang pamayanan
IKALAWANG MARKAHAN - Mga Isyung Politikal at Pangkapayapaan
C. Mga Isyung Politikal Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay: Ang mga mag-aaral ay: * Ekonomiks: Mga
1. Migration (Migrasyon) pag-unawa: Konsepto at
2. Territorial and border nakapagpapanukala ng AP10IPP-IIa- Aplikasyon,
conflicts sa sanhi at epekto ng mga mga paraan na 1. Natutukoy ang mga dahilan 1 Batayang Aklat
3. Political dynasties isyung pampulitikal sa nagpapakita ng aktibong ng migrasyon sa loob at labas IV. 2012. pp. 412
4. Graft and corruption pagpapanatili ng katatagan pakikilahok sa mga ng bansa
ng pamahalaan at maayos isyung pampulitikal na 2. Naipaliliwanag ang epekto ng * Ekonomiks: Mga
na ugnayan ng mga bansa nararanasan sa migrasyon sa aspektong Konsepto at
AP10IPP-Iib-
sa daigdig pamayanan at sa bansa panlipunan, pampulitika, at Aplikasyon,
-2
pangkabuhayan Batayang Aklat
IV. 2012. pp.
412-417
12. Natatalakay ang mga dahilan
ng mga suliraning teritoryal at AP10IPP-IIb-
hangganan (territorial and 3
border conflicts)
13. Nasusuri ang epekto mga * Pilipinas:

suliraning teritoryal at Bansang
hangganan (territorial and Papaunlad,
AP10IPP-IIc-
border conflicts) sa aspektong Batayang Aklat 6.
4
panlipunan, pampulitika, 2000. pp. 68-69
pangkabuhayan, at
pangkapayapaan ng mga
mamayan
14. Naipaliliwanag ang konsepto AP10IPP-IIc-
ng political dynasties 5

15. Nasusuri ang sanhi at epekto

AP10IPP-IId-
ng political dynasties sa
6
pagpapanatili ng malinis at
matatag na pamahalaan
AP10IPP-Iid-
16. Naipaliliwanag ang konsepto,
7
uri at pamamaraan ng graft
and corruption
17. Natataya ang epekto ng graft * Pilipinas: Isang
and corruption sa pagtitiwala AP10IPP-IIe- Sulyap at
at partisipasyon ng mga 8 Pagyakap I. 2006.
mamayan sa mga programa pp. 256-258
ng pamahalaan
18. Nasusuri ang kaugnayan ng
AP10IPP-IIe-
graft and corruption sa
9
aspektong pangkabuhayan at
panlipunan
19. Nakapagmumungkahi ng mga
paraan upang maiwasan ang AP10IPP-
graft and corruption sa Iif-10
lipunan
IKATLONG MARKAHAN - Mga Isyu sa Karapang Pantao at Gender
A. Mga Isyu sa Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay: Ang mga mag-aaral ay: * Kasaysayan ng
Karapatang Pantao pag-unawa: Daigdig, Batayang
nakapagpaplano ng 1. Nakapagpaplano ng Aklat III. 2000. pp.
1. Anyo ng paglabag sa sa kahalagahan ng symposium na symposium na tumatalakay sa 315-317
karapatang pantao karapatang pantao sa tumatalakay sa kaugnayan ng karapatang
2. Epekto ng paglabag sa pagsusulong ng kaugnayan ng pantao at pagtugon sa AP10IKP-
karapatang pantao pagkapantay-pantay at karapatang pantao at responsibilidad bilang IIIa-1
3. Mga halimbawa ng respeto sa tao bilang kasapi pagtugon sa mamamayan tungo sa
paglabag sa ng pamayanan, bansa, at responsibilidad bilang pagpapanatili ng isang
karapatang pantao sa daidig mamamayan tungo sa pamayanan at bansa na
pamayanan, bansa, at pagpapanatili ng isang kumikilala sa karapatang
daigdig pamayanan at bansa na pantao

kumikilala sa karapatang 2. Nasusuri ang epekto ng * Kasaysayan ng
pantao paglabag sa karapatang AP10IKP- Daigdig, Batayang
pantao IIIa-2 Aklat III. 2000.
pp. 320-321
3. Nasusuri ang mga halimbawa 1. * Asya: Noon,
ng paglabag sa karapatang Ngayon at sa
pantao sa pamayanan, bansa, Hinaharap,
at daigdig Batayang Aklat
II. 2000. pp.
AP10IKP-
299-301
IIIb-3
2. * Kasaysayan
ng Daigdig,
Batayang Aklat
III. 2012. pp.
390-393
4. Nakapagmumungkahi ng ng * Kasaysayan ng
mga pamamaraan sa AP10IKP- Daigdig, Batayang
pangangalaga ng karapatang IIIb-4 Aklat III. 2000.
pantao pp.321-326
6. Nakapagmumungkahi ng mga * Kasaysayan ng
paran ng paglutas sa mga AP10IKP- Daigdig, Batayang
paglabag ng karapatang IIIc-5 Aklat III. 2012.
pantao pp. 394-395
B. Mga Isyu na may Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay: Ang mga mag-aaral ay:
Kaugnayan sa Kasarian pag-unawa: 1. Nakabubuo ng dokyumentaryo
(Gender) na nagsusulong ng paggalang AP10IKP-
1. Gender & Sexuality sa kahalagahan ng nakabubuo ng sa karapatan ng mga IIIc-6
2. Reproductive Health pagtanggap at paggalang sa dokyumentaryo na mamamayan sa pagpili ng
Law iba’t ibang perspektibo na nagsusulong ng kasarian at sekswalidad
3. Same-sex Marriage may kaugnayan sa samu’t paggalang sa karapatan 2. Nasusuri ang iba’t ibang salik
AP10IKP-
4. Prostitusyon at Pang- saring isyu sa gender ng mga mamamayan sa na nagiging dahilan ng
IIId-7
aabuso pagpili ng pagkakaroon ng
kasarian at sekswalidad diskriminasyon sa kasarian
3. Natataya ang bahaging AP10IKP-
ginagampanan ng IIId-8
kasarian(gender roles) sa iba’t
bang larangan at institusyong
panlipunan (trabaho,
edukasyon, pamilya,
pamahalaan, at relihiyon)
4. Napaghahambing ang
AP10IKP-
katatayuan ng kababaihan,
IIIe-9
lesbians, gays, bisexuals, at
transgendern sa iba’t ibang
bansa at rehiyon
AP10IKP-
mahahalagang probisyon ng
IIIg-10
Reproductive Health Law
6. Naipapahayag ang sariling
AP10IKP-
saloobin sa Reproductive
IIIh-11
Health Law
7. Nasusuri ang epekto ng
AP10IKP-
same-sex marriage sa mga
IIIi-12
bansang pinahihintulutan ito
8. Naipapahayag ang pananaw
AP10IKP-
sa pagpapahintulot ng same-
IIIh-13
sex marriage sa bansa
9. Natatalakay ang dahilan ng AP10IKP-
prostitusyon at pang-aabuso IIIi-14
prostitusyon at pang-aabuso AP10IKP-
sa buhay ng tao sa IIIj-15
pamayanan at bansa
11. Nakapagmumungkahi ng mga 1. Babae,
paraang tungo sa ikalulutas Gumising Ka!
ang suliranin ng prostitusyon (Philippines
AP10IKP-
at pang-aabuso sa sariling NonFormal
IIIj-16
pamayanan at bansa Education
Project). 1998.
pp. 25-26

2. * Asya: Pag-
usbong ng
Kabihasnan.
2008. pp. 339-
340
IKAAPAT NA MARKAHAN - Mga Isyung Pang-Edukasyon at Pansibiko at Pagkamamamayan (Civics and Citizenship)
A. Mga Isyung Pang- Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay 5. Nasusuri ang sistema ng * Asya: Pag-
edukasyon pag-unawa: edukasyon sa bansa usbong ng
AP10ICC-
1. Access sa Edukasyon nakagagawa ng case Kabihasnan.
IVa-1
2. Kalidad ng Edukasyon sa kahalagahan ng study na tumatalakay sa 2008. pp. 374-
edukasyon tungo sa mga solusyon tungkol sa 375
ikabubuti ng kalidad ng mga suliraning 6. Nasusuri ang mga programa
pamumuhay ng tao, kinakaharap ng sistema ng pamahalaan na
AP10ICC-
pagpapanatili ng kaayusang ng edukasyon sa bansa nagsusulong ng
IVa-1
panlipunan, at pag-unlad ng pagkakapantay-pantay sa
bansa edukasyon
7. Nasusuri ang mga programa
ng pamahalaan na
nagsusulong ng AP10ICC-
pagkakapantay-pantay sa IVa-2
edukasyon
8. Nasusuri ang kalidad ng AP10ICC-

edukasyon sa bansa IVb-3

AP10ICC-
suliraning kinakaharap ng
IVc-4
sektor ng edukasyon sa
bansa
10. Nakapagmumungkahi ng
mga pamamaraan na
makakatulong sa AP10ICC-
pagpapataas ng kalidad ng IVd-5
edukasyon sa pamayanan at
bansa

B. Pansibiko at Ang mga mag-aaral ay may Ang mga mag-aaral ay 11. Matutukoy ang mga
Pagkamamamayan pag-unawa: katangian na dapat taglayin
(Civics and Citizenship) ng isang aktibong AP10ICC-
1. Pakikilahok sa mga sa kahalagahan ng nakagagawa ng mamamayan na nakikilahok IVe-6
gawaing pansibiko pagkamamayan at pananaliksik tungkol sa sa mga gawain at usaping
(Civic Engagement) pakikilahok sa mga gawaing kalagayan ng pakikilahok pansibiko
2. Pakikilahok sa mga pansibiko tungo sa sa mga gawaing 12. Natatalakay ang iba’t ibang
Gawaing Politikal pagkakaroon ng isang pansibiko at pulitikal ng gawaing pansibiko sa AP10ICC-IVf-
(Political Socialization) pamayanan at bansang mga mamamayan sa pamayanan at bansa 7
maunlad, mapayapa, at may kanilang sariling
pagkakaisa pamayanan 13. Nasusuri ang epekto ng
pakikilahok ng mamamayan
AP10ICC-
sa mga gawaing pansibiko sa
IVg-8
kabuhayan, pulitika, at
lipunan
pakikilahok ng mamamayan
AP10ICC-
sa mga gawain at usapin
IVh-9
pampulitika

kahalagahan ng
pagkakaroon ng
kooperasyon ng
AP10ICC-IVi-
mamamayan at pamahalaan
10
sa paglutas sa mga
suliraning panlipunan
16. Naipapahayag ang saloobin

sa mahahalagang isyung
AP10ICC-
pampulitika na kinakaharap
IVj-11
ng sariling pamayanan at
bansa

Talasalitaan
Absolute advantage – ganap na kalamangan ng isang bansa sa isang produkto kapag mas mababa ang halaga ng produksiyon nito kaysa halaga ng produksiyon ng ibang
bansa
Absolute monarchy – Uri ng monarkiya na ang kapangyarihan ng hari ay hindi nalilimitahan ng sinuman
Acid Rain – polusyong dulot ng sulfur dioxide at nitrogen oxide na pumapailanlang sa himpapawid at sumasama sa water vapor at bumabagsak sa anyong ulan, hamog, o
niyebe
Acropolis – ang burol at pinakamataas na lugar sa gitna ng lungsod-estado ng Athens at iba pang lungsod-estado ng Greece
Agham panlipunan– isang sangay ng kaalaman na ang pinag-aaralan ay ang mga pag-uugali ng tao habang siya ay nakikipag-ugnayan sa kanyang kapwa at sa
kapaligiran
Agora – ang gitna ng lungsod-estado ng isang bukas na lugar kung saan maaring magtinda o magtipon-tipon ang mga tao sa Greece
Ahimsa– hango sa relihiyong Jainism na may kahulugan na mapayapang pamamaraan ng pakikibaka o ang hindi paggamit ng dahas
Allied Powers – mga bansang nagsanib-puwersa, kinabibilangan ng United States, Great Britain, at dating Soviet Union, upang labanan ang Axis Powers
Allocative role– tumutukoy sa masinop na paggamit ng mga pinagkukunang-yaman
Alokasyon–isang mekanismo ng pamamahagi ng mga pinagkukunang-yaman sa iba’t ibang gamit upang sagutin ang mga pangunahing katanungan ng isang lipunan sa
suliranin ng kakapusan
Alyansa – pagbubuo ng grupo o lupon ng mga makapangyarihang bansa sa Europe
Akulturasyon – prosesong pinagdaraanan isang lipunan sa pagtanggap ng elemento, katangian, o impluwensiya ng kultura ng iba pang lipunan
Apollo 11 – sasakyang panghimpapawid na mula sa United States, na siyang unang sasakyang nakarating sa buwan
Astrolabe – instrumento sa paglalayag na ginagamit upang malaman ang latitudo layo ng barko
Archipelago / Kapuluan – pangkat ng mga pulo
Armistice – kasunduan na pansamantalang pagtigil ng labanan o digmaan
Axis Powers – mga bansang nagsanib, kabilang ang Germany, Italy, at Japan, upang kalabanin ang Allies noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig

B
Batas ng Demand –batas sa ekonomiya na nagsasaad ng hindi direktang relasyon o ugnayan ang presyo sa quantity demanded.
Batas ng Supply – batas sa ekonomiya na nagsasaad na mayroong direktang relasyon o ugnayan ang presyo sa quantity supplied.
Bayaring nalilipat – bayarin ng pamahalaan sa sambahayan tulad ng pensiyon ng mga nagretiro, benepisyong pangkalusugan,at pangkalahatang kapakanan para sa mga
pamilyang mahihirap
Beleaguered forests – inabusong mga kagubatan
Biodiversity – ang pagkakaiba-iba at pagiging katangi-tangi ng lahat ng anyo ng buhay na bumubuo sa natural na kalikasan
Bourgeoise- mga mangangalakal at banker na bagaman may salapi ay hindi nabibilang sa mga lipi ng maharlika at kaparian
Brain drain – pagkaubos na mga propesyonal na may angkin kasanayan o talento dulot ng kanilang pangingibang-bayan upang maghanap ng mas magandang
oportunidad sa paghahanapbuhay
Bulkan – bundok na may butas sa pinakatuktok na nilalabasan ng maiinit na bato, lava, putik, lahar, at abo
Bulubundukin – hanay ng mga bundok na magkakadikit
Bundok – mataas na anyong lupa na nagtataglay ng mga bato at lupa
C
Calligraphy – Sistema ng pagsulat ng mga Tsino
Caste – pagkakahati-hati ng tao sa lipunang Hindu.
Ceteris Paribus – other things being equal; ang hinuha na walang pagbabago maliban sa salik na pinag-aaralan. Sa paggamit ng ceteris paribus, nagagawang simple ang
pagpapaliwanag sa mga ugnayan na nais suriin.
Climate Change – ito ay ang pagbabago sa klima ng mundo; kinapapalooban ito ng pagbabago sa temparatura, wind pattern, pagbuhos ng ulan, lalo na ang pagbabago
sa temperature ng mundo bunga ng pagtaas ng mga partikular na gas lalo ng carbon dioxide.
Cold War – labanan ng ideolohiya, na hindi ginagamitan ng dahas
Command economy– ang ekonomiya ay nasa ilalim ng komprehensibong kontrol at regulasyon ng pamahalaan
Comparative advantage – ang espesyalisasyon at kalakalan ay makakabuti sa mga bansa kahit na may mga bansang hindi episyente sa paggawa nito
Coniferous – tumutukoy sa mga punong cone bearing
Confucianism – Isang pilosopiya na nakatuon sa pagpapabuti ng ugali sa pamamagitan ng pagtataguyod sa mga virtue ng kagandahang loob, tamang pag-uugali, at
pagkamagalang
Cooperative – kooperatiba; isang samahan na nabuo at pinatatakbo para sa benepisyo ng mga kasapi

Core– pinakamalalim na bahagi ng daigdig; binubuo ng inner core at outer core; halos 1380 milya ang kapal ng outer core
Cost and Benefit Analysis–ang pag-aanalisa ng gastos at pakinabang na makukuha mula sa gagawing pagpapasya
Cross elasticity– ang pagsukat kung papaano tumutugon ang quantity demand ng produkto X sa pagbabago ng presyo ng produkto Y
Crust– pinakaibabaw na bahagi ng daigdig; matigas at mabatong bahagi ng planeta
Cuneiform – unang nabuong sistema ng pagsusulat. Isa itong uri ng pictograph na naglalarawan ng mga bagay na ginagamitan nang may 600 pananda sa pagbubuo ng
mga salita o ideya. Sistema ng pagsulat na imbensiyon ng mga Sumerian.
D
Death March - isang uri ng pagpaparusang ipinataw ng mga Hapon sa Pilipinas laban sa mga sumukong sundalong Pilipino at Amerikano sa Bataan
Deforestation – pagkaubos at pagkawala ng mga punongkahoy sa mga gubat
Demand– tumutukoy sa parehong kakayahan at kagustuhanng isang taong bumili ng isang produkto at serbisyo
Demand curve– kurba na nagpapakita ng magkasalungat na relasyon sa pagitan ng presyo at quantity demanded
Demand function – matematikong paglalarawan sa ugnayan ng presyo at quantity demanded
Demand schedule – talaan na nagpapakita ng dami ng demand sa iba’t ibang presyo
Demokrasya – uri ng pamahalaang ang kapangyarihan ay nasa kamay ng mga mamamayan upang pumili ng kanilang kinatawan sa pamahalaan
Desertification – ang pagkasira ng lupain sa mga rehiyong bahagyang tuyo o lubhang tuyo
Dinastiya – pamumuno ng isang angkan sa isang imperyo o kaharian sa loob ng mahabang panahon
Disaster risk mitigation– isang sistematikong paraang ng pagtukoy, pagtataya, at pagbabawas ng panganib ng trahedya o kalamidad
Disincentives– ang pagbabayad ng multa o kawalan (losses) na matatamo sa hindi episyenteng pagpapasya
Diskriminasyon – ang hindi pantay na pagtingin sa karapatan, lahi, kulay, o kultura ng isang tao
Disyerto – rehiyong may malawak na tuyong lupa at buhangin
Diverse habitat – Iba-ibang panahanan o tirahan
Divine origin –paniniwala ng mga Hapones sa kabanalan at buhay na simbolo ng panginoon sa kanilang mga hari
Demography – pag-aaral sa antas ng populasyon na nakatuon sa kapanganakan, pag-aasawa, kamatayan, at mga sakit
Downsizing –pagbabawas ng manggagawa ng bahay kalakal sa panahon ng bust perid upang makatipid sa gastusin ng produksyon
E
Ecological balance – balanseng ugnayan sa pagitan ng mga bagay na may buhay at ang kanilang kapaligiran
Ecosystem – masalimuot na sistema ng interaksiyon sa pagitan ng mga bagay na may buhay at ng mga bagay na walang buhay sa pisikal na kapaligiran

Eco-tourism – gawaing pang-turismo gamit ang kalikasan
Ekonomiks– pag-aaral ng pakikipagsapalaran ng tao sa kapaligirang kanyang ginagalawan. Ito ay nauukol sa pagpapasyang ginagawa ng tao at ng lipunan kung paano
gamitin at ipamahagi ang limitadong pinagkukunang-yaman upang matugunan ang kanyang walang hanggang pangangailangan at kagustuhan.
Ekwilibriyo– isang sitwasyon na nagkakasundo ang mga mamimili (sa panig ng demand) at nagbibili (sa panig ng supply)
Enlightenment– kilusang intelektwal na naglalayong gamitin ang agham sa pagsagot sa mga suliraning ekonomikal, pulitikal, at maging kultural
Entreprenyur – indibidwal na nagsasaayos, nangangasiwa, at nakikipagsapalaran sa isang negosyo
Equator – itinatakda bilang zero degree latitude at humahati sa globo sa hilaga at timog na hemisphere o hemispero
Etnisidad – mistulang kamag-anakan;kapag kinikilala ng isang grupong tao ang mga sarili at ang isa’t isa bilang kasapi ng isang grupong etnolingguwistiko
Etnolingguwistiko – tumutukoy sa pagkakapareho at pagkakaiba ng mga tao sa isang bansa ayon sa kultura, wika, at etnisidad
Exploitation – pananamantala sa iba para sa sariling kapakanan
Export – pagluluwas ng mga produkto palabas ng isang bansa patungo sa iba’t ibang panig ng mundo
F
Fascism– ideolohiyang ipinalaganap ni Benito Mussolini, na tumututol sa anumang uri ng oposisyon sa pamahalaan
Fief- lupang ipinagkakaloob ng lord sa vassal
Footbinding – Sinaunang tradisyon sa China na kung saan sadyang binabali apagbabali ng arko ng paa upang hindi ito lumaki nang normal, tinatawag ang ganitong klase
ng mga paa na lotus feet o lily feet.
French Revolution- Rebolusyong pinasimulan ng mga Pranses na naglalayong magkaroon ng pagkakapantay-pantay, pagkakaisa, at kalayaan
G
Genocide – malawakang pagpatay na ginawa noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig lalo na laban sa mga Hudyo
Geocentrism- paniniwala noong panahong Medieval na ang Daigdig (Earth) ay ang sentro ng solar system
Glasnost - Isang salitang Ruso na nangangaghulugan ng openness o pagiging bukas kung saan ,may malayang napag-usapan ang mga suliranin ng bansa sa
pamamagitan ng malayang pamamahayag
Global climate change – pagbabago ng pandaigdigan o rehiyonal na klima na maaaring dulot ng likas na pagbabago sa daigdig o ng
mga gawain ng tao
Globalisasyon– ang kaparaanan kung paano nagiging global o pangbuong mundo ang mga lokal o pampook o kaya pambansang mga gawi o paraan sa aspeto ng
ekonomiya at kalakalan, teknolohiya, politika, at kalinangan o kultura

Gross Domestic Product –sumusukat sa kabuuang pampamilihang halaga ng lahat ng tapos na produkto at serbisyo na ginawa sa isang takdang panahon sa loob ng
isang bansa
Gross National Product (Gross National Income) – kabuuang pampamilihang halaga ng mga produkto at serbisyo na nagawa ng mga mamamayan ng isang bansa
Guild- samahan ng mga taong nagtatrabaho sa magkatulad na hanapbuhay
H
Habitat – tirahan ng mga hayop at iba pang mga bagay
Hanging amihan – hilagang-silangang monsoon; umiihip nang salungat sa unang hangin mula Oktubre hanggang Abril mula sa Siberia patungong karagatan
Hanging habagat – timog-kanlurang monsoon; umiihip mula Mayo hanggang Setyembre na may dalang napakalakas na ulan mula sa karagatan
Heliocentrism– paniniwala na ang araw ang sentro ng solar system
Hellenes– tawag ng mga Greek sa kanilang sarili na hango sa salitang Hellas, isang lugar sa hilagang-kanluran ng Greece
Heograpiya – nauukol sa pag-aaral ng mundo at mga taong naninirahan dito, na sumasakop din sa pag-aaral sa katangiang pisikal nito, iba’t ibang anyong lupa, at
anyong tubig, klima, at likas na yaman ng isang pook
Heograpiyang pantao – sangay ng heograpiya na tumutukoy sa pag-aaral ng wika, relihiyon, lahi, at pangkat-etniko sa iba’t ibang bahagi ng daigdig
Hinterlands– malayong lugar, malayo sa mga urbanisadong lugar ngunit apektado ng mga pangyayari sa teritoryong sakop ng lungsod
Hinuha – kaisipang hindi direktang isinasaad; isang konklusyong hango sa impormasyon
Hominid – miyembro ng pamilya ng mga mammal na may kakayahang tumayo sa dalawang paa kabilang ang tao, gorilya, chimpanzee, at orangutan
Humanidades – Kabuuan ng mga kaalaman tungkol sa mga sining na biswal tulad ng musika, arkitektura, pintura, sayaw, dula, at panitikan. Sa pamamagitan ng mga
tekstong ito, naipahahayag ng sumulat ang kaniyang nadarama, adhikain, pangarap, pag-asa, o pangamba.
Humanismo –isang kilusang intelektuwal noong Renaissance na naniniwalang dapat pagtuunan ng pansin ang klasikal na sibilisasyon ng Greece at Rome.Humanista ang
taong tumatangkilik sa ideyang ito.
I
Incentives– maaaring pinansyal o parangal na maaring matamo mula sa pagpupunyagi sa araw-araw
Income elasticity - panukat kung gaano tumutugon ang quantity demand sa pagbabago ng kita
Income per capita – sinusukat ang kalagayang pangkabuhayan ng mga mamamayan ng isang bansa. Makukuha ito kung hahatiin ang Gross Domestic Product sa
kabuuang populasyon ng bansa.
Industriyalisasyon – pagbabagong pang-ekonomiya na unang naranasan sa England na gumamit ng mga makinarya kaya naman nagkaroon ng mabilisang produksyon

Imperyalismo – isangpatakarano paraan ng pamamahala na ang malalaki o makapangyarihang mga bansa ang naghahangad upang palawakin ang kanilang
kapangyarihan sa pamamagitan ng pagsakop o paglulunsad ng mga pagtaban o kontrol na pangkabuhayan at pampulitika sa ibang mga bansa
Impormal na sektor (Underground Economy) – sektor na nagtataglay ng malawak na katangian na binubuo ng mga yunit na nagsasagawa ng pagbuo ng produkto at
serbisyo na ang pangunahing mithiin ay makalikha ng empleyo at kita ang mga taong lumalahok dito. Ang mga gawain ng na yunit ay naisasakatuparan sa
pamamagitan ng mababang antas ng organisasyon na walang pagsunod sa itinatadhanang kapital, pamantayan, at paraan ng pagsasagawa nito sa napakaliit na
antas ng produksiyon. Ang mga katuwang sa pagsasagawa ng gawain ay kadalasang mga kamag-anak at malalapit na kaibigan na walang pormal na pagsunod sa
mga patakarang itinakda ng pamahalaan.
Import – pag-aangkat ng mga produkto mula sa ibang bansa patungo sa loob ng isang bansa
Isolationism –patakaran na ipinatutupad ng isang bansa na inihihiwalay o isinasara nito ang bansa mula sa impluwensiya at pakikipag-ugnayan sa mga dayuhan
K
Kabihasnan – pamumuhay na kinagawian at pinipino ng maraming pangkat
Kagustuhan - ang mga bagay na nakatutulong sa tao upang mapagaan ang kanyang buhay
Khanate – estadong nasa hurisdiksyon ng isang khan (pinunong lokal ng ilang bansa sa gitnang Asya)
Kalakalan – anumang transaksiyon sa pagitan ng dalawang tao o sa pagitan ng mga bansa na kabilang sa isang pamilihan
Kapaligirang pisikal – katangian ng daigdig na binubuo ng anyong lupa, klima, anyong tubig, wildlife, buhay-hayop, vegetation, at mineral
Kapatagan – malawak na lupang pantay o patag
Kapital – mga makinarya, kagamitan, o imprastraktura na ginagamit bilang salik ng produksiyon
Kanluranin – pangkalahatang tawag sa mamamayan ng Europe na nanakop ng lupain sa Asya noong ika-16 hanggang ika-19 na siglo. Ginagamit din ang salitang Europeo
bilang kasingkahulugan ng kanluranin.
Kapapahan– tungkulin, panahon ng panunungkulan, at kapangyarihang panrelihiyon ng Papa bilang pinuno ng simbahang Katoliko, gayundin sa kapangyarihang
pampulitika bilang pinuno ng Estado ng Vatican
Katipunan – isang rebolusyonaryong samahan. Tinatawag din itong KKK o Kataas-taasang Kagalang-galangang Katipunan ng mga Anak ng Bayan. Isinusulong nito ang
ganap na kalayaan ng Pilipinas mula sa mga Español. Kung anuman ang ating mga nagawa noon ay siyang naghubog kung ano tayo ngayon.
Kartel – tumutukoy sa samahan ng oligopolista na sama-samang kumikilos upang itaas ang presyo ng mga produkto o serbisyo sa pamilihan
Kasunduan sa Versailles – kasunduang opisyal na nagwakas sa Unang Digmaang Pandaigdig, naganap noong Hunyo 28, 1919, sa pagitan ng Allies at Germany
Kaunlaran– ang pagbabago mula sa mababa tungo sa mataas na antas ng pamumuhay

Khyber Pass – landas na matatagpuan sa kabundukan ng Hindu Kush na sa loob ng libu-libong taon ito ay tinahak at ginamit ng mangangalakal at manlalakbay sa
kasaysayan papunta at palabas ng India
Kilusang Propaganda – samahang itinatag ng mga ilustrado sa Pilipinas noong ika-19 na siglo. Layunin nito na maisulong ang reporma sa bansa sa ilalim ng pamahalaang
kolonyal ng Spain.
Klima – ang karaniwang panahon o average weather na nararanasan ng isang lugar sa loob ng ilang buwan, ng isang taon, o mahaba-habang panahon na kinapapalooban
ng mga elemento tulad ng temperatura, ulan, at hangin
Kolonyalismo –ang tuwirang pananakop ng isang bayan sa iba pa upang mapagsamantalahan ang yaman nito o makuha rito angiba pang pangangailangan ng
mangongolonya
Komplementaryo – mga produktong magkasabay o magkasamang kinukonsumo
Komunismo - ideolohiyang nagsusulong ng pagkakapantay-pantay ng mga mamamayan sa lipunan
Konsepto – ideya o kaisipan
Konsyumer – mamimili; gumagamit ng mga produkto at serbisyo
Kontemporaryong isyu- Isyung may partikular na kahalagahan sa kasalukuyang panahon
Kontinente – pinakamalawak na masa ng lupa sa ibabaw ng daigdig
Kontra-repormasyon– kilusang pangrelihiyon ng Simbahang Katoliko na naglalayong panumbalikin ang tiwala ng mga sa Kristyanismo partikular sa Katolisismo
Kowtow – pagyuko ng mga Tsino sa kanilang Emperador nang tatlong beses na ang noo ay humahalik sa semento
Krusada– ekspedisyong militar na inilunsad ng mga Kristiyanong Europeo laban sa mga Turkong Muslim upang mabawi ang Jerusalem sa kamay ng mga ito
L
Laissez faire– kaisipang nagbibigay-diin sa malayang daloy ng ekonomiya, na hindi nararapat na pakialaman ng pamahalaan
Lambak – lupain patag na makikita sa pagitan ng mga bundok o sa gilid ng mga ilog
Latitude – mga distansyang angular na natutukoy sa hilaga o timog ng equator o ekwador
Lay investiture– isang seremonya kung saan binibigyan ng mga hari ang Obispo ng singsing at tauhan para sa kanyang opisina
Liberalisasyon – patakaran na nagbunsod sa paggiging malaya o pagbubukas ng kalakalan ng bansa sa pandaigdigang kalakalan
Life expectancy – inaasahang haba ng buhay
Liga ng mga Bansa (League of Nations) – itinatag ng 42 bansa noong Enero 10, 1920, na ang pangunahing layunin ay tapusin ang digmaan sa pamamagitan
negosasyon at diplomasya
Literacy rate o Antas ng kamuwangan– bahagdan ng tao sa isang partikular na bansa na may kakayahang bumasa at sumulat

Longitude – mga distansyang angular na natutukoy sa silangan at kanluran ng prime meridian
Lundayan – kinalalagyan o pinagmulan
Lupa – sa ekonomiks, tumutukoy ito sa salik ng produksiyon na yamang likas
M
Makroekonomiks– ang pag-aaral sa kabuuang galaw ng ekonomiya; pinag-aaralan dito ang interaksyon ng sambahayan, kumpanya, pamahalaan, at pandaigdigang
pamilihan.
Makroekonomikong ekilibriyo –kung ang kita sa panig ng sambahayan ay katumbas ng pagkonsumo o kaya sa panig ng bahay- kalakal, ang kita sa produksiyon ay
katumbas ng pagkonsumo
Mandate system – pagpapasailalim sa isang bansang naghahanda na maging isang malaya at nagsasariling bansa sa patnubay ngisang bansang Europeo
Manor– sentrong pangkabuhayan na pinamumunuan ng panginoong nakatira sa kastilyo
Mantle– binubuo ng makakapal at maiinit na tunaw na bato; halos 1800 milya ang kapal
Marginal thinking– pagsaalang-alang ng karagdagang benepisyo o pakinabang na matatamo sa bawat karagdagang gastusin
Market economy– ang mekanismo ng malayang pamilihan na ginagabayan ng isang sistema ng malayang pagtatakda ng halaga
Marxism – teoryang politikal at ekonomiko ni Karl Marx na nagsasaad na ang kilos ng tao ay bunga ng kapaligiran at uri ng kanyang kinabibilangan
Mein Kampf (My Struggle)– akda ni Hitler na pinagbatayan ng ideolohiyang Nazism, unang lumabas noong 1925
Merkantilismo –prinsipyong pang-ekonomiya na ang batayan ng kayamanan ng bansa ay ang dami ng ginto at pilak na mayroon ito
Mesoamerica– nangangahulugan ang katagang meso ng “gitna”; ang Mesoamerica ay rehiyon mula sa gitnang Mexico hanggang Gitnang America
Middle class – tumutukoy sa panggitnang uri ng tao sa lipunan. Sila ay nasa pagitan ng mga pinakamayayaman at mahihirap na grupo ng tao. Kadalasang batayan ng
pagiging middle class ay ang pagkakaroon ng kayamanan at kapangyarihan sa lipunan na kinabibilangan.
Migrasyon –ang pag-alis ng tao mula sa ibang bansa o lokalidad patungo sa iba
Mikroekonomiks – ay ang pag-aaral sa maliliit na yunit ng ekonomiya. Pinag-aaralan nito ang kilos, gawi at ang mga ginagawang pagpapasya ng sambahayan at
kumpanya
Militarismo – pagpapalakas ng pwersang militar
Mine tailing– dumi o mga materyales na latak mula sa proseso ng pagmimina at pagsasala mula sa malalaking minahan
Mixed economy– isang sistema na kinapapalooban ng elemento ng market economy at command economy
Monarchy– uri ng pamahalaan ng pinamumunuan ng hari, reyna, at mga kauri nito

Monopolistikong kumpetisyon – uri ng pamilihan na maraming mamimili at bahay-kalakal subalit may kaunting kapangyarihan dahil sa ibinebentang produkto na similar
but not exactly identical
Monopolyo –isang istraktura ng pamilihan na may malakas na puwersang itinakda ang presyo at dami ng ibebenta nag-iisa lamang ang prodyuser na nagbebenta ng
produkto at serbisyo sa maraming mamimili
Monopsonyo– Isang istraktura ng pamilihan na maraming nais magkaloob ng produkto at serbisyo subalit iisa lamang ang. Ito ay may lubos na kapangyarihan na
kontrolin ang presyo.
Monsoon – mga hanging nagtataglay ng ulan
Multiculturalism– lipunan na binubuo ng iba’t ibang kultura
N
Nagbibili– ang nagbebenta ng mga produkto at serbisyo sa pamilihan
Napoleonic Wars– Digmaang pinangunahan ni Napoleon Bonaparte na naglalayong pag-isahin ang buong Europa
Nasyonalismo – kadalasan, tumutukoy ito sa masidhing pagmamahal sa bayan. Subalit maliban dito, ang nasyonalismo ay nangangahulugan din ng pagkakatanto ng isang
nilalang o lahi na mahalagang ipagtanggol ang kaniyang bansa laban sa panlulupig ng mga banyaga.
Nation-state– terminong pampulitika na tumutukoy sa isang teritoryo na pinananahanan ng mga mamamayan na may magkakatulad na wika, kultura, relihiyon, at
kasaysayan, at napasasailalim sa isang pamahalaan
Natural capital – likas na puhunan
Nazism – ideolohiyang ipinalaganap ni Adolf Hitler na nagsasaad ng pagiging superyor ng lahing Aryan, na siyang kinabibilangan ng mga German
Negosyo – tumutukoy sa anumang gawain na pang-ekonomiya na may layuing kumita o tumubo
Net Factor Income from Abroad – tinatawag ring NetPrimary Income. Makukuha ito kapag ibinawas ang gastos ng mga mamamayang nasa ibang bansa sa gastos ng
mga dayuhang nasa loob ng bansa
Nomarch– pinuno ng nome
Nome– malalayang pamayanan ng sinaunang Egypt
Normative economics– paraan ng pagpapahayag na sumasalamin sa pagpapahalaga o value judgment ng isang tao sa isang pangyayaring pangkabuhayan o economic
phenomenon. Ito ay pansariling pananaw/opinyon na naglalahad ng sariling paninindigan.
O
Oasis – lugar sa disyerto na nagtataglay ng matabang lupa at tubig na maaaring makabuhay ng mga halaman at hayop
Obsidian– isang maitim at kristal na baton a nabuo mula sa tumigas na lava na ginamit sa Teotihuacan sa paggawa ng kagamitan, salamin, at talim ng kutsilyo

Oligopolyo –istruktura ng pamilihan kung saan may maliit na bilang ng bahay-kalakal na nagbebenta ng magkakatulad o magkakaugnay na produkto
Olmec – kauna-unahang kabihasnang sa Central America: nangangahulugan ang salitang Olmec na “ rubber people” dahil sila ang kauna-unahang gumamit ng dagta ng
mga punong rubber o goma
Oracle bone– tawag sa mga tortoise shell at cattle bone na ginagamit upang mabatid ang mensahe o saloobin ng mga diyos ng mga Tsino.
Opportunity cost– ang halaga ng bagay na handang isuko o bitawan upang makamit ang isang bagay
Overgrazing – sanhi ng pagkasira ng lupa at vegetation na nagaganap kung ang kapasidad ng damuhan ay hindi sapat sa laki ng kawan ng hayop
Ozone layer– isang suson sa stratosphere na naglalaman ng maraming konsentrasyon ng ozone
P
Pacific Ring of Fire – isang malawak na sona sa Pasipiko na nagtataglay ng maraming hanay ng mga bulkan
Paggawa – oras at lakas na ginagamit ng tao sa produksiyon
Pagkonsumo – paggamit o pagbili ng mga produkto at serbisyo
Pag-iimpok – bahagi ng kita na hindi ginagasta at sa halip ay inilalagak sa bangko para sa pangangailangan sa hinaharap
Paikot na daloy – dayagram na nagpapakita ng kitang tinatanggap at bayaring ginagawa ng bawat sektor sa ekonomiya
Pamilihan – ang lugar/mekanismo para ang mamimili at nagbebenta ay nagkakaroon ng transaksiyon upang magkaroon ng bentahan
Pananaw – saloobin o opinyon ng isang tao batay sa kaniyang paniniwala
Pangangailangan – ang mga bagay na dapat ay mayroon ang tao tulad ng pagkain, damit, at tirahan upang mabuhay
Peninsula / Tangway – bahagi ng pulo o kontinenteng nakaungos sa tubig
Perestroika– tumutukoy sa pagsasaayos ng ekonomiya ng dating USSR upang manaig angpwersang pampamilihan
Philosophes– grupo ng mga intelektwal sa panahon ng Enlightenment na naniniwala na ang reason o katwiran ay magagamit sa lahat ng aspeto ng buhay
Physiocrats– mga taong naniniwala at nagpalalaganap ng ideyang ang lupa ang tanging pinagmumulan ng yaman o nakatutulong sa pagpapayaman
Pictogram–sistema ng pagsulat na gumagamit ng larawan sa mga sinaunang kabihasnang
Pilosopiya – ang mapagkilatis na pag-aaral sa mga pinakamalalim na katanungan na maaaring itanong ng sangkatauhan. Nagmula ang salitang pilosopiya sa mga salitang
griyego na philo at sophia. Ang philo ay nangangahulugang "pagmamahal" at ang sophia naman ay "karunungan". Kung pagsasamahin, ito ay "pagmamahal sa
karunungan".
Piyudalismo– isang sistemang pulitikal, sosyo-ekonomiko, at militar na nakabase sa pagmamay-ari ng lupa
Political dynasty – ang pananatili sa pamamahala ng isang pamilya sa isang estado sa paglipas ng mga taon
Populasyon – tumutukoy sa kabuuang bilang ng tao sa takdang lugar at panahon

Population boom – biglaang pagdami ng mga taong nakatira sa isang lugar
Population growth rate – antas/bahagdan ng pagdami ng tao
Prairie – lupaing may damuhang mataas na malalim ang ugat o deeply rooted tall grasses
Price index – sumusukat sa average na pagbabago sa presyo ng mga produkto at serbisyo
Presyo –ang halagang ipinambabayad sa isang tiyak na dami at uri ng isang kalakal o paglilingkod
Presyong elastisidad ng demand – sumusukat kung gaano ka sensitibo ang quantity demand sa pagbabago ng presyo
Prime Meridian – itinatalaga bilang zero degree longitude na nasa Greenwich sa England
Protectorate – isang rehiyon na may sariling pamahalaan subalit nasa ilalim ng kontrol ng isang panlabas na kapangyarihan
Pulo – masa ng lupang napapaligiran ng tubig
R
Rebolusyon –ang mabilis, agaran, at radikal na pagbabago sa isang lipunan
Red Tide – sanhi ng dinoflagellates na lumulutang sa ibabaw ng dagat
Reinkarnasyon – paniniwalang ang kaluluwa ay muling mabubuhay sa mas mataas o mababang kalagayan sa lipunan batay sa kabuuang pagkilos ng tao
Renaissance– tumutukoy sa muling pagsilang o rebirth the kulturang klasikal ng Greece na sumibol sa bansang Italya
Repormasyon– kilusang pangrelihiyon na naglalayong manghingi ng reporma sa Simbahang Katoliko. Ito ay katawagan din sa mga kaganapan na yumanig sa
Kakristyanuhan mula ika-14 hanggang ika-17 na dantaon na humantong sa pagkakahati ng simbahang Kristyano.
Responsible Parenthood and Reproductive Health Act of 2012 – batas na nagbibigay garantiya sa pagtamo ng mgapamamaraan tulad ngcontraception,fertility
control, sex education, at maternal care
Replenish – muling punuan o tustusan
S
Salinization – proseso ng paglitaw ng asin sa ibabaw ng lupa o kaya naman ay inaanod ng tubig papunta sa lupa
Sambahayan – sektor na binubuo ng lahat ng tao na nagnanais na matugunan ang kanilang walang hanggang pangangailangan at kagustuhan
Satrap – gobernador o pinuno ng satrapy
Satrapy – lalawigan ng Imperyong Persian
Savanna– lupain ng pinagsamang mga damuhan at kagubatan
Satyagraha – ang paglalabas ng katotohanan kasama ang pagdarasal, meditasiyon, at pag-aayuno
Scribe –mga tagatala ng pangyayari at kasaysayan sa panahon ng sinaunang kabihasnan

Shortage– isang sitwasyon na mas malaki ang dami na demanded kaysa sa dami ng produkto na isinusupply
Sibilisasyon – masalimuot na pamumuhay sa lungsod
Siltation – parami at padagdag na deposito ng banlik na dala ng umaagos na tubig sa isang lugar
Sinocentrism –ang pananaw ng mga Tsino na sila ang superiyor sa lahat
Soil degradation – pagkasira ng lupa o pagbaba nang kapakinabangan nito
Son of Heaven o “Anak ng Langit”– ang emperador ay pinili ng langit upang mamuno na may itinakdang kasaganaan at kapayapaan n noong sinaunang kabihasnan
Sputnik – kauna-unahang space satellite sa kasaysayan na inilunsad ng dating USSR
Statistical discrepancy – ang anumang kakulangan o kalabisan sa pagkuwenta na hindi malaman kung saan ibibilang. Ito ay nagaganap sapagkat may mgatransaksiyong
hindi sapat ang mapagkukunan ng datos o impormasyon.
Steppe – malawak na damuhang lupain na may kakaunting puno; matatagpuan sa silangang Europe at Asya
Stewardship – wastong pagkalinga at pangangalaga ng mga bagay tulad ng kalikasan
Strained – sobra o labis na nagamit
Sturgeon– malalaking isdang likas sa Hilagang Asya na pinagkukuhanan ng caviar (itlog) na isa sa mga produktong panluwas ng rehiyon
Surplus– isang sitwasyon na mas malaki ang dami ng produkto na isinusuplay kaysa sa dami na demand
Sustainability – kakayahang magpanatili ng isang estado o kalagayan
T
Taiga – mataas na kagubatang coniferous at mabato na matatagpuan sa Hilagang Asya, partikular na sa Siberia
Talampas – mataas na lupang patag na patag sa ibabaw
Teotihuacan – nangangahulugan ang katagang ito na “tirahan ng diyos” at isa ito sa mga unang kabihasnang nabuo sa Valley of Mexico
Terorismo – sistematiko paggamit ng malaking takot, madalas marahas, lalo na bilang isang paraan ng pagpipigil
Terra-Cotta – anumang bagay (tulad ng banga, pigurin, o estatwa) na yari sa pinainitang luwad
Territorial and border conflict – suliraning dulot ng hindi pagkakaunawaan o pagtatalo ng mga bansa sa teritoryo at hangganan
The White Man’s Burden – tulang isinulat ni Rudyard Kipling, isang British. Una itong nailathala noong 1889. Ipinahayag ni Kipling ang pagsuporta niya sa
imperyalismong kanluranin sa pamamagitan ng tulang ito.
Third Reich – panahon sa Germany mula 1933–1945 na napasailalim ang bansa sa kontrol ng ideolohiyang totalitarian
Third World – mga bansang papaunlad pa lamang tulad ng Pilipinas
Triple Alliance – kilala sa tawag na Central Powers na kinabibilangan ng Germany, Austria, Hungary, at Italy mula 1882- 1915.

Triple Entente – tawag sa alyansang France, Great Britain at Russia, kilala bilang Allies mula 1882- 1915.
Think tank – pangkat ng mga dalubhasa na nagpupulong upang gumawa ng pagsusuri sa isang suliranin at magmungkahi ng pamamaraan sa paglutas nito
Tonle Sap – lawa sa Cambodia na nakararanas ng siltationaat kinikilalang pinakamalaking freshwater lake sa Southe East Asia
Topograpiya – tumutukoy sa mga katangiang pisikal na nasa ibabaw ng daigdig na gaya ng anyong lupa at anyong tubig
Tropikal – uri ng klimang may katamtamang init
Tsar – tawag sa pinuno ng Russia hanggang sa rebolusyon noong 1917
Tundra – lupaing kadalasang walang puno na matatagpuan sa Russia, malapit sa baybayin ng Arctic Ocean
U
Unemployment rate – bahagdan ng walang hanapbuhay
Urbanisasyon – pagsasa-lungsod ng isang lugar o paglipat ng malaking bahagdan ng populasyon sa mga lungsod upang dito mamuhay at manirahan
V
Vassal– taong tumatanggap ng lupa mula sa lord
Vedas – sagradong aklat para sa mga Hindu; binubuo ng mga himnong pandigma, ritwal, at mga salaysay
Vegetation–uri o dami ng mga halaman sa isang lugar; uri ng kapaligiran batay sa tumutubong halamanan
Volatile – biglaang nagbabago
Vulnerable – madaling mapinsala
Y
Yamang likas – mga bagay na nagmumula sa kalikasan tulad ng lupa, kabundukan, kagubatan, karagatan, mga ilog, lawa, at mga depositong mineral
Z
Ziggurat –templo ng mga sinaunang Mesopotamia tulad ng Sumerian na pinaniniwalang pinaninirahan ng mga diyos
Zoroastrianismo – ang tawag sa relihiyon ng mga persyano, itinatag at ipinalaganap ni Zoroaster ang kaniyang mga turo, na naniniwalang may dalawang pwersang
naglalaban upang makuha ang kaluluwa ng tao. Ayon sa kaniya, huhusgahan ang tao batay sa kaniyang ginawa at kung kaninong pangkat siya sumanib.

CODE BOOK LEGEND
Sample: AP5KPK-IIIf-5
LEGEND SAMPLE
Learning Area and Strand/ Subject or

Araling Panlipunan
Specialization
First Entry AP5
Grade Level Baitang 5
Domain/Content/ Pagbabagong Kultural sa Pamamahalang

Uppercase Letter/s KPK
Component/ Topic Kolonyal ng mga Espanyol
Roman Numeral
Quarter Ikatlong Markahan III
*Zero if no specific quarter
Lowercase Letter/s
*Put a hyphen (-) in between letters to indicate Week Ika-anim na linggo f
more than a specific week
-
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/. *These Nakapagbibigay
materials are in ngtextbooks that have been delivered to schools
sariling pananaw
Arabic Number Competency tungkol sa naging epekto ng kolonyalismo 5
sa lipunan ng sinaunang Pilipino
DOMAIN/ COMPONENT CODE DOMAIN/ COMPONENT CODE DOMAIN/ COMPONENT CODE

Heograpiya at Mga Sinaunang
Ako ay Natatangi NAT Ang Pinagmulan ng Lahing Pilipino PLP HSK
Kabihasnan sa Daigdig
Ang Daigdig sa Klasiko at Transisyonal
Ang Aking Pamilya PAM Pamunuang Kolonyal ng Espanya PKE DKT
na Panahon
Pagbabagong Kultural sa
Ang Pag-usbong ng Makabagong
Ang Aking Paaralan PAA Pamamahalang Kolonyal ng mga KPK PMD
Daigdig
Espanyol
Mga Pagbabago sa Kolonya at Pag-
Ako at ang Aking Kapaligiran KAP PKB Ang Kontemporanyong Daigdig AKD
usbong ng Pakikibaka ng Bayan
Kinalalagyan Ng Pilipinas At Ang Mga Pangunahing Konsepto ng

Ang Aking Komunidad KOM PMK MKE
Malayang Kaisipan Sa Mundo Ekonomiks
Pagpupunyagi sa Panahon ng
Ang Aking Komunidad Ngayon at Noon KNN Kolonyalismong Amerikano at KDP Maykroekonomiks MYK
Ikalawang Digmaang Pandaigdig
Pagtugon sa mga Suliranin, Isyu at
Pamumuhay sa Komunidad PSK SHK Makroekonomiks MAK
Hamon sa Kasarinlan ng Bansa
Tungo sa Pagkamit ng Tunay na Mga Sektor Pang-Ekonomiya at Mga
Pagiging Kabahagi ng Komunidad PKK TDK MSP
Demokrasya at Kaunlaran Patakarang Pang-Ekonomiya Nito
Mga Isyung Pangkapaligiran at Pang-
Ang Mga Lalawigan Sa Aking Rehiyon LAR Heograpiya ng Asya HAS IPE
ekonomiya
Ang Mga Kwento Ng Mga Lalawigan Sa Sariling Sinaunang Kabihasnan sa
KLR KSA Mga Isyung Politikal at Pangkapayapaan IPP
Rehiyon AsyaHanggang

Ang Pagkakakilanlang Kultural Ng Kinabibilangang Ang Timog at Kanlurang Asya sa Mga Isyu sa Karapang Pantao at
PKR TKA Gender IKP
Rehiyon Transisyonal at Makabagong Panahon
Ang Silangan at Timog-Silangang Asya Mga Isyung Pang-Edukasyon at
Ekonomiya At Pamamahala EAP sa Transisyonal at Makabagong KIS Pansibiko at Pagkamamamayan (Civics CC
Panahon and Citizenship)
Ang Aking Bansa AAB
Lipunan, Kultura at Ekonomiya ng Aking Bansa LKE
Ang Pamamahala Sa Aking Bansa PAB
Kabahagi Ako sa Pag-unlad ng Aking Bansa KPB
REFERENCES
Bureau of Elementary Education, 2002 Basic Education Curriculum, (Pasig City: Department of Education, 2002)
Bureau of Secondary Education, Department of Education. Basic Education Curriculum .Pasig City,2002.
Bureau of Secondary Education, Department of Education Culture and Sport. Desired Learning Competencies New Secondary Education Curriculum . Pasig City, 1991.
Bureau of Secondary Education, Department of Education Culture and Sports . Desired Learning Competencies Philippine Secondary Schools Learning Competencies.
Pasig City, 1998.
Bureau of Secondary Education, Department of Education. Secondary Education Curriculum. Pasig City, 2010.
Connecticut State Department of Education, Division of Teaching and Learning, Social Studies Curriculum Framework, (USA: Connecticut State Department of
Education, 1998)
Council for the Welfare of Children, The Filipino Child of the Millennium: National Plan of Action for Child 2005-2010, (Quezon City: Council for the Welfare of
Children, 2005)
Department of Education, New Elementary School Curriculum (NESC): Program for Decentralized Education Development, (Manila: Department of Education, 1982)
Olivia Caoili, The Social Sciences in the Philippines: a Retrospective View, in L. Samson and C. Jimenez. Eds. First national social science congress: toward excellence
in social science in the Philippines, (Quezon City: University of the Philippines Press, 1983)
“United Nations Convention on the Rights of the Child,” last modified 2012, http://www.ohchr.org/en/professionalinterest/pages/crc.aspx


Araling Panlipunan Curriculum Guide

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Araling Panlipunan Curriculum Guide

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Republika ng Pilipinas

Figure 1. The Conceptual Framework of Araling Panlipunan

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 2ng 235

BALANGKAS NG ARALING PANLIPUNAN

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 3ng 235

Batayan ng K to 12 Araling Panlipunan Kurikulum

Ang sakop at daloy ng AP kurikulum ay nakabatay sa kahulugan nito:

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 4ng 235

1. Tao, Lipunan at Kapaligiran

2. Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago

3. Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa

4. Karapatan, Pananagutan at Pagkamamamayan

5. Kapangyarihan, Awtoridad at Pamamahala

6. Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo

7. Ugnayang Panrehiyon at Pangmundo

Kakayahan Partikular na Kasanayan

Pamantayan sa Programa (Core learning Area Standard):

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 8ng 235

Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):

Pamantayan sa Bawat Baitang/ Antas (Grade Level Standards):

Baitang Pamantayan sa Pagkatuto

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 9ng 235

Baitang Pamantayan sa Pagkatuto

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 10ng 235

Grado Daloy ng Paksa Deskripsyon Tema

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 11ng 235

Pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang

BILANG NG ORAS SA PAGTUTURO: 10 weeks/quarter; 4 quarters/year

Grade Time Allotment

1-2 30 min/day x 5 days

3-6 40 min/day x 5 days

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 12ng 235

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 13ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 14ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 15ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 16ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 17ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 18ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 19ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 20ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 21ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 22ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 23ng 235

18. Naihahambing ang

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 24ng 235

IKATLONG MARKAHAN – Ang Aking Paaralan

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 25ng 235

8. Naipapakita ang pagbabago

10. Nabibigyang katwiran ang AP1PAA-

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 26ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 27ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 28ng 235

2. Nagagamit ang iba’t ibang 1. * Sibika at Kultura

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 29ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 30ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 31ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 32ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 33ng 235

PAMANTAYANG PAMANTAYAN PAMANTAYAN SA

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 34ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 35ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 36ng 235

K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Mayo 2016 Pahina 37ng 235