Dell Hathaway Hymes – isang mahusay at kilala at maimpluwensiyang lingguwista at

anthropolist na maituturing na ‘higante’ sa dalawang nabanggit na larangan. Isa siyang sociolinguist,

anthropological, linguist at linguistic anthropologist. Si Dr. Hymes ay isinilang sa Portland, Oregon
noong Hunyo 7, 1927. Nagtapos siya ng Bachelor’s Degree in Literature and Anthropology sa Reed College
noong 1950 atng PH.D in Linguistics noong 1955.

Uri ng diskursong nangyayari sa buhay tulad ng usapan ng mga tao

Mito, alamat, at mga bugtong, mga testimonya sa korte, talumpating pampolitika, mga elehiya, at
mga salitang ginagamit sa pamamaalam, bahagu ng gusto niyang malaman ay kung paano nagkakaiba-
iba ang wika ng mga ito sa iba’t-ibang kultura.

Nararapat din niyang malaman ang paraan ng paggamit ng wika ng lingguwistikang komunidad ng
gumagamit nito upang matugunan at maisagawa ito nang naaayon sa kanyang layunin.

Pagtuturo ng wika ay magamit ito nang wasto sa mga angkop na sitwasyon upang maging maayos ang
komunikasyon, maipabatid ang tamang mensahe.

Ang nagsasalita ng wika ay hindi lang dapat magkaroon ng kakayahang lingguwistika o gramatikal upang
epektibong makipagtalastasan gamit ang wika.

Higgs at Clifford 1992 - Sa pagtatamo ng kakayahang pangkomunikatibo, kailangang pantay na

isaalang-alang ang pagtalakay sa mensaheng nakapaloob sa teksto. sa porma o kayarian ( gramatika ) ng
wikang ginamit sa teksto.

NOAM CHOMSKY - abstrakto o makadiwang paraan ng pagkatuto ng gramatika. Kakayahang

pangwika o kakayahang gramatika.

Kakayahang pangkomunikatibo o Communicative Competence ay nagmula sa linguist, sociolinguist,

anthropologist, at folklorist. Sumasakop sa mas malawak na konteksto ng lipunan at kultura.

JOHN GUMPERZ - Konsepto bilang reaksyon sa kakayahang lingguwistika( linguistic

competence)

DR. FE OTANES ( 2002) – Natutunan ang wika sa paghahanapbuhay, makipamuhay sa kanilang

kapwa, at mapahalagahan nang lubusan ang kagandahan ng buhay na kanilang ginagalawan.

Sa kabuoan pangunahing mithiin sa pagtututuro ng wika na makabuo ng isang pamayanang marunong,

mapanuri, kritikal at kapaki-pakinabang.

Ang kakayahang pangkomunikatibo ay sumasakop sa mas malawak na konteksto ng lipunan at kultura.

Ito’y ang wika kung paanong ginagamit at hindi lang basta ang wika at mga tuntunin nito ( Shuy 2009 )

Shuy - Ito’y ang wika kung paanong ginagamit ang wika at mga tuntunin nito

Silid-aralan ang daan tungo sa paglinang ng kakayahang pangkomunikatibo ng mga Pilipino

Sa mga silid-aralan nangyayari ang pormal na pagkatuto ng wika. Gayunpaman, kung ang magiging tuon
ng pagkatuto ng wika ay para lang maituro ang kayarian o gramatika ng wika tulad ng mga bahagi ng
pananalita, bantas, baybay, ponolohiya, morpolohiya at ibang teknikal na aspekto ng wika.

Cantal-pagkalinawan ( 2010 ) May aktibong interaksiyon sa pagitan ng guro at ng estudyante, at

estudyante sa kanyang kapwa estudyante.

Pagsasagawa ng mga gawaing pangkomunikatibong aktuwal na nangyayari sa totoong mundo o

sa totoong buhay, pagbuo ng malikhain at makabuluhang pagpapahayag gamit ang wika sa tula, maikling
kuwento, sanaysay, pagtatanghal, fliptop, pick-up lines, hugot lines, spoken words, ulat, e-mail, facebook
post, blog, diyalogo o dula-dulaan, videotape at iba pang gawaing lilinang sa kakayahan nilang
maikpagtalastasan.

Komponent ng kakayahang pangkomunikatibo ( kakayahang linnguwistiko o gramatikal )

Canale at swain ( 1980-1981 ) Tatlong component silang iminungkahi. Ang mga ito’y ang kaalaman at
kakayahang gramatikal, sosyolingguwistiko, at istratehiya. Kakayahang sosyolingguwistiko para mabuo
ang ikaapat na component, ang kakayahang diskorsal.
Nagpasimula ng framework o modelo kung saan ginamit ang apat na component

1. kakayahang pangkomunikatibo 3. sosyolingguwistiko

2. kakayahang gramatikal
4. estratehiya at diskorsal

Sintaks Morpolohiya Lingguwista Ortograpiya Ponolohiya

( pagsasama ng ( mahahalagang
mga salita upang bahagi ng salita
makabuo ng tulad ng iba’t
pangungusap na ibang bahagi ng
may kahulugan ) pananalita )

Estruktura ng Iba’t ibang Ang wika ay Pantig at Segmental

pangungusap bahagi ng binubuo ng mga palapantigan ( katinig, patinig,
pananalita tunog na pinili at tunog)
Tamang iniayos sa Tuntunin sa
pagkakasunod- Prosesong pamaraang pagbaybay Suprasegmental
sunod ng mga derivational arbitraryo ng mga ( diin, intonasyon ,
salita inflectional taong nabibilang Tuldik hinto)
sa isang kultura
Uri ng Pabubuo ng Mga bantas Pinakamaliit na yunit
pangungusap salita ng tunog ng wika
ayon sa gamit
( pasalaysay,
patanong, pautos,
padamdam )

Pagpapalawak
ng pangungusap

Napipili ang mga angkop na salita at paraan ng paggamit nito sa mga usapan o talakayan batay sa
kausap,pinag-uusapan,lugar, panahon,layunin at grupong kinabibilangan

Kakayahang Pangkomunikatibo ng mga Pilipino

Ano-ano ang mga bagay na dapat isaalang-alang tungo sa epektibong komunikasyon?

Dua (1990) 3 Posibilidad na maaaring magmula sa taong nagsasalita tulad ng:

1. Hindi lubos na nauunawaan ng nagsasalita ang kanyang intensiyon

2. Hindi maipahayag nang maayos ng nagsasalita ang kanyang intensiyon

3. Pinipili ng nagsasalitang huwag na lang sabihin ang kanyang intensiyon dahil sa iba’t ibang
kadahilanan tulad nang nahihiya siya, at iba pa.

Hindi narinig at hindi naunawaan

Hindi gaanong narinig at hindi gaanong naunawaan

Mali ang pagkakarinig at mali rin ang pagkaunawa

Narinig at naunawaan
 Mga Dapat Isaalang-alang sa Epektibong Komunikasyon

• Ano-ano ang kahalagahan ng bawat nabanggit na konsiderasyon?

Dell Hymes - Magiging mabisa ang komunikasyon kung ito ay isasaayos. Pagsasaayos ng komunikasyon

Mga bagay na dapat isaalang-alang : SPEAKING

S- (Setting)- Ang lugar o pook kung saan nag-uusap o nakikipagtalastasan ang mga tao. Mahalagang
salik ang lugar kung saan nag-uusap ang mga tao. Katulad ng pananamit, ikino-consider ang lugar na
pinangyarihan ng pakikipagtalastasan upang maiangkop ang paraan ng ating pananalita.

Hal: Kapag tayo ay nanonood ng isang pormal na palatuntunan, hindi tayo nakikipag-usap sa
ibana parang tayo ay nasa kalsada lamang o nasa isang kasayahan.

P-( Participant )- Ang mga taong nakikipagtalastasan. Isinasa-alang-alang ang ating kausap upang
pumili ng paraan kung paano siya kakausapin. Hindi natin kinakausap ang guro sa paraang ginagamit
natin tuwing kausap ang ating mga kaklase o kaibigan.

E- ( Ends )-Mga layunin o pakay ng pakikipagtalastasan. Dapat bigyan ng konsiderasyon ang pakay o
layunin sa pakikipag-usap. Hindi ba’t kung tayo ay hihingi ng pabor ay gumagamit tayo ng paraan na
nagpapakita ng pagpapakumbaba?

A-( Act sequence )- Ang takbo ng usapan. Bigyang-pansin ang takbo ng usapan. Minsan ay nag-
uumpisa tayo sa mainit na usapan at kapag mahusay ang nakikipag-usap ay madalas ito humahantong sa
mapayapang pagtatapos.

K- ( Keys )-Tono ng pakikipag-usap. Katulad ng setting o pook, nararapat ding isaalang-alang ang
sitwasyon ng usapan, kung ito ba ay pormal o di pormal. Wala makagugusto kung mga salitang balbal ang
gagamitin sa isang pormal na okasyon.

I- ( Instrumentalities )-Tsanel o midyum na ginamit, pasalita o pasulat. Dapat isaisip ang midyum ng
pakikipagtalastasan. Iniaangkop ang midyum na gagamitin sa kung ano ang sasabihin natin at kung saan
ito sasabihin.

N- ( Norms)- Paksa ng usapan. Mahalagang alamin kung tungkol saan ang usapan. May mga
sensitibong bagay na kung minsan ay limitado ang ating kaalaman. Sa mga ganitong sitwasyon, suriin
muna kung ang ilalahad ay tama o hindi. O may paksang ekslusibo.

G- ( Genre )- Diskursong ginagamit, kung nagsasalaysay, nakikipagtalo, o nangangatwiran. Dapat

iangkop ang uri ng diskursong gagamitin sa pakikipagtalastasan.Minsan miskomunikasyon sa genre.

• Bakit kaya itinaguyod ni Dell Hymes ang modelong ito?

• Kakayahang Pangkomunkatibo ng mga Pilipino Kakayahang Sosyolingguwistiko

Pag-unawa batay sa pagtukoy sa sino, paano,kalian, saan, bakit nangyari ang sitwasyong komunikatibo

Canale at Swain - Tatlong kakayahang Pangkomunikatibo

1. Lingguwistiko 2. Gramatikal na kakayahang tinalakay

3. Sosyolingguwistiko- Pagkakaiba ng competence o kagalingan o kakayahang pagganap o performance.

Ang pagsaalang-alang ng isang tao sa ugnayan niya sa mga kausap, ang impormasyong pinag-
uusapan, at ang lugar ng kanilang pinag-uusapan. Isinasa-alang-alang ang kontekstong sosyal ng isang
wika.

Savignon ( 1972 ) Propesor sa University of Illinois. Pagkakaiba ng competence at performance

Competence - Batayang kakayahan o kaalaman ng isang tao sa wika

Performance - Ang paggamit ng tao sa wika

• Ayon kay Savigon, ano ang pagkakaiba ng competence at performance?

• Sa pagtataya sa kakayahan ng isang taong nakikipag-ugnayan,mapaghihiwalay mo ba ang

competence at performance?Ipaliwanag

• Paano nakikita kung ang isang tao ay may kakayahang pangkomunikatibong sosyolingguwistiko?

Fantini ( 2004 ) Isang propesor sa wika. Salik-panlipunang dapat isaalang-alang sa paggamit ng wika,
ugnayan ng nag-uusap, ang paksa, lugar at iba pa.
 Kakayahang Pangkomunikatibo ng mga Pilipino (Kakayahang Pragmatik at Istratedyik)

Tagapagsalita –(Mensahe)-> Tagapakinig : Pinakaunang modelo ni Aristotle

Wilbur Schramm isang Amerikanong iskolar, ginawang modelo ng komunikasyon na nagpapakita

rito bilang dalawang patutunguhan. Layuning maunawaan ang masalimuot na proseso ng komunikasyon.

Tagabigay ng intepretasyon -> Mensahe -> Tagabigay ng Impormasyon -> Mensahe (Siklo)

Verbal komunikasyon - Ginagamitan ng wika o salita at mga titik sa sumisimbolo sa kahulugan

ng mga mensahe

Di verbal na komunikasyon - Ginagamitan ito ng mga kilos o galaw ng katawan upang

maiparating ang mensahe sa kausap. Iba’t ibang Pag-aaral sa mga Anyo ng Di Verbal na Komunikasyon:

1. Kinesika ( Kinesics )- Ito ang pag-aaral ng kilos at galaw ng katawan.

2. Ekspresyon ng mukha ( Pictics )- Ito ang pag-aaral sa ekspresyon ng mukha upang maunawaan ang
mensahe ng tagapaghatid.

3. Galaw ng mata ( Oculesics )- Ito ay pag-aaral ng galaw ng mata.

4. Vocalics- Ito ay ang pag-aaral ng mga di lingguwistikong tunog na may kaugnayan sa pagsasalita.

5. Pandama o Paghawak ( Haptics )- Ito ay pag-aaral sa mga paghawak o pandama na naghahatid ng

mensahe.

6. Proksemika ( Proxemics )- Ito ay tumutukoy sa layo ng kausap sa kinakausap. Iba’t ibang uri ng
proxemic distance: Una, ang pag-uusap na intimate 0 hanggang 1.5 feet. Ikalawa, sinasabing personal ang
pag-uusap 1.5 hanggang 4 feet ang pagitan. Ikatlo, kapag 4 hanggang 12 feet ang pagitan o Social distance
.Ikaapat ay tinatawag na public kung saan ang pagitan 12 feet nagtatalumpati.

7. Chronemics- Ito ay pag-aaral na tumutukoy kung paano ang oras ay nakaaapekto sa komunikasyon. Job
interview

Kakayahang Pangkomunikatibo ng mga Pilipino (Kakayahang Pragmatik)

Layunin nitong magdedebelop ng mga epektibong komunikatibo. Natutukoy nito ang kaugnayan
ng mga salita sa kanilang kahulugan, batay sa paggamit at sa konteksto. Kakayahang pragmatik

Sa pakikipagtalastasan, mahalagang maunawaan ang intensiyon ng nagsasalita dahil mahuhulaan

ang mensahe nito ng tagapakinig.Mahalaga ang kakayahang pragmatiko bilang daan sa pagiging epektibo
ng pakikipagtalastasan.

Kakayahang Pangkomunikatibo ng mga Pilipino (Kakayahang Istratedyik)

Ang Istratedyik ay ang kakayahang magamit ang verbal at di verbal na mga hudyat upang
maipabatid nang mas malinaw ang mensahe at maiwasan o maisaayos ang mga hindi pagkakaunawaan o
mga puwang (gaps) sa komunikasyon.

Sa isang bagong nag-aaral ng salitang hindi pa bihasa sa paggamit ng wikang binibigkas ay

makatutulong ang paggamit ng mga di verbal na hudyat tulad ng kumpas ng kamay, tindig, ekspresyon
ng mukha at marami pang iba upang maipaabot ang tamang mensahe.