Republic of the Philippines

State Universities and Colleges

GUIMARAS STATE COLLEGE
Buenavista, Guimaras

GRADUATE SCHOOL

Filipino 322 – Special Course in Teaching Practical Filipino

(Praktikal na Pagtuturo ng Filipino sa Piling Larangan)

(Work From Home Learning Requirement)

Pangalan: JANET A. CABAGSICAN

MEd FILIPINO

Unang Bahagi:

A. Panteknolohiya’t Kabuhayan B. Pang-agham C. Pangmedisina

1. d 1. b 1. a
2. f 2. c 2. e
3. k 3. g 3. h
4. m 4. i 4. j
5. n 5. l 5. o

B. Kilalanin at isulat ang titik sa patlang bago ang bilang ng mga kinauukulang
rehistro ng wikang Filipino . Alamin kung ito’y nabibilang sa:

a. panrelihiyon b. pagsasaka c. Pangmedisina d. pang-abogasya

___a__.1.Bibliya
___b__ 2.punla
___a__ 3.dogma
___d__ 4.nasasakdal
___b_ 5.kaban
___c__ 6.allergy
___a__ 7.sakramento
___c__ 8.impeksyon
___b__ 9.kuliglig
___d__ 10.hukom
___c__ 11.bitamina
___a__ 12.Pananampalataya
___b__ 13.traktora
___c__ 14.resistensya
___d__ 15.saksi
___c__ 16.virus
___d__ 17.sinumpaang salaysay
___b__ 18.gapas
___ a__ 19.dasal
___d__ 20.Korte

Ikalawang Bahagi: Tukuyin ang sikat na tagline ng mga sumusunod na

produkto/establisyemento

Produkto/Establisyemento Taglines
Love ko ‘to
McDonald
Bida ang Saya, Bida ang sarap
Jollibee
“We find ways”
BDO
Sarap ng Kaing Pinoy,Hahanap hanapin mo
Mang Inasal
Nakasisiguro gamot ay laging bago
Mercury Drugstore
Wala pa ring tatalo sa Alaska
Alaska
May liwanag ang buhay
MERALCO

LBC Hari ng Padala

St. Peter’s Life Plans and Chapel Parang natutulog lang

Plema o problema, ilabas mo with Solmux para
Solmux gumaan ang pakiramdam

Ikatlong Bahagi: Gawan ng komprehensibong pagtatalakay ang mga

sumusunod:

1. Gamit ng wikang Filipino sa lipunang Pilipino

Sinasalamin ng wikang Filipino ang mga Pilipino. Ang gamit ng wikang
Pilipino ay unang-una ito ang nagsisilbing tulay upang magkaisa at
magkabuklod-buklod tayong mga Pilipino. Ito ang nagpapakita kung anong
kultura, tradisyon at pagkakakilanlan mayroon tayong mga Pilipino. Likas sa
ating mga Pilipino ang pagkamasiyahin at maalam sa lahat ng bagay. Mas
laganap sa atin ang paggamit ng mga salitang nakakaaliw at madaling
matandaan. Ginagamit din natin ang ating wika sa paraang kakaiba at
katangi-tangi dahil tayong mga Pilipino ay mahilig sa mga biswal na direksyon
katulad na lamang kung tayo ay magbibigay ng direksyon sa ating mga
kakilala hindi natin tuwirang ginagamit ang teknikal na termino gaya ng miles,
kilometer, east, west at iba pa sa halip ay ginagamit natin ang mga sikat na
bagay o lugar bilang “reference” sa pagtukoy gaya na lamang ng “Jollibee”
“7/11” at iba pa.
Ang pinakadiwa ng wika ay panlipunan. Marami ang mga gamit o
tungkulin ang wika sa lipunan. Ang wika din ay isang sistema ng pakikipag-
ugnayan na nagbubuklod sa mga tao. Hindi matatawaran ang mahalagang
gamit nito sa lipunan.
Ang lipunan ay malaking pangkat ng mga tao na may karaniwang set
pag-uugali, ideya, saloobon at namumuhay sa tiyak na teritoryo at itinuturing
ang mga sarili bilang isang yunit. Ang wika naman ay pasalita man o pasulat,
ang instrumentong ginagamit ng mga tao sa loob ng lipunang ito upang
makipag-ugnayan sa isa’t isa.
Isa sa nagbigay ng kategorya nito ay si M.A.K Halliday na naglahad sa
anim na tungkulin ng wika na mababasa sa kanyang aklatan na Explorations
in the Functions of Language (Explorations in Language Study) (1973).
Narito ang Mga Tungkulin ng Wika ni M.A.K Halliday ;

1) Instrumental – tumutugon sa mga pangangailangan ng tao gaya ng

pakikipag-ugnayan sa iba. Halimbawa nito ay ang paggawa ng liham
pangangalakal, liham sa patnugot, at pagpapakita ng mga patalastas tungkol
sa isang produkto na nagsasaad ng gamit at halaga ng produkto.
Halimbawa :
a. patalastas b. liham

2) Regulatoryo – tungkulin ng wikang tumutukoy sa pagkontrol o sa paggabay

ng ugali ng iba. Ang pagbibigay direksyon o mga hakbang sa paggawa ng
isang bagay gaya ng hakbang sa pagluluto, direksyon sa pagsagot sa
pagsusulit, at marami pang iba.
 Halimbawa: Mga babala kagaya nito.

3) Interaksiyonal – ito ay nakikita sa paraan ng pakiipag-ugnayan ng tao sa

kanyang kapwa.
Halimbawa:
a. pakikipagbiruan b. pakikipagpalitan ng kuro-kuro

4) Personal – nakakapagpahayag ng sariling damdamin, emosyon o opinyon.

Kasama rin dito ang pagsusulat ng talaarawan at journal, at ang
pagpapahayag ng pagpapahalaga sa anumang anyo ng panitikan.
Halimbawa : Pagsulat ng journal o diary
 5) Heuristiko – ito ay ang pagkuha o ang paghahanap ng impormasyon o
datos. Halimbawa rito ay ang pag-iinterbyu, pakikinig sa radyo, panonood sa
telebisyon, at pagbabasa ng pahayagan, blog at aklat.
Halimbawa: Panonood sa telebisyon ng mga balita.

6) Impormatibo – kabaliktaran ng heuristiko. Ito ay ang pagbibigay ng

impormasyon o datos sa paraang pasulat at pasalita.
Halimbawa:
 a. Talaan ng Nilalaman b. Pagbibigay ng ulat

Si Roman Jakobson (2003) naman ay nagbahagi rin ng kanyang anim na paraan ng

tungkulin ng wika sa lipunan.
1. Pagpapahayag ng damdamin (Emotive) - pagpapahayag ng mga
damdamin, saloobin, at emosyon. Halimbawa ay umiiyak, tumatawa,
nagagalit at marami pang iba.
2. Panghihikayat (Conative) – upang makahimok at makaimpluwensya sa iba
sa pamamagitan ng pag-uutos at pakiusap.
Halimbawa :
Dapat na tayo ay sumampalataya sa Diyos dahil nakita niyo naman ang
delubyong hatid ng mga sakunang ating nararanasan ngayon.
3. Pagsisimula ng pakikipag-uganayan (Phatic) – ginagamit upang
makipag-ugnayan sa kapwa at makapagsimula ng usapan.
Halimbawa :
Kamusta ka?
Magandang umaga po.
4. Paggamit bilang sanggunian (Referential) – ipinapakita nito na ang
gamit ng wikang nagmula sa aklat at iba pang sangguniang pinagmulan ng
kaalaman upang magparating ng mensahe at impormasyon.
 Halimbawa:
“ Ayon sa Google at Wikipedia…”
“Ayon sa aklat na sinulat ni Jose Rizal…”
5. Paggamit ng kuro-kuro (Metalingual) – lumilinaw sa mga suliranin sa
pamamagitan ng pagbibigay ng komento sa isang kodigo o batas.
Halimbawa:
Malinaw na isinasaad sa Batas Komonwelt Blg. 184 ang
pagkatatag ng Surian ng Wikang Pambansa na ngayon ay Komisyon
ng Wikang Filipino.
6. Patalinghaga (Poetic) – ito ay masining na paraan ng pagpapahayag gaya
ng panulaan, sanaysay, prosa at iba pa.

2. Intelektwalisado na ang wikang Filipino

Magiging intelektwalisado ito kapag nakamit na nito ang layuning “ Magamit
ang Wikang Filipino bilang wika ng Karunungan at Iskolaring Talakayan”. Maaari
nating gamitin ang modelong kultibasyon kung saan dapat na linangin ang wikang
Filipino sa iba’t ibang larangan. Mahalaga rin sa intelektwalisasyon ng wika ang
pagsulat at paglilimbag ng mga kagamitang panturo at mga aklat sa pagkatuto o
ang idyomang pedagojikal” .
Mayroon ring mga hakbang na dapat isagawa sa pag-Intelektwalisa ng
Wikang Filipino.

1. Paglalathala ng mga korespondensiya, sirkular o memo ng pamahalaan sa wikang

Fiipino.
2. Pagdaragdag ng bilang ng aytem o tanong sa Filipino sa mga pagsusulit sa
Serbisyong Sibil at PRC.
3. Pagtuturo, riserts, at pagsulat sa larangan ng edukasyon.
4. Paglalathala ng mga pananaliksik at mga publikasyon sa gradwado o higit na
mataas na edukasyon.
5. Pagtuturo, o pagsusulat ng mga publikasyon o mga definitive text sa batas at
medisina.
6. Pagbuo ng idyomang pedogojikal sa batayang edukasyon.
7. Pagsulat ng mga panukalang o ipinasang batas sa Wikang Filipino sa kongreso, sa
senado, o sa official gazette.
8. Pagsulat ng mga desisyon sa korte sa wikang Filipino.
9. Paglilimbag ng mga instruksiyon, memo o liham ng mga negosyo o korporasyon
sa Pilipinas sa wikang nFilipino.
10. Paglalakip ng mga seksyong Filipino sa pahayagan.
11. Pagkakaroon ng mga sayantifik, teknikal at popular na mga version ng mga
limbag sa industriyang pampublikasyon.

3. Kapangyarihan ng wikang Fiipino sa advertisement.

Bilang isang Pilipino, nakakatuwang mapanood at mapakinggan na maraming
advertisement ang gumagamit ng wikang Filipino. Ang kapangyarihan ng wikang
Filipino sa advertisement ay nakikita sa maraming pamamaraan. Dahil sa paggamit
ng wikang Filipino ay higit na nauunawaan ng mga tao ang nais iparating ng mga
kinauukulan o ng mga kumpanya tungkol sa produktong pinapalabas nila. Higit itong
bibigyang pansin ng mga mamimili kung kayat mas dumarami ang tatangkilik ng
produkto. Makabubuti din ito sa mga bata dahil sa murang edad ay nauunawaan na
nila ang mga pahayag na binibitawan o di kaya’y nakikita at nagkakaroon sila sapat
na kaalaman tungkol sa impormasyong ibinibigay sa advertisement. Mas madaling
makuha ang atensyon at damdamin ng mambabasa o tagapakinig kung gagamitin
ang wikang likas sa lipunan nila at likas nila itong naiintindihan at nagagamit.
Makabubuti din ito upang mas lumaganap at mapaunlad ang wikang Filipino.
Sa panonood ng mga palabas sa telebisyon, mapapansin ang paggamit ng
wikang Filipino sa mga advertisement o patalastas. Bilang isang Pilipino,
nakakatuwang mapanood at mapakinggan na maraming advertisement ang
gumagamit ng wikang Filipino.

Malaki ang impluwensya ng mga napapanood, nababasa at nakikita sa pag-

iisip ng mga tao lalo na sa mga bata (Andrade,1999). Sa pamamagitan nito
nalilinang ang kanilang kritikal na pag-iisip.Dito nagkakaroon ng bisa ang gamit ng
wika. Malaking hamon ito sa mga taong may kinalaman sa paglikha ng
advertisement o patalastas. Kinakailangan nilang mapasok ang isip at damdamin ng
mga mambabasa o manonod upang makalikha ng impresyon ang produkto na
kanilang itataguyod.

Mas makapangyarihan talaga ang wikang Fiipino sa advertisement sapagkat

mas madali na itong mauunawan ng mga Pilipino at nadaragdagan pa nito ang
kalaman sa iba pang mga katawagan sa wikang Filipino.

4. Tukuyin ang gamit ng wikang Filipino sa mga korepondensiya opisyal

tulad ng: paggawa ng memo, report at katitikan ng polong, mga liham
pampropesyonal, at paggawa ng biodata at curriculum vitae
Malaki ang papel na ginagampanan ng paggamit ng wikang Filipino sa mga
korespondensiya opisyal tulad ng paggwa ng memo, report at katitikan ng polong,
mga liham pampersonal at paggawang hiodata at curriculum vitae dahil lubos na
maipapahag ng tagasulat ang kanyang mga hinaing at saloobin. Makabubuti din ito
upang maipalabas ng maayos ang damdamin na nais niya. Makatutulong din ito
upang mauunawan ng tagabasa ng mabuti kung ano at tungkol saan ang mga
nakasulat. Mas magiging madali ang kanilang pagpapalitan ng kuro-kuro.
Makatutulong din ang gamit ng wikang Filipino sa mag korespondensiya upang mas
matiyak ang mabilis at maagap na tugon. Makatutulong din ito sa mabilisang paraan
ng pakikipag-ugnayang pangwika. Gamit ang wikang Filipino ay mas maipapahayag
din ng indibidwal ng may kahusayan at kawastuan ang mga mahahalagang
impormasyon na nais niyang ibahagi sa iba.

5. Bigyan ng pagkukuro: Kaya bang makipagsabayan ng wikang Filipino sa

iba pang wika sa daigdig lalo na sa larangan ng iba’t ibang uri ng media
– print, broadcast, at social media? Ipaliwanag.
Oo, walang ka duda-duda na kayang makipagsabayan ng wikang
Filipino sa iba pang wika sa daigdig lalo na sa larangan ng iba’t ibang uri ng
media mapa print, broadcast at social media man ito. Karamihan sa mga
bansa ay tinuturo na ang wikang Filipino at nagiging parte na ito ng kanilang
 edukasyon. Kahanga-hanga na mismong mga dayuhan ang gumagawa ng
paraan para matutunan nila ang wikang Filipino. Dahil sa dumaraming mga
Pilipino na pumupunta sa ibang bansa ay nakauunawa at nakapagsasalita na
ang mga dayuhan ng mga wikang Pilipino kung kaya’t kapag sila ay
nakapunta sa Pilipinas ilan sa kanila ay nakikipag-usap sa ating mga
kababayan sa wikang Filipino. Makakayang makipagsabayan ng wikang
Filipino sa iba pang wika sa daigdig sapagkat ang bawat salita na binibigkas
ng mga taga-ibang bansa ay mayroong katumbas ito sa sarili nating wika sa
wikang Fiipino maliban na lamang sa mga hiram na salita na hindi na natin ito
mababago. At gaya na rin ng mabilis na pag-usbong ng teknolohiya ay mabilis
rin at paunti-unti na ring naibigyan o natutumbasan ng wikang Filipino ang
isang salita sa ibang wika. Mapapatunayan na kayang makipagsabayan ng
Wikang Filipino sa ibang wika sa pamamagitan ng iba’t ibang pananaliksik na
ginagawa ng mga ilang guro na nagpapakadalubhasa sa Filipino ito’y aking
nasaksihan sa pinangalinggan kong paaralan at sa aking mga nagging guro sa
major na asignatura.

6. Ilahad ang kahalagahan sa paglinang ng mga rehistro sa wikang

Filipino sa larangang pampropseyonal, panteknikal at bokasyonal
tungo sa praktikal na pagtuturo.

Ang paglinang ng mga rehistro sa wikang Filipino ay napakahalaga sa

anumang larangan na tungo sa praktikal na pagtuturo sapagkat ang paglinang sa
rehistro ng isang larangan ay isa ring paglinang ng kakayahan nating mga guro
upang mabigyan kasagutan ang mga salitang nais nating bigyang kahulugan sa sarili
nating wika. Ang paggamit ng mga rehistro sa mga kanya-kanyang larangan ay
nagpapakita lamang na tayo ay may pagmamahal sa ating sariling wika. Ang
paglinang ng mga rehistro sa iba’t ibang larangan nagpapahayag lamang na
mayaman ang ating wika. Mapapahalagahan rin nito ang orihinalidad ng ating wika
at pagkaroon ng mas pagkakaintindihan sa lahat ng bagay. Sa kabuuan ang
paglinang ng mga rehistro sa wikang Filipino sa larangang pampropesyonal,
panteknikal at bokasyonal ay napakahalaga upang mas maisabuhay sariling wika
mas madaling maiintindihan kapag ito’y nasa wikang Filipino. Mahalaga ang rehistro
ng wika para sa pagkakaunawaan ng mga taong nabibilang sa larangan kahit na iba’t
iba ang larangang pinili ng isang tao o mag-aaral.