SOSYO-

LINGGWISTIKA
• Ito ang pag-aaral ng epekto ng anuman o lahat ng mga asepto ng
lipunan, kabilang ang mga kalakarang pangkultura, mga
ekspektasyon o inaasahan, at diwa o konteksto, sa kung paano
ginagamit ang wika, at ang mga epekto ng paggamit ng wika sa
lipunan.
DAYALEK

• Unang wikang nakagisnan sa tahanan, pamayanan at lalwigan.

• Ito rin ang namumutawi sa bibig ng mga tao, ng mga magulang sa tahanan
at sambayanang Pilipino.
• Ang varayting dayalek ay tumutukoy sa Panahon, Lugar at Katayuan sa
Buhay.
MGA URI NG DAYALEK
Ayon kay Curtis Mc Farland

1. Dayalek na Sosyal
2. Diskretong Dayalek
3. Dayalektikal na Varyasyon
DAYALEK NA SOSYAL

• Ito ay naiiba sa heograpikal na dayalek dahil ito ay ginagamit nang iba’t

ibang uri nang tao sa lipunan. Ang isang taong kabilang sa isang pangkat ay
may ibang pananalita kumpara sa iba na mula sa ibang uri nang lipunan
kahit na sila ay nasa iisang lugar. Tinatawag na dayalek ang mga pagkakaiba-
iba sa loob ng wika at Jargon o Register naman ang tawas sa mga salitang
lumilitaw sa mga pangkat na propesyunal o sosyal na bunga ng trabaho o
kaya’y gawain sa isang grupo.
HALIMBAWA :
DISKRETONG DAYALEK

• Ito ay hiwalay sa ibang dayalekto dulot ito ng heograpikong lokasyon at

pagiging “distinct” na dayalekto.

• Halimbawa :
Tagalog - Marinduque
DAYALEKTIKAL NA VARYASON

• Ang pokus dito ay pagbabaha- bahagi ng salita o distribusyon ng ilang salita,

aksent at pagbigkas ng wika sa loob ng isang ‘language area’.
• Halimbawa
Wikang Tagalog sa Batangas
Wikang Tagalog sa Laguna
Wikang Tagalog sa Cavite
IDYOLEK

• Ito ay ang varayti ng wikang may kaugnayan sa personal na abilidad ng

tagapagsalita; ang varayti ng wikang ginagamit ng isang partikular na
indibidwal. Ito rin ay ang indibidwal na paggamit ng isang tao sa isang wika.

• Ito ay isang uri ng pormal na salita na karaniwang ginagamit ng isang

indibidwal sa isang natatangi o yunik na pamamaraan. Ang bawat tao ay may
kanya-kanyang istilo ng pananalita.
HALIMBAWA:

1. Naiibang tono sa pagbigkas ni Noli de Castro ng mga katagang,

“Magandang Gabi Bayan!”
2. Ang malumanay na pananalita ni Charo Santos Concio sa kanyang
programang Maalala Mo Kaya.
3. Ang masayahin na pananalita ni Mark Logan sa mga Kwento ni Marc
Logan.
4. Ang magkahalong Ingles at Tagalog na lengwahe ni Kris Aquino
SOSYOLEK

• Ang tawag sa isang uri ng wika na ginagamit ng isang partikular na

propesyon o ng anumang pangkat na kinabibilangan ng mga iba’t-ibang
indibidwal. Sa mga wikang ito may mga salitang pormal at ang mga iba
naman ay di-pormal.
PORMAL

• ang tawag sa mga wika na gamit ng mga propesyonal o yung may mga
mataas na natatapos tulad ng mga guro, doktor, nars at enhinyero.

DI –PORMAL
Ang tawag sa mga salitang naimbento lamang ng mga ordinaryong tao sa
lipunan.
HALIMBAWA :

PORMAL DI-PORMAL