SISTEMANG BERBAL, DI-BERBAL AT EKSTRA-
BERBAL SA KOMUNIKASYONG PILIPINO
 Maituturing na berbal at di berbal ang
komunikasyon ayon sa medyum na
ginagamit sa paghahatid ng kaalaman,
mensahe o damdamin.
 Ang sistema ng wika sa pakikipagtalastasan
ay maituturing na berbal (linguistics),
ekstra-berbal at di berbal
 Intensyonal itong isinasakatuparan kung pili
ang mensaheng nais na ihatid. Hindi naman
ito sinasadya kung mula sa pagbulalas ng
damdamin at pagpapahayag.
1. BERBAL ang komunikasyon kapag
ginagamitan ng wika. Ito’y maaring pasalita
o pasulat. Naisasakatuparan ito sa iba’t
ibang kasanayang pangwika.
RESEPTIBO Pakikinig, panonood
at pagbasa
PRODUKTIBO Pagsasalita at
pagsulat
2. EKSTRA-BERBAL ang sistema ng
paggamit ng wika sa komunikasyon kung
ang bahaging berbal ay napakikinggan
tulad ng mga ponemang suprasegmental.
Tinatawag din itong
paralinguistic/paralanguage o vocalics.
Maiuuri ito sa pandamdamin, panlarawan,
panghiwalay.
Pandamdamin Pag-iyak, pagtawa,
pagsigaw,
panaghoy,
paghikab
Panlarawan Tono, intonasyon,
diin, haba at hinto
Panghiwalay Aah, pst, hmm
3. DI BERBAL naman ang komunikasyon kung
ang paghahatid ng mensahe ay walang
paggamit ng wika. Tunay nga, mas
maraming sinasabi kung walang sinasabi. Ito
ay nabubuo mula sa panig ng
pinanggagalingan ng mensahe at ang
paggamit ng kanyang kapaligiran at may
taglay na kahulugan na pinagsasaluhan
kapuwa ng naglahad at tumanggap
Ginagamit ang mga ito para sa layunin ng
paguulit, pagpuri, pamalit at pagkontrol.
PAGUULIT
 Pagpapahinto gamit ang palad na
nakalahad sa kausap at makailang ulit na
ginagalaw
 Pagpapahindi gamit ang mga daliri
 Pag-uulit ng mensahe ng pagturo ng
tiyak na lugar bilang suplemento sa oral
na pagsasabi
PAGPURI
 Pagtapik sa balikat ng kausap,
pagpalakpak
PAMALIT
 Paglagay ng daliri pantapat-pantapik
sa bibig bilang kapalit ng
pagpapatahimik
 Pagtaas nang sabay ng mga kilay
bilang pagkilala sa kaibigang
nakasalubong sa daan
PAGKONTROL NG SITWASYON
 Pagtango bilang pagsang-ayon
 Pananahimik na kumakatawan ng
maaaring pagsang-ayon hudyat ng
pagsisimula
Ito ay makikilala sa panahon, espasyo, mosyon,
biswal at gamit ng mga senso.
PANAHON (CHRONEMICS)
 Paggamit ng oras
 Ang tagal ng pagsasagawa ng isang Gawain
 Ikli o haba ng pagtatakda ng sitwasyon
 Pagtupad sa itinakdang oras ng pagkikita
 Pagkilala sa oras na napakahalaga at tiyak
na sinusunod
(kulturang M-time/ monochromic)
 Pagkilala sa oras bilang hindi gaanong
konkretong element, nagbabago at
nagtatagal
(kulturang P-time/ polychromic)
 Kaisipang kahapon, ngayon at bukas sa mga
sitwasyong kultural
a. Teknikal o siyentipikong oras - ginagamit
lamang ito sa laboratoryo atkaunti lamang ang
kaugnayan nito sapang- araw-araw nating
pamumuhay.
b. Pormal na Oras - tumutukoy kung paano
binibigyan ng kahuluganang kultura at kung
paano ito itinuturo.Halimbawa, sa kultura ng
ating oras, hinahati ito sa segundo, minuto, oras,
araw, linggo, buwan at taon. Sa eskwelahan
c. Impormal na Oras - medyo maluwag
sapagkat hindi eksakto.hal. Magpakailanman,
agad-agad,sa madaling panahon atngayon din
d. Sikolohikal na Oras- tumutukoy sa
kahalagahan ng pagtatakda ng oras
sanakaraan, sa kasalukuyan at sa hinaharap.
 ESPAYO (PROXEMICS)
 May kahulugan ang distansya (lapit o layo)
ng tao o mga bagay sa isa’t isa
- Lubhang malapit na ugnayan tulad ng
proteksyon sa minamahal (3-6
pulgada)
- malapit na ugnayan para sa usaping
confedential (8-20 pulgada)
- may pantay na ugnayan sa mga
transaksyon at panlipunang diskurso
(21-36 pulgada/ 4 ½ - 5ft.)
- pampublikong distansya sa mga pormal
na diskurso (5 ½ - 8ft.)
- pansilid na komunikasyon sa klase at
pampublikong pagtitipon (8ft. – 20ft.)
- malayong distansya sa pampubliong
pagtatalumpati (21ft. at higit pa)
 ang panlipunang agwat ng tao
PANGKALAHATANG ANYO
 paggamit ng mga bagay o mga parating
hawak o nakasanayang dalhin (objectics)
 ang pagpili at paraan ng pananamit at ayos
ng tao
 kasuotan bilang pangkatawan sa propesyon
o trabaho
 kasuotan bilang pagkatawan sa propesyon o
trabaho
 kasuotan sa mga yugto ng buhay- gawaing
panrelihiyon, pag-aaral, pagtatapos, kasal
hanggang kamatayan
 kasuotan bilang pagkatawan sa oryentasyon
sa pagpapahalaga sa kultura
 kasuotan bilang pagkilala sa oryentasyon ng
kasarian
GALAW NG KATAWAN AT KAAYUSAN
(KINESICS)
 pagsandal sa kaibigan bilang pagkatawan ng
ating oagiging relax kasama ang kapuwa
 paulit-ulit na paglalakad upang katawanin
ang kaba
 pagpapalapit ng nais kausapin gamit ang
mga kamay
 pagtungo bilang paggalang
 kaayusan ng pag-upo
 pamumulsa
 ekspresyon ng mukha
BISWAL (SEMIOTICS)
 mensaheng dala ng mga bagay, sagisag,
simbolo o larawan
PAMPANINGIN (OCULESICS)
 pagtitig o eye contact
 pagtingin bilang pagkatawan sa damdamin
AMOY
 pagkatawan sa alaala ng lumayo o pumanaw
na minamahal
 mekanismo sa komersyalisasyon (sa
pagkain bilang pang-akit sa mamimili)\
PAGGAMIT NG KAMAY
(HAPTICS AT PAGKUMPAS)
 ginagamit ang paghaplos, paghawak o
pagsalat sa paghahatid ng mensahe
 pagkumpas bilang pagpapaigting ng
mensahe at damdamin sa pagtatalumpati at
diskurso
Ang komunikasyon ay maiuuri din batay sa mga
antas ng pagsasagawa at kabilang sa gawaing ito.
Narito ang paguuri
INTERPERSONAL NA KOMUNIKASYON
Pansarili
Ang tao ay may personal na paraan ng
pakikipagugnayan sa sarili. Siya ay tagapaghatid at
tagatanggap ng mensahe
 pagdarasal
 pagpapasya
 pagtitimbang ng mga konsepto sa isip
 mahina/maunawang pagbasa
INTERPERSONAL NA KOMUNIKASYON
Dyad
Ito ay kinasasangkutan ng dalawang tao. May isang
tagapaghatid at isang tagatanggap ng mensahe.
 Pangungumpisal
 Panayam para sa trabaho
 Counseling
 Pagsasarbey/pagsagot sa talatanungan
Komunikasyon sa Pangkat o Pangkatan
Nagkakaroon ng pakikipagtalastasan sa pagitan ng
tatlo o higit pang bilang ng mga taong may
interaksyon sa isa’t isa
 Diskursong round table
 Pagpupulong
Pampublikong Komunikasyon
Itp’y ugnayang isa o higit pa sa maraming tao. Ang
isa o higit pa ay ang naghahatid at ang tumatanggap
ay ang pangkat ng taong nakikinig.
 Pagtatalumpati
 Pagkukuwento
 Deklamasyon
 Malakas na pagbasa
 Papel discussion
 Porum
 Simposyum

Pangmasang/Pangmadlang Komunikasyon
 Marami ang kasangkot. Ang daluyan ng
komunikasyon ay may elektronikong
kagamitan
 Makikita ang antas na ito gamit ang iba’t
ibang medyum tulad ng telebisyon, radyo,
cellphone at computer
EKSPRESYONG LOKAL SA KOMUNIKASYONG
PILIPINO
Maggay (2002) na ang pagkakaroon ng mga Pilipino
ng isang komunidad na ang lahat ay nakikihalubilo
sa isa’t isa at namumuhay madalas nang sama-
sama ay nagsisilbing pagkakataon upang ang
linyang humahati sa mga pribadong bagay at
impormasyong publiko ay lumabo at minsan ay
tuluyan nang maglaho.