YANAL TOPRAK BASINCI

Yanal Destek
• Yanal zemin hareketlerinin önlenmesi problemi sıkça
karşılaşılan bir problemdir.
• Dayanma yapılarını dizayn edebilmemiz için bu yapılara
etkiyecek olan yanal zemin basıncının büyüklüğünü
bilmamiz gerekmektedir.
• Yanal toprak basıncı için iki tane klasik teori
bulunmaktadır:

• Rankine teorisi (1857)

• Coulombs teorisi (1776)

• Yanal toprak basıncının büyüklüğü zeminin
yatay deformasyonuna bağlıdır:

• a) Yanal deformasyon yok Sükunette

• b) Yanal şişme Aktif

• c) Yanal büzülme Pasif

Sükunetteki Toprak Basıncı
• Homojen bir zemin tabakası içerisindeki bir zemin
elamanı üzerinde etkiyen, yatay efektif gerilmenin düşey
efektif gerilmeye oranı, σh’/ σv’, sükunetteki toprak basıncı
katsaysı, K0, olarak ifade edilir. K0 durumunda bulunan bir
zemin kütlesinde yanal yönde deformasyon görülmez.
• Yatay ve düşey gerilmenin oluşturduğu mohr dairesi
kırılma zarfına temas etmez ve yanal basınç teorik yoldan
hesaplanamaz.

K0 üç eksenli deney yapılarak bulunur

• Kırılma zarfı

σ h’ σv’
K0 tahmin edilmesi
• Normal konsolide killer ve kohezyonsuz zeminler için;

• Zemin cinsi K0
• Sıkı kum 0.35
• Gevşek kum 0.60
• Normal konsolide kil 0.50-0.60
• Kil OCR=3.5 1.0
• Kil OCR=2.0 2.8
Zeminlerdeki Aktif/Pasif toprak basıncı
(Rankine Teorisi)
Kohezyonsuz zeminde aktif toprak basıncı
Kohezyonlu zeminde aktif toprak basıncı
Kohezyonsuz zeminde pasif toprak basıncı
Kohezyonlu zeminde pasif toprak basıncı