Mga Mahahalagang Konseptong Pangwika1 sa United Nations, anim ang wikang
internasyunal na ginagamit nito bilang opisyal
*wika - sistema ng arbitraryong simbolo na
patunog na ginagamit sa komunikasyon ng mga
tao (Fer Ramos, 2008); isang kalipunan ng mga
salita at ang pamamaraan ng mga ito para
magkaunawaan at makapagkomyunikeyt ang
isang grupo ng mga tao (Silapan at Fabros
1999)
*wikang pambansa – wikang nagsisilbing lingua
franca sa pambansang saklaw; estado ang
nagsasabi kung ano ang magiging wikang
pambansa
*lingua franca - isang pinakagamiting wika na
maaring gagamitin sa komunikasyon ng
dalawang may magkaibang wika, common
language/karaniwang wika; maaaring may
internasyonal, pambansa, at rehiyonal na
lingua franca
*wikang opisyal –wikang ginagamit ng estado
sa kanyang mga instrumentalidad at maging sa
komunikasyon sa mga mamamayan
* wikang panturo – wikang ginagamit sa
pagtuturo sa sistemang pang-edukasyon
*wikang panrehiyon/wikang rehiyonal –
wikang nagsisilbing lingua franca sa rehiyonal
na saklaw
*wikang internasyonal- wikang nagsisilbing
lingua franca sa pakikipag-ugnayang
internasyonal/antas international (halimbawa
1
Mula sa samo't saring sanggunian tulad ng
www.wikipedia.org, Essential High School Dictionary (1st ed.) ng
The Princeton Review; "Filipino 2: Pagbasa at Pagsulat sa Iba't
Ibang Disiplina" nina Francisco, Dinglasan, Bron, at Paulino,
2002, p.3; "Sining ng Komunikasyon Pangkolehyo" nina Dr. Paz
M. Belvez, Ed. D., et.al., 2004, pp.1-2; "Sining ng
Komunikasyon para sa mga Kolehiyo at Pamantasan" nina
Aggabao, et.al., 2002, p.6; "Kahusayan sa Pagbasas ng mga Mag-
aaral sa Elementarya at Hayskul" ni Dr. Lalunio sa librong
"Filipino at Pagpaplanong Pangwika", patnugot P. Constantino,
2005, pp. 140-145; “Ilang tala sa estado at direksyon ng
intelektwalisasyon ng wikang Filipino” ni Dr. Zafra na makikita
sa pp. 29, 41 ng Tomo XIII, bilang 1-2 2006 ng dyornal na
Daluyan ng UP Sentro ng WIkang Filipino; at mga tala mula sa
klase ng Filipino 225 ni Dr. Ramos sa UP Diliman; Arrogante,
Jose A. et al. (2007). Sining ng Komunikasyon sa Akademikong
Filipino. Lungsod Mandaluyong: National Bookstore; at
Linguistics for Nonlinguist nina Parker at Riley, 2000, p.134 at
sa Komunikasyon I: Kasanayan sa Komunikayon nina O. Silapan
at M. Fabros (QC: UP Open University, 1999). Gayunpaman,
marami sa mga termino ay nagmula sa klase ng Filipino 225 sa
ilalim ni Dr. Jesus Fer Ramos (UP KAL DFPP, ika-2 semestre
2007-2008).
na wika – Arabic, Chinese, English, French,
Russian, at Spanish)
*mother tongue –wikang kinagisnan, unang
wikang natutunan
*unang wika/first language- wikang kinagisnan,
mother tongue
*ikalawang wika/second language - wikang
natutunan karagdagan sa unang wika
*vernacular language/wikang vernakular –
wika ng isang grupong sosyal/panlipunan na
nadomina ng ibang wika
*monolingual/monolingguwal – isang wika ang
umiiral
*bilingual/bilingguwal – dalawang wika ang
umiiral
* subtractive bilingualism -mahina sa dalawang
wika (hindi lang sa pangalawa kundi maging sa
unang wika)
*additive bilingualism – hal. pagpapatatag ng
kasanayang akademiko ng isang mag-aaral sa
paggamit ng kaniyang unang wika bago ituro
ang pangalawang wika
*plurilingual/multilingual/plurilingguwal/multil
ingguwal – maraming wika ang umiiral
*disglosiko – dalawang wika ang sabay na
pangunahing ginagamit nang hiwalay
* “global language”/”wikang global – wikang
papawi diumano sa mga border para sa isang
globalisadong daigdig
* “universal language”/wikang unibersal – may
batayang biblical kaugnay ng kaganapan sa
lumang testamento nang ginawaran ng Diyos
ng iba’t ibang wika ang mga taong noo’y may
iisang wika nang magtangka silang magtayo ng
toreng aabot sa langit (tore ng Babel)
*domain/domeyn/larang – lugar, institusyon, o
sitwasyon kung saan ginagamit ang wika
*controlling domains of language/larangang
pangwika na nagkokontrol – ang wika at varayti
ng wikang ginagamit sa domeyn na ito ay
dinidikta kapwa pasulat at pasalita; dito
nangangahulugan ng katiyakan at wastong
gamit ng mga salita at kadalasan itong
ginagamit sa matataas na antas ng karunungan
(hal. batas, paaralan, pamahalaan, industriya,
negosyo, komersiyo)
*semicontrolling domains of language – ang
wika at varayting ginagamit sa domeyn na ito
ay pasulat ngunit tanging tagapakinig lamang
ang mga gumagamit nito; di-tulad ng nauna
(controlling domains) hindi kasinghigpit ang
paggamit ng wika rito; ipinapahintulot ang
pakikibahagi ng tao sa iba’t ibang gawain
subalit hindi kinakailangan na maging
dalubhasa ang isang tao sa paggamit ng wika
(hal. enterteynment, relihiyon)
*noncontrolling domains of language – ang
wikang gamit dito ay pasalita lamang na
kadalasang makikita sa tahanan at lingua
franca ng isang bansa
*varayti – uri ng wika o sublanguage
*varyasyon – sistematikong pagkakaiba sa
paggamit sa iisang wika ng iba’t ibang grupo ng
tao o pagkakaiba sa paggamit ng wika sa iba’t
ibang sitwasyon ng iisang tao (Parker at Riley,
2004)
*dialect/diyalekto/dayalek – varayti ng wika
batay sa lugar
*sociolect/sosyolek – varayti ng wika batay sa
katayuang panlipunan
*ecolect/ekolek –varayti ng wika batay sa
sambahayan (household)
*register/rehistro/rejister – tiyak at tanging
gamit ng wika sa isang disiplina o larang
Maikling Kasaysayan ng Wikang Pambansa2
Ayon kay Dr. Lumbera (2005), nagsimula
ang buhay ng wikang pambansa nang itakda ng
Konstitusyong 1935 ang pangangailangan para
sa isang wikang bibigkis sa mga mamamayang
tatawaging Filipino. Itinayo ang Institute of
National Language, at ito ang nagpasya na ang
2
Mula sa mga sangguniang "Saan Tutungo ang Wikang
Filipino Ngayong Binubura ito ng Globalisasyon?" ni Dr. Lumbera
na makikita sa pp. 260-265 ng librong "Filipino at Pagpaplanong
Pangwika", patnugot P. Constantino (2005) at “Ilang tala sa
estado at direksyon ng intelektwalisasyon ng wikang Filipino” ni
Dr. Zafra (2006) na makikita sa pp. 29, 41 ng Tomo XIII, bilang 1-
2 ng dyornal na Daluyan ng UP Sentro ng WIkang Filipino.
wikang pambansa ay ibabatay sa wikang
Tagalog (1937). Mala-Tagalog ang unang naging
anyo ng wikang pambansa, bagay na sa
kalaunan ay tinutulan ng taga-ibang rehiyong
may sariling wikang katutubo na ipinalagay
nilang pinapatay ng wikang galing sa sentro. Sa
layong ipaangkin sa mga rehiyon ang wikang
pambansa bilang wika hindi lamang ng
tagasentro kundi ng buong kapuluan, noong
dekada 1960 ay tinawag itong "Pilipino." Ang
ikalawang anyo ng wikang pambansa ay hindi
pa rin nagpatahimik sa mga pagtutol bagama't
patuloy na ang anyong ito ang itinuro sa mga
paaralan. Noong 1970, nang tumawag ang
pamahalaang Marcos ng bagong kumbensyong
konstitusyonal, naging magiit ang ilang
delegadong nagsasabing walang ipinag-iba ang
Pilipino sa mala-Tagalog na wikang pambansa.
Noong nagsimula ang rebisyon ng orihinal na
wikang pambansa upang buksan ito sa
pagpasok ng bokabularyo, gramatika, sintaks,
at mga letra ng mga kapatid na wika galing sa
iba't ibang rehiyon at sa iba't ibang grupong
etniko. Sa Konstitusyong 1973 at Konstitusyong
1987, pinagtibay ang pangatlong anyo ng
wikang pambansa na sinimulan nang kilalanin
bilang "Filipino."
Sa paglalahad naman ni Dr. Zafra
(2006), pinili na noong 1937 at idineklara noon
1939 ang Tagalog bilang wikang pambansa, na
ginawang Pilipino noong 1959, at Filipino
noong 1987 (bagaman may pagbanggit na sa
wikang Filipino sa Konstitusyong 1973).
Sinasabing hanggang ngayon ay malaking
debate pa kung ang wikang Filipino na itinakda
ng Konstitusyong 1987 ay nakabatay sa
Tagalog, o gaya ng isinasaad sa probisyon ng
Konstitusyon, nakabatay sa lahat ng umiiral na
wika sa Filipinas, katutubo man o banyaga.
Inaampon sa papel na pinamagatang “Ilang tala
sa estado at direksyon ng intelektwalisasyon ng
wikang Filipino” ni Dr. Galileo Zafra ang ideya
na ang ubod ng wikang Filipino nang buuin ang
probisyong pangwika sa Konstitusyon ay
nakabatay sa wikang Pilipino na nakabatay sa
Tagalog. Ngunit ang pagpapaunlad nito ay
dapat iayon sa itinakda ng Konstitusyon.
Mga Probisyong Pangwika sa Konstitusyon
Konstitusyong 1987
Artikulo XIV, Seksiyon 6-9
Seksyon 6. Ang wikang pambansa ng
Pilipinas ay Filipino. Samantalang
nililinang, ito ay dapat payabungin at
pagyamanin pa salig sa umiiral na wika
sa Pilipinas at sa iba pang mga wika.
Alinsunod sa tadhana ng batas at sang-
ayon sa nararapat na maaaring ipasya
ng Kongreso, dapat magsagawa ng mga
hakbangin ang pamahalaan upang
ibunsod at puspusang itaguyod ang
paggamit ng Filipino bilang midyum ng
opisyal na komunikasyon at bilang wika
ng pagtuturo sa sistemang pang-
edukasyon.
Seksyon 7. Ukol sa layunin ng
komunikasyon at pagtuturo, ang mga
wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino
at, hangga’t walang ibang itinatadhana
ang batas, Ingles.
Ang mga wikang panrehiyon ay
pantulong na mga wikang opisyal sa
mga rehiyon at magsisilbi na pantulong
ng mga wikang panturo roon.
Dapat itaguyod nang kusa at opsyonal
ang Kastila at Arabic.
Seksyon 8. Ang Konstitusyong ito ay
dapat ipahayag sa Filipino at Ingles at
dapat isalin sa mga pangunahing
wikang panrehiyon, Arabic, at Kastila.
Seksyon 9. Dapat magtatag ang
Kongreso ng isang komisyon ng wikang
pambansa na binubuo ng mga
kinatawan ng iba’t ibang mga rehiyon at
mga disiplina na magsasagawa, mag-
uugnay at magtataguyod ng mga
pananaliksik sa Filipino at iba pang wika
para sa kanilang pagpapaunlad,
pagpapalaganap, at pagpapanatili.
Estandardisasyon ng Wikang Filipino
Kasaysayan at Mga Pagbabago sa Alfabeto at
Ortograpiyang Filipino3
Sinimulan ang serye ng pagbabago sa
alpabetong Filipino noong 1976 sa
pamamagitan ng Mga Tuntunin sa
Ortograpiyang Filipino ng Surian ng Wikang
Pambansa. Mula sa letrang abakada ng wikang
Tagalog, ang alpabeto ay naging 31 letra.
Idinagdag sa dating abakada ang 11 bagong
letra - c, ch, f, j, ll, ñ, q, rr, v, x, z. Dahil sa dami
ng letra, binasagan ang 1976 alpabeto na
"pinagyamang alpabeto".
Muling binago ang alpabeto noong 1987 nang
ilathala ang Alpabeto at Patnubay sa Ispeling
ng Wikang Filipino ng Linangan ng mga Wika sa
Pilipinas. Ang dating 31 letra ay ginawang 28.
Tinanggal sa dati ang mga digrapo o kambal
katinig na ch, ll, rr sa katwirang ang mga letrang
c, h, l, r ay bahagi na ng alpabeto at maaari
namang pagtambalin kung kailangan. Dahil sa
pagbabagong ito, tinawag ang 1987 alpabeto
na "pinasimpleng alpabeto".
Pinakabago sa mga rebisyong ito ay ang 2001
Revisyon sa Alfabeto at Patnubay sa Ispeling ng
Komisyon sa Wikang Filipino. May 28 letra pa
rin sa 2001 alpabeto, walang idinagdag, walang
ibinawas. Ang binago ay ang mga tuntunin sa
paggamit ng walong dagdag na letra na
pinagmulan ng maraming kalituhan simula
nang pormal na ipinasok sa alpabeto noong
1976.
Biglang pagbabalik-tanaw, ang lumang
3
Mula sa "Ang Estandardisasyon ng Wika at ang
Pagsusulong ng Filipino sa Akademya," Gabay sa Editing sa
Wikang Filipino (tuon sa pagbaybay) nina Galileo Zafra, atbp.
Quezon City: UP-SWF, 2004, pp.xi-xvii.
abakadang Tagalog ay binubuo ng mga
sumusunod na titik:
Aa Bb Kk Dd Ee Gg Hh Ii Ll Mm Nn NGng Oo Pp
Rr Ss Tt Uu Ww Yy
Ang pinagyamang alpabeto (1976 Alpabeto)
naman ay ang mga sumusunod na letra:4
Aa Bb Cc CHch Dd Ee Ff Gg Hh iI Jj Kk Ll LLll Mm
Nn Ññ NGng Oo Pp Qq Rr RRrr Ss Tt Uu Vv Ww
Xx Yy Zz
Ang pinasimpleng alpabeto (1987 alfabeto at
2001 alfabeto, ang kasalukuyang alfabeto)
Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh iI Jj Kk Ll Mm Nn Ññ
NGng Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Yy Zz
Ang mga letra sa kasalukuyang alfabeto ay
binibigkas sa Ingles, maliban sa ñ na binibigkas
sa Espanyol (“eñe”).
Ilang depinisyon kaugnay ng alfabeto:
*ponolohiya - pag-aaral ng mga tunog sa isang
wika
*ponema - pinakamaliit na yunit ng tunog na
may kahulugan
*ortograpiya-sining ng ispeling ayon sa tamang
gamit
*patinig = mga sinasalitang tunog (speech
sound) na hindi humahadlang sa pagdaloy ng
hangin mula sa baga (lungs); mga letrang
kumakatawan sa mga nasabing tungo (a, e, i, o,
at u)
*katinig = mga letrang kumakatawan sa mga
tunog na humahadlang sa pagdaloy ng hangin
mula sa baga (lungs); mga letrang
kumakatawan sa nasabing tunog
*diptonggo - kambal-patinig, may mga teksbuk
na nagsasabing tambalan ng patinig at
malapatinig (tinuturing na malapatinig ang mga
letrang w at y)
*digrapo - pangkat ng dalawang letrang may
iisang tunog (hal. ch, sh)
4
Sa pinagyamang alpabeto, kung tatanggalin ang
letrang ng, katumbas na nito ang alpabetong Espanyol.
Tanggalin ang letrang ñ at ng sa pinasimpleng alpabeto,
katumbas na ito ng alpabetong Ingles.
Mga Hakbang sa Paggamit o Pagbuo ng Salita
Ayon kay Zafra (2004), simple ang tuntunin sa
pagbaybay: Kung ano ang bigkas ay siyang
baybay; gayunpaman, dahil sa mga dagdag na
letra sa dating abakadang Tagalog, naging
komplikado ang simpleng tuntunin na ito. Sa
layuning mapadali ang pagbasang biswal at
pagtuturo ng literasi, batay sa Gabay sa Editing
sa Wikang Filipino (tuon sa pagbaybay), narito
ang mga hakbang sa pagbuo o paghiram ng
salita (Zafra, 2004):
1. Hanapin ang katumbas ng salita sa
korpus ng wikang Filipino at iba pang wika
sa Filipinas.
2. Hiramin ang salita sa Espanyol at isa-
Filipino ang baybay.
3. Hiramin ang salita sa Ingles (o iba pang
wika) at isa-Filipino ang baybay.
4. Hiramin nang buo ang salita sa Ingles (o
iba pang wika).
5. Lumikha ng salita at ibaybay.
Ayon kay Zafra, ideal na inihanay ang mga
paraang ito pagtutumbas bilang sunod-sunod
na hakbang sa pagpili ng salita (hangga’t
maaari sundin ang mga hakbang batay sa
pagkakasunod-sunod). Gayunpaman, sa
kaniyang paglilinaw, may mga makaagham at
makasining na konsiderasyon na nakakaapekto
sa pagpili ng salita tulad ng:
1. mambabasang pinag-uukulan ng akda;
2. estilo o kaalaman at kasanayan ng
manunulat;
3. paksa at larang ng kinapapalooban ng
akda; at
4. katiyakan ng salita sa pagpapahiwatig ng
konsepto.
Panghuli, ayon kay Zafra, mas mainam kung
maihahanay muna ang lahat ng posibilidad
sang-ayon sa iba’t ibang paraan ng
pagtutumbas bago magpasiya manunulat kung
alin ang pinakaangkop na salita na
makatutugon sa layunin ng pagpapahayag.
Intelektuwalisasyon ng Wikang Filipino5
Mahalagang ipuwesto ang kurso at mga
konseptong tinalakay sa usapin ng
intelektuwalisasyon ng wikang Filipino. Narito
ang sipi mula sa “Ilang tala sa estado at
direksyon ng intelektuwalisasyon ng wikang
Filipino” ni Dr. Galileo Zafra. Ayon sa kanya:
“Isa sa mahahalagang
aspekto ng development ng
wika ang intelektuwalisasyon
nito. Ipinapaliwanag ng mga
lingguwista na dumaraan sa
iba’t ibang proseso ang pag-
unlad ng wika, at may ilang
teoretikal na modelo na nag-
uugnay-ugnay sa mga prosesong
ito. Ang isa sa nagsasabi na
karaniwang nagsisimula ito sa
seleksiyon o pagpili ng isang
buhay na katutubong wika
bilang batayan ng wikang
pambansa. Kasunod ang
diseminasyon o ang
pagpapalaganap ng napiling
wika. Sa patuloy na paggamit,
lalo na sa pagsulat, sumasailalim
naman ito sa proseso ng
estandardisasyon. Itinatakda sa
yugtong ito ang unipormadong
mga anyo at estruktura sa
pamamagitan ng konsensus o sa
pagbuo ng mga patakaran ng
pambansang ahensiya na
nagsasagawa ng pagpaplanong
pangwika. Dumaraan ang
estandardisadong wika sa
kodipikasyon sa pamamagitan
5
Mula sa “Ilang tala sa estado at direksyon ng
intelektwalisasyon ng wikang Filipino” ni Dr. Zafra (2006) na
makikita sa pp. 29, 41 ng Tomo XIII, bilang 1-2 ng dyornal na
Daluyan ng UP Sentro ng WIkang Filipino.
ng mga diksiyonaryo, manwal, at
gramatika. Kasunod nito ang
kultibasyon na tumutukoy sa
pagbuo ng korpus ng mga
sulatin sa iba’t ibang
intelektuwal na disiplina. Sa
korpus na ito ibabatay ang
register ng wika, o ang tiyak at
tangi na gamit ng wika sa bawat
larang. Ang huling prosesong ito
ang saklaw ng
intelektuwalisasyon ng wika
(sipi ni Zafra kay Gonzales, 2002,
5; Gonzales 1988, 4).
Mahalagang idiin ang pagiging
proseso ng mga nabanggit sa
halip na ituring na mga hakbang
upang maiwasang tingnan ito
bilang magkakasunod na
pangyayari na may malinaw at
tiyak na pagkakahati-hati.” (29)
Karagdagan:
Wika at Kultura
Sa kasalukuyan (tingnan ang website ng
Komisyon sa Wikang Filipino), may 154 wika at
diyalekto sa Pilipinas (hindi kasama ang wikang
Filipino). Ipinapakita lamang nito kung gaano
kayaman ang kultura ng lipunang Filipino. Ang
wika at kultura ay laging magkaagapay. Bawat
lahi ay nakabuo ng kanilang wika mula sa
kanilang sariling karanasan at kultura. Ang
paggamit ng wika ay naaayon sa uri ng
kulturang nakagisnan, kaya ang wika ay
nakapagbibigay ng identidad ng isang lahi.
Kung maunlad ang kultura ng isang lahi, ang
wika ay gayundin. Mababakas ang antas ng
lipunang kinabibilangan ng isang lahi sa
pamamagitan ng wika. Magiging mabilis ang
pagkakaunawaan ng isang lahi sa pamamagitan
ng wikang kanilang ginagamit. Uunlad ang
isang kultura sa pamamagitan ng wika at
lalawak naman ang talasalitaan ng isang wika
dahilan sa kaunlaran ng kultura (Francisco et
al., 2002).
Ayon kay Raymond Williams (1976), ang
kultura ay 'isang partikular na gawi ng
pamumuhay" ("a particular way of life").
Ipinapakahulugan din ito bilang
"pangkalahatang proseso ng intelektwal,
ispiritwal, at estetikong pag-unlad ("general
process of intelectual, spiritual, and aesthetic
development"). Isa pang kahulugan ng kultura
ay "mga intelektwal at mapanlikhang gawain at
likha" (works ang practices of intelectual and
especially artistic activity").
Ayon kay Dr. Bienvenido Lumbera
(2005), kailangang alamin ang kaalamang
nakapaloob sa wika. Ayon sa kanya, produkto
ng lipunang Filipino ang wikang pambansa.
Nakalangkap sa wikang Filipino ang kultura ng
mga taong gumamit noon at gumagamit
ngayon nito sa kanilang pakikipamuhay sa
ibang tao at sa mga institusyon ng ating
lipunan. Taglay ng wika, ayon kay Dr. Lumbera,
ang mga kaisipang pinalitaw ng mga tagisan at
pagtatalo ng mga palaisip na Filipino at
dayuhan. Hinubog ang wika, paliwanag ni Dr.
Lumbera, ng mga pangyayari sa ating
kasaysayan mula pa sa panahong preekolonyal
hanggang sa kasalukuyan, at naging tagahubog
din ang kasaysayan ang wikang ginamit ng mga
nag-isip at kumilos upang baguhin ang ating
lipunan. Kapag sinasabing may "henyo" ang
wika, hindi talinghaga lamang ang kasabihan.
Kapag binungkal ang wika'y ngayo'y kinagawian
ng ituring na isa lamang instrumento, isang
dula ng kaalamang hindi pa natin naaarok ang
mabubuksan sa atin.
Ayon kay Miclat (2001): “Dahil
sa wika, naipamamana ng magulang
ang kaniyang karanasan sa kaniyang
anak, at ng anak sa apo sa kaapo-
apohan. Dahil sa wika, hindi na
kinailangang muli at muling magsimula
sa simula ang mga sumunod na
henerasyon; maaari na nilang
ipagpatuloy na lamang ang karanasan
ng nakaraan, isaayos ang pag-iisip,
payamanin ang mga palatandaan at
hudyat, hubugin ang kaisipan. Ganiyan
nabuo ang lipunan, ganiyan nabuo ang
kabihasnan. Sa palaki nang palaking
kabang-yaman ng karanasang
naidedeposito sa wika, naiba ang tao sa
oranggutan.”
Mga Konseptong Pangkomunikasyon
Ang komunikasyon ay galing sa salitang
Latin na "communis". Ibig sabihin nito ay
"common" o "karaniwan".
Ayon kay Raymond Williams (1976), ang
"communicate" ay nangangahulugan ng "make
common to many" o "the object thus made
common". Patungkol ang komunikasyon sa mga
ideya at impormasyon.
Ang komunikasyon ay proseso ng
paghahatid ng mensahe o pagpapalitan ng
impormasyon, ideya, kaalaman, at mga
saloobin (Siazon-Lorenzo et al., 2002).
Sa klase tulad ng Komunikasyon I,
nililinang sa mag-aaral ang kaniyang
kakayahang pangwika (kakayahang
linggwistiko/linguistic competence). Ang
kakayahang ito ay may kinalaman sa pag-aaral
ng mga katangian at tuntunin ng wika at sa iba
pang kaalamang gramatika o balarila. Kasabay
nito, nililinang din sa mag-aaral ang kaniyang
kakayahang komunikatibo (communicative
competence) o ang kakayahang
panglinggwistika at aplikasyon nito sa
kapaligiran, lipunan at araw-araw na gamit
(Aggabao, 2002).