“Mara Clara”

ni: Emil Cruz

I.Pagkilala sa May-akda

Ang may-akda ng dulang ito ay walang iba kung hindi si Emil Cruz, marahil ang
nag-udyok sa may-akda na isulat ang dulang ito ay batay na rin sa kanyang lipunan na
ginagalawan. Sa panahonnatin ngayon ay marami ang nakakaranas ng pang-
aalipusta at pagyapak sa kanilang karapatan.Ipinapakita sa dulang ito na hindi sa
lahat ng oras ay nagwawagi ang kasamaan laban sa kabutihan.Ang may-akda rin ay
kilala hindi lamang sa dito sa Pilipinas kung hindi pati rin sa iba pang bansa.

II. Uri ng Panitikan

Isa itong uri ng panitikan na heavy drama sapagkat sa simula pa lamang

ay nakakalungkot naang istorya hanggang sa magwakas ito ay kalungkutan at
trahedya pa rin ang hatid ng kwento samga manonood at mambabasa.

III. Layunin ng Akda

Ang layunin ng akdang ito ay magpakilos dahil sa uri ng pagtrato sa

pangunahing tauhan. Noon pa man ay dinudusta-dusta na ang kanyang pagkatao kahit
na wala siyang ginagawa masama.L a y u n i n d i n n i t o n g m a i p a k i t a s a m g a
m a m b a b a s a n a m a g b i g a y n g i n s p i r a s y o n a t a r a l s a m g a mambabasa at
manonood ng kanyang ginawang dula. Layunin din nitong ipakita ang iba’t
iabng pag-uugali ng mga tao. Ipinapakita rito na ang tao ay kinokontrol ng kanyang
herediti at ng kanyangkapaligiran.

IV. Tema o Paksa ng Akda

Ang tema o paksa ng akdang ito ay makabuluhan at makatotohanan. Sadyang

ang magkaibang katayuan sa buhay at minsan hindi nagkakasundo dahil sa mga kilos o
gawi at nakasanayan ngmga ito. Ipinapakita rin dito ang katangian at pagkatao ng
dalawang dalaga.

V. Mga Tauhan/Karakter sa Akda

Mara Del Valle –

maganda, matalino, mapagpasensiya at mapagpakumbaba

Clara David –
mapagmataas, matapobre at mapapansin sa kwento na siya ang umaalipusta
sa pagkatao at karapatan ni Mara.

Alvira Del Valle –

ina ni Mara at nagkaroon ng pangalawang asawa
Gary David
ama ng dalawang pangunahing tauhan, miyembro din siya ng isang sindikatoAng mga
tauhan sa akdang ito ay anyo ng mga taong likha ng lipunang ginagalawan
nito.Dahil ipinakita ng mga karakter sa akdang ito ang mga kaugaliang nagagawa ng
isang tao sanhi ngkanyang lipunang kinatatayuan.

VI. Tagpuan/Panahon

Ang panahon nito ay sa kasalukuyan at ang tagpuan nito’y sa isang

eskwelahan na pinapasukan ng dalawang pangunahing bida. Pinakita rin dito ang
bahay na tinitirhan nina Mara atClara. Isang payak na tahanan na kung saan maraming
pangyayari ang naganap at makabuluhan angmga pangyayari.

VII. Nilalaman/Balangkas ng mga Pangyayari

Ang nilalaman o balangkas ng dulang ito ay kakaiba at may bagong bihis o

anggulo ang akdasapagkat hindi pangkaraniwan ang naranasan ng
pangunahing tauhan. Sa simula pa lamang nam a g k a p a l i t a n a n g m g a
sanggol ay hindi ito pangkaraniwan at naghatid ng bagong anggulo
s a eksena. Ngunit ang ilang mga pangyayari naman ay karaniwan na nating nakikita sa
ating lipunangginagalawan. Natutunan ko din sa akda na dapat ay ipaglaban natin ang
ating mga karapatan sa lahatng tao at sa lahat ng pagkakataon lalo na kung alam mong
nasa tama ka.

VIII. Mga Kaisipan/Ideyang Taglay ng Akda

Ang kaisipan o ideyang taglay ng akda ay isang makatotohanang unibersal, likas

sa tao at salipunan sapagkat dito naipakita ang pagkakaiba ng nakasanayang buhay ng
mga maralita at mga maykaya o mayaman. Mula ng magkapalit ng estado sa buhay
sina Mara at Clara ay dala-dala pa rin nilaang kanilang mga nakaugalian sa
kanilang kinamulatan na mundo. Matapobre at mapagmataas siClara habang si
Mara naman ay naging mapagpakumbaba.

IX. Istilo ng Pagkakasulat ng Akda

Ang istilo ng pagkakasulat ay angkop sa antas ng pang-unawa ng mga

mambabasa at ito’yt u t u g o n d i n s a p a n l a s a n i l a s a p a g k a t a n g i l a n s a m g a
p a n g y a y a r i d i t o a y b a t a y n a r i n s a a t i n g lipuanang ginagalawan.
X. Buod

Sina Mara at Clara ay pinagpalit sa isang nursery habang sila ay sanggol pa

lamang at lahatng mga pangyayaring ito ay naitala ni Carlo sa kanyang
talaarawan, siya ang kapatid ni Gary.Magkaklase sina Gary, Alvira at ang matalik
nitong kaibigan na si Susan. Mahal na mahal ni Gary siAlvira ngunit naghiwalay sila
dahil sa laging sinasaktan ni Gary si Alvira. Tinanggap ni Alvira angs c h o l a r s h i p s a
Amerika mag-aral at bumalik makalipas ang ilang taon. Sa pagkawal
n i A l v i r a nabaling ang pagtingin ni Gary kay Susan, dahil sa inakala niya na
si Susan ang magiging tulayupang magkaroon sila ng komunikasyon ni Alvira. Si
Mara ay nabuhay sa isang mahirap na pamilyahabang si Clara naman ay nabuhay sa
isang marangya at mayaman na pamilya. Dahil sa mabait atmatulungin ang mga
magulang ni Clara ay pinag-aral ng mga ito si Mara sa isang
ekslusibong p a a r a l a n . S i G a r y n a m a n a y m i y e m b r o n g i s a n g s i n d i k a t o ,
d a h i l d i n s a k a n y a a y n a l a m a n n g dalawang pangunahing bida na
pinagpalit sila habang sila ay sanggol pa lamang. Sinabi niya ang b a g a y n a
iyon dahil sa labis na pagmamahal kay Alvira at para na rin
m a g k a r o o n n g p e r a . S a pagdaan ng panahon, nakita ng bawat isa ang
kanilang tunay na kapalaran, tinaggap ng bawat isakung ano ang kanilang
naging kapalaran sa hinaharap.
 “Ina, Kasusuklaman ba Kita?”
ni: Gil Tejada Jr.

I. Pagkilala sa May-akda

Ang may-akda nito ay si Gil Tejada Jr. marahil ang nag-udyok sa kanya na isulat
ang akdangito ay ang mga taong dahil sa sobrang taas ng kanilang pangarap ay hindi
nila naiisip na nakakasakitna sila ng damdamin ng ibang tao.

II. Uri ng Panitikan

Ito ay isang dulang heavy drama dahil ipinakita sa

a k d a n g i t o a n g p a g h i h i r a p a t pagpapakasakit ng pangunahing tauhan. Mula
sa simula ay nakaranas na ito ng hirap, kaya namanlayunin nitong maghatid ng
kalungkutan sa mga manonood.

III. Layunin ng Akda

Ang layunin ng akdang ito ay makaktotohanan sapagkat sa panahon natin

ngayon ay hindi nalingid sa ating kaalaman na mayroong mga taong sobrang mataas
ang pangarap, ambisyosa at lahatgagawin masunod lamang ang kanilang adhikain sa
buhay kahit pa may nasasaktan at nayayapakanna silang pagkatao.

IV. Tema o Paksa ng Akda

Ang tema o paksa ng akda ay makabuluhanan at makatotohanan

sapagkat may mga taonghindi na iniisip ang nararamdaman ng ibang tao dahil ang
tanging hangad lamang nila ay maabot angkanilang mga mithiin sa buhay kahit pa may
tao na silang nasasaktan, maging anak, kaibigan o kahitsino pa man.

V. Mga Tauhan/Karakter sa Akda

Alvina Montenegro –
ambisyosa, strikta, at galing sa mahirap na pamilya

Rizzi –
isa sa tatlo niyang anak, itoa ng pinakamalapit sa kanya

Daniel Bustamante –
mayaman, at sinabing ama siya ni Rizzi

Rav –
anak na lalaki ni Alvina, iba rin ang tatay nito
Rossan –
anak na babae ni Alvina, tulad ngdalawa iba rin ang tunay na ama nitoAng mga
tauhan dito ay makikita natin sa ating lipuanang ginagawalan. Mayroong
mgakatangian ng saing indibidwal ang masasalamin dito tulad ng pagiging
mataas ang pangarap at pagiging iba-iba ng kanilang mga tunay na ama.

VI. Tagpuan/Panahon

Ang panahon nito ay sa kasalukuyan na kung saan ang mga gumanap ay may
kanya-kanyangkatangiang ginagampanan.

VII. Nilalaman/Balangkas ng mga Pangyayari

Ang nilalaman o balangkas ng dulang ito ay kakaiba sapagkat may bagong bihis
at angguloa n g i p i n a k i t a n g m a y - a k d a s a d u l a n g i t o . N a g h a t i d d i n i t o n g
a r a l s a a t i n g l a h a t t u l a d n g h i n d i masama ang mangarap at mahangad ng
maganda ngunit dapat lagi nating isipin na lahat ay mayhangganan kaya naman
limitahan natin ang ating paghangad ng maganda dahil minsan ay nagigingdahilan pa
ito upang makasakit tayo ng ating kapwa.

VIII. Mga Kaisipan/Ideyang Taglay ng Akda

Ang kaisipan o ideyang taglay ng akda ay likas sa tao at sa lipunan sapagkat sa

panahon natinngayon marami ang nagiging mapagmataas at ambisyosa na
umaabot na sa puntong kaya mongsaktan ang iyong kapwa masunod lamang ang
iyong hangarin.

IX. Istilo ng Pagkakasulat ng Akda

Ang istilo ng pagkakasulat ay angkop sa antas ng pang-unawa ng mga

mambabasa at ito’ytutugon din sa panlasa nila. Dahil nagatampok ito sa mga tunay
na pangyayari na nagaganap sa atinglipunang ginagalawan.
X. Buod

Galing sa mahirap na pamilya si Alvina at mayroon siyang tatlong anak ngunit

iba-iba angkanilang tunay na ama. Ginawa ni Alvina ang lahat upang mabuhay
ang kanyang mga anak ngwalang katuwang sa buhay. Ginampanan niya ang lahat
ng kanyang tungkulin at ang pinakamalapitna anak sa kanya ay si Rizzi. Isang
araw, dumating si Daniel Bustamante at inakong anak niya siR i z z i . H i n d i
ito hinayaan ni Alvina dahil mahirap lamang ito at gusto niyang
y u m a m a n k a y a hinadlangan niya ang dalawa na magkalapit. Bago pa ang
ikalabinwalong kaarawan ni Rizzi naisniyang tumakas upang makasama ang
kanyang ama. Dahil gustong mapatunayan ni Daniel nakarapat-dapat siya sa
kanyang anak ay nagkaroon ito ng business ngunit humantong sa pagkalugi atsiya ay
nakulong. Sinabi ni Alvina sa kanyang anak nainabandona na siya nito at hindi na
babalik pa. Habang ang dalawa pang anak ni Alvina na si Rav ay nagkaroon
ng trauma at nagkaroon ngmental disorder at si Rossan naman ay kinuha sa
kanya ng kanyang tunay na ama. Bilang resulta,walang ibang masisisi sa mga
nangyari sa buhay ni Alvina kung hindi siya lamang.
 “May Bukas Pa”
ni: Jerome Pobocan at Jojo Saguin

I. Pagkilala sa May-akda

Ang nag-udyok marahil sa mga may-akda na gawin ito ay ang mga taong
nawawalan ng pag-asa sa tuwingnakakaharap sila ng mga pagsubok sa buhay. Hindi
nila naiisip na mayroong isang taona handang umalalay at gumabay sa kanila
basta’t huwag lamang tayo mawawalan ng pag-asa at pananalig sa Kanya.

II. Uri ng Panitikan

Ito ay isang dulang drama sapagkat layunin nitong maghatid ng

kalungkutan sa mgamanonood. Sa simula pa lamang ay nakaranas na siya ng
kalungkutan at hanggang sa huli ay hirap pa rin ang kanyang dinanas na naging aspeto
sa pagiging drama nito.

III. Layunin ng Akda

Layunin ng akdang ito na manghikayat o magpakilos dahil ang ilan sa atin ay

nawawalan nang pag-asa sa kanilang buhay ngunit hatid ng akdang ito na
manghikayata na huwag mawalan ng pananampalataya sa Kanya dahil hindi
Siya nagbibigay ng pagsubok na alam Niyang hindi natinkakayanin.

IV. Tema o Paksa ng Akda

Ang tema o paksa ng akda ay makabuluhan at makatotohanan

sapagkat sumasalamin ito samga tunay na nangyayari sa ating lipunang
ginagalawan. Mga pangyayaring sumusubok sa atingkatatagan kapag may
problema tayong kinakaharap.

V. Mga Tauhan/Karakter sa Akda

Santino/Rodrigo –
mabait, magaling sa lahat ng bagay at higit sa lahat maka-Diyos.Tanging
hangad lamang niya ay makita at makapiling ang kanyang Ina.

Mayor Enrique Rodrigo –

mayor ng Bagong

Pag-asa, sakim at walang gustong gawinkung hindi masunod ang kanyang layaw.
Malena Rodrigo –
asawa ng Mayor at papatunayan niya kung gaano niya kamahal angkanyang
asawa.

Fr. Jose –
isang pari na nag-alaga kay Santino habang ito ay maliit pa lang. Tinuring dinsiya nitong
isang ama ni Santino.

Tilde –
kabit ng Mayor at alam niya ang mga pangyayari sa tunay na Ina ni SantinoAng mga
tauhan sa akdang ito ay anyo ng mga taong likha ng lipunang ginagalawan
nito.Dahil ipinakita ng mga karakter sa akdang ito ang mga kaugaliang nagagawa ng
isang tao sanhi ngk a n y a n g l i p u n a n g k i n a t a t a y u a n . I p i n a p a k i t a r i n
d i t o a n g k a t a n g i a n n g i s a n g t a o s a t u w i n g nakakaranas sila ng
pagsubok sa buhay.

VI. Tagpuan/Panahon

Ang panahon nito’y sa kasalukuyan at ang tagpuan nito ay sa lugar ng

Bagong Pag-asa nakung saan dito nakatayo ang isang monastery at dito na rin
lumaki si Santino at inalagaan ng mga pari.
VII. Nilalaman/Balangkas ng mga Pangyayari
Ang nilalaman o balangkas ng dulang ito ay isang kakaibang pangyayari
sapagkat hindikaraniwan sa isang kwento ang pagpapagaling sa mga taong
may sakit. Pinaniniwalaan na ang pangunahing tauhan ay nakakapagpapagaling
ng may mga kapansanan. Isa pa ay naghatid ito ng aralsa mga manonood tulad ng
huwag mawalan ng pag-asa sa lahat ng oras dahil handa Niya
tayonggabayan sa lahat ng oras. Magtiwala at manampalataya lamang tayo
sa Kanya at hindi Niya tayo papabayaan.

VIII. Mga Kaisipan/Ideyang Taglay ng Akda

Ang kaisipan o ideyang taglay ng akda ay isang makatotohanang unibersal at

likas sa tao atlipunan sapagkat kung mapapansin natin sa ating lipunan marami sa na
ang nawawalan ng pag-asadahil sa mga pagsubok na kanilang kinakaharap
ngunit hindi ito dahilan upang mawalan tayo ng pag-asa. Isipin nating sinusubok
lamang ang ating pananampalataya at katatagan sa Kanya.

IX. Istilo ng Pagkakasulat ng Akda

Epektibo ang paraan ng paggamit ng mga salita at angkop sa antas ng pang-

unawa ng mgamambabasa ang pagkabuo ng akda. Dahil sa tulong nito lalo
pang naantig ang mga puso ng mgamanonood ang ilan pa ay umiyak at
naiintindihan nila ang mga pangyayari sa mga eksena dito.
X. Buod

Iniwan si Santino sa isang monasteryo at inalagaan ng mga pari doon. Habang

naglalakad siS a n t i n o s a i s a n g s e m e n t e r y o a y n a k i t a n i y a a n g i s a n g
e s t a t w a n i h e s u s n a n a k a b u k a s a n g m g a kamay. Dinala niya ito sa
monasteryo at tinawag na ‘Bro.’ Nagkaroon ng eleksyon at nanalo angi s a n g
Mayor na kung saan sakim at ganid sa pera. Nais niyang ipagiba ang
m o n a s t e r y o u p a n g magpatayo ng isang casino roon na mariing tinututulan ng mga
pari. Dahil sa alam niyang sagabal sakanyng mga plano si Santino ay ipinadala niya ito
sa isang bahay ampunan at doon may kumuha sakanyang mag-asawa ngunit tinakasan
niya ito dahil narinig niyang gagamitin siya upang kumita ng pera. Ngunit, nais siyang
ipapatay ng Mayor na naging dahilan upang isugod siya sa ospital ng isangt a o .
Gumaling siya at bumalik sa monasteryo. Si Malena naman
a n g n a g i n g d a h i l a n u p a n g mamamatay ang Ina ni Santino, nagkatulakan
sila at nahulog sa bangin at ito ang naging dahilanupang mamatay siya. Tanging
hangad lamang ni Santino ay mahanap ang kanyang Ina. Sasabihin nasana ni Malena
ang tunay na pangyayari ngunit ay nagkaaway sila ni Tilde, ang kabit ng
kanyangasawa. Natulak ni Tilde si Malena at gaya ng kung paano namatay
ang tunay na Ina ni Santino aynahulog ito sa bangin at namatay. Naging
mahirap para sa lahat ang mga pangyayari at sa huli ngakda ay namatay si
Santino sanhi ng isang aksidente.
 “Gumapang ka sa Lusak”
ni: Maryo J. de los Reyes

I. Pagkilala sa May-akda

Tila ang nag-udyok sa may-akda na si Maryo J. de los Reyes

a y a n g m g a p u l i t i k o n a nasusunod ang kanilang mga layaw at adhikain na
masama dahil sa may kapangyarihan silang p i n a n g h a h a w a k a n .
Karamihan sa mga pulitiko ay nakukuha ang kanilang mga
m i t h i i n a t yumayaman dahil sa korapsyon, ipinapakita dito na kahit pilit hadlangan
ang pag-iibigan ay hahanapito ng paraan upang magtagumpay at manaig ang kanilang
wagas na pagmamahalan.

II. Uri ng Panitikan

Ito ay isang dulang drama dahil may layunin itong maghatid ng

k a l u n g k u t a n a t trahedya sa mga manonood at mambabasa. Sa simula pa
man ng kwento ay ipinakita na dito ang paghihirap ng pangunahing tauhan
hanggang sa matapos ang dula.

III. Layunin ng Akda

Layunin ng akdang ito na manuligsa, sapagkat pinakita dito na ang mga pulitiko
ang siyangmay hawak ng lahat dahil sila lamang ang may kapangyarihan na
gamitin ang lahat ng opisyal salahat ng oras at pagkakataon. Layunin din nitong
magbigayng inspirasyon at aral sa manonood natumatangkilik dito.

IV. Tema o Paksa ng Akda

Ang tema o paksa ng akda ay makatotohanan at makabuluhan para sa lahat ng

tao. Dahil satinatampok dito ang ilang mga pangyayari na nasasalamin sa ating
lipunang ginagalawan. Tulad ng paggamit ng pera ng pulitiko sa kaban ng bayan
at pagsubok sa pag-iibigan ng mga pangunahingtauhan. Kung paano nila ito
nilagpasan sa kabila ng kanilang mga balakid sa buhay.

V. Mga Tauhan/Karakter sa Akda

Rachel Mantaring –
pangarap maging isang aktres at siya rin ay maganda kaya namanhindi
nakakapagtaka na magkaroon sa kanya ng lihim na pagtingin ang Mayor sa
lugar nila

Levi –
ginagawa niya ang lahat ng kanyang naisin ngunit ng umibig siya kay Rahcel
aydumaan siya sa isang butas ng karayom sapagkat hinahadlangan siya ng Mayor.
Mayor Edmundo Guatlo
ang Mayor ng kanilang lugar at marami na rin ang kanyangkalokohan na
ginagawa sa loob ng kanyang pamumuno sa kanilang lugar.Ang mga tauhan sa
akdang ito ay anyo ng mga taong likha ng lipunang ginagalawan nito.Dahil
ipinakita ng mga karakter sa akdang ito ang mga kaugaliang nagagawa ng isang tao
sanhi ngkanyang lipunang kinatatayuan.
VI. Tagpuan/Panahon

Ang panahon nito ay sa kasalukuyan at ang tagpuan nito ay sa bayan ng San

Felipe.
VII. Nilalaman/Balangkas ng mga Pangyayari
Ang nilalaman o balangkas ng dulang ito ay kakaiba sapagkat hindi may kakaibang
hatid anga k d a s a m g a m a n o n o o d . M a y k a i s a h a n d i n a n g p a g k a k a p i t n g
m g a p a n g y a y a r i m u l a s a s i m u l a hanggang wakas. Ang natutunan ko sa akdang
ito na dapat ay ipaglaban natin ang ating karapatan salahat dahil bawat indibidwal ay
dapat makamtan ang kanilang mga karapatan.

VIII. Mga Kaisipan/Ideyang Taglay ng Akda

Ang kaisipan o ideya ng akda ay makatotohanang unibersal, likas sa tao at sa lipunan.

Nasabiko ito sapagkat ang loob man at labas ng bansa ay nagkakaroon ng
korapsyon at ang ilan sa mga pulitikong ito ay sinasamantala ang kanialng
kapangyarihan upang masunod ang kanilang layawkahit pa ang mga ito ay
nakakatapak na ng dangal at karapatan ng ibang tao.

IX. Istilo ng Pagkakasulat ng Akda

Epektibo ang paraan ng paggamit ng mga salita at angkop sa antas ng

pang-unawa ng mgamanonood dahil tinangkilik nila ito at tumatak sa isip ng mga
nanood dito.
X. Buod

Magkasintahan sina Rachel at Levi, at nakatakda na silang magpakasal. Si

Rachel ay gustongmaging aktres kaya naman sa kanilang lugar sa San Felipe
ay lutang ang kanyang namumukodtanging ganda. Hindi nakakapagtakang
mahumaling din sa kanya pati ang Mayor dito. Ginawa nglahat ng Mayor upang maging
sa kanya si Rachel. Kahit na alam ng asawa ng Mayor ang ginagawan i t o a y
nagbubulag-bulagan pa rin ito dahil ang tanging hangad lamang niya
a y k a s i k a t a n a t katanyagan. Nagtapos ang kwento ng mabunyag ang mga
kabulastugan at kalokohang ginagawa ngMayor sa kanilang bayan na naging
dahilan upang pagbayaran niya ang kanyang mga nagawangkasalanan para sa
lahat.