UHAW ANG TIGANG NA LUPA

-LIWAYWAY A. ARCEO
I. TAUHAN

I. Anak: Ang tauhan sa

kwento na siyang nagbukas
sa mga papaksain ng mga
iba pang tauhan. Sa
II. kanya din unang umikot ang
kwento na siyang
nagpakilala pa sa ibang
tauhan.Kung papansinin ang
III. pamagat pa lamang ng
kwento ay mapupukaw na
kaagad kung ano o bakit
yun ang pamagat ngunit
IV. habang pinapasadahan ang
kwento matatalakay ang
 pagkauhaw ng anaksa
kanayang pamilya. Hindi
V. nito nararanasan ang saya
ng isang tunay na pamilya
dahil sa kalagayan ng
kanyang ama at ina.
VI. Anak: Ang tauhan sa
kwento na siyang nagbukas
sa mga papaksain ng mga
iba pang tauhan. Sa
VII. kanya din unang umikot ang
kwento na siyang
nagpakilala pa sa ibang
tauhan.Kung papansinin ang
VIII. pamagat pa lamang ng
kwento ay mapupukaw na
kaagad kung ano o bakit
yun ang pamagat ngunit
IX. habang pinapasadahan ang
kwento matatalakay ang
pagkauhaw ng anaksa
kanayang pamilya. Hindi
X. nito nararanasan ang saya
ng isang tunay na pamilya
dahil sa kalagayan ng
kanyang ama at ina.
 Anak
- ang tauhan sa kwento na siyang nagbukas sa mga papaksain ng mga iba pang
tauhan. Sakanya din unang umikot ang kwento na siyang nagpakilala pa sa ibang
tauhan. Kung papansinin ang pamagat pa lamang ng kwento ay mapupukaw na
kaagad kung ano o bakit yun ang pamagat ngunit habang pinapasadahan ang kwento
matatalakay ang pagkauhaw ng anak sa kanyang pamilya. Hindi nito nararanasan ang
saya ng isang tunay na pamilya dahil sa kalagayan ng kanyang ama at ina.

 Ama
 - isa siya sa pantulong na tauhan na kung saan kung susuriin o babasahing mabuti
siya ang dahilan bakit ang lungkot ng ina ay nadarama. Sa pamamagitan din niya
naipakita ng may akda ang mga problema sa kwento, kung bakit dinadanas ng ibang
tauhan ang mga bagay sa suliranin sa kwento. Sa kanya din sinimulan ang suliranin
dahil sa liham na ipinakita palang sa bahagi ng tagpuan.

 Ina
- pantulong na tauhan na kung saan siya ang nagbigay ng emosyon sa kwento sa
una pa lamang na bahagi ng kwento ay ipinakita na ang emosyong kalungkutang
namamayani sa kanya. Mapapansin din na may kaugnayan ang ama at maging ng
kanayang anak ang pag-ikot ng kwento.

II. TAGPUAN

a. POOK
 Aklatan
- Maaring sa tagpuan ng kwento mapupuna ang mga bagay na maaaring
pinagmulan ng mga bagay na tatalakayin sa kwento. Dito ay matatagpuan ang
talaarawan at liham ng ama na ginamit upang buksan ang ang paksa kung saan
matutukoy ang problema o suliranin sa kwento. Dito din naganap ang mga bagay na
di inaasahan, gaya ng mga bagay na doon lamang nadiskubreng ama, ina at ng anak
na siyang bumasa dito. Kung hihimayhimayin ang parteng ito ng kwento makikita na
hindi lamang ang liham ang binanggit o ipinakita, nariyan din ang ang sobre, larawan,
at ang pelus na rosas. Maaaring mabanghay sa pagkakasunod-sunod ang mga
mahahalagang detalye sa tagpuan.

b. PANAHON
 Sa pagkakasunod sunod na ito sa banghay ng tagpuan ipinapakita ang pagkakaugnay
ugnay ngbawat isa na siya ring nagbibigay ng magandang daloy sa kwento nakung
susuriing mabuti ay mayibang mas malalim na kahulugan ang bawat isa na inilihim o
di agad ipinakita ng may akda upangmagkaroon ng oras ang mambabasa na
galugading maiigi ang loob ng kwento sa pamamagitanpalang ng tagpuan.

III. SIMULA
 Sinimulan ni Arceo ang maikling kwento sa pamamagitan ng paglalantad
ng pagpapakahulugan sa pamagat mismo. Sa simula pa lamang ay
ipinaliwang na niya kaagad ang kahulugan ng pamagat. Ang uhaw ng tigang na lupa
ay binigyang kahulugan sa pamamagitan ng anak na uhaw sa pagmamahal ng
kanyang pamilya.

IV. SAGLIT NA KASIGLAHAN

 Sa bahaging ito ang kawilihan ng kwento ay makikita sa pangungulila ng anak sa
pagmamahal ng kanyang mga magulang. Ang kasiglahan ng kwento ay
 sa pamamagitan ng paglalarawan ng anak sa pananabik niya na magkaroon ng
masaya at magandang pamilya, maging ang pagkakaroon ng kapatid ay binanggit din.

V. SULIRANIN
 Paano kaya mapanunumbalik ng anak ang kasiyahan ng kanyangpamilya. Paano
mapipigilan ng anak ang pagiging malungkot ng ina at paano ang gagawin nito
upangmalaman ang totoong nasapit ng ama bakit ganoon na lamang ang kanyang mga
magulang.Suliraninito ng ama ngunit kailangan ang tulong ng anak dahil kung
papansinin ang kalungkutanng ina aynagmula sa ama na siyang tinatalakay ng anak sa
kwento.

VI. KASUKDULAN
 Sa isang liham na buksan ang isang paksa o suliranin. Sa pamamagitan ng liham
mahihinuha sa kwento na may hadlang sa kaligayahan ng ama at ng ina kung kayat
ganun na lamang ang lungkot na nakaukit sa mukha ng ina. Sa pamamagitan din ng
isang larawan mas naintindihan ng anak ang mga pangyayari na isinalaysay sa
kwento."Huwag padala sa simbuyo ng iyong kalooban,ang unang tibok ng puso ay
hindi pag-ibig tuwina."Kung papansinin ang linyang ito mahihinuha na ang dahilan
ng kalungkutan ng ina. Kung gagalugarin ang linya ay makikita ang tunay na dahilan
ng kalungkutan ng ina

 Huwag kang palilinlang sa simbuyo ng iyong kalooban; ang unang tibok ng puso ay
hindi pag-ibig satuwina…Halos kasing gulang moa o nang pagtaliin ang mga puso
naming ng iyong Ina…Mura panglubha ang labingwalong taon…Huwag ikaw
ang magbigay sa iyong sarili ng mga kalungkutangmagpapahirap sa iyo
habang buhay…Sa isang liham nabuksan ang isang paksa o suliranin. Sa
pamamahlgitan ng liham mahihinuha sakwento na may hadlang sa kaligayahan ng
ama at ng ina kung kayat ganun na lamang ang lungkot nanakaukit sa mukha ng ina.
Sa pamamagitan din ng isang larawan mas naintindihan ng anak ang mgapangyayari
na isinalaysay sa kwento."Huwag padala sa simbuyo ng iyong kalooban, ang unang
tibok ng puso ay hindi pag-ibig tuwina."Kung papansinin ang linyang ito mahihinuha
na ang dahilan ng kalungkutan ng ina. Kung gagalugarinang linya ay makikita ang
tunay na dahilan ng kalungkutan ng ina.

VII. TUNGGALIAN
 TAO LABAN SA TAO
 TAO LABAN SA SARILI
Ang larawan sa kahit ang pelus ay hindi yaong hawas na mukha, may ilong na
kawangki ng tuka ng isang loro, maninipis na labi. Sa likod niyon ay nasusulat sa
maliliit at bilugang mga titik sa bughaw na tinta: sapagkat ako'y hindi makalimot.
Ang larawan ay walang lagda ngunit nadama ko bigla ang pagkapoot sa kanya at sa
mga sandaling yaon ay natutuhan ko ang maghinanakit kay Ama. Bakit sa panahong
 ito lamang tayo pinaglapit ng pangyayari. Higit marahil ang aking katiwasayan kung
hindi ka dumating sa aking buhay bagamat hindi ko rin marahil matitiis na hindi
maipagpalit ang aking kasiyahan sa isang pusong nagmamahal. Totoong ang
kalagayan ng tao sa buhay malimit maging sagwil sa kanyang kaligayahan.
 PALIWANAG
Paano kaya mapanunumbalik ng anak ang kasiyahan ng kanyang pamilya.
Paano mapipigilan ng anak ang pagiging malungkot ng ina at paano ang gagawin nito
upang malaman ang totoong nasapit ng ama bakit ganoon na lamang ang kanyang
mga magulang. Suliranin ito ng ama ngunit kailangan ang tulong ng anak dahil kung
papansinin ang kalungkutan ng ina ay nagmula sa ama na siyang tinatalakay ng anak
sa kwento
VIII. KAKALASAN
 Hindi naramdaman ng anak ang pagpasok ng kanyang ina sa aklatan. Ang kanyang
ina ay lumisan sasilid ng walang binitawang anumang kataga ngunit binati siya nito
sa pamamagitan ng pagtapik sa kanyang balikat. Malungkot ang kanyang ina ngunit
pinuntahan pa rin nito ang pwesto kung saan nakahiga ang kanyang ama. Naupo
ang kanyang ina sa gilid ng higaan ng kanyang Ama at ang kaliwang kamay
nito ay kinulong sa kanyang mga palad. Sinabi ng kanyang ama sa kanyang ina na
magaling na siya at nais niyang makalaya sa moog na kaniyang kinabibilangguan.
Ang pangyayaringito’y muling nagpaluha sa kanyang ina.

IX. WAKAS
 Nasa mga palad pa rin ni Ina ang kaliwang kamay ni Ama: Sabihin mo, mahal ko, na
maaangkin ko na ang kaligayahan ko... Kinagat ni Ina nang mariin ang kanyang labi
at nang siya’y mangusap ay hindi kona aming kay Ina ang tinig na yaon: Maaangkin
mo na, mahal ko! Ang init ng mga labi ni Ina ang kasabay ng kapayapaang nanahanan
sa mga labi ni Ama at nasa mga mata man niya ang ilaw ng pagkabigo sa
pagdurugtong sa isang buhay na wala nang luhang dumadaloy sa mga iyon: natitiyak
niya ang kasiyahang nadama ng kalilisang kaluluwa. Naipapakita ang pagmamahal
aking inay sa aking ama.ngunit hindi ko lubos maintindihan kung ano-ano ang ibig
sabihin kung ano ang ipinapahiwatig ng salita ni ama bago siya lumisan. Ngunit
narooon parin ang aking kalituhan sa mga pangyayari

X. TEMA
 Tinalakay sa kwento ang suliranin ng isang pamilya na dahil sa suliraning iyon
ang anak aynauuhaw sa pagmamahal ng kanayang mga magulang. Naghahanap ito
ng tunay na masasabing pamilya. Tinalakay din dito ang suliraning pampamilya na
kadalasang nagaganap sa ating bayan o pamayanan.

XI. DAYALOGO
  Gumamit si Arceo ng pormal na mga pananalita na kinapalooban din ng mga
matatayutay na pagpapahayag gaya ng linyang."Nasa kalamigan ng lupa ang
kaluwalhatian ko."Na maaaring may iba pang lalim ng kahulugan na nais
niyang iparating sa mambabasa kung gagalugarin ng mambabasa.

XII. PANINGIN
 Unang Panauhan (First Person Point of View)

XIII. ARAL
 Habang nandito pa ang ating mga mahal sa buhay ay sikapin nating maging masaya
para sa kanila at pahalagahan natin sila sapagkat pagwala na sila, tayo lang naman
ang magsisisi kung bakit di natin sila inalagaan nung nandito pa sila sa ating tabi.

XIV. BUOD

XV. Gumamit si Arceo ng

pormal na mga pananalita
na kinapalooban din ng mga
matatayutay na
XVI. pagpapahayag gaya ng
linyang."Nasa kalamigan ng
lupa ang kaluwalhatian
ko."Na maaaring may
XVII. iba pang lalim ng
kahulugan na nais
 niyang iparating sa
mambabasa kung
gagalugarin ng
XVIII. mambabasa
XIX. Paano kaya mapanunumbalik ng anak ang kasiyahan ng kanyang
XX. pamilya. Paano mapipigilan ng anak ang pagiging malungkot ng ina at paano ang
gagawin nito upang
XXI. malaman ang totoong nasapit ng ama bakit ganoon na lamang ang kanyang mga
magulang.Suliranin
XXII. ito ng ama ngunit kailangan ang tulong ng anak dahil kung papansinin ang
kalungkutanng ina ay
XXIII. nagmula sa ama na siyang tinatalakay ng anak sa kwento
 Ang kwentong ito ay tungkol sa dalagitang nagkaroon ng mga magulang na
kailanman ay hindi kakikitaan ng paglalambing sa isa`t isa. Para bang walang
namamagitang pag-ibig ang pagsasama. Hanggang isang araw, natuklasan nito na
may mahal palang iba ang ama at matagal na nitong nililihim sa pamilya . Ito ay nang
mabasa ng dalagita ang talaarawan ng ama at makita ang isang larawan ng isang
babae.
 Ngunit ang ina ay patuloy na nag-aalaga sa kanyang ama ng naratay ito sa kabila ng
katotohanang pagtataksil. At bago ito malagutan ng hininga’y hiniling nito ang
pagsang-ayon ng kaniyang kalaguyo sa bagong pagsasama. Sumagot ang kabiyak at
nagkunwang kalaguyo—at pinagbigyan kahit napakasakit pakinggan ang gayong
pagtataksil ng kaniyang asawa o bana.

IKALAWANG GRUPO
INIHANDA NINA:
MARK DENIEL NACENO
PATRICK R. GABBAOAN
HEAVEN KEIAN DALIRE