Ito ay ang sistematikong pag-aaral ng panitikan at ang mga
paraan sa pag-aaral ng panitikan. It ay may iba’t ibang teorya upang mas lalong maunawaan ng mga mambabasa.
Ang katotohanan ay mababakas sa teoryang kaysa sa
kagandahan. Ang mga bagay sa lipunan na ipinapahayag ay dapat makatotohanan.
II. Ano ang teoryang historikal?
Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang karanasan ng isang lipi
ng tao na siyang masasalamin sa kasaysayan at bahagi ng kanyang pagkahubog. Nais nitong ipakita na ang kasaysayan ay bahagi ng buhay ng tao at ng mundo.
Kumikilala sa gampanin ng isang institusyon, may malaking
papel na ginagampanan ang institusyon sa pagbubukas ng daan sa uri ng panitikang dapat sulatin ng may-akda. Ang wika at panitikan ay ‘di dapat paghiwalayin.
Ang akdang sinusuri ay dapat epekto ng kasaysayan na
maipapaliwanag sa pamamagitan ng pagbabalik-alaala sa panahon kinasangkutan ng pag-aaral.
III. Ano ang mga halimbawa nito?
Noli Me Tangere at El Filibusterismo ni Dr. Jose P. Rizal
Ang Tatlong Panahon ng Tulang Tagalog ni Julian Cruz Balmaceda Ang Pagkaunlad ng Nobelang Tagalog ni Inigo Ed Regalado