Geny i genomy

1. Gen - odcinek DNA zawierający informacje o budowie określonego białka, składający

się z kilkuset do kilku milionów nukleotydów. Zbudowane są z odcinków kodujących-
eksonów i odcinków niekodujących – intronów.

2. Genom – kompletny zapis informacji genetycznej danego organizmu;

- bakterie – duża cząsteczka DNA - chromosom bakteryjny – występuje w
nukleoidzie, geny kodują wszystkie informacje niezbędne do życia bakterii;
i małe cząsteczki DNA – plazmidy, geny warunkują przydatne cechy, ale nie zawsze
niezbędne do życia np. odporność na antybiotyki.
- komórki jądrowe (eukariotyczne) – DNA w jądrze komórkowym (informacja o
budowie wszystkich białek), niewiele w mitochondriach i chloroplastach komórek
roślinnych.
Wszystkie komórki organizmu mają identyczny genom. Tkanki różnią się dzięki
aktywności określonej części genów.

3. Chromatyna – długie, cienkie zwinięte nici DNA, buduje chromosomy; podstawowa

jednostką jest nukleosom – fragment DNA nawinięty na białka

4. Chromosom – część chromatyny zawierająca cząsteczkę DNA, w skład której

wchodzi kilkanaście do kilku tysięcy genów; każdy chromosom zawiera
charakterystyczne dla siebie geny ułożone w określonej kolejności.

5. Kariotyp – zestaw chromosomów charakterystyczny dla komórki somatycznej danego

organizmu. W każdej komórce somatycznej danego organizmu występuje taka sama
liczba chromosomów.

chromosomy homologiczne – chromosomy z różnych zestawów, zawierające te same

geny ułożone w tej samej kolejności, pogrupowane w pary

komórki diploidalne – 2n, komórki zawierające podwójny zestaw chromosomów -

komórki somatyczne
komórki haploidalne – n, komórki zawierające pojedynczy zestaw chromosomów –
komórki gamet i zarodników roślin