Professional Documents
Culture Documents
-z gero
Aditz-partizipioari -(e)z gero (instrumental mugagabea + gero) erantsiz eratzen da. Euskalkien
arabera ezketino eta -z gerotan aldaerak erabiltzen dira. Egitura hau baiezko perpausekin baino ez da
erabiltzen. Hona hemen zenbait adibide:
Lana edukiZ GERO, erosi egingo nuke; baina dirurik ez eta ...
Ezean (ezik)
Aditz-partizipioari ezik (ez + partitiboa) edota ezean partikula erantsiz eratzen da egitura hau.
Gorago ikusi dugun -z gero egituraren parekoa dugu, baina hau, hura ez bezala, ezezko perpausekin
baino ez da erabiltzen. Adibidez:
Egitura hauetatik hainbat esapide datoz: izan ezik, besterik ezean ...
-tzekotan
Aurreko ataletan aztertu ditugun egituren aldean, baditu zenbait berezitasun. Batetik, baldintza eta
ondorioan aditz bera edo ekintza bera adierazten denean erabiltzen da egitura hau. Bestetik,
ondorioak adierazten duen ekintza baldintzakoa baino lehen gertatzen denean ere erabiltzen da; -z
gero, ordea, baldintza eta ondorioa, orden horretan gertatzen direnean. Azkenik, gogoan izan
-t(z)ekotan-en azpian nahi edo behar ditugula.
Inorekin ezkontzekotan, zurekin ezkonduko nintzateke.
Egitura hau helburuzko perpausak egiteko ere erabiltzen da maiz. Egitura hau baiezko zein ezezko
perpausak sortzeko erabil daiteke:
Euskalkien arabera, honen ordez, aditz-izenaren gainean eraikitako beste zenbait egitura erabiltzen
dira, hala nola: «-t(z)ez gero», «-t(z)ez gerotan», eta
«-t(z)ekoz».
Bada, ordea, etorkizuna erabiltzerik ere, aditz laguntzailea indikatiboan mantenduz, baina esanahia
aldatu egiten da eta aurreko sailean ikusi dugun T(Z)EKOTANen antzekoa hartzen du. Adibidez:
Juana Bixenta nagusiarekin ezkonduko bazen, amari baimena eskatu behar izan zion.