1.

PAMAGAT: Magandang gabi po muna sa lahat ang bati

naming matamis.
MATALINO VS. MAYAMAN

2.MAY AKDA:
Kami po'y muling maghahandog sa inyo ng
Mula sa panulat nina:
kasiyahan
JULIET ASENITA — nagtanggol sa
Upang ang pagod ninyo sa trabaho ay
panig ng MATALINO; kasamang
maibsan
sumulat ng iskrip si GONIE T. MEJIA
Ginaganap natin ito bawat unang Lunes
RAFAEL A. PULMANO — nagtanggol ng buwan
sa panig ng MAYAMAN
Ang tagisan ng katuwiran na kung
DOMINGO TOLENTINO — namagitan tawagi'y balagtasan.
bilang LAKANDIWA

3. SANGUNIAN:
Para kay Ginoong Robert Generao ng FT
GOOGLE Construction

4. TALASALITAAN: Tugon sa katanungan niya'y igagawad

namin ngayon
Tagisan, tinugon, idadako, maihayag,
daratal, nagmamaktol, tugatog at pag- Marami pong salamat sa panawagang
aatubili. kanyang tinugon

5. ISTRANIHEYA: Ang paksang iminungkahi niya'y idadako

sa kuwestyon.
LAKANDIWA (Pagbubukas)

Si Ka Domeng po ito, ang inatasang

Muli ang Balagtasan ay maging Lakandiwa
sumasahimpapawid
Na siyang papagitna at hahatol sa
Kababayang minamahal, ilakas ang radyo't dalawang maghihidwa
makinig
Para naman inspirado, ang kaba ko ay
Dalawang magaling na makata, mawala
Balagtasa'y ihahatid
Maaari bang makahiling ng palakpakang Sa matunog na palakpak siya'y ating
masagana! suubin!

Sa matunog nyong palakpak, ang sukli ko

ay salamat
MATALINO (Pagpupugay)
Dalawang angkan ni Balagtas ang siya
ngayong maghaharap
Ang likas na kakayahang taglay ay walang
Ang tagisan ng talino ngayong gabi'y
katumbas
magaganap
Kaya sa matalino ang mariin kong sagot na
Pakinggan nating mabuti nang
ihahayag
maunawaan nyong tiyak.
Pero bago muna, hayaan nyo bati ko'y
maigawad
Akin na pong ihahayag ang paksa ng
Maligayang pakikinig, magandang gabi po
balagtasan
sa lahat.
Na ang tema'y sino nga ba ang mas sikat at
higit na hahangaan?
Ang may angking likas na talino o ang
isang mayaman? LAKANDIWA
Ating sasagutin ngayon nang malutas ang
katanungan.
Taga-Dupax, Nueva Vizcaya po ang black
byuting paraluman
Matapos na maihayag ang katanungang Likas sa dugo't lahi niya ang walang takot
tutugunin kung lumaban
Ang dalawang maghihidwaan ay atin nang Pakinggan naman natin ang makatang
palitawin makakapingkian
Si Juliet Asenita ang siyang unang Iniwan niya ang mag-iina upang tayo'y
tatawagin matugunan.
 Sa pagpapakilala pa lang sa dalawang
magpipingkian
Taga-Binan, Laguna po ang haharap na
makata Ay tila ba mainit na ang kanilang labanan

Nakilalang magaling din sa larangan ng Para naman ang pananabik nyo ay hindi
pagtula mabitin
Si Ralph Pulmano po, guwapo na may Sila pong dalawa ay atin nang pagitnain.
itsura pa

Salubungin natin siya ng palakpakang

masagana!
MATALINO (Unang tindig)

Musmos pa man tayong bata'y pangaral na

MAYAMAN (Pagpupugay)
ng magulang
Ang talino'y kabahagi sa magandang
Salamat po, Lakandiwa at sa bayang pamumuhay
nakikinig
Ito'y isang katangiang tataglayin habang
Ako po ay bumabating buong galak, buhay
kinikilig!
Karunungan ay hagdanan sa pag-abot ng
Sa kalaban ko po namang madilim din tagumpay.
yaong kutis
Kung sya po'y sa matalino, sa mayaman
Ang bansa ay umuunlad kung dito'y
ako'y bilib.
nanunungkulan

Malawak ang nababatid, di kapos ang

kaalaman
LAKANDIWA Ngunit kung ang namumuno'y masalapi
ngunit mangmang
Magagapi ang pag-asa ng kanyang
sinasakupan.
 LAKANDIWA

Sa karandamang mapanganib, lalapitan ba

ay sino?
Ang panig po ni Juliet ay narinig ninyo
Di ba dalubhasang duktor sa lunas ay
Higit na sisikat at hahangaan ay itong
sigurado?
matalino
At sa mga paaralan, nagsisilbi'y mga guro
Pakinggan naman po natin ang makatang
Dunong nila ang sandata nang tayo ay si Ralph Pulmano
mapanuto.
Ihatid po natin siya ng palakpakang
masigabo!
Sariwain naman natin sa gunita ang
lumipas
Sa dayuhang mananakop lumaya ang
MAYAMAN (Unang tindig)
Pilipinas
Ito'y dahil sa utak ng isang henyo at
pantas Kalaban kong paraluman ay masyado pong
seryoso
Kay Gatpuno Jose Rizal na dunong ang
itinumbas. Baka labis pong magdamdam kapag dito ay
natalo
Yamang paksa nami'y tungkol sa mayama't
Maliwanag ang sagot ko sa tanong na
matalino
tinutugon
Hayaan nyong sa inyo po ako muna ay
Ang marapat na hangaan ay yung mga
magkwento.
marurunong

Kahit ikaw ay mayaman, kung ulo mo ay

mapurol
Kasikatan ay mailap, salapi man ay igugol.
Ang pulubing matalino at mayamang di
marunong
Isang araw ay nagtagpo sa labas ng
Mandaluyong
Mayaman ay walang kaya sa diskurso at Balagtasa'y hindi laging labanan ng
diskusyon mauutak
Pagsapit ng tanghalian, matalino ang Kung minsan din, nagwawagi'y ang
syang gutom. makatang may pambayad!

Sa byahe ng Continental Airlines, minsan,

nagkatabi
LAKANDIWA
Matalinong contract worker at mayamang
negosyante
Iyan po ang katuwiran ng makatang taga-
Ang bitbit ng matalino'y diploma at
Binan
pasaporte,
Lalo daw sikat at dapat hangaan ay yung
Ang mayaman, pasalubong na pinakyaw sa
mga mayayaman
Duty Free.
At para naman lalo nating ito'y
maunawaan
Matalino'y nag-aabroad, tinitiis yaong
Magpapatuloy po sila at atin namang
hirap
palakpakan!
Mayaman din, nag-aabroad, para naman
magpasarap
Sino nga ba sa dalawa ang mas lamang at
mas sikat? MATALINO (Ikalawang tindig)
Kahit sa tulad kong mangmang, ang sagot Malabo po ang pananaw sa tunay na
po'y maliwanag. nagaganap

Nitong aking katunggaling panalo ang

siyang hangad
May oras pa, katalo ko, upang ikaw'y
makaatras Magagawa bang gutumin ang may utak at
ng lakas?
Balutin na ang dila mo habang di pa
nagkakalat O baka po nagbibiro dahil siya ang
babagsak!
Marunong ang naglilingkod sa negosyo ng MAYAMAN (Ikalawang tindig)
mayaman

Upang lalo pang lumago sa panahon mang

Katalo ko'y kay-aga pong kasalana'y
daratal
'kinumpisal
Ano kayang mangyayari kung wala yaong
Inamin pong ang may aral, lingkod lamang
may aral?
ng may yaman
Baka itong masalapi'y hahantong sa
Pag nagsara ng negosyo ang mapera't may
basurahan.
puhunan
Ang kawawa'y ang marunong na kawaning
Ang dalawa'y naisipang mag-aplay swelduhan lang!
patungong langit
Ang marunong ay pumasa sa ginawang
Bilib ka sa matalino, ganyan din si Eba't
pagsusulit
Adan
Nang mayaman ay lumagpak, kay San
Paraiso'y nakamtan na, wala pa ring
Pedro iginiit
kasiyahan
Limpak-limpak niyang salapi, sa impyerno
Sa hangad na magmarunong, nilabag ang
siya'y napiit.
kautusan
Pati dunong ng Maylikha ay nais na
Yaman ba ang magdadala sa tugagog ng mapantayan!
pangarap?
Ang kinang ba ng salapi sa paghanga ay
Kahit ubod ka ng galing at nuno ng
pambihag?
karunungan
Dahil yata puro pera sa katalo'y nasa utak
Yagit ka ring ituturing hangga't di ka
Pati yaong baluktot na'y tuwid pa ring yumayaman
sinusulyap.
Ang taginting ng salapi ay musika sa
lipunan
Pag tama mo sa swipistik, daig mo pa ang Muli ay tumindig at sa labanan ay
superstar! pumagitna
Ihatid naman natin sila ng palakpakang
pampasigla!
Kayamanan, pag labis na, marami ang
natutuwa,
Matatag ang ekonomiya, masagana itong
bansa
MATALINO (Ikatlong tindig)
Ang dunong ng isang tao, pag sumobra ay
masama,
Mahirap pong umunawa ang makatang
Sa mental po humahantong, nagbibilang na
mukhang pera
ng tala!
Ang sabi ko, ang may aral, sa mayaman ang
nagdadala

Kung sa mental humahantong ang may

LAKANDIWA dunong na sumobra

Sa walang alam pagkat tanga, may ospital

nga ba kaya?
Sandali muna akong sa labanan ay
papagitna
Ang sagutan ng dalawa'y nagiging pabigla- Sobrang silaw sa salapi ay malaking
bigla kapintasan
Para bang mga teksas, sa kulunga'y Pagkat walang itatangi kundi yaong
nagwawala kumikinang

Sa pagnanais na makasipa at makatuka! Dahil dito'y nalilimot sa puso ang

kabutihan

Nang dahil din po sa pera, nandyan ang

Ang nais ko't hiling sa dalawang
kapalaluan.
naghihidwa
Sana ang hinahon sa inyo'y hindi mawala
Ang buhay natin sa mundo, kung inabot ng
finished contract
Kaluluwa ng may dunong sa langit ay
natitiyak
Dahil sinamba ng mayaman, ginto, salapi
at pilak,
Na-cancel ang entry permit, inabot ay
hanggang ulap.
Made-deport sa impyerno pagkat passport
pala'y peke!
Tigilan na ang pagsabing matalino'y syang
may dala
Sa mayaman, pagkat baka makulitan ang
balana
Pasalamat ka na lamang, kaydami ng may
diploma

Kinakalawang ang utak, walang

trabahong makita!
MAYAMAN (Ikatlong tindig)

Wala nga pong pagamutan sa mapurol ang

isipan MATALINO

Dahil hindi pa po sira, pwede pa ring

pagtyagaan
Katunggali ang nagsabing ang tanga ay
Ang malungkot ay sila pang ignoranteng naloloko
kababayan
Matuwid ang kahulugang dapat
Ang madaling naloloko ng rekruter na magpakatalino
maalam!
Si Abraham at Isaac maging si Job ay may
ulo

Hindi lahat ng may pera'y sumasamba sa Kaya sila nagsiyaman, dahil hindi mga
salapi, bobo.

Tulad ni Job, mas maraming sa D'yos

Ama'y nagpupuri
Hindi ka ba nagtataka? Sikat ka't
Kalulwa ng may talinong sa kapwa ay hinahangaan,
nanduhangi
Kahit ikaw ay mahirap, talino mo'y sa
bigkasan
Talo mo pa si Ayala, Sarmiento at
MATALINO
Lardizabal,

Marami sa 'yong nakikinig dahil sa iyong

kaalaman! Di katumbas ng halaga ang magandang
kalooban
Iyan namang salapi mo'y palamuti lang ng
katawan
MAYAMAN
Di sa panlabas na anyo nakikita ang
katinuan
Bakit ko ba hahangaring ako'y maging Kundi sa gawa ng taong may inaangking
marunong pa kaalaman.

Gayong halos lahat naman, nabibili na ng

pera

Talino ng abugado, duktor, hilot,

MAYAMAN
kumadrona

Ay may presyong kagaya rin ng kakaning

tinitinda! Ako yata ay naligaw sa labanang
napasukan
Akala ko, paksa dito'y sino'ng sikat,
Sa labanang pasikatan, sino'ng unang
hahangaan?
papansinin?
Kayamana'y panlabas nga, sapagkat ang
Sino nga ba'ng hahangaan kung dalawa'y
kalooban
pagtabihin?
Ay di tayo ang hahatol, yan ay D'yos lang
Matalinong mukhang engot dahil pobre at
ang may alam!
gusgusin?

O mayamang mukhang "genius", pagkat

porma'y mamahalin?
MATALINO

Ako pa raw ngayon itong pang-unawa'y

kinukulang
Sa landas mang pagkalinis, ang mangmang
ay naliligaw Magkano ka? Sabihin mo, matahimik ka na
lamang!
Ang paghanga sa marunong, maingat sa
daraanan!

MATALINO
MAYAMAN

Katalo ko'y di lang bobo, abusado pa rin

pala!
Ngayo'y di na mayaman ang binubugbog ng
kalaban
Sa marunong versus mangmang napalihis
ang usapan!
MAYAMAN

Sagot ko na ang ticket mo, may pam-pocket

MATALINO money ka pa!

Kamangmangan ng mayaman ang siya

kong tinutukoy
MATALINO
Mahirap makaintindi, kalaban ko'y
nagmamaktol!
Marunong ang hahangaan, di mayamang
walang alam!

MAYAMAN
MAYAMAN Dahil daw sa talino, nakilala ang ating
bansa
Talino raw ang puhunan sa buhay ay
Sa gobyerno ay kaydaming matalinong
pakikibaka
magnanakaw!
Matalino raw ang siyang sikat at
hahangaang talaga.

LAKANDIWA
At si Ralph Pulmano po sa panig ng
mayaman

Akin na pong pipigilin ang talaktakan ng Dahil daw sa yaman, sisikat ka at

dalawa hahangaan

Ako namang Lakandiwa ang papasok sa At kung mayaman ka, magpakahirap ay di

eksena na kaylangan

Ang hiling ko sa dalawang makata ay Tila may katwiran din ang makata ng
magkamay na Binan.

At sa inyo, mga kababayan, palakpakan

muli sila!
Kung ang talino'y ginamit sa mabuting
paraan

Mahirap man ang humatol ay akin nang Walang pagsalang ito'y dapat nating
gagawin hangaan

Sa katwiran ng dalawa na mahirap arukin Ngunit kung ginamit ito sa kapwa ay

panlalamang
At sapagkat ang dalawang ito'y kapuwa
magagaling Bagkus ay dapat pang ito ay pintasan.

Marahil ay mahihirapan akong matuwid

nila'y limiin.
Hahangaan mo rin ba ang isang mayaman

Kung wala namang malasakit sa kapwang

Sa panig ng matalino na si Juliet Asenita nahihirapan?
Datapwa't kung ang yaman ay ginamit sa
katuwiran
Walang pag-aatubili, sisikat siya at
hahangaan.
C.TAUHAN:
JULIET ASENITA — nagtanggol sa panig ng
MATALINO; kasamang
sumulat ng iskrip si GONIE T. MEJIA

RAFAEL A. PULMANO — nagtanggol sa

Kung sa tugatog ng tagumpay ay
marunong ang kailangan
Datapuwat kakailanganin din ang
puhunan ng mayaman
Yaman ang magpapakilos sa matalinong
tauhan
Ngunit matalinong tauhan din,
magpapatakbo ng negosyo ng mayaman.
panig ng MAYAMAN
DOMINGO TOLENTINO — namagitan bilang
LAKANDIWA
7.EPEKTO SA MAMBABASA:
MASMAUUNAWAAN NATIN NA MAS
MAHALAGA ANG TALINO DAHILKUNG
WALA KANG TALINO WAL KADING
YAMAN NA MATATAMASA.
8.KONKLUSYON:
SINO ang mas sikat at higit na dapat hangaan:

MATALINO o MAYAMAN?
Ang paksa ay sino nga ba ang higit na
hahangaan 9.ARAL: KAILANGAN MONG MAGING
MATALINO UPANG MAKAMIT MO ANG
Ang may angking talino ba o ang isang YAMAN.
mayaman?
Narito ang hatol ko sa dalawang
naghidwaan:

Patas po ang naging laban, sila'y ating

palakpakan!

6. PAGSUSURI:
A. PAMAGAT:

MATALINO VS. MAYAMAN

B.TAGPUAN:

PARKE