Tussen Kunst en Kitsch

Discipline Verslag

Naam: Femke Verhoef

Klas: A6A
Docent: J. Meijer
Datum: 13-01-2020
 Inleiding
 Discipline 1: Grafische vormgeving
 Discipline 2: Architectuur
 Discipline 3: Design
 Discipline 4: Muziek
 Discipline 5: Fotografie
 Discipline 6: Literatuur
 Eindconclusie
In dit verslag ga ik erachter komen wat voor mij kunst en wat voor mij kitsch betekent. Dat
doe ik aan de hand van twaalf voorbeelden uit zes verschillende disciplines. De disciplines
zijn: grafische vormgeving, architectuur, design, muziek, fotografie en literatuur.
De twaalf voorbeelden uit de disciplines heb ik zelfgekozen en representeert al een gedeelte
van mijn mening. Vaak is het voor mij moeilijker om een afbeelding uit te zoeken, zodat ik
daarbij mijn mening kan gaan vormen, dan dat het beargumenteren van mijn mening.
Ook zul je in dit verslag woorden voorbij zien komen die uit de begrippenlijst van kunst
komen. Met deze begrippen probeer ik nog duidelijker te maken wat voor mij het verschil
dan is, op basis van bepaalde aspecten, tussen kunst en kitsch.
Het moeilijkste van dit verslag zal waarschijnlijk zijn waarom ik iets vind. En ook moet ik
mezelf de vraag blijven stellen ‘’waarom’’ om zo een beeld te krijgen wat het voor mij nou
echt betekent en wat het dan ook concreet inhoud.
 Afbeelding 1

Afbeelding 2

Wat is kunst en kitsch volgens mij in de grafische vormgeving. Als eerste wilde ik weten wat
is nou grafische vormgeving, want dan kan je makkelijker 2 voorbeelden zoeken die voor mij
van toepassing zijn. Grafische vormgeving is het visueel vormgeven van ideeën met als doel
om mensen iets mee te delen. Je hebt hierbij zowel creativiteit als technische vaardigheden
voor nodig.
Voor mij is afbeelding 1 op de roltrap van de metro kitsch en afbeelding 2, de graffiti op de
Berlijnse muur, kunst.
Ik vind dat de afbeeldingen op de roltrap wel helpt bij het mededelen van de boodschap aan
de mensen, maar er is geen grote creativiteit nodig om deze afbeeldingen te maken. De
afbeeldingen zijn in opdracht van een overheid voor de veiligheid van de inwoners, er is
daarom geen creativiteit nodig want je moet je aan bepaalde eisen houden en volgens het
boekje werken zodat aan de eisen van de klant wordt voldaan. Ook zie je hier een duidelijk
kleurcontrast. Dit contrast is bedoeld om de mensen die het zien ergens op te attenderen. V
Daarom vind ik het kitsch, omdat er geen creativiteit van te pas is gekomen en ook geen
aparte kleurcontrasten, maar alles wordt volgens de regels gedaan. En als het via regels gaat
kan iedereen het.
Afbeelding 2 daarentegen vind ik wel kunst, omdat de kunstenaar iets duidelijk probeert te
maken met zijn visuele kunst en daarbij heeft hij zijn creativiteit gebruikt. Hij gebruikt die
creativiteit om zijn verhaal beeld te geven. In zijn proces heeft hij waarschijnlijk gedacht:
‘Hoe ga ik dit nu laten zien?’ Op afbeelding 2 is de muur weergegeven met daartussen de
mensen die van Oost naar West willen reizen, maar er niet doorheen mogen. Ze zitten dus
vast tussen de muren met z’n allen. Ik vind dit kunst omdat je goed moet nadenken over de
visualiteit van het beeld en omdat het is gedaan met graffiti. Het gebruik van graffiti is ook
een vak apart. Met de graffiti is het ook lastiger om kleurcontrasten te maken, maar het is
de kunstenaar hier wel gelukt om leven in zijn kunstwerk te brengen. Dus in dit geval vind ik
de creativiteit, het denkproces erachter en het ambacht dat het verschil maakt voor kunst
en kitsch.
 Afbeelding 3

Afbeelding 4

In deze discipline heb ik weer twee voorbeelden gezocht. Afbeelding 3 is voor mij kitsch,
omdat het om de ‘normale’ architectuur gaat. Daarmee bedoel ik dat het een standaard is
die door architecten een beetje wordt veranderd zodat het aan de wooneisen van de klant
voldoet. Deze normale architectuur is ook niet innovatief bedoeld, maar puur voor
woongelegenheid. Het zou wel eventueel kunnen dat architecten andere materialen
gebruiken waardoor het een beetje innovatief wordt. Maar voor mij betekend innovatief
niet alleen de materialen die worden gebruikt maar ook de vormen. De vorm van een
gebouw kan soms lastig zijn om een gebouw stevig te laten zijn, maar toch ook een aparte
vorm te laten hebben. Neem de vorm van afbeelding 4. Wat je wel ziet bij het huis van
afbeelding 3, is dat er is gedacht aan de hoeveelheid licht dat er naar binnen komt. Door het
hout met wit en glas af te wisselen krijg je een ruim gevoel als je binnen in het huis zou
staan. En op een afbeelding kan je niet helemaal zien van wat voor soort materiaal een
gebouw is gebouwd, maar als ik kijk naar wat de vorm representeert lijkt het mij dat ze
milieubewuste materialen hebben gebruikt. Daarmee bedoel ik dat het hout is hergebruikt
en dat met het maken van een aantal materialen dat er rekening mee is gehouden met de
uitstoot. Maar buiten deze dingen is het toch wel kitsch, omdat het in het alledaagse leven
vaker wordt gebruikt.
Afbeelding 4 is voor mij kunst op het gebied van architectuur, omdat er ‘normale’ vormen
worden gebruikt maar door de combinatie ervan lijkt het toch niet op de ‘normale’ vorm.
Op afbeelding 4 kan je zien dat er een groter creatief denkproces in zit. Ook hebben deze
gebouwen niet altijd als doel om mensen in te laten in te wonen, maar ook om een bepaald
beeld neer te zetten of als kunstproject. Verder zie je dat het gebouw ook veel groen bevat,
waardoor het lijkt dat het een ecologisch huis is. Een ecologisch huis houdt rekening met de
natuur. Dus met het bouwen worden ook de materialen ecologisch verantwoordt. Door de
complexiteit van het gebouw van afbeelding 4 vind ik dat het kunst is en het gebouw op
afbeelding 3 kitsch.
 Afbeelding 6 Afbeelding 5

Bij de discipline design heb ik gekozen voor twee banken. Design kan je namelijk met allerlei
dingen hebben zoals op kleding of op een stof. Maar ik heb vanuit de design hoofdcategorie
gekozen voor meubels. En door deze twee banken wil ik het verschil voor mij aanwijzen
tussen kust en kitsch.
Afbeelding 5 vind ik kunst, omdat het niet een bank is die je zo in de winkel zou kunnen
kopen. De bank is ook niet in een standaard vorm maar wel zo gemaakt dat je kan
herkennen dat het een bank is. De kunstenaar heeft een mix gebruikt van stalen pijpen en
paarskleurig schuim. Doordat het schuim door elkaar verweven zit lijkt het alsof het is
gebreid en daarna aan de stalen pijpen is bevestigd. De bedenker gebruikt dus andere soort
stoffen dan je zou verwachten bij een ‘standaard’ bank. Een standaard bank is voor mij
hetzelfde als een bank die je zo in de winkel kan kopen als consument. Verder heeft de
kunstenaar niet een bank neergezet, maar een kunstwerk. Hij heeft alles zo bij elkaar laten
komen dat het wel op een bank lijkt, maar het zou ook kunnen zijn dat het niet een bank is.
Afbeelding 6 is dan voor mij kitsch, want het is een oude bank die ook wel vintage wordt
genoemd. Vintage betekent oude spullen met een hernieuwende blik waardoor het weer
populair wordt en de vintage spullen zijn kenmerkend voor hun tijd. Verder is het een bank
die je zo zou kunnen kopen in de winkel als consument. Daarnaast is de bank geen moeilijk
design er zit wel wat denkwerk ik maar het is meer een vorm van ambacht dan een vorm
van kunst. De bank van afbeelding 5 heeft wel een groter denkproces en dan vooral op het
gebied van creativiteit. De kunstenaar ervan wilde waarschijnlijk van een normaal voorwerp
een vernieuwend design maken, zodat hij wel het alledaagse voorwerp laat zien maar dan in
een ander jasje.
Kortom voor mij betekend kunst in dit geval het creatieve denkproces erachter en de
exclusiviteit van het voorwerp. En kitsch is in dit geval een voorwerp dat niet helemaal aan
de standaard norm voldoet maar waar toch te weinig creativiteit in heeft gezeten om het
kunst te kunnen noemen.
Afbeelding 7 – Noisecontrollers; The Night Afbeelding 8 – Chopin; Nocturne op.9 No.1

Voor deze discipline heb ik gekozen voor twee verschillende nummers. Allebei komen ze uit
een heel ander tijdperk en dat maakt het misschien wat lastiger om te vergelijken, omdat ze
vroeger nog geen nummer hadden zoals het nummer op afbeelding 7.
Ik vind afbeelding 8 met het nummer van Chopin in dit geval kunst, omdat de verschillende
melodieën die samenvallen en een aantal verschillende muziekinstrumenten die je hoort
moeilijk zijn om zo te kunnen bespelen. Chopin heeft veel talent om bepaalde
muziekinstrumenten te kunnen bespelen en ze dan zo samen te laten komen dat het goed
bij elkaar klinkt. Wat ik goed vind klinken is natuurlijk subjectief, maar in mijn geval betekent
het dat het goed in elkaar overloopt. Dus van harder naar wat zachter en dat dan
afwisselen. Wat ook maakt dat ik dit kunst vind is omdat het voor die tijd nieuw was en dat
er heel veel tijd in heeft gezeten om het op te schrijven en te componeren. Je merkt ook in
het nummer dat het ritme wat langzamer en vrediger is en dat komt weer mooi overeen
met de melodie.
The Night van Noisecontrollers vind ik kitsch, omdat het niet om de samenhang van de
muziek gaat maar om mensen die het nummer luisteren en bepaald gevoel van euforie bij te
brengen. Het aantal beats per minute is ook bijna 20x zo hoog als bij het nummer van
Chopin. Tuurlijk heeft het de makers van The Night veel werk gekost om het nummer te
vormen, maar ze kunnen wel makkelijker te werk gaan en dingen uitproberen met een
computer. Chopin had dit niet waardoor ik zijn werk meer als ambachtelijk zie. En als laatste
het ritme. Het ritme is bij afbeelding 7 meer om iemand aan het dansen te krijgen dan er
met een goed oor naar te luisteren. Chopin had wel de intentie dat mensen met aandacht
naar zijn muziek zouden moeten luisteren.
 Afbeelding 9

Afbeelding 10

Bij deze discipline heb ik gekozen voor twee foto’s die onderwater zijn genomen.
Afbeelding 9 is een onderwaterfoto van het onderwaterleven en afbeelding 10 is een
onderwaterfoto met een model.
Ik vind afbeelding 9 kitsch, omdat het camerastandpunt niet spectaculair is en de elementen
die er te zien zijn, zijn makkelijk vast te leggen. Daarna vind ik dat het licht dat er op de foto
te zien is is niet heel anders er valt namelijk overal evenveel licht op. Dat maakt het dus
minder speciaal en het lijkt alsof de fotograaf niet echt heeft nagedacht over de compositie,
omdat het heel erg standaard en simpel is.
Bij afbeelding 10 daarentegen zie je wel een duidelijke compositie. Het model staat in het
licht in het water en het koraal staat in het donker. Je ziet dus ook een duidelijk
kleurcontrast in de foto naar voren komen, namelijk licht en donker. Verder zie je ook dat
het camerastandpunt lager is waardoor de fotograaf een beetje vanaf onderen fotografeert.
Dit geeft het effect dat je op moet kijken naar het model en dat geeft een sterke houding
aan de foto. Daarom vind ik afbeelding 10 kunst.
Dus als ik kijk naar wat voor mij het verschil is tussen kunst en kitsch op het gebied van
fotografie, dan is het de gedachte die achter de foto zit. Zoals hoe er is nagedacht over de
kleurcontrasten en de compositie van het geheel, maar ook is de originaliteit van de foto
belangrijk en het camerastandpunt. Met originaliteit bedoel ik dat er mensen of voorwerpen
op de foto staan in een combinatie of alleen die niet veel voorkomt. Daardoor is het extra
lastig om dat in beeld te krijgen en moet er meer moeite gedaan worden voor het perfecte
plaatje.
 Afbeelding 12
Afbeelding 11

In deze twee voorbeelden van literatuur heb ik een heel oud gedicht genomen en een gedicht dat
redelijk recent is en hoort bij een nieuwere stroming in de literatuur.

Hierin vind ik afbeelding 11 kunst, omdat het een gedicht is dat inhoud heeft. Het gaat namelijk over
een schrijver en die vraagt aan zijn geliefde of ze samen een nest kunnen gaan bouwen, oftewel hij is
hartstikke verliefd op haar. Het gedicht is heel oud en is in het oud Nederlands geschreven door een
monnik. Deze monnik heeft als inspiratie zijn geliefde gebruikt en heeft het daarna met een veer en
inkt op een vel papier geschreven. Er is sprake van een samenhang, want hij gebruikt beeldspraak
om zijn gedicht aan haar kleur te geven en om een boodschap door te geven. Maar er is niet echt
spraken van een ritme of een vorm. Het is namelijk maar één zin. Waarom ik dit dan toch kunst vind
is, omdat het een heel oud gedicht is en de schrijver ervan kan je niet vragen wat hij nou werkelijk
heeft bedoeld met het gedicht, want de schrijver is al overleden. Daardoor krijgt het zinnetje een
bepaalde mysterieuze en authentieke sfeer en maakt het hem speciaal en dus kunst.

Bij afbeelding 12 zie je een nieuwere stroming in de literatuur, namelijk klank gedichten. In deze
gedichten gaat het niet zozeer om wat de woorden vertellen, maar wat de klanken te vertellen
hebben. In het geval van afbeelding 12 lijkt het te gaan over bommen en dingen die kapotgeschoten
worden. Een soort oorlog. Ik vind dit kitsch, omdat het niet een hele diepe inhoud heeft het brengt
geen groot verhaal met zich mee. En dat komt gedeeltelijk omdat ik meer ben van de oude
gedichten. In die gedichten zitten rijm en zinnen en die vertellen iets en niet de klanken. Dus ik vind
afbeelding 12 wel creatief, maar het is geen kunst want zelfs een kleuter kan dan een poëtisch
verhaal vertellen. De vorm is wel duidelijk, het zijn allemaal klanken en die vormen het gedicht. En
de taal is wel gewoon Nederlands, maar het zijn niet echt woorden maar meer uitdrukkingen ineen
klank.
In dit verslag ben ik erachter gekomen wat voor mij het verschil is tussen kunst en kitsch. Ik
heb het geprobeerd uit te vogelen door middel van 6 disciplines met 12 voorbeelden te
beargumenteren wat ik er mooi of bijzonder aan vond. Het blijkt dat voor mij een duidelijk
verschil zit tussen kunst en kitsch. Kunst is voor mij iets ambachtelijks en iets wat origineel
is, dus niet zo vaak voorkomt. Daarbij is kunst ook veel creatiever en kijk je meer ook
‘’outside the box’’. Kitsch is dan meer voor mij dat het makkelijk gemaakt kan worden, het
is volgens de regels en heel erg toegankelijk voor de gewone consumenten om het te kopen
in de winkel. En in het geval van muziek is het dus net iets anders. Want door de nieuwe
verbeteringen kan je veel creatiever zijn, maar dan draait het meer om de elegantie van een
lied en in dit geval dan Chopin. Het talent dat je nodig hebt om zoiets neer te zetten.
Toch blijkt wel dat het voor mij per discipline verschild wat de definitie is van kunst en
kitsch, omdat er zoveel verschillende mogelijkheden zijn vanuit welk perspectief je het
bekijkt. Als je naar iets kijkt heb je al vaak een mening maar als je dan aan het
beargumenteren bent waarom het zo is dan verander je toch weer van mening. Het is
namelijk moeilijk om te zeggen waar de grens ligt tussen kunst en kitsch.
Wel kan ik zeggen dat ik meer heb geleerd en dan vooral waarom ik iets vind en dat kan
later van pas komen. Door de hele tijd bij mezelf door te vragen leer ik ook mezelf kennen.
Waarom vind ik nou iets mooi of lelijk en waarom is het in dit geval zo.