SS I PP - Istorija 2018 PDF

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
УНИВЕРЗИТЕТ "СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ"-СКОПЈЕ
ФИЛОЗОФСКИ ФАКУЛТЕТ
ПРОЕКТ
ЗА ИЗМЕНИ И ДОПОЛНУВАЊА НА ЧЕТИРИГОДИШНА (240 КРЕДИТИ)

СТУДИСКА ПРОГРАМА ПО ИСТОРИЈА ОД I (ПРВ) ЦИКЛУС НА
СТУДИИ НА ФИЛОЗОФСКИ ФАКУЛТЕТ
Скопје,
Мај 2017 година

СТУДИСКА ПРОГРАМА ПО ИСТОРИЈА
I СЕМЕСТАР
Задолжителни предмети
р. бр. КОД НАСЛОВ НА ПРЕДМЕТОТ КРЕДИТИ ЧАСОВИ
1. И1-З Вовед во историјата 6 3+2
2. И2-З Историја на Стариот век 1 6 3+2
3. И3-З Историја на античките Македонци 1 6 3+2
4. Изборен предмет за I семестар 6 2+1
5. Изборен предмет од листата на УКИМ 6 2+1
Вкупно 30
Изборни предмети за I семестар

1. И4-И Увод во античката култура 6 2+1
2. И5-И Антички државни уредувања 6 2+1
II СЕМЕСТАР
1. И6-З Историја на Стариот век 2 6 3+2
2. И7-З Историја на античките Македонци 2 6 3+2
3. И-ПС8-З Психологија 6 3+2
4. Спорт и здравје 0+2
5. Изборен предмет за II семестар 6 2+1
Вкупно 30
Изборни предмети за II семестар

1. И9-И Увод во античката историографија 6 2+1
2. И10-И Историја на Римската империја 6 2+1
III СЕМЕСТАР
1. И11-З Историја на Европа, V–XI век 6 3+2
2. И12-З Историја на Балканот, VI–XII век 6 3+2
3. И13-З Историја на средновековна Македонија 6 3+2
4. Изборен предмет за III семестар 6 2+1
Вкупно 30
28
Изборни предмети за III семестар
1. И14-И Помошни историски науки 6 2+1
2. И15-И Историска географија 6 2+1
3. И16-И Средновековна Македонија - духoвна 6 2+1
култура
IV СЕМЕСТАР
1. И17-З Историја на Европа, XI–XV век 5 3+2
2. И18-З Историја на Балканот, XIII–XV век 5 3+2
3. И19-З Историја на Византија 5 3+2
4. Изборен предмет за IV семестар 5 2+1
5. Изборен предмет за IV семестар 5 2+1
Вкупно 30
Изборни предмети за IV семестар

1. И20-И Историја на предмодерна ренесансна 5 2+1
Европа
2. И21-И Балканското благородништво во 5 2+1
Средниот век
3. И22-И Византијци – приватен живот 5 2+1
V СЕМЕСТАР
1. И23-З Светот во Новиот век 1 6 3+2
2. И24-З Балканот во Новиот век 1 6 3+2
3. И25-З Македонија во Османскиот период 1 6 3+2
4. Изборен предмет за V семестар 6 2+1
5. Изборен предмет за V семестар 6 2+1
Вкупно 30
Изборни предмети за V семестар

1. И26-И Европските владетели во Новиот век 6 2+1
2. И27-И Западни погледи за Балканот 6 2+1
3. И28-И Личности во македонското 6 2+1
револуционерно движење
29
VI СЕМЕСТАР
1. И29-З Светот во Новиот Век 2 5 3+2
2. И30-З Балканот во Новиот Век 2 5 3+2
3. И31-З Македонија во Османскиот период 2 5 3+2
4. И-ПЕ32-З Педагогија 5 3+2
5. Изборен предмет за VI семестар 5 2+1
6. Изборен предмет за VI семестар 5 2+1
Вкупно 30
Изборни предмети за VI семестар

1. И33-И Османлиската империја и Големите сили 5 2+1
2. И34-И Балканот меѓу соработка и 5 2+1
недоразбирање
3. И35-И Македонско национално ослободително 5 2+1
движење низ документи
4. И36-И Историја на секојдневниот живот 5 2+1
VII СЕМЕСТАР
1. И37-З Историја на Најновиот век 1 5 3+2
2. И38-З Историја на балканските народи 1 5 3+2
3. И39-З Историја на македонскиот народ во XX 5 3+2
век
4. Изборен предмет за VII семестар 5 2+1
Вкупно 30
Изборни предмети за VII семестар

1. И40-И Историја на дипломатијата 1914–1945 5 2+1
2. И41-И Македонското иселеништво во Америка, 5 2+1
Австралија и Европа
3. И42-И Македонското црковно прашање во XX 5 2+1
век
4. И43-И Методика на наставата по историја 5 2+1
30
VIII СЕМЕСТАР
1. И44-З Историја на Најновиот век 2 5 3+2
2. И45-З Историја на балканските народи 2 5 3+2
3. И46-З Историја на современата мак. држава 5 3+2
4. И47-З Дипломска работа 5
5. Изборен предмет за VIII семестар 5 2+1
6. Изборен предмет за VIII семестар 5 2+1
Вкупно 30
Изборни предмети за VIII семестар

1. И48-И Историја на дипломатијата по 1945 5 2+1
2. И49-И Тоталитарни идеологии во XX век 5 2+1
3. И50-И Малцинствата на Балканот во XX век 5 2+1
4. И51-И Практична работа во наставата по 5 2+1
31
ПРИЛОГ БР. 5
ПРЕДМЕТНИ ПРОГРАМИ
32
ПРВ СЕМЕСТАР
33
ПРЕДМЕТНА ПРОГРАМА ОД ПРВ ЦИКЛУС НА СТУДИИ
1. Наслов на наставниот предмет Вовед во историјата (3+2)
2. Код И1-З
3. Студиска програма Историја
4. Организатор на студиската програма (единица, Институт за историја со архивистика
односно институт, катедра, оддел)
5. Степен (прв, втор, трет) прв
6. Академска година/семестар Прв семестар 7. Број на 6
ЕКТС
кредити
8. Наставник Проф. д-р Виолета Ачкоска
9. Предуслови за запишување на предметот
10. Цели на предметната програма (компетенции):
Студентите да се воведат во изучувањето на историјата, да се здобијат со основните
сознанија за развојот и достигањата на историографијата, да ги совладаат основните
поими на историјата како наука; да се здобијат со вештини и способности за следење и
изучување на другите историографски и сродни предмети; да ги совладаат основните
вештини за писмено и усно изразување и да се воведат во почетните елементи на
историското истражување.
11. Содржина на предметната програма:
Поимот историја и задачите на историјата; историското време и периодизација на историјата;
историски извори: видови и поделба на историските извори; поимот историографска школа;
развој на историографијата: античка, средновековна, хуманистичка, просветителска,
историографијата на 19 век (романтизам, либерализам), историографијата на 20 век
(марксистичка, неомарксистичка, Школата Анал, историја на секојдневниот живот, еко-
историја, историска социологија); развој на македонската историографија.
12. Методи на учење:

Текст метод, монолошки и дијалошки метод, истражувачки методи, метод на нагледност-
работа на терен и во посебни институции (музеи, архиви, специјални историски поставки,
библиотеки и други установи).
13. Вкупен расположлив фонд на време 150
14. Распределба на расположивото време Предавања, вежби, (семинари, тимска
работа, теренска настава, домашни
задачи, проектни активности)
15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања – 50 Часови
Групна – тимска работа, индивидуална и теоретска настава
индивидуализирана и фронтална.
15.2 Вежби: 40 Часови
Стратегии и постапки за развивање на
- семинари
критичкото мислење.
- тимска работа
- работа на терен
16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 15 часови
16.2 Самостојни задачи 15 часови
16.3 Домашно учење 30 часови
17. Начин на оценување
34
17.1 Тестови 70 бодови
17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови
17.3 Активност и учество 15 бодови
18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F)
од 51 до 60 бода 6 (шест) (Е)
од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)
од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)
од 81 до 90 бода 9 (девет) (В)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (А)
19. Услов за потпис и полагање на завршен испит Редовност во наставата и реализација на
тековните задолженија
20. Јазик на кој се изведува наставата македонски
21. Метод на следење на квалитетот на наставата Самоевалуација, тестови, дебати.
22. Литература
22.1 Задолжителна литература
Р. бр. Автор Наслов Издавач Година
1. Виолета Ачкоска Вовед во историјата Филозофски 2014
факултет -
Скопје
2. Едвард Халет Кар Што е историјата Култура- 1990
Скопје
3. Џон Тош У трагању за историјом Београд, 2008
Клио
22.2 Дополнителна литература
1. Андреј Митровиќ Расправања со Клио Филозофски 1995
факултет -
Скопје
2. Виолета Ачкоска Македонската Prispevki za 2004
историографија помеѓу novejso
демократизацијата и zgodovino
партизацијата 1991- (Ljubljana),
2003 letnik XLIV,
leto 2004, st.
2, 67-82.
3. Ричард Еванс Во одбрана на Скопје 2012
историјата
35
Предметна програма од прв циклус на студии
1. Наслов на наставниот предмет Историја на Стариот Век 1 (3+2)
History of Antiquity 1 (3+2)
2. Код И2-З
4. Организатор на студиската програма Институт за историја
(единица, односно институт, катедра, оддел)
6. Академска година/семестар Прв 7. Број на 6
(зимски) ЕКТС
кредити
8. Наставник проф. д-р Војислав Саракински
9. Предуслови за запишување на предметот нема
10. Цели на предметната програма (компетенции): Цели на предметната програма (компетенции):
Да се добијат научни и продлабочени сознанија за историските процеси (општествено-
економските односи, политичкиот систем) со цел стекнување историска свест потребна за
разбирање на современите историски процеси, како и оспособување за работа со сите видови
извори.
11. Содржина на предметната програма: Причини за појава на првите држави на стариот Исток.
Куса историја на народите: Сумерци, Акадци, Бабилонци, Асирци, Фојникијци, Хебреи, Хети,
Персијци, Египјани. Појава на писмото, намена и чување тогаш и денес; видови извори,
пронаоѓање и чување; дешифрирање на писмото. Егејски култури: поврзаност на егејскиот и
источниот свет; влијанија и импулси од Истокот.
12. Методи на учење: критичко-аналитички; компаративен
13. Вкупен расположлив фонд на време 150 часа
14. Распределба на расположивото време Предавања, вежби, домашни задачи, проектни
активности
15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања – 45 часови
теоретска
настава
15.2 Вежби 30 часови
(лабораториски,
аудиториски),
семинари,
тимска работа
16.2 Самостојни 15 часови
задачи
17.1 Тестови 18-35 бодови
36
од 61 до70 бода 7 (седум) (D)
20. Јазик на кој се изведува наставата македонски; англиски
21. Метод на следење на квалитетот на наставата континуиран
1. V. Nedomački Arheologija Bliskog Naucna Knji- 1981
Istoka, t. 1. & 2. ga
2. P. Lisičar Stari Istok FzF Zagreb 1972
3. G. Novak Egipat JAZU 1977
1. А. Курт Стари Исток 1 & 2 ЗУНС 2004
Београд
2. M. Van de Mieroop A History of the Ancient Wiley- 2015
Near East, ca. 3000-323 Blackwell
BC
3. M. Višić Zakonici drevne Prosveta, 1985
Mezopotamije Beograd
37
1. Наслов на наставниот предмет Историја на ант. Македонци 1 (3+2)
History of ancient Macedonia 1 (3+2)
2. Код И3-З
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да ги разберат историските
процеси (етногенезата, општествено-економските односи, политичкиот систем, религијата и
културата, како и придонесот на античките Македонци во човечката цивилизација) со цел
стекнување историска свест потребна за разбирање на современите историски процеси. Да ги
совладаат методите и методологијата за работа, за да можат стекнатото знаење да го пренесат
на други, пред сé на учениците.
11. Содржина на предметната програма: Географска положба на Македонија (граници,
особености, области); извори. Етногенеза (етнички состав, проблеми на етногенезата,
историјат на проблематиката, извори). Јазик, религија, календар. Периодизација на
политичката историја. Прва македонска династија: Аргеади (име и потекло). Кралевите од
крајот на VIII век ст.е. до V век ст.е. Кралевите од V век ст.е. до средината на IV век ст.е.
Македонија во времето на Филип II (освојувања, реформи). Општествено уредување,
државни органи и институции. Социјална структура на македонското општество. Културата
во време на Аргеадите: урбанизам, архитектура, мозаици, сликарство, скулптура, историски
дела. Навлегување на туѓи култови.
теоретска
настава
семинари,
задачи
38
1. Н. Проева Историја на Аргеадите Графотисок, 2004
Скопје
2. Ј. Борза Под сенката на Олимп Патрија, 2004
Скопје
3. J. Roisman, I. A Companion to Ancient Wiley- 2010
Worthington Macedonia Blackwell
1. F. Papazoglu Srednjоbalkanska plemena CBI, 1969
u predrimsko doba Sarajevo
2. П. Кабан За Илирите од Бардилис Догер, 1996
до Гентиј Скопје
3. V. V. Struve – D. P. Stara Grčka Veselin 1951
Kalistov Maslesa,
Sarajevo
39
1. Наслов на наставниот предмет Увод во античката култура (2+1)
2. Код И4-И
6. Академска година/семестар Втор 7. Број на 6
(летен) ЕКТС
кредити
8. Наставник
10. Цели на предметната програма (компетенции): Да се добијат основни сознанија за главните
токови и достигнувања од доменот на културата и уметноста во антиката, со нагласка на
книжевните дела.
11. Содржина на предметната програма: Преглед на развојот на архитектурата и уметноста во
Хелада, хеленистичкиот период и Рим. Преглед на најважните класични автори и нивната
важност како историски извори. Културата и уметноста како сведоштва и извори за
проучување на античката историја.
теоретска
настава
семинари,
задачи
40
1. Џ. Бордман et al. Оксфордска историја Clio, 1999
Грчке и хеленистичког Београд
света
2. Џ. Бордман et al. Оксфордска историја Clio, 1999
римског света Београд
3. B. Gavela Istorija umetnosti antičke Naučna 2002
Grčke KMD,
Beograd
1. М. Будимир – М. Преглед римске Научна 1991
Флашар књижевности књига,
Београд
2. М. Н. Ђурић Историја хеленске Дерета, 2003
књижевности Београд
3. Б. Канлиф Римско царство, народи Вук 1980
и цивилизације Караџић,
Београд
41
1. Наслов на наставниот предмет Антички државни уредувања (3+2)
2. Код И5-И
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да стекнат знаења за создавање и
развој на државните уредувања во антиката од првите теократски држави до распаѓањето на
римската Империја и доаѓањето на Словените на Балканот.
11. Содржина на предметната програма: создавање на првите државни форми: теократски
држави на Блискиот исток, видови намонархии: апсолутна монархија, Империја, деспотија,
тиранија; државното уредување на критско-микенската култура; уредување во Хомерово
време; Македонија: конституционално кралство, апсолутна монархија од просветен тип,
Империјата на Александар Македонски; Хелада: кралско уредување, полисно уредување,
видови на кон/федерално уредување (Пелопонески, Атински поморски, Бојотски, Тесалски
сојуз); Рим: кралско уредување, Република, Империја, Тетрархија, Источна римска држава.
теоретска
настава
семинари,
задачи
42
1. V. Nedomački Arheologija Bliskog Naucna 1981
Istoka, t. 1. Knjiga,
Beograd
Kalistov Maslesa,
Sarajevo
3. Наде Проева Историја на Аргеадите Графотисок, 2004
Скопје
1. P. Lisičar Stari Istok FzF Zagreb 1972
2. Н. Машкин Историја на стариот Рим Зумпрес 1995
3. М. Мирковић Римска држава, т. 1 Досије, 2002
Београд
43
ВТОР СЕМЕСТАР
44
1. Наслов на наставниот предмет Историја на Стариот Век 2 (3+2)
History of Antiquity 2 (3+2)
2. Код И6-З
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Да се добијат научни и продлабочени
сознанија за историскиот процес кај Хелените и кај Римјаните, како главни представници на
античката цивилизација. Студентите да се здобијат со научни и продлабочени сознанија за
историските процеси особено на државен план, со цел стекнување историска свест потребна
за разбирање на современите историски процеси, како и да се оспособат за работа со сите
видови извори.
11. Содржина на предметната програма: Видови на уредување (полисно, сојузно); Раѓање на
полисот: законите на Дракон, реформите на Клејстен, Солон, Ефијалт; меѓусебни односи на
полисите, криза на полисот; потпаѓање под македонска власт и губење на политичката
самостојност; Процесот на колонизација; хеленската колонизација во јужна Италија и
Сицилија Етничкиот мозаик на Апенинскиот полуостров: Етрурци, извори и куса историја.
Најстарата историја на Рим: кралското уредување и преминот во Република, уредување и
законодавство. Процес на создавање на единствена држава на Апенинскиот Полуостров.
Ширење на Римската Република кон Исток (Балканскиот полуостров, Мала Азија и Египет) и
Запад (Келти и Германи). Создавање на првите провинци, уредување, градски живот, извори.
Принкипат: уредување, законодавство. Преминување на Републиката во Царство.
теоретска
настава
семинари,
задачи
45
1. П. Лисичар Историја на античките УКИМ 1961
Грци
2. P. Lisičar Grci i Rimljani FzF Zagreb 1977
1. М. Мирковић Римска држава, т. 1 Досије, 2002
Београд
2. M. Ростовцев Историја старог света Фамилет, 2004
Београд
3. П. Илиевски Животот на Микенците МАНУ 2000
46
1. Наслов на наставниот предмет Историја на ант. Македонци 2 (3+2)
History of ancient Macedonia 2 (3+2)
2. Код И7-З
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): На примерот од античка Македонија
студентите да го разберат севкупниот историски процес преку процутот и распаѓањето на
македонската држава, создавањето на првата светска империја, како и придонесот на
античките Македонци во човечката цивилизација - со цел стекнување историска свест
потребна за разбирање на современите историски процеси. Да ги совладаат методите и
методологијата за работа за да можат стекнатото знаење да го пренесат на други, пред сé на
учениците.
11. Содржина на предметната програма: Македонија во времето на Александар III Македонски /
Велики (освојувања, уредување). Значењето на освојувањата на Александар на Исток.
Колонизаторската политика на Аргеадите. Хеленистички период (проблеми на
периодизацијата, име, извори). Отпорот на Хелените против македонската власт
(Хремонидова и Ламиска војна, антимакедонски сојузи). Период на дијадосите. Период на
епигоните. Инвазија на Келтите. Втора македонска династија: Антигониди (потекло, име).
Државно уредување и институции. Освојувањата и колонизаторската политика на
Антигонидите. Културата во хеленистичкиот период: урбанизам, архитектура, мозаици,
сликарство, скулптура, историографски дела, туѓи култови. Римско-македонски војни.
Македонија под римски протекторат: поделба и уредување. Востанието на лажниот Филип и
последиците од него. Македонија како римска провинција: граници, уредување, војска,
римска колонизаторска политика, политичка историја. Хронологија: македонска, актиска,
конзулска и антонинска ера. Културата во римско време: урбанизам, архитектура, скулптура.
Религија: домашни, источни и римски култови, христијанство. Македонија во доцната антика,
до доаѓањето на Словените. Поделба на Македонија, напади на барбарите. Религија:
доминација на христијанството. Култура: урбанизам, сакрална архитектура, мозаици,
сликарство, скулптура.
теоретска
настава
47
семинари,
задачи
1. Ф. Папазоглу Историја на Догер, 1995
хеленистичкиот период Скопје
2. Ф. Папазоглу Историја на епигоните Графотисок, 2011
Скопје
3. Н. Проева Историја на Аргеадите Графотисок, 2004
Скопје
1. F. Papazoglu Srednjоbalkanska plemena CBI, 1969
u predrimsko doba Sarajevo
2. Ф. Папазоглу Македонски градови у Жива 1957
римско доба Антика
3. J. Roisman, I. A Companion to Ancient Wiley- 2010
Worthington Macedonia Blackwell
48
1. Наслов на наставниот предмет Општа психологија
2. Код И-ПС8-З
3. Студиска програма Институт за историја
4. Организатор на студиската програма (единица, Институт за психологија
5. Степен (прв, втор, трет) Прв
6. Академска година/семестар Прва/втор 7. Број на ЕКТС 6
кредити
8. Наставник проф.д-р Виолета Арнаудова
10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да се запознаат со основните поими,
приоди и теми во научната психологија .
11. Содржина на предметната програма: Вовед во психологијата: Предмет, развој и методи на
психологијата. Органски основи на психичкиот живот. Развој на психичкиот живот. Психички
процеси: осети, перцепции, учење, помнење и заборавање, мислење и говор, емоции,
мотивација. Личност: Структура (способности, темпeрамент, карактер), Динамика и развој на
личноста (биолошки и социјални фактори за развој на личноста). Типови и типологии на
личност. Теории за личноста.
12. Методи на учење: фронтална, презентации, работилници, дискусии, практични задачи
14. Распределба на расположивото време 3+2
теоретска настава
семинари, тимска
работа
17.1 Тестови Тест 1: минимум 18, максимум 35
бодови
Тест 2: минимум, 18 максимум 35
бодови
17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена 15 бодови
и усна)
18. Критериуми за оценување (бодови / до 51 бода 5 (пет) (F)
оценка)
19. Услов за потпис и полагање на Редовност во наставата и реализација на тековните
завршен испит задолженија
20. Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик
21. Метод на следење на квалитетот на Евалуација и самоевалуација
наставата
49
1. Арнаудова,В. Психологија Во
подготовка
2. Рот, Н. Општа психологија Завод за 2009
уџбенике и
наставна
средства,
Београд
3.
Р. Бр. Автор Наслов Издавач Година
1. Petz,B. Uvod u psihologiju- Naklada Slap 2008
Psihologija za
nepsihologe
2.
50
1. Наслов на наставниот предмет Увод во античката историографија (2+1)
2. Код И9-И
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да добијат научни и продлабочени
сознанија за поделбата, типологијата и особеностите на основните видови извори, како и со
нивното значење за изучување на историјата во античко време; особен акцент е ставен на
развојот на историографијата, хеленските и римските наративни извори.
11. Содржина на предметната програма: предвесници на историографијата. Пишани извори од
Стариот Исток. Хеленски литературни извори, логографи. Почетоци на историографијата.
Херодот, Тукидид, Ксенофонт. Опаѓање на хеленската историографија. Никулци на римската
историографија. Фасти, анали, литературни извори за римската историја. Стари Аналисти.
Салустиј, Тит Ливиј, Такит, Амијан Марцелин. Причини за опаѓање на античката
историографија.
теоретска
настава
семинари,
задачи
51
1. М. Ђурић Историја хеленске Научна 1971
књижевности књига,
Београд
2. М. Будимир, М. De auctoribus Romanis Научна 1986
Флашар књига,
Београд
3. V. Nedomački Arheologija Bliskog Naucna 1981
Istoka, t. 1. Knjiga,
Beograd
1. J. Marincola (ed.) Blackwell Companion to Wiley- 2008
Greek and Roman Blackwell
Historiography
Kalistov Maslesa,
Sarajevo
52
1. Наслов на наставниот предмет Историја на римската империја (3+2)
2. Код И10-И
кредити
сознанија за Римската империја и нејзиното ширење со нагласка на римските провинци на
Балканот.
11. Содржина на предметната програма: Кус приказ на создавањето на римската Империја.
Историја на империјата, династии, владетели и борби за престолот. Премин од принципат во
доминат. Тетрархија. Организација и управување со римските провинции, во прв ред со
балканските.
теоретска
настава
семинари,
задачи
53
1. М. Мирковић Римска држава у доба Досије, 2002
Принципата и домината Београд
2. Б. Канлиф Римско царство, народи Вук 1980
и цивилизације Караџић,
Београд
3. M. Ростовцев Историја старог света Фамилет, 2004
Београд
1. P. Lisičar Grci i Rimljani FzF Zagreb 1977
54
ТРЕТ СЕМЕСТАР
55
1. Наслов на наставниот предмет Историја на Европа V-XI век (задолжителен)
2. Код И11-З
4. Организатор на студиската програма Институт за историја, насока Историја

6. Академска година/семестар III Број на
семест ЕКТС
ар кредити
8. Наставник Проф. д-р Бобан Петровски

9. Предуслови за запишување на предметот /
10. Цели на предметната програма (компетенции): Да се добијат продлабочени сознанија за
запознавање на средновековната историја и цивилизација на Европа во ранот среден век.
11. Содржина на предметната програма: Медиевистика, извори, појавата, развој и
воспоставување на феудализмот, Големата преселба на народите, Франки, Британските
острови во раниот среден век, Арабјаните и нивните калифати, Киевска Русија, Западните
Словени (Велика Моравија, Чешка, и Полска), Германија и Италија во периодот IX-XI век,
кралствата на Скандинавците и нивното воено раздвижување низ цела Европа,
Христијанството и црквата, како и културата на Западна Европа во раносредновековниот
период.
12. Методи на учење: преадвања, вежби, самостојна работа
13. Вкупен расположлив фонд на време (3+2) 100 часа
14. Распределба на расположивото време Предавања, вежби, консултации, самостојна
работа, теренска настава
15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања – часови
теоретска
настава
16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи часови
16.2 Самостојни часови
задачи
16.3 Домашно учење часови
17.1 Тестови 35x2=70 бодови
17.3 Активност и учество 10+10=20 бодови
56
над 91 10 (десет) (А)
19. Услов за потпис и полагање на завршен испит Да се освојат минимум 15 поени
21. Метод на следење на квалитетот на наставата
1. Аџиевски К.,- Историја на Европа во Филозофски 2009
Петровски Б. раниот среден век (V-XI) факултет
2. Скаскин А.Д. и др. Историја на средниот УКИМ 1980
век, Том 1 (стр. 5-225)
3. Brandt M. Opća povijest srednjeg Sveučilišna 1980
vijeka (Srednjevekovno naklada
doba povijesnog razvitka) Liber, Zagreb
I
1. B.Tierney The Middle Ages: A.Knoph, 1983
Readings in Medieval New York-
History Toronto
2. Talbot Rice D., ur. Uoblicavanje evropske IZ 1976
kulture Jugoslavija,
Beograd
3.
57
1. Наслов на наставниот предмет Историја на Балканот, VI-XII век
(3+2)
2. Код И12-И
3. Студиска програма Задолжителна
(единица, односно институт, катедра, оддел) (насока-историја)
5. Степен (прв, втор, трет)
6. Академска година/семестар Втора 7. Број на 6 (шест)
година; ЕКТС
кредити
Трет
(зимски)
семестар
8. Наставник Проф. д-р Тони Филипоски
9. Предуслови за запишување на предметот Нема
Студентите да се стекнат со знаења за историјата на Балканот во раниот среден век. Да се
разберат политичките, социјално-економските и културните процеси во историјата на
одделните балкански земји/држави од доаѓањето на Словените до крајот на XII век.
Извори и историографија. Старите Словени и нивното населување на Балканот. Словенците
од VI до IX век. Хрватските земји до XII век. Бугарската држава до 971 г. Српските земји до
крајот на XII век. Босна до крајот на XII век. Албанија до крајот на XII век. Културата на
балканските земји до крајот на XII век.
14. Распределба на расположивото време Предавања; вежби; консултации; домашни
задачи; самостојна работа; теренска настава
теоретска
настава
(лабораториски,а
удиториски,
семинари,
задачи
17.1 Тестови до 70 бодови
58
17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) бодови
17.3 Активност и учество бодови
19. Услов за потпис и полагање на завршен испит Редовно и активно следење на наставата
20. Јазик на кој се изведува наставата Македонски
1. М. Кос Историја Словенаца до Београд 1960
XV века
2. Група автори Историја српског народа, Београд 1981

I,
3. H. Gračanin Kratka povjest Hrvatske Zagreb 2006

za mlade. Knj. I (od starog
vjeka do kraja 18.
Stoljeca),
4. И. Божилов – В. История на
Гюзелев средновековна България София 1999
VII-XIV век, т. I
Балканот во раниот
среден век (критички
Џ. В. А. Фајн
историски преглед од VI
Јуниор
до доцниот XII век). Скопје 2015

1. Група автори Историја Црне Горе, II, т. Титоград 1970
1
2. Група автори Зборник „Илири и Београд 1988
Албанци“
3. Х. Матанов Парадигма Парадигма 2005
София София
59
1. Наслов на наставниот предмет Историја на Средновековна
Македонија (3+2)
2. Код И13-3
4. Организатор на студиската програма (единица, Институт за историја
6. Академска година/семестар Трети 7. Број на 6
кредити
8. Наставник Проф. Д-р Александар Атанасовски
10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да стекнат знаења за историските
процеси и политичките настани во Македонија во средниот векч да знаатр да ги анализираат
и користат изворите.
11. Содржина на предметната програма: Македонија на преминот од антиката во средниот век;

Големата преселба на народите; словенската доминација; византиско и бугарско господство;
Создавање и развој на Самуиловата држава; византиско господство во 11 и 12 век и отпорот
против него, нормански, српски, крстоносни и печенешко-кумански навлегувања; Самостојни
феудални владетели во 12 и 13 век; латинско, бугарско и никејско владеење, византиска
реокупација;српските завладувања во 13 и 14 век; феудални владетели и држави во
Македонија во 14 век и борбата за опстанок; Османлиското завладување.
12. Методи на учење: критичко-аналитички; компаративен;

14. Распределба на расположивото време Предавања; вежби; теренска настава;
домашни задачи; самостојна работа
работа
17.1 Тестови бодови
60
1. Стјепан Антолјак Средновековна Мисла- 1985
Македонија. Т. 1 Скопје
2. Панов Бранко Средновековна Мисла- 1985
Македонија. Т. 2 и 3 Скопје
3. Александар Македонија во XIV век Напредок- 2009
Атанасовски Тетово
1. Коста Аџиевски Пелагонија во средниот ИНИ- 1994
век Скопје
2. Група автори Историја на Македонија. ИНИ- 2002
Т.1 Скопје
3.
61
1. Наслов на наставниот предмет Помошни историски науки (изборен)
2. Код И14-И
6. Академска година/семестар III Број на
ар кредити

неколку научни дисциплини кои одат во насока на оспособување на студентите за полесно
совладување на историските поими, настани во теоријата, но и натамошната нивна практика.
11. Содржина на предметната програма: Поим, развој и специфичности на следниве помошни

историски науки: Архивискика, Палеографија, Дипломатика, Генеалогија, Хронологија,
Хералдика, Сфрагистика, Нумизматика, Историска географија.

работа, теренска настава, проектна задача
теоретска
настава
задачи
62
19. Услов за потпис и полагање на завршен испит Да се освојат минимум 15 поени. Да се
изработи проектна задача.
1. Петровски Б. Помошни историски Филозофски 2010
науки факултет
2. Антољак С. Помошни историски УКИМ 1980
науки
3. Stipishic J. Pomocne pivijesne Sveuciliste, 1972
znanosti u teoriji I praksi Skolska
kniga, Zagreb
1. Петровски Б. Хералдика и инсигнии Де Гама 2009
2. Richards E.G. Mapping time. The Oxford Univ. 1998
Calendar and its Histroy Press
3.
63
1. Наслов на наставниот предмет Историска географија
2. Код И15-И
3. Студиска програма Изборна
кредити
Трет
(зимски)
семестар
Студентите да добијат основна теоретска претстава за историско-географските фактори
(физичко-географски, социјално-географски и историски фактори) кои го предодредуваат
историскиот развој на човештвото. Да се осознае големото влијание на просторот
(географијата), кој заедно со времето има клучна и определувачка улога во разбирањето на
историските настани и личности. Да се усвојат основни сознанија за историската географија
на Македонија и Балканот. Студентите да се оспособат за правилно користење на географски
и историски карти и атласи.
Историската географија како гранична научна област меѓу историјата и географијата.
Историска географија=географија на историјата. Извори за историската географија (Птолемеј,
Идризи, Евлија Челебија и др.). Историска географија на Балканот. Административно-
територијални поделби на Балканот низ историјата. Природно-географски карактеристики
(реки, езера, планини, котлини, клима, природни непогоди и др.) на Македонија. Социјално-
географски карактеристики (население, населби /села, тврдини, градови и др./, патишта и
сообраќај, стопанство, трговија, култура, религија и др.) на Македонија. Името Македонија во
историската географија. Административно-територијални поделби на Македонија од антиката
до денес.
теоретска
настава
семинари,
64
задачи
1. П. Ст. Коледаров Името Македония в София 1985
историческата география
2. Ј. Кодер Византискиот животен
простор: историско-
географски приказ на
Скопје 2015
средновековната
византиска држава во
источниот Медитеран
3. Т. Томоски Македонија низ вековите Матица
(градови, тврдини, Македонска- 1999
комуникации) Фзф-Скопје
1. N. Dz. Paund Istorijska geografija Clio-Beograd 2000
2. F. W. CARTER, (ed.) An Historical Geography London-New
of the Balkans York-San 1977
Francisco
3. М. Благојевић Преглед историјске Зборник
географије Историјског 1983
средњевековне Србије, Музеја
45-126 Србије, 20
Историјска географија
4. С. Мишић српских земаља (од 6. до 2014
65
половине 16. века) Београд
66
1. Наслов на наставниот предмет Средновековна Македонија-духовна
култура (2+1)
2. Код И16-И
4. Организатор на студиската програма (единица, Институт за историја и архивистика
6. Академска година/семестар Трет (зимски) 7. Број на 6
ЕКТС
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да стекнат знаења за културно-
историските процеси и појави; културните достигнувања во Македонија во средниот век;
начинот на живеење; местото и значењето на тие настани во европската историја; критичка
анализа на изворите.
11. Содржина на предметната програма: Извори за средновековната историја на Македонија;
општествено-економски промени на преминот од антиката кон средниот век; слободната
селска општина; занимање на населението, селско-стопанска техника; паганството и
христијанството; Дејноста на словенските просветители Кирил и Методиј и нивните ученици;
Христијанството и неканонските учења; Црковен живот-создавање и егзистенција на
Охридската архиепископија; феудализацијата и категории зависно население, даночен систем;
средновековни градови во Македонија; занаетчиство и трговија; монаштвото, книжевни
центри и скриптории; архитектура, облека, забава и разонода, жената во општествениот
живот.

14. Распределба на расположивото време Предавања, вежби, теренска настава,
домашни задачи, проектни активности
работа
67
и извршување на поставените задачи
1. Стјепан Антолјак Средновековна Мисла- 1985
Македонија. Т. 1 Скопје
2. Панов Бранко Средновековна Мисла- 1985
Македонија. Т. 2 и 3 Скопје
3. Александар Македонија во XIV век Напредок- 2009
Атанасовски Тетово
1. Коста Аџиевски Пелагонија во средниот ИНИ- 1994
век Скопје
2. Група автори Историја на Македонија. ИНИ- 2002
Т.1 Скопје
3. Јован Белчовски Охридската МПЦ- 1997
архиепископија од Богословски
основањето до паѓањето факултет
на Македонија под „Св.
турска власт Климент
Охридски„
Скопје
68
ЧЕТВРТИ СЕМЕСТАР
69
1. Наслов на наставниот предмет Историја на Европа XI-XV век
2. Код И17-З
6. Академска година/семестар IV Број на
семестар ЕКТС
кредити
феудална Европа, црквата во Западна Европа, со акцент на феноменот крстоносците, како и
никулците на ренесансата
11. Содржина на предметната програма: Средновековни градови. Крстоносни војни и нивно
значење. Франција XII-XV век, Англија XII-XV век, Шпанија и Португалија до крајот на XV
век, Германија до крајот на XV век, Чешка до крајот на XV век, Русија во периодот XIII-XV
век, Османлиската држава до крајот на XV век. Папството и царството, Црквата и еретичките
учења. Културата во Западна Европа во периодот XII-XV век. Формирање и рана дејност на
универзитетите во средновековна Европа (Болоња, Париз, Оксфорд, Кембриџ, Прага, Виена,
Краков).
теоретска
настава
задачи
70
19. Услов за потпис и полагање на завршен испит Да се освојат минимум 15 поени
век, Том 1 (стр. 225-564)
2. Tierney B.-Painter S. Western Europe in the Mcgraw-Hill, 1992
Middle Ages 300-1475, New York
(стр. 241-619)
3. Имбер К. Османската империја, Слово, 2002
1300-1481 Скопје
1. Kirshner J - Morrison Readings in Medieval Chicago 1986
F Civilisation 4, Medieval University
Europe Press
2. Nurdberg M. Dinamicni srednji vek Evoluta, 2011
Beograd
3.
71
1. Наслов на наставниот предмет Историја на Балканот, XIII-XV век
2. Код И18-З
3. Студиска програма Задолжителна
кредити
Четврт
(летен)
семестар
Студентите да се стекнат со знаења за историјата на Балканот во развиениот среден век. Да ги
разберат политичките, социјално-економските и културните процеси во историскиот развој на
одделните балкански земји/држави, но и нивните меѓусебни односи од XIII век до нивното
паѓање под османлиска власт (XV век).
Извори и историграфија. Србија од XIII до средината на XV век. Бугарија од XIII век до
паѓање под османлиска власт. Албанија од XIII до XV век. Босна од XIII век до паѓање под
османлиска власт. Културата на балканските земји од XIII до XV век.
теоретска
настава
семинари,
задачи
72
1. Б. Петровски Историја на балканските Фзф-Скопје 2010
земји во XIV-XV век
2. И. Божилов – В. История на
Гюзелев средновековна България София 1999
VII-XIV век, т. I
3. Група автори Историја српског народа,

Друга књига (Доба
борби за очување о
Београд 1982
обнову државе /1371-
1537/)
Историја средњовековне
4. С. Ћирковић босанске државе Београд 1964

1. И. Божић Албанија и Арбанаси у Глас САНУ
XIII, XIV и XV веку, 11- CCCXXXVI 1983
112 II, књ. 3,
Београд
2. Д. Оболенски Византискиот комонвелт.
Источна Европа 500- Скопје 2002
1453
3. J. Fine The Late Medieval
Balkans. A Critical Survey Michigan 1996
from the Late Twelfth
Century to the Ottoman
Conquest
73
1. Наслов на наставниот предмет Историја на Византија (3+2)
2. Код И19-3
6. Академска година/семестар Четврт (летен) 7. Број на 5
ЕКТС
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да стекнат знаења за општествено-
политичкиот развој на византиската империја и народите што живееле во неа; да ги согледаат
движечките сили што довеле до прогрес или регрес; за историографски начин на мислење и
развој на интерес за истражување; критичка анализа на изворите.
11. Содржина на предметната програма: Развој на византологијата; територија и население;
создавање на византиската империја и борбата за опстанок; Големата преселба на народите и
Византија; кодификација на правото; Јустинијан и Ираклиј; Византија и соседите од 6 до 12
век( Персија, исламскиот свет, Балканот, Норманите). Македонската и Комнинската
династија; политичко и административно уредување; шизмата; Ангелите; крстоносните војни
и Византија; Латинска империја; Палеолозите, Византија второстепена политичка сила,
залезот на Византија.

работа
74
1. Георги Острогорски Историја на Византија Мисла- 1992
Скопје
2. Георги Острогорски О веровања и схватања Просвета- 1976
Византинаца Београд
3.
1. Фјодор Успенски Историја византијског Цептер- 2000
царства. Т.1-3 Београд
2. Василка Тъпкова- Византия и Просвета- 2011
Заимова; Димитър византийският свят София
Димитров; Пламен
павлов
3.
75
1. Наслов на наставниот предмет Историја на предмодерна ренесансна
Европа (изборен)
2. Код И20-И
6. Академска година/семестар IV Број на
ар кредити

културната, социјалната, црковната и политичката историја на Европа во периодот на
Ренесансата и апсолутистичките монархии (XVI-средината на XVII век).
11. Содржина на предметната програма: Хуманизмот и ренесансата во Европа. Големите
географски откритија. Историските текови во Франција, Англија, Шпанија, Германија, Русија
и Османлиската држава во периодот XVI – средина на XVII век. Реформацијата и Папството.
Триесет годишната војна и реперкусиите во Европа. Културата во Западна Европа.
теоретска
настава
задачи
76
19. Услов за потпис и полагање на завршен испит Да се освојат минимум 15 поени.
век, Том 2
2. Живојиновиќ Д. Успон Европе, 1450-1789 Матица 2002
српска, Нови
Сад
3. Иналџик Х. Османската империја, Слово, 2004
класично доба, 1300- Скопје
1600
1. Cochrane E - Gray Readings in Medieval Chicago 1987
Ch - Kishlansky M. Civilisation 6, Early University
Modern Europe Press
2. Cochrane E - Readings in Medieval Chicago 1986
Kirshner J Civilisation 5, The University
Renaissance Press
3.
77
1. Наслов на наставниот предмет Балканското благородништво во средниот
век
2. Код И21-И
3. Студиска програма Изборна
кредити
Четврт
(летен)
семестар
Студентите подробно да се запознаат со појавата и развојот на еден конкретен општествен
слој на население (благородниците), кој претставувал носечки елемент во средновековното
минато на Балканот. Притоа важно е да се обрне внимание на повеќе аспекти (воено-
политичка, социјално-економска, културна, религиска и др.) од нивната активност и делување
во текот на средниот век и особено да се проникне во причините за нивното прераснување во
самостојни обласни господари.
Извори и историографија. Појава на балканското благородништво. Изворни именувања и
титулации. Балканското благородништво до XII век. Балканското благородништво од XIII до
XV век (Србија, Зета, Албанија, Епир, Тесалија, Бугарија). Сличности и разлки во развојот на
благородничкиот слој во одделните балкански земј/држави. Благородништвото и балканскиот
етницитет.
теоретска
настава
семинари,
задачи
78
1. J. Fine The Late Medieval
Balkans. A Critical Survey Michigen 1997
from the Late Twelfth
Century to the Ottoman
Conquest
2. M.Шуица Немирно доба српског
средњег века. Властела Београд 2000
српских обласних
господара
3. Приредили: С. Лексикон српског Београд 1999
Ћирковић и Р. средњег века
Михаљчић
1. С. Ћирковић Работници, војници и Београд 1997
духовници (друштва
средњовековног
Балкана)
2. Х. Матанов Балкански хоризонти. ПарадигмаС 2004
История, Обштество, офия
Личности, Том Први
3. Стари српски архив, књ. Београд 2002-2011
1-10
79
1. Наслов на наставниот предмет Византијци- приватен живот (2+1)
2. Код И22-И
6. Академска година/семестар Четврти 7. Број на 5
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да стекнат знаења за приватниот
живот на населението што живеело на територијата на Византија, нивните секојдневни
обврски и активности.
11. Содржина на предметната програма: Трансформација на римската империја во Византиска;
градот и селото; политичко уредување и општествени слоеви; правосудство; црковен живот,
христолошки расправи и вселенски собори; православие, свештенство;државата и црквата;
финансии; селска и градска економија; време, календар, ден, час и мерење на времето;
животно доба, крштевање, венчавање и погреб; , задгробен живот.Сиромавиот, селанецот,
селски населби, селско производство и техника, сточарство, живеење и покуќнина, облека,
селска заедница, власт, неприлики; Воена организација, војникот и неговата дејност, улогата
на војникот во државата, војникот и смртта; Професорот, улогата на професорот во
општеството, филозофот, реторичарот; жената, три фази во животот на жената, жената надвор
од домаќинството, жените од царската фамилија, царици и принцези; вработен човек,
епископ; државен чиновник, начин на вработување, положба на чиновникот; Царот, симболи
на власта, избор и ингеренции,структура на власта, ограничувања; светецот,кој е светецот?
Хагиографија светецот во општеството.

работа
80
1. Гуљелмо Кавало Византинци CLIO- 2006
Београд
2. Мишел Каплан Византија CLIO- 2008
Београд
3. Александар Византинци-начин на Тримакс 2017
Атанасовски живот Скопје
22.2 Дополнителна литература: ќе биде посочена на предавањата и вежбите
1. Василка Тъпкова- Византия и Просвета- 2011
Заимова; Димитар византийскиот свет София
Димитров; Пламен
Павлов
2. Александар Матиј Властар Синтагма Тримакс 2016
Атанасовски Скопје
3. Јован Белчовски Совети и раскази од Македоника 2015
Кекавмен Литера
Скопје
81
ПЕТТИ СЕМЕСТАР
82
1. Наслов на наставниот предмет Светот во Новиот век 1 (3+2)
Modern History of the World 1 (3+2)
2. Код И23-З
6. Академска година/семестар Петти 7. Број на 6
кредити
8. Наставник Доц. д-р Никола Минов
политичките, општествено-економските и културните процеси и појави во Светот од 1648 до
1815 година.
11. Содржина на предметната програма: Европа по Триесетгодишната војна – падот на старите и
издигнувањето на нови Големи сили; Граѓанските војни во Англија и Сјајната револуција –
триумф на парламентаризмот; Луј XIV и зенитот на апсолутизмот; Подемот на Русија – од
Петар I Велики до Катерина II Велика; Ерата на Просветителството; Првата индустриска
револуција - од меркантилизам кон капитализам; Грегоријанска Британија; Војната за
независност на САД и градење на американската нација; Просветен апсолутизам –
Хабсбуршката монархија и Прусија; Француската револуција; Франција на крстопат –
победата и поразот на Републиката; Војните на Наполеон Бонапарта; Наполеонова Европа –
империјализам и национализам;
14. Распределба на расположивото време
теоретска
настава
семинари,
задачи
17.1 Тестови минимум 36,
максимум 70
бодови
83
20. Јазик на кој се изведува наставата Македонски и англиски
21. Метод на следење на квалитетот на наставата Континуиран
1. Will and Ariel Durant The age of Louis XIV Simon and 1963
Schuster
New York
2. М.С. Андерсон Европа у осамнаестом Клио 2003
веку 1713-1789 Београд
3. Чедомир Попов Грађанска Европа (1770- Завод за 2010
1914) Основи европске уџбенике
историја ΧΙΧ века (1770- Београд
1815)
4. Филип Џенкинс Историја на Соединетите Ars studio 2015
американски држави, 4. Скопје
издание (pp. 1-83)
1. Will and Ariel Durant The age of Voltaire Simon and 1965
Schuster
New York
2. Will and Ariel Durant Rousseau and Revolution Simon and 1967
Schuster
New York
3. Френклин Л. Форд Европа у доба Клио 2005
револуција 1780-1830 Београд
(pp. 5-299)
4. Вил Дјурант Наполеоново доба Народна 2005
књига
Београд
5. Čarls Ingrao Habzburška monarhija Centar za 2014
regionalizam/
84
1618-1815 (pp. 48-239) Zadruga Res
Publica
Beograd-
Novi Sad
6. Eric Hobsbawm The age of revolution Vintage 1996
(1789-1848), pp. 7-98 books
New York
85
1. Наслов на наставниот предмет Балканот во новиот век 1
2. Код И24-З
6. Академска година/семестар 7. Број на
ЕКТС
кредити
8. Наставник Проф. д-р Далибор Јовановски
10. Цели на предметната програма (компетенции): да се добијат сознанија за минатото на
Балканот во периодот помеѓу 16 и 18 век. Да се запознаат со причините за различниот степен
на развој на балканските народи на политички, економски, социјален, образовен и културен
план. Запознавање и користење на литературата и анализа на изворите кои се однесуваат на
соодветниот период
11. Содржина на предметната програма: Зацврстување на османлиската власт на Балканот.
Појава и развој на исламизацијата - случаите на Босна и Албанија. Состојбите со
православните цркви на Балканот. Автономните региони, области и кнежевства на Балканот
под османслиска власт. Демографски промени. Доаѓање на Сефардите. Европските сили и
Балканот -војните со османлиската држава. Времето на анархија во османлиската држава.
Планови за поделба на османлиската држава. Создавање на балканските трговски колонии во
Европа и во Русија. Влијанието на европските просветителски идеи врз Балканот.
Венецијанската управа во Далмација и на Јонските острови. Русија и балканските
православни христијани.
12. Методи на учење: критичко -аналитичен; компаративен

14. Распределба на расположивото време Предавања; вежби, самостојна работа;
домашни задачи
теоретска
настава
семинари,
задачи
86
1. Барбара Јелавич Историја на Балканот т.1 НИК Лист, 1999
Скопје
2. Питер Шугар Југоисточна Европа под Арс студио, 2015
османска власт 1354- Скопје
1804
3. Марк Мазовер Балканот – кратка Евро-Балкан 2005
историја Пресс,
Скопје
1. Томас Арнолд Историја на Исламот Логос – А, 2009
Скопје
2. Илбер Ортајли Повторното откривање Алманах, 2014
на Османлиите Скопје
3. Доналд Кватерт Османлиската империја Арс студио, 2015
1700-1922 Скопје
87
1. Наслов на наставниот предмет Македонија во Османскиот период 1 (3+2)
2. Код И25-З
ЕКТС
(зимски)
кредити
8. Наставник Проф. д-р Ванчо Ѓорѓиев
10. Цели на предметната програма (компетенции): Да се стекнат со продлабочени и научно
засновани сознанија за општествено–економските, политичките, демографските и културните
процеси и промени, за формите на отпор против османската власт, појавата на граѓанското
општество; зачетоците на преродбата.
11. Содржина на предметната програма: Воспоставување на османлиската власт во Македонија;
административно уредување; воведување на тимарско–спахискиот систем; демографски
промени; даночен систем; исламизација; стопанство; форми на отпор; буни и востанија;
миграциони движења; Охридска архиепископија; културните прилики; криза на тимарско–
спахискиот систем; феудална анархија; појава на граѓанското општество; продор на
странскиот капитал; преродбенското движење; црковно–училишни прилики.
12. Методи на учење: Критичко–аналитички; компаративен
теоретска
настава
семинари,
задачи
17.1 Тестови Тест 1: минимум
18, максимум 35
бодови
Тест 2: минимум
бодови
88
1. Група автори Историја на ИНИ - 1998, 2003
македонскиот народ т.2 – Скопје
т.3
2. Група автори Историја на ИНИ - 1969
македонскиот народ т.2 Скопје
1. Александар Отпорот во Македонија Мисла - 1983
Матковски т. 1-4 Скопје
2. Александар Македонија во турското Култура - 1989
Стојановски средновековие Скопје
3. Група автори Востанијата во Универзитет 2015
Македонија „Св. Кирил
и Методиј“ –
Скопје
Филозофски
факултет -
Скопје
4. Љубен Лапе Одбрани текстови за Универзитет 1975-1976
историјата на „Св. Кирил
македонскиот народ, дел и Методиј“ -
I (стр. 181-376); дел II Скопје
(стр. 7-186)
89
1. Наслов на наставниот предмет Европските владетели во Новиот век (2+1)
2. Код И26-И
кредити
улогата на најпознатите нововековни монарси и премиери во општествените процеси. Притоа
ќе се анализираат нивните доблести, мани, успеси, порази, идеи, начин на живот и односот
кон потчинетите.
11. Содржина на предметната програма: Луј XIV; Петар I Велики; Фридрих II Велики; Марија
Тереза и Јозеф II; Катерина II Велика; Џорџ III; Наполеон Бонапарта; Викторија; Вилхелм I и
Ото фон Бизмарк; Наполеон III; Франц Јозеф II; Последните Романови.
теоретска
настава
семинари,
задачи
17.1 Тестови минимум 36
максимум 70
бодови
90
1. Will and Ariel Durant The age of Louis XIV Simon and 1963
(pp.3-104) Schuster
New York
2. М.С. Андерсон Петар Велики ARS LIBRIS 2015
Скопје
3 A.Z. Manfred Napoleon Bonaparta, vol. Minerva 1975
1-3 Subotica-
Beograd
4. Darija Olivje Katarina Velika, Ruska Narodna 2005
carica knjiga Alfa
Beograd
1. Christopher Hibbert Queen Victoria: A personal Da Capo 2001
history Press
Boston
2. А.Џ.П. Тејлор Хабсбуршката монархија АРС 2015
1809-1918 (pp.90-250) СТУДИО
Скопје
3. Tim Blanning Frederick the Great: King Random 2015
of Prussia House
New York
4. W.N. Medlicott Bismarck, Gladstone, and University of 1956
the Concert of Europe London
5. Fenton Bresler Napoleon III – A Life Carroll&Graf 1999
Publishers
New York
1618-1815 (pp. 142-210) regionalizam/
Zadruga Res
Publica
Beograd-
91
Novi Sad
1914), Друштвена и уџбенике
политичка историја Београд
Европе (1871-1914) pp.
169-182
8. Christopher Hibbert George III: A personal Basic Books 1998
history New York
92
1. Наслов на наставниот предмет Западните погледи за Балканот (изборен)
2. Код И27-И
ЕКТС
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): да се добијат сознанија за погледите и
перцепциите за Балканот кои постоеле на Западот. Критичко користење и анализирање на
литературата и изворите
11. Содржина на предметната програма: Западноевропската имагинација за Балканот.

Опчинетост со Ориентот. Причини за почитта кон Османлиите. Балканот во западната
патеписна литература. Разбирање или неразбирање на локалниот менталитет и култура.
Различни претстави на балканските народи во западна Европа. Појава на Филелинизмот.
Балканот во западните дипломатски извори. Западноевропските и американските печатени
медиуми за Балканот. Картографијата на Западот и Балканот-интерес, политика.

13. Вкупен расположлив фонд на време 150 часови
теоретска
настава
семинари,
задачи
93
19. Услов за потпис и полагање на завршен испит Присуство на часови
1. Марија Тодорова Замислувајќи го Магор, 2001
Балканот Скопје
2. Božidar Jezernik Divlja Evropa-Balkan u Biblioteka 2007
očima putnika sa Zapada XX vek,
Beograd
3. Х.Р. Вилкинсон Картите и политиката. Македонска 1992
Преглед на книга,
етнографската Скопје
картографија за
Македонија
1. Марк Мазовер Балканот-кратка Евро-Балкан 2003
историја Пресс,
Скопје
2. Александар Баллканот во делата на Мисла, 1992
Матковски странските патеписци во Скопје
времето на турското
владеење
3. Мария Тодорова Английски пътеписи за Наука и 1987
Балканите, XVI- първия изкуство,
четът на XIX век София
94
1. Наслов на наставниот предмет Личности во МРД (2+1)
2. Код И28-И
ЕКТС
(зимски)
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Да се стекнат со знаење за местото, улогата,
значењето и влијанието на поедини личности во македонското револуционерно национално-
ослободително движење од крајот на XIX и почетокот на XX век
11. Содржина на предметната програма: Димитар Поп Георгиев Беровски; Петар Поп Арсов;
Гоце Делчев; Дамјан Груев; Пере Тошев; Ѓорче Петров; Борис Сарафов, Христо Татарчев;
Трајко Китанчев; Анастас Лозанчев; Апостол Петков; Христо Матов; Јане Сандански и други
личности по избор на студентите
теоретска
настава
семинари,
задачи
17.1 Тестови тест 1: минимум
бодови
тест 2: минимум
бодови
95
1. Љубен Лапе Разловечкото востание ИНИ - 1976
од 1876 година и Скопје
личноста на неговиот
организатор Димитар
Поп Георгиев Беровски
2. Димитар Димески Гоце Делчев Матица 1994
Македонска
- Скопје
3. Ванчо Ѓорѓиев Петар Поп Арсов, Матица 1997
Прилог кон Македонска
проучувањето на МНОД - Скопје
4. Ванчо Ѓорѓиев Подземната република, Тримакс - 2010
Дамјан Груев и Скопје
македонското
револуционерно
движење
1. Ванчо Ѓорѓиев Апостол Петков ДАРМ – 2013
Македоника
Литера -
Скопје
2. Ванчо Ѓорѓиев Анастас Лозанчев Универзитет 2014
„Св. Кирил
Скопје
факултет -
Скопје
3. Ванчо Ѓорѓиев Трајко Китанчев Универзитет 2015
„Св. Кирил
96
Скопје
факултет -
Скопје
4. Ванчо Ѓорѓиев Андон Јанев Ќосето Универзитет 2016
„Св. Кирил
Скопје
факултет -
Скопје
5. Владо Поповски Христо Матов ДАРМ – 2015
Литера -
Скопје
6. Михајло Миноски Петар Пере Тошев ДАРМ – 2013
Литера -
Скопје
7. Владо Поповски Христо Татарчев Универзитет 2016
„Св. Кирил
Скопје
факултет -
Скопје
8. Михајло Миноски Ѓорче Петров Универзитет 2015
„Св. Кирил
Скопје
факултет -
Скопје
9. Румен Пасков Борис Сарафов 1872- Универси- 1996
1907, Биография тетско
издателство
„Св.
Климент
Охридски“
София
10. Спомени на И.Х. Култура - 1995
Николов, Д. Груев, Б. Скопје
Сарафов, Ј. Сандански,
М. Герџиков, д-р Христо
Татарчев
11. Манол Пандевски Јане Сандански 1872- Наша книга 1985
1915, Биографски - Скопје
прилози
97
ШЕСТИ СЕМЕСТАР
98
1. Наслов на наставниот предмет Светот во Новиот век 2 (3+2)
Modern History of the World 2 (3+2)
2. Код И29-З
6. Академска година/семестар Шести 7. Број на 5
кредити
политичките, општествено-економските и културните процеси и појави во Светот од 1815
година до почетокот на Првата светска војна.
11. Содржина на предметната програма: Реставрација и реконструкција – Светот на Светата
алијанса; Франција во времето на реставрацијата и Јулската монархија; Пролетта на народите
– револуциите од 1848/49 година; Експанзијата на САД и Граѓанската војна; Идеја и
идеологија во 19 век; Азија, Африка и Латинска Америка во 19 век; Викторијанска Англија;
Франција на Наполеон III и Третата француска република; Патот кон обединување на Италија
и Германија; Русија од Николај I до Николај II; Хабсбуршката монархија – династија или
нација, федерализација или распаѓање?; Трката за колонии во Светот; Меѓународните односи
по 1871 година – Светот пред војна.
теоретска
настава
семинари,
задачи
максимум 70
бодови
99
20. Јазик на кој се изведува наставата Македонски и англиски
1914), Политичка уџбенике
историја Европе (1815- Београд
1871)
1914), Друштвена и уџбенике
политичка историја Београд
Европе (1871-1914)
3. Хари Хердер Европа у деветнаестом Клио 2003
веку (1830-1880) Београд
4. Филип Џенкинс Историја на Соединетите Ars studio 2015
американски држави, 4. Скопје
издание (pp. 84-187)
5. A.J.P. Taylor The struggle for mastery Clarendon 1954
in Europe (1848-1914) Press
Oxford
1. Charles Morazè et al. Devetnaesto stoljeće, Naprijed 1976
Svezak 5/knjiga 3 (pp. Zagreb
173-259); knjiga 4 (pp.
279-395)
2. А.Џ.П. Тејлор Хабсбуршката монархија АРС 2015
1809-1918 СТУДИО
Скопје
3. Френклин Л. Форд Европа у доба Клио 2005
револуција 1780-1830 Београд
(pp. 300-444)
100
4. Е.Џ. Хобсбаум Нациите и Ars studio 2015
национализмот од 1780, Скопје
второ издание
5. Eric Hobsbawm The age of revolution Vintage 1996
(1789-1848), pp. 99-308 books
New York
6. E.J. Hobsbawm The age of capital (1848- Abacus 1995
1875) London
7. Eric Hobsbawm The age of empire (1875- Vintage 1989
1914) books
New York
101
1. Наслов на наставниот предмет Балканот во новиот век 2
2. Код И30-З
6. Академска година/семестар шести 7. Број на 6
ЕКТС
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Да се добијат сознанија за настаните на
Балканот во 19 и почетокот на 20 век, особено за создавањето и развојот на автономните и
независни држави во регионот. Студентите да се оспособат да ги користат стекнатите знаења.
Критичко користење на литературата и анализирање на изворите
11. Содржина на предметната програма: Балканот на почетокот на 19 век. Востанија против
османслиската власт и создавање на автономни и независни држави на Балканот -Србија,
Грција, Црна Гора, Романија, Бугарија.
Улогата на големите сили во создавањето на балканските држави. Реформи во османслиската
држава -обид за спас на државата. Развој на новите држави. Големите сили и развојот на
балканските држави. Модернизација на регионот. Создавање на образовните и културните
институции во балканските држави. Национализмот и образованието- создавање на митовите
за потеклото на балканските нации. Големата источна криза -пресврт во развојот на регионот.
Соработка и недоразбирање помеѓу балканските држави. Младотурската револуција.
Балканските војни- територијални промени.

теоретска
настава
семинари,
задачи
102
1. Барбара Јелавич Историја на Балканот т.1 НИК Лист, 1999
и т.2 Скопје
2. Далибор Јовановски Балканот 1826 - 1913 Филозофски 2011
факултет,
Скопје
3. Мајкл Паларет Балканските економии Арс студио, 2015
1800 - 1914 Скопје
1. Илбер Ортајли Османлиите на три Алманах, 2016
континенти Скопје
2. Натали Клејер Кон потеклото на ФОО – 2015
албанскиот Македонија,
национализам. Раѓањето Скопје
на една мнозинско
муслиманска нација на
Балканот
3. Доналд Кватерт Османлиската империја Арс студио, 2015
1700 - 1922 Скопје
103
1. Наслов на наставниот предмет Македонија во Османскиот период 2 (3+2)
2. Код И31-З
ЕКТС
(летен)
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Да стекнат продлабочени и научно
продлабочени знаења за општествено–економските, политичките и културните процеси, како
и за македонското револуционерно националноослободително движење од почетокот на
Источната криза (1875) до поделбата на Македонија во Балканските војни (1913)
11. Содржина на предметната програма: Македонија во Источната криза; Македонија во
политиката на големите сили и балканските држави; странските пропаганди во Македонија;
реформските процеси; Македонското револуционерно националноослободително движење;
Илинденското востание; други организации и групи во македонското
националноослободително движење; вооружените пропаганди; Македонија во време на
Хуриетот; поделбата на Македонија во балканските војни.
теоретска
настава
семинари,
задачи
бодови
бодови
104
1. Група автори Историја на ИНИ - 1998, 2003
македонскиот народ т.2 – Скопје
т.3
2. Ванчо Ѓорѓиев Слобода или смрт, Маке- Табернакул - 2003
донското револуционер- Скопје
но национално-
ослободително движење
во Солунскиот вилает
(1893-1903)
1. Зборник Македонија во Источната МАНУ - 1978
криза (1874-1881) Скопје
2. Димитар Димески Македонското Студентски 1982
националноослободително збор - Скопје
движење во Битолскиот
вилает (1893-1903)
3. Група автори Востанијата во Македонија Универзитет 2015
„Св. Кирил и
Методиј“ –
Скопје
факултет -
Скопје
4. Манол Пандевски Македонското Мисла - Скопје 1987
ослободително дело во
XIX и XX век, т. 1-4
5. Петар Стојанов Македонија во време на ИНИ - Скопје 1969
Балканските и Првата
светска војна (1912-1918)
105
1. Наслов на наставниот предмет Педагогија
2. Код И-ПЕ32-З
4. Организатор на студиската програма Институт за педагогија
ЕКТС
кредити
8. Наставник Доц. д-р Елена Ризова
Здобивање со научни сознанија за современата педагошка наука кои ќе им овозможат на
студентите – идни наставници успешно водење на наставниот процес од сопствената област.
Стекнување основни знаења за суштината и карактерот на воспитанието, како и неговите
цели и задачи. Добивање теориска и практична основа за реализација на наставата преку
современите дидактички методи за работа со деца и возрасни.
Краток историски преглед на развојот на педагошката наука. Педагогијата како наука.
Основни педагошки категории. Односот на педагогијата со другите науки. Систем на
педагошки дисциплини. Видови воспитание. Дидактиката како педагошка дисциплина.
Современи наставни методи и принципи.
Предавања со активно учество на студентите (образложување, демонстрација, дискусија,
примери, решавање на проблеми, работилници)
Семинарски вежби (самостојно учење, дискусии, презентации, набљудување, тимска работа,
студии на случај, критичко читање и пишување, играње на улоги, портфолио, евалуација,
самоевалуација)
Индивидуални и групни консултации
14. Распределба на расположивото време 3+2
теоретска
настава
(практични,
лабораториски,
семинари,
задачи
106
17.1 Тестови Тест 1: минимум
18 максимум 35
бодови; Тест 2:
минимум 18
максимум 35
бодови
19. Услов за потпис и полагање на завршен испит редовна посета на наставата и
реализација на тековните задолженија
20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик и/или англиски јазик
21. Метод на следење на квалитетот на наставата евалуација и самоевалуација
1. Копровски, Љ., Педагогија Филозофски 1998
Петровски, Б. факултет-Скопје
2. Баракоска, А. Педагогија Филозофски
факултет-Скопје
3. Вукасовиќ, А. Педагогија Научна книга - 1990
Загреб
1. Freire, P. Teachers as Cultural Westview 2005
Workers: Letters to those Press.
who dare teach
2. група автори Национална програма за Министерст 2006
развој на образованието во во за
Република Македонија образование
2005-2015 и наука на
Република
Македонија
3. Freire, P. Pedagogy of the Oppressed Continuum 2009
107
1. Наслов на наставниот предмет Османлиската империја и Големите сили
1683-1913 (2+1)
2. Код И33-И
кредити
сознанија за последните векови на Османлиската Империја и за односот на Големите
европски сили кон Осм. Империја, најпрецизно прикажан преку развојот на т.н Источно
прашање.
11. Содржина на предметната програма: Појава и развој на Источното прашање – судир на
религии или борба за територии?; Хабсбурзите и Османлиите; Источното прашање во 18 век;
Османлиите и Романови; Ставот на западноевропските држави кон Источното прашање во 18
век; Османлиската Империја на прагот на 19 век; Истокот и европските револуции;
Европскиот капитал и Османлиската Империја; Велика Британија и Османлиската Империја;
Франција и Османлиската Империја; Источната криза 1875-1881; Големите сили и Источното
прашање 1882-1913.
теоретска
настава
семинари,
задачи
максимум 70
бодови
108
1. Илбер Ортајли Најдолгиот век на ИНИ 2009
Империјата Скопје
2. Фјодор И. Успенски Источно питање Службен лист 2003
СЦГ
Београд
3. Доналд Кватерт Османлиската ARS studio 2015
Империја 1700-1922, Скопје
Второ издание
1. Илбер Ортајли Османлиите на три Алманах 2016
континенти Скопје
2. Феликс Бамберг Източният въпрос, АБ 2003
Между Кримската София
война и Берлинския
конгрес
3. Милош Ковић Дизраели и Источно Клио 2007
питање Београд
1618-1815 regionalizam/Zad
ruga Res Publica
Beograd-Novi
Sad
5. М.С. Андерсон Петар Велики ARS LIBRIS 2015
Скопје
6. Darija Olivje Katarina Velika, Ruska Narodna knjiga 2005
carica Alfa
Beograd
109
7. Васиљ Поповић Источно питање Издавачка 1928
књижарница
Геце Кони
Београд
110
1. Наслов на наставниот предмет Балканот помеѓу соработка и недоразбирање
(изборен)
2. Код И34-И
6. Академска година/семестар шестти 7. Број на 6
ЕКТС
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Да се добијат сознанија обидите за
соработката помеѓу балканските народи и држави. Да ги разберат причините за успехот во
соработката и појавата на недоразбирањата кои довеле до конфликти. Стекнатите знаења да
научат да ги применат во анализа на изворите
11. Содржина на предметната програма: Соработка и солидарност помеѓу балканските
православни христијани во време на Српските востанија и на грчкото востание. Прв
балкански сојуз - преговори за сојуз помеѓу Грција и Србија во периодот 1861-1867 година,
преговори на Србија со Црна Гора и Романија. Грчко-бугарски црковни проблеми. Обиди за
соработка во времето на Големата источна криза. Санстефанскиот прелиминарен и
Берлинскиот мировен договор -основа за поделби и недоразбирање. Источнорумелиската
криза и првата војна помеѓу две балкански христијански држави. Идеи за балканска
федерација. Македонското прашање и балканските земји -јаболко на раздор. Преговори за
поделба на османсликста територија помеѓу Србија, Грција и Бугарија. Почетокот на 20 век-
српско -бугарско приближување. Сојузот на балканските држави и Првата балканска војна.
Фијаско на соработката -Втората балканска војна. Последици по меѓубалканската соработка.
Влијанието на големите сили во меѓусебните односи на балканските држави.
теоретска
настава
семинари,
задачи
111
1. Далибор Македонија меѓу Атина Менора, 2013
Јовановски, и Белград 1892 - 1899 Скопје
Катерина Тодороска
2. Далибор Јовановски Балканот 1826 - 1913 Филозофски 2011
факултет,
Скопје
3. Димитрије Национална револуција Службени 1995
Ђорђевић балканских народа 1804- лист СРЈ,
1914 Београд
1. Михајло Миноски Македонија во Архив на 2000
билатералните и Македонија,
мултилатералните Филозофски
договори на балканските факултет,
држави 1861-1913 Матица
Македонска,
Скопје
2. Далибор Јовановски Грчката балканска Bato & 2005
политика и Македонија Divajn,
1830-1881 Скопје
3. Miša Gleni Balkan 1804-1999 B92, 2001
(nacionalizam, rat i velike Beograd
sile), t. 1
112
1. Наслов на наставниот предмет МНОД низ документи (2+1)
2. Код И35-И
ЕКТС
(летен)
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Врз основа на автентична изворна
документација да стекнат сознанија за карактерот, суштината, процесите и проблемите во
македонското ослободително движење од крајот на XIX и почетокот на XX век. Да се
оспособат да ги вреднуваат и анализираат документите и да извлекуваат заклучоци
11. Содржина на предметната програма: Извори за македонското националноослободително
движење; вреднување на мемоарската литература, документацијата од институциите на
македонското ослободително движење и неговите учесници и на документацијата од
дипломатска провениенција; Документи и материјали за Разловечкото и Македонското
(Кресненско) востание; Документи и материјали за Македонската револуционерна
организација (МРО; ТМОРО; ВМОРО) од 1893 до 1912 година; Документи и материјали за
Илинденското востание
теоретска
настава
семинари,
задачи
бодови
бодови
113
1. Ванчо Ѓорѓиев ВМРО 1893-1903, Матица 2013
Поглед низ документи Македонска
- Скопје
2. Љубен Лапе Одбрани текстови за Универзитет 1976
историјата на „Св. Кирил
македонскиот народ, и Методиј“ -
1800-1919 година, II дел Скопје
3. Документи за борбата на Култура - 1981
македонскиот народ за Скопје
самостојност и за
национална држава, том.
I
1. Български Патриарх Съпротивата срещу БАН 1955
Кирил Берлинския договор, София
Кресненското въстание
2. Дино Къосев Гоце Делчев: Писма и БАН 1967
други материали София
3. Ива Бурилкова и Из архива на Гоце Главно 2003
Цочо Билярски Делчев, Задграничното управление
представителство на на Архивите
ВМОРО в София до края София
на 1902 г.
114
1. Наслов на наставниот предмет Историја на секојдневниот живот (2+1)
2. Код И36-И
3. Студиска програма изборна
4. Организатор на студиската програма Институт за историја и архивистика
6. Академска година/семестар VI 7. Број на 5
ЕКТС
кредити
8. Наставник Проф.д-р Никола Жежов
10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да се запознаат со промената на
цивилизациите, од гледна точка на историјата на секојдневниот живот, гледиштата на
обичните луѓе кон големите историски промени низ вековите, односите во семејството,
начинот на исхрана и облекување, односите помеѓу половите, положбата на жената и детето
во општеството и семејството и процесите на модернизација и нивното влијание врз
историјата на секојдневниот живот.
11. Содржина на предметната програма: Животот на човекот во праисторијата; влијанието на
верувањата и религиите врз секојдневниот живот на луѓето; живеалиштата и предметите во
домаќинството; начинот на облекување; модата и исхраната низ човековата историја; бракот и
семејството низ историјата; карактеристиките на градскиот и селскиот начин на живот;
образованието и влијанието врз историјата на секојдневниот живот; моделите на историјата
на секојдневниот живот во XX век во западноевропските држави и САД; секојдневниот живот
во Македонија од крајот на XIX и почетокот на XX век.
12. Методи на учење: критичко- аналитички; компаративен;
теоретска
настава
семинари,
задачи
115
и вежбите
1. Антоан Прост, Историја приватног Клио, 2004
Жерар Венсан живота од Првог Белград
(превод од светског рата до наших
француски јазик) дана, том 5
2. Хенри Ноел Македонија- нејзините Култура, 2003
Брајлсфорд народи и нејзината Скопје
иднина (превод)
3. Вероник Лезјур- Историја на љубовта Скопје 2006
Шалме, Доминик (превод)
Марни
1. Luis Mamford Grad u istoriji- njegov Beograd 2006
postanak, njegovo
menjanje, njegovi izgledi
(prevod)
2. Христо Поп Антов Спомени Државен 2006
(предговор и архив на
редакција д-р Зоран Република
Тодоровски) Македонија,
Скопје
3. Кристина Попова, Жените и мажите во Благоевград 2002
Петар Воденичаров, минатото 19 и 20 век
Снежана Димитрова
116
СЕДМИ СЕМЕСТАР
117
1. Наслов на наставниот предмет Историја на Најновиот век 1 (3+2)
2. Код И37-З
6. Академска година/семестар Седми 7. Број на 5
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Општ пристап насочен кон совладување и
стекнување на конкретни знаења и запознавање со политичките, гео-политичките, гео-
стартешките, дипломатските, воените, економските, техничко-технолошките, културните и
другите аспекти од европската и светската историја, што е во корелација со констелацијата на
меѓународните односи во Европа и светот во периодот од 1914 до 1945 година. Разјаснување
и разбирање на улогата, значењето или претставата за т.н. "голема слика" во меѓународната
политика и нејзиното влијание врз историските случувања, процеси, појави, настани и
личности во Европа и светот во овој период.
Европа и светот во пресрет на Првата светска војна – континентот пред нов европски
конфликт: констелација на меѓународните односи и распоредот на силите во Европа и светот
во пресрет на Првата светска војна; Прва светска војна – почеток, од позиционирање на
силите до тотална војна (период 1914-1916 година); Прва светска војна – нови развои, пресврт
и завршеток (период 1917-1918 година); Европа и светот по Првата светска војна –
дипломатијата повторно на сцена: Париските мировни договори; Новиот меѓународен
поредок по Првата светска војна – завршување на ерата на системот на рамнотежа на сили и
воспоставување на новиот "версајски систем"; Европа и светот во 20-тите години од XX-иот
век – стабилизација и дестабилизација на меѓународниот поредок; Европа и светот во 30-тите
години од XX-иот век – нови кризи и пат кон нова светска војна: немоќ да се превенира нов
европски и светски конфликт; Влијанието на техничко-технолошкиот развој, економската
состојба, развојот на културата и другите општествени појави и процеси во Европа и светот
меѓу двете светски војни; Европа и светот пред нова светска војна – констелација на односите
во Европа и светот во пресрет на Втората светска војна; Втора светска војна – почеток на
војната и новата карта на Европа и светот (период 1939-1941 година); Втора светска војна –
кулминација на конфликтот: глобална и тотална војна (период 1942-1943 година);
Дипломатијата во текот на Втората светска војна – преговори за завршување на војната и
креирање на нов меѓународен пост-воен поредок; Втора светска војна – пресврт и војнички
крај (период 1944-1945 година); Втора светска војна – победници и поразени, последици:
човечка, материјална, морална и културно-цивилизациска деструкција на Европа и светот.
теоретска
настава
118
семинари,
задачи
17.1 Тестови 2 теста, минимум
36 бодови,
максимум 70
бодови
1. Џозеф С. Нај, Разбирање на Академски 2008
Помладиот меѓународните печат,
конфликти Скопје
2. Плантаџенет Историја на светот (стр. Просветно 2001
Сомерст Фрај 290-334) дело, Скопје
3. Алeн Бринкли Историја на САД: Штрк, 1999
недовршена нација (стр. Скопје
513-633)
4. Винстон Черчил Втора светска војна, Tом Магор, 2014
1и2 Скопје
5. Џон M. Робертс Европа 1880- 1945 Clio, 2002
Београд
6. Henri Kisindžer Diplomatija, Tom I Verzal press, 1999
Beograd
119
1. Чедомир Попов Од Версаја до Данцинга Нолит, 1976
Београд 1995
"Службени
лист",
Београд
(друго
издање)
2. Жорес А. Медведев Непознатиот Сталин Арс студио, 2014
и Рој А. Медведев Скопје
3. Антонело Бијаџини Историја на современа Арс студио, 2015
Турција (стр. 1-110) Скопје
4. Филип Џенкинс Историја на САД, 4 Арс студио, 2015
издание (стр. 188-216) Скопје
120
1. Наслов на наставниот предмет Историја на балканските народи 1
2. Код И38-З
6. Академска година/семестар 2018 седми Број на 5
ЕКТС
кредити
8. Наставник Проф. д-р Борче Илиевски
сознанија за проучување за проучување и критичко вредување на историјата на балканските
народи во текот на Првата светска војна, меѓувоениот период и за време на Втората светска
војна.
11. Содржина на предметната програма: Балканските држави (Србија, Бугарија, Грција и
Албанија) во Првата светска војна. Создвањето на Кралството на Србите Хрватите и
Словенците. Париска мировнна конференција и создавање на т.н версајски систем.
Политички прилики во Кралството СХС/Југославија. Воведување на диктатура на кралот
Александар. Српско – хрватски преговори и создавање на Бановина Хрватска. Пораз и
поделба на Кралството Југославија 1941 година. Бугарија во периодот 1918 – 1923 година.
Убиството на А. Стамболиски. Политички прилики во периодот 1923 – 1934. Надворешна
политика. Состојбите во Бугарија 1934 – 1941 година. Грчко – турска војна. Лозански мировен
договор. Грција 1923 – 1940. Грчко – италијанска војна. Окупација на Грција. Албанија 1918 –
1925. Улогата на А. Зогу. Албанија 1928 – 1939. Окупација на Албанија. Балканот во Втората
светска војна. Движењта на отпорот и колаборационистички сили. Поделба на свери на
влијание на Балканкот. Последици од војната.
12. Методи на учење: критичко – аналитички, компаративен.
13. Вкупен расположлив фонд на време Предавања, вежби, проектни задачи,
самостојни задачи, домашно учење
14. Распределба на расположивото време 150
теоретска
настава
семинари,
задачи
121
17.1 Тестови Два теста во текот
на семестарот.
минимим 18
максимим 35
бодови бодови
тековните задолженија.
1. Барбара Јелавич Историја на Балканот, НИК Лист 1999
том втори
2. Жанин Мари Чалиќ Историја Југославије 20. Clio 2013
века
3.
1. Kръстъо Манчев История на балканските Парадидма 2008
народи 1918 - 1945
2. Марија Тодорова Замислувајќи го Магор 2001
Балканот
3. Momir Stojković 1996
Balkanski ugovorni odnosi
tom II (1919 – 1945)
122
1. Наслов на наставниот предмет Историја на македонскиот народ во XX век
(3+2)
2. Код И39-З
3. Студиска програма задолжителна
6. Академска година/семестар VII 7. Број на 5
ЕКТС
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да се запознаат со основните
процеси, настани и личности од историјата на македонскиот народ во XX век на
етногеографската територија на Македонија.
11. Содржина на предметната програма: Положбата во Македонија по Букурешкиот мировен
договор во 1913 година; македонскиот народ во Првата светска војна; македонското прашање
во периодот помеѓу двете светски војни; македонското национално ослободително и
револуционерно движење меѓу двете светски војни; колонизациите и етничките промени во
Македонија; денационализаторската и асимилаторската политика на балканските држави во
етногеографска Македонија; личности и организации во македонското револуционерно
движење; Македонија во Втората светска војна; НОВ во Вардарскиот дел на Македонија;
НОВ во Пиринскиот дел на Македонија; НОВ во Егејскиот дел на Македонија; личности и
организации во македонското национално ослободително движење 1941- 1944 година;
културната автономија на Македонците во Пиринскиот дел на Македонија под бугарска власт
1944- 1949 година; Македонците во Бугарија по Втората светска војна до крајот на XX век;
Македонците и Граѓанската војна во Грција 1946- 1949 година; Македонците во Грција до
крајот на XX век; Положбата на Македонците во Албанија по Втората светска војна.
теоретска
настава
семинари,
задачи
123
и вежбите
1. Група автори Историја на Институт за 2003
македонскиот народ, национална
книга 4 историја,
Скопје
2. Никола Жежов Македонското прашање Филозофски 2008
во југословенско- факултет,
бугарските дипломатски Скопје
односи (1918- 1941)
3. Виолета Ачкоска, Предавствата и Макавеј, 2004
Никола Жежов атентатите во Скопје
македонската историја
1. Виолета Ачкоска, Репресијата и Макавеј, 2005
Никола Жежов репресираните во Скопје
најновата македонска
историја (прв дел)
2. Никола Жежов, Георги Кулишев, Филозофски 2013
Мирјана Нинчовска Спомени, дневник, факултет,
документи Скопје
3. Даринка Петреска ВМРО 1918- 1934 Скопје 2004
хронологија
124
1. Наслов на наставниот предмет Историја на дипломатијата 1914-1945 (2+1)
2. Код И40-И
6. Академска година/семестар Седми 7. Број на 5
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Стекнување на конкретни знаења и познавања
за дипломатските аспекти поврзани со констелацијата на меѓународните односи во Европа и
светот во периодот од 1914 до 1945 година, односно, историските случувања, процеси, појави,
настани и личности во областа на дипломатијата во тој период.
Дипломатијата во пресрет на Првата светска војна – констелација на односите/распоредот на
силите и обид да се сочува мирот на европскиот континент; Прва светска војна и тајната
дипломатија; Дипломатијата и склучените меѓународни договори во текот на Првата светска
војна; Дипломатијата и мировната конференција во Париз - дипломатски игри и
надмудрувања за заштита на националните интереси; Дипломатијата и креирањето на новиот
меѓународен поредок т.н. "версајски систем"; Дипломатијата и нејзината улога во пост-
воената стабилизација во Европа и светот; Дипломатијата и Лигата на Народите;
Дипломатијата во 20-тите години на XX-иот век – ентузијазам на меѓународната дипломатија:
со склучените меѓународни пактови "се чувствува духот на мирот"; Дипломатијата во 30-тите
години на XX-иот век – враќање на системот и формирање на воени и политички алијанси;
Дипломатијата и антиколонијалните и национално-ослободителните движења меѓу двете
светски војни; Дипломатијата во предвечерието на почетокот на Втората светска војна:
неуспех да се превенира нов светски конфликт; Дипломатијата во Втората светска војна –
меѓународни конференции;
теоретска
настава
семинари,
задачи
125
36 бодови,
максимум 70
бодови
1. Henri Kisindžer Diplomatija, Tom I Verzal press, 1999
Beograd
2. Владимир П. Историја Архив за 1951
Потемкин Дипломатије, Правне и
Дипломатија у Друштвене
периоду припрема Науке -
Другог светског рата, Београд
Том III
3. The Avalon project, Documents in Law, History Lillian Goldman Law Library,
and Diplomacy, Yale Law School, New Haven,
(Document Collections) Connecticut,
(www.avalon.law.yale.edu) USA
4. Office of the Historian, Historical documents U.S Department of State,

(www.history.state.gov) Washington, DC, USA
5. Customary International Law: Historical Jean and Alexander Heard

Diplomatic Documents Library,
Nashville, Tennessee, USA
(www.researchguides.library.vanderbilt.edu/stat
epractice/historical)
1. Чедомир Попов Од Версаја до Нолит, 1976
126
Данцинга Београд 1995
"Службени
лист", Београд
(друго
издање)
127
1. Наслов на наставниот предмет Македонското иселеништво во Америка,
Австралија и Европа (2+1)
2. Код И41-И
6. Академска година/семестар VII 7. Број на 5
ЕКТС
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да се запознаат со причините за
иселувањето на Македонците од сите делови на етногеографска Македонија во Америка,
Австралија и Европа, нивниот начин на живот, зачувувањето на традициите и народните
обичаи од нивните родни краишта, нивното вклучување во општествено- политичкиот живот
во државите каде се населиле, политичките и културните организации што ги создавале како
и нивните врски со Република Македонија.
11. Содржина на предметната програма: Причини за иселување; Македонското иселеништво во
Австралија; политички и културни организации; верскиот живот; културно –уметнички и
фолклорни друштва; иселеничките врски со Република Македонија; учеството во
општествено- политичкиот и културниот живот во Австралија; Македонското иселеништво
во Америка; политичките организации на Македонците во Америка; културен и верски
живот; Македонците во САД; македонската емиграција и иселеништво во Канада;
Македонците во Јужна Америка; македонската политичка емиграција во западноевропските
држави; македонското иселеништво и емиграција во поранешните комунистички држави на
Источна Европа и поранешниот СССР.
теоретска
настава
семинари,
задачи
128
и вежбите
1. Ристо Кирјазовски Македонската политичка Скопје 1989
емиграција од Егејскиот
дел на Македонија во
Источна Европа
2. Иван Катарџиев Македонија и Матица 1996
Македонците во светот Македонска,
Скопје
3. Ицо Најдовски- Македонско- Институт за 2015
Перин австралиски народен национална
сојуз (1946- 1958) историја-
Скопје
1. Иван Катарџиев Македонската политичка Скопје 1994
емиграција по Втората
светска војна
2. Танас Вражиновски Обединети Македонци Матица 1998
Македонска,
Скопје
3. Ico Najdovski, Robert The Macedonians in 2007
Najdovski Victoria, Australia
129
Наслов на наставниот предмет Македонското црковно прашање во XX век
Код И42-И
Студиска програма Историја
Организатор на студиската програма Институт за историја
Степен (прв, втор, трет) прв
Академска година/семестар 2018 седми Број на 5
ЕКТС
кредити
Наставник Проф. д-р Борче Илиевски
Предуслови за запишување на предметот Нема
Цели на предметната програма (компетенции): Да се добијат научни и продлабочени сознанија за
воспоставувањето на јуриздикцијата на соседните православни цркви на територијата на
Македонија по 1912/13 година. За решавањето на Македонското црковно прашање, како и за
македонско-српските црковни односи по 1944 година и влијанието на државните фактори врз овие
односи.
Содржина на предметната програма: Балканските војни и воспоставувањето на јуриздикцијата на
Српската православна црква на територијата на вардарскиот дел на Македонија. Црковната
политика на СПЦ во периодот 1918-1941 година. Отварање на богословијата во Битола.
Јуриздикција на Бугарската и Албанската православна црква во периодот 1941-1944 г. Основање на
Иницијативен одбор за основање на Православна црква во Македонија. Првиот црковно-народен
собор, Свештеничката конференција. Вториот македонски-црковнонароден собор, Обновување на
Охридската архиепископија. Односите МПЦ-СПЦ 1958-1964 Прогласување на автокефалноста на
МПЦ. Делување на мПЦ 1967-1991
Методи на учење: критичко – аналитички, компаративен.
Вкупен расположлив фонд на време Предавања, вежби, проектни задачи, самостојни
задачи, домашно учење
Распределба на расположивото време 150
Форми на наставните активности 15.1 Предавања – 30 часови
теоретска
настава
семинари,
Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 40часови
задачи
Начин на оценување
17.1 Тестови Два теста во текот на
семестарот. минимим 18
130
максимим 35 бодови
бодови
Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F)
Услов за потпис и полагање на завршен испит Редовност во наставата и реализација на
Јазик на кој се изведува наставата македонски
Метод на следење на квалитетот на наставата континуиран
Литература
1. Илиевски Борче Македонско – српските Филозофски 2011
црковни односи 1944 - факултет
1970
2. Приредил Цане Автокефалкноста на 2004
Мојановски Македонската
православна црква
(документи)
3. Радмила Радић Држава и верске 2002
заједнице (1945-1970)
1. Славко Димевски Историја на МПЦ Култура 1989
2. Доне Илиевски Автокефалноста на 1972
Македонската
православна црква
3. Александар Возобновување на 2008
Трајановски Охридската
архиепископија како
Македонска православна
црква и нејзиниот
шематизам,
131
1. Наслов на наставниот предмет Методика на наставата по историја
(2+1)
2. Код И43-И
6. Академска година/семестар Четврта 7. Број на
година, ЕКТС
седми кредити
семестар
Студентите да стекнат знаења од теоријата на методиката на наставата по историја, да ја сфатат
нивната применливост во настaвната практика; да се оспособат за примена на теоретските
сознанија во реализацијата на наставата по историја во основното и средното образование. Да
ги сфатат и усвојат етичките вредности на воспитната улога на наставата по историја како
неоходна компонента во сеопшта едукација на младата личност.

Методиката на наставата по историја како комплексна наука; Историјата како наука и како
наставен предмет; Истражувачки постапки и методи; Општи и посебни наставни принципи;
Наставникот по историја; Цели и задачи на наставата по историја; Наставни форми; Наставни
методи; Постапки и стратегии на активната настава, наставата за развивање на критичко
мислење и промоција на хумани вредности; Подготовка на наставникот за наставен час.
монолошки, дијалошки, текст метод, метод на нагледност.
Групов, тандемски, индивидуален, метод на теоретска настава
нагледност и анализа 15.2 Вежби (семинари, 10 Часови
тимска работа,
посети на наставни
часови
Теренска настава, организација на посети и 16.2 Самостојни задачи 40
држење историски часови, изработка на анализи
часови
и водење дебати,.
17.1 Тестови До 70 бодови
17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) До 15 бодови
132
17.3 Активност и учество До 15 бодови
19. Услов за потпис и полагање на завршен испит Редовно следење на наставата и
исполнување на работните задолженија.
21. Метод на следење на квалитетот на наставата Континуирано следење на напредувањето
на студентите преку дебатни форми,
дијалог и текст метод.
1. Виолета Ачкоска Методика на наставата Универзитет 2001
по историја “Св. Кирил и
Методиј“,
Скопје
2. Снежана Адамческа Активна настава Легис, Скопје 1996
3. Зборник Историска наука и ЦАНУ, 1994
настава историје у Подгорица
савременим условим, 14
1. Прирачник Со читање и пишување Фондација 2004
до критичко мислење отворено
општество
Македонија,
Скопје
2. Зборник Актуелни проблеми во СДИРМ, 1996
македонската Скопје
историографија и
наставата по историја
3. Хајке Катрин Бала “Потсетување за Институт за 2003
иднината“, еден семинар меѓународна
за методите за обработка соработка на
на историјата германскиот
сојуз на
народни
универзитети,
Бигос, Скопје
133
ОСМИ СЕМЕСТАР
134
1. Наслов на наставниот предмет Историја на Најновиот век 2 (3+2)
2. Код И44-З
6. Академска година/семестар Осми 7. Број на 5
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Општ пристап насочен кон совладување и
стекнување на конкретни знаења и запознавање со политичките, гео-политичките, гео-
стартешките, дипломатските, воените, економските, техничко-технолошките, културните и
другите аспекти од европската и светската историја, што е во корелација со констелацијата на
меѓународните односи во Европа и светот во периодот по 1945 година. Разјаснување и
разбирање на улогата, значењето или претставата за т.н. "голема слика" во меѓународната
политика и нејзиното влијание врз историските случувања, процеси, појави, настани и
личности во Европа и светот во периодот на Студената војна, како и по нејзиното завршување
до денес.
Крајот на Втората светска војна – меѓународната дипломатија и политика повторно на сцена:
нов почеток и креирање на нов меѓународен поредок; Европа и светот непосредно по Втората
светска војна - почеток на Студената војна: нова политичка карта Европа и светот, ера на
биполарниот/блоковски систем; Европа и светот до крајот на 40-тите од XX-тиот век –
кризите и тензиите продолжуваат; Европа и светот во текот на 50-тите од XX-тиот век –
натпревар за престиж, доминација и влијание на двете супер сили (САД и СССР) насекаде
низ светот; Европа и светот во 60-тите години – кулминација на тензиите: Европа и светот
соочени со нова нуклеарна катаклизма; Деколонизација и антиколонијална борба – инфлација
од нови држави во светот; Меѓународните организации и институции – нови и влијателни
субјекти во современите меѓународни односи; Развој на новата технологија и други
општествени појави – трката и натпреварот меѓу двете супер сили на секое поле добива епски
размери; Европа и светот во 70-тите години од XX-тиот век – Детант: конечно смирување на
тензиите, консолидација на западот кон нова и обединета Европа наспроти стагнација и застој
на истокот; Европа и светот во првата половина на 80-тите години од XX-тиот век –
обновување на тензиите и почеток на Втората студена војна; Крајот на Студената војна –
последните години: 1985-1991 година: пад на комунизмот; Европа и светот по Студената
војна, во текот на 90-тите години и почетокот на XXI-иот век: распаѓање на еден меѓународен
поредок и отсуство од креирање на нов меѓународен систем, интеграција на западот,
дезинтеграција и транзиција на истокот; Новиот светски поредок - мит или реалност: светот и
човештвото пред нова неизвесност, предизвици, перспективи, проекции и искушенија?.
теоретска
135
настава
семинари,
задачи
36 бодови,
максимум 70
бодови
1. Џозеф С. Нај, Разбирање на Академски 2008
Помладиот меѓународните печат, Скопје
конфликти
2. Плантаџенет Историја на светот (стр. Просветно 2001
Сомерст Фрај 334-381) дело, Скопје
3. Алан Бринкли Историја на САД: Штрк, Скопје 1999
недовршена нација (стр.
633-805)
4. Henri Kisindžer Diplomatija, Tom II Verzal press, 1999
Beograd
5. Џон Луис Гедис Хладни рат Clio, 2003
Београд
6. Лакер Волтер Историја Европе (1945- Clio, 1999
136
1992) Београд
1. Рој А. Медведев и Хрушчов на чело на Арс Либрис, 2015
Жорес А. Медведев СССР Скопје
2. Малколм Андерсон Државите и Арс Студио, 2014
национализмот во Скопје
Европа по 1945 година
3. Филип Џенкинс Историја на САД (стр. Арс студио, 2015
216-308) Скопје
4. Маргарита Меѓународните односи Менора, 2008
Пешевска по Втората светска војна Скопје
5. Маргарита Светот во транзиција Менора, 2002
Пешевска Скопје
6. Антонело Бијаџини Историја на современа Арс студио, 2015
Турција (стр. 110-160) Скопје
7. Пол Р. Виоти и Меѓународни односи и Академски 2009
Марк В. Каули светска политика печат, Скопје
8. Џон Бејлс, Стив Глобализација на Табернакул, 2009
Смит и Патриша светската политика Скопје
Овенс
137
1. Наслов на наставниот предмет Историја на балканските народи 2
2. Код И45-З
6. Академска година/семестар 2018 осми Број на 5
ЕКТС
кредити
8. Наставник Проф. д-р Борче Илиевски
сознанија за проучување за проучување и критичко вредување на историјата на Балканот по
Втората светска војна. Политичка карта на Балканот во време на студената војна.
11. Содржина на предметната програма: Југославија, Бугарија Грција и Албанија по
завршувањето на Втората светска војна. Повоена територијална и политичка организација на
Балканот.Присуството на Големите сили на Балканот.Внатрешни прилики во балканските
држави. Надворешна политика. Религија, наука, култура
12. Методи на учење: критичко – аналитички, компаративен.
13. Вкупен расположлив фонд на време Предавања, вежби, проектни задачи,
самостојни задачи, домашно учење
теоретска
настава
семинари,
задачи
17.1 Тестови Два теста во текот
на семестарот.
минимим 18
максимим 35
бодови бодови
138
1. Ричард Кремптон Балакнот по Втората Зеница 2012
светска војна
2. Барбара Јелавич Историја на Балканот, НИК Лист 1999
том втори
3. Жанин Мари Чалиќ Историја Југославије 20. Clio 2013
века
1. Kръстъо Манчев История на балканските Парадидма 2008
народи 1918 - 1945
Балканот
tom II (1919 – 1945)
139
1. Наслов на наставниот предмет Историја на современата македонска
држава (3+2)
2. Код И46-З
семестар ЕКТС
кредити
Студентите да се здобијат со научно продлабочени знаења за појавите, процесите,
настаните и улогата на личностите во историјата на современата македонска држава; да ги
знаат основните извори на информации за проблематиката која се однесува на овој предмет;
да се здобијат со истражувачки вештини (користење на извори на информации од различна
провиниенција, методот на усната историја-водење интервју и анкета со живи учесници и
сведоци на настаните); да толкуваат одредени документи преку критичка анализа на текстот
(„читање меѓу редови„); да негуваат критички однос кон одреден настан, појава и личност и
да ги оценува врз основа на аргументи; да препознаваат реална информација од фабрикувана;
да се оспособат за проценување на актуелните состојби во државата преку искуствата од
изичувањето на нејзината современа историја.

Периодизација на историјата на современата македонска држава; Конституирањето на
современата македонска држава; Положбата на републиката во рамките на југословенската
федерација; Промената на имотно-сопственичките односи; Развој на образованието,
културата и просветата; Положбата на малцинствата/етничките заедници; Политичките
промени и процеси до 1991 г.; Почитување на граѓанските права и слободи;
Осамостојувањето на Република Македонија; Транзицијата на политичкиот и економскиот
систем по 1991. Меѓународната положба на Република Македонија.
12. Методи на учење: Дијалошки метод, истражувачки метод – работа со податоци од повеќе
извори, текст метод, монолошки метод, метод на нагледност.

Групна – тимска работа, индивидуална и теоретска настава
индивидуализирана и фронтална. 15.2 Вежби: 40 часови
Стратегии и постапки за развивање на семинари,
критичкото мислење.
Водење дебати. Драматизација.
140
исполнување на работните задолженија.
21. Метод на следење на квалитетот на наставата Континуирано следење преку дебатни
форми, дијалог и текст метод.
1. Виолета Ачкоска Лекции од историјата на Филозофски 2011
современата македонска факултет-
држава Скопје
2. Група автори АСНОМ педест години МАНУ-ИНИ 1995
(Зборник) македонска држава 1944- Скопје
1994
3. Документи (избор Документи за Република Јустинијана 2008
и редакција Сашо Македонија, Едиција прима, Скопје
Георгиевски, документи за Македонија,
Сашо Додевски) книга III
1. Виолета Ачкоска Егзодусот на македонското Макавеј, 2008
селанство во социјализмот, Скопје
2. Михајло Миноски Македонија во ДАРМ, Скопје 2008
меѓународните договори,
том 2, 1941-1991, Документи
3. Група автори “Македонија 1989-1999“ Институт 2001
(зборник) Отворено
општество –
Македонија,
Скопје
141
1. Наслов на наставниот предмет Историја на дипломатијата по 1945 (2+1)
2. Код И48-И
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Стекнување на конкретни знаења и познавања
за дипломатските аспекти поврзани со констелацијата на меѓународните односи во Европа и
светот во периодот по 1945 година, односно, историските случувања, процеси, појави,
настани и личности во областа на дипломатијата во периодот на Студената војна, како и по
нејзиното завршување до денес.
Меѓународната дипломатија повторно на сцена – конференциите во Јалта и Потсдам:
креирање на новиот меѓународен поредок во светот; Почеток на студената војна и почеток на
"студената" дипломатија; Дипломатијата и спиралата од меѓународни конфликти по Втората
светска војна; Дипломатијата и статусот на Европа во тензиите и кризите меѓу двата блока во
50-тите и 60-сеттите години од XX-иот век; Двете супер сили САД и СССР и нивната трка за
дипломатско влијание насекаде низ светот; Дипломатијата и државите од третиот свет;
Дипломатијата и меѓународните организации; Дипломатијата и детантот во 70-тите години од
XX-иот век; Ново заострување на односите: дипломатијта во втората студена војна;
Дипломатијата и крајот на студената војна; Дипломатијата по крајот на студената војна;
Дипломатијата и новите предизвици во новиот светски поредок; Јавната дипломатија во
меѓународните односи; Дипломатијата во современите економски односи.
теоретска
настава
семинари,
задачи
142
36 бодови,
максимум 70
бодови
1. Henri Kisindžer Diplomatija, Tom II Verzal press, 1999
Beograd
2. Маргарет Тачер Дипломатија: Просветно 2011
Стратегии за светот дело, Скопје
што се менува
3. Henry Kissinger Treba li Amerika vanjsku Golden 2003
politiku: Prema marketing,
diplomaciji za 21 Zagreb
stoljeće
4. Џејмс П. Малдун Мултилатералната Просветно 2009
Јуниор, ЏоЕн дипломатија и дело, Скопје
Фагот Авиел, Обединетите нации
Ричард Рејтано и денес
Ерл Саливен
5. Џејмс П. Мулдон, Новата динамика на Арс Ламина, 2012
д-р Џоан Фагот мултилатерализмот: Скопје
Ејвиел, Ричард Дипломатијата,
Рејтано и Ерл меѓународните
Саливен организации и
глобалното управување
6. The Avalon project, Documents in Law, History Lillian Goldman Law Library,
and Diplomacy, (Document Collections) Yale Law School, New Haven,
(www.avalon.law.yale.edu) Connecticut,
USA
7. Office of the Historian, Historical documents U.S Department of State,
143
(www.history.state.gov) Washington, DC, USA
8. Customary International Law: Historical Jean and Alexander Heard
Diplomatic Documents Library, Nashville, Tennessee,
USA
(www.researchguides.library.vanderbilt.edu/stat
epractice/historical)
1. Вилфрид Болевски Дипломатијата и Просветно 2009
меѓународното право дело, Скопје
во глобализираните
односи
2. Марк Леонард Јавна дипломатија Просветно 2009
дело, Скопје
3. Г.Р. Бериџ Дипломатија: теорија и 11 октомври, 2009
пракса Прилеп
4. Николас Бејн, Нова економска Нампрес, 2009
Стивен Вулкок дипломатија Скопје
5. Дејвид Х. Дан Дипломатија на Нампрес, 2009
највисоко ниво: развој Скопје
на меѓународните
самити
6. Јан Мелисен Новата јавна Просветно 2009
дипломатија: мека сила дело, Скопје
во меѓународните
односи
7. Јан Мелисен Иновации во Просветно 2009
дипломатската дело, Скопје
практика
144
1. Наслов на наставниот предмет Тоталитарни идеологии на 20 век (2+1)
2. Код И49-И
4. Организатор на студиската програма (единица, Историја со архивистика
6. Академска година/семестар Четврта 7. Број на
година, осми ЕКТС
семестар кредити
Студентите да се здобијат со научни и продлабочени сознанија за појавата и
манифестирањето на тоталитарните идеологии во 20 век, создавањето на организации со
тоталитарна идеологија, нивното превземање на власта, методите и начините на владеење и
последиците од тоталитарзимот на внатрешен и надворешен план. Да ги проценуваат
изворите и појавните облици на тоталитаризам во современиот свет, да бидат оспособени да
се справуваат со такви појави во нивната општествена практика.

Причините за појавата на тоталитарните идеологии; Тоталитаризмот во политичката
практика; Италијанскиот фашизам; Германскиот нацизам; Европски и воневропски режими
со тоталитарни карактеристики; Сталинизмот како идеологија и политички систем;
Носителите и предводниците на тоталитарни идеологии; Жртвите на тоталитаризмот и
нивната рехбилитација.

Истражувачки методи: работа со историски извори и документи од различна провиенеција;
методот на усната историја; метод на нагледност, работа на терен, текст-метод, дијалошки и
монолошки метод.
Работа во групи – тимска работа, дебатни теоретска настава
активности, индивидуална и индивидуализирана 15.2 Вежби (семинари, 10 часови
работа тимска работа)
Посети на музеи, спомен-обележја, следење на 16.2 Самостојни задачи 40 часови
филмска и пишувана продукција.
145
исполнување на работните обврски
21. Метод на следење на квалитетот на наставата Континурано следење преку дебатни
активности, дијалог и метод на пишувани
трудови.
1. Хана Арент Изворите на “Култура, 1990
тоталитаризмот Скопје
2. Франсоа Фире Прошлост једне илузије, “Панеида“, 1996
комунизам у Београд
двадесеттом веку
3. Алан де Беноа Комунизам и нацизам, “Укронија“, 2007
25 огледа о Београд
тоталитаризму у 20 веку,
1917-1989
1. Група автори “Kommunism-to the Foundatio for 2000
International tribunal “ Investagion
of Comunist
Crimes,
Vilnius
2. Бенито Мусолини Фашистичка револуција Ѓурѓа, 2007
Скопје
3. Ерик Хобсбаум Доба на крајности, 1-3 Темплум, 2001
Скопје
146
Наслов на наставниот предмет Малцинствата на Балканот во XX век
Код И50-И
Студиска програма Историја
Организатор на студиската програма Институт за историја
Степен (прв, втор, трет) прв
Академска година/семестар ОСМИ осми Број на ЕКТС 5
кредити
Наставник Проф. д-р Борче Илиевски
Предуслови за запишување на предметот Нема
Цели на предметната програма (компетенции): Да се добијат научни и продлабочени сознанија за
проучување за проучување и критичко вредување на положбата на малцинствата во балканските
држави во XX век, како и заштита на нивните права во согласност со одредбите на меѓународните и
регионалните организации.
Содржина на предметната програма: Дефинирање на поимот малцинство. Меѓународна заштита на
малцинствата во рамките на системот на Лигата на народите. Положбата на малцинствата во
балканските држави меѓу двете светски војни. Малцинставата во балканските држави по Втората
светска војна. Заштита и права на малцинствата во меѓународните организации по Втората светска
војна.
Методи на учење: критичко – аналитички, компаративен.
Вкупен расположлив фонд на време Предавања, вежби, проектни задачи, самостојни
задачи, домашно учење
Распределба на расположивото време 150
Форми на наставните активности 15.1 Предавања – теоретска 30 часови
настава
15.2 Вежби (лабораториски, 10 часови
аудиториски), семинари,
Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 40часови
Начин на оценување
17.1 Тестови Два теста во текот на
семестарот. минимим 18
максимим 35 бодови
бодови
Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода 5 (пет) (F)
147
Услов за потпис и полагање на завршен испит Редовност во наставата и реализација на тековните
задолженија.
Јазик на кој се изведува наставата македонски
Метод на следење на квалитетот на наставата континуиран
Литература
1. Владимир Малцинствата на 1998
Ортаковски Балканот
2. Стојан Малцинствата на ИНИ 2004
Киселиновски, Балканот (XX вek)
Ирена Ставови
Кафка
3.
Балканот
tom II (1919 – 1945)
3. Zoran Janjetović Deca careva pastorčad INIS 2005
kraljeva, Nacionalne
manjine u Jugoslaaviji
1918 - 1941
148
1. Наслов на наставниот предмет Практична работа во наставата по
историја (2+1)
2. Код И51-И
6. Академска година/семестар VIII 7. Број на 5
ЕКТС
кредити
10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да ги применат знаењата од
теоријата на методиката на наставата по историја во организацијата и реализацијата на
наставата по историја во основните и средните училишта.
11. Содржина на предметната програма: Структурата на часот по историја; типови на часови по
историја; редовната и дополнителната настава по историја и слободните ученички
активности; користењето на текст методата на часот по историја; нагледни средства на часот
по историја; теренска настава; изработка на дневна подготовка на час; тематско планирање;
полугодишно и годишно планирање; наставникот по историја; учебниците по историја во
основното и средното образование.
теоретска
настава
семинари,
задачи
149
и вежбите
1. Виолета Ачкоска Методика на наставата Скопје 2001
по историја
2.
3.
1. Снежана Адамческа Тандемска работа на Скопје 1993
учениците
2.
3.
150
Прилог
ПРЕДМЕТНА ПРОГРАМА ЗА ПРВ ЦИКЛУС СТУДИИ НА НЕМАТИЧНИТЕ
бр. 3
ФАКУЛТЕТИ НА УКИМ
1. Наслов на наставниот предмет СПОРТ И ЗДРАВЈЕ
2. Код СИЗ
3. Студиска програма Итегрирани студии по стоматологија
4. Организатор на студиската
програма (единица, односно Филозофски факултет, УКИМ, Скопје,
институт, катедра, оддел)
5. Степен (прв, втор, трет циклус) Интегрирани студии од прв циклус
6. 1 година, Број на ЕКТС
Академска година / семестар 7. 0
прв семестар кредити
8. Виш. пред. д-р Бранко Крстевски (Раководител),
Проф. д-р Славица Новачевска,
Виш. пред. д-р Аган Реџепагиќ,
Наставник (насатавници)
Виш. пред. д-р Сашо Тодоровски,
Виш. пред. д-р Ристо Стаменов ,
Виш. пред. д-р. Јана К. Димитриоска,
Виш. пред. м-р Сузана Симева
9. Предуслов за запишување на
нема
предметот
10. Цели на предметната програма (компетиции)
Целта на предметот спорт и спортски активности е усвојување на нови и усовршување
на старите моторни знаења и вештини, подобрување на моторните и фукционалните
спсособности се со цел унапредување на здравјето, задоволувањето на потребате за
движење, оспообување на студентот за рационално, содржајно користење на слободното
време како и подобрување на квалитетот на животот во младоста, во зрелата возраст и
староста.Унапредување на социјалната комуникација.
Очекувани резултати:
Оспособување на студентот за самостојно спортување и физичко вежбање, запознавање
со законитостите на физичката култура и правилната исхрана. Стекнување знаења за
структурата, правилата, принципите на тренажниот процес и специфичностите на
избраната кинезиолошка активност.
А. Програм - основен редовен програм
- кошарака, мал фудбал, одбојка, ракомет, танцови фитнес програми (аеробик, степ-
аеробик, пилатес, и сл.)
Б. Програм - изборна настава
- Планинарење и логорување, Пливање, Велосипедизам, Ролање, Лизгање, Скијање,
Пинг-понг
В. Програм за студентите со посебни потеби
- физички активности во зависност од дијагнозата на студентот
Г. Изборни програми за студентите од повисоките години на студии
Д. програм - спорски натпревари
12. Метода на жив збор, метода на демострирање,
метод на практично вежбање (синтетичка,
Методи на учење
аналитичка, комплескна), метод на спортски
трениг.
13. Вкупен расположлив фонд на
60 ч
време
14. Распределба на расположливото Вежби 30
време Вкупно 30
15. 15.1. Предавања-теоретска настава
Практично вежбање
(фрнонтална, групна, 26
Форми на наставни активности 15.2.
индивидуална, станична, часови
кружна)
16. Други форми на наставни 16.1. Дијагностицирање на 4
151
активности моторните способности часови
(преку стандардизирани
моторни тестови MAKFIT)
16.2. /
16.3. /
17. Начин на оценување /
17.1. Тестови
17.2. Семинарска работа/проект (презентација/ писмена и
усна)
17.3. Активност и учество
18. Критериуми за оценување
(бодови/оценка)
19. Услови за потпис и полагање Минимум 60% да ја посетува редовно наставата, и
на завршен испит активно да учествува во реализирање на наставните
содржини предвидени со програмата.
20. Јазик на кој се изведува македонски
наставата
21. Метод на следење на Метода на набљудување, метода на тестирање сл
квалитетот на наставата
22.1. Задолжителна литература
Ред. Автор/и Наслов Издавач Година
број
1 Попис на литературата се добива
кај предметниот наставник во
зависност од изборот на
кинезиолошката активност.
2
3
22.1. Дополнителна литература
Ред. Автор/и Наслов Издавач Година
број
1
2
3
152

SS I PP - Istorija 2018 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

SS I PP - Istorija 2018 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

УНИВЕРЗИТЕТ "СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ"-СКОПЈЕ

ЗА ИЗМЕНИ И ДОПОЛНУВАЊА НА ЧЕТИРИГОДИШНА (240 КРЕДИТИ)

Мај 2017 година

Изборни предмети за I семестар

Изборни предмети за II семестар

Изборни предмети за IV семестар

Изборни предмети за V семестар

Изборни предмети за VI семестар

Изборни предмети за VII семестар

Изборни предмети за VIII семестар

12. Методи на учење:

5. Степен (прв, втор, трет) прв

8. Наставник Проф. д-р Бобан Петровски

2. Група автори Историја српског народа, Београд 1981

3. H. Gračanin Kratka povjest Hrvatske Zagreb 2006

22.2 Дополнителна литература

11. Содржина на предметната програма: Македонија на преминот од антиката во средниот век;

13. Вкупен расположлив фонд на време 150 часа

8. Наставник Проф. д-р Бобан Петровски

11. Содржина на предметната програма: Поим, развој и специфичности на следниве помошни

12. Методи на учење: преадвања, вежби, самостојна работа

13. Вкупен расположлив фонд на време 150 часа

3. Група автори Историја српског народа,

22.2 Дополнителна литература

13. Вкупен расположлив фонд на време 150 часа

8. Наставник Проф. д-р Бобан Петровски

13. Вкупен расположлив фонд на време 150 часа

12. Методи на учење: критичко -аналитичен; компаративен

11. Содржина на предметната програма: Западноевропската имагинација за Балканот.

12. Методи на учење: критичко -аналитичен; компаративен

12. Методи на учење: критичко -аналитичен; компаративен

4. Office of the Historian, Historical documents U.S Department of State,

5. Customary International Law: Historical Jean and Alexander Heard

11. Содржина на предметната програма:

11. Содржина на предметната програма:

13. Вкупен расположлив фонд на време 150

16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 15 часови

11. Содржина на предметната програма:

12. Методи на учење:

You might also like