‫‪Archive of SID‬‬

‫دستگاه سونوگرافی از اجزا تا کاربرد ازدید مهندسی و پزشکی‬

‫کسری البرزی‬

‫دانشگاه آزاد اسالمی واحد نجف آباد‬

‫‪Kasraalborzi.iaun@gmail.com‬‬

‫ساناز البرزی کیا‬

‫دانشگاه آزاد اسالمی واحد نجف آباد‬

‫‪Sanazalborzi.iaun@gmail.com‬‬

‫احمد ایرانشاهی‬

‫دانشگاه آزاد اسالمی واحد نجف آباد‬

‫‪Ahmadiranshahi.iaun@gmail.com‬‬

‫مهروز ایزد پناه‬

‫دانشگاه آزاد اسالمی واحد نجف آباد‬

‫‪mahroozizadpanah@gmail.com‬‬

‫سعید صحرانورد‬

‫دانشگاه آزاد اسالمی واحد نجف آباد‬

‫‪Saeed.sahranavard2097@yahoo.com‬‬

‫حسین عبداهلل زاده‬

‫دانشگاه آزاد اسالمی واحد نجف آباد‬

‫‪Hossein.abdolahzadeh@gmail.com‬‬

‫‪077‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫چکیده‬

‫در این مقاله به برسی دستگاه سونوگرافی از اجزاء ‪ ،‬انواع ‪ ،‬کیفیت ‪ ،‬مخارج ‪ ،‬کارکرد‪ ،‬و‪ ...‬تا کاربرد های پزشکی و مزایا و معایب‬
‫آزمون سونوگرافی می پردازیم‪ .‬این دستگاه طول عمری قریب به ‪ 5‬سال دارد و از ‪ 2‬بخش پروپ و مانیتور تشکیل شده است‪ .‬و‬
‫به عنوان یک روش تصویر برداری امن است‪ .‬سونوگرافی شکمی می تواند برای تشخیص ناهنجاریی در اندام های مختلف‬
‫داخلی‪ ،‬مانند کلیه ها‪ ،‬کبد‪ ،‬کیسه صفرا‪ ،‬پانکراس‪ ،‬طحال و آئورت شکمی استفاده شود‪ .‬سـونـوگرافی‪ ،‬روشی غیرتهاجمی و‬
‫اغلب بدون درد است (چون در آن از سوزن یا تزریقی استفاده نمیشود‪ ).‬به طور گسترده‪ ،‬در دسترس و همچنین به راحـتــی‬
‫قــابــل اسـتـفــاده اسـت و نـسـبـت بـه سـایـر روشهـای تـصـویـربـرداری‪ ،‬کمهزینهتر است‪.‬‬

‫واژگان کلیدی ‪ :‬دستگاه سونوگرافی‪ ،‬اجزاء سونوگرافی‪ ،‬عکس برداری پزشکی‬

‫‪.‬‬

‫‪ -1‬مقدمه‬

‫امروزه دستگاه های تصویر برداری پزشکی از جمله سونوگرافی از اهمیت زیادی برخوردارند‪ .‬آزمون سونوگرافی به عنـوان یـک‬
‫روش تصویر برداری بی خطر در چک کردن ارگان های داخلی یک روش پر کاربرد و بـه صـرفه اسـت‪ .‬دسـتگاه سـونوگرافی ‪،‬‬
‫شامل انواع ‪ ،‬اجزا ‪ ،‬کیفیت و قیمت متفواتی است‪ .‬که در این مقاله به بررسی آن ها میپردازیم‪.‬‬

‫‪ -2‬تاریخجه‬

‫تاریخ صدا‪ ،‬علم صدا‪ ،‬بر میگردد به قرن ‪ 6‬قبل از میالد که توسط فیثاغورس شروع شد‪ ،‬که بر روی خواص ریاضی سازهای زهی‬
‫است‪ .‬سر فرانسیس گالتون یک سوت اولتراسوند در سال ‪3981‬تولید کرد‪ .‬اولین فن آوری سونوگرافی تالش برای شناسایی زیر‬
‫دریایی توسط پل النگوین در سال ‪ 3831‬بود‪ .‬اثر پیزوالکتریک‪ ،‬توسط ژاک و پیر کوری در سال ‪ 3991‬کشـف شـد‪ ،‬کـه بـرای‬
‫) ‪(John Wiley & Sons, 2012‬‬ ‫تولید و تشخیص امواج مافوق صوت در هوا و آب مفید بود‪.‬‬

‫در سال ‪ 3916‬میالدی‪ ،‬فرانسیس گالتون برای اولین بار پی بوجود امواج فراصوت برد‪ .‬گالتن با ساخت و آزمایش سوتی توانست‬
‫اصواتی با بسامدی باالتر از محدوده شنوایی انسان (فراصوت) تولید نماید‪ .‬در زمان جنگ جهانی اول کشور انگلستان برای‬
‫کمک به جلوگیری از غرق شدن غم انگیز کشتیهایش توسط زیردریایی های کشور آلمان در اقیانوس آتالنتیک شمالی دستگاه‬
‫کشف کننده زیردریاییها به کمک امواج صوتی به نام ‪ Sonar‬ابداع کرد‪ .‬این دستگاه امواج فراصوت تولید میکرد که در پیدا‬
‫کردن مسیر کشتی ها استفاده میشد‪ .‬این تکنیک در زمان جنگ جهانی دوم تکمیل گردید و بعدها بطور گستردهای در صنعت‬

‫‪077‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫این کشور برای آشکار سازی شکافها در فلزات و سایر موارد مورد استفاده قرار میگرفت‪ .‬از کاربرد بخصوصی که انعکاس صوت‬
‫‪.‬‬ ‫در جنگ و صنعت داشت ‪ Sonar‬به علم پزشکی وارد شد و تبدیل به یک وسیله تشخیصی بزرگ در علم پزشکی گردید‬
‫) ‪(M. Schroeder, 2007‬‬

‫‪ -3‬معنی لغوی‬

‫کلمه سونوگرافی از واژه انگلیسی ‪ sound‬به معنی صوت و نیز ‪ graphic‬به معنی شکل و ترسیم گرفته شده و ‪ultrasound‬‬
‫) ‪(M. Schroeder, 2007‬‬ ‫از ‪ ultra‬به معنی ماوراء یا همان فرا و نیز ‪ sound‬به معنی صوت یا صدا گرفته شده است‪.‬‬

‫‪ -4‬اجزاء سو نوگرافی‬

‫‪ -1-4‬دستگاه سو نوگرافی شامل اجزاء زیر است‪:‬‬

‫‪ )3‬پروب‬
‫‪ )2‬مانیتور (نشریه مهندسی پزشکی شماره ‪)331‬‬

‫‪ -5‬تجهیزات مربوطه چه شکلی هستند؟‬

‫اسکنر های سونوگرافی ترکیبی از کنسول (کامپیوتر و الکترونیک)‪ ،‬صفحه نمایشگر ویدوئی و یک ترانسدیوسر(پروب) هستند‪.‬‬
‫پروب یک وسیله دسته دار کوچک مشابه میکروفون است که به وسیله رابط(سیم) به اسکنر متصل می باشد‪ .‬پروب امواج‬
‫صوتی پر فرکانس را به بدن می فرستد و سپس امواج برگشتی (اکو) را از بافت بدن می گیرد‪ .‬اصول کار شبیه سیستم سونار‬
‫مورد استفاده در قایق ها و زیر دریایی است‪( .‬دکتر مصلحی مقدم‪)3181 ،‬‬

‫تصویر سونوگرافی بالفاصله در صفحه مانیتور که شبیه مانیتور کامپیوتر وتلویزیون است‪ ،‬نمایش داده می شود ‪ .‬تصویر خلق‬
‫شده بر پایه نوسان(دامنه)‪ ،‬فرکانس و زمان می باشد که این همان سیگنال صوتی برگشتی از بیمار ارسال شده توسط پروب‬
‫است‪( .‬دکتر مصلحی مقدم‪)3181 ،‬‬

‫‪-6‬انواع دستگاه‬

‫پیشـرفـت هـای انجـام گـرفتـه در تکنـولـوژی اولتـراسـوند‪ ،‬شامل اولتراسوند سهبعدی (که اطالعات امواج صوتی را در قالب‬
‫تصاویر سه بعدی درمیآورد)‪ ،‬چهاربعدی که نوعی از سه بعدی است و همزمان‪ ،‬حرکت را در زمان اصلی به نمـایـش‬
‫مـیگـذارد و سـونـوگـرافـی داپلـر کـه مـیتـوانـد بخشـی از یـک بـررسی اولتراسوندی باشد‪ .‬یک روش مخصوص اولتراسوند‬

‫‪077‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫جریان خون را در طول رگ های بدن‪ ،‬شامل شریان و وریدهای اصلی در شکم‪ ،‬اندامها و گردن‪ ،‬ارزیابی میکند‪ .‬این روش که‬
‫جهت و سرعت جریان خون را نشان میدهد‪ ،‬برای شناسایی مشکالتی همچون تنگی سرخرگ ها یا لخته های سیاهرگی به کار‬
‫میرود‪( .‬نشریه مهندسی پزشکی شماره ‪)331‬‬

‫‪ -7‬نوع دستگاه سونوگرافی مناسب‬

‫انتخاب نوع یک دستگاه سونوگرافی از جنبه عملکرد‪ ،‬تعداد مدهای کاری و… به پارامترهای زیر بستگی دارد‪.‬‬

‫‪ -1-7‬میزان استفاده از دستگاه سونوگرافی در هر مرکز‪:‬‬

‫حجم بیمارانی که قرار است در یک بازه زمانی مشخص توسط دستگاه سونوگرافی تحت عکسبرداری قرار گیرند‪ .‬یکی از عواملی‬
‫که باید به آن توجه شود چرا که دستگاه سونوگرافی که برای یک مطب شخصی نسبت به یک بیمارستان با تعداد مراجعه‬
‫کنندگان زیاد بسیار متفاوت است‪( .‬دپارتمان مرکزی مهندسی پزشکی)‬

‫‪ -2-7‬نوع فعالیت و تخصص پزشک‪:‬‬

‫در صورتی که یک پزشک متخصص بخواهد فقط در زمینه اکوکاردیولوژی فعالیت نماید ‪ ،‬بهتر است که مبادرت به خرید‬
‫سیستمی نماید که صرفا مجهز به نرم افزار های مناسب برای اکوکاردیولوژی و پروب های الزم برای این کار است و یا برای یک‬
‫متخصص مامایی یا اورولوژی باید دستگاه سونوگرافی خریداری شود که دارای جداول مربوط به زمینه های فوق در حافظه‬
‫سیستم و حداقل دو پروب یکی از نوع ‪ CONVEX MHz3.5‬و دیگری از نوع ‪ LINEAR 7.5 MHz‬و یک چاپگر الزم است‪.‬‬
‫وجود یک دوربین (‪ )VCR‬می تواند برای بازبینی مجدد و آنالیز دقیق تر در تشخیص های بهتر به متخصص کمک نماید‪.‬‬

‫(دپارتمان مرکزی مهندسی پزشکی)‬

‫‪ -3-7‬قابلیت ارتقاء دستگاه سونوگرافی‪:‬‬

‫در زمان خرید دستگاه سونوگرافی باید به قابلیت ارتقاء دستگاه از نظر سخت افزاری (پروب های جدید و …) و نرم افزاری‬
‫(قابلیت نصب نرم افزارهای جدید) در آینده راهنمایی های الزم گرفته شود چرا که معموال شرکت های شناخته شده و معتبر‬
‫به این مسائل توجه کافی دارند‪( .‬دپارتمان مرکزی مهندسی پزشکی)‬

‫‪-8‬کیفیت دستگاه سونوگرافی‬

‫در کشور هایی نظیر آمریکا سازمان هایی نظیر کالج رادیولوژی (‪ )ASR‬و انستیتوی اولترسوند در پزشکی (‪ )AIUM‬وجود دارند‬
‫که در صورت در خواست پزشک به طور داوطلبانه دستگاه سونوگرافی مورد نظر او را چک می کنند‪ .‬باید توجه داشت که‬
‫کیفیت یک دستگاه سونوگرافی ممکن است به مرور زمان کاهش یابد‪ .‬لذا باید هر ‪ 6‬ماه یکبار دستگاه سونوگرافی بررسی شود و‬

‫‪077‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫میزان رزولوشن تصویر و صحت عملکرد آن مورد بررسی قرار گیرد‪ .‬اما در هنگام خرید دستگاه سونوگرافی اطالع از سایر‬
‫مراکزی که دستگاه مورد نظر را خریداری کرده اند می تواند تجربه ای ارزنده در انتخاب دستگاه سونوگرافی داشته باشد‪.‬‬

‫(دپارتمان مرکزی مهندسی پزشکی)‬

‫‪-9‬در هنگام خریداری دستگاه سونوگرافی به موارد زیر دقت نمائید‪[28] :‬‬

‫‪ -1-9‬دقت تصویر دستگاه سونوگرافی در حالتهای مختلف‪:‬‬

‫باید در حین خرید دستگاه سونوگرافی مورد نظر را در حاالت مختلف از نظر مد های کاری شرایط محیطی و تصویر برداری‬
‫های معمول مورد بررسی قرار داد‪( .‬دپارتمان مرکزی مهندسی پزشکی)‬

‫‪ -2-9‬یکنواخت بودن تصویر مانیتور دستگاه سونوگرافی و تصویر چاپ شده ‪:‬‬

‫باید بررسی نمود که تصویری که در مانیتور دستگاه سونوگرافی نشان داده می شود با تصویر چاپی مطابقت داشته باشد چرا که‬
‫در برخی سیستم ها به سبب کیفیت پایین سیستم چاپ دستگاه سونوگرافی و عدم توجه به این مطلب در حین خرید موجبات‬
‫تشخیص های غیر قطعی و اشتباه در آینده فراهم می شود‪( .‬دپارتمان مرکزی مهندسی پزشکی)‬

‫‪ -1-8‬مناسب بودن محل قرارگیری پروب ها ‪:‬‬

‫یکی از مشکالت هرچند ساده محل قرارگیری و شکل پروب های دستگاه های سونوگرافی است که این مسئله حتما در حین‬
‫خرید باید مورد نظر قرار گیرد‪( .‬دپارتمان مرکزی مهندسی پزشکی)‬

‫‪ -4-9‬شرایط فروش دستگاه سونوگرافی و خدمات متعهد شده ‪:‬‬

‫یکی از مهمترین پارامترهایی که در هنگام خرید دستگاه سونوگرافی باید به آن توجه شود‪ ،‬شرایط فروش و مدت و کیفیت‬
‫قرارداد خدمات پس از فروش از نظر قسمت ها و شرایط تحت گارانتی دستگاه سونوگرافی می باشد‪ .‬قیمت خرید اولیه دستگاه‬
‫سونوگرافی در اغلب موارد شامل ضمانت یک ساله‪ ،‬نصب و آموزش کار با دستگاه می باشد‪ .‬البته باید به این نکته توجه داشت‬
‫که برخی شرکتها هزینه نصب و آموزش را به صورت جداگانه مطالبه می کنند‪ .‬در حال حاضر طبق قوانین وزارت بهداشت تمام‬
‫شرکت های تجهیزات پزشکی موظف به گارانتی یک ساله و خدمات پس از فروش ‪ 31‬ساله هستند‪ .‬برخی شرکت ها پس از‬
‫اتمام مدت ضمانت جهت سرویس و بازدید منظم دستگاه سونوگرافی ‪ ،‬قراردادی با مراکز درمانی منعقد می نمایند که مبلغ آن‬
‫متناسب با قیمت ‪ ،‬نوع و تعداد دستگاههای موجود در مرکز می باشد‪ .‬همچنین در قرارداد فروش دستگاه سونوگرافی بهتر است‬
‫فروشنده را موظف نمائید در صورتی که نرم افزار جدیدی که قابلیت نصب بر روی دستگاه خریداری شده را داشته باشد و در‬
‫طی یک سال ضمانت به بازار عرضه شود‪( .‬دپارتمان مرکزی مهندسی پزشکی)‬

‫‪077‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫‪-11‬توجیه اقتصادی در خرید دستگاه سونوگرافی‬

‫در هنگام خرید دستگاه سونوگرافی باید به توجیه اقتصادی (‪ )Cost Effectiveness‬نیز از دیگر عوامل مهمی است که در‬
‫هنگام خرید دستگاه سونوگرافی مورد توجه قرار گیرد‪ .‬در حقیقت قیمت دستگاه سونوگرافی خیلی بیشتر از قیمت اولیه خرید‬
‫آن می باشد و برای محاسبه قیمت واقعی باید مخارج دستگاه سونوگرافی را در طول عمر مفید آن که مطابق استادارد های‬
‫امروزی برابر ‪ 5‬سال می باشد‪ ،‬به قیمت اولیه دستگاه سونوگرافی اضافه کرد‪( .‬دپارتمان مرکزی مهندسی پزشکی)‬

‫‪-11‬مخارج دستگاه‬

‫‪ -1-11‬مخارج دستگاه سونوگرافی در طی ‪ 5‬سال را با توجه را با توجه به تخمین تعداد بیماری که در روز توسط دستگاه مورد‬
‫بررسی قرار می گیرند را بصورت زیر می توان محاسبه کرد‪( :‬دپارتمان مرکزی مهندسی پزشکی)‬

‫‪ )1‬قیمت مواد مصرفی دستگاه سونوگرافی نظیر ژل (‪ ،)GEL‬کاغذ پرینتر سیاه و سفید و در صورت مجهز بودن به داپلر‬
‫رنگی‪ ،‬کاغذ رنگی پرینتر‪ ،‬کاغذ و پاکت جهت گزارشات در طی مدت ‪ 5‬سال‬
‫‪ )2‬مخارج پرسنلی شامل کلیه حقوق و مزایای پرسنل که حداقل از یک نسبتی تشکیل می شود در مدت ‪ 5‬سال‬

‫‪ )3‬هزینه های مربوط به قراردادهای سرویس و نگهداری دستگاه سونوگرافی از سال دوم تا پنجم (در طی سال اول‬
‫خرید دستگاه سونوگرافی ‪،‬معموال سرویس دستگاه سونوگرافی توسط ضمانت یکساله پوشش داده می شود)‬

‫‪ )4‬درآمد مناسب و منطقی طی مدت ‪ 5‬سال برای پزشک متخصص‬

‫‪ )5‬کاهش ارزش پول با توجه به نرخ تورم ساالنه طی ‪ 5‬سال‪( .‬دپارتمان مرکزی مهندسی پزشکی)‬

‫چنانچه درآمد حاصله طی ‪ 5‬سال توسط دستگاه سونوگرافی با توجه به تخمین تعداد بیماران و تعرفه خدمات سونوگرافی‬
‫حداقل برابر با قیمت اولیه دستگاه سونوگرافی بعالوه مخارج ‪ 5‬ساله دستگاه باشد می توان گفت که خرید دستگاه سونوگرافی‬
‫از نظر اقتصادی موجه است‪( .‬دپارتمان مرکزی مهندسی پزشکی)‬

‫با توجه به اختالف قیمت بارزی که میان دستگاه های سنوگرافی مجهز به ‪ Doppler‬و ‪( Color mapping‬سونوگرافی‬
‫‪ Duplex‬و ‪ )Triplex‬و دستگاه سونوگرافی که صرفا قادر به انجام ‪ B-mode Imaging gray scale real time‬می‬
‫باشند وجود دارد‪ .‬اقدام به خرید دستگاه سونوگرافی با چنین توانمندی هایی زمانی توجیه پذیر خواهد بود که حجم کافی کار‬
‫در این زمینه وجود داشته باشد‪( .‬دپارتمان مرکزی مهندسی پزشکی)‬

‫‪077‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫‪ -12‬کارکرد این روش چگونه است؟‬

‫تصویر سونوگرافی بر پایه همان اصول به کار رفته در سونار مورد استفاده در قایق‪ ،‬کشتی و ماهیگیر است‪ .‬زمانی که امواج‬
‫صوتی به شئی برخورد می کند به عقب برمی گردد(اکو تولید می کند)‪ .‬با اندازه گیری این امواج اکو می توان فاصله واندازه‪،‬‬
‫شکل‪ ،‬ترکیب(پایداری) ‪ -‬جامد یا مایع ویا ترکیب هر دو جسم مورد نظر را تخمین زد‪ .‬در پزشکی سونوگرافی برای نمایش‬
‫تغییرات ظاهری ارگانها‪ ،‬بافت ها و عروق و یا توده های غیر طبیعی مانند تومور به کار می رود‪( .‬دکتر مصلحی مقدم‪)3181‬‬

‫در آزمون سونوگرافی پروب هم امواج صوتی می فرستد و هم اکوهای برگشتی را ضبط می کند‪ .‬زمانی که پروب روی پوست‬
‫بدن فشار داده می شود پالس های کوچک غیر قابل شنیدن (امواج صوتی پر فرکانس) به داخل بدن فرستاده می شود‪ .‬زمانی‬
‫که امواج صوتی از داخل بدن‪ ،‬بافت ها و مایعات برگشت داده شد‪ ،‬میکروفون حساس در پروب تغییرات کوچک مربوط به زیر‬
‫وبم صدا وجهت آن را ضبط می کند‪( .‬دکتر مصلحی مقدم‪)3181‬‬

‫این امواج به دست آم ده بالفاصله اندازه گیری شده وبه وسیله کامپیوتر نمایش داده می شوند وبه صورت زمان واقع ‪real‬‬
‫‪ time‬خواهند بود که یک ویا چند فریم از تصاویر به صورت ثابت هستند‪ .‬سونوگرافی داپلر یک روش سونوگرافی تخصصی‬
‫است که مسیر و سرعت سلول های خونی در حال حرکت در عروق خونی را اندازه می گیرد‪ .‬حرکت سلول های خونی باعث‬
‫تغییر در تن صدای امواج صوتی برگشتی می شود (این عمل اثر داپلر نام دارد)‪( .‬دکتر مصلحی مقدم‪)3181‬‬

‫‪-13‬دستگاه چگونه کار می کند‬

‫در سونوگرافی‪ ،‬تصاویر با استفاده از امواج فراصوت (امواج صوتی با بسامد باال و غیر قابل شنیدن) ایجاد میشوند‪ .‬در این روش‪،‬‬
‫وسیلهای به نام مبدل را بر روی پوست حرکت میدهند (در برخی موارد آن را به داخل منافذ بدن و راست روده وارد میکنند)‬
‫و با آن امواج فرا صوت را به داخل بدن ارسال میکنند‪ .‬هر کجا که بافتهای با تراکم مختلف به هم میرسند یا هر جا که بافت‬
‫کنار مایع قرار دارد‪ ،‬امواجی منعکس میشوند‪( .‬نشریه مهندسی پزشکی شماره ‪)331‬‬

‫مبدل ‪ ،‬این امواج را دریافت و آنها را به رایانه منتقل میکند تا تصاویری بر روی نمایشگر ایجاد شود‪ .‬این تصاویر مرتب در‬
‫حال تغییر هستند و از این رو میتوان حرکت را هم مشاهده کرد‪ .‬پزشکان اغلب از سونوگرافی برای مشاهده جنیـن در رحـم‬
‫یـا دیـواره هـا و دریچـه هـای قلـب یـا شنـاسایی نا هنجاری هایی همچون مشکالت کبد و کیسه صفرا و کیست و سنگ‬
‫ادراری استفاده میکنند‪ .‬کامپیوتر صوت ها را جمع آوری کرده و مورد پردازش قرار می دهد و تصاویر رنگی ویا نوشتاری را که‬
‫نمایانگر سرعت جریان خون است به نمایش می گذارد‪( .‬نشریه مهندسی پزشکی شماره ‪)331‬‬

‫‪-14‬کاربردها‬

‫‪077‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫بر اساس آمارگیری انجام شده اولتراسوند (امواج فراصوت) بیشترین کاربرد را نسبت به سایر روشهای تصویربرداری‪ ،‬دارد که‬
‫قطعا ایمنی باال و عدم استفاده از اشعههای یونیزه کننده از یک طرف‪ ،‬هزینه پایین و حمل و نقل آسان‪ ،‬از سوی دیگر‪ ،‬در کنار‬
‫ویژگیهای کمنظیری همچون ارائه تصویر به صورت ‪ realtime‬که کاربرد زیادی در جراحی و ‪ ...‬دارد‪ ،‬دلیل این همه استفاده‬
‫از این روش میباشد‪ .‬اگرچه ضعفهای این روش‪ ،‬گاهی ما را به سمت استفاده از روش بسیارگران قیمت ‪ ،MRI‬یا استفاده از‬
‫‪ CT‬سوق میدهند‪(M. Schroeder, 2007) .‬‬ ‫روش کم ایمنی‬

‫‪ -1-14‬کاربرد تشخیصی‬

‫‪ )1‬بیماریهای زنان و زایمان (‪ )Gynocology‬مانند بررسی قلب جنین‪ ،‬اندازهگیری قطر سر (سن جنین)‪ ،‬بررسی‬
‫جایگاه اتصال جفت و محل ناف‪ ،‬تومورهای پستان‪ .‬این امواج به علت اینکه مانند تشعشعات یونیزان عمل نمیکنند؛‬
‫بنابراین برای زنان و کودکان بیخطر میباشند‪.‬‬
‫‪ )2‬بیماریهای مغز و اعصاب (‪ )Neurology‬مانند بررسی تومور مغزی‪ ،‬خون ریزی مغزی به صورت اکوگرام مغزی یا‬
‫اکوانسفالوگرافی‪.‬‬
‫‪ )3‬بیماری های چشم (‪ )ophthalmalogy‬مانند تشخیص اجسام خارجی در درون چشم‪ ،‬تومور عصبی‪ ،‬خونریزی‬
‫شبکیه‪ ،‬اندازهگیری قطر چشم‪ ،‬فاصله عدسی از شبکیه‪.‬‬
‫‪ )4‬بیماری های کبدی (‪ )Hepatic‬مانند بررسی کیست و آبسه کبدی‪.‬‬
‫‪ )5‬بیماری های قلبی (‪ )cardology‬مانند بررسی اکوکار دیوگرافی‪.‬‬
‫)‪(M. Schroeder, 2007‬‬ ‫‪ )6‬دندانپزشکی مانند اندازهگیری ضخامت بافت نرم در حفرههای دهانی‪.‬‬

‫‪ -2-14‬کاربرد درمانی (سونوتراپی)‬

‫از فراصوت با بسامد های متغیر و پایین در فیزیو تراپی برای کاهش التهاب و درد استفاده میشود‪ .‬همچنین کاربرد گرمایی را‬
‫میتوان نام برد‪ .‬برای مثال به منظور سوزاندن تومور و همچنین در مواردی به منظور تحریک نورونها در بیماریهای‬
‫)‪(M. Schroeder, 2007‬‬ ‫نورولوژیکی از امواج فراصوت استفاده میشود‪.‬‬

‫‪ -3-14‬کاربردهای آزمایشگاهی و صنایع غذایی‬

‫از آنجا که همگن سازی محلولهای ویسکوز‪ ،‬ترکیبات نانو‪ ،‬محلولهای پلیمری و ‪ ...‬توسط همزنهای مکانیکی به سختی‬
‫صورت می گیرد و یا محدودیت فنی وجود دارد‪ ،‬استفاده از هموژنایزر اولتراسونیک سبب تهیه محلولهای کامال یکنواختی از‬
‫موارد فوق می شود‪ .‬در واقع با استفاده از قابلیتهای امواج فراصوت میتوان ذرات مایع و یا جامد سخت یا نرم را به طور‬
‫)‪(M. Schroeder, 2007‬‬ ‫مناسب همگن نمود‪.‬‬

‫‪070‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫‪ -4-14‬کاربردهای صنعتی‬

‫آزمون فراصوت یکی از روش های آزمون های غیر مخرب است‪ .‬در این روش امواج فراصوت با فرکانس باال و بـا دامنـه کـم بـه‬
‫داخل قطعه فرستاده میشوند‪ .‬این امواج پس از برخورد به هر گسستگی بازتابیده میشوند‪ .‬از روی دامنه و زمان بازگشـت ایـن‬
‫امواج میتوان به مشخصه های این گسستگی پی برد‪ .‬از کاربردهای این روش میتوان به اندازهگیری ضخامت و تشخیص عیوب‬
‫موجود در قطعات نام برد‪ .‬یکی از امتیازات مهم این روش توانایی آن در تشخیص عیوب بسیار کوچک به علـت فرکـانس بـاالی‬
‫)‪(M. Schroeder, 2007‬‬ ‫این امواج و در نتیجه طول موج بسیار کوچک آنها است‪.‬‬

‫‪ -5-14‬کاربردهای امنیتی‬

‫در سامانه های امنیتی اماکن و خودروها از حسگر فراصوت برای تشخیص حرکت اشیاء به وفور استفاده میشود‪ .‬پلیس از این‬
‫سیستم برای کنترل سرعت خودرو ها استفاده میکند‪(M. Schroeder, 2007) .‬‬

‫‪ -6-14‬رادار‬

‫در کشتیها و زیر در یایی ها از این سیستم برای کنترل عمق دریا و پی بردن به وجود اشیاء داخل آب استفاده میشود‪ .‬از‬
‫رادارهای اولترا سونیک برای پی بردن به وجود اشیاء پرنده نیز استفاده میگردد‪(M. Schroeder, 2007) .‬‬

‫‪ -15‬آزمون سونوگرافی چگونه انجام می شود؟‬

‫برای بیشتر آزمون های سونوگرافی‪ ،‬بیمار به صورت خوابیده به پشت‪ ،‬روی تخت قابل انعطاف قرار می گیرد‪ .‬ژل آبکی شفاف‬
‫بر روی ناحیه مورد آزمون مالیده می شود‪ .‬این کار به منظور تماس درست پروب و بدن بوده و باعث حذف هوای فشرده بین‬
‫پروب وبدن نیز می شود‪ .‬سونوگرافر (تکنولوژیست سونوگرافی) و یا رادیولوژیست سپس پروب را نسبتا محکم بر روی پوست‬
‫ناحیه مورد نظربه صورت رفت و برگشت فشار می دهد‪ .‬سونوگرافی داپلر نیز به همان شیوه انجام می شود‪ .‬زمانی که آزمون‬
‫تمام شد‪ ،‬بیمار لباس های خود را می پوشد وتا زمان مرور تصاویر باید منتظر بماند‪ .‬اگر سونوگرافر یا رادیولوژیست قادر به مرور‬
‫و مطالعه تصاویر حین انجام سونوگرافی باشد در آن صورت بالفاصله بیمار ترخیص می گردد‪ .‬آزمون سونوگرافی معموال ‪11‬‬
‫دقیقه طول می کشد‪( .‬دکتر مصلحی مقدم‪)3181 ،‬‬

‫‪ -16‬در طول آزمون وبعد از آزمون من چه چیزی را تجربه می کنم؟‬

‫‪077‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫بیشتر آزمون های سونوگرافی بی درد‪ ،‬سریع و آسان هستند‪ .‬بعد از قرار گرفتن بیمار روی تخت‪ ،‬رادیولوژیست یا سونوگرافر‬
‫مقداری ژل روی پوست ناحیه مورد آزمون ریخته و سپس پروب را روی آن ناحیه می گذارد و به جلو و عقب حرکت داده تا‬
‫زمانی تصویر مورد دلخواه به دست آید‪ .‬معموال هیچ ناراحتی ناشی از فشار پروب روی پوست احساس نمی شود‪ .‬اگر اسکن‬
‫احساس فشار و درد پیش می آید‪.‬‬ ‫روی ناحیه ای انجام شود که تندرنس (درد ناشی از لمس) دارد مقداری‬
‫(دکتر مصلحی مقدم‪)3181 ،‬‬

‫‪ -17‬من چگونه برای این آزمون آماده شوم؟‬

‫برای انجام این آزمون به شما لباس نسبتا راحت وگشاد داده می شود‪ .‬ممکن است برای این آزمون همه لباسها وجواهر آالت‬
‫این ناحیه در آورده شوند و یا ممکن است در طول آزمون به شما گان (لباس بیمار) داده شود‪ .‬اگر شما در طول دو روز گذشته‬
‫آزمون باریوم انما و یا سریوگرافی و یا ترانزیت روده باریک داشته اید‪ ،‬به پزشکتان اطالع دهید‪ .‬چون باریوم باقیمانده در روده‬
‫ها باعث مزاحمت در تصویر برداری سونوگرافی شکمی شود‪( .‬دکتر مصلحی مقدم‪)3181 ،‬‬

‫سایر آمادگی های شکمی بستگی به ناحیه مورد آزمون دارد؛‬

‫برای سونوگرافی کبد‪ ،‬کیسه صفرا‪ ،‬طحال و پانکراس از شما تقاضا می شود یک روز قبل از آزمون از خوردن غذای چرب‬
‫خودداری فرمایید و به مدت ‪ 32‬ساعت ناشتا باشید‪ .‬برای سونوگرافی کلیه ها از شما خواسته می شود که ‪ 4-6‬لیوان آب یک‬
‫ساعت قبل از آ زمون برای پر کردن مثانه بنوشید و برای جلوگیری از تولید گاز شکمی به مدت ‪ 9-32‬ساعت ناشتا بمانید‪.‬‬
‫برای سونوگرافی از آئورت الزم است ‪ 9 -32‬ساعت قبل از آزمون چیزی نخورید‪( .‬دکتر مصلحی مقدم‪)3181 ،‬‬

‫‪ -18‬چه کسی نتایج را تفسیر می کند و من چگونه می توانم به آنها دسترسی داشته باشم؟‬

‫رادیولوژیست‪ ،‬پزشک متخصص تعلیم دیده در امر نظارت و تفسیر آزمون های رادیولوژی‪ ،‬تصاویر را آنالیز کرده ویک گزارش‬
‫امضا شده به پزشک اولیه یا پزشک ارجاع دهنده بالینی می فرستد‪ .‬پزشک بالین نتایج را با شما در میان خواهد گذاشت‪ .‬در‬
‫برخی موارد رادیولوژیست ممکن است با شما راجع با نتایج آزمون صحبت کند‪( .‬دکتر مصلحی مقدم‪)3181 ،‬‬

‫‪ -19‬مزایا‬

‫‪077‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫سـونـوگرافی‪ ،‬روشی غیرتهاجمی و اغلب بدون درد است (چون در آن از سوزن یا تزریقی استفاده نمیشود‪ ).‬به طور گسترده‪،‬‬
‫در دسترس و همچنین به راحـتــی قــابــل اسـتـفــاده اسـت و نـسـبـت بـه سـایـر روش هـای تـصـویـربـرداری‪ ،‬کم‬
‫هزینه تر است‪ .‬از طرف دیگر‪ ،‬تصاویری ارائه میدهد که نسبت به تصاویر حاصل از ‪ ،x-ray‬کیفیت باالتری دارد‪ .‬از سویی‪،‬‬
‫مشکالت سالمت ایجاد نمیکند و اگر الزم باشد‪ ،‬میتواند بارها تکرار شود‪( .‬نشریه مهندسی پزشکی شماره ‪)331‬‬

‫درسونوگرافی از اشعه های یونیزان استفاده نمی شود‪ .‬سونوگرافی تصویر شفاف از بافت نرم نشان می دهد در حالی که بافت‬
‫در رادیوگرافی به خوبی دیده نمی شود‪ .‬سونوگرافی‪ ،‬تصاویر را به صورت زمان واقع ‪ real time‬تهیه می کند بنابراین ابزار‬
‫خوبی برای انجام روش های نسبتا غیر تهاجمی مانند بیوپسی و آسپیراسیون سوزن می باشد‪( .‬دکتر مصلحی مقدم‪)3181 ،‬‬

‫‪ -21‬محدودیت های این آزمون چیست؟‬

‫امواج التراسوند به وسیله هوا و گاز شکسته(جذب) می شوند‪ ،‬بنابراین سونوگرافی روش اید ه آلی برای بررسی روده وارگانهایی‬
‫که به وسیله روده پوشانده می شوند‪ ،‬نیست‪ .‬در این موارد باریوم انما‪ ،‬سی تی اسکن و ام آر آی کاربرد دارند‪ .‬همچنین بررسی‬
‫بیماران خیلی تنومند‪ ،‬به خاطر ضریب تضعیف بافتی آنها با این روش مشکل می باشد‪ .‬در این افراد موج صوتی باید به عمق‬
‫بیشتری فرستاده شوند‪( .‬دکتر مصلحی مقدم‪)3181 ،‬‬

‫‪ -21‬خطرات و عوارض جانبی‬

‫سونوگرافی بعنوان یک روش تصویربرداری امن است‪(Merritt CR, 1989). .‬‬

‫سازمان بهداشت جهانی سری گزارش فنی ‪ )3889( 915‬تایید کرد که سونوگرافی بی ضرر است‪:‬‬

‫"سونوگرافی تشخیصی است که به عنوان یک روش تصویربرداری ایمن‪ ،‬موثر‪ ،‬و بسیار انعطاف پذیر به رسمیت شناخته شده و‬
‫قادر به فراهم آوردن اطالعات بالینی مربوطه در مورد بیشتر قسمت های بدن در یک مد سریع و مقرون به صرفه می باشد"‪.‬‬
‫اگر چه هیچ شواهدی مبنی بر اینکه سونوگرافی می تواند برای جنین مضر باشد وجود ندارد‪ ،‬اما دیدگاه غذا و داروی آمریکا این‬
‫است که تبلیغات‪ ،‬فروش‪ ،‬یا اجاره‪ ،‬تجهیزات سونوگرافی برای ساخت "فیلم یادگاری جنین" به عنوان یک استفاده تایید نشده‬
‫از یک دستگاه پزشکی است‪("Training in Diagnostic Ultrasound: essentials, principles and standards, 1998) .‬‬

‫سونوگرافی پزشکی باید بدون تجویز دارویی به انجام آن انجام شود‪ .‬در غیر این صورت به مراقبت های بهداشتی غیر ضروری‬
‫بیماران می انجامد‪ ،‬که باعث هزینه های بی جا شده و ممکن است به آزمایش دیگر منجر شود‪ .‬استفاده بیش از حد سونوگرافی‬
‫در ایاالت متحده گزارش شده است‪ ،‬به خصوص آزمایش های متداول برای ترومبوز ورید عمقی بعد از عمل جراحی ارتوپدی در‬
‫بیمارانی که در معرض خطرباال برای داشتن ان شرایط نیستند‪(American Academy of Orthopaedic Surgeons, 2013) .‬‬

‫‪077‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫‪ -22‬استفاده های پزشکی‬

‫سونوگرافی شکمی می تواند برای تشخیص ناهنجاریی در اندام های مختلف داخلی‪ ،‬مانند کلیه ها‪ ،‬کبد‪ ،‬کیسه صفرا‪ ،‬پانکراس‪،‬‬
‫طحال و آئورت شکمی استفاده شود‪ .‬و همچنین اگر تصورات داپلر اضافه شود‪ ،‬جریان خون در داخل رگ های خونی می تواند‬
‫برای بررس کردن تنگی شریان کلیه)‪(Novelline, Robert 1997) .‬‬ ‫ارزیابی شود (به عنوان مثال‪،‬‬

‫‪ -1-22‬چک کردن ارگان های داخلی‬

‫سونوگرافی شکمی بطور معمول درمحیط های درد شکم یا یک شکم حساس (سندرم درد شکم ناگهانی و‪ /‬یا شدید که در آن‬
‫مداخله جراحی ممکن است الزم باشد) استفاده میشود‪ ،‬که می تواند آپاندیسیت یا کوله سیستیت را تشخیص دهد‪ .‬در بیماران‬
‫مبتال به عملکرد کبدی آشفته‪ ،‬سونوگرافی ممکن است افزایش اندازه کبد (هپاتومگالی)‪ ،‬افزایش بازتابندگی (که ممکن است‪،‬‬
‫برای مثال‪ ،‬کلستاز را نشان دهد)‪ ،‬کیسه صفرا و یا بیماری های مجرای صفرا‪ ،‬و یا یک تومور در کبد را نشان دهد‪ .‬برای بیماران‬
‫با عملکرد غیر طبیعی کلیه و یا آنزیم های پانکراس (آمیالز پانکراس و لیپاز پانکراس)‪ ،‬سونوگرافی می تواند برای اطالعات‬
‫تشریحی اضافی استفاده شود‪ .‬در صورت وجود تردید و شک بزرگ به یک یا چند اندام‪ ،‬از جمله در غربالگری برای آنوریسم‬
‫)‪("Acoustic chatter", 2015‬‬ ‫آئورت شکمی‪ ،‬تحقیقات برای اسپلنومگالی و یا احتباس ادراری از سونوگرافی استفاده می شود‪.‬‬

‫در موارد اسپلنومگالی مونونوکلئوز عفونی یک عالمت شایع است و ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ممکن است استفاده از‬
‫سونوگرافی شکمی را برای به دست آوردن بینش به شرایط فرد مطرح کنند‪ .‬با این حال‪ ،‬به دلیل تغییر کردن زیاد اندازه طحال‬
‫‪ ،‬سونوگرافی یک روش معتبر برای سنجش بزرگ شدن طحال نیست و نباید در شرایط معمولی و یا به تصمیم گیری های‬
‫)‪("Acoustic chatter", 2015‬‬ ‫معمول در مورد تناسب اندام برای بازی های ورزشی استفاده شود‪.‬‬

‫‪ -23‬یافته های سونوگرافی در فاسیولیاز انسانی‬

‫عفونت با انگل هتروژن های ترماتود در سراسر جهان شایع است‪ .‬این انگل ها عالئم بالینی متنوعی در انسان ایجاد میکنند‪ .‬به‬
‫طوری که ممکن است دستگاه خون ساز‪ ،‬کبد‪ ،‬ریه و روده ها را مبتال سازند‪ .‬فاسیوالهپاتیکا از ترماتودهایی است که عمدتاﹰ‬
‫کبد گوسفندان را دچار میکند و انسان بطور اتفاقی با خوردن گیاهان یا مواد آشامیدنی آلوده به متاسرکر این انگل مبتال‬
‫میشود‪)Parija S.C, 2003) .‬‬

‫نفوذ کرم به دیواره روده باعث خونریزی و التهاب موضعی شده و این انگل از راه صفاق در مدت ‪ 4-6‬هفته خود را به پارانشیم‬
‫کبد میرساند و سبب تخریب شدید پارانشیم و التهاب شدید میشود‪ .‬گاه کرم ها میمیرنئ و حفره های مملو از واریزه های‬
‫( ‪)Boray J C, 1969‬‬ ‫نکروزه تشکیل میدهند که بعدا با بافت اسکار جایگزین خواهد شد‪.‬‬

‫‪077‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫)‪) Acosta – Ferreira et al, 1979‬‬ ‫تعداد زیادی از انگل ها در پارانشیم کبد به دام افتاده و هرگز به محاری صفراوی نمیرسند‪.‬‬

‫از سوی دیگر ممکن است انگل خود را به مجا ری صفراوی و کیسه صفرا برساند و در آنجا واکنش التهابی ایجاد کند یا سبب‬
‫اتساع این مجاری شود‪ .‬ممکن است در مدت مهاجرت کرم های نابالغ از روده به کبد مسیرشان منحرف شده و سبب فاسیولیاز‬
‫نابجا (‪ )Ectopic Fascioliasis‬شود و سایر قسمت های بدن از جمله دیواره شکم‪ ،‬پانکراس‪ ،‬ریه‪ ،‬فظای پلور و مناطق دیگر‬
‫)‪)Garcia- Rodriguez J A et al, 1985) )Totev T & Georgiev E, 1979‬‬ ‫را مبتال نماید‪.‬‬

‫برای تشخیص فاسیولیاز روش های مختلفی وجود دارد که شامل روش های مستقیم انگل شناختی‪ ،‬آزمایش های ایمونولوژی‬
‫غیرمستقیم یا روش های غیرتهاجمی دیگر است‪ .‬یافتن تخم انگل در مدفوع در ابتدای بیماری مفید نیست زیرا دست کم ‪ 4‬ماه‬
‫طول میکشد تا کرم بالغ شده و تخم ریزی کند‪ .‬از سوی دیگر تناوب در تخم ریزی نیاز به تکرار این آزمایش را الزامی سازد‪.‬‬
‫در عفونت های نابجا آزمایش مدفوع ارزشی ندارد‪ .‬روش های ایمونولوژی عمدتاﹰ بر مبنای سنجش پادتن است و تعداد کمی‬
‫از آن ها پادگن گر های در گردش یا کمپلکس پادگن ‪ -‬پادتن را شناسایی میکنند‪ .‬روش ارزشمندی که بسیار مورد استفاده‬
‫‪ ELISA‬است‪)Espino AM et al, 1992) .‬‬ ‫قرار میگیرد روش‬

‫از آنجایی که یافته های بالینی و آزمایشگاهی فاسیوال ممکن است با بسیاری از بیماری های دیگر اشتباه شوند‪ ،‬گاه الزم است‬
‫)‪(Jimenez C et al, 1995‬‬ ‫از روش های دیگری مانند پرتونگاری برای تایید تشخیص و حتی پاسخ به درمان استفاده شود‪.‬‬
‫)‪(Arjona R et al, 1995‬‬

‫از روش های پرتونگاری‪ ،‬سونوگرافی روش غیر تهاجمی مفید و ارزان تری در تشخیص آسیب های ناشی از حضور این کرم در‬
‫مجاری صفراوی است و ممکن است ساختار کرمی شکلی را نشان دهد که سایه صوتی ندارد (‪. )Acoustic shadow‬‬
‫)‪(Kabaalioglu A, et al 2000‬‬

‫ممکن است در اولتراسونوگرافی ا کوژنیسیته موضعی و لکه ای‪ ،‬آبسه کبدی‪ ،‬ندول های هیپو یا هیپراکو با گسترش به کپسول‬
‫ضخیم شده کبد‪ ،‬توده اکوژن در کیسه صفرا و آسیب هتروژن و اکوژن در زیر کپسول کبد گزارش شود و اتساع مجاری‬
‫صفراوی داخل و خارج کبدی را نشان دهد‪(Mas-Coma, 2001) .‬‬

‫استفاده کرد‪(Ruiz Rebollo ML et al, 2003) .‬‬ ‫همچنین از سونوگرافی می توان برای ارزیابی پس از درمان نیز‬

‫‪ -24‬بیوپسی پروستات ‪ 11-14‬گانه و سونوگرافی ترانﺲ رکتال‬

‫آنتی ژن اختصاصی پروستات ‪ PSA‬دراواخر دهه ‪3891‬به عنوان تست غربالگری برای تشخیص سرطان پروستات مطرح شد‪.‬‬
‫)‪.(Tobias-Machado M et al, 2006) (Kariotis I et al, 2010‬‬

‫‪077‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫استفاده وسیع از ‪ PSA‬و تصمیم گیری بر اساس اندازه آن منجر به بهره گیری از سونوگرافی ترانس رکتال جهت بیوپسی به‬
‫)‪(Bulbol MA et al 2000‬‬ ‫عنوان وسیله تشخیصی قطعی سرطان پروستات شد و استفاده از آن روز به روز گسترده تر شد‪.‬‬

‫تا سالها بیوپسی پروستات جهت تشخیص سرطان بدون راهنمایی سونوگرافی و از طریق پرینه یا رکتوم انجام می شد که این‬
‫عمل کور و غیر دقیق بوده و دردناک می باشد و نمونه محدودتری به دست می دهد‪.(Galetti TP et al 2004) .‬‬

‫با شناخته شدن سوزنهای ‪ 18 gauage‬با خاصیت ‪ spring-loaded‬انجام بیوپسی از طریق رکتوم با کمک و راهنمایی‬
‫سونوگرافی‪ ،‬تحول قابل مالحظه ای در تشخیص سرطان پروستات ایجاد نموده است و این روش در مراکز پیشرفته به صورت‬
‫رایج به عنوان روشی مطمئن و با حداقل عوارض و به صورت ‪ outpatient‬انجام می شود‪ .‬روش بیوپسی ‪ 6‬گانه ترانس رکتال‬
‫با راهنمایی سونوگرافی که توسط هوگ و همکارانش بیان شده است و به صورت برداشت ‪ 6‬عدد بیوپسی از هر طرف پروستات‬
‫در ناحیه پاراساژیتال دو طرف که در هر طرف از راس به وسط وقاعده پروستات است حدود ‪ % 15 - %35‬موارد منفی کاذب‬
‫دارد‪(Eisenberg ML et al, 2010) .‬‬

‫روش بیوپسی ‪ 31‬گانه که ترکیب روش ‪ 6‬گانه ولترال است‪ ،‬دقت باالتری دارد‪ .‬گلتی و همکاران نتیجه بیوپسی ‪31‬گانه و ‪6‬‬
‫گانه را با هم مقایسه کردند‪ .‬ولترال در‪ 93‬نمونه پروستات که حاصل رادیکال پروستاتکتومی بود آنها با راهنمایی ‪،TRUS‬‬
‫بیوپسی به عمل آوردند‪ .‬دریک مرحله دو بار بیوپسی ‪ 6‬گانه و سپس یک سری بیوپسی ‪ 31‬گانه که شامل بیوپسی ‪ 6‬گانه و ‪4‬‬
‫عدد بیوپسی از بخش طرفی پروستات بود انجام دادند‪ .‬در دو ‪ 2‬بار بیوپسی ‪ 6‬گانه روی هم رفته ‪ 11%‬نتیجه مثبت به دست‬
‫آمد ولی در یک بار بیوپسی ‪ 31‬گانه‪ 92 %‬نتیجه مثبت بود‪ .‬لذا تکنیک بیوپسی ‪31‬گانه را برتر از روش معمول‪ 6‬گانه دانستند ‪.‬‬
‫)‪(Galetti TP et al 2004‬‬

‫منابع ‪:‬‬

‫‪.1‬دکتر همایون مصلحی مقدم‪ 3181‬سونوگرافی شکم‬

‫‪.2‬نشریه مهندسی پزشکی شماره ‪ 331‬نوشته شده توسط دکتر علی بهشتی‬

‫‪.3‬دپارتمان مرکزی مهندسی پزشکی‬

‫‪4.Parija S.C., Trematode Infection, Electronic Medicine, last updated April 10, 2003, 1-20‬‬

‫‪5.Boray J C. Experimental Fascioliasis in Australia . Adv Parasitol 1969; 7:95-210‬‬

‫‪6.Acosta – Ferreira W, Vercelli-Retta J, Falconi L M. Fasciola Hepatica Human Infection. Histopatholgical‬‬ ‫‪.‬‬
‫‪Study of Sixteen Cases; Virchows Arch A Pathol Anat Histol 1979; 383(3):319-27‬‬

‫‪7.Totev T, Georgiev E. Fascioliasis, a cause of Mechanical Jaundice. Khirurgiia (Sofiia) 1979; 32(4): 3578.‬‬

‫‪077‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
Archive of SID

8.Chitchang S, Mitarnum W, Ratananikom N. Fasciola Hepatica M Human pancreas. A Case Report. J Med
Assoc That 1982; 65(6): 345-9.

9.Garcia- Rodriguez J A, et al. Fascioliasis in Spain: A Review of the Literature and Personal Observafions. Eur
.J Epidemiol 1985; 1(2): 121-6

10.Espino A M, Millan JC, Finlay C M. Detection of Antibodies and Circulating Excretory-Secretory Antigen
for Assessing Cure in Patients with Fascioliasis. Trans R Soc Trop Med Hyg 1992; 86(6): 649

11.Arjona R, Riancho JA, Aguado JM, Salesa R, Gonzalez- Macias J: Fascioliasis in Developed Countries: A
.Review of Classic and Aberrant Forms of the Disease Medicine (Baltimore) 1995; 74:13-23

12.Kabaalioglu A, et al. Fascioliasis: US,CT and MRI Findings with New Observations. Abdom Jmaging 2000;
.25:400-404

13.Jimenez C, Jimenez FJ, Hoyos ML, Monllau A. Hepatic Fascioliasis: the Usefulness of C.T and U.S. Rev Esp
Enferm Dig 1995; 87:397-398

14.Bassily S, et al. Sonography in Diagnosis of Fascioliasis. Lancet 1989; 1(8649):1270-1

15.Mas-Coma S. Human Fascioliasis. A Review of Pathology Symptomatology, Clinical Manifestation,

Diagnosis and Treatment Presented on 2001, June. Guilan Province . Iran. GLDRC

16.Ruiz Rebollo ML, et al. Echography in the Diagnosis of Fascioliasis. Rev ESP Enferm Dig 1991; 79(4):297-8

17.Tobias-Machado M, Verotti MY, Arago AY, Rodrigues AO, Borelli M, Wroklawski ER. Prospective

randomized controlled trial comparing three different ways of anesthesia in transrectal ultrasound-guided
prostate biopsy. Int Braz J Urol 2006; 32:172-179

18.Kariotis I, Philippou P, Volanis D, Serafetinides E, Delakas D. Safety of ultrasound-guided transrectal

.extended prostate biopsy in patients receiving low-dose aspirin. Int Braz J Urol 2010; 36:308-316

19.Bulbol MA, Hout R, Shaar A, Madi A. The distribution of non malignant conditions in patients referred for
.prostate biopsy. A J Urol 2000; 4; 45-47

20.Galetti TP, Dalmoro F, Bulbol MA, Hout R, Shaar A, Madi A. The distribution of non malignant conditions
in patients referred for prostate biopsy. A J Urol 2004; 4:45-47

21.Eisenberg ML, Davies BJ, Cooperberg MR, Cowan JE, Carroll PR. Prognostic Implications of an
Undetectable Ultrasensitive Prostate-Specific Antigen Level after Radical Prostatectomy. Eur Urol 2010;
57:622-630

22.Novelline, Robert (1997). Squire's Fundamentals of Radiology (5th ed.). Harvard University Press. pp. 34–
35. ISBN 0-674-83339-2

23. "Acoustic chatter". economist.com. 2015-07-11. Retrieved 2015-07-23

24.Merritt, CR (1989). "Ultrasound safety: What are the issues?". Radiology. 173 (2): 304– .
6.doi:10.1148/radiology.173.2.2678243. PMID 2678243.[dead link]

25. "Training in Diagnostic Ultrasound: essentials, principles and standards" (PDF). WHO. 1998. p. 2

077

www.SID.ir
Archive of SID

26. American Academy of Orthopaedic Surgeons (February 2013), "Five Things Physicians and .
Patients Should Question", Choosing Wisely: an initiative of the ABIM Foundation, American Academy of
Orthopaedic Surgeons, retrieved 19 May 2013, which cites

Members of 2007 and 2011 AAOS Guideline Development Work Groups on PE/VTED Prophylaxis; Mont, M;
Jacobs, J; Lieberman, J; Parvizi, J; Lachiewicz, P; Johanson, N; Watters, W (Apr 18, 2012). "Preventing venous
thromboembolic disease in patients undergoing elective total hip and knee arthroplasty.". The Journal of bone
and joint surgery. American volume. 94 (8): 673–4. doi:10.2106/JBJS.9408edit. PMC 3326687 . PMID
22517384

27. Bruno Pollet Power Ultrasound in Electrochemistry: From Versatile Laboratory Tool to Engineering
Solution John Wiley & Sons, 2012 ISBN 1119967864, chapter 1

28.2007. ISBN 978-0-387-30446-5 ، M. Schroeder. Handbook of Acoustic. Springer

077

www.SID.ir