1

ÖZET

Tasarımda 1 atm basınçtaki bekletme tankından 7m yatay uzaklıkta, 12 m yüksekte

bulunan 2 atm basıncındaki ısı değiştiriciye, kütlece %25 aseton ve %75 metanol karışımının
55 oC sıcaklıkta, 90000 kg/st hızla pompalanması amaçlanmaktadır. Tasarıma akışkanların
istenilen sıcaklıktaki özellikleri belirlenerek başlandı. Bunun için ChemCAD programından
faydalanıldı. Daha çizgisel ve hacimsel akış hızları belirlendi. Hacimsel akış hızına ve
yoğunluğuna bağlı olarak boru iç çapı belirlendi. Boru iç çapına karşılık borunun dış çapı
belirlendi. Daha sonra güvenli çalışma basıncı hesaplandı. Boru akış şeması çizildikten sonra
gerekli tasarım elemanları belirlendi. Bu çizime göre sürtünme ve basınç kayıpları
hesaplandı. Bu kayıplar göz önünde bulundurularak pompanın basması gereken yükseklik
hesaplandı. Daha sonra bu yüksekliğe ulaşması için pompanın ihtiyacı olan güç hesaplandı.
Bu değerlere göre pompanın nitelikleri belirlendi. Tasarım tekrar incelenerek NPEYvarolan
değeri hesaplandı. NPEYgereken değeri ile kıyaslanarak, varolan değerin yüksek çıkması ile
birlikte tasarım teyit edildi. Varsayımsal hız değerlerine karşı elde edilen yükseklik
değerleriyle sistem eğrisi çizildi ve satın alınması düşünülen pompa eğrisi ile kesiştirilerek
pompa verimi belirlendi. Son olarak maliyet analizine geçildi. Maliyet analizi için internet
tabanlı kaynaklardan güncel fiyatlar alındı. Seçilen tasarım elemanlarının uygun fiyatlı
olmasına ve istenilen özellikleri sunmasına dikkat edildi.
 2

1. GİRİŞ

Günümüz sanayisine bakıldığında aseton ve metanolün yüksek oranda üretimi ve

hammadde olarak kullanımı söz konusudur. Asetonun; kozmetik sektöründe, boya
sektöründe, metilmetakrilat üretiminde ve polikarbonat, poliüretan gibi polimerlerin ana
bileşeni olarak kullanımı oldukça yaygındır. Metanol ise antifriz, çözücü yakıt ve etanol için
hammadde olarak kullanılmaktadır. Kullanım alanlarına bakıldığında gerek günlük hayatta,
gerekse sanayide devamlı üretimi ve tüketimi gerekmektedir. Yüksek miktarlarda üretimi
için devamlı akışın sağlandığı proseslere ihtiyaç vardır. Metanolün üretimi için yüksek
basınç prosesleri, düşük basınç prosesleri kullanılır. Kalsiyum asetatın ısıtılması, asetik
asitle metalik oksitlerin reaksiyona sokulması, izopropil alkolden hidrojen çıkarılması veya
oksitlenmesi başlıca aseton üretim proseslerine örnektir. Ayrıca her ikiside düşük kaynama
noktasına sahip olmalarından dolayı, distilasyon kolonlarında işleme tabi tutulabilmektedir.
Tüm bu süreçlerin doğru bir şekilde işleyebilmesi için devamlı bir akışa yani borusal akış
sistemlerine ihtiyaç vardır. Kar amacı olan büyük kimya şirketlerinin aseton metanol için
sürekli akışın sağlandığı prosesleri kurmaları kimya sektöründe sıkça görülen bir durumdur.
Bu çalışmada ise örnek bir karışım olan aseton ve metanolün borusal akış tasarımı üzerinde
durulmuştur.
 3

2. TASARIM HESAPLAMALARI
2.1. Akışkanın Fiziksel Özellikleri

Akışkan 55 °C'de, sıvı fazdadır. Karışımın fiziksel özellikleri akış şartları göz önünde
bulundurularak hesaplandı.

2.1.1. Asetonun Fiziksel Özellikleri

Aseton, ketonlar sınıfının ilk üyesi, dimetil ketondur. Kapalı formulü C3H6O, kaynama
noktası 56 °C'dir. Su, etanol ve eterle her oranda birleşir. Keskin kokuludur. Odunun kuru
kuruya damıtılmasından, kalsiyum asetatın ısıtılmasından, teknikte izopropil alkolün bakır
katalizörlerinden 250 °C'de dehidrojenlenmesinden, etanol ve su buharının 250 °C'de gaz
fazında Fe2O3 katalizörlüğünde karışımından elde edilir. Aseton ile sodyum nitrozil prussiat
bazik ortamda karıştırılırsa kırmızı çökelme olur, aseton saptanır. Önemli bir tepkimesi bazik
ortamda iyotla verdiği iyodoform oluşumudur. (https://www.wikizero.com/tr/Aseton)

Tablo 2.1.1.1 Asetonun Bazı Fiziksel Özellikleri

CAS numarası 67-64-1
EC-numarası 200-662-2
Kimyasal formül C3H6O
Molekül kütlesi 58,08 g. mol−1
Görünüm Renksiz sıvı
Yoğunluk 0.78 g/cm3
Erime noktası -94.7°C
Kaynama Noktası 56 °C
(https://www.wikizero.com/tr/Aseton)
 4

2.1.2. Metanolun Fiziksel Özellikleri

Metanol ya da metil alkol CH3OH, en basit yapılı alkoldür. Geçmişte odunun damıtılması
ile elde edildiğinden odun alkolü de denir. Günümüzde metanol, karbonmonoksit ile
hidrojenin yüksek basınç altında yüksek sıcaklıklarda üretilir. Renksiz, uçucu, zehirli bir
sıvıdır. (https://www.wikizero.com/tr/Metanol)

Tablo 2.1.2.1 Metanolün Bazı Fiziksel Özellikleri

Kısaltmalar MeOH, UN 1230
CAS numarası 67-56-1
UN numarası 1230
Kimyasal formül CH4O
Molekül kütlesi 32,04 g mol−1
Görünüm renksiz sıvı
Yoğunluk 0.792 g/cm3
Erime noktası -97.6°C
Kaynama noktası 64.7°C

(https://www.wikizero.com/tr/Metanol)

2.1.3. Karışımın Yoğunluk ve Viskozite Hesabı

Akış 55 oC sıcaklıkta gerçekleştiği için aseton ve metanolün 55 oC sıcaklıktaki yoğunluk

ve viskozite değerleri alındı. Bu değerler ChemCAD programından hesaplandı. İlgili
değerler Tablo 2.1.3.1. ‘de verilmiştir.

Tablo 2.1.3.1. 55 oC İçin Aseton ve Metanolün Yoğunluk ve Viskozite Değerleri

Aseton Metanol
Yoğunluk (kg/m3) 749,232 759,348
Viskozite (Pa.s) 2,37.10-4 3,79.10-4

%25 aseton ve %75 metanol karışımının 55 oC sıcaklıktaki yoğunluğunu ve viskozitesini

hesaplamak için ilgili değerler kütle kesirleriyle çarpılıp toplandı.
 5

Yoğunluk hesabı;
749,232 × 0,25 + 759,348 × 0,75 = 756,8 𝑘𝑔/𝑚3
Viskozite hesabı;
2,37. 10−4 × 0,25 + 3,79. 10−4 × 0,75 = 3,44. 10−4 𝑃𝑎. 𝑠

2.2. Ekonomik Boru Çapı Seçimi

Ekonomik boru çapı seçimi tasarım ekinde yer alan Figure 12.3’ ten yapıldı. Öncelikle
hacimsel hesaplandı.
Hacimsel akış hızı;
𝑘𝑔 1𝑚3 1 𝑠𝑡 𝑚3 𝑚3
90000 × × = 0,033 = 118
𝑠𝑡 756,8 𝑘𝑔 3600 𝑠 𝑠 𝑠𝑡
Daha sonra yoğunluk ve hacimsel akış hızı değerleri kullanılarak Figure 12.3.’ten boru iç
çapı (Di) 0,16 m olarak okundu. Akış türünü belirlemek amacıyla Re sayısı hesaplandı.
Bunun için öncelikle çizgisel akış hızı hesaplandı.

Çizgisel akış hızı;

𝐻𝑎𝑐𝑖𝑚𝑠𝑒𝑙 𝐴𝑘𝚤ş 𝐻𝚤𝑧𝚤 0,033 𝑚
𝑉= = 2 = 1,64 (2.2.1)
𝐾𝑒𝑠𝑖𝑡 𝐴𝑙𝑎𝑛𝚤 𝜋. 0,16 𝑠
4
Re sayısı;
ρ×u×Di 0,16 × 1,64 × 756,8
𝑅𝑒 = = = 577280 (2.2.2)
μ 3,44. 10−4
Re sayısı 2100 değerinden büyük olduğu için akış türbülent akıştır.Tasarım ekinde yer alan
Tablo D-13’ ten borunun dış çapı okundu. 0,16 yani 6.30 in iç çapa karşı dış çap (Do) 6,625
in yani 0,168 m olarak okundu. Boru sch numarası ise 40 olarak tespit edildi.

2.3. Güvenli Çalışma Basıncı

Tasarımda ticari çelik boru kullanıldı. Ticari çelik boru için en yüksek gerilim değeri
11700 lb/in2 olarak alındı.
Güvenli çalışma basıncı;
(𝑠𝑐ℎ 𝑛𝑜) × 𝜎𝑠 40 × 11700 𝑙𝑏 𝑘𝑁
𝑃𝑠 = = = 468 2 = 3180 2 (2.3.1)
1000 1000 𝑖𝑛 𝑚
 6

2.4. Boru Hattı Akış Şeması

Şekil 2.4.1 Boru Hattı Akış Şeması (ChemCAD)

1m 1m
2 atm

7,5m

7,5m
1 atm
1m 3m 1m
3m

2.5. Yardımcı Aygıt ve Malzeme Seçimi

Tasarımda toplam 25 ticari çelik boru, 3 adet tam sürgülü açık vana, 3 adet 90o standart
uzun dirsek kullanıldı.

2.5.1. Ticari Çelik Boru

Darbe dayanımı yüksek, paslanmaz, kolay ulaşılabilir, bakımı kolay yapılabilen bir boru
çeşidi olduğu için ticari çelik boru kullanıldı. Aynı zamanda diğer boru çeşitlerine göre bağıl
pürüzlülük gayet düşüktür ki bu durum tasarımda kayıpları azaltır. Oldukça geniş bir
kullanım alanı vardır.
 7

• Petrol Boru Hatları

• Doğal Gaz Boru Hatları
• Su Dağıtım Hatları
• Temel Kazıkları
• Endüstriyel Boru Ağları
• Çelik Yapılar
• Rafineriler
• Özel Amaçlı Kullanımlar

(http://www.emekboru.com.tr/celik-borularin-kullanim-alanlari/)

2.5.2. Sürgülü Tam Açık Vana

Şekil 2.5.2.1 Sürgülü Vana Çalışma Mantığı

Sürgülü vanalar; akışkan geçişini, iki sızdırmazlık halkası arasında, geçiş yönüne dik
olarak kayan bir diskle (sürgü ile) kapatıp, açarak görevlerini yerine getirirler. Sürgü; tek
parça olabileceği gibi, çok parçalı da olabilir. Tam açık veya tam kapalı olarak çalışmaları
tercih edilir. Hassas akış kontrolü için uygun değillerdir. Son yıllarda kullanımları giderek
azalmaktadır.

• Bakım gerektirmeyen çift yönlü vanalardır.

• Akış tam kesittir. Çap daralması yaşanmaz sürgü düz yüzeye oturur. Vana her
açıldığında hattaki akış, sızdırmazlık yüzeyini temizler, kir ve tortu birikmesini
önler.
• Dişli kutusu ve aktuator montajı yapılabilir.
• Yeraltı ve yerüstü uygulamalarda kullanılabilir. Uzatma ile kontrol edilebilir.
• Basınç kaybı çok düşüktür. Düşük torkla çalışır, bakım gerektirmez.

(http://www.fafvana.com.tr/surgulu-vana-nedir/)
 8

2.5.3. 90o Standart Uzun Dirsek

Şekil 2.5.3.1 90o Uzun (Long Radius) ve Kısa (Short Radius) Dirsek

(https://www.metalurjimalzeme.net/dirsek/)

Şekildeki iki dirsek arasındaki fark birisi uzun yarıçaplı, diğeri ise kısa yarıçaplıdır.
Piyasada daha çok uzun yarıçaplı dirsekler kullanılmaktadır. Kayıp değeri oldukça düşüktür.
Ancak yer problemi olduğunda kısa çaplı dirsekler tercih edilmektedir. Uzun çaplı dirsek
hareket halindeki akışkanı daha uzun çaplı bir eksende yönlendirdiği için akışkanın merkez
kaç kuvveti daha düşüktür. Yani dirseğin sönümlemesi gereken merkez kaç değeri daha
düşüktür. Bu nedenle uzun çaplı dirsekler daha az kayıplara neden olur.

2.6. Sürtünme Kaybı

Tablo 2.6.1. Tasarım Elemanlarının Sürtünme Kaybına Etki Eden Değerleri

Mutlak Pürüzlülük-k (mm)
Ticari Çelik Boru 0,046
Hız Yüksekliği Değeri (K)
3×Sürgülü Tam Açık Vana 0,45
3×90o Standart Uzun Dirsek 1,35
Giriş 0,5
Çıkış 1
Toplam 3,3
 9

Ticari çelik boru için e değeri;

𝑘 0,046
𝑒= = = 2,87 × 10−4 (2.6.1)
𝑑 160
Tasarım ekindeki Şekil 5.11 kullanılarak e eğrisi üzerinde Re sayısına karşı f değeri 0,0019
olarak okundu.

Bir hız yüksekliği;

𝑉2 1.642
= = 0,137 𝑚 𝑠𝚤𝑣𝚤 (2.6.2)
2. 𝑔 2.9,81
Toplam,
3,3 × 0,137 = 0,46 𝑚
Basınç olarak;
𝑁
0,46 × 756,8 × 9,81 = 3415,13
𝑚2
𝐿 𝑉2
𝛥𝑃𝑓 = 8 × 𝑓 × × ×ρ (2.6.3)
𝑑 2
25 1,642 𝑁
𝛥𝑃𝑓 = 8 × 0,0019 × × × 756,8 = 2417,13 2
0,16 2 𝑚

Sürtünme kaynaklı toplam basınç kaybı;

𝑁
2417,13 + 3415,13 = 5832,26
𝑚2
Sıvı yüksekliği olarak (dinamik yükseklik);
𝑁 𝑘𝑔. 𝑚 𝑚3 𝑠2
5832,26 2 × × × = 0,79 𝑚 𝑠𝚤𝑣𝚤 𝑦ü𝑘𝑠𝑒𝑘𝑙𝑖ğ𝑖
𝑚 𝑁. 𝑠 2 756,8 𝑘𝑔 9,81𝑚

Statik yükseklik için basınç farkı;

𝑁
𝛥𝑃 = 2 − 1 𝑎𝑡𝑚 = 101325
𝑚2
𝑁 𝑚3 𝑠2
𝛥𝑃 = 101325 × × = 13,65 𝑚
𝑚2 756𝑘𝑔 9,81𝑚

Seviye farkı (Δz) 12 m’ dir.

Statik yükseklik;
12 + 13,65 = 25,65𝑚
 10

Toplam yükseklik;
25,65 + 0,79 = 26,44 𝑚

2.7. Güç Gereksinimi

𝛥𝑧 = 𝑧1 − 𝑧2 = −12 𝑚
𝑁
𝛥𝑃 = 𝑃1 − 𝑃2 = 1 − 2 = −1 𝑎𝑡𝑚 = −101325
𝑚2
𝛥𝑃 − 𝛥𝑃𝑓
𝑊 = 𝑔 × 𝛥𝑧 + (2.7.1)
ρ
−101325 5832,26
= 9,81 × (−12) + − = −259,31 𝐽/𝑘𝑔
756,8 756,8

Basma yüksekliği;

𝛥𝑃𝑓 − 𝛥𝑃 5832,26 + 101325

− 𝛥𝑧 = − (−12) = 26,41 𝑚 (2.7.2)
ρ×g 756,8 × 9,81

Daha sonra tasarım ekindeki Şekil 5.13 kullanılarak kapasite değeri 118 m3/st değerine
karşı %68 verim değeri okundu.

Saniyede kütlesel akış hızı;

90000 𝑘𝑔
𝑚= = 25
3600 𝑠

Güç;

𝑊 × 𝑚 259,31 × 25 𝐽
𝐺= = = 9533,5 (2.7.3)
𝜂 0,68 𝑠

2.8. Pompa Seçimi

Tasarım ekinde Şekil 5.10 ‘da 118 m3/saat akış hızı ve 26,41m yüksekliğe karşı tespit
edilen pompa 3500 rpm tek kademeli santrafüjlü pompadır.
 11

Pervane özgül hızı;

1
𝑁 ′ × 𝑄2
𝑁𝑠′ = 3
(2.8.1)
ℎ4
𝑔𝑎𝑙
ℎ = 26,44 𝑚 = 86,74 𝑓𝑡, 𝑄 = 523 𝑈𝑆 , 𝑁 ′ = 3500 𝑟𝑝𝑚
𝑑𝑘
1
3500 × 5232
𝑁𝑠′ = 3 = 2816, 14 𝑟𝑝𝑚
86,44
Bulunan pervane özgül hızı 400 ile 4000 arasında olduğu için santrafüjlü ya da radyal
pompadır ve 1750 rpm’in üzerinde olduğu için de tek kademeli pompadır.

2.9. Net Pozitif Emme Yüksekliği

𝑃 − 𝑃𝑓 − 𝑃𝑣
𝑁𝑃𝐸𝑌𝑣𝑎𝑟𝑜𝑙𝑎𝑛 = +𝐻 (2.9.1)
𝜌×𝑔

Pompaya kadar olan bölüm incelendiğinde, 1 çıkış, 1 vana, 1 dirsek kullanıldı. Basınç
kaybına etkileri toplandığında 1,6 değeri elde edildi.
Yükseklik olarak;

1,6 × 0,137 = 0,22 𝑚

Basınç olarak;
𝑁
0,22 × 756,8 × 9,81 = 1633,33
𝑚2
7 756,8 × 1,642 𝑁
𝛥𝑃𝑓 = 8 × 0,0019 × × = 676,8 2
0,16 2 𝑚
𝑁
𝑇𝑜𝑝𝑙𝑎𝑚 𝑃𝑓 = 1633,33 + 676,8 = 2310,13
𝑚2
𝑁
𝑃 = 1 𝑎𝑡𝑚 = 101325
𝑚2

Pv değerinin bulunması için kütle kesri mol kesrine dönüştürüldü. 100 g karışımda, 25 g
aseton ve 75 g metanol bulunmaktadır.
 12

25 75
= 0,43 𝑚𝑜𝑙 𝑎𝑠𝑒𝑡𝑜𝑛 , = 2,54 𝑚𝑜𝑙 𝑚𝑒𝑡𝑎𝑛𝑜𝑙
58 32
0,43 2,54
= %15 𝑎𝑠𝑒𝑡𝑜𝑛, = %85 𝑚𝑒𝑡𝑎𝑛𝑜𝑙
0,43 + 2,54 0,43 + 2,54

ChemCAD’ten 55 oC için aseton ve metanol için alınan Pv değerleri sırasıyla 96859 ve

68458 Pa’ dır.

Karışımın Pv değeri;

96859 × 0,15 + 68458 × 0,85 = 72718,15 𝑃𝑎

NPEYvarolan ;

101325 − 2310,13 − 72718,15

+ 3 = 6,54 𝑚
756,8 × 9,81

118 m3/st > 100 m3/st olduğu için NPEYgereken = 6 m’ dir. NPEYvarolan > NPEYgereken olduğu
için pompa kavitasyon olmadan çalışabilir.

2.10. İşletme Eğrisi

Excel programında varsayımsal olarak akış hızları belirlendi. Bu akış hızlarına karşı gelen
tüm kayıplar belirlendi. Elde edilen değerler Tablo 2.10.1 olarak aşağıda verilmiştir.

Tablo 2.10.1. Varsayımsal olarak alınan hız değerlerine karşı yapılan hesaplamalar
V 1 Hız Kayıp P Toplam Din. h
Re f El. Kayıp 𝚫𝐏𝐟 (Pa)
(m/s) Yüks. (Pa) P (Pa) (m)
0 0 0 0 0 0 0 0 0
0,5 0,012742 176000 0,0022 0,042049 312,18 260,15 572,33 0,07709
1 0,050968 352000 0,002 0,168196 1248,72 946 2194,72 0,295617
1,5 0,114679 528000 0,0019 0,37844 2809,62 2022,075 4831,695 0,650803
 13

2 0,203874 704000 0,00185 0,672783 4994,88 3500,2 8495,08 1,144241

2,5 0,318552 880000 0,0018 1,051223 7804,5 5321,25 13125,75 1,767966
3 0,458716 1056000 0,00175 1,513761 11238,48 7449,75 18688,23 2,517202

Statik h Toplam h
V (m3/st)
(m) (m)
25,65 25,65 0
25,65 25,72709 36,19115
25,65 25,94562 72,38229
25,65 26,3008 108,5734
25,65 26,79424 144,7646
25,65 27,41797 180,9557
25,65 28,1672 217,1469

Tablo 2.10.1 ‘de yer alan verilere göre hacimsel akış hızına karşı gelen h değerlerine karşı
işletme eğrisi grafiği çizildi.
Grafik 2.10.1 İşletme Eğrisi

28,5

28

27,5
h(m)

27

26,5

26

25,5
0 50 100
V(m3/st) 150 200 250

Grafik 2.10.2 Satın Alınması Kararlaştırılan Pompa Eğrisi

 14

(http://www.normpompa.com.tr/files/pdf/NSP_Pompa_2018.pdf)

Elde edilen sistem eğrisi satın alınması kararlaştırılan pompa eğrisi ile birleştirildi. Grafik
2.10.2 üzerindeki ϴ 152 eğrisi 11 kW güce tekabül etmektedir. Bu eğri ile sistem eğrisi
kesiştirildiğinde pompa veriminin %68 olduğu görüldü.

2.11. Maliyet Analizi

Tablo 2.11.1 Tasarım Elemanlarının Birim ve Toplam Satın Alma Fiyatları
Adet Birim Fiyat (TL) Toplam Satın
Alma (TL)
Ticari Çelik Boru 25 m 150,5 3762,5
Sürgülü Tam Açık
3 420 1260
Vana
90 oC Std. Uzun
3 117 351
Dirsek
Pompa 1 10723 10723
Toplam 16095,5
 15

Borulama maliyeti;
𝐶𝑐 = 𝐵𝑑 𝑛 × (1 + 𝐹) × (𝑎 + 𝑏) (2.11.1)
𝑇𝐿
𝐵𝑑 𝑛 = 150,5 , 𝑎 = 0,16 , 𝑏 = 0,05 , 𝐹 = 4,74
𝑚
𝑇𝐿
𝐶𝑐 = 150,5 × (1 + 4,74) × (0,16 + 0,05) = 181,41
𝑚. 𝑦𝚤𝑙
𝑇𝑜𝑝𝑙𝑎𝑚 𝐶𝑐 = 25 × 181,41 = 4535,31 𝑇𝐿/𝑦𝚤𝑙

Pompalama maliyeti;
𝐴 × р × 𝛥𝑃 × 𝐺
𝐶𝑤 = (2.11.2)
𝜂 × ρ × 1000
𝐺 𝑚3 𝑇𝐿 𝑁
𝐴 = 8000 𝑠𝑎𝑎𝑡, = 0,033 , р = 0,9 , 𝛥𝑃 = 5832,26 ,
ρ 𝑠 𝑘𝑊. ℎ 𝑚2
𝜂 = 0,68 , 𝑃𝑜𝑚𝑝𝑎 𝑔ü𝑐ü = 9,533 𝑘𝑊

(9,533 × 0,9) × 5832,26 × 0,033

𝐶𝑤 = 8000 × = 19358 𝑇𝐿/𝑦𝚤𝑙
1000 × 0,68
Elektrik tüketim değerleri Ekim 2019 değerlerine göre alınmıştır.

Donanım satın alma maliyeti;

𝐶𝑒 = 𝑎 + 𝑏 × 𝑆 𝑛 (2.11.3)
𝑎 = 6900, 𝑏 = 206, 𝑛 = 0,9
𝑚3 1000𝐿 33𝐿
𝑆 = 0,033 × =
𝑠 1𝑚3 𝑠
𝐶𝑒 = 6900 + 206 × 330,9 = 11692,14 𝑇𝐿

𝐶𝑒 + 𝐶𝑤 + 𝐶𝑐 = 11692,14 + 19358 + 4535,31 = 35585,45 𝑇𝐿

 16

3. SONUÇ VE TARTIŞMA

Akışkanların fiziksel özellikleri göz önünde bulundurulduğunda, karışımın sıvı fazda ve

sıvıların kaynama noktalarına yakın bir sıcaklıkta olduğu görüldü. Bu durum ele alındığında
ve akışkanların viskoz özellikleri göz önünde bulundurulduğunda karışımın viskozite
değerinin düşük çıktığı görülmüştür. Aynı zamanda amaçlanan kütlesel akış hızı da yüksek
bir değerdir. Bu nedenle Re sayısı 577280 olarak bulundu. Sistemin kontrolünü sağlamak
amacıyla 3 adet vana kullanıldı. Vanalar pompanın önüne, ısı değiştiricinin girişine ve
yükseltme borusunun ortasında yerleştirilerek akışın her aşamada kontrol edilmesi
amaçlandı. Tasarım elemanları seçilirken kayıpların en aza indirgenmesi için 90o uzun
dirsek, tam açık sürgülü vana ticari çelik boru seçildi. Kayıplarla birlikte hesaplanan basma
yüksekliği 26,44 m ve gereken güç 9533,5 W olarak bulundu. NPEYvarolan değeri 6,56 m
olarak hesaplandı ve gereken NPEY değeri olan 6 m’den büyük çıktığı görüldü. Çizilen
sistem eğrisi ile satın alınması düşünülen pompanın, verim eğrileri kesiştirilerek pompa
verimi %68 olarak tespit edildi. İstenilen kapasiteye uygun pompanın belirlenen verimiyle
kıyaslandı ve ikisinin de %68 olduğu görüldü. Maliyet hesabında güncel verilerin
kullanılmasına dikkat edildi. Ekim 2019 sanayi elektriği 0,9 TL/kW.h olarak alındı. Ce , Cw
ve Cc değerleri toplamının 35585,45 TL olduğu görüldü. Bu değerin toplam satın alma
değeri olan 16095,5 TL ‘den büyük çıktığı görüldü. Bu aradaki farkın azaltılması için teorik
değerlerin daha güncel olmasına ve tasarım için daha özgün olmasına dikkat edilmelidir.
 17

4. KAYNAKLAR

1. Anonim, https://www.enerjiportali.com/elektrik-fiyatlari-8/, erişim tarihi: 25.10.2019

2. Anonm, https://www.lme.com.tr/celik-cekme-boru-fiyatlari.html, erişim tarihi:
25.10.2019
3.Anonim,http://www.nalbantoglu.com.tr/fiyat/2-
Patent%20Dirsek,%20Manşon,%20Rediksiyon,%20Kaynaklı%20ve%20Orj.Te,Kep%20Li
stesi%20B.pdf, erişim tarihi: 25.10.2019
4. Anonim, http://www.normpompa.com.tr/tr/tekkademelisantrifujpompa/nsp, erişim
tarihi:17.10.2019
5. Anonim, https://www.wikizero.com/tr/Aseton, erişim tarihi: 10.10.219
6. Anonim, https://www.wikizero.com/tr/Metanol, erişim tarihi: 10.10.219
7. Anonim, 2012, http://www.emekboru.com.tr/celik-borularin-kullanim-alanlari/, erişim
tarihi: 10.10.2019
8. Anonim, 2018, http://www.fafvana.com.tr/surgulu-vana-nedir/, erişim tarihi: 10.10.2019
9. Anonim, 2019, https://www.metalurjimalzeme.net/dirsek/,erişim tarihi: 10.10.2019
10. Sinnot, R., Towler G., Temmuz 2013, Kimya Mühendisliği Tasarımı, (Çev. F. Mutlu),
Nobel Akademik Yayıncılık, s. 239-315