RELATIVISTIČKA DINAMIKA

DINAMIČKE VELIČINE
• MASA
– mjera tromosti tijela
• IMPULS
– količina kretanja tijela

• Relativistički impuls čestice (tijela) koja se kreće brzinom v (brzina bliska

brzini svjetlosti)
Primjer...
• Dvije rakete imaju masu od po 300 tona dok miruju na Zemlјi. Izračunaj masu
rakete B koju mjeri posmatrač iz rakete A kada se rakete kreću jedna u odnosu na
drugu brzinom v=4/5c

• Masa rakete ostaje nepromenjena za

posmatrača koji se nalazi u njoj
• Pojava je uzajamna
• Posmatrač iz rakete B utvrđuje da je
masa rakete A povećana
 Primjer...
• Ako je relativna brzina raketa jednaka brzini svjetlosti

• Materijalno tijelo ne može da dostigne brzinu svjetlosti

Primjer...
• Raketa, čija masa mirovanja iznosi 300 000 kg, polijeće iz mirovanja pod dejstvom pogonske sile 3 000 000 N.
• Ubrzanje rakete

• Jednu sekundu poslije polaska brzina rakete je 10 m/s

• Poslije dvije sekunde brzina rakete je 20 m/s
• Poslije 30 000 000 s brzina rakete je 300 000 000 m/s
• Sekundu poslije brzina je 300 000 010 m/s
• Ovaj način razmišljanja je dobar samo za klasične brzine
• U skladu sa Specijalnom teorijom relativnosti masa rakete raste pri porastu njegove brzine, a kada masa raste
tada se ubrzanje smanjuje
• Pri samoj brzini svjetlosti raketa bi imala beskonačno veliku masu, a to je ono što spriječava raketu da dostigne
brzinu svjetlosti, jer bi ubrzanje tada postalo jednako nuli.
• Raketa se može primicati brzini svjetlosti, ali bi bilo potrebno beskonačno veliko vrijeme da je stvarno i
dosegne, a samim tim je ne može ni premašiti
 RELATIVISTIČKA ENERGIJA
• Ukupna energije čestice (tijela) u relativističkoj dinamici određuje se formulom:
 Kinetička energija
• Kinetička energija čestice, u relativističkoj fizici, jednaka je razlici ukupne energije i
energije mirovanja
 RELATIVISTIČKA ENERGIJA
• Mjerna jedinica za energiju u Međunarodnom sistemu (SI) jedinica je džul
(J)
• Pored ove jedinice za mkerenje električne energije koristi se kilovatsat
(kWh)
• U fizici elementarnih čestica najčešće se koristi mjerna jedinica
elektronvolt (eV)
• Elektronvolt je jedinica energije jednaka kinetičkoj energiji koju dobije
slobodni elektron u vakuumu prolaskom kroz potencijalnu razliku od
jednog volta
 Veza između relativističkog impulsa i energije
• Veza ukupne energije i energije mirovanja
 Veza između relativističkog impulsa i energije

• Ako je masa mirovanja čestica jednaka nuli

Čestice sa masom mirovanja jednakom nuli su fotoni (kvanti

elektromagnetnih talasa).
Ovo svojstvo im omogućava da se kreću brzinom svjetlosti.
Veza između kinetičke energije i impulsa
 Zakon održanja impulsa i energije
• Zakoni održanja važe za izolovane sisteme čestica ili tijela
• Izolovani sistem je sistem tijela koja deluju samo međusobno, dok se zanemaruje dejstvo
tijela van sistema na tijela u sistemu
• Zakoni oržanja relativističkog impulsa i relativističke energije eksperimentalno su potvrđeni
u nuklearnim reakcijama.
• Ukupan impuls izolovanog sistema čestica (tijela) je konstantan

• Ukupna energija sistema čestica jednaka je zbiru ukupnih energija svih čestica i ukupne
potencijalne energije njihovih interakcija

• Ukupna energija izolovanog sistema čestica (tijela) je konstantna.