Professional Documents
Culture Documents
Xe máy chuyên dùng (Tái sinh mặt đường)
Xe máy chuyên dùng (Tái sinh mặt đường)
9.1 Công tác sửa chữa mặt đường bằng các máy và thiết bị chuyên dùng
9.1.1 Tầm quan trọng của công tác sửa chữa mặt đường bê tông nhựa
Hàng năm khối lượng vận chuyển hàng hóa không ngừng tăng lên, lượng xe chạy
càng nhiều, tỉ lệ xe nặng càng lớn, do đó đường sá và công trình trên đường càng chịu tác
dụng nhiều của tải trọng xe. Dưới tác động của tải trọng và ảnh hưởng của môi trường,
theo thời gian lớp mặt BTN của đường ô tô sẽ bị hư hại, cần chỉnh sửa hoặc làm lớp áo
mới thay cho lớp áo đường cũ. Chiều dày của lớp áo đường này càng mỏng thì chu kì sửa
chữa càng ngắn. Chiều dày của lớp áo đường thường từ 5cm đến 20cm, nhưng ở Việt
Nam đa số chiều dày này chỉ từ 5 đến 7 hoặc 10cm.
Có thể nói rằng, tất cả các con đường vừa mới làm xong đã bắt đầu suy giảm chất
lượng vì những tác hại cộng lại của cường độ vận chuyển và các yếu tố thiên nhiên. Chỉ
có sự quản lý cẩn thận, với sự chăm sóc liên tục mới cho phép hạn chế quá trình suy giảm
chất lượng trong những giới hạn có thể chấp nhận được.
Việc xem nhẹ vai trò của công tác bảo dưỡng sửa chữa đường ô tô sẽ sớm hay muộn
phải trả giá bằng những chi phí lớn hơn rất nhiều vì phải sửa chữa lớn hoặc xây dựng lại.
Một công trình nghiên cứu của Ngân hàng thế giới WB đã ước tính phải cần ít nhất
90 tỷ USD là ít nhất để đủ chi phí cho sửa chữa và giữ gìn được hệ thống đường ô tô của
85 nước đã vay nợ của WB để làm đường (Hệ thống đường ô tô này chỉ kể đến những
tuyến đường chính yếu: 1.000.000km mặt đường nhựa và 800.000km mặt đường chưa
được xử lý bằng nhựa – tính đến 1985).
9.1.2 Các loại hình sửa chữa mặt đường bê tông nhựa
Khái niệm “sửa chữa” ở đây khá rộng, tùy theo khả năng đầu tư hay yêu cầu của
nhà thiết kế để phù hợp với từng tuyến đường – cấp đường và yêu cầu khai thác mà có
các loại hình sửa chữa mặt đường BTN như sau:
Bảng 9.1
TT Loại hình sửa chữa Phạm vi áp dụng
Bóc toàn bộ bề mặt lớp áo đường (từ 3
1 đến 20cm) theo phương pháp bóc Sửa chữa – nâng cấp các đoạn tuyến qua
nguội sau đó rải lớp BTNN mới các phố lớn và mặt cầu có rải BTNN để
Bóc và tái sinh toàn bộ lớp áo đường tránh nâng cao độ mặt đường hoặc làm
2 ngay tại chỗ theo phương pháp bóc tăng tải trọng mặt cầu
nóng
3 Bóc và tái sinh tại chỗ ngay trên mặt Sửa chữa theo hình thức “tái sinh mặt
đường (có bổ xung nhựa đường) tạo đường” tại chỗ cho các đoạn tuyến chịu
thành lớp BTN tái sinh trên toàn bộ
mặt đường – theo phương pháp bóc tải trọng thấp hoặc tuyến ít xe qua lại
nguội phay trộn
Bóc lấy lớp mặt ở các vùng hoặc đoạn Sửa chữa theo hình thức “tái sinh vật
ngắn đưa vào máy cơ động trên tuyến liệu”, áp dụng cho việc sửa chữa cục bộ
4
để tái chế thành BTNN rồi rải lại trên với khối lượng không lớn
diện tích cần sửa
Bóc bỏ lớp mặt các vùng bị hư hại tùy Sửa chữa theo các hình thức từ “vá láng
5 theo chiều dày lớp mặt đường bị hỏng, ổ gà” đến sửa chữa lớn như làm mới lớp
rải lại bằng BTN nguội hoặc BTNN mặt đường
Hình 9.1 Máy lu rung đầm lèn lớp móng Hình 9.2Máy đào một gầu trong nhóm máy
đường khi sửa chữa QL1A sửa chữa móng đường
9.1.3 Các nhóm máy và thiết bị phục vụ công tác sửa chữa mặt đường bê tông nhựa
Ứng với mỗi loại hình sửa chữa mặt đường ở bảng 14.1 có một số qui trình công
nghệ và các thiết bị phù hợp – gồm có thiết bị chính và các thiết bị phụ trợ - hoàn thiện
được mô tả theo bảng 9.2.
Bảng 9.2
Loại
hình sửa Thiết bị chính Thiết bị phụ trợ Nguyên công chính
chữa
Máy bóc BTN theo phương Ô tổ ben chở phế thải ô Gồm 3 nguyên công:
1 pháp bóc nguội + (trạm tô ben +xe lu các loại bóc nguội + rải mới +
BTNN + máy ủi) lu lèn
Máy bóc BTN theo phương Ô tô chở nhựa nóng, Gồm 2 nguyên công:
2 pháp bóc nóng phụ gia + xe lu các loại bóc nóng rải luôn + lu
lèn
Máy tái sinh mặt đường Ô tô chở nhựa nóng + Gồm 2 nguyên công:
3 (trộn tại chỗ) xe lu các loại bóc nguội phay trộn +
lu lèn
Máy tái sinh BTN bằng Xe cải tiến, xe tải nhỏ Gồm 2 nguyên công:
4 cách đốt nóng + trộn tái sinh nóng + lu lèn
Xe lu các loại
Máy cắt, đào bằng tay/ máy Xe cấp BTNN hoặc Bán thủ công/cơ giới
5 đào một gầu, máy lu tĩnh BTN nguội + đầm loại
hoặc lu rung/ máy rải. nhỏ/ ô tô ben
Dưới đây chúng ta để cập đến bốn loại thiết bị chính ứng với bốn loại hình sửa chữa
số 1, 2, 3, 4 (ở bảng 14.2) theo các tên gọi tắt là:
- Máy bóc nguội BTN
- Máy bóc nóng BTN
- Máy tái sinh nóng BTN (máy tái sinh BTN dùng nhiệt)
Loại hình sửa chữa số 5 không đề cập tiếp vì thuộc loại “bán thủ công”
9.2 Kĩ thuật khai thác máy bóc nguội mặt đường bê tông nhựa
9.2.1 Giới thiệu chung về công nghệ sửa chữa mặt đường BTN bằng máy bóc nguội
BTN
Công nghệ sửa chữa mặt đườn BTN theo phương pháp bóc nguội về nguyên tắc là:
“bóc nguội – rải mới – lu lèn” cho mọi trường hợp, chỉ khác nhau ở công đoạn xử lý số
BTN bóc ra ở mặt đường tùy theo khả năng xử lý (tái chế) của mỗi đơn vị thi công. Điều
này được mô tả như sau:
Hình 9.2 Cấu tạo bộ trống phay của máy bóc nguội BTN
Thân dao phay 4 được cài vào ụ 5 và được giữ chặt bằng chốt nêm, tiện cho quá
trình thay thế dao phay. Tùy theo độ lớn của trống phay số dao phay cần có từ 40 đến 200
chiếc. Khi máy bóc nguội làm việc liên tục 24 đến 36 giờ (tùy điều kiện làm việc) thì
phải thay mới toàn bộ dao phay; nếu là dao phay cấp thấp thì thời gian này chỉ còn
khoảng 50%.
Thông số cơ bản của trống phay là:
- Đường kính trống phay (tính đỉnh dao phay): D (mm)
- Chiều dài trống phay: B (mm)
- Số lượng dao phay trên trống (chiếc)
- Số vòng quay trong 1 phút (v/phút)
Thiết bị chuyển tải vật liệu sau khi phay là bộ băng tải cao su lắp dọc theo trục máy.
Thông thường ở các máy nhỏ và vừa chỉ bố trí một băng tải, còn máy lớn bố trí hai băng
tải. Dẫn động cho băng tải là mô tơ thủy lực gắn liền hộp giảm tốc. Dải băng tải cao su có
cấu tạo liền và có gân chữ “V” trên bề mặt để tăng khả năng vận chuyển, Khung băng có
kết cấu hình hộp và dạng gãy khúc (cứng hoặc liên kết bản lề điều chỉnh góc gãy khúc
bằng xi lanh thủy lực). Băng tải được treo bởi hệ xi lanh – cáp thép và có thể nâng lên hạ
xuống, quay phải – trái trong phạm vi ≤ 200.
9.2.3 Tổ chức thi công máy bóc nguội mặt đường BTN
9.2.3.1 Phân luồng thi công và hướng thi công
Để tránh ùn tắc giao thông, cần chí số vệt phay trên mặt đường và độ dài mỗi vệt
thích hợp với chiều dài tuyến sửa chữa (phố chính hoặc mặt cầu) sao cho luôn có một làn
đường cho xe qua lại.
Hướng thi công chính là hướng di chuyển máy bóc nguội, xe vận chuyển vật liệu
bóc ra cần di chuyển dùng tốc độ và theo hương máy ở trạn thái lùi hoặc tiến xủa xe theo
hình 14.3 dưới đây:
Với một máy bóc nguội mặt đường BTN, ta còn phải biết các thông số kỹ thuật
khác có liên quan đến quá trình khai thác, vận chuyển và phục vụ kỹ thuật. Ví dụ máy SP
780:
- Động cơ: Diezel 6V 92 TA – 6 xi lanh, 269 kW
- Truyền động: thủy lực, tự động
- Tốc độ (km/h): 5 cấp tố độ 0 - 4,7; 0 – 8,4; 0 - 14; 0 - 24; 0 - 39
- Bộ công tác: đường kính bao D = 930mm
chiều dài bộ phay: L = 1981mm
vận tốc khi phay: v = 0 – 36 m/phút
số răng phay cacbit: 135 tăng
- Kích thước bao: D x R x C = 7506/14554 x 2432 x 3048/4505.
9.3 Công nghệ sửa chữa mặt đường BTN bằng dàn thiết bị dùng nhiệt (máy bóc
nóng)
9.3.1 Giới thiệu chung
9.3.1.1 Đặc điểm của công nghệ sửa chữa mặt đường BTN bằng máy bóc nóng
Đây là công nghệ hiện đại, được áp dụng ở nhiều nước, nó có ưu điểm là:
- Tận dụng được nguyên liệu cũ từ lớp bê tông nhựa bóc ra;
- Không tôn cao thêm mặt đường và ít ảnh hưởng đến nền đường;
- Tái sinh ngay tại chỗ lượng BTN bóc ra, tạo thành BTNN sau khi bổ sung thêm
nhựa lỏng và phụ gia, do dó tận dụng được lượng nhiệt trong quá trình bóc nóng.
Tuy nhiên khi dùng dàn thiết bị này cũng có các hạn chế sau:
- Thiết bị cồng kềnh, phức tạp, cần nhiều thiết bị phụ trợ;
- Khi làm việc gây ô nhiễm môi trường (khói, khí nóng...);
- Tiêu hao nhiên liệu lớn, tổn thất nhiệt còn cao;
- Đòi hỏi tổ chức thi công đồng bộ và chặt chẽ.
Phạm vi sử dụng: chỉ dùng cho việc sửa chữa lớn (coi như tái chế) toàn bộ bề mặt
một đoạn đường với khối lượng công việc rất lớn (m2 mặt đường cần sửa chữa).
Hình 9. Dàn máy gia nhiệt mặt đường HM 4500
9.3.1.2 Giới thiệu máy bóc nóng mặt đường BTN
Máy bóc nóng là thiết bị chính trong dây chuyền tái sinh mặt đường BTN. Người ta
đốt dầu D.O hoặc khí gaz từ các bép đốt gắn trên bộ chụp – đốt nóng có đáy hình chữ
nhật hoặc các giàn gia nhiệt dùng khí gaz và dàn lưới đặc biệt, để truyền nhiệt xuống mặt
đường. Chính loại nhiên liệu đốt sẽ quyết định sơ đồ hệ thống đốt và cấu tạo cụ thể của
hệ thống này. Ngày nay, đa số các máy bóc nóng hiện đại đều dùng khí gaz vì nó có các
ưu điểm:
- Dễ bổ sung nguồn nhiên liệu;
- Không làm cháy bẩn bề mặt đường;
- Khói thải ra sạch hơn khi đốt dầu DO.
Quá trình làm việc của máy bóc nóng thể hiện qua sơ đồ...
Hình 9. Dàn gia nhiệt sấy nóng mặt đường bằng khí gaz
Bộ phay cắt (cào bóc) có nhiệm vụ phay bóc bê tông nhựa đã được gia nhiệt làm lớp
này tơi ra thành những phần tử nhỏ, và dồn (gom) các mảng bê tông nhựa này từ hai phía
đi vào thùng trộn tái sinh và ở đây chúng được trộn lại. Nhựa nóng và phụ gia từ thùng
chứa sẽ được bơm cấp vào thùng trộn, bổ sung thành phần cho hỗn hợp bê tông tái sinh
đúng tỷ lệ yêu cầu. Nếu cần bổ sung tỉ lệ cát, đá thì cấp theo máng dẫn cốt liệu bù. Sau
khi ra khỏi thùng trộn, hỗn hợp bê tông nhựa tái sinh sẽ được chuyển đến những máng
chứa để rải lại xuống phần mặt đường đã bóc. Các công đoạn lu lèn lớp mặt đường nhựa
tái sinh tương tự như khi rải mới BTNN.
Hình 9. Liên hợp cụm phay cắt và gom mặt đường đã gia nhiệt vào buồng trộn
Hình 9. Cấu tạo cụm phay cắt (cào bóc) lớp mặt BTNN và dồn chuyển vào giữa máy để
đưa vào buồng trộn
Bảng 9.3 Tính năng kỹ thuật cơ bản của một số máy bóc nóng mặt đường bê tông nhựa
Năng Chiều Chiều Số Dạng Lượng Công Tốc Khối
suất rộng sâu lượng nhiên gaz dự suất độ lượng
2
(m /h) vệt bóc chụp liệu trữ (l) động máy máy
bóc (m) đốt đốt cơ khi (kg)
(m) (kW) làm
việc
(m/f)
Gutler P.1000 668-
3,05 - 2 gaz 3442 - 7,3 16400
(Đức) 1254
MOD 1033 836- 3,05- 3,6-
- 2 Propan 6884 103 24500
1274 3,66 7,5
MCD
670 3,66 - 2 Pentan - - 3,7 29500
1033M
Vogele Super 1700
1200 2,5-4 - 4 Propan 5000 51,5 5,7 20250
(Đức) –ARF
Writgen Repaver - 3 - 4 gaz 5000 167 0-3 38000
(Đức) Remixer 0- 3700-
- 3-6 - gaz - - 4,1
300/600 0,04 4600
Remixer 0-
- 1 - gaz - 49 - 7700
1000 0,06
Remixer 1,5- 0-
1500 - gaz - 104 - 16100
2500 2,5 0,06
Remixer 0-
2500 3-4,5 - gaz - 182 - 48800
4500 0,06
Niigata NPF - 400 2,5- 0-
1200 - gaz - 90 1-5 19500
(Nhật) 4,5 0,05
NRM -400 2,5- 0-
1800 - gaz - 106 1-5 21000
4,5 0,05
9.3.2 Quá trình đốt nóng mặt đường bê tông nhựa
Việc bóc lớp bê tông nhựa hư hỏng là nhờ có sự đốt nóng làm thay dổi tính chất cơ
lý của nó. Nhiệt lượng sinh ra do đốt nhiên liệu sẽ được truyền vào khối bê tông nhựa
làm khối này nóng lên tới nhiệt độ yêu cầu. Do vậy quá trình đốt nóng này chính là một
quá trình truyền nhiệt. Theo lý thuyết truyền nhiệt thì mọi quá trình không thuận nghịch.
Chúng chỉ xảy ra khi có độ chênh về nhiệt độ.
Nhiệt năng được truyền từ chỗ này sang chỗ khác hoặc từ vật này sang vật khác
bằng nhiều phương thức khác nhau như:
- Dẫn nhiệt;
- Trao đổi nhiệt;
- Trao đổi nhiệt bức xạ.
Trong thực tế các phương thức truyền nhiệt cơ bản này thường xảy ra đồng thời và
ảnh hưởng qua lại lẫn nhau. Tuy nhiên, trong từng trường hợp cụ thể, vấn đề đặt ra là
phải xác định được phương thức truyền nhiệt nào là chủ yếu trong quá trình truyền nhiệt.
Đây là việc làm rất cần thiết vì dựa vào đó, sẽ xác định được việc áp dụng lý thuyết
truyền nhiệt nào cho phù hợp, tạo cơ sở cho việc tìm hiểu sâu hơn, đồng thời chỉ ra được
các quy luật truyền nhiệt một cách tương đối chính xác. Việc xác định này dựa trên các
giả thuyết cũng như cơ sở lý luận được xây dựng khi nghiên cứu chuyên sâu về quá trình
truyền nhiệt này.
9.4 Máy tái sinh mặt đường bê tông nhựa
Giới thiệu chung: máy tái sinh mặt đường BTN là cỗ máy có chức năng tạo ra lớp
mặt đường mới (ngay trên mặt đường) từ chính cốt liệu của lớp mặt đường cũ bị hư hại
nhờ các công đoạn: phay bóc nguội, trộn các cục nhỏ BTN vừa phay ra với nhựa đường
nóng được cấp từ xe bồn giữ nhiệt đi kèm theo, đầm lèn sơ bộ, gạt phẳng. Các công đoạn
trên được mô tả qua sơ đồ dưới đây:
9.5.4 Qui trình công nghệ tái sinh bê tông nhựa nguội thành bê tông nhựa nóng bằng
thiết bị Asten – Cook và thi công rải thảm tại chỗ
1. Tập kết máy tái sinh bê
Chở hoặc kéo bằng xe tải nhẹ
tông nhựa đến công trường
4. Đốt nóng để tái sinh bê Hai bép đốt dùng khí gas (trên
tông nhựa nguội thành
máy Asten Cook)
BTNN
Hình 9. Thi công vá sửa mặt đường trên Hình 9. Vá sửa mặt đường trên diện tích
diện tích lớn – đưa máy tới vị trí thi công nhỏ và phân tán – vận chuyển bê tông tái
(máy đặt trên xe tải nhỏ) sinh từ máy đặt cố đinh tới nơi thi công