You are on page 1of 16

suKpfl isMG iQMd

kflK koTVI

“ lok pfrtI` dy afgU suKijMdr syKoN `qy lwigaf ryp


df doÈ. doÈ lgfAux vflI mihlf ny kIqy keI
snsnIKyË Kulfsy[[[ .``
muV nI lwBxf!” kml mwtU ny kol ho ky awK dwbidafˆ
rmjLI aMdfjL ivc hOlI ijhI gwl kIqI.
“pfrtI qfˆ zuwb `gI smJo[[[ !” hvf ivc eyDr
bRyikMg inAUË dI motI pwtI AuWpr ilKy ieh Èbd EDr isr mfridafˆ juJfr ny zUMGf sfh Biraf. mwtU qoN
skrIn `qy lgfqfr GuMm rhy sn. GuMm rhy Èbdfˆ nfloN byiDafny Auh afpxy afp nfl gwl kr irhf sI.
ikqy iqwKy vyg ivc aOrq aYNkr dI cIÉvIN afvfË kMnfˆ “afh vIzIE vflI ksr rihgI sI, syKoN ny Auh vI
ivc vrmI vfˆg Cyk krn lwgI. aYNkr sfho-sfh hoeI pUrI kr `qI! hux pfrtI ikvyˆ pocf mfrU, ies krqUq
Ébr suxfAux lwgI. ichrf kwisaf hoieaf qy afm idnfˆ `qy?” juJfr dy bolfˆ ivc iPkrmMdI dy nfl-nfl QoVHI
vflI muskrfht gfieb lwgI. do ku imMtfˆ ivc pMdrfˆ ku qlKLI vI AuWBr afeI.
vfr 'ryp` Èbd bolidafˆ ivc-ivc Aus dI afvfË keI “qusIN afpxy rfjnIqk iPAUcr df soco, pfrtI
vfr qlKL hoeI. ieEN ijvyˆ Aus nUM ies Gtnf nfl zUMGf ikqy nI cwlI sfzy huMidafˆ!” mwtU ny sihj rihMidafˆ ieEN
sdmf puwjf hovy. skrIn `qy ichirafˆ qoN DuMdlI kIqI jvfb idwqf ijvyˆ kuJ vfpiraf hI nf hovy. kuJ ruk ky
vIzIE lgfqfr cwl rhI sI. iek aOrq nfl inrvsqr Auh iPr boilaf-
huMdy suKijMdr syKoN df ivjUal pfrtI dPLqr ivc bMb “msIN-msIN afieaf AUT phfV hyT [[[!”
vfˆg Pitaf. sB dIafˆ awKfˆ skrIn `qy gwzIafˆ geIafˆ. mwtU dy bol juJfr dy mwQy ivc Tfh krky vwjy. Aus
dPLqr ivcly lYNzlfeIn PUnfˆ dIafˆ GMtIafˆ rukx df ny mwtU dy ichry nUM ghu nfl qwkidafˆ kuJ lwBx df Xqn
sfh nhIN sI lY rhIafˆ. irsIvr cuwk ky hyTfˆ Dr idwqy kIqf pr pYlfˆ pfAuNdI muskfn qoN ibnfˆ AuQy hor kuJ vI
gey. zYmyj kMtrol leI dPLqrI kfrkunfˆ nUM hwQfˆ pYrfˆ nf lwBf. juJfr nUM pqf sI ik mwtU syKoN nfl aOKf sI. syKoN
dI pY geI. ies 'bMb ivsPot` ivc juJfrvIr isMG dI vloN lgfey pfrtI PMzfˆ dI GplybfjLI aqy ivroDIafˆ nfl
rfjnIqk iksmq df PYLslf krn leI jlMDr ivc hoeI gMZ-quwp dy doÈfˆ nUM Auh pihly idnoN hI isry qoN inkfrdf
ivÈyÈ pfrtI mIitMg afpy hI brKfsq ho geI. iek afieaf sI. juJfr ny vI afpxI smJ mUËb hux qwk
iek krky swdx vfly afp hI iKskdy bxy. mIitMg leI mwtU df dm Biraf sI. pr ieh sB qfˆ aMdrUnI gwlfˆ
sfeIlYNt `qy kIqy mobfeIl PUn sivc aOP moz `qy cly sn. bfhr qfˆ hr mMc `qy Auh sB iek-dUjy dI jfn
gey. ivc jfn hox df pRBfv idMdy afey sn. juJfr aMdroN aOKf
pr juJfr df PUn awj vI pihlfˆ vfˆg aOn irhf. hox dy bfvjUd syKoN nfl hr muhfË `qy inB irhf sI.
'hm hoNgy kfmXfb, eyk idn[[[` vflI irMg ton lgfqfr ijhVf sMGrÈ AunHfˆ afrMiBaf hoieaf sI Aus sfhmxy
vwjx lwgI. vwK-vwK dysI, ivdyÈI tI[vI cYnlfˆ dy nMbr Aus nUM afpxI inwjI lVfeI bhuq CotI ijhI jfpdI. pr
PUn `qy lgfqfr PlYÈ ho rhy sn. pr juJfr PUn nhIN qfˆxI qfˆ inwq idn AulJdI hI geI sI. juJfr vI ies
sI AuTf irhf. ieh gwl Aus nfl dPLqroN bfhr inwkl sB ivc AulJ ky rih igaf sI. ies vkq vI Auh ies
rhy mflvf jLon ieMcfrj kml mwtU nUM lgfqfr sUl vfˆg sB nfl hI guwQmguwQf ho irhf sI. pr koeI isrf hwQ
cuBx lwgI - ivc nhIN sI af irhf. hfr ky Aus Jujlfht ijhI ivc
“bfdÈfho! grm lohy `qy swt mfrn df, ieh vylf isr mfiraf –

60 hunchandigarh@gmail.com
Ô¹ä - DB îÂÆ-Á×Ãå B@AI www.hunpanjabi.net
“bhuq muÈkl hY qbdIlI[[[!” lokfˆ dI kcihrI ivc zMky dI cot `qy AunHfˆ nUM nMigafˆ
juJfr dy mwQy ivc qrHfˆ-qrHfˆ dy iKaflfˆ dy krn vflf. hY qfˆ Auh vI myry vrgf bMdf, pr ikMnf
jvfhrBfty AuWTx-bYTx lwg pey. aYl[eI[zI[ skrIn Prk hY Auhdy ivc qy myry ivc. ieh sB socidafˆ Auh
`qy huxy vyKy ngn idRÈfˆ dI rIl Aus aMdr GuMmx lwgI. afpxy afp nUM pRÈn pfAuNdf –
ienHfˆ idRÈfˆ ipwiCEN hI bIqy dy axigxq idRÈfˆ df TfTfˆ “ikwQoN afAuNdI hoAU aYnI juawrq, ies mfVkU ijhy
mfrdf smuMdr AuWBr afieaf. Auh jld hI ies smuMdr bMdy `c?” [[[ qy ies pRsLn df AuWqr lwBidafˆ hI afnMd
ivc guMm-guafc igaf. agrvfl ienHIN idnIN Zihx-Zihx kr rhy juJfr leI
AuNj ieh guMmx-guafcx dI Kyz, pihlfˆ vI Aus kMD bx Kloieaf.
nfl iksy ikRÈmy vfˆg hI vfprI sI. ievyˆ ijvyˆ iksy ieh kMD iPr hr idn bIqx nfl hor mËbUq
bhuq ÈkqIÈflI cuMbk ny Aus nUM afpxy vwl iKwicaf huMdI geI. ieh hoxI hI sI. agrvfl df jfdU hI kuJ
hovy qy Auh lohy dy bfrIk kxfˆ vfˆg EDr nUM AuWz ipaf aijhf sI. ies jfdU dy qilwsmI mfhOl ivc Auh inwq
hovy. hfˆ, Auh AuWz hI qfˆ ipaf sI, afnMd agrvfl idn nvIafˆ aMgVfeIafˆ lY irhf sI. iesy qrHfˆ dI iek
vwl. agrvfl df afBf-mMzl hI kuJ aYsf sI. iblkul aMgVfeI nfl Auh smfjk kfrkun qoN rfjnIqk kfrkun
mMqr mugD krn vflf. tI[vI[ dy pRfeIm tfeIm `qy Auh bx igaf. sB kuJ tI[vI[ irmot nfl cYnl bdlx
jd vI afAuNdf, juJfr Aus nUM ibnfˆ awK Jpikafˆ, mUMh vfˆg bdilaf. dPLqrI bfbU ijhy jfpdy bMdy dy isr `qy
twzI suxdf rihMdf. Aus dy bolfˆ `coN cMigafVy inwkldy icwtI topI kI afeI, sfrf kuJ hI bdl igaf. topI vfly
ijs nfl aflf-duaflf rOÈn hoieaf jfpdf. Auh pUrI ies bfbU dIafˆ idwlI qoN qurIafˆ gwlfˆ Èihrfˆ dy glIafˆ
idRVHqf nfl dyÈ dy cotI dy lIzrfˆ dy kwcy icwTy Proldf. muhwilafˆ `coN lMGidafˆ vfho dfhI ipMzfˆ dIafˆ swQfˆ vwl
Aus dI juawrq dMg krdI. ieho ijhI juawrq kfrn vih qurIafˆ. pMjfb dIafˆ iÈwQl peIafˆ swQfˆ ivc nvIN
hI agrvfl Aus dy idl dI suMnI mMmtI `qy dIvy vfˆg Cuxkfr gUMj peI. ieho ijhI Cuxkfr hI juJfr aMdr
jgmg kr AuWiTaf. agrvfl ny iek idn afpxy afs- CxkI. ies Cuxkfr ivc 'qbdIlI` aqy 'ienklfb` dI
pfs pUrI gMBIrqf qfx ky ikhf - tuxk jd inwq idn KVkx lwgI qfˆ afs-pfs qrQwlI
“sfrIafˆ cMigafeIafˆ, iek-dUjy dIafˆ imwqr ijhI mwcxI ÈurU ho geI. ieh qrQwlI juJfr dy aMdr
huMdIafˆ ny. afps ivc iml jfˆdIafˆ ny, qy dunIaf qfˆ pihlfˆ hI mcI peI sI. 'ienklfb` ny pihlI dsqk
bdldIafˆ ny.” Aus dy afpxy Gr hI idwqI -
iek iek Èbd juJfr dy idl AuWqy Puwl bx ky “mYN nOkrI Cwz irhfˆ [[[.” Èfm smyN lObI ivc
izwigaf. Auh ienHfˆ mihkdy Èbdfˆ vwl BOry vfˆg AuWz bYiTafˆ juJfr ny sB sfhmxy afpxf PLYslf suxf idwqf.
quiraf. hux tI[vI[ `qy jy iksy nUM suxn dI iewCf huMdI “awCfa [[[!” puwqr vwl ghu nfl qwkidafˆ pRqfp
qfˆ isrÌ Ausy nUM. bfkI sB kUV dI dukfn KolHI jfpdy. isMG Kflsf ny afvfË lmkfa ky huMgfrf Biraf. hYrfnI
Auh afAuNdf vI qfˆ pUrI iqafrI nfl sI. hwQ ivc kfgjLfˆ Aus dy ichry `qy qYr rhI sI.
df pulMdf PVI jd Auh lIzrfˆ dy kfly kfrnfimafˆ nUM “bhuq sih ilaf [[[ hux hor nI [[[ mYˆ Auh sB
sbUqfˆ smyq nMigafˆ krdf qfˆ jfpdf ijvyˆ Auh sdIafˆ krnf cfhuMnf, ijs dI awj swcIN-muwcIN loV aY.” juJfr
dy lwgy jfilHafˆ nUM iek iek krky JfV irhf. hovy. JV ny phylI pfAux vfˆg gwl jfrI rwKI.
rhy jfilHafˆ nfl juJfr nUM jfpdf ijvyˆ Aus dy ierd “nOkrI qoN vwzI loV hor ikhVI inwkl afeI?
igrd jmHfˆ hoeI grd dI vI ikqy JfV-JVfeI ho rhI Kflsf ny awKfˆ twzidafˆ puwCxf puwCI.
hovy. agrvfl df hr bol Aus dy qp rhy mn `qy TMZf “afpxI mfˆ imwtI leI PrË [[[!” PrÈ vwl swjy
lyp lgfAux df kMm krdf. jo kuJ Auh sfrI dunIaf hwQ dI AuNglI nfl ieÈfrf kridafˆ juJfr ny qwtPwt
sfhmxy glf PfV-PfV ky kihxf cfhuMdf sI Auh sB juafb idwqf.
agrvfl kihMdf jfpdf. Aus dy sfhmxy Aus nUM afpxf “hfa hfa hfa [[[ !” Kflsf AuWcI dyxI hwisaf.
vjUd bhuq Cotf-Cotf jfpdf. Aus aMdr aksr socfˆ kuJ ruk ky Aus AuWz rhy puwq nUM Qfˆ isr ilafAux leI
dI lVI qur pYNdI –“iek bMny mYN afˆ, afpxy mflkfˆ nUM coB lfeI -
kuJ vI kihx dI jurwaq nf krn vflf. iksy byiensfPI “juafnI `c idmfg KLrfb nI hoxf qy iPr kd hoxf
qy AuNgl nf Drn vflf. jmHf bujidl ijhf. dUjy bMny hoieaf?”
agrvfl, dyÈ dy qmfm DMn kubyrfˆ nUM llkfrn vflf, “mjLfk nI pfpf jI, mYˆ sIrIaslI gwl kr irhF.”

www.hunpanjabi.net
hunchandigarh@gmail.com
Ô¹ä - DB îÂÆ-Á×Ãå B@AI 61
gwl kridafˆ juJfr vfikaf hI gMBIr ho igaf. juJfr ny moVvfˆ pRÈn pfieaf. Kflsy nUM koeI jvfb nf
“qyrI mwq itkfxy aY? eydfˆ dI nOkrI qfˆ moqI puMn ahuiVaf qfˆ Auh Bfvuk ijhf ho ky afpxy afp nUM hI
kIqy hox, qd ikqy jf ky imldI aY!” kosx lwg ipaf -
Kflsy ny juJfr nUM smJfieaf. Auh awigEN mUMh “aYsy leI jMimaf sI qYnUM [[[ pihly tws tws krno
ivMgf ijhf kr ky boilaf- hty nI, eynUM nivafˆ df cfa ciVHaf!”
“eydfˆ dI nOkrI Kuxo QuiVHaf kI aY?” BK rhy bfp nUM vyK ky juJfr cuwp kr igaf pr
“afpxy kMm vwl iDafn rwiKaf kr! aOKy vyly nI Auh aMdroN aMdr Aus dI gwl nfl sihmq nf ho pfieaf.
koeI iksy dI bfˆh PVHdf huMdf.” juJfr dy bdly qyvr iPr pfrtI vflMtIar Auh ikhVf bfp nUM puwC ky bixaf
qwk ky pRqfp isMG Kflsf df pfrf cVHnf ÈurU ho igaf. sI. cuwp cfp pfrtI mIitMg ivc igaf qy Pfrm Br
vYsy ieh pfrf aYNvy nhIN sI cVHnf ÈurU hoieaf. afieaf. hOlI hOlI pfrtI mIitMgfˆ pihly qy nOkrI dUjI
Kflsy nUM juJfr dy mn dI kuJ sUh qfˆ pihlfˆ hI sI. Qfˆ jf peI. pRqfp isMG df duinafvI qjrbf QoVHy-QoVHy
nOkrI qoN prq ky Auh Gr ivc ipCly kuJ smyˆ qoN guMm- idnfˆ bfd afpxf PMnH cuwkdf-
suMm ijhf rihx lwg ipaf sI. Qwikaf-Qwikaf, Audfs “aYvyˆ Juwgf nf cOV krfky bihjIN! nvIN nvIN nOkrI
ijhf Auh Gr ivc BONdf rihMdf. ieQoN qwk ky tI[vI[ dy aY! agilafˆ imMt lfAuxf kwZ ky bfrH mfrn lwigaF.”
afpxy psMdIdf ihstrI cYnl nUM vyKxf vI Cwz igaf kdy kdy Auh zUMGy moh ivc iBwj juJfr nUM smJfAuNdf
sI. KLbrfˆ vfly cYnlfˆ qoN 'sB pyz aY` kih ky pihlfˆ hI –
mUh moV ilaf sI. hor kuJ Auh vyKdf hI Gwt sI. pr “ieh isafsq afpxy vrgy gLrIb mskInfˆ nUM
jd df afnMd agrvfl tI[vI[ `qy afAux lwgf, Aus dI vfrf nI KfˆdI puwqrf! kptI bMidafˆ df sB Kyl-qmfÈf
ies ivc acfnk muV idlcspI jfg peI sI. tI[vI[ aY. Kry bMdy leI potf Br Qfˆ nI ieQy.”
vyKidafˆ agrvfl bfry aksr crcf iCV pYˆdI. bhuqI juJfr hUM hfˆ kr Cwzdf. bhuqf cuwp rihMdf. ieEN
gwl juJfr hI krdf – cuwp bYTy nUM vyK ky kdy kdy pRqfp isMG afp bIqI dy zUMGy
“afh bMdf vyK ky afs ijhI jfgx lwgI aY [[[ KUh ivc lMmI lwj vrHf bYTdf-
dm aYˆ iehdIafˆ gwlfˆ `c! sfnUM iehdI sport `c KVHxf “afpxy twbr nfl hoeIafˆ bIqIafˆ jfxdY aYˆ nf [[[
cfhIdf.” qyrf ipE ikMny sfl blYkilst `c irhf, pqf ey nf!
gwlfˆ krdf-krdf juJfr joÈ nfl Br jfˆdf. iKVy- [[[kI muwl ipaf sfzIafˆ kurbfnIafˆ df? [[[lUMbVfˆ rfj
iKVy juJfr `qy bfp nUM moh ijhf jfgdf. pr Auh ieh Bfg sfˆB lY qy asIN do vyly df gujLfrf vI pqf nI ikvyˆ
sB aMdroN aMdrI dbf jfˆdf. juJfr dIafˆ gwlfˆ sux Aus krdy rhyˆ aF? [[[ qYnUM qy KuÈpRIq nUM, ijvyˆ jwPr jfl-
aMdr keI kuJ jrb qksIm hox lwg pYˆdf. iek BYa jfl pfilaf, asIN jfxdy jfˆ sfzf rwb jfxdY! ieh qfˆ
ijhf Aus nUM cuPyirEN Gyr lYˆdf. Aus df afpxf bIiqaf hwT eI sI jo byVI pfr lf igaf[[[ vrnf [[[.”
iPLlm dI rIl vfˆg Aus awgy GuMm jfˆdf. iesy leI hwz bIqIafˆ ibafn kridafˆ pRqfp isMG Kflsf
keI vfr gwlfˆ kridafˆ Auh jldI hI grm ho jfˆdf. aksr Bfvuk ho jfˆdf. Aus dy koieafˆ ivc pfxI isMm
pr juJfr Èfˆq rihMdf. iek nvyˆ joÈ nfl Biraf Auh afAuNdf.
hr pl AuWzdf rihMdf. ipE-puwq ivc afly-duafly dI vYsy juJfr leI ieh koeI hux ÈurU hoeIafˆ, nvIafˆ
isafsq bfbq KUb crcf iCVdI. pRqfp isMG afpxy alokfrI gwlfˆ nhIN sn. Auh bfp mUMhoN ieh sB ikwsy
anuBv ivcoN lMGf ky gwlfˆ nUM qoldf imxdf pr Aus dI bcpn qoN hI suxdf afieaf sI. ienHfˆ ikwisafˆ kfrn hI
hr gwl leI juJfr kol koeI nf koeI kftvIN dlIl Aus df bfp Aus leI iPLlmI nfiekfˆ vfˆg bx igaf sI.
ËrUr huMdI. aijhy bhuq mOikafˆ `qy bfp dIafˆ dlIlfˆ duÈmx nfl hr muhfË `qy zt ky twkr lYx vflf XoDf
dI potlI jldI hI suMgVn lwg pYˆdI. puwq sfhmxy nfiek. iksy vI gwl `qy nf ilPx vflf isrVI sUrmf.
hfrnf Aus nUM gvfrf nf huMdf. iesy qrHfˆ dI siQqI ivc juJfr nUM bcpn ivc bilAU stfr afpRyÈn dIafˆ Aus
iek idn Aus ny iKJ ky, ipE vfly hMmy nfl, sO hwQ rwsf bhuq kQfvfˆ suxfeIafˆ sn. ieh kQfvfˆ suxfANuidafˆ hI
qy isry `qy gMZ vflI kr idwqI – iek idn Aus ny afpxy Kwby moZy hyTfˆ CfqI kol nËr
“qUM afpxy kMm `qy iDafn rwiKaf kr [[[kuC nI afAuNdy vwzy sfry jLKLm nUM nMigafˆ kr ky ivKfAuNidafˆ
bdlxf budlxf! iehI rMzI roxf rYxHf eyQy!” ikhf -
“iPr koiÈs krnI vI Cwz dyxI cfhIdI aY?” “ihwk `qy golIafˆ KfDIafˆ asfˆ ihwk `qy [[[ eyh qfˆ

62 hunchandigarh@gmail.com
Ô¹ä - DB îÂÆ-Á×Ãå B@AI www.hunpanjabi.net
bws vDI sI, vfhygurU ny afpxy isMG nUM hwQ dy ky bcf ny Dwkf mfr ky juJfr nUM hyTfˆ suwt idwqf qy afp lwqfˆ
ilaf, vrnf [[[ .” pRqfp isMG hor vI keI kuJ boldf `qy cVH ky bYT geI. izwgy pey juJfr dIafˆ kwCfˆ ivc
irhf pr bfl juJfr dI surqI CfqI Auqly kfly ijhy kuqkqfrIafˆ kwZidafˆ pRqfp isMG hwisaf –
ËÉm ivc hI atk ky rih geI. Auh ikMnI dyr ies “idwlI izwg peI Auey[[[idwlI izwg peI Auey [[[!”
dIafˆ hnyr GftIafˆ ivc hI Btkdf irhf. mgroN keI KuÈpRIq jLor jLor nfl qfVIafˆ mfr ky hwsx lwg
vfr supny ivc vI Aus nUM ieh ËÉm idisaf. iek vfr peI. juJfr JUTf JUTf hwsdf irhf. iPr acfnk jMp
qfˆ rfq nUM zr nfl Aus dI cIk hI inwkl geI. bfkI dI mfr ky AuWiTaf qy KuÈpRIq dI guwq nUM hwQ pfAux df Xqn
rfq Aus mfˆ dI ihwk nfl icMbV ky kwZI. svyry bfp nUM kIqf. KuÈpRIq Bwj ky pRqfp isMG ipwCy jf lukI. pRqfp
pqf lwigaf qfˆ Auh hwisaf - isMG ny juJfr nUM AuNgl df ieÈfrf krky roikaf -
“vfa Auey XoiDaf! isMGfˆ qfˆ idwlI ihlf `qI sI qy “nhIN beI nhIN! hux nhIN! smyˆ isr sqrk rhIdf
qUM mfˆ kol ipaf eI cIkfˆ mfrI jfnf!” [[[ qfloN KuMJI zUMmxI mfry afl pqfl!”
kol KVHI KuÈpRIq qfVIafˆ mfr ky hwsx lwg peI. juJfr ny gwl smJx leI pUrf itwl lfieaf pr
juJfr kwcf-kwcf hwsdf irhf. afpxy iDafn nUM hor Qfˆey bhuqI gwl Aus dy ipV pwly nf peI.
pfAux leI Auh mn hI mn ihwl rhI idwlI df idRÈ pr ieh gwlfˆ bhuqI dyr nhIN sn rhIaF. gwBrU
klpx lwg ipaf. ieh klpxf iPr PYldI hI geI. hox nfl hI Aus nUM bhuq kuJ smJ afAux lwg ipaf.
iek idn bfp dIafˆ lwqfˆ `qy hUty-mfty kridafˆ Aus pr ies smJ nfl Gr ivc nvfˆ pMgf KVHf hox leI
nUM pqf nI kI suwJI ik Auh lwqfˆ `qy ciVHaf–ciVHaf hI ipV bwJxf ÈurU ho igaf. pRqfp isMG dIafˆ bhuqIafˆ
eyDr EDr jLor mfr ky puwCx lwg ipaf - gwlfˆ juJfr nUM hvf-hvfeI jfpx lwg peIafˆ. Auh
“pfpf jI , eydfˆ ihwlI sI idwlI?” mUMh `qy qfˆ Bfvyˆ nf kihMdf pr aMdroN aMdr bfp dIafˆ
pRqfp isMG ny lwqfˆ nUM hor vI joLr nfl ihlf ky bhuqIafˆ gwlfˆ `qy kfty mfrn lwg ipaf. pRqfp isMG
ikhf – afdqn aqIq dy zUMGy pfxIafˆ ivc lihMdf aqy afpxy
“ [[[ ieEN ihwlI sI idwlI!” vloN byÈkImqI srmfieaf ilaf-ilaf juJfr mUhry ZyrI
juJfr iKViKVf ky hws ipaf. hws rhy juJfr nUM krdf. pr juJfr dI ies sB ivc idlcspI GtdI
pRqfp isMG ny CfqI nfl Guwt ilaf. ies idn qoN bfd qfˆ GtdI iblkul hI Gwt geI. bfp dI Qfˆ afnMd agrvfl
ies Kyz df nfm hI bdl igaf. juJfr hux pRqfp isMG hux Aus df nvfˆ nfiek sI. nvyˆ ny purfxy nUM cuwp-cupIqy
nUM 'hUty mfty krny af` kihx dI bjfie ieh kihMdf - jVHoN AuKfV suwitaf sI. AuKfVx df ieh vyg eynf iqwKf
“pfpf jI! clo idwlI ihlfeIey!” sI ik jd pRqfp isMG ny pihlI vfr ieh njLfrf qwikaf
iPr donoN ipE-puwq 'idwlI ihlfAux` lwg pYˆdy. ievyˆ qfˆ Auh dMdfˆ Qwly jubfn dy ky rih igaf. gwl qfˆ afm
hI iek idn juJfr ny mn ivc keI idnF qoN mcl rhy ijhI sI pr ikqy dI ikqy jf phuMcI. afm idnfˆ vfˆg Gr
svfl nUM bfp mUhry bVI mfsUmIaq nfl pf idwqf- ivc tI[vI[ cwl irhf sI qy afnMd agrvfl df ijLkr
“idwlI iPr izwg peI sI BuMjy, pfpf jI[[[!” cwl ipaf. pRqfp isMG agrvfl vloN boly 'ienklfb`
“izwg qfˆ pYxI sI, pr [[[ !`` Èbd df sihvn hI mjLfk AuzfAux lwg ipaf –
“pr kI?” juJfr dIafˆ mfsUm awKfˆ ivc pRÈn “eynf topIafˆ vfilafˆ ilafAuxf ienklfb! [[[KwsI
nwicaf. hUty mfty kr rhy pRqfp isMG dIafˆ lwqfˆ dI bMidafˆ dIafˆ KwsI gwlfˆ![[[ gwlIN-bfqIN ienklfb
hrkq iekdm ruk geI. juJfr ny hor vI Guwt ky lwqfˆ Bfldy! ieEN afAuNdf huMdf ienklfb?”
nUM PV ilaf. juJfr dIafˆ awKfˆ ivc qwkidafˆ pRqfp “qusIN dwsdo iPr ikvyˆ afAuNdf? juJfr dI afvfË
isMG boilaf - bfp sfhmxy pihlI vfr qlK qy AuWcI hoeI sI.
“[[[ sfzf qyl muwk igaf!” “ikMnI ku vfr dwsIey? dwisaf qfˆ sI curfsI vyly.”
gwl mukf Aus lwqfˆ nUM tyZf krky juJfr nUM ibsqry pRqfp isMG iek iek Èbd nUM cbfa cbfa ky boilaf.
`qy iltf idwqf. juJfr dI jvfb nfl iblkul qswlI nhIN “bhuq shI dwisaf sI! aYnI qbfhI bfd, Kwitaf
sI hoeI. Auh lwqfˆ nUM muV icMbV igaf. pRqfp isMG ny kI? [[[ sfrI kOm mrvf ky rwK `qI!” juJfr dI afvfË
dubfrf lwqfˆ nUM pUrf AuWpr iljf ky jLor dI ihlfieaf. ivc ikqy qnË iCpI hoeI sI. kuJ ruk ky Auh iPr
juJfr ajy iKV-iKVf ky hwisaf hI sI ik KuÈpRIq pqf boilaf -
nhIN ikwDroN tpUsI mfr ky bYWz Aupr af cVHI. afAuNdI “[[[quhfzf rfh eI glq sI.”

www.hunpanjabi.net
hunchandigarh@gmail.com
Ô¹ä - DB îÂÆ-Á×Ãå B@AI 63
bfp dI sfrI Gfl kmfeI `qy lMmf kftf mfridafˆ “ieh sB quhfzf ipClf zr boldf pfpf jI.”
juJfr ny gwl hI inbyV idwqI. pRqfp isMG Kflsf qVP juJfr boilaf. pRqfp isMG dy vfr nUM hor KuMizafˆ
ky rih igaf. Aus guwsy nfl iKJ ky ikhf - krn leI Aus qrk idwqf -
“qUM dwsdy iPr ijhVf TIk aY?” “mYˆ koeI bUJV bMdy dy mgr nI lwgf. qusIN vI inwq
“jo buwlt nf kr skI, Auh bYÜt krU ies vfr.” suxdy eI E! vwzI nOkrI sI Aus kol. sB suwK shUlqfˆ
hvf ivc muwkf lihrfAuNidafˆ juJfr pUrI idRVHqf nUM lwq mfr qur afieaf. qusIN afp dwso, iks leI?”
nfl boilaf. “qyry vrigafˆ nUM vgfVx leI; sUl AuWTdf hoAU
“sIt bYlt lgf lE jnfb!” koeI bfxIey aMdr.”
socfˆ ivc zUMGy lwQy juJfr nUM kml mwtU dy bol ny juJfr nfl aMdroN aMdrI aOKy cwl rhy pRqfp isMG
ijvyˆ nINd ivcoN jgfieaf hovy. Auh ibnfˆ koeI pRBfv ny Tfh sotf mfiraf. juJfr nUM bfp qoN ies qrHfˆ dy AuWqr
idwqy qyjLI nfl afpxI sIt bYlt lgfAux lwg ipaf. dI iblkul afs nhIN sI. Aus ny JuMjlfht ivc isr
sfhmxy cOk ivc tRYiPk pulIs dy mulfjLm KVHy vyK ky mfiraf-
mwtU muskrfieaf - “iehI pRfblm hY quhfzI [[[ qusIN ajy vI AuQy eI
“hor iksy nUM Bfmyˆ bKÈ dyx, afpxI nI KYr KVHy E!”
gujfrdy! mOkf eI Bfldy ny bdnfmI leI.” juJfr ny bfp dy icwty kuVqy hyTfˆ nËr af rhy
juJfr KfmoÈ irhf. mwtU afpxy hI mUz ivc qbsrf kfly gfqry `qy awKfˆ itkfAuNidafˆ afpxI gwl jfrI rwKI.
krI igaf - qlKLI vDdI vyK bicMq kOr rsoeI ivcoN lfbI ivc af
“mIzIey nUM kwlH leI hor qwqf-qwqf mfl iml jfxf geI –
sI - “lok pfrtI df sfbkf knvInr, tRYiPk nymfˆ dIafˆ “aYvYˆ nf icwq hlkf krI jfE! sfzf juJfr puwq qfˆ
DwjIafˆ AuzfAuNdf, ciVHaf pulIs dy hwQy.” hIrf ey hIrf!``
gwl sux juJfr hlkf ijhf muskrfieaf. pr Aus “hIry nUM kwc bxidaF dyr nI lwgdI huMdI bicMq
dI surqI qfˆ ikqy dUr phuMcI hoeI sI. keI kuJ Aus kOry.”
aMdr juV tuwt irhf sI. iek quPLfn ijhf Aus aMdr pRqfp isMG pihlfˆ vfˆg hI aizwg KVHf sI.
iCiVaf hoieaf sI. qyjLI nfl hoey vfpry nUM Auh ijMnf “aYˆ dfqf, sfzy qy ikvyˆ kihrvfn hojU!``
smJx leI jLor lf irhf sI, Enf hI Auh AulJdf jf lfbI ivc sunihrI Prym ivc jVI drbfr sfihb
irhf sI. Aus nUM ajy vI smJ nhIN sI af irhf ik, dI Poto vwl hwQ joVI KVHI bicMq kOr ny bVy hMmy nfl
“ieh sB rol GJolf ijhf vfpr ikvyˆ igaf! sB dy ikhf. hr sfh nfl siqnfm vfihgurU dy bcn iblfs
bol ijhy ikvyˆ bdl gey. afKLr hoieaf kI sI? mIzIey krn vflI bicMq kOr dy bol Dur aMdrly iksy zUMGy
dI sur vI ikAuN iekdm bdl geI? iesy mIzIey dIafˆ ivÈvfs dy cÈmy ivcoN Puwt-Puwt bfhr af rhy sn.
qrMgfˆ `qy svfr ho ky hI qfˆ agrvfl aCoply ijhy lokfˆ juJfr vI qfˆ Ausy df aMÈ sI. ieho ijhf idRV
kol phuMicaf sI. phuMcx sfr hI AunHfˆ dy idlfˆ dy muwK ivÈvfs hI ikDry Aus dIafˆ rgfˆ ivc vI dOV irhf sI.
afsxF vwl mËbUq kdmI qur ipaf sI. Aus dI afht iehI ivÈvfs Aus nUM idwlI dI rfm lIlf grfAuNz ivc
nfl hI ienHfˆ isMGfsxf dy pwky dfavydfrfˆ ivc KlblI Auzf ilafieaf. grfAuNz ivc joÈ aqy jjLby nfl Bry
ijhI mwc geI sI. 'sMkt smyˆ` df iek qrHfˆ ibgl hI lokfˆ df smuMdr AuWmiVaf hoieaf sI. ies smuMdr ivc
vwj igaf sI. ikMnI kmfl sI agrvfl dI aYˆtrI! ijMnf inwq idn nvIafˆ lihrfˆ AuWTdIaF. juJfr ienHfˆ lihrfˆ
Aus df ivroD huMdf, Enf hI Auh lokfˆ dy idlfˆ dI DVkx AuWqy izwgy pwqy vfˆg eyDr EDr qYrn lwgf. aMn-pfxI
bxdf igaf. sB pfsy lok huMgfrf Br rhy sn.`` iqafg ky pwkf ibsqrf mwl bYTy afnMd agrvfl dI
hfˆ, vfikaf hI lok huMgfrf Br rhy sn qy ieho hr vDdI GtdI DVkx nfl dyÈ df rfjnIqk qfpmfn
ijhf huMgfrfˆ Bridafˆ hI juJfr ny idwlI leI iqafrI vI vDx Gtx lwg ipaf. 'Bfrq mfqf kI jY` df jd
iKwc leI. pr Aus df bfp ieh sB brdfÈq nhIN sI nfarf gUMjdf qfˆ sB pfsy joÈ aqy jjLby vflf afBf
kr sikaf. Aus df rfh rok KVH igaf – mMzl AuWsr jfˆdf. juJfr nUM jfpdf ijvyˆ dyÈ dI afjLfdI
“ieh sB cfr idnfˆ df qmfÈf aY! sfry rl-iml dy tI[vI[ `qy vyKy idRÈfˆ dy iek Jtky nfl pfqr bdl
Bkfny `c hvf BrI jfˆdY! ijwdx ptfkf ipaf Edx vyKIN gey hox. ienHfˆ pfqrfˆ ivc Auh afp Èfml ho igaf
Kyh AuWzdI! aYvyˆ nf kml kuwt!” hovy. iesy joÈ ivc hI Auh jld hI ipClIafˆ kqfrfˆ qoN

64 hunchandigarh@gmail.com
Ô¹ä - DB îÂÆ-Á×Ãå B@AI www.hunpanjabi.net
iKskdf-iKskdf mUhrlIafˆ kqfrfˆ ivc jf awpiVaf. gey. [[[sfrI kybl `qy ienHfˆ df kbjLf[[[ pMjfh-pMjfh
jd pihlI vfr iqrMgy nUM hwQfˆ ivc lY Aus lokfˆ sfhmxy bMidafˆ dIafˆ gfrdfˆ afly-duafly [[[ gLrIb bMdf kuJ
lihrfieaf qfˆ bhuq sfrIafˆ nËrfˆ iekf-iek Aus vwl mMgy qfˆ Éjfnf KflI hox dI zONzI ipwtx lwg pYˆdy ny.``
AuWT geIafˆ. axigxq tI[vI[ cYnlfˆ dy kYmirafˆ dy mUMh kybl kfrobfr nfl juVy rhy iek pMjfh ku sfl dy bfAU
qurMq Aus vwl GuMm gey. acfnk iKwc df kyˆdr bxy jI boly.
juJfr aMdr joÈ dI nvIN qrMg AuWT KloqI. Guwt ky PVy “ieh vI pRfeIvyt, Auh vI pRfeIvyt! kMn pwk gey
iqrMgy qy Aus dI pkV hor vI pIzI ho geI. aMdrlf joÈ hr Qfˆ pRfeIvyt, pRfeIvyt suxidafˆ. mYˆ puwCdfˆ beI,
jld hI Aus dy KuwlHI CwzI lMmI dfVHI vfly mUMh `qy nwcx jy sB kuJ pRfeIvyt eI krnf qfˆ srkfr dI loV iks
lwg ipaf. bulMd afvfË ivc jYkfry buwlfˆ `qy iQrkx gwl leI aY? srkfr clfAux df kMm vI iksy aMbfnI-
lwgy. aYny bulMd ik ieh afKLr agrvfl dy kMnF qwk vI aMzfnI nUM ikAuN nI dy idMdy?” aMgryjLI mfiDam skUl
jf awpVy. Drnf KLqm hoieaf qfˆ Auh kuJ cuxvyˆ bMidafˆ df iek aiDafpk boilaf.
nfl agrvfl dy kmry ivc bYTf, mMqr-mugD hoieaf “sfrf pMjfb qfˆ bfhr vgI quiraf jfˆdf [[[ ieQoN
Aus nUM sux irhf sI- dI iPLkr iksy nUM hYnI [[[do ku twbr ny, AuhI bdl
“pMjfb, sdIEN sy Bfrq kI ÈsqrBujf rhf hY, bdl rfj krI jfˆdy ny[[[luwt ky Kf ilaf eynHfˆ pMjfb
ieskf muwKX dvfr. kRfˆqI kI hr imÈfl Xhfˆ sy jlqI nUM[[[mfVy bMdy nUM ieQy kOx puwCdf?” aiDafpk dy nfl
rhI hY.[[[pMjfb vflo! ieiqhfs duhrfny kf pRXukq hI bYTy iek hor pwkI Aumr dy srdfr bMdy ny afpxf
smX afn phuMcf hY.” pwK rwiKaf.
juJfr vwl vyKidafˆ agrvfl ny jd afpxI tRyz “ienHfˆ twbrfˆ dI sYitMg nUM apsYWt krn leI hI
mfrk muskfn CwzI qfˆ Auh ies muskfn dy KMBfˆ `qy afpxI pfrtI bxI aY.” mGI crcf ivc juJfr vI kuwd
svfr ho igaf. ienHfˆ KMBfˆ `qy svfr ho ky hI Auh vfps ipaf.
pMjfb phuMicaf. AUrjf nfl nwko-nwk Biraf hoieaf. “vIr jI, mYnUM qfˆ GroN inwklx lwigafˆ hr pl
pfrtI leI kMm kridafˆ Aus nUM ieEN jfpdf ijvyˆ vIh zr lwigaf rihMdf [[[ pqf nI ikMny Jpwtf mfr ky kd
bMidafˆ dI qfkq iksy ny Aus aMdr Br idwqI hovy. luwt KVHnf [[[juafn DIafˆ-BYxfˆ df GroN inwklxf duwBr
sB qoN vwD vflMtIar sB qoN Gwt smyˆ ivc pfrtI ivc hoieaf ipaf [[[ hr pfsy nÈyVIafˆ dIafˆ zfrfˆ dIafˆ
rijstr krn df ishrf Aus dy isr bwJf. vYsy pfrtI zfrfˆ qurIafˆ iPrdIaF.” cflI ku sfl dI iek pVHI ilKI
nfl juVn leI lok afp hI pwbfˆ Bfr hoey pey sn. hokf aOrq ZfzI iPLkrmMdI nfl bolI.
dyx dI dyr sI lok kqfrfˆ bMnH Kloey. hr bMdf afpxy “gLrIb bMdf iek vfr ibmfr pYjy, Gr qwk ivkx
Qfˆ isstm qoN awikaf ipaf jfpdf sI. pfrtI juafien dI nObq af jfˆdI aY [[[ koeI puwCdf gLrIb nUM ieQy? sB
krn leI kfrn dwsx vfly Kfny ivc lok afpxf idl afpxy iZwz Brn nUM lwgy ny [[[.” sbjLI dI PVI lgfAux
KuwlH ky Prol rhy sn. iek idn pfrtI mIitMg leI vflf iek mfVkU ijhf bfAU boilaf.
iekwTy hoey vflMtIarfˆ nUM juJfr dy mfVf ijhf CyVx dI “sfzy qoN qfˆ bfeI qUM iPr vI cMgYˆ [[[ inwq Gry nkd
dyr sI ik pUrf aKfVf mG ipaf - nfrfiex qfˆ lY ky jfnY [[[ sfnUM qfˆ drÈn vI vrHy iCmfhI
“kurwpÈn af jI sB ibmfrIafˆ dI vjHf. iehI aY eI huMdy ny [[[imwtI nf imwtI ho ky vI afKr kuJ nI pwly
dyÈ dIafˆ jVHfˆ ivc bYTI hoeI. [[[ iBRÈtfcfr imt jfvy pYˆdf.” afpxI krV brV dfVHI `qy hwQ Pyridafˆ iek
nf, qfˆ mYQoN ilKf lvo; ieh dyÈ muV sony dI icVI bx iksfn ny idl Proilaf.
skdY.” myjL `qy muwkf mfridafˆ iek irtfierz bYNk “qUM qfˆ Bfa iPr vI ËmIn isr `qy qfˆGV skdYˆ!
mulfjLm boilaf. sfzy vwl qwk, sfnUM qfˆ AUN eI ipMzfˆ `c koeI bMdf nI
“cwj dI iswiKaf, gLrIb dI phuMc qoN kohfˆ dUr ho smJdf.” sfˆvly ijhy rMg dy awDKVH bMdy ny jrdy vflf
geI aY. ijhVI phuMc `c aY Auh iksy kMm dI nI[[[ds Quwk ËmIn `qy Quwkidafˆ gwl mukfeI.
hjLfr dI nOkrI dy kfbl nI bxfAuNdI [[[byrujLgfrI qoN krV brVI dfVHI vfly ny sfˆvly awDKVH vwl GUr
ibnfˆ ies ny idwqf kI aY? XUnIvristI ivc irsrc kr ky vyiKaf. ies qoN pihlfˆ ik Auh koeI hor gwl krdy
irhf iek nOjvfn bolidafˆ bolidafˆ pUry qfa ivc af juJfr ny ivc pYˆidafˆ gwl gol kIqI –
igaf. “sfzI afps `c lVfeI nI, sfˆJy isafsI duÈmx
“pMjfb dI sfrI tRfˆsport, sfrI ryqf swqfDfrI Ck ivruwD aY[[[afpfˆ Auhdy iKLlfÌ sicafry Gol `c

www.hunpanjabi.net
hunchandigarh@gmail.com
Ô¹ä - DB îÂÆ-Á×Ãå B@AI 65
kuwdxY[[[bhuq lVf ilaf eynf ny afpfˆ nUM [[[hux hor “aYn[afr[BfeIEN kI, hmy ies kRfˆqI myN, hr kdm
nhIN [[[ sulwKxy pMjfb dI Kfqr, sB iDrfˆ nUM isr joV pr afvÈkqf rhygI[[[ bVIaf isstm myˆ rihny sy voh
ky qurnf pYxf.” ieDr kI gMdgI ko Xhf vfloN sy ijLafdf smJqy aOr
juJfr dI gwl sux sB Èfˆq ijhy ho ky Aus vwl mihsUs krqy hYˆ[[[hmy AunkI smJ ko awCy sy pfrtI ky
Auqsukqf nfl vyKx lwg pey. lIey lynf hogf.”
vflMtIarfˆ dI juJfr vwl ieho ijhI Auqsukqf ny juJfr nUM hor kuJ vI kihxf smJfAuxf nhIN sI
hI Aus dI pfrtI ivc Bwl bxfAux dI moVHI gwz idwqI. ipaf. Auh ieh smJ lYx leI idn rfq afpxy kMm
ieh moVHI iPr Aus dI iemfndfrI nfl inwq idn pwky ivc juwt igaf. dUjy bMnHy pfrtI dI guwzI vI hr tuxky
pYrIN huMdI geI. pMjfb ivc pfrtI dI mjLbUqI leI afey nfl AuWqy dI AuWqy cVHdI jf rhI sI. dyÈ ivdyÈ ivcoN
agrvfl qwk Aus dI knsoa phuMc cuwkI sI - sB njLrfˆ eyDr hI gwzIafˆ geIafˆ sn. pfrtI PMz leI
“hmyˆ afp jYsy iemfndfr aOr imhnqI vflMtIar ivdyÈI dysI cMidafˆ dI vrKf hox lwg peI. ieho ijhy
cfhIey. hm ÈIÈy kI qrh sfÌ hoNgy qo dUsrI pfrtIEN idnfˆ ivc hI bMglOr qoN iek PUn afieaf –
kI kflÉ logoN ko apny afp idKny lgygI. XhI hmfrf “XU afr jst rOikMg Xfr! aYnI qyjL gRoQ!``
Aunky ivruwD mfstr stRok hogf.” juJfr dI purfxI jmfqx ikRÈmf sfhnI ny gwl
agrvfl dy mfstr stRok nfl juJfr hvf ivc mukfˆidafˆ zUMGf lMmf sfh ilaf.
AuWz ipaf. mIitMg qoN bfad jd Aus ny juJfr nfl Guwt iPr kuJ idnF bfad ikRÈmf bMglOr Cwz acfnk
ky hwQ imlfieaf qfˆ juJfr keI idn qwk ies Coh nUM pMjfb phuMc geI. juJfr nUM imlidafˆ hI iksy purfxy
mihsUs krdf irhf. Auh ajy ies pRBfv ivcoN inwkilaf aiDkfr nfl awKfˆ ivc awKfˆ gwzidafˆ bolI –
vI nhIN sI ik duafbf joLn df ieMcfrj inXukq krn “mYˆ vI pfrtI vflMtIar bxn df PYslf ilaf hY .
vflI icwTI Aus nUM iml geI. ies qoN vwzI gwl Aus leI mYˆ jOb kuiet kr afeI hF.”
ieh sI ik ies `qy Aus dy afdrÈ afnMd agrvfl dy “hYˆa! qyrI qfˆ vDIaf jOb sI!” gwl sux juJfr
hsqfKLr sn. icwTI dI KuÈbU dyÈ qoN vI pihlfˆ ivdyÈ hYrfn ijhf rih igaf. Aus nUM phylI bxI KVHI ikRÈmf
qwk jf phuMcI. sB qoN pihlf PUn kYnyzf bYTy jmfqI df kuJ smJ nhIN sI af irhf. Aus nUM Aus dy pirvfr dy
blvMq brfV df afieaf – swqfDfrI pfrtI nfl njLdIkIafˆ df qF pqf sI pr Auh
“vDfeI hovy vIr! qyrI pfrtI qfˆ eyQy vI JMzy gwzI ieh vI jfxdf sI ik ikRÈmf leI afpxf nOkrI vflf
qurI jf rhI aY. jy ikwDry agrvfl iek gyVf eyDr mfr kYrIar hmyÈF hI pihly nMbr `qy irhf sI. kuJ Xfd af
jy nf, dUijafˆ df qfˆ jmHf sPfieaf hojy.” jfx vfˆg Aus gwl jfrI rwKI –
Bfvyˆ brfV ny juJfr nUM vDfeI idMidaf nhIN sI “[[[ ies jOb leI qfˆ qUM pMjfb Cwzqf sI! sB nfl
dwisaf pr Aus nUM jld hI pqf lwg igaf ik Auh srHI iBV geI sI!”
ivc pihlfˆ hI pfrtI XUint kfiem krI bYTf sI. iPr “hux pfrtI leI jOb CwzqI!”
jldI hI vwzf pfrtI PMz blvMq brfV horfˆ ny Byijaf. KuwlH ky hwsidafˆ ikRÈmf bolI. Auh ajy vI aBuwJ
vfieaf juJfr afAux krky Aus dI pfrtI ivc Bwl hor phylI bxI peI sI.
vI vwD geI. afnMd agrvfl dy shfiek df do ku idn “aYnI vwzI kurbfnI!” juJfr ikRÈmf dIafˆ
bfd PUn afieaf. Bwjy jfˆdy motr sfeIkl nUM QfeyN bRyk cmkdIafˆ awKfˆ ivcoN kuJ qlfÈx lwgf.
mfr Auh sIt `qy qx ky bYT igaf - “ikRÈmf, ikRÈmf nf kry qfˆ iPr kfhdI ikRÈmf”
“afnMd BfeI, qumHfry kfm sy bhuq KuÈ hYN. qumHy awKfˆ mtkfAuNidafˆ qy moZy ihlfAuNidafˆ ikRÈmf Thfkf
pfrtI myN aOr bVI ijLMmyvfrI dynf cfhqy hYˆ.” mfr ky hwsI.
mhInf ku iesy shfiek dy PUn afAuNdy rhy. lMmy ikRÈmf df iKafl afAuNidafˆ hI juJfr ny jLor dI
cOVy PUn. qy iPr iek idn dUjy bMnHy afnMd agrvfl isr Jtikaf. Aus dIafˆ socfˆ dI qMd guafc geI. Auh
Kud afp sI – afpxy afp ivc priqaf. kfr nkodr cOk dI BIV ivc
“hmny, qumHy pfrtI kI pMjfb iekfeI kf knvInr PsI hoeI sI. do vfr grIn lfeIt hox `qy vI cOk krfs
GoiÈq krny kf PYslf lIaf hY.” nhIN sI kr hoieaf. pr hux aMbydkr df buwq iblkul
gMBIr rUp ivc gwl kridafˆ vI agrvfl dI sfP nËr pY irhf sI. Kwby hwQ nfl CfqI `qy sMivDfn
afvfË twlI vfˆg KVkI – dI ikqfb GuwtI, awKfˆ qy motf cÈmf sjfeI dUr iKlfa

66 hunchandigarh@gmail.com
Ô¹ä - DB îÂÆ-Á×Ãå B@AI www.hunpanjabi.net
ivc qwkdy buwq `qy nËr pYˆidafˆ hI juJfr aMdr socfˆ df gwl sux juJfr df guwsf swqvyˆ asmfn jf phuMicaf.
vfvrolf AuWT Kloieaf. Auh afpxy afp nfl boilaf- Ausy vkq cYnl vfilafˆ nUM PUn imlfieaf. idwlI ivc
“ikMnf kuJ sihx krnf pYˆdf, qbdIlI leI!” pfrtI dI qfjLI-qfjLI ijwq dy vwjy zMky ny ivroD suxn
kml mwtU nUM jfipaf ijvyˆ juJfr ny Aus nUM kuJ dI sB ÈkqI hI Koh leI sI. Auh qfˆ ies vkq ijwq dy
ikhf hovy. Aus isr GuMmf ky Aus vwl vyiKaf. pr Auh aÈvmyD `qy svfr sI qy ivroDIafˆ dy sB iklHy Pqih
qfˆ afpxy afp ivc hI mgn sI. Aus dI nËr sVk krn dy joÈ nfl Biraf hoieaf sI. sfQI ienHfˆ ikilHafˆ
AuqlIafˆ koTIafˆ dIafˆ bfhrI cfrdvfrIafˆ `qy KuBI dy rfhfˆ ivc roVy iKlfrn dI hmfkq vrgf kuJ krdf
hoeI sI. ienHfˆ kMDfˆ `qy pfrtI vflMtIarfˆ dy icpkfey jfipaf. afnMd agrvfl df boilaf vfk bRhm asqr
kuJ purfxy postr nËr pY rhy sn. bhuqy Pt cuwky sn. vfˆg Aus dy sB rfhfˆ nUM rOÈn kr irhf sI -
ieho ijhy hI iek Pty postr AuWqy afpxI arD PtI “idwlI ab pUry ihMdosqfn ko rfsqf idKfeygI.”
Poto vwl vyK juJfr nUM aMdroN kuJ iqVkdf ijhf mihsUs juJfr nUM jfipaf ijvyˆ nvqyj sfQI nUM ies bRhm
hoieaf – asqr dI koeI sUh nf hovy. PUn imlidafˆ hI sfQI nUM
“smfˆ ikvyˆ bdl jfˆdf? ikMnI CyqI–CyqI?” Auh cMgIafˆ KrIafˆ–KrIafˆ suxf idwqIaF. pr sfQI qfˆ iksy
buVbVfieaf. hor eI imwtI df bixaf hoieaf sI. juJfr nUM guwsy ivc
juJfr nUM kfrfˆ ivc koloN lMGdy lokfˆ dIafˆ nËrfˆ AuWbldf vyK Auh kuJ pl Èfˆq irhf pr afpxI gwl
ivMndIafˆ ijhIafˆ jfpIafˆ. ievyˆ ijvyˆ sB awKfˆ Aus nUM hI qoN tws qoN mws nf hoieaf. Auh qfˆ sgoN Auh kuJ vI kih
GUr rhIafˆ hox. iPr Auh socx lwgf ik ienHfˆ lokfˆ ny hI igaf jo Aus ny cYnl `qy nhIN sI ikhf –
qfˆ awKfˆ `qy ibTfieaf sI. kI sI Aus kol qy Aus dy nyqf “guwsy nfl nI idwlI Piqh hoxI, akl nfl hoxI
kol? pr lokfˆ nUM qfˆ Auh iksy dYvI ÈkqI vfˆg hI lwgx aYˆ. kdy soicaf, iks iksm dy lok quhfzI pfrtI ivc
lwg pey sn. ikMnf Bfvuk krn vflf sI Auh idRÈ jd afx imly ny?``
afnMd agrvfl pihlI vfr Aus dI agvfeI ivc ho ibnfˆ jvfb AuzIky Auh iPr vrH ipaf -
rhI pfrtI rYlI nUM sMboDn krn idwlIEN Aucycf afieaf “[[[mOkfpRsqfˆ qy swqf dy dlflfˆ dI dl-dl bx
sI. afpxy afp phuMcy lokfˆ dy smuMdr vwl vyKidafˆ Auh geI hY quhfzI pfrtI. ÈurU ivc afs ijhI jfgI sI
jfdUmeI ZMg nfl boilaf – pr hux[[[.” Aus vfk awD ivcfly Cwz idwqf. ies qoN
“hmfrI pfrtI logoN ky guwsy sy bfhr inwklI pihlfˆ ik juJfr huMgfrf Brdf Aus ny afpxf PYslf
hY[[[Xh pfrtI logoN kf ivvsQf ky pRqI guwsf hY[[[aOr suxf idwqf -
mYˆ Xh bfq sfP krnf cfhqf hUM; hm swqf lyny nhIN, “mYnUM qfˆ hux ies ivc dUjIafˆ rvfieqI pfrtIafˆ
swqf jnqf ky hfQ dyny inwkly hYˆ[[[.” qoN kuJ vI vwKrf nËr nI afAuNdf.”
rYlI qoN bfd pfrtI iek qrHfˆ hvf ivc hI AuWzx juJfr ny gwl rwdx dI koiÈÈ kIqI pr Auh sfQI dy
lwg peI sI. sfrf pMjfb hI ieDr nUM AumV ipaf sI. qrkfˆ awgy bhuqf bol nf sikaf -
lokfˆ nUM kuJ nhIN sI cfhIdf, bws Auh pfrtI leI kMm “dUijafˆ qoN vwKrf ikrdfr quhfzI pfrtI dI pRfx
krnf cfhuMdy sn. iek hoV hI mwc geI sI pfrtI ivc ÈkqI sI. hux Auh eI nËr afAuxoN hwtdf jfˆdf. pRfx eI
Èfml hox leI. ieh sB vyK juJfr nUM ienklfb brUhfˆ AuWz gey qfˆ dwso ivc bicaf kI?”
kol phuMicaf jfpdf. Auh hor vI vyg nfl kMm krdf. dUjy bMnHy df jvfb AuzIky bgYr hI sfQI iPr
pfrtI dI aflocnf krn vflf hr bMdf Aus nUM ivhu boilaf –
vrgf jfpdf. ienklfb df pwkf duÈmx. Auh pwqrkfr “ieEN irhf nF, qfˆ bws vyKdy jfieE, quhfnUM zMzIE
vI qfˆ Aus idn ikMnf BYVf lwgf sI ijs dI Auh awj qwk zMzI BjfAux leI, agilafˆ nUM iPr bhuqf smfˆ nI
bhuq kdr krdf afieaf sI. tI[vI[ `qy bYTf nvqyj lwgxf.”
sfQI 'crcf` pRogrfm ivc GroV-GroV qbsrf kr gwl mukf nvqyj sfQI hws ipaf. sfQI df hfsf
irhf sI. juJfr nUM krMt vfˆg lwgf. Jtky nfl Aus PUn kwt idwqf.
“ieh nOiswKIafˆ dI pfrtI aY. pfrtI dI koeI PUn dI skrIn `qy awKfˆ gwzI Aus afpxf guwB-guBft
spÈt ivcfrDfrf vI nhIN idsdI. [[[ieh ivvsQf kwiZaf –
iKLlfPL lokfˆ dy guwsy nUM kYÈ kr rhy ny [[[mwDvrg dy pyt “ieh vI ivk igaf horfˆ vfˆg[[[sB ivky hoey ny
aMdrlI, guV-guV vrgf hY ieh sB kuJ.” ieQy[[[.”

www.hunpanjabi.net
hunchandigarh@gmail.com
Ô¹ä - DB îÂÆ-Á×Ãå B@AI 67
ieEN ikMnf icr Auh PUn AuWpr hI afpxf guwsf Èfˆq lMG jfxf cfhuMdf hovy. pr ieh Aus dy afpxy hwQ-vws
krdf irhf. ikwQy sI? awKfˆ mIcx nfl qfˆ ky[aYl[sI df ielYktRfink
pr sfQI dIafˆ gwlfˆ Aus dy kMnfˆ ivc sfˆ-sfˆ sfeIn borz hor vI cmk nfl Aus dy mwQy ivc PlYÈ
krdIafˆ rhIaF. bycYn hoieaf Auh pfrtI dPLqr krn lwg ipaf. ky[aYl[sI[ kdy PYl ky 'klyr lYdr
ivc axmMny ijhy mn nfl kMm krdf irhf. CotI ijhI kMpnI` bx jfˆdf qy kdy iPr suMgV ky ky[aYl[sI[ ho
sQfnk aKLbfr ivc kMm krn vfly nvqyj sfQI dI jfˆdf. juJfr aMdr keI kuJ juVn tuwtx lwgf. Aus nUM
gwl AuNj koeI alokfrI nhIN sI. rfÈtrI pwDr dy cYnlfˆ iKafl afieaf ik ies kMpnI ivc Auh vI qfˆ ieEN hI
`qy vI ipCly smyˆ qoN pRfeIm tfeIm `qy rojL iehI kVHI PYilaf suMgiVaf sI. jd Aus dI kYˆps islYkÈn hoeI
pwkdI sI. sB aYNkrfˆ dy qOr hI bdly gey sn. juJfr sI qfˆ Gr ivc qfˆ smyˆ qoN pihlfˆ hI dIvflI dy dIvy jg
cfh ky vI ies qyjLI nfl rMg bdl rhy sMsfr dI Qfh gey sn. Aus nUM vI jfipaf sI ijvyˆ bcpn df vyiKaf
pfAuxoN asmrQ sI. kuJ idnfˆ bfd pfrtI mIitMg leI koeI supnf pUrf hox jf irhf hovy. DrqI qoN igwT igwT
idwlI igaf qfˆ krvt lY rhy hflfq nUM KUb irVikaf AuWcf ho ky qurn lwg ipaf sI. nOkrI `qy hfËr hox leI
igaf. afKLr sB nUM iehI aMimRq vrqfieaf igaf – pihly idn motrsfeIkl nUM ikwk mfrI qfˆ built dI
“kfrporyt `qy iswDf atYk krnf pfrtI nUM bhuq duwg-duwg df srUr rom rom ivc Br igaf. iesy srUr
mihMgf ipaf hY[[[pfrtI nvIN hY, sMBl ky cwlx dI ivc hI kMpnI dy afiPs phuMicaf. kMpnI dy cIP mYnyjr
ËrUrq hY[[[ .” ny kursI `qy ibTfAuNidafˆ sfr mubfrkfˆ idwqIafˆ -
cfh ky vI juJfr pfrtI mIitMg ivc ies muwdy “nvIN Èurafq leI mubfrkfˆ imstr juJfrvIr
`qy bhuqf bol nf sikaf. aMdrUnI lokqMqr dI inwq isMG!”
zONzI ipwtx vflI pfrtI ivc vI aidwK qfnfÈfhI dYˆq cIP mYnyjr dy bolfˆ ny Aus nUM hvf ivc AuWzx lf
jo rINGx lwg ipaf sI. afnMd agrvfl dy inwq idn idwqf. ajy QoVHf AuWpr hI igaf sI ik cIP mYnyjr ny
qfkq PVI jfx nfl ieh dYˆq afpxy afp hI pfrtI sPfˆ moZy plosidafˆ smJfAux vfˆg gwl kIqI -
aMdr GuspYT kr afieaf sI. bhuq ihMmq jutf ky Auh “[[[ kMpnI leI isnsYartI vrkr df nMbr vMn
ies bfbq bws eynf ku hI kih sikaf – gol hoxf cfhIdf. ieh kMpnI sfzI sB dI mfˆ hY.”
“ieh qfˆ XU trn vflI gwl jfpdI hY.” gwl kridafˆ Aus gMBIr mudrf qfx leI. juJfr
nYÈnl agjLYkitv dy iek awD mYˆbr ny gwl df dy hor vI krIb ho ky Aus rmjLI aMdfË ivc awKfˆ
dm Biraf. pr bfkI sB ny Aus dI gwl bhuqI nf gOlI. sukyVidafˆ zUMGI buJfrq pfeI –
gOldy vI ikvyˆ? pMjfb ivc ivDfn sBf coxfˆ BwjIafˆ “ieh kdy nI Buwlxf, PfienYˆÈl mYnyjr kMpnI dI
qurIafˆ af rhIafˆ sn. sB kuJ ies duafly hI kyˆdrq dfeI vrgf huMdf[[[ !”
sI. juJfr dI gwl vI cox rxnIqI dy afs-pfs bxy zuMm aYnkfˆ dy ÈIiÈafˆ AuWqoN dI GoKvIN nËry vyKidafˆ Aus
ivc GVwp krky jf peI. irVky aMimRq dI crnfmq lY ny bfkI df vfk aDUrf Cwz idwqf. iPr Auh afs-pfs
prqx qoN ibnfˆ hor koeI rfh nhIN sI bicaf. pr juJfr vyKidafˆ Thfkf mfr ky hwisaf. afs-pfs vfly iqMn
cfh ky vI ies 'aMimRq` nUM pI nhIN sI sikaf. aMdroN cfr jxy mOkf pCfxidafˆ hfsy ivc hfsf rlfAuNidafˆ
aMdrI ivMnx vfly pRÈnfˆ dy qIr cwlx lwgy. dwbI peI KI-KI krky hwsx lwgy. cIP juJfr nUM aBuwJ phylI ijhf
purfxI hmk aMdr dubfrf isr cuwkx lwg peI. ies jfipaf. hfsf TwTf ajy cwl hI irhf sI ik kYmIkl iBwJy
hmk ivcoN ky[aYl[sI[ df dYˆq aksr AuWT KloNdf. Aus lYdr dI bUa AunHfˆ dy kYbn ivc lMG afeI. juJfr df
dy isr ivc icMGfVf pfAuNdf. jIa mqlfAux lwgf qfˆ cIP iPr boilaf -
kpUrQlf cONk ivc lwgy ky[aYl[sI[ kMpnI dy “hOlI-hOlI bMdf XUj tU ho jfˆdf[[[sB nfl ievyˆ hI
idEkwd ieÈiqhfrI borzfˆ dI pihlI Jlk ny juJfr huMdf pihloN pihl [[[lYts hYv ey PfeIn zy!”
nUM bIqy ivcoN iKwc ky vfps lY afˆdf. cOk ivc lfl juJfr ny vI XUj tU hox dI pUrI koiÈÈ kIqI. smyˆ
bwqI kfrn kfr dy rukidafˆ hI Aus dIafˆ awKfˆ borzfˆ qoN awDf GMtf pihlfˆ kMm `qy phuMcdf qy jfx vyly vI
`qy muskrfAuNdy vwzy qy Coty mflk nfl jf imlIafˆ. bhuqI kfhl nf ivKfAuNdf. 'bMdf imhnq qy iemfndfrI
'ky[aYl[sI[ mInË kuafiltI` df motf krky iliKaf nfl rfeIË krdf` vflf klfsfˆ ivc piVHaf pfT Aus
mfto Aus dy mwQy ivc jgx buwJx lwgf. Aus awKfˆ mIt dy hmyÈfˆ aMg-sMg rihMdf. vYsy vI ky[aYl[sI[ ivc kMm
leIafˆ. ievyˆ ijvyˆ ies Bvsfgr qoN awKfˆ mIc ky pfr krn df afpxf hI nÈf sI. Èihr dI ikhVI nuwkr

68 hunchandigarh@gmail.com
Ô¹ä - DB îÂÆ-Á×Ãå B@AI www.hunpanjabi.net
sI ijwQy iliKaf nhIN sI hoieaf -'ky[aYl[sI[ mInË “hux kI sr sr lgf rwKI hY. gYWt lOst [[[ .” Coty
kuafiltI`. kMpnI ivc vVidafˆ vI iDafn sB qoN mflk ny juJfr nUM gwl vI pUrI nf krn idwqI.
pihlfˆ gyt `qy moty krky ilKy ienHfˆ Èbdfˆ `qy hI jfˆdf. mflk mUMhoN ikrdy hr Èbd nfl Auh bwgf hoeI qurI
Gr afAuNdf qfˆ tI[vI[ `qy keI vfr aYz cwl rhI huMdI – igaf. aYm[bI[ey[golz mYzilst vflI PIqI ikqy kmry
'ky[aYl[sI[ hY Xhfˆ, kuafiltI hY vhF`. ivc hI lwQ ky izwg peI . bfhr inwkilaf qfˆ bycYnI nfl
nOkrI kfhdI imlI, Gr dy sB jIafˆ leI styts Biraf ipaf sI. bhuq CupfAux dy bfvjUd ieh bycYnI
isMbl hI bx geI sI ky[aYl[sI[. bxdI vI ikAuN nf, Aus dy ichry `qy AuWkrI geI. mUMh lwQf vyK ky bfp Jwt
dyÈ ivdyÈ ivc Kyzfˆ dy sfmfn vflf pUrI Tuwk vflf qfV igaf. sfrf mfjrf dwsx leI jLor pfieaf. juJfr nUM
bRYˆz sI ky[aYl[sI. cMm qoN cmVf qy cmVy qoN Kyzfˆ dy qfˆ afpxf duwK rox leI pihlfˆ hI iksy moZy dI qlfÈ sI.
sfmfn qwk pUrI sPlqf dI khfxI sI ky[aYl[sI[. hr Aus ny ajy QoVHI ijhI gwl hI kIqI sI ik pRqfp isMG df
irÈqydfr qy jfxU swjx nUM juJfr dI nOkrI qy Kfskr afpxf koeI purfxf ËKm vih quiraf –
kMpnI bfry dwsx df koeI mOkf KuMJfieaf nf jfˆdf. juJfr “aYvyˆ qfˆ nI sI asfˆ Gr-bfr Cwzy? srkfrI qÈwdd
vI kMpnI ivc pUrf rm igaf sI. sfl Br Aus ny iksy shy [[[afpxI kOm dI ieQy iehI durgq hoxI sI! duwkI
nUM koeI iÈkfieq nhIN sI afAux idwqI. pr kMpnI dIafˆ iqwkI lok vI hux [[[ !”
PfeInl irtrnfˆ Brn vyly ryVkf pY igaf. cIP mYnyjr juJfr nUM smJ nf peI ik Aus df bfp Aus df duwK
ny kYbn ivc bulf ky iesLfirafˆ nfl smJfieaf- vMzf irhf sI jfˆ afpxy iksy purfxy ËKm `qy mlHm lf
“asl tylYNt dI prÉ df vkq af igaf [[[ eysy irhf sI. Auh aMdroN hor vI buJ ijhf igaf. inwkI ijhI
afsry eI ny afpxy sB iensYˆitv[[[!” twbrI `qy AudfsI dI motI cfdr ivC geI. bicMq kOr
pr juJfr ieQy tylYNt ivKfAux qoN AuWk igaf. Aus dy bhuqf jLor pfAux `qy sfrf twbr gurduafry igaf.
nUM qfˆ sgoN ipCly vIh-vIh sfl qoN kMpnI ivc kwcy pirvfrk suwK-ÈfˆqI leI dyg krfeI. pr ardfs smyˆ
idhfVIdfr mulfjLmfˆ dI ho rhI durgq ny Gyr ilaf sI. vI juJfr df mn AuKiVaf ijhf eyDr EDr BONdf irhf.
lYjrfˆ ivc sB pwky boldy sn. Aus ny ieh gwl cIP ies Btkdy mn leI afnMd agrvfl ikwDroN rwb bx ky
nfl sfˆJI kIqI qfˆ Auh mwQf sMgyVidafˆ ruwKy aMdfË ivc bhuV ipaf. Auh iek idn tI[vI dy 'mulfkq` pRogrfm
boilaf – ivc kih irhf sI –
“qusIN afpxy kMm nfl mqlb rwKo. ieh mYnyjmYNt “ies dyÈ kf hr nfgirk bhuq pRyÈfn hY [[[do
df mfmlf.” pfrtIEN ny afps myˆ sYWitMg kr rwKI hY [[[swqf hI nhIN,
jvfb sux kuJ vI bol nhIN sI sikaf juJfr. lYdr Xh ivvsQf bdlny kI ËrUrq hY [[[ afm logoN ko ies
dI bUa awj pihlfˆ qoN vI ijLafdf cuBx lwgI. iPr ieh ienklfb ky lIey afgy afnf hogf[[[hm sy juVnf hogf.”
cuBdI hI rhI sI. eynI cuBn ik Auh ibmfr pY igaf. juJfr kd agrvfl nfl juV igaf Aus nUM afp vI
cIP nUM hwQfˆ pYrfˆ dI pY geI. kMpnI kMmy afstrylIaf pqf nhIN sI lwgf. Aus nfl juVdf-juVdf Auh afpxy
dOry `qy gey vwzy mflk df qfVnf Biraf PUn afieaf aMdroN vI muV juVnf ÈurU ho igaf.
qfˆ ijvyˆ Aus dy sfh pRfx hI suwk gey hox. buZfpy kfrn 'jn jn khy pukfr, muV ilafAuxI ipClI srkfr`
syvfmukq krky Gr Byjy purfxy akfAuNtYˆt nUM imMnqf df nfarf gUMijaf. sVk iknfry iPwt kIqy lfAUz spIkr
qrly qy vwzy lflc nfl vfps ilafˆdf. juJfr TIk ho `coN AuBrI jfxI pCfxI iqwKI afvfË juJfr dI surqI
ky vfps nOkrI `qy phuMicaf qfˆ phuMcdy sfr hI Coty AuKfV ky lMG geI. Aus dIafˆ awKfˆ afvfË vwl GuMm
mflk ny Pfln kr ilaf. kmry ivc vVidafˆ hI KuMb geIaF. styj `qy ikRÈmf sfhnI pUry jlvy nfl hfËr
Twp idwqI – sI. rYlI dI styj df sMcfln Aus dy hvfly jfpdf sI.
“qusIN kMpnI nUM antfiemlI ibtRya kIqf Auh BIV vwl vyK dovyN bfhvfˆ Aupr vwl ihlf ihlf mfeIk
[[[Bfrdvfj nUM aYmrjYˆsI ivc cfr guxf pya krky `qy nfary lgf rhI sI. Aus dIafˆ ÈoK adfvfˆ BIV nUM
bulfAuxf ipaf [[[lylVIafˆ vwKrIafˆ kwZIafˆ [[[pqf Auksfht nfl Br rhIafˆ sn. BIV nfairafˆ dy nfl
nhIN izpfrtmYˆt hYWz ikhVf tylYˆt vyK ky bMdy irkmYˆz nfl sItIafˆ qy qfVIafˆ mfr mfr huMgfrf Br rhI sI. kfr
krdy ny[[[!” dfxf mMzI dI KuwlHI grfAuNz mUhrlI sVk qoN lMG rhI sI.
guwsy nfl Coty mflk df ichrf lfl hoieaf ipaf sI. mMzI ivc swqf DfrI pfrtI dI rYlI cwl rhI sI. cMgI BIV
“sr! sr! mYˆ afpxy vloN [[[ !” jmHfˆ hoeI peI sI. sVk `qy vI jfm vrgI hflq bxI

www.hunpanjabi.net
hunchandigarh@gmail.com
Ô¹ä - DB îÂÆ-Á×Ãå B@AI 69
peI sI. kfr hOlI hOlI BIV ivcoN awgy srkx lwgI. awgy juJfr afpxy afp nf Guldf aqIq ivc zUMGf lihMdf
sVk AuWpr hI Coly pUrIafˆ qy kVfh df lMgr cwl irhf igaf. vYsy Auh TIk hI soc irhf sI. Ausy Èfm mIzIey
sI. BIV lMgr vl nUM tuwt peI jfpdI sI. pMzfl qoN vwD dI surKI bxI -
rOxk ieQy lwg geI. ikRÈmf iksy vwzy nyqf dy bolx qoN “lok pfrtI ivc hI lok lwgy nuwkry. pYrfÈUtI lIzr
pihlfˆ mfhOl nUM grmfAux dy kMmI ajy vI juwtI peI sI. hoey pfrtI `qy kfbË.”
ikRÈmf nUM vyKdy sfr juJfr dy ichry `qy kuVwqx iek cYnl `qy KLbr cwl rhI sI-
ijhI PYl geI. Èfied kml mwtU vI Aus nUM hI vyK –sux “ky[aYl[sI[ ny afKLr lY leI pfrtI knvInr dI
irhf sI.. juJfr nfl awKfˆ imlidafˆ hI Aus dy ichry `qy blI.”
lMmI muskfn PYl geI - iek hor cYnl ny surKI sjfeI –
“bfdÈfho! ieh hY asl lIzr! vkq dI nbË “ky[aYl[sI[ kI Dmfl, knvInr hUey byhfl!”
nwpx vflI, shI lIzr!” kuJ vI sI, idwlIEN afey iek Purmfn nfl juJfr
juJfr ny koeI AuWqr nf idwqf. Aus dI sfrI surqI guwTy lwg igaf. hvf bxn qoN pihlfˆ hI pfrtI dI PUk
'shI lIzr` Èbdfˆ ivc hI aV ky rih geI. ienHfˆ Èbdfˆ inwklxI ÈurU ho geI. bhuqy vflMtIar ajy vI afnMd
nfl hI AulJx lwg peI- "shI aqy glq! koeI ikvyˆ agrvfl dy hr Purmfn nUM rwbI afdyÈ vfˆg lYˆdy sn.
pCfxy; kOx shI qy kOx gLlq? Aus koloN ikhVf ies ienHfˆ afdyÈfˆ nfl hI inwq idn suKijMdr syKoN dI guwzI
sB dI pCfx ho skI sI?" Aus aMdr axigxq svflfˆ- cVHxI ÈurU ho geI. ies cVHdI guwzI ivc juJfr Qwly
jvfbfˆ df hVH vih quiraf qy iPr Auh ies ivc vihMdf hI Qwly lwQdf igaf. ky[aYl[sI[ vfilafˆ ny kMpnI dI
awgy dI awgy ruVHdf quiraf igaf - “ [[[ kI gLlq kIqf bdnfmI leI mfxhfnI df kys Tok ky rihMdI sihMdI ksr
sI Aus ny? kuJ vI qfˆ nhIN. isrP afpxI aMqr-afqmf vI pUrI kr idwqI. Auh kys ivc hI AulJ ky rih igaf.
dI afvfË suxI sI nf. jo ies ny ikhf Aus muqfbk kMm pfrtI sPLbMdI ivc Auh afpxy afp nUM qoldf imxdf qfˆ
kIqf sI. ky[aYl[sI[ vfilafˆ dy gyt mUhry pfrtI df Aus nUM jfpdf ijvyˆ Auh bhuq ipwCy Cuwt igaf hovy. nvqyj
Drnf lfAuxf vI qfˆ iesy aMqr afqmf dI afvfË sI. sfQI dy qbsry nUM Auh hux nIJ nfl suxdf. sfQI dI sur
iehI ikhf sI nf ik 'vIh-vIh sfl qoN kwcy bMdy pwky pihlfˆ qoN vI iqwKI ho geI sI –
kro`. kI gLlq sI ies sB ivc? ky[aYl[sI[ vfilafˆ nUM “lok pfrtI hux lokfˆ dI pfrtI nhIN rhI, swqf dy
iek vfr qfˆ hwQfˆ-pYrfˆ dI pY geI sI. iek lihr ijhI dlflfˆ dI pfrtI bx geI jfpdI hY. koeI pqf nhI, kOx,
vI bxnI ÈurU ho geI sI . kI pfrtI nUM myry nfl qkVy iks nUM kd iTwbI lf dyvy [[[!”
ho ky KVHxf nhIN sI cfhIdf? pr Aultf kIqf kI? ikMnI keI vfr Auh gMBIr gwl krdf krdf acncyq
ikrkrI krvfeI sB sfhmxy! Drnf cuwkx leI idwlIEN sfrI gwl hfsy TwTy ivc vI Auzf idMdf -
afdyÈ af igaf. mfVI ijhI nFh kI kIqI sB hwQ Do ky “Tos ivcfrDfrf bgYr bxIafˆ pfrtIafˆ ivc, ieEN
mgr hI pY gey. dbfa ivc Drnf awD ivcfly hI Cwzxf eI vfprdf huMdf[[[mombwqIafˆ jgf ky bxIafˆ pfrtIafˆ,
ipaf. PYktrI vrkrfˆ qy sfQI vflMtIarfˆ nUM qfˆ mUMh iek idn mom vfˆg eI ipGl jfieaf krdIafˆ ny.”
ivKfAux jogf vI nhIN sI irhf. AudoN qfˆ hwd hI ho geI nvqyj sfQI dIafˆ keI gwlfˆ juJfr nUM cuBdIafˆ pr
jdoN AuproN iswDf Purmfn hI af igaf – hux Auh Aus nUM bhuq vfr afpxf–afpxf vI lwgdf.
“suKijMdr syKoN nUM pMjfb iekfeI df knvInr GoiÈq Aus df qbsrf Aus nUM pfrtI bfry iek PLfsly qoN KVH ky
kIqf jfˆdf hY.`` socx leI mjbUr krdf. ieEN KVH ky vyiKafˆ Auh afpxy
ievyˆ cwldIafˆ pfrtIaF? iksy ny Aus nUM bdlx df afp nUM ies rfjnIqk dOV ivc bhuq ipwCy Cuwt igaf
koeI kfrn dwsx dI vI loV nhIN smJI. ivÈvfs ivc mihsUs krdf. ajy kwlH dUjI pfrtI Cwz ky afieaf
lYxf vI ËrUrI nhIN smiJaf. qfˆhIEN qfˆ idwlIEN afey suKijMdr syKoN Aus nUM kwt mfr pfrtI df knvInr bx
pfrtI dy pMjfb ieMcfrj nUM mIzIey dy pRÈnfˆ dy juafb dyx bYiTaf sI. sB dI sur hI bdl geI sI. hor qfˆ hor Aus
vyly psIny Cuwt gey sn. pfrtI df aMdrlf mslf kih rfhIN isafsq dy pihly zMzy cVHx vflI ikRÈmf sfhnI vI
ky sfrI gwl `qy pocf mfrdf irhf sI. gwl bxdI nf jfpI bdlI bdlI lwgI. ikMnI bihs hoeI sI Aus nfl Drny
qfˆ pRYWs kfnPrMs ivcfly Cwz ky Bwj AuWiTaf. nwTy jfˆdy qy dy muwdy `qy –
pwqrkfr igrJfˆ vfˆg Jpt pey sn. mIzIey nUM hor kI “ky[aYl[sI[ vfilafˆ nUM qUM mYQoN ijLafdf jfxdf
cfhIdf sI? iehI kuJ qfˆ cfhIdf sI.” juJfr. afnMd bfbU dI ipClI pMjfb PyrI `qy iks ny sB

70 hunchandigarh@gmail.com
Ô¹ä - DB îÂÆ-Á×Ãå B@AI www.hunpanjabi.net
KLrc shy sn.” ikRÈmf ny afpxI afdq anusfr juJfr dy grm dlIafˆ nfl styj sfˆJI krn dIafˆ qsvIrfˆ
dIafˆ awKfˆ ivc awKfˆ gwzidafˆ gwl qorI. ikwDroN kwZ ilafey. 'Kfilsqfn ijLMdfbfd` vflf postr
“pr [[[!” juJfr ny kuJ kihxf cfihaf pr ikRÈmf nYÈnl pRfeIm tfeIm `qy crcf df ivÈf bx igaf.
ny Aus nUM ivcoN hI tok idwqf - afnMd agrvfl dI grm dlIafˆ nfl sfˆJ iBaflI
“qUM smJdf nI juJfr! kyˆdrI iekfeI `c Puwt ny dI gwl crcf dOrfn ivÈyÈ kYpÈn dy ky AuBrn lwgI.
bfhroN afAuNdy pfrtI PMz nUM vwzI Zfh lfeI aY. qUM afp pfrtI dy sfbkf knvInr juJfrvIr isMG dy bfp pRqfp
dws; pYsy qoN ibnfˆ pfrtI cwl skdI aY? isMG Kflsf nUM vI mwlo jLorI iKwc ky ies BKy aKfVy
ÌfienYNÈl mfhr ikRÈmf aMdroN ksbeI anuBv ivc lY afˆdf igaf. mIzIaf pqf nhIN joDpur jylH ivc
boilaf. bMd rhy Kflsf dIafˆ Potoafˆ ikhVI surMg puwt ky lwB
“hfˆ, cwl skdI af. ikEN nI cwl skdI? pfrtI pYsy ilafieaf sI. afKLr sB gwl df Bfˆzf afnMd agrvfl
dy joLr nI, lokfˆ dI sport nfl cwldI huMdI aY.” juJfr isr BMnidafˆ nYÈnl mIzIey ny surKI TokI-
afpxI gwl `qy aiVaf irhf. Auh afpxy PLYsly qoN iek “lok pfrtI dy knvInr afnMd awgrvfl dy dyÈ
ieMc vI eyDr EDr ilPx leI iqafr nhIN sI. pr idwlI ivroDIafˆ nfl sMbMDfˆ df prdf hoieaf PfÈ!”
qoN afey iek Purmfn ny sB kuJ bdl idwqf. Aus ipwCy tI[vI[ dy pRfeIm tfeIm `qy iek aYNkr sfrI gwl
KVHy hox vfly bhuqy ichry iek Jtky nfl hI iKsk ky afpxy ZMg nfl pros irhf sI-
suKijMdr syKoN ipwCy jf Kloqy sn. ikRÈmf df pfrtI dI “ivdyÈI PMz dy muwdy qoN bfad lok pfrtI suprImo
sInIar mIq pRDfn aqy mIzIaf pRvkqf vflf pihlf dyÈ ivroDIafˆ nfl sMbMDfˆ dy cwlidafˆ sB pfisEN iGrdy
ruqbf hI kfiem irhf sI. juJfr dI Qfˆ Auh hux suKijMdr nËr af rhy ny.``
syKoN dI buwq qrfÈI krdI- dUjf aYNkr sfrI Ébr bhuq hI gwusy Bry aMdfË ivc
“syKoN sfihb nUM isafsq dI guVHqI afpxy pirvfr pyÈ kr irhf sI.-
ivcoN imlI hY. pfrtI nUM AunHfˆ dy lMmy isafsI anuBv aqy “dUsirafˆ dy dfmn `qy kflKL poqx vfly suprImo
sfPL iemyj df Pfiedf ËrUr imlygf.” lMmI cOVI muskfn dy afpxy mUMh `qy poqI geI kflÉ ![[[afqMkvfdIafˆ dy
PYlfˆidafˆ Auh aksr gwl smytdI. smrQkfˆ nfl imldy rhy ny lok pfrtI suprImo!”
afpxI Kfs imwqr mMzlI ivc Auh ieh gwl aksr hr pfsy hVkMp ijhf mc igaf. ivDfn sBf
duhrfˆdI - ielYkÈnF ivc igxqI dy pMj Cy mhIny rih gey sn.
“jwt iksfnI ivc syKoN sfihb dIafˆ jVHfˆ bhuq pfrtI iek qoN bfd dUjy hmly ivc iGr ky rih geI sI.
zUMGIafˆ ny. Èihrfˆ `c qfˆ pfrtI pihlfˆ eI mjLbUqI nfl juJfr pfrtI ivcoN vI lgBg Cyikaf vrgf ho igaf. AuWqoN
KVHI sI, hux ipMzfˆ ivc vI pkV mjLbUq hovygI.” bfp afpxy Qfˆ rosy nfl Biraf pIqf ipaf sI. juJfr dy
pfrtI mMc `qy Auh syKoN df ksIdf pVHidafˆ ieh gwl Gr afAuNidafˆ hI afpxf guwB–guBft kwZx lwg ipaf–
krno kdy nf AuWkdI - “afhI ksr rYgHI sI sfzy ËKLmfˆ `qy lUx Buwkx dI!
“syKoN sfihb pRoPYÈnl isafsqdfn ny. AunHfˆ nfl myrI qUM kfhnUM mMndf puwqrf! bhuqf isafxf jo ho igafˆ
sfzI pfrtI Bfvukqf `coN inwkl ky pRoPYÈnl isafsq dy eyˆ!”
rsqy pvygI. ies Xuwg dI asl afvfË ny syKoN sfihb!” ros ijhy nfl isr nUM Jtk ky bolidafˆ Aus dI
mIzIey dy svflfˆ df juafb idMidafˆ vI ikRÈmf afvfË ivc qlKLI Br geI -
aksr ievyˆ hI afpxI gwl inbyVdI. juJfr nUM keI vfr “vyK ilaf muwl pYˆdf sfzIafˆ kurbfnIaF df, idwlI
jfpdf ijvyˆ ikRÈmf Aus nUM hI ÈIÈf ivKf rhI hovy. drbfr `c? idwlI dgybfË aY puwqrf! ieh nI kdy sfzI
vYsy suKijMdr syKoN ny vI ikRÈmf dI gwl nUM BuMJy hoeI!”
nhIN sI pYx idwqf. pYNdI swty hI pihlf 'pRoPYÈnl kfrj` bolidafˆ bolidafˆ pRqfp isMG df glf Br afieaf.
purfxIafˆ sB ahudydfrIafˆ bdlx df kIqf. iekoˆ pYˆqVy Aus df rom rom guwsy qy ros nfl Biraf ipaf sI. juJfr
nfl hI Aus juJfr dy pYrfˆ Qwly dI sfrI ËmIn iKskf leI bfp dIafˆ awKfˆ dI qfb JwlxI asih ho geI.
idwqI. pr juJfr ikwQy ieEN itk ky bYTx vflf sI? kYnyzf inrAuWqr hoieaf Auh cuwp-cfp pOVIafˆ cVH AuWpr kmry
blvMq brfV nfl qurMq sMprk sfiDaf. blvMq brfV ivc jf ipaf. kmry ivc pfrtI dy iKwlry pey JMzy topIafˆ
ny EDroN Aus dy hwk ivc ibafn idwqf qfˆ sgoN gwl hor Aus df mUMh icVfAux lwgy. hr sfh nfl bycYnI hor vDx
pfsy eI AulJ geI. ivroDI pfrtI vfly blvMq brfV lwg peI. kmrf ijvyˆ Kfx nUM afAux lwg ipaf hovy. kmry

www.hunpanjabi.net
hunchandigarh@gmail.com
Ô¹ä - DB îÂÆ-Á×Ãå B@AI 71
ivc dm ijhf Gutx lwgf. kdm afpxy afp hI nvqyj mIzIey afsry nf. iPr ijnHfˆ dI cIË sI AunHfˆ Auh vfps
sfQI dy dPLqr vwl AuWT gey. sMpfdkI ivc mGn sfQI ny lY leI. dwso duwK iks gwl df?” sfQI ajy vI AulJvyˆ
Aus vwl bVI GoKvIN nËry qwikaf. juJfr koloN Aus dIafˆ gloty lfhI jf irhf sI.
awKfˆ df syk Jwlxf muÈkl ho igaf. ies syk qoN bcx “quhfnUM nf hoAU koeI duwK, sfzf qfˆ sB kuJ ruVH
leI Aus afpxy surwiKaf kvwc vjoN sfQI `qy vfr kIqf – igaf!”
“mIzIey ny ies kRfˆqI ivc sfzf sfQ nI idwqf sfQI gwl kridafˆ juJfr iek qrHfˆ iPws hI ipaf.
jI.” “ruVHnf eI sI! qUM afp dws, ijs bfg df mflI
“kRfˆq[[qI[[[ !” juJfr dy jvfb ivc ltkf ky anfVI hovy, AuQy cMgI nsl dy bUty iqafr ho skdy ny?”
'kRfˆqI` Èbd bolidafˆ sfQI KuwlH ky hwisaf. sfQI ny iPr buJfrq ijhI pfAux vfˆg gwl kIqI.
“vfh Auey nvyˆ jMgjUE! mIzIey afsry kRfˆqI Bfldy juJfr nUM cuwp vyK ky Auh iPr boilaf –
kRfˆqIkfrIE![[[mIzIaf quhfzf sfQ ikAuN idE Blf?” “cMgI nsl dy bUty iqafr krny hox nf, qfˆ nvIN
sfQI ny suBfa anusfr buJfrq vfˆg pRÈn pfieaf. pOd nUM kwkrfˆ qoN CfAurf krnf pYNdf, cMigafˆ nUM mfiVafˆ
“iPr vI cOQf QMm hY!” juJfr vI hiQafr suwtx dI lfg qoN bcf ky rwKxf pYˆdf. vyly isr KfD-Kurfk dyxI
leI iqafr nhIN sI. huMdI[[[ bUty bIË ky mflI dI sfrI ijMLmyvfrI QoVHf muwk
“QMm ijs afsry KVHf hoAU, Ausy nUM qoVU BMnU? [[[ jfˆdI [[[ puwqrfˆ vfˆg pflxf pYˆdf [[[aYvyˆ eI QoVHf iqafr
knvInr sfbH, eynI isafsq qfˆ ipMz df nwQU rfm vI ho jfˆdI nvIN nsl!”
jfxdf smJdf.`` sfQI ny 'knvInr sfbH` Èbd icwQ ky nfˆh ivc isr ihlfAuNidafˆ sfQI ny gwl smytI.
boly. juJfr buwq bixaf sfrI gwl suxdf irhf. Aus df BwQf
“[[[pr ieh JUTy doÈfˆ dI inwq idn icwkV AuCflI? KflI ho igaf jfpdf sI. KflI-KflI awKfˆ nfl Auh sfQI
ieh koeI gwl hoeI? JUTfˆ nUM duhrf-duhrf lokfˆ nUM swc vwl qwkx lwgf. sfQI Aubl irhf sI -
lwgx lf qf qusfˆ lokfˆ.” juJfr qVÌ ky boilaf. “quhfQoN jfxy-axjfxy vwzf aprfD hoieaf ey!”
“qusfˆ kI soicaf, quhfnUM KVHy KVoiqafˆ nUM swqf df “aprfD [[[!”
gurË PVf dyxgy?” juJfr dIafˆ awKfˆ ivc zUMGf qwkidafˆ axikafsI ijhI gwl sux ky juJfr df mUMh twizaf
sfQI ny pRÈn pfieaf. juJfr nUM cuwp vyK Aus gwl jfrI igaf.
rwKI - “qusfˆ lok AuBfr dI ipwT ivc Curf mfiraf ey! ieho
“Blymfxso! isafsq dI kflÉ koTVI ivc vI vVHdy ijhf AuBfr dhfikafˆ bfd bxdf huMdY[[[!”
E, eynUM sfÌ vI krnf cfhuMdy E qy kflÉ lwgx qoN vI zrI gwl sux juJfr kuJ plfˆ leI guMm-suMm ijhf ho
jfˆdy E! ieh sB ikvyˆ puwg skdf? [[[ievyˆ hY qfˆ, bYTo igaf. ievyˆ ijvyˆ iksy ny jLor nfl Aus dy popV ivc muwkf
afrfm nfl Grfˆ ivc jf ky.” mfiraf hovy. kuJ pl ievyˆ hI bYTf irhf. iPr sfrI ÈkqI
sfQI dy bolfˆ nfl ivMinHaf juJfr qVP ËrUr irhf sI smyt ky boJl ijhy mn nfl AuWiTaf. qurn leI ajy pYr
pr Auh hwT nhIN sI Cwz irhf. vDfieaf hI sI ik sfQI dy pMGry bol Aus dy kMnI pey -
“ieh qfˆ qusIN vI mMndy ho nf ik Auh sfzy mukfbly “burf nf mMnI juJfrvIr isMG! bMdf afpixaF nfl
isry dy iBRÈt ny?” eI KihbVdf huMdf [[[ipCly pMj dhfikafˆ qoN ies tybl
“ieh ies krky, ikAuNik qusIN aKfVy dy ajy nvyˆ `qy bYTf mYN vI Auh sB lwB irhfˆ jo qusfˆ hux lwBxf ÈurU
Blvfn E. quhfzI prK ajy bfkI aY [[[AuNj kfˆigafrI kIqf.”
qfˆ quhfzy Kyqfˆ ivcoN vI vfhvf JfkdI peI aY. mIzIaf sfQI dy bol juJfr nUM Dur aMdr KuBdy jfpy. Aus dy
bQyrf kuJ inwq idn dwsdf rihMdf.” pYr Gr dI bjfie rfh ivc pYNdy kMpnI bfg vwl AuWT
GoKvIN nËry qwkidafˆ sfQI iPr toxf lf igaf. gey. imwTy ijhy mOsm ivc kMpnI bfg dI sVk `qy qury
“sfzy kflKL poqx qoN ielfvf, mIzIey kol koeI jfˆidafˆ vI ieEN jfipaf ijvyˆ pYrfˆ Qwly aMigafr mc rhy
kMm eI nI bicaf jfpdf.” juJfr aMdroN qlKLI muV isr hox. bYˆc `qy bYT Auh dUr iKlfa ivc qwkx lwgf. bfhr
cuwkx lwgI. vfhvf hnyrf ijhf pwsr afieaf sI. pr Aus nfloN ikqy
“quhfnUM imstr klIn, bxfieaf iks ny sI? ijLafdf zUMGf hnyrf Aus dy aMdr PYilaf hoieaf sI. ies
mIzIey ny nf.[[[ mIzIey nUM aYvyˆ doÈ ijhf nf dyeI jfE! hnyry ivc sfQI dy bol Tfh-Tfh krdy bMbfˆ vfˆg Pt rhy
kdy soicaf, qusIN hvf `c AuWzx iks afsry lwgy sI; sn. Aus nUM jfipaf ijvyˆ Aus df aMdr pft ky bfhr vih

72 hunchandigarh@gmail.com
Ô¹ä - DB îÂÆ-Á×Ãå B@AI www.hunpanjabi.net
jfxf hovy. Aus rokx leI pUrf itwl lfieaf. pr ieh “qUM ies nUM jfxdYN?``
vihx Aus dIafˆ awKfˆ QfxI huMdf Aus dI pRkfÈI sMGxI “jfxdYˆ [[[!” mwtU iPr qfVI mfr ky AuWcI sfrI
lMmI dfVHI ivc PYl igaf. hwisaf. iPr ikMnI dyr ieEN hI hwsdf irhf. iPr iekdm
Gr dy gyt sfhmxy jLor dI bRyk vwjx nfl juJfr dI ruk ky boilaf –
ibrqI BMg hoeI. acncyqy hI Aus df swjf hwQ afpxIafˆ “bfeI jI, bMdf kry qy kI kry! isafsq `c sB nfl
awKfˆ vwl AuWT igaf. AuNglfˆ dy poitafˆ nUM iswÜ ijhI myl-jol rwKxf pYˆdf! nfly, ieho ijhIafˆ inÈkfm vrkrfˆ
mihsUs hoeI. Auh jldI nfl afpxy afp ivc priqaf. ibnfˆ kfhnUM srdf pfrtI df!” gwl mukf mwtU dubfrf AuWcI
kml mwtU vwl vyiKaf qy aihsfn vflI sur ivc boilaf dyxI hws ipaf. iPr iek dm kfˆtf bdlidafˆ boilaf-
- “Qozf sfQ imljY nf, syKoN qy Aus dy cyly cftVy, Bfly
“mfVy vkq `c qfˆ pRCfvyˆ vI bMdy df sfQ Cwz jfˆdy nf iQafAux pfrtI `c[[[ .”
ny![[[ ieQoN qwk sfQ inBfAux leI myhrbfnI imwqr gwl kridafˆ kridafˆ hI mwtU ny PurqI nfl juJfr
ipafry!” df swjf hwQ afpxy dovfˆ hwQfˆ ivc Guwt ilaf. hwQ
“qyrf bfeI qfˆ awgy vI iqafr aY.” afpxIafˆ awKfˆ Guwtidafˆ hI aglI gotI vI cwl idwqI–
nUM juJfr dy ichry `qy bIVidafˆ mwtU boilaf. “ky[aYl[sI[ vfilafˆ df qoV vI quhfzy bfeI kol
juJfr nUM mwtU dIafˆ awKfˆ ivc keI kuJ buVkdf hYgf! myry sOhirafˆ kMnIEN irÈqydfrI juVdI aY! sB
jfipaf. Aus dI gwl df jvfb idwqy ibnfˆ Aus zUMGf sfh sYitMg hojU! bws [[[!” juJfr dIafˆ awKfˆ dy Dur qwk
Br ky ikhf - qwkidafˆ mwtU ny aglI gwl aDUrI Cwz idwqI.
“awgy hux kI rih igaf? sI[zI[ vfly Jtky `coN eI juJfr nUM PtfPt bxdf srdf kuJ vI nf ahuiVaf.
pfrtI qoN hux inwkl nhIN hoxf!” Auh ibnfˆ kuJ ikhfˆ cuwpcfp kfr ivcoN AuWqr igaf. mwtU
gwl sux mwtU kuJ plfˆ leI KfmoÈ irhf. ievyˆ ijvyˆ nUM aMdr afAux leI vI kih nf sikaf. jldI jldI
kuJ soc irhf hovy. iksy gihrI gwl nUM aMdroN aMdrIN afpxy afp nUM nfrml krn df Xqn kIqf. Auh Gr ivc
qol irhf hovy. juJfr ny kfr df drvfjLf KolHx leI hwQ ievyˆ jfxf cfhuMdf sI ijvyˆ kuJ vfpiraf hI nf hovy. pr
vDfieaf. Aus df Kwbf hwQ ajy hYˆzl `qy itikaf hI sI ieh sB Aus dy hwQ ikwQy sI? Aus dI afpxI Ébr Aus
ik mwtU bVI qyjLI nfl rmËmeI muskfn Cwzdf boilaf - dy Gr phuMcx qoN pihlfˆ Gry phuMc cuwkI sI. Auh KLbr
“ruko–ruko bfdÈfho! dPLqr qfˆ QonUM DuMdlI ijhI ijs dI ajy Aus nUM vI sUh nhIN sI lwgI. sB jIa tI[vI[
vIzIE vyK ky svfd nI afieaf hoxf? mYN QonUM idKfAunf, nfl icMbVy hoey sn. bRyikMg inAUË dI pwtI lgfqfr GuMm
asl vflI!” rhI sI-
mwtU ny bVI qyjLI nfl afpxy mobfeIl df vwtsawp “lok pfrtI ny pMjfb iekfeI dy sfbkf knvInr nUM
KoilHaf. iek vIzIE `qy kilwk kIqf qy PUn juJfr ivKfieaf pfrtI qoN bfhr df rsqf. syKoN sI[zI[ skYm
sfhmxy kr idwqf. juJfr dIafˆ awKfˆ twzIafˆ dIafˆ twzIafˆ ivc vI pfrtI nUM hwQ hox df ÈMkf!”
rih geIafˆ. Auh cONk ky boilaf – dUsry cYnl `qy bRyikMg inAUË ieEN GuMm rhI sI–
“hYˆa! Èfrdf! ieh qfˆ mYˆ eI pfrtI `c Èfml kIqI ''syKoN sI[zI skYm dIaf lptfˆ ivc iGrI lok
sI. ikRÈmf dy kihx `qy [[[!” pfrtI. pfrtI nUM lwg rhy ny lgfqfr Jtky! pihlfˆ dyÈ
juJfr dIafˆ awKfˆ awgy BMbUqfry ijhy nwcx lwgy. Auh ivroDIafˆ nfl sfˆT-gfˆT qy hux sI[zI[ skYm ivc burI
kfr dI ivMz skrIn nUM GUrn lwg ipaf. Aus dI ibrqI PsI lok pfrtI.”
nUM mwtU ny BMg kIqf – ds pMdrfˆ bMidafˆ df hjUm pfrtI dPLqr dI BMn
“pUrI Kwc aY sflI! pYsy leI iksy vI lYvl qwk jf qoV kr irhf sI. afnMd agrvfl aqy suKijMdr syKoN dy
skdI aY! [[[ Aumy cIË hY pUrI qohPLf! hwQ lfieafˆ mYlI Pty postr Qfˆ Qfˆ iKwlry hoey sn. afdm kwd kwt afAUtfˆ
huMdI aY [[[aYmy `qy nI knvInr sfbH jwiPEN jwPI hoey dy ichirafˆ `qy poqI kflKL aqy glfˆ ivc pfey juwqIafˆ
iPrdy!” dy hfr df ivjUal hr ds sYikMz bfd PlYÈ ho irhf sI.
TMZf ijhf sfh Bridafˆ mwtU ny awK dbfeI qy nfl ikRÈmf sfhnI df ieMtrivAU vI nfl nfl ivKfieaf jf
hI pUrf mUMh KolH ky hws ipaf. juJfr nUM mwtU `qy iGx ijhI irhf sI.–
afeI pr nvyˆ KuwlHy pMny dI qih qwk jfx leI Aus afpxy “lok pfrtI ivc aOrqfˆ iblkul asurwiKaq
afp `qy kfbU pfAuNidafˆ mwtU nUM puwiCaf – mihsUs krdIafˆ ny. guMzy mvflIafˆ dI pfrtI bx geI

www.hunpanjabi.net
hunchandigarh@gmail.com
Ô¹ä - DB îÂÆ-Á×Ãå B@AI 73
hY lok pfrtI[[[iesy asurwiKaf kfrn mYnUM pfrtI CwzxI lYmn jUs nUM pRfhuixafˆ nUM pIx leI vrqfAuNdy ny qy asl
peI [[[.” inMbUafˆ nUM kOlIafˆ `c rwK ky hwQ Dox leI idMdy ny.”
juJfr leI ieh sB vyK skxf asih ho igaf. Auh gwl sux juJfr dy ichry `qy vI hlkI muskfn pwsr
jldI nfl AuWT ky AuWpr afpxy kmry ivc clf igaf. geI. Auh AuWT ky muV AuWpr clf igaf. AuWpr gey nUM ajy
ictknI cfVHI qy bwqI buJf ky lMmf pY igaf. do ku idn kuJ smfˆ hI guËiraf sI ik tI[vI sfhmxy bYTI KuÈpRIq
Auh aMdroN inwklx df hOslf nf jutf sikaf. mIzIaf AuWcI-AuWcI Aus nUM hyTfˆ afAux leI afvfjLfˆ mfrn lwg
vfly vwZ-vwZ Kf rhy sn. bhuq jLor pfAux `qy isrPL peI –
ieh pRiqkrm hI idwqf - “qyrI pfrtI nUM iml igaf nvfˆ knvInr vIry!”
“pfrtI ny myry nfl byiensfPLI kIqI aY[[[.” juJfr aMdrly pRÈn nUM pVH ky Auh muV bolI -
“byiensfPLI dI vjHf kI aY? [[[iks nUM mMndy ho ies “EhI, ijhVf qYnUM bfeI jI bfeI jI krdf huMdf sI!
sB leI ijLMmyvfr? [[[ quhfzf aglf kdm kI hovygf imstr kml mwtU!”
[[[?” pwqrkfrfˆ ny pRÈnfˆ dI iek qrHfˆ boCfV hI kr hYrfn hoey juJfr nUM Auh iPr aglI gwl dwsx lwg
idwqI. peI –
“Zukvfˆ smfˆ afAux `qy quhfnUM sB svflfˆ dy jvfb “qyrf suprImo pqf kI kihMdf? [[[ 'pfrtI ko ies
iml jfxgy.” afK juJfr ny iek qrHfˆ mUMh hI sIa ilaf smyˆ dilq ichry kI bhuq afvwÈkqf hY` [[[!”
sI. suprImo dy stfeIl dI nkl Auqfridafˆ KuÈpRIq
pr Auh afpxy afp nfl inrMqr Guldf irhf. iKV iKVf ky hws peI. pr ies hfsy nfl juJfr aMdr
aflf-duaflf bygfnf-bygfnf jfpdf. BuwK ijvyˆ mr hI kVwk krky keI kuJ tuwt igaf. iPr pMj ku idn ievyˆ
geI hovy. mfqf AuWqy hI rotI pfxI dy afAuNdI rhI. bhuq hI guËry. pUry Gutn Bry. juJfr Gr ivc ho ky vI Gr
sfry pfrtI vrkr imlx leI afAuNdy rhy. sB nUM bfhr qoN lop hox vfˆg sI. juJfr nUM imlx afAux vfly pfrtI
igaf hoieaf kih ky tflx df kMm vI mfqf nUM hI krnf vrkrfˆ nUM tfly mfr-mfr ky mfqf awk Qwk geI sI.
ipaf. qIjy ku idn Èfm nUM Aus twbr nfl afpxf idl Aus dy hwQ KVHy hox vfly hI sn. Gr ivc suwK–ÈfˆqI
Proilaf- leI Auh pihlfˆ qoN vI vDyry pfT krn lwg peI sI. pr
“myrf hux eyQy idl ijhf nI lwgdf [[[mYˆ socdfˆ mn nUM cYn ijhf nhIN sI afAuNdf. awj vI Èfm smyˆ dUjy
[[[aYbroz eI ikqy clf jfvF.” soc soc Èbd joVidafˆ kmry ivc jf ky pfT krn leI bYTI hI sI ik acfnk
juJfr ny afpxI gwl bVI muÈkl nfl mukMml kIqI. KuÈpRIq dIafˆ iklkfrIafˆ ny KfmoÈ ijhy afly-duafly nUM
kuJ dyr sB KfmoÈ bYTy rhy. ivMnxf ÈurU kr idwqf. Auh AuWcI AuWcI juJfr nUM Qwly afAux
KuÈpRIq ny hI afKLr boJl ho rhI cuwp qoVI – leI afvfjLfˆ mfrn lwg peI. Aus dIafˆ awKfˆ tI[vI[ `qy
“Gbrf igafˆ vIry! gwlfˆ qy qusIN sB bVIafˆ vwzIafˆ jMmIaf hoeIafˆ sn. dovy bfhvfˆ isr qoN AuWcIafˆ ho ky joÈ
vwzIafˆ krdy huMdy sI?” ivc ihwl rhIafˆ sn.
inrAuWqr ijhf hoieaf juJfr eyDr-AuDr Jfkdf “cIarË! bryvo! vYWl zn sugMDf Èrmf! vYWl zn!”
irhf. Pyr ikqy Dur aMdroN Auh kuJ Èbd pwt ky msfˆ KuÈpRIq soPy `qy bYiTafˆ bYiTafˆ hI buVkx lwg peI.
bfhr ilafieaf - Aus kol KuÈI sMBfly nhIN sI sMBl rhI -
“ieh Drq nI myry mfiPk BYxy [[[bhuq aOKf ieQoN “vIry! vyK myrI jUnIar df jlvf! qwk qfˆ shIˆ ies
dy lokfˆ nUM smJxf!” mfVkU ijhI kuVI dI ihMmq!”
“lokfˆ nUM ik lIzrfˆ nUM?” lIzr sLbd bolidafˆ kol afey juJfr nUM Auh pihlfˆ qoN vI vDyry AuqÈfh
KuÈpRIq dIafˆ awKfˆ ivc Èrfrq cmkI. nfl dwsx lwgI -
juJfr nUM jfipaf ijvyˆ Auh aijhI gwl krky afpxy “ [[[ afpxf gruwp bxf ky afpxy blbUqy ijwqI aY
qoN Aumr ivc CotI KuÈpRIq awgy bhuq Cotf ho igaf hovy. ies stUzYˆt ielYkÈn! XUnIvristI dI pihlI aOrq
Auh afpxy bcfa leI afieaf - pRDfn!”
“TIk aY beI loko, awj smfˆ quhfzf! lfE coBfˆ jMm sugMDf Èrmf duafly nwc twp rhI joÈIlI BIV df
jMm!” sfrf joÈ tI[vI[skrIn qoN qur ky lObI ivc PYl igaf.
KuÈpRIq hwsidafˆ bolI - juJfr dIafˆ awKfˆ vI skrIn `qy gwzIafˆ geIaF. Auh
“dunIaf `c bQyrf kuJ golmfl aY! lok bnfAutI sugMDf dI ieMtrivAU dy iek iek Èbd nUM gOh nfl suxn

74 hunchandigarh@gmail.com
Ô¹ä - DB îÂÆ-Á×Ãå B@AI www.hunpanjabi.net
lwgf – “[[[bhuq izPIklt sI ieh sB! rvfieqI rfjnIqI
“eyny dbfa ivc Auh ikhVI cIË sI ijhVI lgfqfr nUM ieh sB zfiejYst nhIN sI ho irhf. myry `qy kuiet
quhfzf hOslf bMnHdI rhI?” ieMtrivAU krqf ny svfl kr jfx leI lgfqfr dbfa sI [[[pr myry aMdroN iehI
kIqf. afvfË AuWTdI sI 'ivwnrË nYvr kuiet aYˆz kuietrË
“mYnUM Auh tuwtI pYˆnsl vflI khfxI ijLMdgI ivc kdy nYvr ivn`!``
nhIN BuwldI. sfzI iek mYzm ny suxfeI sI ieh khfxI imMt ku bfd hI skrIn `qy ÌlYÈ hox lwg ipaf–
sfnUM Coty huMidafˆ. kihMdy iek vfr iek kuVI dI pYˆnsl “jyqU kdy mYdfn nI Cwzdy qy mYdfn Cwzx vfly kdy nI
ivckfroN tuwt geI qy Auh rox lwg peI. roNidaF–roNidaf ijwqdy- sugMDf Èrmf!”
mfˆ kol geI. mfˆ ny kuVI nUM god ivc ilaf qy puckfridafˆ muMizafˆ-kuVIafˆ dI BIV ivc iGrI sugMDf qy hvf
bVy ipafr nfl bolI – ivc qxy hoey muwikafˆ vflI BIV df ivjLUal sfrI skrIn
“ieE roieafˆ qfˆ kuJ nI hoxf DIey! rox nfl qyrI `qy Cfieaf hoieaf sI. juJfr ies idRÈ ivc guafc igaf.
pYˆnsl QoVHf juV jfxI aY!`` afpy ivc priqaf qfˆ KuÈpRIq vwl moh nfl qwkidafˆ
iPr Aus ny pYˆnsl dy donoN tukVy DI koloˆ ley qy tuwty boilaf -
pfisafˆ qoN GV ky afpxI DI nUM idMidafˆ ikhf – “bhuq BuwK lwgI aY! rotI ilafE jldI-jldI!”
“lYa , qyry kol hux iek dI bjfie do pYˆnslfˆ ho KuÈpRIq rsoeI ivc mfˆ nfl jf lwgI. juJfr dIafˆ
geIafˆ.” awKfˆ ajy vI tI[vI[ skrIn `qy KuBIafˆ hoeIafˆ sn.
ieh cmqkfr vyK ky DI KuÈI nfl nwc AuWTI. sugMDf Èrmf df PUn nMbr tI[vI `qy ÌlYÈ ho irhf sI.
khfxI mukfAuNidafˆ sfr sugMDf ny qoVf JfiVaf- juJfr ny PtfPt ieh nMbr afpxy mobfeIl PUn ivc
“myrf mMnxf hY ik muÈklfˆ jIvn df aMq nhIN, ieh PIz kr ilaf. PIz kridafˆ hI Aus sugMDf nUM kfl lgf
nvyˆ aqy vwKry jIvn dI ÈurUafq huMdIafˆ ny” idwqI.
“iPr vI, kYsf irhf quhfzf ieh sB sPLr?” mobfeIl : 98885-21960
ieMtrivAU krqf ny aglf pRÈn pfieaf.

Áð±÷ ÕÆ ÔË? é÷î çÆ ÁÅåîÕæÅ


ö÷ñ ôÅÃåð ÕÇòåÅò»
ÔðÇܳçð ì¾ñ î¯Ôé ÇåÁÅ×Æ
ÇÂà ×̳æ ÇòÚ Òö÷ñ çÆ ÇÂÔ ÕÅÇò-ê°ÃåÕ
ìäåðÓ ìÅð¶ Òì¾ñÓ òñ¯º ÇòÃåðå ÕÇòåÅ-ÁÕÇòåÅ çÆÁ»
ÜÅäÕÅðÆ Çç¾åÆ ×ÂÆ ÔËÍ Çê³×ñ ç¶ ÁæÅÔ ê×â³âÆÁ» Ãð ÕðçÆ
×°ä» å¶ Áð±÷ ç¶ ÁðÕÅé Ãì³èÆ Ô¯ÂÆ î¶ð¶ îé Áå¶ ÷îÆð
ìóÆ Ã½ÖÆ íÅôÅ ÇòÚ ç¾ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÒÛ³ç ì³ç çÆ ÁÅòÅ÷ ù óÕñêîÂÆ
ÕÇòåÅ ÇÕÀ°º ÷ð±ðÆ ÔËÓ ÇòÚ Û³ç-ì³çåÅ ç¶ îÔ¾åò íÅôÅ ÇòÚ ê¶ô Õðé çÅ ÇÂÕ
ù çðÃÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ Ç÷ÔÅø, ÕÅøÆÁÅ, ðçÆø, ÁÇÔçéÅîÅ ÷ÅÔð ÕðçÆ ÔËÍ
îåñÅÁ, îÕåÅÁ, ðÃ, êÌåÆÕ, Çì³ì, ö÷ñ çÆÁ» ÇÂà çÅ îé¯ðæ îÇÔ÷ ÕÅÇò-
ìÇÔð», ÁðÕÅé, åÕåÆÔ, ÇôÁð» ç¶ ÁËì, õ±ìÆÁ», ðÔÜ çÆ ÇåÌêåÆ Ü» Ãà¶ÜÆ-çÅç ìà¯ðéÅ éÔƺ ÔË Ãׯº
Çòô¶ôåÅò», î°ÔÅòð¶ì³çÆ å¶ Ô¯ð ÇòÇôÁ» Óå¶ ÁÇÜÔÆÁ» ÚÅð¶ êÅö ëËñÆ Ô¯ÂÆ Ã¾åÅ×å ÁéÅðÕÆ ÇòÚ ÁÅêä¶
Ô¯ð ê°ÃåÕ» éÅñ¯º ÕÂÆ òÅÇèÁ» éÅñ ÜÅäÕÅðÆ ÇÂà ÁÅñ¶-ç°ÁÅñ¶ ìÅð¶ ×ÇÔð-׳íÆð ÇÚ³åé-î³æé ÕðéÅ
ê°ÃåÕ çÅ ÁÕðôé ÔéÍ ÔËÍ ÇÂà ÕÅÇò-ê°ÃåÕ ÇòÚ î˺ ÁÅêä¶ Ú½Ç×ðç¶ ù
ÇÂà ÇòÚ ÇÂÕ Ô÷Åð 寺 ò¾è Çå³é Á¾ÖðÆ ôìç» ÁÅêä¶ ÇÂÇåÔÅÃÕ ôÔÅçåÆ Ã³Õñê» Áå¶ ÇòðÅÃåÆ
ç¶ À°ÚÅðé å¶ Ã˺Õó¶ ö÷ñ óÇ×ÌÔ» Ãì³èÆ ÜÅäÕÅðÆ ÁÇÔçéÅÇîÁ» çÆ ð½ôéÆ ÇòÚ ÇÚåðä çÅ ïåé
òÆ Çç¾åÆ ×ÂÆ ÔËÍ ÇòÇôÁ» ç¶ éÅñ ò¾Ö-ò¾Ö ôÅÇÂð» ç¶ ÕÆåÅ ÔËÍ îé°¾ÖÆ Ã³Øðô, Ãð×ðîÆ Áå¶ ÕÌ»åÆÕÅðÆ
À°çÅÔðä òܯº Çç¾å¶ ç¯ Ô÷Åð 寺 ò¾è ÇôÁð ê°ÃåÕ ÇòÚ ÇòðÅÃå çÆ êð³êðÅ Áå¶ èð¯Ôð ù Çéð³åðåÅ Áå¶
ð½ÚåÕÅ êËçÅ Õðç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ×̳æ ÁÇÜÔÅ îÆñ ê¾æð ÔË ×åÆôÆñåÅ ç¶ ÇòÔÅðÕ ð±ê ÇòÚ ê¶ô ÕðéÅ ÇÂÃ
ܯ ê³ÜÅìÆ ö÷ñ ç¶ õ±ìñðå Ãøð Óå¶ å°ð¶ çÆòÅÇéÁ» ù ÕÇòåÅ çÅ ÃÅÇÔåÕ êÌï¯Üé ÔËÍ
î°¾çå åÕ Çéðç¶ôå ÕðçÅ ðÔ¶×ÅÍ -î¯Ôé ÇåÁÅ×Æ
-×°ðÇçÁÅñ ð½ôé

åÃòÆð êÌÕÅôé, ÕÅñ»òÅñÆ (ÇÃðÃÅ) ÕËñÆìð êÌÕÅôé, êÇàÁÅñÅ

www.hunpanjabi.net
hunchandigarh@gmail.com
Ô¹ä - DB îÂÆ-Á×Ãå B@AI 75

You might also like