3D Yazıcı Parçaları (Malzemeleri,

Elemanları)
tarafından Ögetay Kayalı27 Aralık 201905298
PAYLAŞ0

Bir 3D yazıcıya sahip olmak için standart bir takım elektronik ve mekanik elemanlara
ihtiyacınız vardır. Hemen hemen birçok 3D yazıcı, bu yazıda ele aldığımız elemanlardan
oluşurken, bazılarında ufak tefek farklılıklar görebilirsiniz. Fakat bu yazıda gördüğünüz tüm
malzemeler, bir 3D yazıcıyı bir araya getirmenizi sağlayacak tüm materyalleri içeriyor. Yani
bir 3D yazıcı toplamak istiyorsanız, bu liste tam olarak ihtiyacınız olan parçaların listesi.
Böylelikle bu yazıyı okuyarak 3D yazıcı parçaları hakkında bilgi edinebilir ve yazıcınızı
toplamaya başlayabilirsiniz.

Yazıda elemanlar hakkında sadece genel bilgiler vermekle kalmayıp, aynı zamanda bunların
spesifik özelliklerini de ekledik. Böylelikle elemanların bu özelliklerinin neden böyle olması
gerektiğini öğrenebileceksiniz. Örneğin rulman dediğimiz zaman birçok rulman çeşidi
bulunmaktadır, hangisi sizin için doğru tercih? Bunların yanında, karşılaşabileceğiniz olası
sorunlar ve bunların çözümlerini içeren ipuçları da her başlığın sonunda yer alıyor. Elbette
tüm olayı burada anlatmak mümkün değil. Fakat burada okuyacaklarınız sayesinde, giriş
seviyesinin üstünde bir bilgiye sahip olacağınızı garanti ediyoruz.

Yazıcının Elemanları
Her yazıcının olmazsa olması bazı elemanlar vardır. Bunlardan bazıları her yazıcıda
olmayabilir, isteğinize göre yazıcınızı değiştirebileceğiniz için, farklı bir tasarım, farklı
parçalar tercih edebilirsiniz. Genel olarak bir yazıcıyı oluşturan ve Tevo Tarantula’da
karşılaşacağınız parçaları şöyle listeleyebiliriz:

 Sigma Profiller (dış iskelet)

 Step Motorlar (hareketi sağlayan elemanlar)
 Sıcak Uç (hot-end ya da nozzle, filamenti eriten kısım)
 Filament (eriterek dökülecek materyal)
 Sıcak Yatak (filamentin üzerine döküleceği tabla)
 Seramik Isıtıcı (sıcak ucun ısınmasını sağlayan elektronik eleman)
 Sıcaklıkölçer (ya da termistör, sıcak ucun kaç dereceye ulaştığını ölçen elektronik
eleman)
 Durdurucular (ya da endstop, eksenlerde uç noktaların tespitini sağlayan elektronik
eleman)
 İtici (ya da extruder, filamenti sıcak uca gönderen step motor)
 Kayışlar ve Mil (eksende motorların çekişini mümkün kılan mekanik parçalar)
 Rulmanlar ve Tekerler (eksende gezinmeyi mümkün kılan mekanik parçalar)
 Kaplin (coupling, motor ile mil arasındaki bağlantıyı sağlayan mekanik parça)
 Köşe Elemanları (plastikten veya akrilikten, sigma profilleri birbirine bağlayan
parçalar)
 Anakart (yazılımın çalışmasını sağlayan, elektroniklerin bağlı olduğu eleman)
 Ekran Göstergesi (yazılımı kontrol edebileceğiniz butonlu bir ekran)
  Güç Kaynağı (elektronik sistemin çalışması için gücü sağlayan eleman)
 Diğer Mekanik Parçalar (somun, civata, pul, dişli yuvası, naylon boşluk vb.)
Eğer bir kit alıyorsanız ve geliştirmeyle ilgiliyseniz, bunlar hakkında bolca detaya
gömülmeniz gerekecek.

Sigma Profiller (Dış İskelet)

Tevo Tarantula’nın iskeletini oluşturan sigma profiller.

Yazıcının dış iskeletini oluşturan metal profillerdir. Bazı kişiler Tarantula ile gelen
profillerden bazılarının hafif eğimli ya da tam ölçülü kesilmediğini söylemiş. Bendekilerde bir
problem yoktu açıkçası. Her halükarda kolayca bulup yenisi ile değiştirebileceğiniz parçalar.
Oluklu yapıları sayesinde iç yuvalarına tutturulmak kaydıyla çeşitli parçalar takılıp,
birbirlerine bağlanabilirler. Ayrıca ortalarında bulunan boşluktan da kayış geçmektedir.
Özetle, yazıcının iskeletini oluşturan metal parçalardır. Her şey bunların üstüne kurulur.

İpucu 1: Profilleri yerleştirirken iyi hizalı olmasına dikkat edin. Aksi takdirde Tarantula’ya
geliştirme yaparken köşeler için bastığınız destek parçaları (brackets) yuvalarına tam oturmaz
ve vidalarken sıkıntı yaşayabilirsiniz.
İpucu 2: Yapacağınız dış iskeletin yeri daha iyi kavraması adına bazı yazıcılar küp bir
tasarıma sahiptir. Tarantula’daki iskelet çalışmaya yetecek düzeydedir. Fakat sallantıları
engellemek ve bu sayede yüksek hızlara çıkmak istiyorsanız üst profillere ve tabana destek
amaçlı profiller eklemeyi düşünebilirsiniz. Kullanılanlar genellikle 2020 ve 2040 profillerdir.

Step Motorlar
 Genellikle tercih edilen ve Tevo Tarantula’da
da kullanılan Nema 17HS4401 step motor (1.7A).
Her yazıcı en az dört adet step motordan oluşur. Step kelimesi, İngilizcede adım anlamına
gelir. Yani bu motorlar adım adım çalışır. Tarantula’nın kullandığı step motorların her bir
adımı 1.8 derecelik dönüşe sahip NEMA 17HS4401 adlı motordur. Üç step motor X, Y ve Z
eksenlerindeki hareketi sağlar. X ve Y eksenindeki step motorlar kayışla hareket sağlarken, Z
eksenindeki bir mili çevirerek hareketi sağlar. Yazıcının daha stabil hale gelmesi için Z
ekseninde karşı tarafa da ek bir step motor takılabilir, böyle sistemlere çift Z (dual Z) denir.

Gerekli olan dördüncü step motor ise, filamenti yuvaya iten motordur. Bu motorun çalışma
hızındaki problemler, çıktının kalitesini doğrudan etkiler. Buradaki motora aynı zamanda itici
(extruder) da denir. Eğer motor olması gerekenden az filament iterse, çıktınızda boşluklar
oluşur, bu probleme az itim (underextrusion) denir. Eğer çok iterse kenarlardan taşan
iplikçikler görürsünüz buna da aşırı itim (overextrusion) denir. Tüm bu ayarları başka bir
başlıkta detaylıca ele alacağız.

İpucu: Nema 17HS4401 modelinin çeşitli boylarda olanları bulunuyor. Bir tasarım yaparken
bunu göz önünde bulundurmanızda fayda var. Tevo Tarantula ile gelen modeller 40 mm
uzunluğa sahip fakat bunun yanında 48 mm gibi çeşitli boylarda olanlarını da görebilirsiniz ve
bazı tasarımlar buna göre yapılmıştır. Geliştirme (upgrade) yaparken ölçülere dikkat edin.

Sıcak Uç (Hot-end, Nozzle ya da Nozül)

 Tevo Tarantula ve genel olarak diğer yazıcılarda kullanılan
sıcak uç ve birimleri.
Filamentin eritildiği, genellikle pirinçten yapılmış, ince bir ucu bulunan parçadır. Aslında hot-
end denildiğinde genellikle alttaki parçanın tamamı ifade edilir. Üstteki fana bağlı parça ise
heat-block olarak geçer. Fakat biz burada filamentin döküldüğü uç olan sıcak ucu (nozzle) bu
şekilde isimlendireceğiz, kafanız karışmasın. Aslında ısınan parça bunun kendisi değil, bağlı
olduğu ısı bloğudur. Sıcak uç bu metal parçaya bağlanır, metal parçanın içerisinde ise seramik
ısıtıcı için silindirik bir yuva bulunur. Isıtıcı (12V 40W) bu yuvaya girer ve gerilim
uygulandığında ısınmaya başlar. Metal iyi bir ısı iletkeni olduğundan böylelikle sıcak uç da
hemen ısınır. Aynı zamanda bu metal parçanın yuvasının kenarında sıcaklık ölçümü için bir
yuva daha vardır ve sıcaklıkölçer (thermistor) bu yuvaya girer. Bu metal parçanın hemen
üzerinde ise ısının yukarıya taşınmasını engelleyen bir ısı bloğu bulunur. Buraya 30 mm’lik
fan bağlanır ve soğutucuya hava üfleyerek ısının yukarıya taşınmasını engeller. Böylelikle
stabil bir filament akışı sağlanır.

Nozzle genellikle 0.4 mm kalınlığındadır. Basacağınız maksimum katman kalınlığının sıcak

ucun genişliğinin % 80’inden az olması önerilir. Yani 0.4 mm’lik bir uç için, 0.32 mm
maksimum katman kalınlığı olarak önerilir. Daha fazlasında sorunlar çıkabilmektedir fakat
daha az olmasında belirli bir limite kadar sorun yoktur. En hassas çıktılar genellikle 0.1 mm
kalınlıkta tercih edilir. Normal çıktılar 0.2 mm, mekanik olanlar ise genellikle 0.3 mm’de
bastırılır. Hassaslık arttıkça, basım süresi artacaktır. Bu sebeple bu kişisel tercihe bağlıdır.
Fakat sıcak uçların da 0.2-0.8 mm aralığında çeşitli kalınlığa sahip olanları bulunmaktadır.

İpucu 1: Kaliteli, detaylı basımlar için düşük genişliğe sahip olanlar tercih edilir fakat basım
süresi uzundur. Detay gerektirmeyenler için daha geniş uçlar kullanabilirsiniz. Mekanik
(mukavemeti yüksek) parçaların 0.3 mm kalınlıkta daha iyi olduğu söylenmektedir.
İpucu 2: Çeşitli tipte sıcak uçlar bulunur. Bazılarında alüminyum ısı bloğu farklı ebatlarda
olabilir. E3D J6 modelinde nozülün şekli de biraz farklılık göstermektedir. Bu modelde
seramik ısıtıcı, alüminyum ısı bloğu biraz daha ufak olduğu için kenarlardan taşar. Eğer
katman fanınız çok güçlü çalışıyorsa nozülün hemen soğumasına bu sebeple de aletin koruma
amaçlı kendini kapatmasına neden olabilir (termistörün bozulması durumuna karşı ani
sıcaklık düşüşü bir önlemdir). Bunu fanın hızını düşürerek ya da sıcak ucun etrafına
silikondan veya yalıtım malzemesinden izolasyon yaparak önleyebilirsiniz.
Filament

Filament için çeşitli markalar var. Ben ABG’yi

denedim. Gayet iyi ve yerli bir marka. Esun markası da oldukça tercih ediliyor. 1 kilogramlık
rulolar halinde satılıyor, filamentin kalınlığı 1.75 mm.
Filamentler ürünümüzün hammaddesidir. Genellikle 1.75 mm kalınlığında 1 kg’lık rulolar
halinde satılır. Çeşitli türleri vardır fakat en sık kullanılanlar PLA, ABS ve PETG’dir. Bunlar
saydam olabildikleri gibi çeşitli gıda boyalarıyla renklendirilerek renk seçenekleriyle de
sunulur. Aynı zamanda içlerine bazı parçalar karıştırılarak ahşap, bronz, karbonfiber gibi
görünümler de katılabilir. Fakat bunlar sıcak ucu (nozzle) aşındırabilir. Neyse ki pahalı
sayılmayacak elemanlar olduğu için yedekte bulundurup değiştirebilirsiniz.

Her bir filamentin erime sıcaklığı farklıdır, türden türe değişim gösterdiği gibi aynı türden
olanlar da markadan markaya değişim gösterebilir. Hatta konulan gıda boyasının yapısından
dolayı bazen aynı markada renkler arasında bile farklılıklar olduğu söylenmektedir. Bu
sebeple filamentin uygun sıcaklığını bulmak için bir sıcaklık kulesi (temperature tower)
basılması tavsiye edilir.

İpucu 1: Eğer bir aşınma gerçekleşirse, sıcak ucun genişliği artacağından (veya tıkanma
olursa daralacağından), çıktılarınızın kalitesi de değişecektir. Eğer hiçbir ayar
değiştirmemenize rağmen çıktı kaliteniz değişiyor ve az itme veya çok itme yaşıyorsanız
sıcak ucun (nozzle) genişliğini bir kumpasla ölçün, gerekirse değiştirin.
İpucu 2: Esnek filament basmak istiyorsanız iticinizi (extruder) değiştirmeniz gerekebilir.
Esnek filament basarken geri çekme özelliğini kapatmalı ve iyi bir yatak hizalaması
yapmalısınız. Aksi takdirde filament içeride büzüşerek takılmalara sebep olacaktır.
Önemli bilgi: ABS maddesi yüksek sıcaklıklarda sağlığa zararlı gazlar yaymaktadır. Bu
sebeple eğer ABS ile çalışıyorsanız, yazıcınız kesinlikle odanızda bulunmamalı. ABS ile
çalışanlar, genellikle yazıcıların etrafını da kapatırlar (enclosure) bu hem ABS’nin basımı için
gereklidir hem de sizi bir miktar zararlı gazdan koruyabilir. Fakat gerekli havalandırma
olmadığı müddetçe buna dikkat etmelisiniz. PLA ise ABS kadar zararlı değildir fakat 220
santigrat derecenin üzerinde olduğu durumda zararlı olma potansiyeli artar.

Sıcak Yatak (Hot Bed)

 Tevo Tarantula ile birlikte gelen sıcak yatak.
Camı haricen yaptırmak durumundasınız.
Ürününüzü üzerine yazdırdığınız tabladır. Bazen bu yatak ısıtmalıdır bazen değildir. PLA için
şart olmasa da ABS’nin yatağa yapışabilmesi için 100 santigrat derecenin üzerine kadar
ısıtmanız gerekebilir, elbette farklı alternatifler de bulunur. PLA için de önerilen sıcaklık
genelde 60 santigrat derece dolaylarındadır. Bu yatak aynı zamanda sizin basım alanınızı
belirliyor, genelde tamamı kullanılmaz ve kenarlardan biraz boşluk bulunur. Örneğin Tevo
Tarantula’da 220×220 mm’lik bir yatak olmasına karşın basım alanı 200×200 mm’dir. Dört
köşesinde seviyeyi ayarlamak, yatağı düz bir hale getirmek için vida bulunur. Altındaki
mekanik parça ne kadar stabil olursa o kadar net sonuç alırsınız.

İpucu 1: Tarantula’da bu yatak 12V ile çalışıyor ve yeni modellerinin altında izolasyon da
bulunuyor. Bu izolasyonu kaldırmayın. Yatağı taşıyan akrilik parça oldukça esnek olduğu için
kaliteyi bozuyor. Bunun önüne geçmek için çeşitli yöntemler var. Eğer alüminyum bir parça
ile değiştiremiyorsanız, daha önceden tasarlanmış başka bir alt parçayı yazıcıdan bastırıp
kullanabilirsiniz. Eğer izolasyon olmazsa bu plastik sıcağa maruz kalarak bükülür. Fakat
izolasyon varken sorunsuzca kullanabilirsiniz. Aynı zamanda ısınma süresi de izolasyon ile ısı
kaybı azaldığından oldukça kısalır.
İpucu 2: Plastiğin yüzeye yapışması gerekir, çünkü parçanız basım sırasında hareket
etmemelidir. Fakat aynı zamanda yataktan kolayca sökebilmelisiniz. İşin bu kısmı biraz
sıkıntılı olabilmektedir. En iyi yöntem, yatağın üzerine cam bir parça kestirip koymaktır.
Böylelikle camı kaldırıp, plastiği alma işlemini harici olarak gerçekleştirebilir, baskı
uygularken mekanizmayı zorlamamış olursunuz. Aynı zamanda eğer Tevo Tarantula’nın
sahip olduğu gibi kaplamalı bir yatak varsa, plastiği sökerken yüzeyi de kaldırabilir ve
tümsekler oluşmasına sebep olabilirsiniz. Bu sebeple yatağın ölçüsüne uygun olarak bir cam
kestirmenizde fayda var (3 mm ile 5 mm arasında kalınlığı idealdir). Yatak ile cam arasında
sıcaklık farkı olacağına da dikkat edin, camın ısınması zaman alabilir. Bu sebeple yatakla cam
arasında 10 derecelik fark olacağını varsayabilirsiniz. Yüzeyi 60 derece istiyorsanız, yatağı 70
dereceye ayarlayın ya da ısınmasını bekleyin.
İpucu 3: Camı yüzeyin üzerine kilitlemek için kırtasiyeden metal kıskaç alabilirsiniz. Büyük
boyutlu almanıza gerek yok. Fakat burada önemli bir nokta var. Kıskaçlar kuvvetli
olduklarından ötürü yatakla cam sıkışıyor. Eğer yatağın seviyesini ayarlıyorsanız, kıskaçları
takıp ayarlayın. Aksi takdirde kıskaçları takınca seviye değişeceği için hatalı sonuç alırsınız.
İpucu 4: Eğer yatağınız ihtiyacınız olan alana sahip değilseniz ve bastıracağınız malzeme
sıcak bir yüzey istemiyorsa, yataktan büyük bir camı yatağın üzerine koyarak baskı
alabilirsiniz. Tek ihtiyacınız firmware’dan yatağın boyutunu değiştirmek.
Seramik Isıtıcı ve Sıcaklıkölçer (Heat cartridge, Thermistor, Termistör)

Kırmızı ısı yalıtımlı kabloyla bağlı silindirik

seramik ısıtıcı. Şeffaf beyaz kablo ise sıcaklıkölçer (thermistor).
Sıcak ucun ısınmasını sağlayan, 12V ile çalışan 40W’lık bir seramik ısıtıcıdır. Silindirik bir
şekli vardır ve sıcak ucun hemen üzerindeki metal bölmeye girer. Termistör (sıcaklıkölçer) ise
hemen bunun yanında yer alır ve sıcak ucun kaç dereceye ısındığını ölçer. Bu iki parça,
filamentinizi eritecek uygun sıcaklığın belirlenmesi için çok önemlidir. Bazen hatalar
buradaki parçadan kaynaklanır. Sıcaklık ölçümünde sorun varsa termistörü değiştirmeniz
gerekebilir ya da ısınmıyorsa seramik ısıtıcıyı değiştirmeniz gerekebilir. Bu parçaların
yedeklerine sahip olmanızı tavsiye ediyorum. Tevo Tarantula ile birlikte biri yedek olmak
üzere iki tane gönderiliyor.

İpucu 1: Bu uçlar çok ısındığından, dayanıksız olabiliyor. Seramik ısıtıcıyı yerleştirirken çok
ileri itmemeye özen gösterin ki kablolar sıcaklıktan zarar görmesin. Ayrıca termistörün
kablosunu vida ile çok sıkıştırmayın, o vida sadece yerinde kalmasını sağlamak için. Çok
sıkarsanız kablo kırılabilir. Aynı zamanda kabloları olabildiğince sabitlemeye çalışın. X
ekseni üzerinde gidip gelirken sürekli büküldüklerinden, kırılabiliyorlar.
İpucu 2: Eğer ekranda sıcaklık ölçümü için -14 C görüyor ve bastırmaya çalıştığınızda
MINTEMP hatası alıyorsanız, termistör ölçüm değerini iletemiyor demektir. Kablolarda kırık
olması muhtemeldir, eğer bağlantılarda sorun yoksa başka bir termistör takmayı deneyin.
İpucu 3: Termistör basit bir direnç prensibiyle çalışır. Sıcaklık arttıkça dirençteki değişim
sayesinde ölçüm yapılır ve buradaki direnç 100k ohm kadardır. Eğer bu değer sizin
aldığınız termistör farklıysa, yapacağınız ölçüm de hatalı olur. Eğer bir multimetreniz varsa,
yerleştirmeden önce direnci ölçmenizde fayda var. Bazı ucuz ürünlerde bu değer farklı
olabiliyor.

Endstop (Durdurucu, Mekanik Switch)

 Durdurucu basitçe bir anahtardır. Eksende sona
geldiğinizde mekanizma bu anahtara değerek anahtarı kapatır ve sona geldiğini anlar.
Sistemin kritik parçalarından biri de durdurucular. Bunlar her üç eksenin sonunda yer alıyor
ve yatak uç kısma yaklaştığında bu anahtarı kapatarak step motorların durmasını sağlıyor.
Böylelikle yatak, uç pozisyonların nerede olduğunu anlayarak, mevcut konumunu çözebiliyor.
Tevo Tarantula ile biri yedek olmak üzere dört tane gönderiliyor. Fakat bunların lehimleri
üstün körü yapılmış olduğu için sürekli kopabiliyor. En iyisi kendinizin tekrar lehimleyerek
ısıyla daralan makaronla güvenceye almanız.

İpucu 1: Eğer bunlardan biri bozulursa motor en uca gittiğinde nerede durması gerektiğini
anlamaz ve dönmeye devam eder. Bu durumda takır takır, gürültülü bir ses duyarsanız hemen
aleti kapatın ve durdurucunuzu kontrol edin.
İpucu 2: Endstopların çok çeşitli tipleri bulunur. Özellikle Z ekseni için, yatağın seviyesini
ayarlamak (bed leveling) adına farklı tasarımlar yapılmış durumda. Burada optik sensörlerden
indüktif sensörlere kadar geniş bir yelpaze var. Şu anda en iyi ölçümü veren endstop BL
Touch isimli, dokunmatik bir eleman. Ne yazık ki orijinalinin bir hayli fazla ve klonlarının da
iyi çalışmadığı için alınması önerilmiyor. Bunun yerine ülkemizde indüktif sensörler bir hayli
tercih ediliyor.
İpucu 3: Tevo Tarantula ile birlikte alma seçeneğiniz olan “auto leveling” sensörü SN04
oldukça kötü bir sensör. Ayrıca yatağın üzerine cam koyduğunuzda birçok sensör gibi bu da
camı tespit edemiyor. Bu sebeple bu ve bunun gibi sensörlerin alınması genellikle önerilmez.

Extruder (Ekstruder, İtici)

Tevo Tarantula itici (extruder) kısım. Yay

sayesinde içeride filamenti sıkıştırarak step motor aracılığıyla PTFE tüpü içerisinden sıcak
uca (nozzle) gönderiyor.
Aslında bu da dört step motordan biridir. Filamenti rulodan çeker ve sıcak uç (nozzle)
yuvasına doğru filamenti iter. Motorların her birinin belirli bir tork kapasitesi vardır ve bu iyi
bir şeydir. Üründe kaynaklanan görsel kusurların önemli bir bölümü iticinin kalibrasyonunun
tam olmamasından kaynaklanır. Bu motor yalnızca filamenti itmez, aynı zamanda geri çeker.
Çünkü uç sıcak olduğu takdirde, filament itilmesi bile bir miktar içinde olduğundan akarak
dökülür. Basım sırasında kenarlarda fazladan taşmalar olmasının sebebi, filamenti yeterince
iyi geri çekilememesidir.

İpucu 1: Eğer basımda kenarda taşmalar oluyorsa, geri çekme ayarının hızını (retraction
speed) ve mesafesini (retraction distance) artırmayı deneyin. Kalibrasyon küpü basarak bu
kusuru tespit edebilirsiniz.
İpucu 2: Bazen motor 100 mm filament ittiğini sanarken bundan daha az veya fazla filament
itebilir. Bu durum yukarıdaki olayla sonuçlanır. Bunu test etmek için ekrandan 100 mm
filament ittirin ve filament üzerine çizdiğiniz çizginin ne kadar ilerlediğini ölçün. Eğer arada
fark varsa bunu itme çarpanı (extrusion multiplier) olarak dilimleyiciye girerek
düzeltebilirsiniz. Hakkındaki videolar için itme kalibrasyonu (extrusion calibration)
kelimelerini aratabilirsiniz.
İpucu 3: Eğer motor olması gerekenden hızlı çalışıyorsa ya da sıcak uçta bir tıkanıklık varsa,
örneğin bazen yatağa sürtüyorsa, filament yeterince akamaz. Fakat motor aktığını düşündüğü
için filamenti itmeye devam eder. Lakin mekanizmanın içerisinde fazlaca filament
olduğundan, daha fazlasını itemez ve motor taşıyabileceğinden fazla torka maruz kalarak geri
döner. Bu esnada bir tıklama (clicking) sesi duyulur. Eğer tık tık ses geliyorsa, itici motoru ve
sıcak ucu kontrol edin. Bu durum tıkanmalara sebep olabilir.
İpucu 4: Çeşitli ekstruder modelleri kullanılıyor, bunlardan biri Titan. Tarantula ile birlikte
bunun klonu olan bir Titan gönderiliyor (önceden gönderilmiyordu). Bunu duruma göre
değiştirebilirsiniz. Özellikle esnek filament basmak istiyorsanız buna ihtiyacınız olacak.

Kayışlar ve Mil
 Üstte kayış ve onu döndüren GT2 20 dişli
yuvası, altta ise mil.
Step motorlar hareketi sağlayan parçalar lakin hareketi taşıyan parçalar kayışlar ve millerdir.
Step motorların dönüş hareketini, düz (lineer) bir harekete çevirerek yatağın ya da eksenleri
ileri geri gitmesini sağlarlar. Kayışlarda dişliler bulunur ve bu dişliler step motora takılan dişli
yuvasına oturur. Motorun bir adımda ne kadar döndüğüne bağlı olarak bu dişli yuvasındaki
diş sayısı değişir. Örneğin Tarantula GT2 20 dişli yuvasını kullanmaktadır, bu da 20 dişi
olduğu anlamına gelir. Step motor bir turda 1.8 derece döndüğü için, dişli yuvasının bir tam
turu, motorun da bir tam turuna denk gelir. Benzer şekilde milde de dişler arası mesafe
belirlidir. Eğer dişler arasındaki mesafe artarsa, adımdaki hassaslık azalabilir. Tarantula’da 2
mm’lik aralığa sahip mil kullanılmaktadır. Mil üzerinde yer alan eleman ise, Z eksenini X
eksenine bağlayan parçadır.

İpucu 1: Z ekseni ile ilgili çok sık sorun yaşanmaktadır. Yaptığınız baskılarda Z ekseni
boyunca bir dalgalanma (bantlanma) deseni görüyorsanız bilin ki Z ekseninde yaptığınız
hizalama doğru değildir ya da miliniz düzgün değildir, eğriliğe sahiptir. Bu problemi çözmek
için çok fazla yöntem bulunur, bunları ayrıca problemler ve çözümler başlığında ele alacağız.
İpucu 2: İlk defa çalıştırmadan önce Z ekseninde mili elinizle döndürün. Çok sık karşılaşılan
bir hata, yanlış bağlantı yapmaktan kaynaklanan Z eksenini tutan akrilik parçanın kırılmasıdır.
Döndürdüğünüzde mil rahatça dönebilmeli, hiçbir yere baskı uygulamamalıdır.
İpucu 3: Kayışlar olabildiğince gergin olmalıdır, tıpkı bir gitar teli gibi. Elinizle
bastırdığınızda bükülmemelidir. Eğer böyle olmazsa ilgili eksende bantlanma görebilirsiniz.
Elle bunu yapmak zor olduğundan buna üretilen çeşitli mekanik çözümler bulunmaktadır.
Gerginlik artırıcılar (tensioner) bunlardan biridir, olmazsa olmazıdır diyebiliriz. Bunun bir
başka çözümü de motorların ivmelenmesini düşürmektir lakin size hızdan kaybettireceği gibi
tam bir temiz çıktı da sunmayabilir.
İpucu 4: Milin dişleri arasındaki mesafeye dikkat edin. Tarantula’da kullanılan mil 2 mm
aralıklara sahip. Eğer 8 mm alırsanız hassasiyetiniz değişir, bunu yazılımdan
ayarlayabilirsiniz fakat 2 mm’de yakaladığınız hassasiyeti kaybedersiniz. Bunun yanında z
dalgalanması (wobbling) 8 mm’de daha geniş bir alana yayıldığından daha az olacaktır.

Rulmanlar ve Tekerler

Üstte Tarantula’nın rulman tekerlekleri. Altta

da lineer ve standart tipte rulmanlar (bearings).
Rulman dediğimiz eleman, içi ve dışı birbirinden bağımsız olarak dönebilen mekanik
parçadır. Bir rulmanda ya iç halka sabittir dış halkanın bundan bağımsız olarak dönmesi
beklenir ya da dış halka sabittir ve iç halkanın bundan bağımsız olarak dönmesi beklenir.
Rulmanın kalitesi, sürtünmenin az olması ve hareketin kolay olması açısından önemlidir. Aksi
takdirde bir karşıt kuvvetle karşılaşırsınız ve bu çıktıyı bozar, ayrıca sürtünme seslerine neden
olur.

Tarantula, milli ve rulmanlı sistem yerine tekerler kullanıyor. Bu durum sesi ciddi anlamda
azaltıyor. Fakat tekerleri de rulman olarak düşünebilirsiniz. İç kısımdan eksene civata ile bağlı
iken, dış kısımdaki teker dönüyor. Bazı 3D yazıcılarda, eksenler miller üzerinde hareket eder
ve bu miller rulmanlar aracılığı ile profile bağlanır.

İpucu 1: Genellikle 608zz rulmanı kullanılır. Rulman alırken kaliteli bir rulman almaya özen
göstermenizde fayda var. Aksi takdirde aşırı bir ses üretimi olabilir. Bu da sürtünme olduğu
ve rulmanın verimli çalışamadığı anlamına gelir.
İpucu 2: Her ne kadar rulman kullanan yazıcılar olsa da, eksenleri rulman içerisinde hareket
eden mille kontrol edenler, daha sonraları kızaklı sisteme geçmek istemektedir. Miller
karşılıklı iki paralel hat olarak kullanılmasına karşın yine de biraz esnemeye müsait bir
mekanik yapıya sahiptir. Bu sebeple ne kadar az rulman kullanıp daha iyi bir çözüm
üretebiliyorsanız, o kadar iyi bir yazıcınız olur diyebiliriz. Fakat bu demek değildir ki rulman
kullanan yazıcılar kötüdür. Rulman kaçınılmaz mekanik parçanız olacak.
İpucu 3: Rulmanların çok çeşitli tipleri bulunur. Bazı yazıcı modelleri altta kızak kullanır.
Tarantula’da tekerlekler sigma profil etrafında dönerken kayışla çekilmektedir. Fakat bazıları
da milli ve kızaklıdır. Bu kızaklar silindirik olabileceği gibi ray şeklinde de olabilir. Silindirik
olanlar için yukarıdaki silindirik tipte rulmanlar kullanılır. Biraz uzun bir model olması stabil
bir ray için gereklidir. LM8UU 24 mm uzunluğunda olduğundan genellikle bu yeterlidir.
Fakat biraz daha fazlasını istiyorsanız aynısının 45 mm olan LM8LUU modelini de
kullanabilirsiniz. Kısa olanlar ise genellikle 608zz modelidir ve stabilizasyon yerine daha çok
hareketli parçanın geçeceği yerlerde tercih edilir.
Eğer rulmanlara yabancıysanız ve ne olduğunu anlamadıysanız size son zamanlarda popüler
olan stres çarklarını hatırlatmak istiyoruz. Stres çarklarında yer alan ve dönmeyi sağlayan
parça rulmandır.

Kaplin (Coupling)
 Bir esnek kaplin, aralardaki kesim boşlukları
sayesinde aşağı yukarı ve yanlara doğru esneyebilir.
İngilizce dilinden doğrudan dilimize geçmiş bir kelimedir, orijinali “coupling” ya da
“coupler” olarak geçer. Aslında taşıdığı anlam birleştirici, bağlayıcıdır. Çeşitli tipleri bulunur,
bunlara zamanla aşina olacaksınız. Tevo Tarantula’da bir tek yerde kullanılır, o da Z
ekseninde mil ile step motoru birbirine bağlar. Step motor ucu kısmındaki giriş daha ufak, mil
kısmındaki giriş daha kalındır (8 mm). Yan taraflarında yer alan altlı üstlü ve doksan
dereceyle duran toplamda 4 ince vida tarafından sıkıştırılır.

İpucu 1: Genellikle burada yanlış bir bağlantı yapılıyor. Step motorun milinin bir tarafı
düzdür, silindirik kısım pahlanmıştır. Vidalardan birini buraya denk gelecek şekilde
sıkıştırmaya özen gösterin ve vidaları güçlü bir şekilde sıkın.
İpucu 2: Eğer motorun mili ile Z ekseni mili kaplinin içerisinde birbirine değerse, esnek
kaplin işlevini verimli bir biçimde gerçekleştiremez. Temastan ötürü bütün bir parçaymış gibi
davranıp esnemeyi engeller. Aralarında biraz fakat çok fazla değil, boşluk olduğundan emin
olun.
İpucu 3: Z eksenindeki bantlanmayı yok etmek için ve eksende bir şeye takılma durumunda
alete zarar vermemek için genellikle “Oldham coupler” önerilir. Bunu Thingiverse üzerinden
bulabilir ve yazıcınızdan çıkartarak monte edebilirsiniz. Arasına gres yağı sürmeniz
hareketinin gerçekleşebilmesi açısından önemlidir. Muhakkak yapılması gereken
güncellemeler listesinde yer almaktadır. Fakat büyük bir kesim de z bantlanmasını (wobbling)
engellemediğini söyler; ki bu doğrudur. Eğer miliniz düzgünse ve bağlantılarınız doğru
şekilde yapıldıysa zaten z ekseninde sorun yaşamazsınız. Oldham sadece bunu engeller fakat
takılma durumundan koruduğundan dolayı yine de öneriyoruz.
İpucu 4: Esnek kaplin, step motorla mili birbirine bağlayan esnek bir yapıya sahip. Bu
demektir ki, eğer bir zorlanma durumuyla karşılaşırsa esneyecektir. Bu da sonucunuzu
olumsuz etkiler. Bu sebeple bazı kişiler, motorları yukarıda değil de aşağıda kullanır (inverted
z). Böylelikle yük kaplinin üzerine binerek esnemesini engeller.

Köşe Elemanları (Brackets)

 Bir Tarantula kullanıcısının yaptığı
geliştirmeler. Profil etrafındaki siyah parçalar orijinal akrilikler, turuncular ise kendi
bastıkları.
Köşe elemanları akrilik, plastik, alüminyum gibi çeşitli tipte materyalden yapılabilen, sigma
profilleri yani yazıcının iskeletini birbirine bağlayan parçalardır. Profiller arasında her ne
kadar vida bağlantıları olsa da, yazıcının hareketi sırasında bu profiller sallanır. Sallantıyı
engellemek için olabildiğince sert ve esnek olmayan köşe elemanları, yazıcının profillerini
birbirine bağlar. Tevo Tarantula ile gelen parçalar akrilikten yapılmadır. Akrilik her ne kadar
katı bir materyal olsa da esnektir. Bu sebeple değiştirilmesi önerilir.

İpucu 1: Yazıcınızı aldıktan sonra yapılması gereken ilk güncelleştirmeler bu köşe

elemanlarının yerine daha iyilerinin basılmasıdır. Thingiverse üzerinde “brackets” adı altında
aratarak ilgili tasarımları bulabilirsiniz. Yalnız basmadan önce bir test yaparak, ölçülerin size
tam oturup oturmadığını kontrol etmenizde fayda var.
İpucu 2: ABS, PLA’ya göre daha sert bir yapıya sahip olduğundan mümkünse bu parçaları
ABS ile basın. Daha iyi bir çözüm bu parçaları alüminyumdan yaptırmaktır. Elbette böyle bir
şansınız varsa, alüminyumu tercih etmenizi öneriyoruz. Fakat uygun kalınlıkta olmasına özen
gösterin aksi takdirde o da esneme yapabilir.
İpucu 3: Pul (washer) kullanmaya özen gösterin. Her vidanın altında muhakkak bir pul
olmalı, aksi takdirde elemanlara da zarar verebilirsiniz ve muhakkak her deliği doğru bir
şekilde vidalayın ve sıkıca bağlandığından emin olun. Aksi takdirde köşe elemanını taksanız
bile yeterli mukavemeti sağlayamayabilirsiniz.

Anakart (Motherboard)
 Tevo Tarantula’nın kullandığı anakart ve
üzerinde yer alan 40mm fan.
Yazıcı üzerindeki tüm elektronik elemanların bir yazılım aracılığıyla kontrol edilmesi gerekir.
Bu sebeple tüm devreyi kontrol eden bir anakart bulunur. Şu ana kadar bahsettiğimiz tüm
elektronik elemanların bu anakart üzerinde bir bağlantısı vardır: Dört step motor girişi, bir
sıcaklıkölçer girişi, seramik ısıtıcı girişi, sıcak yatak girişi, fan girişleri, enerji girişi, USB
girişi… Gerekli komutlar yazılım tarafından elektronik elemanlara bu kart üzerinden
gönderilir. Genellikle MKS Base V1.4 kartı kullanılmaktadır. Elbette Raspberry Pi, Arduino
gibi mikrokontroller de kullanmanız mümkün.

İpucu 1: Oldukça fazla sayıda kablo buraya bağlandığından bir kablo yönetimi planına
ihtiyacınız olacak. Aksi takdirde yazıcı hareket ederken sağda solda bulunan kablolar bir
şeylere takılıp ciddi sorunlara sebep olabilir. Bağlantılar kötü olursa bağlantı yerleri eriyerek
yangına sebebiyet verebilir. Bu yüzden bağlantı işini çok ciddiye almanızı öneriyoruz.
İpucu 2: Aynı zamanda üzerinde yer alan bazı elektronik elemanlar oldukça fazla ısı
üretmektedir. Eğer burayı bir fanla soğutamazsanız, bir süre sonra bu elemanlar eriyecektir.
Böyle bir durum kartı mahvetmekle kalmaz, yangına da sebebiyet verebilir. Bu sebeple
anakartı muhakkak “en az” bir fanla soğutmalısınız. Ben yedek olarak her duruma karşı iki
farklı fan kullanmanızı öneriyorum.
İpucu 3: Eğer elektronik ve yazılım bilginiz yeterli düzeydeyse, ilgili elemanların ya da
anakartın sıcaklığını ölçerek, belirli bir sıcaklığın (tehlikeli bir sıcaklığın) üstüne çıkma
durumunda bir röle ile sistemin kapatılmasını sağlayabilirsiniz. Böylesi çok daha güvenli
olacaktır.
İpucu 4: Firmware buraya yüklenir. USB aracılığıyla bilgisayarınızdan Arduino IDE
arayüzünü kullanarak yükleme yapabilirsiniz. En çok kullanılan firmware Marlin’dir.

Ekran Göstergesi (Display)

 Tevo Tarantula’nın da kullandığı butonlu
ekran.
Yazıcıdan çıktı almak için dilimleyiciden geçirdiğiniz parçayı SD kart ile bu ekran
göstergesine takıyorsunuz. Anakart ile bağlantılı olan bu gösterge üzerinden, yazıcının
ayarlarını yapabilirsiniz. Yazma komutunun verilmesi, sıcaklıkların ayarlanması, eksenlerin
hareketi gibi temel işlevleri gerçekleştirmek için kullanılsa da, ivmelenme gibi çeşitli
parametre ayarları da buradaki ekran sayesinde yapılıyor.

Üzerinde bir döner butonu bulunan ekranda butona basarak menüler arasında geçiş
yapabiliyor ve butonu döndürerek menülerde aşağı yukarı gidebiliyor ya da değerleri artırıp
azaltabiliyorsunuz.

İpucu: Çeşitli türde ekranlar bulunuyor. Bunlar butonlu sıradan LCD’ler olduğu gibi, daha
yüksek çözünürlüğe sahip telefon ekranı gibi ekranlar da olabilir. Hatta biraz daha yüksek
fiyatlara dokunmatik, büyük ekranlarla bunu değiştirmeniz mümkün. Tek ihtiyacınız olan
anakartınızla uyumlu bir model bulmak. Tarantula MKS Base modelini kullandığı için, bu
modele uygun dokunmatik ekranlar için “MKS touch screen” diye arama yapmanız yeterli.

Güç Kaynağı

Bir güç kaynağı.

Güç kaynağı en kaba tanımıyla, elektroniklerin çalışması için gerekli gücü sağlayan
elemandır. Aslında kendisi de başlı başına elektronik bir elemandır. Fakat prizinizden elde
ettiğiniz elektrik 220V alternatif akımdır lakin yazıcıların çoğu 12V veya 24V doğru akımla
çalışır. Güç kaynağı bu ikisi arasında bir dönüşüm yapar. İhtiyacınız olan güç kaynağını,
kullandığınız elemanların kullanacağı voltaja ve ampere göre belirlemeniz gerekir. Tevo
Tarantula’da güç kaynağı 12V 25A düzeyindedir. Aynı zamanda başka ülkelerde evlerdeki
voltaj 110V olabildiği için üzerinde 110V ile 220V arasında geçişi sağlayan bir switch
bulunur, bunu doğru ayarlama dikkat edin.

İpucu 1: Güç kaynakları genellikle metal kasalar şeklindedir. Yazıcınızla bastıracağınız bir
kutu içerisine yerleştirmeniz, oluşacak sorunları engellemek adına oldukça önemli. Bunun
için, açma kapama tuşu bulunan güç kaynağı girişlerinden alıp takmanızı öneriyoruz.
Böylelikle kontrolü daha kolay sağlayabilirsiniz. Ayrıca bunlarda sigorta bulunduğundan,
fazla akımın zarar vermesi durumundan da kaçınabilirsiniz.
İpucu 2: Bağlantıları yaparken dikkatli olun. Temiz bir bağlantı yapmak oldukça önemli.
Kabloların uçlarına kablo pabucu takmanız bağlantıları kolaylaştıracaktır. Aynı zamanda
birçok kişi, güç kaynağından anakarta olan bağlantının klemens ile değil, doğrudan karta
lehim yoluyla yapılmasını önerir. Çünkü kötü bağlantı durumunda klemensler eriyerek karta
zarar verebilir, yangın çıkartabilir.
 

Diğer Mekanik Parçalar

Yazıcıdaki tüm bu elemanların bir araya getirilebilmesini ve iskeletin elbette ayakta

durabilmesini sağlayan diğer mekanik parçalar bulunur. Bunların vida, somun, civata, naylon
boşluk gibi parçalar olduğunu biliyoruz. Lakin bir diğer önemli husus da sadece vidayı alıp
takmak değil, doğru vidayı takmaktır. Genellikle M3, M4 ve M5 civata ve somunlar
kullanılmaktadır.

Sigma profillerin yapısı M4 tırtıl somun (T somun) kullanmak için uygundur. Buraya giren
tırtıl somun, civata sıkıldığında içeride dönerek sıkışmaktadır. Böylelikle sigma profile tırtıl
somun kullanarak birçok parçayı bağlayabilirsiniz. Sigma profilleri birbirine bağlamak için de
yine metal köşe elemanları tercih edilir. Tüm bunları yaparken uygun Allen anahtarlarına
veya tornavida setine ihtiyacınız olacak. Tevo Tarantula ile bunlar size gönderiliyor.

İpucu 1: Civataları takarken önlerine muhakkak pul yerleştirin. Aksi takdirde,

akriliğe/plastiğe/metale zarar verebilirsiniz. Pullar yüzey alanını artırarak uygulanan basıncı
azaltır. Ayrıca daha iyi bir kavrayış sağlar.
İpucu 2: Tırtıl somunları yerleştirirken iç kısımda döndüklerinden emin olun. Aksi takdirde
yuvalarından çıkabilirler.
İpucu 3: Tarantula’da tekerlerin sigma profile oturması için merkezcil olmayan somunlar
(eccentric nuts) kullanılmaktadır. Bunlarda civata somunun ortasından değil, biraz kenarından
geçer. Tekeri profile yerleştirdikten sonra somunu çevirdiğinizde, civata kısmı profile
yaklaşarak tekerin yuvaya oturmasını sağlar. Bu somunları doğru kullandığınıza emin olun.
Serbest bir şekilde hareket ederken tüm tekerler rahatlıkla dönmelidir.
İpucu 4: Naylon boşluklar (nylon spacers) kayışın oturduğu dişlilerin etrafında da bulunuyor.
Eğer bunları çok sıkarsanız dişli rahatlıkla dönemez (kayış üzerinden kaydığı için fark
edemeyebilirsiniz). Eğer çok gevşek olursa da dişlinin sağa sola hareket etmesine ve çıktıda
kusurlar olmasına sebep olabilir. Uygun sıkıştırma miktarı ne hareketi kısıtlamalı ne de
hareketi serbest bırakmalıdır.
Yazıya ilk etapta aklımıza gelenleri fakat çoğunlukla başlangıçta ihtiyacınız olandan fazlasını
ekledik. Zaten bunların bir kısmını eğer mekaniğe hakimseniz, zamanla tecrübe ederek siz de
göreceksiniz. Fakat yazıcınızı kurdukça bu listeye, özellikle ipuçları kısmına dönüp tekrar
bakacağınızı düşünüyoruz. Bazen çok ufak anekdotlar, çok önemli değişikliklere sebep olup,
saatlerinizi kurtarabilir. Keyifli yazmalar!
Ögetay Kayalı

Geleceği 3D yazıcılar kuracak

27.06.2017 - 01:32Güncelleme: 27.06.2017 - 01:44

3D ile yeni hayat... Yazı dizisinin birinci bölümünde 3 boyutlu baskı

teknolojisinin gelişimiyle bizi bekleyen yenilikler anlatılıyor

“Dünya artık bildiğimiz gibi olmayacak” demişti 3D yazıcının yaratıcısı Chuck

Hull yazıcıdan çıkardığı ilk ürününü avuçlarına aldığında...

Öyle ya; yıllar önce bir yazıcıdan terlik ya da protez el çıkacağını söyleseler, hayal
gücü yüksek bir senaristin kaleminden çıkan harikulade bir bilimkurgu filmi diye
düşünürdük.

Oysa kısa süre içinde mesele yazıcıdan terlik, fincan çıkarmanın çok çok ötesine
geçecek, sağlık sektörüne olan katkısıyla adeta teknolojik bir devrim halini alacaktı.
Eli olmayan bir engelliye protez el bir yazıcıdan çıkacaktı örneğin. Dahası,
Mars’taki ev projelerinde bile üç boyutlu yazıcılardan yararlanılacağı açıklanacaktı.
Kısaca, Hull’un “Dünya artık bildiğimiz gibi olmayacak” sözü böylece kısa sürede
doğrulandı.

Gazete Habertürk'ten Ümran Avcı'nın haberine göre, 3 boyutlu baskı teknolojisi

artık eğlence aracı olmaktan çıkarak çok daha büyük işlere imza atıyor. Peki bu iş
nereye gidecek? En basitinden, yakın gelecekte çocuklar istediği oyuncağı kendisi
yazıcıdan çıkaracak.

“Fırından yeni çıktı” lafı gerilerde kalacak, “3D yazıcıdan az önce aldık” denilecek
ve bir anlamda teknolojiyi yiyor olacağız...

Evlerimizi 3D yazıcılardan çıkan objeler süsleyecek mesela. Ama en önemlisi

şimdiden kendini göstermeye başlasa da yakın gelecekte etkisini daha fazla
hissettiğimiz alan sağlıkta olacak.

3D yazıcılardan çıkan kişiye özel protezler hızla artacak. Yazılı ve görsel medyada
bundan böyle “3D yazıcıdan çıkan biyonik el, yapay doku” gibi haberleri daha sık
göreceğiz. Geleceği 3D yazıcılar kuracak aslında. Bu yazı dizisinde 3 boyutlu
yazıcılarla ilgili gelişmeleri dünya ve Türkiye üzerinden takip edip aktaracağız.
Sektörde söz sahibi isimlerle yaptığımız röportajlardan 3 boyutlu yazıcıların
getirdiği teknolojik yenilikleri öğreneceğiz. Teknolojideki 3 boyutlu gelişmeleri
merak ediyorsanız buyurun...

‘DÜNYA ARTIK BİLDİĞİMİZ GİBİ OLMAYACAK!’

Tarih 9 Mart 1983. Uzun bir süredir 3D yazıcı üzerine çalışan Chuck Hull, sonunda
büyük buluşunu gerçekleştirmişti ve bu sevinci eşiyle paylaşmak istiyordu. Gece
yarısı heyecanla eşini aradı. Yatmaya hazırlanırken vakitsiz çalan telefon,
Anntionette Hull’u tedirgin etti. Endişeyle telefonun ahizesini kaldırdı. Karşısında
içi içine sığmaz bir ses tonuyla Chuck Hull “Hemen laboratuvara gel!” dedi.

Bayan Anntionette, üzerindeki pijamaları çıkardı, aracına atlayıp eşinin geceleri

çalıştığı mekâna gitti. Devamını kendisinden dinleyelim:

“Yatmak için hazırlanırken Chuck hâlâ çalışıyordu. Telefondaki oydu. Yanına

çağırınca yataktan zıpladım, arabaya bindim ve dünyada ilk 3D objeyi görmek için
laboratuvara gittim. Yaptığı şey avuçlarının içindeydi. ‘Ve yaptım!’ dedi. ‘Dünya
artık asla bildiğimiz gibi olmayacak’ diye devam etti. Ondan sonra güldük ve
ağladık. Ve bütün gece geleceği hayal ettik.”

İLK AMELİYAT YAPIŞIK İKİZLERE

Hull çifti o gece geleceği nasıl hayal etti bilemiyoruz ama Hull kısa sürede
sevindirici haberleri ABD Teksas’taki WillFord Hall Hastanesi’nden aldı.
Teksas’taki çocuk hastanesinde yapışık ikizlerin ayrılmasını gerçekleştirecek olan
ameliyatta, 3D yazıcılardan yardım alındı. Hekimler, ayırma sonrasında ikizlerden
yalnızca birisinin yürüyebileceğini tahmin etti. Yanılma payına ve risklere karşı 3D
yazıcı ile kemik yapısının modellemesi oluşturuldu.

Bu modelleme sayesinde çok hassas olan bir ameliyat sıfır hatayla sonuçlandı.
Başarıyla ayrılan ikizlerden ikisi de yürüyebiliyordu.
Hull bu haberi sevinçle karşıladı:

“İkizleri ayırmak gerçekten çok zor bir ameliyattı. Ve benim buluşumun ilk defa
böyle bir ameliyatta kullanılması bana çok dokundu.” Barack Obama da ABD
Başkanı olduğu dönemde 3D yazıcıyı “Geleceğin sanayi devrimini yaratacak
teknoloji” diye tanımladı.

PAZAR BÜYÜKLÜĞÜ

Yıllık yüzde 23.7 büyüme

2015: 5.9 milyar dolar

2020: 21 milyar dolar

2025: 49 milyar dolar

NASIL ÇALIŞIYOR?

Hull 1984 yılında 3D yazıcının patentini aldıktan sonra geçen ilk 30 yıl içinde pek
çok şey değişti gerçekten. Tıpta birçok müjdeli gelişme yaşandı. Bu gelişmelere
geçmeden önce bundan sonra olabilecekleri hayal edebilmek için birlikte 3D yazıcı
teknolojisine daha yakından bakalım...

3D yazıcı görüntü itibarıyla fotokopi makinelerine benziyor. Tabii farklılıkları var.

3D yazıcılar; dijital modellerinizi 3 boyutlu katı modele dönüştürebileceğiniz
teknolojidir. Çalışma prensibini en basit haliyle şöyle açıklayabiliriz: Cihaz, objeleri
3 boyutlu olarak yazdırıyor. Figürlerden mimari maketlere, icatlara hatta plaj terliği
ya da ayakkabı gibi ürünlere kadar istediğiniz her şeyi elde edebiliyorsunuz.
Oyuncaklar, bileklikler, telefon kılıfları vs. Bir yazılım sayesinde bilgisayarınızda
tasarladığınız objelerin gerçek modelini elde ediyorsunuz.

Eğer bu konuda kendinizi yeterli hissetmiyorsanız o da sorun değil, çünkü

internetten ücretsiz 3D tasarımlar indirebiliyorsunuz. Fotokopi makinesine nasıl
kartuş konuluyorsa, 3D yazıcılara da kartuş yerine özel 3D yazıcı hammaddesi
ekleniyor. 3 boyutlu yazıcı bir merdane aracılığıyla ince bir tabaka toz besleme
kabından yazıcının yapım çemberine taşınıyor.

Bu toz belli bir sertlik ve esneklik derecesine sahip olması gereken bazı kimyasal
plastiklerin bileşiminden oluşuyor. Plastik, kauçuk, metal gibi. Sonra bu
modellemeyi 3D yazıcıya gönderip malzemeyi de seçerek seçtiğiniz objenin 3
boyutlu yazılımını alabilirsiniz. 3 boyutlu yazıcı fiyatlarına gelince; 2 bin ile 5 bin
dolar arasında değişiklik gösteriyor. Profesyonel yazıcıların fiyatı ise 300-400 bin
dolarlara kadar çıkıyor.

AVANTAJLARI

Kişiselleştirilebilir: ürünler: 3D yazıcılarla kişiye özel ürünler üretmek mümkün.

Örneğin dişçilik alanında 3D yazıcılarla kişiye özel implantlar yapılıyor.

Düşük üretim maliyeti: Düşük adetlerdeki üretimlerde 3D yazıcılardaki üretim

maliyeti oldukça uygun.

Tasarımsal özgürlük: Geleneksel üretim yöntemiyle üretilmesi mümkün olmayan

objeler, 3D yazıcılarla kolaylıkla üretilebilir.

KULLANILDIKLARI SEKTÖRLER:

Medikal, mimari, savunma sanayii, otomotiv, mühendislik, endüstriyel tasarım,

mücevher.

KULLANILAN MADDELER

Plastik, polimer, metal, cam, kök hücre, wax, çikolata, kumtaşı.

3D YAZICI İLE YENİ ÇENESİNE KAVUŞTU

3D yazıcıların sağlık alanında kullanılmasıyla hayat kurtaran çözümler ortaya çıktı.

ABD’de hastalığı nedeniyle çenesini kaybeden yaşlı bir adama yazıcı ile yepyeni
bir çene üretildi. 1998 yılında dil kanseri teşhisi konulan ve birçok tedavi gören
Shirley Anderson, göğsünden alınan kas kütlesinin de başarılı olmamasıyla ne
yazık ki çenesini kaybetti. İlerleyen yıllarda maske ile hayatına devam eden yaşlı
adama çözüm, teknolojinin en büyük nimetlerinden olan 3D yazıcılardan geldi.
Indiana Üniversitesi Tıp Fakültesi doktorlarından Travis Bellichi, yaptığı
açıklamada, Anderson’ın yüz kalıbını alarak yeni çenesini tasarladıklarını ve
ardından 3 boyutlu yazıcı ile baskı aldıklarını belirtti. Protez çenenin dış görünüş
itibarıyla mümkün olduğu kadar doğal gözükmesi için bağlantı bölgelerinde özenle
çalıştıklarını dile getiren Bellichi ve ekibi, sonuç itibarıyla ortaya muazzam bir iş
çıkarmayı başardı.

3 BOYUTLU YAZICIDAN KAFATASI

3D yazıcılarla ilgili bir başka sevindirici haber de Hollanda’dan geldi. Yazıcı, 22

yaşındaki bir Hollandalı kadın için kafatası üretiminde kullanıldı. Nadir görülen
hastalığı nedeniyle kafatası olması gerekenden üç kat daha kalın (1.5 santimetre
olması gerekirken 5 santimetre civarında) olan ve bu nedenle oluşan fazla basınçla
şiddetli baş ağrısı ile hareket ve görme bozuklukları yaşayan hasta, Utrecht
Üniversitesi Tıp Merkezi bünyesinde yapılan 23 saatlik bir operasyonla sağlığına
kavuştu. Genç kadın, 3 boyutlu yazıcıyla üretilen kafatası sayesinde günlük
hayatını ağrı ve denge sorunları ile görme bozukluklarından kurtulmuş halde
sürdürebiliyor.
AY ÜSSÜ ÜRETİLECEK

3 boyutlu baskı teknolojisi, zamanla eğlence aracı olmaktan çıkarak çok daha
büyük işlere imza atmaya başladı. Özellikle tıp dünyasından gelen müjdeli
haberleri yazılı ve görsel medyada sıklıkla görmeye başladık. Sağlık dünyası,
biyolojik materyal kullanarak 3D yazıcılar geliştiriyor. Kalp, kulak, kemik, doku
geliştirmek için çalışıyorlar. Hatta şimdilik birkaç ay yaşayabilen böbrek bile
geliştirildi. Elbette sadece tıp değil... Uzayda çalışacak 3D yazıcı bile geliştirildi.
Böylece Ay üssü üretmeyi hedefliyorlar. Her şeyi bırakın bir kenara; 3D yazıcı ile
yeni 3D yazıcı üretiyorlar.

3D YAZICI TARİHİ GELİŞİMİ

1984: 3D yazıcının patenti alındı.

2008: Açık kaynak kodlu masaüstü 3D yazıcı geliştirildi.

2012: Organovo, 3D yazıcı ile böbrek bastı.

2012: 3D yazıcı ile otomobil üretildi.

2015: NASA, uzayda 3D yazıcı ile üretim yapmaya başladı.

2016: Adidas, 36 yazıcı ile ayakkabı tabanı üreteceğini açıkladı.

2016: New Balance, tabanını 3D yazıcı ile ürettiği ayakkabısını piyasaya sürdü

YARIN: 3D YAZICI TÜRKİYE’DE DE HIZLA YAYGINLAŞTI / 3D KULAK

TAMAM, SIRADA KARACİĞER VAR / 3D İLE İNSAN ÖMRÜ UZAYACAK
GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ