Lisabonska strategija

Na sastanku Evropskog vijeća, održanome u

martu 2000. godine u Lisabonu, čelnici vlada i
država članica Europske unije postigli su
dogovor o zajedničkom strateškom cilju prema
kojem bi EU do 2010. godine trebao postati
najkonkurentnija i najdinamičnija ekonomija
svijeta utemeljena na znanju, te sposobna za
održivi ekonomski rast, s najvećom stopom
zaposlenosti i snažnom ekonomskom i socijalnom kohezijom. Radi postizanja tog
cilja usvojena je tzv. Lisabonska strategija, odnosno Lisabonska agenda, s
programom koji povezuje kratkoročne političke inicijative te srednjoročne i
dugoročne gospodarske reforme. Ta se strategija, koja je razvijana na sljedećim
sastancima Europskog vijeća, zasniva na tri segmenta – ekonomskom, socijalnom i
ekološkom.

Ekonomski segment

Ekonomski segment priprema tranziciju ka konkurentnoj, dinamičnoj ekonomiji

zasnovanoj na znanju. Akcenat je na potrebi za stalnim prilagođavanjem
promjenama u informacionom društvu i u podsticanju razvoja i istraživanja.

Socijalni segment

Socijalni segment je fokusiran na modernizaciju evropskog socijalnog modela. To

se postiže ulaganjem u ljudske resurse i suzbijanjem socijalne isključenosti. Od
država članica se očekuje da investiraju u obrazovanje i obuku i da sprovedu
aktivnu politiku zapošljavanja, što olakšava put ka ekonomiji zasnovanoj na
znanju.

Ekološki segment

Sektor zaštite životne sredine koji je naknadno usvojen na sastanku Evropskog

savjeta u Geteborgu u junu 2001. godine, ukazuje na činjenicu da ekonomski rast
treba uskladiti sa racionalnom upotrebom prirodnih resursa.
 Ciljevi Lisabonske strategije

Prema Lisabonskoj strategiji, jačanje konkurentnosti Unije temelji se na osam

ciljeva:

1. na široj i efikasnijoj upotrebi novih informacionih tehnologija

2. na stvaranju evropskog prostora za istraživanje i inovacije
3. na dovršetku izgradnje jedinstvenog unutrašnjeg tržišta EU
4. na stvaranju učinkovitih i integriranih financijskih tržišta
5. na jačanju preduzetništva unapredjenjem i pojednostavljivanjem
regulatornog okruženja preduzeća
6. na jačoj socijalnoj koheziji utemeljenoj na podsticanju zapošljavanja
7. na unapređenju vještina i modernizaciji sistema socijalne zaštite
8. na održivom razvoju koji bi osigurao dugoročan kvalitet života

Prioriteti Lisabonske strategije

1. Učiniti Evropu atraktivnijim mjestom za ulaganje i rad

 proširiti i produbiti unutrašnjee tržište

 osigurati otvorena i konkurentna tržišta unutar i izvan Evrope
 poboljšati vuropsku i nacionalnu regulativu
 proširiti i poboljšati evropsku infrastrukturu

2. Osigurati znanje i inovacije za rast

 povećati i poboljšati ulaganja u istraživanja i razvoj

 potaknuti inovacije, primijeniti ICT i održivo iskorištavati resurse
 pridonijeti snažnoj evropskoj industrijskoj bazi

3. Stvoriti veći broj radnih mjesta te bolja radna mjesta

 poboljšati prilagodljivost radnika i preduzeća te fleksibilnost tržišta

rada
 više ulagati u ljudski kapital boljim obrazovanjem i usvajanjem
vještina.
 Ključni mislioci strategije

Mislioci na čijim je radovima počivala Lisabonska strategija tj. oni koji su

učestvovali u njenom stvaranju su:

 Maria João Rodrigues

 Christopher Freeman
 Bengt-Åke Lundvall
 Luc Soete
 Carlota Perez
 Manuel Castells
 Giovanni Dosi
 Richard Nelson

Završna recenzija

Švedski premijer Fredrik Reinfeldt je 2009. godine priznao: Čak i ako je postignut
napredak, mora se reći da je Lisabonska strategija bila neuspješna.

Navodni neuspjeh Lisabonske strategije široko su komentarisali u vijestima i lideri

država članica. Španski premijer Jose Luis Rodriguez Zapatero istakao je da je
neobvezujući karakter Lisabonske strategije doprinio neuspjehu i da bi ovu lekciju
trebalo uzeti u obzir u novoj strategiji Evropa 2020.

Zvanična procjena Lisabonske strategije obavljena je u martu 2010. godine na

Evropskom samitu, gde je takođe pokrenuta nova strategija Evropa 2020.