Cadangan Jawapan
BAB 5 METABOLISME DAN ENZIM
Praktis Formatif 5.1
1 Enzim tripsin tidak disintesis maka pencernaan
protein menjadi perlahan.
2 Ini kerana suhu optimum bagi enzim ialah
37 0C.
3 pH 1.5–2.5
4 Sukrase
Praktis Formatif 5.2
1 Enzim diekstrak daripada sumber semula jadi
seperti bakteria ataupun dihasilkan secara sintetik
di kilang.
2 Melalui teknologi imobilisasi enzim, enzim
ditetapkan dalam bahan lengai yang
memudahkannya melawan pengaruh
perubahan faktor seperti suhu dan pH dan ini
membolehkannya bertindak pada kadar maksimum.
3 Teknologi imobilasi enzim digunakan dalam industri
yang menghasilkan sirap jagung berfruktosa tinggi,
hidrolisis pektin dan biodiesel.
Praktis Sumatif 5
1 Untuk melembutkan daging.
2 Epal mengandungi sejenis enzim yang menukarkan
tisu epal menjadi perang selepas dikupas dan
dibiarkan untuk seketika. Sekiranya epal dididihkan,
enzim tersebut ternyahasli menyebabkan epal tidak
bertukar menjadi warna perang.
3 (a) Enzim selulase menguraikan dinding sel
rumpai laut dan mengasingkan agar-agar
yang terkandung dalamnya.
(b) Lipase digunakan dalam pembuatan keju.
4 (a) Tindak balas enzim adalah spesifik. Bentuk
tapak aktif enzim tidak berubah selepas tindak
balas berakhir.
(b) Molekul substrat mempunyai bentuk yang
sepadan dengan struktur molekul enzim yang
membolehkan penggabungan berlaku.
Molekul substrat lain tidak akan mempunyai
bentuk yang sepadan dengan molekul enzim.
Oleh itu, enzim tidak boleh bergabung dengan
substrat lain.
(c) (i) Hipotesis mangga dan kunci. Enzim
diwakili mangga manakala substrat
diwakili kunci.
(ii) Tindakan enzim adalah spesifik, iaitu
hanya satu jenis enzim boleh bertindak
dengan substrat tertentu sahaja.
Soalan Esei
5 (a) Enzim yang boleh digunakan dalam
pemprosesan daging ialah protease. Protease
membantu melembutkan daging. Enzim yang
boleh digunakan dalam pemprosesan ikan
ialah protease. Protease dapat mengasingkan
isi ikan daripada kulit ikan.
(b) • Enzim ialah mangkin organik yang
mempercepatkan kadar tindak balas kimia
dalam organisma hidup.
• Sifat-sifat enzim yang mempengaruhi
tindakannya:
(i) Enzim sangat peka terhadap suhu.
Setiap enzim berfungsi dengan
optimum dalam suatu julat suhu
nilai tertentu. Suhu terlampau tinggi
menyahaslikan struktur protein enzim
manakala pada suhu rendah, enzim
menjadi kurang aktif.
Biologi Tingkatan 4 1
 (ii) Enzim peka terhadap perubahan pH.
Setiap enzim berfungsi dengan optimum
dalam suatu julat nilai pH yang tertentu.
Sekiranya nilai pH berada di luar julat pH
optimum, enzim akan menjadi tidak aktif.
Misalnya, enzim pepsin bertindak dalam
julat pH 1.5 hingga pH 2.
(iii) Enzim adalah spesifik. Hanya molekul
substrat yang saling berpelengkap dengan
molekul enzim dapat bergabung untuk
tindak balas berlaku.
Sudut Pengayaan
6 Mesin basuh pakaian mempunyai fungsi kawalan
suhu yang tertentu. Suhu yang tinggi akan
menyebabkan enzim dalam serbuk pencuci
ternyahasli. Oleh itu, sekiranya enzim diekstrak
daripada sumber bakteria yang hidup di kawasan
mata air panas, enzim daripada bakteria ini mampu
bertahan pada suhu yang tinggi tanpa ternyahasli.
7 Sianida boleh bergabung dengan salah satu
enzim respirasi sel. Sianida menyebabkan proses
pengoksidaan glukosa terencat dan sel berhenti
berespirasi. Tanpa respirasi sel, seseorang itu
akan mati.
8 Eksperimen:
• Beberapa biji buah epal dikisar sehingga hancur.
• Kuantiti epal yang didapati dibahagikan dengan
sama rata dalam dua bikar yang berlainan, iaitu
bikar A dan bikar B.
2 Biologi Tingkatan 4
• Buah epal yang sudah dihancurkan dibiarkan
selama 30 minit pada suhu bilik bagi
membolehkan perencat enzim yang wujud
secara semula jadi dalam buah epal dioksidakan
kepada bentuk tidak aktif.
• 2 ml air suling ditambah ke dalam bikar A
manakala 2 ml larutan enzim pektinase (iaitu
larutan enzim yang mengandungi selulase
dan hemiselulase) ditambah ke dalam bikar B.
(Pektinase dicairkan sehingga kepekatan 50%
dengan air suling sebelum dicampurkan ke
dalam bikar A.)
• Kedua-dua bikar direndam selama 30 minit
dalam air pada suhu 30 °C.
• Kemudian larutan daripada kedua-dua bikar
dituras ke dalam dua silinder penyukat yang
berlainan.
• Didapati bahawa jus epal yang diperoleh
daripada bikar B adalah 20% lebih banyak
daripada bikar A.