You are on page 1of 53

TRANSLATION

Compiled by
NGUYEN THANH CHUONG M.A
Lecturer in English
“Translation is the process of changing something that is written or spoken into
another language.”

“Translating is reproducing in the receptor language the closest natural equivalent


of the message of the source language, first in terms of meaning and second in
terms of style.” E.A. Nida

“Dịch thuật là tái tạo trong ngôn ngữ tiếp nhận (receptor/ target language) sự tương
đương tự nhiên và gần gũi nhất đối với thông điệp của ngôn ngữ nguồn (source
language); trước tiên là về phương diện ý nghĩa và sau đó là phương diện phong
cách.” E.A. Nida

UNIT 1

NHỮNG BƯỚC CHUẨN BỊ DỊCH TIẾNG ANH


Bước 1: Đọc 1 lần toàn bộ tài liệu

Đọc lướt tiêu đề: lấy được ý chính của văn bản cần dịch

Bước 2: Nhận diện từ, nhóm từ khó dịch


Mục đích của bước này là học theo nghĩa từng văn cảnh chứ không theo nghĩa cố
định.

Bước 3: Sắp xếp lại câu rõ ràng


Mục đích khi nhận diện câu là phân tích thành phần cấu tạo để hiểu chính xác
nghĩa của câu.
Ghi chú lại những câu tiếng Anh khó nhớ hoặc thành ngữ thông dụng. Dựa vào
một vài từ khóa quan trọng trong câu và dịch theo ngữ cảnh

Bước 4: Xác định văn phong của tài liệu

 Văn bản dịch này là trang trọng hay thông thường


 Đối tượng độc giả mà bạn sẽ trình bày là ai.
 Sắc thái ngôn ngữ, văn phong diễn đạt… của bài viết.

Bước 5: Đọc lại toàn bộ bài dịch

 Tìm vấn đề chưa ổn trong từng đoạn văn


 Rà soát các lỗi câu và chỉnh sửa

CHIẾN THUẬT DỊCH


1. Chú trọng ngữ cảnh cụ thể
Hướng đến phong cách dịch tiếng Anh chuyên nghiệp bạn không thể bỏ qua ngữ
cảnh của văn bản. Để dịch theo ngữ cảnh, tốt nhất bạn hãy loại bỏ ngay thói quen
dịch “word for word”.

2. Chú trọng văn hóa đặc thù


Chỉ khi chúng ta hiểu được sự khác biệt về hàm nghĩa văn hoá giữa hai ngôn ngữ,
khi đó ta có thể hiểu được những ẩn ý bên trong câu nói, văn bản truyền đạt.

Nhà ngôn ngữ học Nida Eugene: “Ý nghĩa của từ được quyết định bởi nội dung cú
pháp và nội dung văn hoá”

3. Chú ý những từ hoặc cụm từ khó và thuật ngữ

4. Dịch theo cụm từ & câu


Hãy nhớ một quy tắc: không cần dịch hết tất cả những từ người ta viết hoặc nói.

5. Cần có từ điển tiếng Anh tốt


Ngoài việc nắm vững các mẹo luật cú pháp về văn phạm, người dịch phải hiểu rõ
ngôn ngữ gốc (source language) và ngôn ngữ mục tiêu (target language) về các mặt
như: văn hóa, nếp sống, cách suy nghĩ hoặc cách nhìn một vấn đề v.v…

UNIT 2 NHỮNG PHƯƠNG PHÁP DỊCH


(TRANSLATION METHODS)
There are eight types of translation: word-for-word translation, literal translation,
faithful translation, semantic translation, adaptive translation, free translation,
Idiomatic translation and communicative translation.
1. Phương pháp dịch dựa trên ngữ pháp (Grammar translation)
2. Phương pháp dịch đối từ (Word-for-word translation)
3. Phương pháp dịch bám theo nghĩa đen (Literal translation)
4. Phương pháp dịch thoát ý (Free translation)
5. Phương pháp dịch theo ngữ nghĩa (semantic translation)

6. Phương pháp dịch theo thành ngữ (Idiomatic translation)

7. Phương pháp dịch giao tiếp (Communicative translation)

8. Phương pháp dịch trung thực (Faithful translation) 

9. Phương pháp dịch phỏng (Adaptation translation)

10. Phương pháp dịch vay mượn (Loan translation)

11. Phương pháp dịch tương đương (Quivalence translation)

1. Phương pháp dịch dựa trên ngữ pháp (Grammar translation)


Grammar Translation Method is on of classical method that is used in teaching
foreign language, this method focuses on the grammar rule and words meaning and
do not give attention to the pronunciation of the words.
Phương pháp này khá cơ bản, dựa theo cấu trúc ngữ pháp của ngôn ngự gốc. Muốn
dịch theo phương pháp này thì người dịch cần phải nắm vững các thành tố của một
câu.
Ví dụ: The teacher elected him the monitor.

Chủ ngữ động từ tân ngữ tân ngữ phụ

=> Thầy giáo bầu anh ta làm lớp trưởng.


He gave her a nice hat.
=> Anh ta cho cô ta một cái nón xinh xắn
Principles and techniques of the Grammar Translation Method
1. Grammar rules are presented and studies explicitly. Grammar is taught
deductively and then practiced through translation exercises.
2. The primary skills to be developed are reading and writing.
3. Hardly any attention is paid to speaking and listening skills.
4.Teacher correction is the only way to make students produce the right forms of
the foreign language.
5. The goal of foreign language learning is the ability to understand the texts

writen in the foreign language.


6. Mastering the grammar of the foreign language is essential in order for students

to undestand the written target language.


7. Vocabulary is learnt from bilingual word lists.
8. The mother tongue is used as the medium of instruction.
9. A paramount use of translation exercises is given.

Key facts
Translation ---------------------------------------------------------> Students’ abilily
Memorization of vocabulary and equivalents ----------------> of reading
Memorization of grammar rules --------------------------------> foreign language
Elaborate grammar explanations -------------------------------> literature

2. Phương pháp dịch đối từ (Word-for-word translation)

Word for word translation is the rendering of text from one language to another
one word at a time with or without conveying the sense of the original text.
In translation studies, literal translation is often associated with scientific,
technical, technological or legal texts.
Đây là phương pháp chuyển đổi ngôn ngữ nguồn (source language) sang ngôn ngữ
mục tiêu (target language) bằng cách dịch tuần tự: từ sang từ, vế sang vế và câu
sang câu. Phương pháp dịch này được dùng thấy có sự tương đồng về mặt cấu trúc
câu giữa 2 ngôn ngữ.

Ví dụ:
There is a book on the table. => Có một cuốn sách ở trên bàn.
Chị ấy chơi piano rất hay. => She plays piano very well.
Chú ý: Nếu cứ dịch một cách máy móc mà không nắm vững ngữ nghĩa thì câu dịch
sẽ ngây ngô hoặc tối nghĩa.
Ví dụ: “giữ chân người tài”mà dịch là “keep talent’s legs” thì thật là ngây ngô,
thay vì vậy, cụm từ này nên dịch là “attract and keep talent”
Ví dụ: sleeping child => đứa bé đang ngủ.
Nhưng: sleeping partner => đối tác đang ngủ. ???!!!?
Cụm từ này có thể dịch theo phương thức tương đương (equivalence) là “đối tác
không còn hành nghề”.
(sleeping partner: someone who owns part of a business but is not actively
involved in running it. (From Longman Dictionary of Contemporary English)
umbrella organization => tổ chức dù. ???!!!?
An umbrella organization is an association of (often related, industry-specific)
institutions, who work together formally to coordinate activities or pool resources.
Vậy “umbrella organization” có thể dịch là => tổ chức bảo hộ
Tương tự,
unwritten contract => hợp đồng miệng
sandwich course => khóa học vừa học vừa làm
trà đậm => strong tea (không dịch là dark tea: trà khoẻ)

Ngược lại, khi dịch từ Anh sang Việt ta không dịch là: trà khoẻ

- strong alcohol” => “rượu mạnh” (không dịch là: rượu khoẻ)

- gội đầu => wash one's hair (không dịch là: wash one's head)

- đánh răng => clean one's teeth (không dịch là: beat one's teeth)

- đỡ đẻ => deliver a baby (không dịch là: assist in giving birth)

- xóm chị em ta => redlight district: xóm đèn đỏ (không dịch là: our sisters' hamlet)
3. Phương pháp dịch bám theo nghĩa đen (Literal translation)
Literal translation refers to a method to render of text from one language to another
by following closely the form of the source language.
Phương pháp dịch bám theo nghĩa đen là phương pháp dịch bám sát theo nghĩa
đen trong cấu trúc ngữ pháp, từ vựng của ngôn ngữ nguồn.
Ex: My father put all whole his life – workings in this field.
Cha tôi đã dành cả cuộc đời mình để làm việc trong lãnh vực này.
Ex: She is deaf to all his advice.
Dịch đối từ => Cô ta điếc với tất cả những lời khuyên của anh ta.
Dịch bám theo nghĩa đen => Cô ta lờ đi tất cả những lời khuyên của anh ta.
- This programe is sponsored by Walls.
Dịch đối từ => Chương trình này được tài trợ bởi hãng Walls.

Dịch bám theo nghĩa đen => Chương trình này do hãng Walls tài trợ.

Season's Greetings => Những Lời Chào mừng của Mùa (thay vì "Cung chúc Tân
xuân" hay "Chúc mừng Năm mới")

Body language => Ngôn ngữ thể xác./ Ngôn ngữ cơ thể. (thay vì "Ngôn ngữ cử chỉ
hay " Ngôn ngữ bộ điệu")

Ex: mother tongue => cái lưỡi mẹ???!!!!

Cụm từ này nên dịch là: tiếng mẹ đẻ (= native language)

Chú ý: Nếu cứ dịch một cách máy móc mà không nắm vững ngữ nghĩa thì câu dịch
sẽ ngây ngô hoặc tối nghĩa.
Ex: “He is blue” => Anh ta mầu xanh ???!!!! ( “blue” meaning “sad” in English.)
Ex: Dog that bites. => Chó cắn. ???!!!! (Người đọc sẽ nghĩ: Chó cắn ai/ cái gì?)

Ex: I have a sleep => Tôi có giấc ngủ ???!!!! (Người Việt không ai nói như thế.)
Ý của câu này là: "Tôi buồn ngủ." (I am sleepy.)
Ex: common sense => giác quan / tri giác thông thường ???!!!!
Ý nghĩa của cụm từ này là: “nhận thức thông thường”

Ex: Shadow Cabinet => Nội các Bóng tối ???!!!! (Chẳng hiểu gì cả!)

Cụm từ này nên dịch là: “Nội các đối lập”

Ex: Naked contract => Bản hợp đồng trần truồng. ???!!!!
Cụm từ này nên dịch là: “Bản hợp đồng khống.”

Ex: Tuition fee => Dạy phí. ???!!!! (Tuition = teaching)


Cụm từ này nên dịch là: “Học phí.”

Ex: No guide, no realization.  

Dịch bám theo nghĩa đen => Không thầy đố mày làm nên.

Dịch đối từ => Không có sự hướng dẫn thì không có sự hiểu rõ.

Ex:  Có tiền mua tiên cũng được.

Dịch bám theo nghĩa đen => Money makes many things.

Dịch đối từ => Money can even buy a fairy

Ex: Practice makes perfect. 

Dịch bám theo nghĩa đen => Có công mài sắt có ngày nên kim.

Dịch đối từ => Thực hành tạo nên sự hoàn hảo

4. Phương pháp dịch thoát (Free translation)


Free translation is a method to deliver the intended meaning of the source text
without paying attention to details such as syntax, style and so on of the original
text. Free translation is suitable in case the translation is difficult to be understood
or accepted by the readers or the translation seems not as attractive or powerful as
the original text by approach of literal translation.

Là cách dịch trong đó người dịch thoát ra khỏi ràng buộc của ngôn ngữ gốc, dùng
ngôn ngữ dịch để diễn giải ý nghĩa của bản gốc một cách tự nhiên và phù hợp với
ngữ cảnh, văn hóa của ngôn ngữ dịch. Đây được coi là cách dịch cần có trình độ
thông thạo ngôn ngữ.

Ex: That guy is as poor as a church mouse.


Dịch bám theo nghĩa đen => Anh ta nghèo như con chuột ở nhà thờ”

Hình ảnh con chuột ở nhà thờ thì xa lạ với cách nhìn của người Việt Nam, do vậy
ta nên dịch thoát là: Anh ta nghèo rớt mồng tơi. / Anh ta rách như tổ đĩa.

- The film is beyond any words.


Dịch bám theo nghĩa đen => Bộ phim ở ngoài tầm bất kỳ từ ngữ nào.
Dịch thoát => Bộ phim này không chê vào đâu được.

- I was prepared to dislike Max Kelada even before I knew him. W. S. Maugham
Dịch đối từ => Tôi đã chuẩn bị ghét Max Kelada thậm chí trước khi tôi gặp hắn ta.

Dịch thoát => Nghe tới cái tên Max Kelada là tôi đã thấy ghét rồi.
Or: => Tôi có ác cảm với cái tên Max Kelada.

- Let it be.

Dịch đối từ => Cứ để nó như vậy.


Dịch thoát => Mặc kệ nó / Thây kệ nó / Kệ mẹ (cha, tía) nó.

A rolling stone gathers no moss => Hòn đá lăn thì không bám rêu
Dịch thoát => Một nghề thì sống, đống nghề thì chết / Bá nghệ bá tri vị chi bá láp

- Hitchhiking backpackers
Dịch thoát => Tây ba-lô

5. Phương pháp dịch theo thành ngữ (Idiomatic translation)


Idiomatic translation refers to achieving a target text that sounds natural in the
target language, while idiomatic expressions are idioms or fixed expressions in a
given language.
Idioms can be grouped into five categories of colloquialisms, proverbs, slang,
allusions and phrasal verbs.
Phương pháp dịch theo thành ngữ là cách dịch một thành ngữ tương đương, mang
hình thức khác nhưng có nghĩa tương tự.
Ex: Has the cat got your tongue?
Dịch bám theo nghĩa đen => nghĩa đen là “Bộ con mèo đã lấy mất cái lưỡi của bạn
rồi hay sao?
Dịch theo thành ngữ => Tại sao bạn lại im lặng một cách lạ thường vậy?

Ex: Carry coals to Newcastle.

Dịch đối từ => Chở than đá về Newcastle.

Dịch theo thành ngữ => Chở củi về rừng.

(Newcastle là thành phố ở Anh xuất khẩu than lớn nhất thế giới, nếu mang than đá
về Newcastle tức là làm một chuyện thừa.)

- Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã => Birds of the same feather flocks together.

- as mild as a lamb

Dịch đối từ => hiền như một chú cừu.

Dịch theo thành ngữ => hiền như củ khoai”/ “hiền như bụt” / “hiền như cục đất”

* Trèo cao té nặng  => The greater you climb, the greater you fall. 

* Dục tốc bất đạt => Haste makes waste. 

* Tay làm hàm nhai / Hữu khổ mới thành thân => No pains, no gains 

* Phi thương bất phú  => nothing ventures, nothing gains 

* Tham thì thâm  => grasp all, lose all. 

* Có mới, nới cũ  => New one in, old one out. 

* Cuả thiên, trả địa =>  Ill-gotten, ill-spent 

* Nói dễ, làm khó =>  Easier said than done. 


* Dễ đến, dễ đi =>  Easy come, easy goes. 

* Túng thế phải tùng quyền =>  Necessity knows no laws. 


* Cùng tắc biến, biến tắc thong => When the going gets tough, the tough gets going. 

* Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên =>  Man propose, God dispose 

* Còn nước, còn tát  =>  While ther's life, there's hope. 

* Thùng rổng thì kêu to => The empty vessel makes greatest sound. 

* Hoạ vô đơn chí => It never rains but it pours.(Misfortunes never comes in singly) 

* Cái nết đánh chết cái đẹp => Beauty dies and fades away but ugly holds its own 

* Một giọt máu đào hơn ao nước lã => Blood is thicker than water 

* Lời nói không đi đôi với việc làm =>  Do as I say, not as I do 

* Tham thực, cực than =>  Don 't bite off more than you can chew 

* Thánh nhân đãi kẻ khù khờ =>   Fortune smiles upon fools 


* Trời sinh voi, sinh cỏ =>   God never sends mouths but he sends meat 

* Cẩn tắc vô ưu =>  Good watch prevents misfortune 

* Hữu xạ tự nhiên hương =>   Good wine needs no bush 

* Ăn quả nhớ kẻ trồng cây =>   Gratitute is the sign of noble souls 

* Chí lớn thường gặp nhau  =>  Great minds think alike 

* Đánh chết cái nết hỗng chừa..  Habit is the second nature 

* Cái nết đánh chết cái đẹp =>  Handsome is as handsome does 

* Điếc không sợ súng  =>  He that knows nothing doubts nothing 

* No bụng đói con mắt => His eyes are bigger than his belly 
* Lắm mối tối nằm không => If you run after two hares, you'll catch none 

* Xa mặt, cách lòng => Out of sight, out of mind 

* Ăn theo thuở, ở theo thời =>  Other times, other manner 

* The grass is always greener on the other side of the hill =>  Đứng núi này trông núi
nọ.

6. Phương pháp dịch theo ngữ nghĩa (Semantic translation)


Dịch ngữ nghĩa là cách dịch hướng đến người đọc của ngôn ngữ dịch. Bản dịch
chứa đầy đủ ý nghĩa của bản gốc kể cả nghĩa tạo ra giá trị thẩm mỹ của bản gốc.
Đây là cách dịch cấu trúc ngữ pháp và nghĩa của ngôn ngữ nguồn (source
language) tương đương với ngôn ngữ mục tiêu (target language).

Ex: The third world is vulnerable owing to its extreme specialization. The export
earnings of many developing countries are based on just two or three main
products.
=>  Thế giới thứ ba dễ dàng bị tổn thất vì sự chuyên môn hóa quá mức. Ở nhiều
nước đang phát triển, thu nhập từ xuất khẩu chủ yếu dựa vào hai hay ba sản phẩm
chủ lực mà thôi.

Ex: I have been out of sort today and not up to my work at all.

=>  Hôm nay tôi cảm thấy quá mệt mỏi không sao làm việc được.

She has a sunny smile on her face.


=> Cô bé có một nụ cười rạng rỡ trên gương mặt.

Ex: Nhà có chó dữ. => There is a fierce dog in the house.

Ex: Keep off the grass => Tránh xa bãi cỏ.

Ex: Wet paint! => Cẩn thận sơn ướt!

Ex: One arrow for two birds => Nhất cử lưỡng tiện. / Một công đôi việc
Ex: Mind the gap. => Bước cẩn thận.

Ex: No entry. => Không được vào.

Do not disturb => Đừng quấy rầy

7. Phương pháp dịch giao tiếp (Communicative translation)


Communicative translation attempts to reader the exact contextual meaning
of the original in such a way that both content and language are readily
acceptable and comprehensible to the readership.

Đây là cách dịch theo ngữ cảnh của ngôn ngữ nguồn (source language) và nội
dung dịch được chỉnh sửa cho phù hợp với người đọc.

Ex: How do you do! => Xin chào!

Ex: Beware of the dog. => Coi chừng chó dữ. / Nhà có chó dữ.

Ex: Keep off the grass. => Không được giẫm lên cỏ.

Ex: Wet paint! => Sơn còn ướt!

Ex: Mind the gap. => Coi chừng lỗ hổng.

Ex: One arrow for two birds => Một mũi tên giết hai con chim.

Ex: No entry. => Cấm vào

Ex: Do not disturb => Không được quấy rầy/ Miễn quấy rầy.

8. Faithful translation 

Faithful translation simply means the translator aims to convey the author's


intention of the text (what the author was intending to communicate) as faithfully
as possible into another language. 

Bản dịch phải tương đối gần với bản gốc về hình thức
Ex: Tôi cho rằng bà ta sẽ không mua cái váy này.
Faithful translation: I think that she won’t buy this dress.
(It should be “I don’t think she will buy this dress.”)

9. Phương pháp dịch phỏng (Adaptation translation)


Adaptation translation involves a number of changes to be made so that the
target text produced should be in harmony with the spirit of the source text.

Phương pháp dịch phỏng là hình thức tự do của dịch thuật, và được sử dụng chủ
yếu cho các vở kịch (hài kịch) và thi ca; các chủ đề, nhân vật, cốt truyện thường
được giữ nguyên, văn hóa trong ngôn ngữ gốc được chuyển đổi sang văn hóa của
ngôn ngữ đích và văn bản được viết lại.

Tên tiểu thuyết, kịch, phim thường được dịch dựa trên nội dung tác phẩm hơn là
bản thân tiêu đề:
Thornbird (Tiểu thuyết của Colleen Mc Cuolough)
Tiếng chim hót trong bụi mận gai
Living History (Hillary Clinton) Hồi ký Hillary Clinton
Just Married (tên phim) Yêu là cưới
Memmoirs of a Geisha (tên phim) Đời kỹ nữ
When Heaven and Earth changed places (tên sách) “Khi trời đất đổi thay”
The Scarlet Letter (tên tiểu thuyết) “Nét chữ ô nhục”.

10. Loan translation


A loan translation (also known as a calque), on the other hand, is a word or phrase
taken from another language but translated (either in part or in whole) to
corresponding English words while still retaining the original meaning.
1) Vay mượn thuần túy (pure loanwords): vay mượn mà không thay đổi về hình
thức và nghĩa. Ví dụ: email > email, internet > internet, blogger> blogger, bill,
export, hotel, import, marketing…
2) Vay mượn có thay đổi hình thức (mix loans): thay đổi hình thức nhưng không
thay đổi nghĩa. Ví dụ: canteen > căn tin, cyclo > xích lô, coffee > cà phê, cheque >
séc, dollar > đô la, marketing > măc-ket-tinh, hacker > tin tặc, game player > gêm
thủ
3) Vay mượn một phần (loan blends): sự vay mượn mà một phần của từ là bản
ngữ còn phần còn lại là vay mượn. Ví dụ: internet provider > nhà cung cấp
internet, internet banking > ngân hàng internet, ozone layer > tầng ozone, sushi
bond > trái phiếu sushi, Wall Street > Phố Wall, Hague rules > Quy tắc Hague,
Paris Club > Câu lạc bộ Paris, Dow Jones index > chỉ số Dow Jones…

11. Phương thức dịch tương đương (Equivalence translation)


Vinay và Darbelnet dùng thuật ngữ này để chỉ những trường hợp khi hai ngôn
ngữ cùng mô tả một tình huống nhưng với các phương tiện cấu trúc hoặc phong
cách khác nhau. Ví dụ: phản ứng của người thợ vô tình đập búa trúng ngón tay
mình: nếu là một người Pháp, họ sẽ nói “Aie!”, nhưng nếu là người Anh thì họ sẽ
nói “Ouch!”. Tương đương trong tình huống này ở tiếng Việt sẽ là “Ôí!”. Ví dụ
này dù khá đơn giản nhưng minh họa được một đặc trưng cụ thể của phương thức
này: các thay đổi liên quan đều có tính cú đoạn (syntagmatic), ảnh hưởng đến toàn
bộ thông báo. Theo Vinay và Darbelnet phương thức tương đương đặt biệt hữu ích
trong việc dịch cách ngôn, thành ngữ, các kết hợp danh từ hoặc tính từ. Cách ngôn
(proverbs) cung cấp các minh họa về phương thức này.
Ex: “like a bull in a china shop” (người thô lỗ, vụng về)
“two skippers will capsize the boat” & “too many cooks spoil the broth” (lắm thầy
thối ma) được xem là tương đương vì chúng chỉ cùng một tình huống nhưng với
các phương tiện cấu trúc và hình ảnh khác hẳn nhau.
Một vài ví dụ về cách ngôn tiếng Anh liên quan đến lĩnh vực thương mại và
phương thức dịch tương đương của chúng sang tiếng Việt:
Cách ngôn tiếng Anh             Phương thức dịch tương đương sang tiếng Việt
The dearest is the cheapest                        Của rẻ là của ôi
“to talk through one’s hat” (nói càng)
“as like as two peas” (giống như hai giọt nước)
Một vài ví dụ về thành ngữ tiếng Anh liên quan đến lĩnh vực thương mại:
Thành ngữ tiếng Anh             Phương thức dịch tương đương sang tiếng Việt
be in the black                               lời
be in the red                                   lỗ
blow the whistle on (sb/sth)           tố cáo (ai / điều gì)
buy a pig in a poke                         mua trâu vẽ bóng
come / go under the hammer         được bán đấu giá
cook the books                               gian lận sổ sách
corner the market                           lũng đoạn thị trường
flood the market                             tràn ngập thị trường
get the axe                                      bị đuổi / thải hồi
hammer the market                        bán một lúc một chứng khoán với số lượng lớn

làm cho giá của nó xuống nhanh


one’s money’s worth                      đáng đồng tiền bát gạo
pay through the nose                      giá cắt cổ
take a bath                                      thất cơ lỡ vận
wear and tear                                  hao mòn
“sleeping partner” đối tác không hoạt động” (partner who does not

take an active role).

PRACTICE

Translate into English

- Mặc dù tỷ lệ thất nghiệp cao, học sinh tốt nghiệp trung học vẫn đổ xô đến các
trường đại học.

- Yêu cầu đầu vào thấp ở các trường y dân lập làm gia tăng lo ngại về chất lượng
tốt nghiệp.

- Facebook là một trong những mạng xã hội lớn nhất và nổi tiếng nhất trên toàn
cầu và có rất nhiều người sử dụng cũng như truy cập mỗi ngày. 

- Liên hợp quốc kêu gọi chấm dứt bạo lực với phụ nữ và trẻ em gái.

Suggested Translation
(Despite high unemployment rate, high school grads still flock to university)

(Low requirements at private medical schools raise concerns about graduate


quality)

(Facebook is one of the most popular and biggest social media globally that most
of the people worldwide use and access every day.)

(United Nations (UN) appeals for eliminating the violence against women and
girls)

Cuộc sống ở thành thị


Cuộc sống ở thành thị rất nhộn nhịp. Từ tờ mờ sáng hàng trăm người ùa ra khỏi
nhà như đàn kiến vỡ tổ. Chẳng bao lâu sau đường phố đông nghẹt xe cộ. Các cửa
hàng và văn phòng mở cửa. Học sinh hối hả cắp sách đến trường và một ngày làm
việc bắt đầu. Giờ đây thành phố hoạt động nhộn nhịp và đầy ắp tiếng huyên náo.
Hàng trăm người ngoạn cảnh, du khách và nhiều người khác viếng thăm những
thắng cảnh của thành phố trong khi các doanh nhân từ nhiều nơi trên thế giới đến
trao đổi công việc làm ăn.
Trời về chiều, những văn phòng và trường học bắt đầu đóng cửa. Nhiều cửa hàng
cũng đóng cửa. Lúc này diễn ra một cuộc đổ xô đón xe buýt và các phương tiện
vận chuyên khác. Dường như mọi người đều vội vã về nhà.
Kết quả của sự vội vã này là nhiều tai nạn xảy ra. Những ai chưa từng đến thành
phố cảm thấy khó mà đi lại vào giờ này. Tuy vậy, không bao lâu sau một số khu
vực của thành phố như ngừng hoạt động. Những nơi này thường là các trung tâm
kinh doanh.
Đêm xuống, một hình thức hoạt động khác lại bắt đầu. Đường phố tràn ngập ánh
đèn màu. Bầu không khí dịu xuống và cuộc sống trở nên thư thả hơn. Giờ đây
người ta tìm đến những thú vui giải trí. Nhiều người đến rạp chiếu bóng, công viên
và câu lạc bộ, trong khi những người khác ở nhà xem ti vi và nghe đài phát thanh.
Có người đi thăm bạn bè và bà con. Có người dành thì giờ đọc sách và tạp chí.
Những người quan tâm đến chính trị bàn luận về những sự kiện chinh trị nóng hổi.
Cũng trong thời gian này, hàng trăm vụ trộm cướp diễn ra. Trộm cướp chờ đêm
xuống để hoạt động, và vận rủi sẽ ập xuống nhiều người. Chỉ vì lòng tham của một
số ít người mà nhiều người đã bị giết, và nhiều người khác phải sống trong cảnh sợ
hãi triền miên. Để đưa tội phạm ra trước công lý, các viên chức luật pháp luôn luôn
sẵn sàng hành động.
Người lao động và những người muốn tiến triển trên con đường công danh sự
nghiệp của mình thì tham gia các lớp học ban đêm. Mỗi năm có hàng trăm người
trong số họ tham dự vào nhiều kỳ thi khác nhau. Các phương tiện và cơ hội dành
cho người dân thành thị để mở rộng học hỏi và gia tăng kiến thức nhân sinh thực
sự rất phong phú. Do đó người dân ở thành phố luôn nắm bắt thông tin nhanh hơn
người dân vùng nông thôn, nơi mà có khi ngay đến một tờ báo cũng khó kiếm.
Tóm lại, thành thị có thể nói là nơi của những hoạt động không ngừng nghỉ.
Chính tại đây, vở kịch cuộc đời tái diễn mỗi ngày.
Useful words / phrases

1) flock (v): lũ lượt kéo đến; tụ tập; quây quần


2) throb (v): rộn ràng, rộn lên; rung động
3) sight-seer (n): người đi tham quan
4) transact (v): thực hiện, tiến hành; giải quyết
5) means of transport: phương tiện vận chuyển
6) commit (v): phạm phải
7) misfortune (n): sự rủi ro, sự bất hạnh; điều không may
8) descend upon (v): ập xuống bất ngờ, đến bất ngờ
9) greed (n): tính tham lam
10) to bring s.o. to justice: đem ai ra tòa, truy tố ai tại tòa
11) on the move: di chuyển
12) facility (n): điều kiện thuận lợi, phương tiện dễ dàng

Suggested Translation

LIFE IN THE CITY


Life in the city is full of activity. Early in the morning hundreds of people rush
out of their homes in the manner ants do when their nest is broken. Soon the streets
are full of traffic. Shops and offices open, students flock to their schools and the
day’s work begins. The city now throbs with activity, and it is full of noise.
Hundreds of sight-seers, tourists and others visit many places of interest in the city
while businessmen from various parts of the world arrive to transact business.
Then towards evening, the offices and day schools begin to close. Many of the
shops too close. There is now a rush for buses and other means of transport (5).
Everyone seems to be in a hurry to reach home. As a result of this rush, many
accidents occur. One who has not been to the city before finds it hard to move
about at this time. Soon, however, there is almost no activity in several parts of the
city. These parts are usually the business centres.
With the coming of night, another kind of activity begins. The streets are now full
of colourful lights. The air is cooler and life becomes more leisurely. People now
seek entertainment. Many visit the cinemas, parks and clubs, while others remain
indoors to watch television or listen to the radio. Some visit friends and relatives
and some spend their time reading books and magazines. Those who are interested
in politics discuss the latest political developments. At the same time, hundreds of
crimes are committed. Thieves and robbers who wait for the coming of night
become active, and misfortune descends upon many. For the greed of a few, many
are killed, and some live in constant fear. To bring criminals to justice, the officers
of the law are always on the move.
Workers and others who seek advancement in their careers attend educational
institutions which are open till late in the night. Hundreds of them sit for various
examinations every year. The facilities and opportunities that the people in the city
have to further their studies and increase their knowledge of human affairs are
indeed many. As a result, the people of the city are usually better informed than
those of the village, where even a newspaper is sometimes difficult to get.
The city could, therefore, be described as a place of ceaseless activity. Here, the
drama of life is enacted every day.
Thành lập Bệnh viện miễn phí Thành phố Hồ Chí Minh

1. Vừa qua Hội Bảo trợ Bệnh viện Miễn phí thành phố Hồ Chí Minh cùng với Sở
Y Tế tổ chức họp báo trình bày quá trình thành lập hội và triển khai thông báo của
Thành ủy và Ủy ban Nhân dân thành phố về việc chuyển bệnh viện An Bình thành
bệnh viện miễn phí phục vụ bà con lao động nghèo thành phố.

2. Đại diện Hội Bảo trợ bệnh viện miễn phí trình bày những khó khăn trong quá
trình chuẩn bị thành lập Hội và phương hướng hoạt động sắp tới của Hội để có thể
đưa bệnh viện miễn phí vào hoạt động trong dịp 30/4/1994.

3. Đại diện Hội Bảo trợ cho biết đây là bệnh viện không thu phí đối với người
nghèo chứ không phải là “Nhà thương thí” nên từ việc sửa chữa, nâng cấp cơ sở
đến trang thiết bị và tinh thần phục vụ bệnh nhân đều được nâng cao.

4. Hội Bảo trợ cho biết đây là bệnh viện miễn phí đã nhận được 200 triệu đồng ủng
hộ của nhiều tổ chức cá nhân trong nước và ngoài nước.

5. Hội đang kêu gọi các cơ sở trong và ngoài nước, các cơ quan, các tổ chức từ
thiện và các Việt Kiều ủng hộ thêm tài chính để bệnh viện có thể sớm được thành
lập

Useful words / phrases


Câu 1:
– Bệnh viện miễn phí: A free – of – charge hospital.
– Hội Bảo trợ: The sponsor Association
– Người bảo trợ: A sponsor (n) “sponsor” thường dùng kèm với giới từ FOR.
– Viện phí: hospital charge, hospital fee.
– Khách sạn phí: hotel charge
– Cùng với: together with; as well as; in addition to…
– Cuộc họp báo: a press conference
– Quá trình: process (n)
– Triển khai: to implement, to develop, to expand, to carry out ….
– Thông báo: announcement, communique
– Thành ủy = The City Party Committee.
– Ủy ban Nhân dân thành phố: The City People’s Committee.
– Chuyển = to change, to run, to transfer, tọ convert sth into sth.
– Bà con lao động nghèo = the poor working people.
– Phục vụ: to serve, to work for…
Câu 2:
– Quá trình chuẩn bị: The process of preparing.
– Thành lập: to form; to organize.
– Sự thành lập: formation; organization (n).
– Đưa vào hoạt động: to bring into operation, to make operate.
Câu 3:

– Đại diện = representative (n).

– Cho biết …: to say, to inform, to state, to declare that …


– Nhà thương thí: a donor hospital.
– Tinh thần phục vụ: the spirit of serving sb or sth.
– Bệnh nhân = patient (n).
– Được nâng cao = to be improved (= upgraded ).
Câu 4:
– Cá nhân: individual (adj & n).
– Nên bỏ bớt các từ “tiền ủng hộ”
– Nhiều tổ chức: khỏi cần dịch a lot of; a large number of hoặc many mà chỉ cần
dùng“Organizations” ở số nhiều là đủ.
– Trong nước: at home; inland; domestic …
– Ngoài nước: abroad (adv); overseas (adv & adj)
Câu 5:
– Kêu gọi: to appeal; to call; to make an earnest request to …
The City People’s Committee calls (= appeals) us to help the poor: Ủy ban Nhân
dân thành phố kêu gọi chúng ta giúp đỡ người nghèo.
– Lời kêu gọi: an appeal; a call.
– Cơ sở: An establishment.
– Cơ quan: agency (n); organ (n)
– Việt kiều: An overseas Vietnamese; a Vietnamese national; a Vietnamese
expatriate.
– Tổ chức từ thiện: A charitable (= humanitarian) organization.
Please be charitable to the poor and suffering people: hãy thương hại (hãy có lòng
từ thiện đối với) những người nghèo khổ
– Sự từ thiện, lòng tốt, sự thương hại: A charity (n).
None of us would like to live on charity: không một ai trong chúng ta thích sống
nhờ vào lòng thương hại của người khác.
– Đi vào hoạt động sớm: may soon come into operation; may soon be built; may
soon be established, …
– Ủng hộ: to support, to champion, to second, to back (up) …
Eg: Tôi hy vọng anh sẽ ủng hộ dự án của tôi = I hope you will back my plan.
– Sự ủng hộ: a support. Ở đây phải hiểu là “ủng hộ về mặt tài chính” nên cần
dịch: more financial support.
– Ủng hộ thêm: to give more money, to provide more money; to supply come into
operation.
– Sở Tài chính: The Service of Finance hoặc The Finance Service
– Bộ trưởng tài chính: The Minister of Finance

Suggested Translation

TO BUILD A FREE OF CHARGE HOSPITAL IN HO CHI MINH CITY

 1. The Sponsor Association for Ho Chi Minh City free of charge hospital together
with Health Service has recently organized a press conference to report on the
process of forming the association and implementing the announcement of the City
Party Committee and the City People’s Committee about changing An Binh
Hospital into a free of charge hospital to serve poor working people in the city.

2. Representatives of the Sponsor Association for a free of charge hospital


presented the difficulties in the process of preparing for the formation of the
association and the coming activities of the association in order to bring it into
operation on April 30th, 1994.
3. Representatives of the Sponsor Association said that this hospital would not
collect any fees from the poor and that this is not a “DONOR HOSPITAL”, so the
repair, the upgrading of the hospital equipment, quality of treatment, and the spirit
of serving patients are improved.

4. The Association said that the free-of-charge hospital of the city had received 200
million dong from organizations and individuals at home and abroad.

5. The Association is appealing to foreign and domestic establishments, agencies,


charitable organizations and Vietnamese nationals to give more financial support
in order that the hospital may soon be built.

Mạng lưới Viễn Thông Quốc tế tại Việt Nam


1. Từ khi Công ty viễn thông Quốc tế được thành lập (04/1990)
đến nay, mạng lưới viễn thông quốc tế của Việt Nam đã được
hiện đại hóa bằng kỹ thuật số toàn bộ hệ thống chuyển mạch và
được truyền dẫn với tổng số vốn đầu tư cho trang thiết bị lên đến
hơn 40 triệu USD.
2. Khách hàng điện thoại quốc tế cả trong và ngoài nước đều ghi
nhận những bước phát triển nhanh chóng của Dịch vụ điện thoại
quốc tế Việt Nam trong những năm qua.
Điểm nổi bật nhất là sự xuất hiện của điện thoại tự động gọi đi
3 quốc tế (International Direct Dial I.D.I) đã phổ biến ở tất cả 53
. tỉnh, thành phố trên toàn quốc.
Để đáp ứng nhu cầu thông tin quốc tế ngày càng tăng và đa dạng
của khách hàng. V.I.T cung cấp nhiều loại dịch vụ khác nhau:

– Dịch vụ điện thoại thu cước ở người nhận.

– Dịch vụ giấy mời hẹn gặp.

– Dịch vụ điện thoại tìm người.

– Điện thoại giới hạn thời gian.

– Dịch vụ cho thuê kênh truyền hình số liệu với tốc độ cao.
4
. – Dịch vụ chuyển mạch gói.
Ngoài ra các dịch vụ điện thoại quốc tế mới khác như: thẻ gọi,
5 điện thoại có hình ảnh cũng đã và đang được thử nghiệm đưa
. vào sử dụng rộng rãi cho mọi đối tượng khách hàng.
V.I.T đang bắt đầu triển khai dự án đa quốc gia xây dựng tuyến
6 cáp biển nối liền Việt Nam với Hồng Kông và Thái Lan, dự kiến
. đưa vào khai thác cuối năm 1995.
7 Hệ thống cáp biển này cho phép mạng lưới quốc tế của Việt
. Nam nối vào mạng lưới cáp biển của khu vực và thế giới.
Công ty Viễn thông Quốc tế đã và đang nỗ lực hiện đại hóa
mạng lưới tổ chức sản xuất kinh doanh, cung cấp dịch vụ quốc tế
hiệu quả nhằm phục vụ đắc lực công cuộc phát triển kinh tế xã
hội nước nhà.

Useful words / phrases

Câu 1
– Mạng lưới: nên dịch bằng system (n) hoặc network (n). Đừng dịch bằng từ NET
vì NET có nghĩa là cái lưới. Ví dụ: lưới cá : a fishing net.
Anh ta bị vướng vào lưới tình: He has been entangled in amorous nets.
Tên sở khanh đó đã bị lưới công lý bắt được: That lady-killer has been caught by
the net of justice.
– Công ty viễn thông quốc tế: The International Telecommunication Company.
– Thiết lập: to establish, to set up, to form, to carry out,…
– Hiện đại hóa: to modernize, to bring up to date, to update, to make suitable for
present-day needs…
– Kỹ thuật số: digital technique.
– Hệ thống chuyển mạch: the system of circuit switching.
– Sự truyền dẫn = transmission.
 Câu 2:
– Những bước phát triển nhanh chóng: “nhanh chóng” có thể dịch bằng các tính
từ: fast, speedy, quick, rapid…
– Dịch vụ điện thoại quốc tế: International telephone services.
Câu 3:
– Điểm nổi bật nhất: the most outstanding trait.
Có thể thay danh từ trait bằng point hoặc spot chứ không thay bằng từ MARK và
outstanding (adj) = attractive, fascinating (adj), pleasing (adj)…
– Sự xuất hiện: appearance.
– Điện thoại tự động gọi đi quốc tế: ta phải dịch bằng từ chuyên dùng trong ngành
bưu điện: The International Direct Dial viết tắt là I.D.D.
Dial (n): mặt số điện thoại để quay khi gọi.
Câu 4:
– Đáp ứng: to meet, to answer, to satisfy…
– Nhu cầu: demand (n); needs (used in plural); requirement (n).
– Đa dạng: diversified (past participle used as adjective)
Cung cấp nhiều loại dịch vụ khác nhau: to supply (with) assorted services; hoặc
thay tính từ “assorted” bằng “diverse”.
Câu 5:
– Thử nghiệm: to experiment, to set, to essay, to test,…
– “Đưa vào sử dụng rộng rãi”, chỉ dịch đơn giản “for popular use”
– Cho mọi đối tượng khách hàng: by all customers.
Câu 6:
– Triển khai: to develop, to expand
– Dự án = project (n); plan (n), scheme (n), design (n)
– Tuyến cáp biển: the sea cable line.
– Nối liền: to connect, to link, to combine, to join
– Đa quốc gia: multi – national.
Câu 7:
– Khu vực: region, zone, area (n).
– Khu vực cấm bay: A no – fly zone.
– Khu vực nguy hiểm: The danger zone.
Câu 8:
… đã và đang nỗ lực: ta chỉ dịch bằng động từ To Strive ở thì present perfect là đủ.
– Nỗ lực = to strive (strove, striven, to struggle (with or against), to make great
efforts to do sth…
– Mạng lưới tổ chức sản xuất kinh doanh = the network of organizing trade and
production hoặc: the trade production organizing network.
– Cung cấp: to supply, provide, to furnish…
To supply (or to furnish) a library with books (cung cấp sách cho thư viện)
– Hiệu quả: effective (adj) – effectiveness (n).
– Đắc lực: competent (adv), sufficient, adequate. Một cách đắc lực = competently.

Suggested Translation

THE INTERNATIONAL TELECOMMUNICATION NETWORK

IN VIETNAM
1. Since International Telecommunication Company was established (April 1990)
up to now, the International Telecommunication network (V.I.T) in Vietnam has
been modernized by digital technique for the entire system of circuit switching and
transmission with total capital invested in equipment amounting to over USD 40
million.

2. International telephone customers inland and overseas all notice speedy


development steps of Vietnam international telephone services over the past years.

3. The most outstanding trait has been the appearance of International Direct Dial
(I.D.D) popularly used in 53 provinces, cities throughout the country.

4. To meet customer’s increasing and diversified demand in international


information, V.I.T supplies assorted services:
– Collect call.
– Messenger call.
– Person locating telephone service.
– Time limited call.
– High – speed data transmission channel.
– Dial up X. 28, leased line X.25.

5. Besides, other new international telephone services such as: CARD PHONE,
VIDEO PHONE have been experimented for popular use by all customers.

6. V.I.T is starting to develop the multinational project for building sea-cable line
connecting Vietnam with Hongkong and Thailand, with foreseen exploitation by
the end of 1995.

7. The sea cable system permits Vietnamese International Network to link with the
sea cable network of the region and the world.

8. International Telecommunication Company has striven to modernize the trade


production organizing network, supplying effective international services in order
to serve the national socio-economic development competently.

TẾT XỨ HUẾ
1. Khi mai vàng thấp thoáng vườn nhà ai, nàng Xuân đến với Huế sau bao ngày
giông bão, mưa dầm và gió bấc.
2. Sông Hương đổi thành màu xanh lạt và uốn khúc mơ màng qua các làng quê
thanh bình.

3. Một chợ hoa được thiết lập từ cầu Trường Tiền đến Cầu Mới.

4. Ở đây đủ loại hoa khoe sắc, đặc biệt là mai và lan.

5. Vào chợ hoa bạn cảm thấy như lạc giữa rừng hoa.

6. Một số lớn lan ở Huế do chùa Huyền Không cung cấp và do các xã ở vùng núi
mang về.

7. Tại các chợ khác như Vỹ Dạ, Kim Long, Nguyệt Biều, An Hòa, Bao Vinh …
việc chuẩn bị cũng rộn ràng, gợi cho ta không khí Tết của làng quê trong những
ngày xa xưa…

8. Ai đã từng ở Huế và đã từng ăn Tết ở Huế chắc sẽ không bao giờ quên các
phong tục đặc sắc của Huế vào dịp Tết.

9. Người dân Huế vẫn giữ được cái phong cách tao nhã, vẻ dịu dàng và tính trầm
lặng của đất thần kinh.

10. Người dân Huế ăn Tết không ồn ào và hoang phí vì trong lòng mỗi người dân
Huế đều chảy một dòng sông Hương êm đềm.

11. Ai hiểu được sông Hương mới hiểu được lòng người xứ Huế.

Useful words / phrases

Câu 1:

– Mai vàng: (hoa mai vàng) yellow apricot flowers.

– Thấp thoáng: to appear vaguely; to appear and disappear. “thấp thoáng” ở đây
phải hiểu là được nhận thấy, được phát hiện ra trong vườn cây nên có thể dịch = to
be picked out ; to be spotted ; to become marked ; to be recognized; to be seen…

– Đến: ở đây nên dịch bằng các động từ: to descend upon; to come down upon ; to
go down upon ; to arrive upon … (diễn tả từ trên cao tỏa đến).

– Sau bao ngày giông bão: after days of storm.


 Câu 2:

– Uốn khúc mơ màng: to weave its dreamy way.

– Các làng quê thanh bình: peaceful country villages

Câu 3:

– Thiết lập: to establish: to set up …

– Chợ hoa: a flower market.

 Câu 4:

– Đủ loại hoa: all kinds of flowers ; all sorts of flowers …

– Khoe sắc = to show their colours.

– (Hoa) Mai: apricot; Hoa (Lan): orchid.

 Câu 5:

– Cảm thấy như lạc: to feel lost; to find oneself lost in …

Câu 6:

– Một số lớn: a great number of; a lot of…

– Các xã vùng núi: the mountainous villages.

– Cung cấp: to provide; to supply; to furnish …

Câu 7:

– Việc chuẩn bị Tết cũng rộn ràng: preparations for Tet are also busy … “Busy” có
thể thay bằng occupied; animated …

– Gợi: To recall; to bring back to the mind; to remind.

– Của các làng quê xưa : … of old country villages. Hoặc … of country villages in
the old days …
– Không khí Tết = the Tet air

Câu 8:

– Ai: có nghĩa là “Bất cứ ai” (whoever).

– Phong tục: custom (n); habit; practice (n); convention (n) … cũng có thể thay
phong tục bằng “hương vị” (= flavour) để câu văn thêm sống động hơn.

– Đặc sắc: particular ; special ; peculiar. Nên dùng “peculiar” vì peculiar có nghĩa


chỉ riêng thuộc về 1 chủ thể nào đó mà chủ thể khác không thể có (= belonging
exclusively to.)

Câu 9:

– Người dân Huế: the natives (= inhabitants) of Hue …

– Phong cách tao nhã: the refine manners; the elegant behaviour.

Her behaviour towards you shows that she does not like you = cách cư xử (phong
cách) của nàng đối với bạn chứng tỏ nàng chẳng thích gì bạn.

– Vẻ dịu dàng: gentleness; kindness…

– Tính thầm lặng: quietness; calmness …

– Đất thần kinh: the land of ancient imperial capital. Có thể thay: the ancient
imperial capital = the old royal capital.

Câu 10:

– Ăn Tết: đừng dịch to eat Tet mà nên dịch to celebrate Tet; to welcome Tet …

– Không đón Tết quá ồn ào và lãng phí: có thể dịch: do not welcome Tet noisily
and wastefully …

Hoặc: do not celebrate Tet in a noisy and wasteful way …

– Chảy: to flow; to run; to move smoothly …

– Một dòng sông Hương êm đềm: a peaceful Perfume River (= a calm Hương
River)…
Câu 11:

– Lòng: heart; mind ; soul ; feelings …

Suggested Translation

Tet days in Hue/ Tet festival in Hue/ Hue’s Tet Festival/ Tet in Hue …

1. When yellow apricot flowers are spotted half – hidden in someone’s garden,
spring descends upon Hue after days of storm, persistent rain and Northern Wind.

2. (Huong) The Perfume River turns light blue and weaves its dreamy way through
peaceful country villages.

3. A flower market has been established from the Truong Tien Bridge to the Cau
Moi Bridge.

4. Here all kinds of flowers show their colours, especially apricots and orchids.

5. Entering the flower market, you find yourself lost in a wood of flowers.

6. A great number of orchids in Hue are provided by Huyen Quang Pagoda and
mountainous villages.

7. At such other markets as Vy Da, Kim Long, Nguyet Bieu, An Hoa and Bao
Vinh, preparations for Tet are also busy, recalling the Tet atmosphere of country
villages in the old days.

8. Whoever has ever lived in Hue and enjoyed Tet in Hue will certainly never
forget the peculiar flavour of Hue at Tet.

9. The natives of Hue still keep the refine manners, the gentleness and quietness of
the land of the ancient imperial capital.

10. The inhabitants of Hue do not celebrate Tet in a noisy and wasteful way
because in the heart of each native of Hue flows a peaceful Perfume River.

11. Whoever is able to understand the Perfume River can understand the hearts of
Hue people.
Củ Chi đang nhìn về tương lai
1. Những năm gần đây khách thập phương từ mọi miền đất nước ta và du khách từ
các lục địa vượt không gian muôn trùng đến thăm Việt Nam và chẳng mấy ai
không muốn một lần đến Củ Chi để ngắm nhìn “Cái làng ngầm” đã một lần lừng
lẫy can trường trước sắt thép bạo tàn hủy diệt của đạo quân xâm lược hùng mạnh
bậc nhất thế giới.

2. Cả những người Mỹ, những dân thường, các thương gia, các chính khách, nhiều
cựu chiến binh đã nếm trải chiến trận ở Việt Nam tại chính mãnh đất này cũng đã
đến đây.

3. Chẳng có danh lam thắng cảnh nào hấp dẫn nơi này.

4. Hầu hết du khách đến đây với ngưỡng vọng và mong ước hiểu rõ con người và
lòng đất Củ Chi.

5. Nhiều chiến binh Mỹ đến địa đạo Củ Chi với tấm lòng khâm phục người dân
cày Việt Nam đứng lên bảo vệ quyền sống, những người chiến sĩ giàu lòng yêu
nước gan góc.

6. Ở Củ Chi, mãnh đất ngoan cường và cũng chịu đựng nhiều đớn đau từ sự tàn
phá ác liệt nhất của Việt Nam trong chiến tranh, hôm nay mọi người đều có thể
cảm nhận một sự thật là: Việt Nam đã khép lại quá khứ và đang nhìn về tương lai.

Useful words / phrases

Câu 1: Khá dài nên cần chia ra để dịch cho dễ.


– Những năm gần đây: in recent years; in the years not long ago…
– Khách thập phương từ mọi miền đất nước ta = Visitors from all parts of our
country.
– Du khách từ các lục địa: tourists (= travellers) from other continents.
– Vượt qua không gian muôn trùng: to cross thousands of miles in space.
– Chẳng mấy ai: not one of them …
– Ngắm nhìn: to gaze at, watch; to look at; to keep the eyes on …
– Cái làng ngầm: the underground village; the subterranean hamlet.
– Đã một lần lừng lẫy … = nên bắt đầu một câu khác từ chữ “đã”: This place was
once of worldwide fame for … Có thể thay nhóm từ “of worldwide
fame” bằng famous, well – known for.
– Can trường: đây là sự chống trả can trường : the courageous resistance.
Lưu ý: a resistance to; to be resistant to = chống trả lại, đề kháng lại.
Câu 2:
– Cả: ở đây phải hiểu là “ngay cả” = even.
– Cả những người Mỹ = Even the Americans …
…. Những cựu chiến binh đã nếm trải chiến trận = Veterans who had experienced
fighting … To experience = nếm trải (to have experience of; to feel).
– To experience harsh trials = nếm trải những thử thách cam go.
To experience pleasure; pain; difficulty etc … (= nếm trải vui sướng, khổ đau, khó
khăn …).
– Tại chính mảnh đất này = at this very piece of land. (very = itself and no other,
trully such); at this very place.
Câu 3:
– Danh lam thắng cảnh: beautiful landscapes; fine scenery; scenic spots; spots of
scenic beauty…
– Hấp dẫn: to attract; to fascinate; to get the attention of; to charm …
– Các tính từ tương đương: attractive; fascinating; charming.
Câu 4:
– Ngưỡng vọng: to admire; to look up; to have a high regard for …
– Sự ngưỡng vọng: admiration; (deep) love; high respect (n) to …
– Lòng đất: The earth bed. Đừng dịch: “the earth heart” hoặc “the earth center”.
Bed ở đây có nghĩa là địa tầng, lớp đất không sâu lắm (= layer of earth).
Câu 5:
– Chiến binh: (= cựu chiến binh) = veteran.
– Địa đạo: underground passage; subterranean passage; tunnel …
– Khâm phục: to adore; to respect highly.
– Lòng khâm phục: adoration; high respect (n) to.
– Đứng lên: to get up; to stand up.
– Bảo vệ: to fight for; to defend; to protect; to guard; to make safe …
– Quyền sống: the right to live; the survival right.
– Giàu lòng yêu nước = patriotic (adj).
– Người yêu nước: a patriot.
– Chiến sĩ: warrior; soldier; fighter.
– Gan gốc: courageous; brave; fearless …
Câu 6:
– Mãnh đất ngoan cường: the land of persistence; the land of continuing attacks.
– Tàn phá: to devastate; to ruin; to destroy.
– Sự tàn phá: devastation; ruin ; destruction.
– Cảm nhận: to perceive; to become aware of …
– Khép lại: to close down; to shut completely.
– Đang nhìn về = to be looking toward (= to); to be thinking about …
Suggested Translation

CU CHI IS LOOKING TOWARD ITS FUTURE

1. In recent years, visitors from all parts of our country, tourists from far and wide
continents crossed thousands of miles in space to Vietnam. All of them did want to
visit Cu Chi once for the purpose of watching “the underground village”. This
place was once of worldwide fame for its courageous resistance to the most
powerful aggressive army in the world.

2. Even the Americans, civilians, businessmen, politicians as well as numerous


veterans who had experienced fighting in Vietnam at this very piece of land,
already came here.

3. No spots of scenic beauty can be as attractive.

4. Most tourists came here with admiration and wish to understand the people and
earth-bed of Cu Chi.

5. Many American veterans came to Cu Chi underground passages with much


adoration to Vietnamese peasants who stood up to fight for their survival right, to
courageous patriotic warriors.

6. At Cu Chi, the land of persistence and also of many sufferings, from Vietnam’s
most violent devastation during the war, everyone can now perceive the truth:
Vietnam has closed down it past and is looking toward its future.

Hà Nội thời mở cửa

1. Ngay những ngày đầu tháng Chạp (Âm lịch) Tết đã lảng vảng vùng ngoại thành
Hà Nội.

2. Có lẽ bà con nông dân ngoại đô là người cảm nhận thấy Tết hơn ai hết bởi vì
mọi công việc của họ từ vun xới rau quả, cỏ hoa cho đến vỗ béo lợn, gà đều nhằm
phục vụ cho Tết.

3. Nếu đi từ phía Kinh Bắc xuống, ta sẽ nhìn thấy bạt ngàn những cánh đồng hoa,
nhất là lay ơn khoe sắc đủ màu.
4. Kế cận với nội đô là vùng hoa Nhật Tân, Nghi Tàm, Quảng Bá với nhiều loại:
Đào hồng thắm, Quất vàng mọng, tim tím viôlét và đỏ rực hoa đồng tiền.

5. Vài ba năm trở về trước, nơi đây là rừng hoa, đủ đáp ứng được nhu cầu của
người Hà Nội về hoa cảnh.

6. Bà con vùng này từ lâu đã là những nghệ nhân tài giỏi trong việc trồng hoa có
truyền thống.

7. Tiếc thay, đất trồng hoa hiện nay bị thu hẹp dần bởi sự chuyển hướng làm ăn của
không ít nghệ nhân.

8. Người thì bán đất bỏ nghề, người thì tự bỏ vốn hoặc liên kết với người có vốn
hùn hạp xây dựng các biệt thự sang trọng làm khách sạn mini phục vụ khách nước
ngoài.

9. Đi dần vào trung tâm, nếu là người ở xa trở lại thăm Hà Nội sẽ không khỏi giật
mình khi được mục kích sự thay đổi đáng kinh ngạc của phố phường.

10. Nhiều nhà mới với kiểu dáng đẹp được xây dựng san sát hai bên đường.

11. Cửa hàng, cửa hiệu mọc lên như nấm, bán buôn đủ loại hàng hóa từ bình dân
đến cao cấp.

12. Nam thanh nữ tú Hà Nội trưng diện các mode quần áo muôn sắc màu, phơi
phới cưỡi trên những chiếc xe cup đời mới, khác hẳn cái thời lọc cọc chiếc xe đạp
với những bộ quần áo ảm đạm thường dành cho bộ đội và công nhân.

13. Hà Nội hôm nay rộng rãi, sạch đẹp hơn.

14. Nhịp đập mãnh liệt của cuộc sống đang hàng ngày biểu hiện sinh động trên mọi
phố phường Hà Nội, từ cái ăn, cái mặc, cái chơi của người “Hà Thành” đang dần
đổi mới theo hướng lịch sự, văn minh hơn.

15. Sự đổi mới đáng kể nhất trong sinh hoạt đời thường của người Hà Nội thể hiện
đầy đủ ở các chợ: Đồng Xuân, Bắc Qua, Hàng Đa, Cửa Nam, Chợ Mơ … với cơ
man nào là hàng hóa, lương thực, thực phẩm, sức mua bán dồi dào.

16. Chẳng còn nghi ngờ gì nữa, Hà Nội thời mở cửa đang đổi thay, đang phát triển.
17. Mong sao Hà Nội và người Hà Nội mãi mãi xứng danh với mảnh đất ngàn năm
văn hiến.

Useful words / phrases

Câu 1:
– Ngay những ngày đầu tháng chạp: có thể dịch Since the first days of the last
lunar month …. hoặc Since early in the last lunar month.
– Lảng vảng: to roam around; to prowl about; to go about (hai động từ kép sau có
nghĩa xấu: lãng vảng để chực ai lơ đễnh thì ăn cắp ….); to move around; to wander
around….
– Ngoại thành: vicinity; neighborhood; suburb … outskirts (pl)
Câu 2:
– Vỗ béo: to fat; to fatten; to make fat.
– Chăm sóc: to take care of ….
– Gà: không nên liệt kê “hens, cocks, chickens”, chỉ cần dùng một từ “poultry” để
chỉ tất cả loại gia cầm. Poultry = hens, ducks, geese, etc … Poultry là “collective
noun” nên động từ đi theo phải ở số nhiều.
– Đều nhằm phục vụ cho Tết = for Tet’s sake (= benefit (n) ; welfare (n)….)

Câu 3:

– Nếu đi từ Kinh Bắc xuống: Moving down from Kinh Bac …


– Bạc ngàn những cánh đồng hoa: immense fields of flowers.
– Lay ơn khoe sắc đủ màu: gladioli of all colours.
Câu 4:
– Kế cận: adjacent to; next to; near to.
– Nội đô: (the) inner city
– Vùng hoa = flower district (=area…).
– Đào hồng thắm = dark pink peach blossoms (=flowers).
– Với nhiều loại: with many varieties. (Có thể thay varieties bằng kinds, sorts,…).
– Đỏ rực đồng tiền = bright red gerbera.
– Quất vàng mọng = juicy golden kumquat.
Câu 5:
– Vài ba năm trở về trước: a few years back.
– Rừng: nên dịch bằng từ Wood. Từ này thường ở số nhiều “Woods
– Hoa cảnh = decorative (= ornamental) flowers.
Câu 6:
– Bà con: nên dịch bằng từ people (= folks; persons) đừng dịch “Relatives” (= bà
con thân thuộc).
– Từ lâu = long (adv); for a long time …
– Nghệ nhân: a skilled artisan (= workman …)
– Tài giỏi: skilled; talented; gifted….
– Công việc trồng hoa có truyền thống = traditional culture of flowers.
Câu 7:
– Tiếc thay: có thể dịch: it’s a pity to…., it’s regret to….
– Thu hẹp: to narrow.
– Đất trồng: land, area, acreage…
– Sự chuyển hướng làm ăn = a change in business.
 Câu 8:
– Bỏ nghề: to leave the occupation for good. “For good” có nghĩa là finally (dứt
khoát không trở lại nữa).
– Xây dựng: to built, to construct, to set up.
– Xoay ra: to turn to, to go to.
– Biệt thự sang trọng: Luxurious villa.
– Cho thuê: to rent, to lease…
– Liên kết với: in association with; in co-operation with
– Sự thay đổi đáng kinh ngạc = a surprising change.
Câu 9:
– Đi dần vào trung tâm = moving grandually toward the center.
– Giật mình: ở đây có nghĩa là “ngạc nhiên” nên phải dịch bằng: to be startled
Câu 10:
– Kiểu dáng: structure; style.
– San sát: closely; near (adv).
Nearly (adv) = hầu như, gần như (= almost).
– Hai bên đường (= dọc hai bên đường) = along the two sides of streets.
Câu 11:
– Mọc lên như nấm: to mushroom; to spread fast; to grow rapidly.
– Hàng hóa cao cấp: the top – graded goods; the high – quality merchandise; the
high-class commodities…
Câu 12:
– Nam thanh nữ tú: youngsters; teenagers, youths.
– Trưng diện các mode quần áo muôn màu sắc: chỉ dịch đơn giản: in fashioned
colourful clothes.
– Phơi phới: gleefully (adv), joyfully, gladly; cheerfully.
– Niềm vui phơi phới: glee (n).
– Xe cup đời mới: the cubs of latest models; motorbikes of latest designs (=
models) ….
– Lọc cọc: to rattle
– Màu sắc ảm đạm = sad colours
– Bộ đội = soldiers
Câu 13:
– Rộng rãi = spacious. Không nên dịch bằng “large”, “wide”
– Hôm nay: at the present time; nowadays (adv); in these modern times,…
Câu 14:
– Nhịp đập mãnh liệt của cuộc sống = the strong beat of life.
– Biểu hiện = to manifest; to appear; to show…
– Cái ăn, cái mặc, cái chơi = the habits in eating, drinking, entertaining.
Câu 15:
– Sự thay đổi đáng kể nhất: the most remarkable change. Có thể thay remarkable =
noticeable; outstanding (adj)….
– Sinh hoạt đời thường của người Hà Nội = Hanoi people’s routine 
– Với cơ man nào là hàng hóa, lương thực, thực phẩm = with enormous quantity of
goods, food, foodstuffs (foodstuff = material used as food).
– Sức mua bán dồi dào: busy trading transactions (transaction [n] = sự giao dịch
mua bán, kinh doanh = a piece of business, usually involving buying or selling sth.
Câu 16:
– Chẳng còn nghi ngờ gì nữa: chỉ dịch đơn giản = No doubt, hoặc undoubtedly;
certainly (adv); very probably ….
Câu 17:
– Mong sao Hà Nội: Everyone hopes that Hanoi…hoặc: We hope that
Hanoi… hoặc: It’s everyone’s hope that Hanoi….
– Người Hà Nội: trong bài dịch này nên dịch its people hoặc its inhabitants hơn
là the Hanoi natives để tránh lặp lại nhiều lần từ Hanoi.
– Xứng danh với: to deserve; to merit; to be entitled to; to be worthy of.
Nếu dùng to deserve hoặc to merit thì theo sau phải là trực tiếp tân ngữ (direct
object), không dùng With.
– Mảnh đất ngàn năm văn hiến: the land of thousand – year culture hoặc the land
of age – old culture.

Suggested Translation

HANOI IN OPEN – DOOR TIME

1. Since early in the last lunar month, Tet has already roamed around the vicinities
of Hanoi.

2. The peasants in the suburbs are probably the ones to feel the presence of Tet
before anyone else because all their tasks from taking care of vegetables, fruits,
grass, flowers to fattering pigs and poultry are for Tet’s sake.
3. Moving down from Kinh Bac, we will see immense fields of flowers, especially
gladioli of all colors.

4. Adjacent to inner city are flower districts: Nhat – Tan, Nghi – Tam, Quang – Ba
with many varieties: dark pink peach blossoms, juicy golden Kumquat, purplish
violet and bright red Gerbera.

5. A few years back, here was a wood of flowers in good enough quantity to meet
all requests for decorative flowers of Hanoi inhabitants.

6. People in this area have long been artisans skilled in traditional culture of
flowers.

7. It’s a regret to see the narrowing flower acreage due to a change in business of
quite a few artisans.

8. Some have sold their land and left the occupation for good. Others have turned
to building luxurious villas rented out as mini hotels to foreign visitors with their
own capitals or in association with people who have capitals.

9. Moving gradually toward the centre, if away from Hanoi for quite a while, the
visitor would be startled by the obviously surprising changes in city streets.

10. Many new houses in beautiful structures were closely built along the two sides
of streets.

11. Stores and shops have mushroomed, selling all kinds of goods from the most
popular to the top graded ones.

12. Hanoi youngsters, good-looking boys and pretty girls in fashioned colorful
clothes, gleefully ride motorbikes of latest models. They now look quite different
from the time when people used to ride their rattling bikes and wear nothing but
clothes of sad colors for soldiers and workers.

13. Hanoi nowadays is more spacious, cleaner and more beautiful.

14. The strong beat of life has daily been manifesting on all Hanoi streets. Ha
Thanh inhabitants have gradually improved their habits in eating, drinking,
entertaining to become more elegant, more civilized.
15. The most remarkable change in Hanoi people’s routine has been fully showed
at the markets: Dong Xuan, Bac Qua, Hang Da, Cua Nam. Cho Mo….with
enormous quantity of goods, foodstuffs, busy trading transactions.

16. No doubt, Hanoi in open-door time is changing, developing.

17. It’s everyone’s hope that Hanoi and its people would always deserve the land
of age-old culture.

TÔI ĐI HỌC Nguyễn Thanh Tịnh

Hằng năm cứ vào cuối thu lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những
đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm bối rối khó tả của buổi tựu
trường.

Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi chưa
một lần nào ghi trên giấy vì hồi đó tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ
hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè nép dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến
trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương
thu và gió lạnh. Me tôi âu yếm nắm lấy tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và
hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại nhiều lần nhưng lần này tôi tự nhiên thấy lạ.
Cảnh vật chung quanh đề thay đổi vì chính lòng tôi đang có có sự thay đổi lớn:
hôm nay tôi đi học.

Useful words / phrases

Lá ngoài đường rụng nhiều Leaves fall on the roads multitudinously

Lòng nao nức To sear one's heart

Bầu trời quang đãng The clear blue sky

Hoa tươi mỉm cười Fresh flowers blooming/smiling

Ghi trên giấy Note down

Tự nhiên thấy lạ Suddenly realize something trange/find something strange

Đám mây bàng bạc White silver clouds


Những kỷ niệm hoang mang Perplexed memories

Những cảm giác trong sáng Distinct, clear, bright feelings

Lòng tôi lại tưng bừng rộn rã My heart is filled with joys and excitement

Âu yếm nắm tay Tenderly take someone's hand

Suggested Translation

I was going to school


Every year, at the end of autumn, when leaves fall multitudinously on the roads
and there are white-silver clouds in the sky, my heart is seared with perplexed
memories of the first school day.

How can I forget those distinct feelings which grew in my heart like fresh flowers
blooming (smiling) in the clear blue sky. I have never noted those ideas because I
couldn’t write then, and now, I can’t remember them all. But whenever I see little
children timidly hiding themselves under their mothers’ conical hats to go to
school for the first time, my heart is filled with joys and excitement.

That morning, a morning full of autumn mist and cold wind. My mother tenderly
took my hand and led me on the long and narrow village road. I used to walk on
the road many times, but this time I suddenly realized something strange.
Everything around seemed to have changed because there was a great change right
in my heart: I was going to school.

Mưa dầm gió bấc


Về mùa đông, khi mưa dầm gió bấc, phong cảnh nhà quê thật tiêu điều buồn bã.
Ngoài đồng nước giá lạnh nên thỉnh thoảng mới thấy lác đác có người cày hay bừa.
Ai cũng cặm cụi làm việc, không chuyện trò vui vẻ như trời ấm áp. 

Trong làng đường vắng tanh, bùn lên đến mắt cá, xung quanh mình không có một
tiếng động, chỉ nghe thấy tiếng gió thổi vù vù vào bụi tre. Những giọt nước rơi
xuống lách tách.

Suggested Translation
Continuous rain and north wind
In winter, when there is continuous rain and north wind, the rural scene looks sad
and deserted. In the field, the water is chilly, therefore sporadically, people are
seen ploughing and harrowing. Everybody is absorbed in their work and does not
talk cheerfully as when the weather is warm. 

In the village, the roads are unfrequented and the mud is ankle-deep, there is no
sound around, we can only hear the wind howling through the clumps of bamboo.
Drops of water are pattering on the ground.

Tại sao học tiếng Anh có thể thay đổi cuộc sống của bạn?
Học tiếng Anh nghe có vẻ giống như một nhiệm vụ thật sự khó khăn - nhưng nó
cũng rất đáng làm nữa! Từ việc giúp bạn khám phá thế giới, tạo ra cơ hội mới
trong sự nghiệp của bạn, học tiếng Anh thực sự có thể mở ra cánh cửa mới cho
bạn.

Suggested Translation

Why Learning English Can Change Your Life!


Learning English might sound like a really difficult task – but it’s also very
rewarding too! From helping you to see the world, to making new opportunities in
your career, learning English can really open new doors for you.

Translate into Vietnamese


Education in America

American schools, both public and private, consist of 12 years of grades –


basically 8 year of elementary school and 4 years of secondary or high school,
although grades 7 and 8, or 7, 8 and 9 may be housed together in a middle school
or junior hight school. In addition, the elementary school offers five-year-olds a
year of kindergarten, usually half-day sessions, before they have formal instruction
in reading and writing in the first grade. In a few states, two years of junior college
(the first two years of higher education) or a vocational school are part of the
public school system. Schooling is compulsory in most states to the age of 16.

The public schools are administered by local school boards – groups of people
elected by the voters. The board appoints the superintendent and sometimes
participates in choosing the teachers, decides how school funds are to be allocated,
and has some voice in establishing the curriculum. Local funds for the schools
come largely from property taxes paid by residents of the local school districts.
Thus the people of the entire community, not just the parents of the children who
attend, pay for public schools, which are free and open to everyone.

In elementary school, all children in a given grade study the same thing. In junior
high school, the student may have a limited choice of subjects. In high school the
choice is wider. While some subjects are required of everyone, some high school
students, in addition, take vocational classes, and other study subjects that will
prepare them for college. Students from both groups study under the same roof,
each selecting courses according to his or her needs and interests. High school
students commonly study four to five basic subjects per semester, each for
approximately an hour a day. Additional courses, such as physical education, art,
or music, may meet twice a week.

After high school a person may prepare for a particular vocation or occupation by
attending vocational courses either in a junior college or in a privately supported
training school such as secretarial or industrial school. Or a person may attend a
college or university. The term “college” refers to an undergraduate institution that
confers a Bachelor of Arts or a Bachelor of Science degree after four years of
study. A university generally is a group of colleges, each serving a special purpose:
a college of liberal arts, a college of business, a college of education, and the like.
In addition, universities offer graduate programs. The Master of Arts degree
occasionally may be obtained after one year of additional specialized study,
although some institutions require longer study. The Doctor of Philosophy is the
highest degree in the area of the sciences and humanities. Professional degrees in
such fields as medicine and law are part of the program of graduate education.

Many colleges and universities are privately supported. Many have church
affiliations. In each state, however, there is at least one university and often several
colleges that receive support from state funds. Students in these schools, however,
as well as those in private colleges, must pay tuition, but the state schools are much
less expensive than private ones, particularly for students who are residents of the
state.
Useful words / phrases

– elementary school : trường tiểu học


– secondary school: trường trung học
– high school: trường trung học
– junior high school: trường trung học cơ sở
– junior college: trường trung cấp
– vocational school: trường hướng nghiệp
– schooling (n) : việc đi học, sự giáo dục
– compulsory (adj): bắt buộc
– administer (v): quản lý
– school board: ủy ban / hội đồng giáo dục
– superintendent (n) : hiệu trưởng
– curriculum (n) : chương trình học
– school district: quận nơi có trường học
– semester (n): học kỳ
– vocation (n): nghề nghiệp
– undergraduate ( n & adj) : sinh viên chưa tốt nghiệp/ chưa tốt nghiệp
– Bachelor of Arts (B.A.) : Cử nhân Khoa học xã hội
– Bachelor of Science (B.S.) : Cử nhân Khoa học
– liberal arts : khoa học xã hội, khoa học nhân văn
– Master of Arts (M.A.) : Thạc sĩ Khoa học xã hội
– Doctor of Philosophy (Ph.D) : Tiến sĩ
– (academic) degree: học vị
– humanities : khoa học nhân văn

Suggested Translation

Giáo dục ở Mỹ

Các trường học của Mỹ, cả trường công lẫn trường tư, gồm có 12 cấp lớp – về cơ
bản là 8 năm ở trường tiểu học và 4 năm ở trường trung học, mặc dù lớp 7 và lớp 8
hay lớp 7, 8 và 9 có thể được xếp cùng nhau trong trường trung học cơ sở. Ngoài
ra, trường tiểu học còn dạy trẻ em 5 tuổi một năm mẫu giáo, thường là các buổi
học nửa ngày, trước khi chúng được dạy đọc và viết chính thức ở lớp một. Ở một
số tiểu bang, hai năm cao đẳng (hai năm đầu của hệ thống giáo dục bậc cao hơn)
hoặc một trường hướng nghiệp là một phần của hệ thống trường công. Ở phần lớn
các tiểu bang, việc đi học là bắt buộc cho đến tuổi 16.

Trường công do các ủy ban giáo dục địa phương quản lý - những nhóm người do
cử tri bầu ra. Ủy ban bổ nhiệm hiệu trưởng và đôi khi tham gia vào việc chọn giáo
viên, quyết định ngân quỹ trường phải được phân phối như thế nào, và có tiếng nói
trong việc thiết lập chương trình học. Ngân quỹ địa phương dành cho trường học
phần lớn được lấy từ thuế đánh vào tài sản do cư dân ở các quận nơi có trường học
đóng. Vì vậy, người dân cả cộng đồng, không chỉ phụ huynh của học sinh đang đi
học, đều phải trả tiền cho trường công, loại trường đón nhận mọi người vào học
miễn phí.

Ở trường tiểu học, tất cả học sinh trong một lớp cụ thể học chương trình giống
nhau. Ở trường trung học cơ sở, học sinh có sự lựa chọn giới hạn các môn học. Ở
trường trung học thì sự lựa chọn rộng rãi hơn. Mặc dù một số môn học là bắt buộc
với mọi người, nhưng một số học sinh trung học còn học các lớp học hướng
nghiệp, và những học sinh khác thì học các môn học sẽ giúp họ chuẩn bị vào
trường đại học. Học sinh của cả hai nhóm đều học cùng một trường, mỗi học sinh
chọn các lớp theo nhu cầu và sở thích của mình. Học sinh trung học thường học
bốn đến năm môn cơ bản mỗi học kỳ, mỗi môn học khoảng một tiếng mỗi ngày.
Các môn học bổ sung như là giáo dục thể chất, nghệ thuật hay âm nhạc, có thể học
hai tiếng một tuần.

Sau khi học xong trung học, học sinh có thể chuẩn bị cho một nghề nghiệp cụ thể
bằng cách theo học các lớp học hướng nghiệp hoặc ở trường cao đẳng hoặc ở
trường đào tạo tư thục như trường thư ký hay trường công nghiệp. Hoặc học sinh
có thể theo học đại học hoặc đại học tổng hợp. Thuật ngữ “college” chỉ một cơ sở
đào tạo sinh viên đại học cấp bằng Cử nhân khoa học xã hội hoặc bằng Cử nhân
Khoa học sau bốn năm học tập. Trường đại học tổng hợp thường là một nhóm các
trường đại học , mỗi trường phục vụ một mục đích đặc biệt: trường đại học khoa
học xã hội, trường đại học thương mại, trường đại học sư phạm, và đại loại như
vậy. Ngoài ra, các trường đại học tổng hợp còn có các chương trình sau đại học.
Đôi khi người ta có thể lấy được bằng thạc sĩ khoa học xã hội sau một năm nghiên
cứu chuyên sâu, mặc dù một số cơ sở đòi hỏi thời gian học tập lâu hơn. Tiến sĩ là
bằng cấp cao nhất trong lĩnh vực khoa học và khoa học nhân văn. Các bằng cấp
chuyên môn trong các lĩnh vực như y dược và luật là một phần của chương trình
giáo dục sau đại học.

Nhiều trường đại học và đại học tổng hợp là các trường tư. Nhiều trường có mối
liên hệ với các nhà thờ. Tuy nhiên, ở mỗi tiểu bang đều có ít nhất một trường đại
học tổng hợp và thường có vài trường đại học nhận tài trợ từ ngân quỹ tiểu bang.
Tuy nhiên, sinh viên ở các trường này, cũng như sinh viên ở các trường đại học tư,
phải đóng học phí, nhưng học phí ở các trường công thì rẻ hơn nhiều so với học
phí các trường tư, đặc biệt đối với các sinh viên là cư dân của tiểu bang.
America: the Land and the People

The United States is a varied land – of forests, deserts, mountains, high flat lands
and fertile plains. Almost every kind of climate may be found, but the country lies
mostly in the temperate zone. Including the states of Alaska and Hawaii, the
United States covers an area of 9 million square kilometers. The continental United
States stretches 4,500 kilometers from Atlantic Ocean on the east to the Pacific
Ocean on the west. It borders Canada on the north, and reaches south to Mexico
and the Gulf of Mexico. A fast railroad train, travelling 96 kilometers an hour,
takes more than 48 hours to cross the country.

A jet plane crosses the continental United States from east to west in about five
hours. Taking off from an Atlantic coast airport, the plane is soon flying over the
gentle slopes of the Appalachian Mountains. Then, for hundreds of kilometers it
crosses the fertile fields of the farm belt of the great Middle West. To the north, on
clear days, passengers may see the five Great Lakes located between the United
States and Canada. Continuing into the West, the plane flies over vast prairies and
rough cattle-grazing country. Soon the snow-topped Rocky Mountains appear in
the distance. After crossing these high ranges, the plane can almost glide down into
the rich valleys of California and, finally, to a landing not far from the beaches of
the Pacific Ocean.
The United States has long been known as a “melting pot”, because many of its
people are descended from settlers who came from all over the world to make their
homes in the new land. The first immigrants in American history came from
England and the Netherlands. Attracted by reports of great economic opportunities
and religious and political freedom, immigrants from many other countries flocked
to the United States in increasing numbers, reaching a peak in the years 1880-1914.
Between 1820 and 1980, the United States admitted almost 50 million immigrants.

Some 1,360,000 American Indians, descendants of North America’s first


inhabitants,now reside in the United States. Most live in the West, but many are in
the south and central areas. Of the more than 300 separate tribes, the largest is the
Navaho in the Southwest. Black people were first brought to America from Africa
as slaves. Their descendants now make up nearly 12 per cent of the population.
They once lived mainly in the agricultural South but now are scattered throughout
the nation.
In Hawaii, more than a third of the residents are of Japanese descent, a third are
Caucasians, about 15 per cent are of Polynesian background, and the others are
mainly Pilipino, Korean and Chinese descent. The American people are always on
the move from one part of the country to another, from on city to another, from
farm to city, from the city to the suburbs. One in five Americans moves to a new
home every year seeking new job opportunities, a better climate, or for other
reasons.

Useful words / phrases

– varied (adj): đa dạng
– temperate zone: vùng ôn đới
– Alaska: tên của một tiểu ban ở Mỹ
– Hawaii: tên của một tiểu ban ở Mỹ
– Appalachian Mountains: rặng núi Appalachian
– prairie (n): đồng cỏ
– rough (adj): gồ ghề, lởm chởm
– cattle-grazing: chăn nuôi gia súc
– snow-topped: đỉnh phủ tuyết
– Rocky Mountains: rặng núi Rocky
– ranges (n) : rặng/dãy núi
– descend (v): truyền (từ)
– settler: người định cư
– descendant: con cháu
– Navaho (n) tên một bộ lạc người Mỹ bản địa
– descent (n) nguồn gốc, dòng dõi
– caucasian (n): người da trắng
– Polynesian (n): người polynesia

Suggested Translation

Hoa Kỳ: Đất nước và con người

Hoa Kỳ là một đất nước đa dạng – một đất nước của những cánh rừng, sa mạc,
núi đồi, những vùng đất cao nguyên và những vùng đồng bằng màu mỡ. Hầu hết
mọi dạng khí hậu đều có thể được tìm thấy, nhưng hầu như tòan bộ đất nước này
nằm trong vùng ôn đới. Nếu tính cả các tiểu bang Alaska và Hawaii, Mỹ chiếm
diện tích 9 triệu kilômét vuông. Lục dịa Mỹ trải dài 4.500 kilômét từ Đại Tây
Dương ở phía đông sang Thái Bình Dương ở phía tây. Đất nước này tiếp giáp với
Canađa ở phía bắc, và vươn tới phía nam tận Mêhicô và vịnh Mêhicô. Một chiếc
xe lửa tốc hành, chạy với vận tốc 96 kilômét một giờ, phải mất hơn 48 tiếng để
băng ngang qua đất nước này.

Một máy bay phản lực bay ngang lục địa Mỹ từ đông sang tây phải mất khoảng
năm tiếng đồng hồ. Cất cánh từ một sân bay ở bờ biển Đại Tây Dương, chẳng bao
lâu máy bay sẽ bay trên các sườn núi thoai thoải của rặng núi Appalachian. Sau đó,
máy bay bay hàng trăm kilômét ngang qua những cánh đồng màu mỡ của vành đai
nông nghiệp miền Trung Tây rộng lớn. Lên phía bắc, vào những ngày quang đãng,
hành khách có thể nhìn thấy Ngũ Đại Hồ nằm giữa Mỹ và Canađa. Tiếp tục đến
miền Tây, máy bay bay trên những đồng cỏ bao la và vùng đồng quê nhấp nhô gia
súc. Chẳng bao lâu rặng núi Rocky đỉnh phủ tuyết xuất hiện ở phía xa. Sau khi bay
qua những rặng núi cao này, máy bay gần như có thể lướt dần xuống các thung
lũng trù phú của California và cuối cùng, hạ cánh cách các bãi biển của Thái Bình
Dương không xa.

Nước Mỹ từ lâu đã được biết đến dưới cái tên là một “cái nồi hầm nhừ”, bởi vì
nhiều người dân của đất nước này là con cháu của những người định cư từ khắp
nơi trên thế giới đến sinh sống ở miền đất mới. Những người nhập cư đầu tiên
trong lịch sử Mỹ đến từ Anh và Hà Lan. Bị hấp dẫn bởi những lời đồn về các cơ
hội kinh tế tuyệt vời, quyền tự do tôn giáo và chính trị, người nhập cư từ nhiều
quốc gia khác kéo đến Mỹ với số lượng ngày càng tăng, đạt đến đỉnh cao vào
những năm 1880 đến năm 1914. Từ năm 1820 đến năm 1980, Mỹ tiếp nhận gần 50
triệu người nhập cư. 

Khoảng 1.360.000 người Mỹ bản địa, con cháu của những cư dân đầu tiên ở Bắc
Mỹ, hiện sống ở Mỹ. Hầu hết sống ở miền Tây, nhưng nhiều người sống ở khu vực
phía nam và phía bắc của miền Trung. Trong số hơn 300 bộ lạc riêng biệt, bộ lạc
lớn nhất là bộ lạc Navaho ở miền Tây Nam.

Đầu tiên người da đen được đưa từ châu Phi đến châu Mỹ làm nô lệ. Con cháu
của họ hiện nay chiếm gần 12% dân số. Họ đã từng sống chủ yếu ở miền Nam
nông nghiệp nhung hiện nay thì sống rải rác ở khắp đất nước.

Ở Hawaii, hơn một phần ba cư dân là thuộc dòng dõi người Nhật, một phần ba là
nười Caucasian, khoảng 15% có gôc người Polynéia, và phần còn lại chủ yếu là
thuộc dòng dõi người Phillipin, Hàn Quốc và Trung Quốc.

Người Mỹ luôn di chuyển – từ vùng này đến vùng khác của đất nước, từ thành
phố này đến thành phố khác , từ nông thôn đến thành thị, từ thành thị ra ngoại ô.
Cứ năm người Mỹ thì có một người mỗi năm chuyển đến chỗ ở mới một lần để tìm
những cơ hội công việc mới, một khí hậu tốt hơn, hay vì các lý do khác.

THIS IS WHY YOU SHOULD NEVER LET A DOG LICK YOUR MOUTH

It is well known that having a pet can bring their owners several benefits, both
psychologically and emotionally. They have the ability to affect our cognitive,
emotional and social developments, serve us company during the hard times of our
lives, and even help us to be more active. People with pets generally exhibit
healthier characteristics than non-pet owners. They tend to have better self-esteem
and feel less lonely, since their pets serve as companions and also as conversation
starters when meeting potential new friends. Pets also encourage us to move
around and go outside more with their needs for physical exercise.

They can even have some physical benefits such as a greater tolerance to allergies
and lower blood pressure levels. But, despite all of these positive reasons for
having pets, there are still some precautions to take when we have animals in our
homes. Dogs have a much larger tolerance to bacteria, germs, and viruses than
humans do, and they have some habits that would be considered dangerous for
humans.

Suggested Translation

Đây là lý do tại sao bạn đừng bao giờ để chó liếm miệng của bạn
Mọi người đều biết rằng việc nuôi thú cưng có thể mang lại cho một số lợi ích
cho người chủ của chúng, về mặt tâm lý lẫn cảm xúc. Chúng có khả năng ảnh
hưởng đến sự phát triển nhận thức, cảm xúc và xã hội của chúng ta, bầu bạn với
chúng ta trong những lần khó khăn trong cuộc sống, và thậm chí giúp chúng ta
năng động hơn. Những người có thú cưng thường thể hiện những đặc điểm khỏe
mạnh hơn so với những người không có thú cưng. Họ có xu hướng có lòng tự
trọng tốt hơn và cảm thấy ít cô đơn hơn, vì những chú thú cưng của họ vừa là
những người bạn đồng hành vừa trở thành chủ đề đầu tiên trong cuô ̣c trò chuyê ̣n
của chủ với những người bạn mới tiềm năng. Thú cưng cũng khuyến khích chúng
ta di chuyển xung quanh và đi ra ngoài nhiều hơn với nhu cầu của chúng cho việc
tập thể dục.
Chúng thậm chí còn có mô ̣t số ưu điểm về mă ̣t thể chất như sức đề kháng cao hơn
với dị ứng, giảm thấp được các mức huyết áp. Tuy nhiên, mặc dù tất cả những lý
do tích cực này để có thú cưng, nhưng vẫn cần thực hiện một số biện pháp phòng
ngừa khi chúng ta nuôi động vật trong nhà. Chó có sức đề kháng cao hơn nhiều đối
với vi khuẩn, vi trùng và vi rút so với con người, và chúng có một số thói quen
được coi là nguy hiểm cho con người.

Useful words / phrases

Suggested Translation

FINAL TEST
I. For each of the cases below, decide if it relates to semantic or
communicative translation.

1. A translation that attempts to render, as closely as the semantic and syntactic


structures of the second language allows, the exact contextual meaning of the
original.

a. Semantic translation
b. Communicative translation

2. A translation that makes the target language text smoother, more idiomatic.

a. Semantic translation
b. Communicative translation

3. A translation that is concerned mainly with the receptors/readers.

a. Semantic translation
b.Communicative translation
4. A translation that is concerned with the author.

a. Semantic translation
b. Communicative translation

5. a.
A translation that attempts to produce on its readers an effect as close as possible
to that obtained on the readers of the original.

Semantic translation
Communicative translation

b. A translation that aims to recreate the precise flavour and tone of the original.

Semantic translation
Communicative translation

6. A translation used in the case of most non-literary writing, journalism,


informative articles and books, textbooks, reports, scientific and technological
writing, non-personal correspondence, propaganda, publicity, public notices,
popular fiction.

Semantic translation
Communicative translation

7. A translation that is used in the case of original expression, where the specific
words of the speaker or writer is as important as the content, e.g. philosophical,
religious, political, scientific, technical or literary (authoritative texts).

Semantic translation
Communicative translation

II. Translate into English

Đa số những người được ngưỡng mộ ở Việt Nam là người nước ngoài

Theo một cuộc khảo sát mới đây, Bill Gates, Barack Obama và Nữ hoàng
Elizabeth II đứng đầu trong số tất cả những người trên thế giới mà người Việt Nam
ngưỡng mộ nhất. Bill Gates, người sáng lập Microsoft và là nhà từ thiện, đã chiếm
vị trí số một trong số những người được ngưỡng mộ nhất, tiếp theo là cựu Tổng
thống Mỹ Obama và Lại Văn Sâm, nhà sản xuất chương trình truyền hình nổi tiếng
nhất tại Việt Nam, theo kết quả của cuộc khảo sát hàng năm do YouGov tiến hành,
một công ty nghiên cứu thị trường trực tuyến hàng đầu thế giới có trụ sở tại Anh.

Ở hạng mục nữ, Nữ hoàng Elizabeth II sếp thứ ba sau Hai Bà Trưng, hai nhà lãnh
đạo quân sự, những người trị vì Việt Nam trong ba năm sau khi nổi dậy chống lại
sự thống trị đầu tiên của Trung Quốc vào năm 40, và danh ca Mỹ Tâm, người được
ca ngợi là “Nữ hoàng của V-POP” với nhiều giải thưởng trong và ngoài nước, bao
gồm Giải Nghệ sĩ Châu Á có lượng tiêu thụ sản phẩm tốt nhất bởi Big Apple
Music Awards, Giải Nghệ sĩ xuất sắc nhất Đông Nam Á của MTV Châu Âu, và
Giải Nghệ sĩ Việt Nam bán được nhiều Album nhất.

Đối với hạng mục nam, Bill Gates và Barack Obama đứng đầu, nam diễn viên
Trung Quốc Thành Long chiếm vị trí thứ ba.

Cả hai người đàn ông Mỹ đã đến Việt Nam nơi họ được chào đón như những ngôi
sao nhạc rock. Bill Gates tài trợ cho các dự án lớn nhằm cung cấp dịch vụ internet
cho người dân ở nông thôn Việt Nam và hỗ trợ trẻ mồ côi Việt Nam. Ông Obama
thăm Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh vào tháng 5 năm 2016, nơi ông gặp gỡ các
doanh nhân và sinh viên, và tạo ra sự phấn khích lớn khi đi ăn tối tại một quán bún
chả bình dân.

Suggested Translation

A majority of people that are most applauded in Vietnam are foreigners.

A new survey has found that of all the people in the world that Vietnamese people
admire the most, Bill Gates, Barack Obama and Queen Elizabeth II stand in top.
Bill Gates, the founder of Microsoft and philanthropist, takes the first spot among
all the men that are most admired by Vietnamese people, followed by U.S. former
president Obama and Lai Van Sam, the most famous TV show host and program
producer in Vietnam, as found in an annual survey conducted by YouGov, a world-
leading online market research company based in the U.K.

As for women, Queen Elizabeth II arrives third after Hai Ba Trung, or the Trung
sisters, two Vietnamese military leaders who ruled Vietnam for three years after
rebelling against the first Chinese domination of Vietnam in AD 40, and
Vietnamese diva My Tam, who has been hailed the “Queen of V-Pop” for many
awards in and outside of the country, including Best Selling Artist of Asia by Big
Apple Music Awards, MTV Europe Music Award for Best Southeast Asian Act,
and World Music Award for World’s Best Selling Vietnam Artist.
As for the male category, Bill Gates and Barack Obama take the lead, and
Chinese actor Jackie Chan occupies the third position. Both American men have
been to Vietnam where they were welcomed like rockstars. Bill Gates funded big
projects to provide internet access for people in rural Vietnam and to support
Vietnamese orphans. Obama visited Hanoi and Ho Chi Minh City in May 2016
where he met with entrepreneurs and students, and caused big fanfare by having
dinner at a plastic stool noodle restaurant popular to locals.

II. Translate into Vietnamese

Traffic jams – No end in sight

Traffic congestion affects people throughout the world. Traffic jams cause smog
in dozens of cities across both the developed and developing world. In the U.S.,
commuters spend an average of a full work week each year sitting in traffic,
according to the Texas Transportation Institute. While alternative ways of getting
around are available, most people still choose their cars because they are looking
for convenience, comfort and privacy. The most promising technique for reducing
city traffic is called congestion pricing, whereby cities charge a toll to enter certain
parts of town at certain times of day.

In theory, if the toll is high enough, some drivers will cancel their trips or go by
bus or train. And in practice it seems to work: Singapore, London and Stockholm
have reduced traffic and pollution in city centers thanks to congestion pricing.
Another way to reduce rush hour traffic is for employers to implement flexitime,
which lets employees travel to and from work at off-peak traffic times to avoid the
rush hour. Those who have to travel during busy times can do their part by sharing
cars. Employers can also allow more staff to telecommute (work from home) so as
to keep more cars off the road altogether. Some urban planners still believe that the
best way to ease traffic congestion is to build more roads, especially roads that can
take drivers around or over crowded city streets. But such techniques do not really
keep cars off the road; they only accommodate more of them. Other, more
forward-thinking, planners know that more and more drivers and cars are taking to
the roads every day, and they are unwilling to encourage more private automobiles
when public transport is so much better both for people and the environment.

For this reason, the American government has decided to spend some $7 billion
on helping to increase capacity on public transport systems and upgrade them with
more efficient technologies. But environmentalists complain that such funding is
tiny compared with the $50 billion being spent on roads and bridges.

Suggested Translation

Vấn nạn kẹt xe – chưa có hồi kết

Tắc nghẽn giao thông ảnh hưởng đến mọi người trên toàn thế giới. Ùn tắc giao
thông gây ra tình trạng khói bụi ở hàng tá những thành phố bao gồm cả thành phố
đã và đang phát triển trên thế giới. Ở Mỹ, những người đi làm luôn bị mất trung
bình một tuần (thời gian lao động) mỗi năm chỉ vì tình trạng kẹt xe, theo tính toán
của trụ sở vận tải Texas. Trong khi có nhiều cách linh động hơn để đi lại, nhưng
mọi người vẫn chọn dùng xe hơi vì sự tiện lợi, thoải mái và riêng tư. Hầu hết các
công nghệ hứa hẹn sẽ giảm ách tắc giao thông với giải pháp có tên là định giá chi
phí tránh kẹt xe, nơi những thành phố chịu một khoản lệ phí để đi vào những khu
vực nào đó của thành phố trong khoảng thời gian nhất định mỗi ngày. Theo lý
thuyết, nếu lệ phí kẹt xe cao tới hạng, một vài tài xế sẽ có thể hủy chuyến đi của họ
hoặc sử dụng xe buýt hay xe lửa. Và trên thực tế, nó có vẻ hữu ích: Singapore,
London và Stockholm đã giảm được lượng phương tiện di chuyển và ô nhiễm
không khí ở trung tâm thành phố nhờ vào định giá chi phí tránh kẹt xe. Một cách
khác để giảm thời lượng kẹt xe khi có thời gian biểu làm việc linh hoạt cho người
lao động, điều này giúp họ di chuyển đến nơi làm việc vào giờ thấp điểm, tránh
những giờ cao điểm. Những người phải di chuyển trong suốt những giờ cao điểm
có thể chia sẻ xe. Nhà tuyển dụng cũng có thể cho phép nhiều nhân viên hơn có
điều kiện làm việc từ xa (làm việc tại nhà) để giảm lượng xe di chuyển trên đường
cùng một lúc. Vài nhà quy hoạch đô thị vẫn tin rằng cách tốt nhất đẻ giảm ách tắc
giao thông là xây dựng nhiều tuyến đường hơn, đặc biệt là những con đường có thể
cho phép tài xế di chuyển vòng qua hoặc phía trên những con đường đông đúc.
Nhưng những công nghệ đó không thật sự giảm số lượng xe trên đường, mà chỉ là
tăng thêm nhu cầu đi lại. Mặt khác, lối tư duy này vẫn tiếp diễn, những nhà quy
hoạch biết rằng ngày càng nhiều lái xe và xe cộ di chuyển mỗi ngày, nhưng họ vẫn
miễn cưỡng khuyến khích sự gia tăng của những phương tiện cá nhân khi phương
tiện công cộng đã tốt hơn rất nhiều cho cả con người và môi trường.

Vì lý do này, chính quyền Mỹ đã quyết định dành ra 7 tỉ đô la để hỗ trợ tăng năng


suất của những hệ thống giao thông công cộng và nâng cấp chúng với những công
nghệ mang lại hiệu quả cao. Nhưng những nhà môi trường học vẫn phàn nàn rằng
nguồn quỹ đó quá ít khi so với 50 tỉ đô la đã dùng để xây dựng cầu đường.

You might also like