Professional Documents
Culture Documents
οδηγιες για το αγνωστο
οδηγιες για το αγνωστο
(Σύμφωνα με το Π.Δ. 86/2001, όπως τροποποιήθηκε με το Π.Δ. 26/2002 και το Π.Δ. 60/2006)
Δίνεται αδίδακτο πεζό κείμενο αττικής διαλέκτου 10-12 στίχων με νοηματική συνοχή και
ζητείται από τους υποψηφίους: α) να το μεταφράσουν στη νέα ελληνική (20 μονάδες) και β) να
απαντήσουν σε: 1) Μία (1) ερώτηση γραμματικής και 2) Μία (1) ερώτηση συντακτικού. (20
μονάδες – σύνολο). Κάθε ερώτηση του αδίδακτου κειμένου μπορεί να αναλύεται σε δύο
υποερωτήματα, ανάλογα με το είδος των ερωτήσεων που χρησιμοποιούνται.
Επιμέρους παρατηρήσεις: Στη γραμματική παρατήρηση τα λάθη που εμφανίζονται, εκτός από
εκείνα που οφείλονται σε άγνοια, είναι: τύποι διαφορετικοί από αυτούς που ζητούνται, επειδή ο
μαθητής δεν είναι προσεκτικός στην ανάγνωση παρατήρησης, κι ελλιπής εφαρμογή του
πολυτονικού συστήματος, αφού από ορισμένους μαθητές δεν χρησιμοποιούνται ποτέ τα
πνεύματα και η περισπωμένη. Οι μαθητές, λοιπόν, πρέπει να διαβάζουν προσεκτικά αυτά που
ζητούνται από την παρατήρηση και να μην ξεχνούν το πολυτονικό σύστημα, που ισχύει στην
αρχαία ελληνική γλώσσα. Στη συντακτική παρατήρηση ο συντακτικός ρόλος των λέξεων πρέπει
να αποδίδεται ολοκληρωμένος και να δηλώνεται οπωσδήποτε η εξάρτησή τους.
Οδηγίες για τη σωστή προσέγγιση των κειμένων
Παρακάτω δίνουμε ορισμένες πρακτικές οδηγίες προς τους εξεταζομένους, ώστε να
αντιμετωπίσουν κυρίως το αδίκως χαρακτηριζόμενο ως «φόβητρο», αδίδακτο κείμενο. Βέβαια,
απαραίτητες προϋποθέσεις προβάλλουν:
Επαρκής γνώση της Γραμματικής
Επαρκής γνώση κανόνων Συντακτικού
Επαρκής γνώση Λεξιλογίου: αποκτάται με την εμπειρία που κατακτάται μέσα από τα κείμενα,
από λεξικά, από τα συμφραζόμενα και πολλές φορές με τη βοήθεια της Νεοελληνικής γλώσσας.
Απαραίτητη διευκρίνιση: Ο μαθητής ενδείκνυται να ολοκληρώνει τη μετάφραση του διδαγμένου
κειμένου και τις παρατηρήσεις, ώστε να αφιερώνει τον υπολειπόμενο χρόνο στη μετάφραση του
αδίδακτου, που απαιτεί περισσότερο χρόνο κι άνεση.
Συγκεκριμένα:
Διαβάζουμε αρχικά, χωρίς να επιχειρήσουμε άμεσα τη μετάφραση, αρκετές φορές (δύο – τρεις )
το κείμενο, έτσι που να το προσεγγίσουμε νοηματικά και να κατανοήσουμε κάπως την πλοκή
του κι ενδεχομένως τους πρωταγωνιστές. Βοηθός στην παραπάνω διαδικασία μπορεί να είναι ο
Μεταφράζουμε στη συνέχεια κάθε πρόταση χωριστά. Πρώτα την κύρια και στη συνέχεια τις
δευτερεύουσες, με λογική σειρά, κι όσες απομένουν, με τη σειρά του κειμένου. Αν προκύψει
πρόβλημα στο να μεταφράσουμε, μπορούμε να ξεκινήσουμε από την αρχή το κείμενο
μεταφράζοντάς το, οπότε και τυχόν συντακτικό λάθος θα το βρούμε εύκολα, εφόσον δε θα
βγαίνει νόημα με την πρώτη προσπάθειά μας. Διευκρίνιση: Συνήθως μόνο οι ρηματικοί τύποι
χρειάζεται να ειπωθούν στη γλώσσα μας πιο νωρίς απ’ ό,τι υπάρχουν στο κείμενο.
Η αντιμετώπιση των άγνωστων λέξεων : Είναι πιθανό να έχω κάποιες άγνωστες λέξεις είτε
επειδή δεν τις έχω συναντήσει ξανά είτε επειδή δεν τις θυμάμαι. Στην πραγματικότητα καμιά
λέξη δεν είναι τελείως άγνωστη – ας μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για τη γλώσσα μας κι όχι για
κάποια ξένη γλώσσα. Με δύο τρόπους, λοιπόν, ερμηνεύω τις «άγνωστες» λέξεις: α΄ τρόπος: Η
ετυμολογία: προσπαθώ να εντοπίσω το «θέμα» της λέξης, τα συνθετικά της μέρη ίσως και να τη
συνδυάσω με άλλες λέξεις που έχω βρει σε αρχαία κείμενα ή με λέξεις που χρησιμοποιώ σήμερα
και ξέρω το νόημά τους. β΄ τρόπος (και σημαντικότερος): Βρίσκω το νόημα της λέξης από τα
συμφραζόμενα. Συμπληρώνω το νοηματικό κενό με κάποια λέξη – φράση που ταιριάζει κι
ολοκληρώνει την πρότασή μου αλλά εξυπηρετεί και το γενικότερο νόημα του κειμένου μου.
Όταν τελειώσω τη μετάφρασή μου, διαβάζω το κείμενό που έγραψα, ελέγχοντας κατά πόσο
είναι νοηματικά κατανοητό και αισθητικά ικανοποιητικό («ωραίο κείμενο»). Αν χρειαστεί το
βελτιώνω με διορθώσεις.