You are on page 1of 12

Intro:

Matapos ang apat na taon na pag-aaral ni Rizal ng Medisina sa Unibersidad ng Santo


Tomas ay naisipan niyang umalis at mag-aral sa Espanya.
Mga dahilan:
 Diskriminasyon ng mga Pilipino sa paaralan ng Unibersidad ng Santo Tomas
 Hindi magandang pagtrato ng mga propesor kay Rizal
 Luma at hindi malayang sistema ng edukasyon
Subalit, hindi lamang ito ang naging rason ng kaniyang pag-alis, mayroon pang mas malaki at mas
mahalagang dahilan.

 Ang Lihim na Misyon ni Rizal


1. Nagpasyang tapusin ang kanyang pag-aaral ng Medisina sa Espanya.
2. Masusing pag-aaral sa buhay at kultura, wika at kaugalian, industriya at komersiyo,
at pamahalaan at batas ng mga bansang Europeo.
3. Pagpapalaya sa mga kababayang inaapi ng tiranya ng Espanya
Sa Espanya ay may magandang pamamalakad sa pamahalaan na nagbibigay sa mamamayan ng
karapatang pantao tulad ng kalayaan sa pagpapahayag ng saloobin at sa pagtitipon.
Hindi alam ng mga magulang ni Rizal ang kaniyang pag-alis at umalis ito ng walang permiso
galing sa kanila.

Ang nakakaalam ng lihim na pag-alis ni Rizal patungong Espanya:


1. Kapatid na lalaki (Paciano)
2. Tiyo (Antonio Rivera)- ama ni Leonor Rivera
3.Mga kapatid na babae (Neneng at Lucia)
4. Mag-anak na Valenzuela (Kapitan Juan at Kapitana Sanday at kanilang anak na si Orang)
5. Pedro A. Paterno
6. Mateo Evangelista
7. Mga paring Heswitang Ateneo
8. Ilang malalapit na kaibigan- Chengoy (Jose M. Cecilio)
Dahil nga hindi sang-ayon sa kalooban ni Rizal na hindi siya nagpaalam sa mga magulang niya at
sa kaniyang kasintahan na si Leonor, siya ay nag-iwan ng sulat bago siya umalis.

May 3, 1882

 Salvadora – papuntang Singapore


16 lamang silang nakasakay
Dalawang araw nagtigil sa Singapore at sa Hotel de la Paz
May 11, 1882

 Djemnah – galing sa Singapore -> Point Galle -> Colombo (Ceylon) -> Suez Canal ->
Naples and Marcielles
PG at Colombo (Kapitolyo) – Sri Lanka
5 days – Suez Canal
Naples (Italy)
Marcielles (France)
June 16, 1882

 Barcelona
May mga nakilala siyang mga Pilipino, ang iba ay nag-aral din sa Ateneo. Sila’y nagkasiyahan sa
isang kapehan sa Plaza de Cataluna.

 Amor Patrio (Love of Country) – kauna-unahang akda sa Espanya


August 20, 1882

 naitampok sa “Diarong Tagalog” inilathala ni Basilio Teodoro Moran; Laong Laan –


panulat na pangalan
 “Los Viajes” (Travels); “Revista de Madrid” (Review of Madrid)
Diariong Tagalog, unang diyaryo na gumamit ng Espanyol at Tagalog
Spanish – Rizal; Tagalog – Del Pilar
Naglalaman ito ng mga sanaysay tungkol sa pahayag ng pagmamahal sa bayan at mga dahilan
kung bakit nararamdaman din ito ng mga tao kahit ano man ang lahi nila. Nakasaad din sa
akdang ito na hindi ikagulat kung ang isang tao man ay may labis na pagmamahal at
pagmamalasakit sa kanyang minamahal na bansa dahil naroon ang mga alaala ng kamusmusan
at ang matatamis na nakaraan at simula ng buhay.
Nobyembre 29, 1882 – pangatlong sulat subalit ibinalik dahil wala ng pera ang Diariong Tagalog
upang maglathala
September 15, 1882

 Nakatanggap si Rizal ng sulat mula kay Paciano tungkol sa pagkalat ng sakit na cholera sa
Maynila
 May nauna pang kasulatan mula kay Paciano tungkol sa payo na mag-aral na lamang sa
Madrid
 Mula naman kay Chengoy (Jose M. Cecilio), hindi pag-aalaga ni Leonor sa kaniyang
sariling kalusugan
Mayo 28, 1882 – sulat tungkol sa Madrid
November 3, 1882

 Universidad Central de Madrid (Medicine and Philosophy & Letters)


 Academy of Fine Arts of San Fernando (Painting and Sculpture)
 Hall of Arms of Sanz y Carbonell (fencing at shooting)
 Nag-aral ng mga wikang French, German, at Ingles (pribadong instruktor)
May iba pa syang inaral tulad ng musika at inhinyerong pang mekaniko
Nagtipid siya sa pagkain, damit, libro o sa lahat ng bagay (pero minsan nasali sya sa lotto)
Hindi sya nagsusugal, nag-aalak, o gumastos sa babae
Consuelo Ortiga y Perez

 Anak ni Don Pablo Ortiga y Rey (gobernador-heneral noong 1869-1871)


 A La Senorita C.O.y.P (tula, Agosto 22, 1883)
 Hindi sila nagkatuluyan dahil kay Leonor at sa kaibigan niyang si Eduardo de Lete
Kaya natanggal kasi napromote
Hindi gwapo at matangkad si Rizal ngunit maraming katangian na kahuhulugan ng babae
Kasintahan niya pa rin si Leonor
Nakasama niya sa propaganda sa kasalukuyan, ay may gusto rin kay Consuelo
“Me Piden Versos” (They Ask Me for Verses)

 1882, Circulo Hispano-Filipino (Hispano-Philippine Circle), asosasyon ng mga Kastila at


Pilipino
 Hiling ng mga miyembro na magsulat siya ng tula
Tungkol sa mga nararamdaman niya tungo sa mga Kastila na siyang naitatago at nailalabas niya
lamang sa pagsusulat
Paris (1883)

 Unang bakasyon sa tag-araw


 Dr. Nicaise – Lariboisiere Hospital
Hunyo 17 – Agosto 20 1883
Imbes na maggala sa magagandang lugar, bumisita siya sa mga museo, ospital at inobserbahan
ang doktor sa eksaminasyon ng sakit ng babae at ang pamumuhay ng mga Pranses
Acacia in Madrid (March 1883) at Lodge Solidaridad

 Spanish Masons – malayang sinusuri ang pamamalakad ng pamahalaan at ng mga prayle


 “Master Mason” by Le Grand Orient de France (Paris, 1892)
 “Science, Virtue and Labor” (1889)
A Mason (or Freemason) is a member of a fraternity known as Masonry (or Freemasonry). A
fraternity is a group of men (just as a sorority is a group of women) who join together because:
There are things they want to do in the world.
Fraternity o Kapatiran
Hindi man siya sobrang aktibo sa organisasyon, pero may naisulat pa rin siya.
Ipinayam niya sa Lodge Solidaridad sa Madrid
Problemang Pinansyal

 Calamba, tagtuyot at maraming peste


 Hindi nahandaan ng ‘turkey’ ang tagapamahala ng hacienda
 Itinaas ang bayad ng renta sa lupa nina Don Francisco at Paciano
 Hunyo 24, 1884, nanalo ng gintong medalya si Rizal sa paligsahan tungkol sa wikang
Griyego
May mga pagkakataon na hindi napapadalhan si Rizal
Naibenta ang kabayo ng kanilang nakababatang kapatid para makapagpadala
June 25, 1884

 Nanalo ang “Spoliarium” ni Juan Luna (1st) at “Christian Virgins Exposed to Populace” ni
Felix Hidalgo (2nd) sa National Exposition of Fine Arts in Madrid
 Rizal bilang guest speaker
Pinuri niya sina Luna at Hidalgo sa kanilang nagawa at dahil sa kahanga-hangang talumpati ni
Rizal, humanga ang mga Kastila at pinalakpakan siya na bihira lamang na pangyayari.
Kaguluhan sa Madrid (Nobyembre 20-22, 1884)

 Isang siyudad sa Madrid kung saan sumiklab ang gulo sa pangunguna ng mga mag-aaral
sa Universidad Central de Madrid at kasama dito si Rizal at ibang Pilipino
 Dr. Miguel Morayta, nagsalita sa opening ceremony, ikinagalit ng mga obispo
“Freedom of Science and the Teacher”
 Excommunicado, propesor at ang mga sumuporta at pumapalakpak dito
 Dr. Rector, sumuporta sa protesta, pinaltan ni Dr. Creus
May kasamang ibang estudyante tulad ng mga Kastila
May ideyang liberal
Maraming propesor ang sumuporta at hinayaan lamang ang kaguluhan
Nagtapos ng Medisina (1885)

 Naipasa ang lahat ng asignatura sa kaniyang kurso, Licentiate in Philosophy and Letters
at Licenciate in Medicine
 Hindi siya nakakuha ng Doctor’s diploma dahil sa thesis at graduation fees
Mayroon pa rin siyang licenciate degree subalit wala lamang diploma sa Doctor of Medicine
Yung unang kurso ay para lamang sa pagtuturo ngunit hindi sa Pilipinas dahil walang tatanggap
sa kaniya kahit yung pagkakaroon ng degree sa medisina
Paris (1885-1887)

 Espesyalista sa mata (ophthalmologist)


 Isang rason ay dahil sa sakit ng kaniyang ina sa mata
 Siya ay naging ‘assistant’ ng mga tanyag na doktor (tulad ni Dr. Louis de Weckert) sa
Europa
 Pagbisita sa bahay ng pamilya Pardo de Taveras, Juan Luna at Felix Hidalgo
 Modelo sa “The Death of Cleopatra” at “The Blood Compact”
 Isinulat ang kantang “Alin Mang Lahi” (Any Race)
Kasama na rito ang pagoobserba niya sa pamumuhay ng mga taga-Europa, ang pamahalaan at
batas
Tinuruan siya ni Juan Luna sa larangan ng sining, naging modelo sa “The Death of Cleopatra”
bilang paring Ehipto at sa “The Blood Compact” bilang si Datu Sikatuna si Trinidad Pardo de
Tavera bilang si Miguel Lopez de Legazpi

Natural sa Europa ang kantahan kaya’t sinubukan ni Rizal mag-aral, piano at flute, hindi
maganda ang boses ni Rizal
Germany (1886)

 Heidelberg, chess player, nag-aral at nagtrabaho sa University Eye Hospital


 Abril 22, 1886 - “To the Flowers of Heidelberg”, sa Neckar River (Light blue, forget-me-
not)
 Wilhelmsfield, Pastor Ulmer, tatlong buwan nagbakasyon
Maraming magagandang tanawin sa siyudad na ito tulad ng Heidelberg Castle, isinulat dahil sa
Neckar River
Naalala niya ang hardin sa kanyang tahanan sa Calamba
Sulat bilang pasasalamat
Unang Sulat para kay Propesor Ferdinand Blumentritt

 Direktor ng Ateneo of Leimetritz (Austria)


 Etnolohiya at may interes sa wika ng Pilipinas
 Ang laman ng sulat ay paghingi ng permiso na magpadala sa propesor ng isang libro na
nakasulat sa wikang Tagalog, “Aritmetica” ni Rufino Baltazar Hernandez
 Bestfriend o matalik na kaibigan ni Rizal
Doon nagsimula ang pagkakaibigan ng dalawa, sinagot ng propesor ang sulat na may kasamang
dalawang libro at nagtuloy-tuloy ang kanilang komunikasyon
Sa pagbabalik sa Heidelberg University, (nag-aral at nagtrabaho), linisan niya ito tatlong araw
bago siya umalis sa lugar.
Leipzig and Dresden (Germany, 1886)

 Nag-aral siya tungkol sa history and psychology sa University of Leipsig


 Isinalin sa Tagalog ang “William Tell” (Schiller) at ilan sa kuwentong pambata ni Hans
Christian Andersen
 Adolph B. Meyer, direktor ng Anthropological and Ethnological Museum
Pangatlo ay sa Dresden, nagtagal lamang siya ng dalawang araw, di katulad sa Leipzig na 2 ½
buwan dahil mas tipid doon.
Dumalo siya sa misa at nabihagni sa pagtugtog sa simbahan
Buhay ni Rizal sa Berlin (1886)

 Dr. Jagor at Dr. Meyer, naging miyembro si Rizal ng Anthropological Society,


Ethnological Society, at Geographical Society of Berlin
 Dr. Vichow, inimbita si Rizal na bigyang aral bago ang pagiging miyembro niya
 Isinulat ni Rizal ang “Tagalog Metrical Art” sa wikang Aleman (1887)
Dr. Jagor, nagsulat ng Travels in the Philippines na nagustuhang libro ni Rizal noong nag-aaral pa
lamang siya. Pumunta rin ang dr na ito sa Pilipinas noong 1859-60
Limang Dahilan ng pagtira ni Rizal sa Berlin

 Madagdagan ang kaalaman tungkol sa pagiging ophthalmologist


 Makapag-aral pa sa larangan ng agham at wika
 Obserbahan ang aspektong politika at ekonomiya sa Germany
 Kilalanin ang mga tanyag na mga dalub-agham at iskolar
 Ilathala ang kaniyang nobela na “Noli Me Tangere”
Dahil sa pag-oobserba ni Rizal, hinangaan niya ang mga kababaihan sa Germany dahil sila ay
kabaligtaran ng mga Kastila. Sila ay mukhang matatalino o edukado, at palakaibigan. Wala rin
silang pakialam sa kung paano sila manamit. Hindi katulad ng mga Pilipina na masasabi niyang
mas interesado pa sa kanilang pananamit kaysa sa edukasyon lalo na ang mga isyu sa
kapaligiran. Pero di niya naman isinasantabi ang kagandahang asal na mayroon ang mga Pilipina
lalo na iyong nasa probinsya
Ikwinento nya ito sa liham para kay Trinidad
Muling paghihirap ni Rizal panahon ng taglamig (1886)

 Walang dumadating na suporta mula sa kaniyang mga kapatid


 Isang beses lang siya kumakain sa isang araw
 Isinanla niya ang diyamanteng singsing na ibinigay sa kaniya ng kaniyang kapatid na si
Saturnina
Marami ulit peste sa lupain nina Rizal kaya’t di nakakapagpadala si Paciano
Mahirap man ang dinanas ni Rizal at hindi niya naalagaan ang kaniyang kalusugan napalitan
naman ito ng kasiyahan ng paglalathala ng kaniyang unang nobela na Noli Me Tangere
Noli Me Tangere

 Enero 2, 1884 (Madrid), may plano si Rizal at ang grupo ng mga Pilipino sa pagsulat ng
nobela tungkol sa mga Kastila
 Ang mga umapruba ay sina: Paternos (Pedro, Maximino at Antonio), Graciano Lopez
Jaena, Evaristo Aguirre, Eduardo de Lete, Julio Llorente, Melecio Figueroa at Valentin
Ventura
 Isinulat habang nasa Madrid (1884), Paris (1885), Wilhelmsfield Germany (1886)
Ang gusto nilang isulat ay tungkol sa mga kababaihan at hindi sila nagseseryoso dito,
nakikipagsugal at nambababae lamang
Kaya napagpasiyahan niyang isulat ito mag-isa
1/2 1/4 1/4
Muntikan niya itong sunugin noong panahon ng taglamig, akala niya di ito malalathala
Noli Me Tangere

 Napagkamalang “french spy” si Rizal habang inililimbag ang Noli Me Tangere


 Pagkatapos ilathala ng nobela, nagpadala siya ng kopya kina Blumentritt, Dr. Antonio
Ma. Regidor, G. Lopez Jaena, Mariano Ponce at Felix Hidalgo.
 “Touch Me Not”, galing sa bibliya sa John 20:13-17
Hiningian siya ng pasaporte ngunit wala siyang maibigay, binigyan siyang apat na araw para
magpagawa ng pasaporte kung hindi ay mapapaalis siya sa bansa
Hindi niya ito ginawa, pero nagpaliwanag na lamang si Rizal kung bakit siya nagikot sa Germany
at pinatunaayan niyang siya’y isang Pilipino na gusto lamang pag-aralan ang buhay sa ibang
bansa
Akala niya pa ay sa Gospel of Luke ito nakuha
“Touch me not; I am not yet ascended to my Father, but go to my brethren, and say unto them,
I ascend unto my Father, and your Father; and to my God and your God.”
Ang salitang ito ay galing kay St. Mary Magdalene noong unang Easter Sunday
Tauhan sa Nobelang “Noli Me Tangere”
Crisostomo Ibarra/Elias – Jose Rizal
Maria Clara – Leonor Rivera
Pilosopo Tasio – Paciano Rizal
Padre Salvi – Padre Antonio Piernavieja
Capitan Tiago – Capitan Hilario Sunico ng San Nicholas
Dona Victorina – Dona Agustina Medel
Padre Damaso – mga aroganteng prayle
Ang Noli Me Tangere ay sinasabing base sa totoong buhay noong panahon ni Rizal. Binigyan
niya pa nga ng pagkakakilanlan sa totoong buhay ang mga tauhan sa nobela
May hindi isinamang kabanata si Rizal, ang kabanata 24 na pinamagatang “In the Woods”
tungkol kay Elias at Salome, para mas mura ang kaniyang ibabayad sa pagpapalimbag

Paglalakbay sa Europa kasama si Viola (1887)

 Dresden (Germany)
Pag-aaral sa halaman, binisita muli si Dr. Meyer at tumatak sa kaniya ang pintang “Prometheus
Bound”

 Teschen (Czechoslovakia)
Nagtigil dito bago puntahan si propesor Blumentritt at dahil baka magulat din ang propesor sa
pagbisita ay sinabihan muna nila ito

 Leitmeritz (Blumentritt) (Czech Republic)


Inabangan sa tren sina Rizal kasama ng sulat ni Rizal na may guhit na larawan nito para makilala
niya si Rizal
Ipinakilala sa pamilya at nagtigil ng 3 araw sina Viola at Rizal
Ipininta ni Rizal ang propesor

 Prague (Dr. Willkomm) (Czech Republic)


Professor of Natural History sa University of Prague
Pagbisita sa puntod ni Copernicus, sa museo ng kasaysayan, sa bacteriological laboratories at
kweba kung saan nakulong si San Juan Nepomuceno

 Vienna (Austria)
Mga tanyag na nobelista (Nonfernals)

 Lintz (Austria)
Nagtingin lamang ng magagandang tanawin

 Rheinfall (Switzerland)
Pinakamalaki at pinakamataas na simbahan sa Germany, pinakamagandang talon sa Europa

 Geneva (Switzerland)
Ipinagdiwang ang kaarawan ni Rizal at nagpuntang muli sa magagandang tanawin

 Italy
Nagalit si Rizal nang ipadala ang mga Igorot galing sa Hilagang Luzon papuntang Madrid,
ipinahiya at pinagtawanan ang mga ito. Sumulat siya kay Blumentritt tungkol dito.
Vatican City ay kaniya ring nabisita

Pagbabalik sa Pilipinas (Agosto 1887)

 Operahan ang mga mata ng kaniyang ina


 Paglingkuran ang mga taong inaalipusta ng mga Kastila
 Alamin ang epekto ng kaniyang nobela sa mga Kastila at Pilipino
 Tuklasin ang dahilan sa likod ng hindi pakikipag-usap ni Leonor
 “Doctor Uliman”, tanyag kay Rizal bilang manggagamot
 1887, Gobernador Heneral Terrero, pagbabago sa buwis at renta sa hacienda
Agosto 8 ng bumalik at salubungin si Rizal ng kaniyang pamilya
Hindi niya naoperahan ang kaniyang ina dahil hindi pa pwedeng galawin ang katarata nito sa
mata
Hindi niya nakita si Leonor, pinigilan siya ng kaniyang mga magulang
Fray Rodriguez, Caiingat Cayo
Umalis si Rizal dahil nanganganib na ang kaniyang buhay, mismong gobernador na ang nag-utos
Hongkong at Macao (1888)

 Sinalubong at tinanggap si Rizal ng mga Pilipino na sina Jose Maria Basa, Balbino
Mauricio at Manuel Yriarte
 May nagespiya kay Rizal, si Jose Sainz de Varanda
 Sa Macao ay nagtigil sa bahay ni Don Juan Francisco Lecaros ng dalawang araw
Isinulat ni Rizal sa kaniyang talaarawan ang naaral niya sa buhay, wika, sining at kultura ng mga
Tsino.
Japan (1888)

 Seiko Usui, nagustuhan na babae ni Rizal, tutor at interpreter


 May sumusunod pa rin kay Rizal na ipinadala ng mga Kastila
 Binigyan siyang pagkakataon para manatili sa Japan ngunit di siya pumayag
Hinayaan lamang ni Rizal dahil wala naman siyang tinatago sa mga ito at nalibre pa ang
kaniyang mga gastusin dahil sa pagtigil sa legasyon
US (1888)

 Nakita niya ang diskriminasyon sa panig ng mga Tsino at Negro


 Naobserbahan ni Rizal ang kaunlaran ng Amerika sa aspekto ng pamumuhay at
ekonomiya
London (1888)

 Palawakin ang kaalaman sa wikang Ingles


 Pag-aralan ang akdang “Sucesos de la Islas Filipinas” (Morga)
 Ito ang pinakaligtas na lugar para ipagpatuloy ang laban at ang lugar kung saan nagsulat
siya para sa La Solidaridad
 Nakatanggap siya ng masama at mabuting balita mula sa kaniyang pamilya
Ito ay makikita lamang sa museo ng britanya at tungkol sa pananakop ng mga Kastila
Masama, pagkamatay ng mga Pilipinong prayle na lumagda sa “Anti-Friar Petition of 1888”
Pagpapaalis ng mga tao sa Calamba kasama na ang pamilya ni Rizal
Pagpapatapon sa asawa ng kapatid ni Rizal (Saturnina) na si Manuel T Hidalgo
Isang kaibigan ni Rizal na nakulong dahil sa pagkakaroon ng kopya ng Noli Me Tangere
Maganda, Father Garcia, pagtatanggol tungkol sa Noli laban sa mga prayleng Kastila

Binisita ang Madrid, nakilala si del pilar at ponce


Paris
Ang sunod dito ay ang pagsali ni Rizal sa La Solidaridad, sa Belgium

Paris

 R.D.L.M. Society (1889), Redencion de los Malayos (Redemption of the Malays)


 Dalawang beses lamang ito nabanggit sa sulat ni Rizal
 Hindi kilala ng mga miyembro nito ang isa’t isa
 Gregorio Aguilera, Jose Ma. Basa, Julio Llorente, Marcelo H. Del Pilar, Mariano Ponce,
Baldomero Roxas at Father Jose Maria Changco
Bukod sa paggamit ng mga kaalaman sa agham, sining, panitikan at iba pa sa Pilipinas
Ghent

 Nailathala ang kaniyang pangalawang nobela na “El Filibusterismo” (Setyembre 18,


1891)
 Tinulungan ni Valentin Ventura sa pinansyal na pangangailangan si Rizal
Nagkaproblema ulit si Rizal sa pera ng pagpapalimbag ng kaniyang nobela
Kaya rin siya pumunta ng Ghent dahil mas mura dito
Muntikan ulit siyang sumuko at sunugin ang libro

Hongkong (1891-1892)
 Nagtigil ng ilang araw sa Paris bago pumuntang Hongkong
 Nagpadala ng sulat sa kaniyang magulang para sa permiso sa kaniyang pag-uwi
 Pumunta sa Hongkong ang tatay, nanay, kaniyang mga kapatid na babae na sina Lucia,
Josefa at Trinidad.
 Dr. Lorenzo P. Marques, tumulong kay Rizal sa pagbibigay serbisyo bilang isang
ophthalmologist
 Borneo Colonization Project (Sabah)
 Hindi alam ni Rizal na sa kaniyang pag-uwi ay sasalubong sa kaniya ang sinampang kaso
ng mga Kastila laban sa kaniya
Naging sikat si Rizal bilang isang doktor at dito rin nagamot ang kaniyang ina
Napagpasiyahan ni Rizal na gawin itong New Calamba, dahil sa nangyari sa Calamba
Nanghingi siya ng permiso kay Gobernador Eulogio Despujol pero hindi ito pumayag
Kaya nakipagusap si Rizal sa mga awtoridad ng Britanya at pinayagan sa tulong ng North Borneo
Company na ibigay kay Rizal ang 100,000 ektaryang lupa na walang bayad sa loob ng 99 na
taon..

Bago tayo magdako sa buhay ni Rizal bilang propagandista, alamin natin ang nilalaman ng
konstitusyon ng La Liga Filipina na samahang itinatag ni Jose Rizal sa Tondo
Konstitusyon ng La Liga Filipina
Ang layunin ng La Liga Filipina ay ang mga sumusunod:
1. Mapag-isa ang buong kapuluan sa isang katawang buo, malakas, at magkakauri
2. Pagbibigay ng proteksiyon at tulong ng bawat kasapi sa isa’t isa
3. Pagtatanggol laban sa lahat ng karahasan at kawalang katarungan
4. Pagpapaunlad sa larangan ng edukasyon, agrikultura, at pangangalakal
5. Pag-aaaral at pagpapairal ng mga reporma o pagbabago

You might also like